TÜRK STANDARDLARI ENSTİTÜSÜ GÖZETİM VE MUAYENE MERKEZİ BAŞKANLIĞI GÖZETİM VE MUAYENE HİZMETLERİ YÖNERGESİ
BİRİNCİ BÖLÜM Amaç, Kapsam, Dayanak Amaç MADDE 1- Bu yönerge; Türk Standardları Enstitüsü Gözetim ve Muayene Merkezi Başkanlığı nın, Türkiye de ve uluslararası alanda yapmakta olduğu Gözetim ve Muayene faaliyetlerinin yürütülmesi, Ekonomi Bakanlığı nın / Yetkili Kuruluşların yayımladığı ilgili mevzuat ile Türk Standardları Enstitüsüne verilen görev ve yetki çerçevesinde, ithal mallarında uygunluk denetimi yapılması, bu faaliyetler kapsamında düzenlenen belgelerin usul ve esaslarının belirlenmesi amacıyla hazırlanmıştır. Kapsam MADDE 2- Bu yönerge, Türk Standardları Enstitüsü Gözetim ve Muayene Merkezi Başkanlığı tarafından, her türlü malzeme, ürün, yarı mamul, hizmet ve proseslerle ilgili olarak Gözetim ve Muayene faaliyetlerinin yürütülmesiyle ilgili usul ve esasları, Ekonomi Bakanlığı tarafından yayımlanan, Dış Ticarette Teknik Düzenlemeler ve Standardizasyon Rejimi Kararı ve buna dayalı olarak çıkarılan (veya Yetkili Kuruluş tarafından çıkarılan) Yönetmelik, Tebliğ ve uygulama talimatlarında belirtilen esaslar çerçevesinde sunulan hizmetleri ve bu hizmetlere ait usul ve esaslarını kapsar. Dayanak MADDE 3- Bu Yönerge, 132 Sayılı Türk Standardları Enstitüsü Kuruluş Kanununun 2 nci maddesinin (İ) bendine dayanılarak hazırlanmıştır. İKİNCİ BÖLÜM Kısaltmalar, Tarifler, Organlar ve Genel İlkeler Kısaltmalar ve tarifler MADDE 4- (1) Bu yönergede geçen bazı kısaltmalar ve tarifler aşağıda verilmiştir. a) TSE (Enstitü): Türk Standardları Enstitüsü b) GMMB: Gözetim ve Muayene Merkezi Başkanlığı c) Yönerge: Türk Standardları Enstitüsü Gözetim ve Muayene Merkezi Başkanlığı Gözetim ve Muayene Hizmetleri Yönergesi ç) Muayene: Ürün tasarımının, ürünün, hizmetin, proses veya fabrikanın incelenmesi ve bunların belirli şartlara veya mesleki değerlendirmelere dayalı, genel kurallara uygunluklarının tayin edilmesi d) Belge / Rapor: Bu Yönerge esasları ve Gözetim ve Muayene Merkezi Başkanlığı Kalite Yönetim Sistemi kapsamında yürütülen Gözetim ve Muayene işlemleri neticesinde düzenlenen doküman e) Standard: Ulusal/Bölgesel/Uluslararası Standardları f) Başvuru Sahibi: Gözetim ve Muayene Hizmetleri Yönergesinde belirtilen esaslar paralelinde, Gözetim ve Muayene hizmeti için TSE ye başvuran gerçek veya tüzel kişi 1/11
g) Belge Sahibi: TSE Gözetim ve Muayene Sisteminin öngördüğü yükümlülükleri yerine getirerek, yapılan gözetim ve muayene faaliyetleri sonucunda belge almaya hak kazanan gerçek veya tüzel kişi. ğ) Bakanlık: Ekonomi Bakanlığı h) Beyanname: Özet Beyan, Antrepo beyannamesi, Taşıma Belgesi (Konşimento, CMR Belgesi, TIR Karnesi vb.) ı) Mal: Madde, mamul, ürün veya mahsul i) Uygunluk Denetimi: Malların, ilgili teknik düzenlemeye, standartlara, mevzuata veya şartnamelere uygunluğunun tespit edilmesi amacıyla, test edilmesi, muayene edilmesi ve/veya belgelendirilmesine ilişkin her türlü faaliyet. j) Uygunsuzluk Yazısı: İthalatında; Uygunluk denetimi yapılması gereken ithal malların İlgili Yönetmeliğine/Mevzuatına göre yapılan değerlendirmesinin olumsuz sonuçlanması durumunda firmaya ve ilgili Gümrük Müdürlüğüne düzenlenen yazılardır. k) PMUB(Parti Malı Uygunluk Belgesi): Sevk edilecek ürünlerin, ilgili ulusal veya uluslararası standartların veya müşteri şartlarının gereksinimlerini yerine getirdiğini ve teknik düzenlemelere uygun olduğunu gösteren, sadece incelemeye konu sevkiyat/parti için geçerli olan belgedir. l) Çözüm Ortağı: Bu yönerge kapsamındaki faaliyetler konusunda, TSE ile işbirliği protokolü imzalamış olan, TSE faaliyetlerinin bir kısmını mevzuatlar çerçevesinde TSE adına yurt dışında gerçekleştirmeye yetkili kılınan tüzel kuruluş. Organlar MADDE 5- (1) Uzman Onay Komitesi: GMMB tarafından yürütülmekte olan Gözetim ve Muayene hizmetlerini yürütmek amacıyla görevlendirilecek aday uzman ve uzman başvurularının değerlendirilmesi, istenilen kriterleri sağlayan aday uzmanların ve uzmanların atamalarının yapılması ve gerektiğinde uzmanlığın iptali hususunda görevli ve yetkili organdır. Bir başkan, bir başkan vekili ve 3 üyeden oluşur. Gözetim ve Muayene Merkezi Başkanı Uzman Onay Komitesinin başkanıdır. Uzman Onay Komitesi Enstitü Başkanı tarafından 1 yıllığına atanır. Komitenin görev süresi bir değişiklik yapılmadığı sürece kendiliğinden 1 yıl daha uzatılmış kabul edilir. Uzman Onay Komitesi Başkan ve Başkan Vekilinin en az birisinin katılımıyla ve en az 3 kişi ile toplanır. (2) İtiraz ve Şikayet Komitesi: Bu yönergenin esasları çerçevesinde yürütülen gözetim ve muayene hizmetleriyle ilgili itiraz ve şikâyetleri tarafsızlık, bağımsızlık ve şeffaflık ilkeleri doğrultusunda değerlendiren ve karara bağlayan görevli ve yetkili organdır. Bir başkan, bir başkan vekili ve 3 üyeden oluşur. Uzman Onay Komitesi Enstitü Başkanı tarafından 1 yıllığına atanır. Komitenin görev süresi bir değişiklik yapılmadığı sürece 2/11
kendiliğinden 1 yıl daha uzatılmış kabul edilir. Uzman Onay Komitesi Başkan ve Başkan Vekilinin en az birisinin katılımıyla ve en az 3 kişi ile toplanır. (3) İthalatta Uygunluk Değerlendirme Komisyonu: Numunelerin 2 den fazla aynı deneye tabi tutulması veya 2 nci kez deney için numune alınması hususunda karar vermeye yetkili komisyondur. GMMB nin bağlı olduğu Genel Sekreter Yardımcısı nın başkanlığında, Gözetim ve Muayene Merkezi Başkanı, Gözetim Muayene ve Koordinasyon Grup Başkanı, Ürün Belgelendirme Merkezi Başkanı ve Kalibrasyon Grup Başkanından oluşur. Genel ilkeler MADDE 6- İthal malları uygunluk denetimi, Bakanlıkça yayımlanan Dış Ticarette Teknik Düzenlemeler ve Standardizasyon Rejimi Kararı ve buna dayalı olarak çıkarılan (veya yetkili kuruluş tarafından çıkarılan) Yönetmelik ve Tebliğler ile Bakanlıkça/Yetkili Kuruluşça belirlenen uygulama, usul ve esaslarına göre yapılır. Bu usul ve esaslar Genel Sekreterlikçe Merkez ve Taşra Teşkilatına Genelge halinde duyurulur. Merkez ve Taşra Teşkilatı bu yönergede belirtilen hususların yanı sıra bu Genelgelere de aynen riayet etmekle yükümlüdür. MADDE 7- (1) Gözetim ve muayene faaliyetleri, Bakanlıkça yayımlanan "Uluslararası Gözetim Şirketi Statüsüne ilişkin Tebliğ" (Dış Ticarette Standardizasyon 2006/21) ve "Uluslararası Gözetim Şirketi Statüsüne ilişkin Dış Ticarette Standardizasyon Tebliğinde Değişiklik Yapılması Hakkında Tebliğ" paralelinde yürütülür. Gözetim ve muayene faaliyetleri; a) İthalat/ihracat için yükleme öncesi incelemeler, b) Yurt içi ve yurt dışında yükleme öncesi incelemeler, c) Piyasa gözetimi, d) Yurt içi ve yurt dışında bulunan müşteri şartlarına, şartnamelere, standartlara, yönetmeliklere ve direktiflere uygunluk vb. hizmetlerini kapsar. İthal malları uygunluk denetimi ÜÇÜNCÜ BÖLÜM Başvuru Şartları ve Kabulü MADDE 8- (1) Başvuru, Bakanlıkça Resmi Gazete de ilan edilmiş, başvuru evrakları ile online olarak e-imza ile TAREKS üzerinden Ekonomi Bakanlığına yapılır. Bunların dışında aşağıda belirtilen belgeler istenebilir; a) Bazı ithal malları için standardın veya teknik spesifikasyonunun gerektirdiği hallerde kullanma kılavuzu, servis kitabı, devre şeması, broşür, katalog vb., b) İthale konu malın özelliğine göre, standardında veya teknik spesifikasyonunda beyan edilmesi gereken bilgi/belgeler, c) Ücretlerin ödendiğini gösterir belge, Gözetim ve muayene faaliyetleri MADDE 9- (1) Başvuru, TSE nin gözetim ve muayene hizmetleri konusunda yetkilendirilmiş birimlerine veya Çözüm Ortaklarına, GMMB tarafından hazırlanmış matbu başvuru formu ve bu formda belirtilen teknik / idari dokümanlar ile yapılır. 3/11
(2) Belge Sahibinin ek olarak yapacağı Gözetim ve Muayene başvurularında, daha önce ibraz edilen belge ve dokümanlarda bir değişiklik olmadığına dair yazılı beyan verilmesi halinde, bu dokümanlar Başvuru Sahibinden tekrar istenmeyebilir. İthal malları uygunluk denetimi DÖRDÜNCÜ BÖLÜM Uygunluk Değerlendirme Faaliyetlerinin Esasları MADDE 10- (1) İnceleme, bu hizmette görevlendirilen İnceleme heyeti tarafından yapılır. İnceleme heyeti, uygunluk denetimi hizmetleri için gerekli incelemeleri yapmak üzere, Enstitüce tespit edilmiş uzmanlar arasından en az 2 kişiden teşekkül ettirilen heyettir. (2) İthalat konusu ürünün, aynı sınıf, tip, tür ve çeşitteki parti miktarının, Enstitümüzce belirlenmiş Numune Alma Kitapçığında belirtilen veya ilgili standardın gerektirdiği deneylerin yapılmasını sağlayacak en az numune sayısının 4 katından az olduğu hallerde numune alınmaz ve Parti Teşkil Etmez işlemi yapılır. (3) Gümrüklerden numunenin orijinal ambalajında alınamaması hallerinde (ambalajın büyük olması, partinin dökme olması, vb. durumlarda) ambalajın işaretleme kontrolü, inceleme heyeti tarafından gümrük sahasında parti üzerinde yapılır ve bu durum tutanakla tevsik edilir. (4) Muayene ve deneyler için gönderilecek numuneler Enstitümüz laboratuarlarına sevk edilir ve deney talepleri yazılı veya elektronik ortamda online olarak yapılır. Numunelerin mühürlü ve ambalajlarının hiçbir şüphe ve tereddüte mahal bırakmayacak şekilde sağlam olarak teslimi esastır. Mühür ve ambalajında tereddüt duyulan numuneler laboratuarlar tarafından kabul edilmez ve ilgili birime gerekçeli yazı ile bilgi verilir. (5) Enstitü laboratuvarları alınan numunelerin muayene ve deneylerini yapar veya TS EN ISO/IEC 17025 standardının şartlarını sağlayan laboratuvarlarda, gerektiğinde TSE personeli tarafından veya gözetiminde yaptırır. (6) Numunelerin gümrük idareleri tarafından usulüne uygun olarak alınıp, mühürlü ve resmi yazı ekinde Enstitümüze intikali halinde bu numuneler aksi belirtilmedikçe uygunluk denetimine tabi tutulur. Ancak uygunluk denetimi işlemlerine başlanılmadan önce firmanın müracaatını tamamlaması gerekir. (7) Enstitü, alınan numuneler üzerinde muayene ve deneylerin yapılabilmesi, neticelerin değerlendirilebilmesi vb. maksatlar için gerekli görülen bilgi ve belgeleri isteyebilir. Firmanın istenilen bilgi ve belgeleri ibraz etmesi şarttır. (8) Uygunluk denetiminde esas alınan testlerin yurt içinde yapılmasının mümkün olmaması, muayene ve testlerin ürünün hammaddesi üzerinden ve/veya üretim aşamasında yapılmasının gerekmesi hallerinde, gümrüklerde numune alımı, test numunesi hazırlanması, numunenin sevki veya bazı ürünlerde testlerin ürünün montajından sonra yapılması gibi teknik problemlerle karşılaşılması halinde, üretim aşamasında ithalatçıdan veya yetkili temsilcisinden, bu testlerle ilgili olarak akredite edilmiş kuruluşlardan alınmış olan test raporunun ibrazı istenir. İbraz edilen test raporları ilgili laboratuarlarımızca değerlendirilir ve uygunluk denetimi yapılan testlerle birlikte sonuçlandırılır. 4/11
(9) Uygunluk denetimi sonucunda uygun bulunmayan mallarla ilgili sonuç firmaya veya vekiline elektronik ortamda online veya yazılı olarak bildirilir. Firmaya 7 iş günü itiraz süresi tanınır. Firmanın elektronik ortamda itirazda bulunmaması halinde uygunluk denetimi başvurusu olumsuz olarak sonuçlandırılır. (10) Numunelere uygulanacak deneyler, Enstitü tarafından düzenlenen raporların ve uygulanan muayene ve deneylerin tüm laboratuvarlarda paralel olması esastır. (11) Enstitü laboratuvarlarınca düzenlenen raporlarda deneyi yapanın yerine imza atılması kesinlikle söz konusu olmayacaktır. Raporlar istenilen değerlere göre bulunan değerleri kapsayacak ve hiçbir yoruma, tartışmaya açık olmayacaktır. Uygunluk denetiminden olumsuz sonuç alınan numuneler ilgili laboratuvarca saklanır. MADDE 11- (1) Yurt dışındaki imalatçının belgeli olması durumunda, belge kapsamındaki ürünleri hangi kişi ve/veya kuruluş ithal ederse etsin parti malının müracaat formunda belirtilen beyannameye uygunluğu kontrol edilecek, malın işaretlemesinin standarda uygunluğu ve TSE Markasının bulunup bulunmadığı, söz konusu malların belgede belirtilen imalat yerinde belge kapsamı marka ile imal edilip edilmediği, belge kapsamında olup olmadığı bir tutanakla tespit edilecek ve bilahare İthal Malı Uygunluk Belgesi düzenlenecektir. (2) Yurt içindeki firmanın TSE Belgeli olması durumunda, bu firma üretici firmanın şubesi olarak faaliyet gösteriyorsa ve/veya üretici firmanın sermayesi ile kurulmuşsa ve/veya ana firmanın ortağı ise ithal partinin ürün sorumluluğunu, üstlenmesi durumunda belge muafiyeti ithalatçı başka firmalara da tanınacaktır. Bu uygulama belgeli firmanın önceden muafiyet tanınacak firmaları bildirmesi ve gerekli taahhütnameyi (noterden) sunması halinde yapılacaktır. Belgeli firma onaylı listeye ilave talebinde bulunabilecektir. (3) Yurt içindeki belgeli firmanın yurt dışındaki ana firmanın şubesi ve/veya ortağı olmaması durumunda, sadece kendisine belge muafiyeti tanınacaktır. Bu durumda belge devri, taahhütname karşılığı yetki devri gibi işlemlere kesinlikle izin verilmeyecektir. (4) Yurt Dışı Belgeli ürünlerin test raporlarının ve/veya belgelerinin sunulması halinde rapor/belge incelemeleri incelemeyi yapan ithalat birimlerimiz tarafından yapılacak olup, ithale konu ürünlerin sunulan rapor/belge kapsamında olup olmadığının tespitinde tereddüt hasıl olması durumunda ilgili laboratuar ve/veya ilgili ürün belgelendirme birimlerinin görüşü doğrultusunda işlem yapılacak, ürün ve işaretlemesinin ilgili Standardlara ve mevzuata uygun olduğunun tespit ve tevsik edilmesi ve raporların/belgelerin uygun bulunması durumunda deney yapmadan uygunluk değerlendirmesi sonuçlandırılacaktır. Yapılan uygunluk değerlendirmesinde ithale konu ürünün Yurt Dışı Belgesi Kapsamında olmadığının tespiti halinde normal ithalat prosedürüne göre işlem yapılacaktır. (5) Yurt dışı belgeli firmanın ürünleri üzerinde TSE Markası ve ilgili standardın istemesi halinde standardın işaret ve numarasının bulunmadığı veya söz konusu ürün üzerinde bu işaretlerin yapılmasının mümkün olmadığı hallerde, ürüne ait tekli veya çoklu ambalajlar üzerinde bu işaretlerin bulunması yeterli kabul edilecektir. Burada belirtilmeyen hususlarda Ürün Belgelendirme Yönergesi esas alınacaktır. Gözetim ve muayene faaliyetleri 5/11
MADDE 12- (1) Gözetim ve muayene faaliyetlerini yürütmek amacıyla GMMB tarafından görevlendirilen uzmanlar, başvuru dokümanlarında belirtilen müşteri şartları, şartnameler, standartlar, yönetmelikler ve direktifler paralelinde, GMMB nca tanımlanan sistem dokümanlarına uygun olarak incelemeleri gerçekleştirir. (2) Gözetim ve muayene faaliyetlerinde, faaliyetin niteliğine göre bir veya birden fazla inceleme uzmanı görevlendirilebilir. (3) Gözetim ve muayene faaliyetinin gerektirmesi halinde, inceleme uzmanları tarafından muayene ve deneylerin yapılması amacıyla gerekli miktarda numune alınır. (4) GMMB inceleme uzmanları tarafından seçilen deney numunelerinin, özellikleri bozulmadan, GMMB tarafından belirlenen laboratuvarlara teslim edilmesi ve varsa seçilen şahit numunelerin, bozulmayacak ve zarar görmeyecek şekilde muhafaza edilme yükümlülüğü başvuru sahibine aittir. (5) Gözetim ve muayene hizmetinin gereği olan muayene ve deneyler GMMB tarafından belirlenen şartlarda gerçekleştirilir. (6) Başvuru konusu, malzeme, ürün, yarı mamul, hizmet veya prosese ilişkin olarak gerçekleştirilen inceleme faaliyeti neticesinde GMMB tarafından görevlendirilen uzman(lar) tarafından inceleme tutanağı ve/veya muayene ve deney raporu düzenlenir ve imzalanır. (7) Gerçekleştirilen gözetim ve muayene hizmeti ile ilgili olarak olumlu inceleme tutanağı ve/veya muayene ve deney raporuna istinaden belge düzenlenebilir. Gözetim ve muayene belgeleri, Gözetim ve Muayene Merkez Başkanı veya yetkilendirdiği kişiler tarafından imzalanır. ALTINCI BÖLÜM İtiraz ve Şikayetler MADDE 13- (1) İtirazlar ilgili birime elektronik ortamda veya yazılı olarak yapılır. (2) İthal malları uygunluk denetimi işlemlerinde itiraz, ilgili birimler tarafından yürürlükte olan mevzuatlara (Tebliğ, Uygulama Kararları, Genelge vb.) göre değerlendirilir. Karar verilememesi durumunda Genel Sekreterliğe aktarılır. Süresi içinde yapılmayan veya yetkili kişiler tarafından yapılmayan itirazlar ilgili birimler tarafından reddedilir. Bu gerekçeler yazılı olarak firmaya bildirilir. (3) Olumsuzluk sonrası deney tekrarı taleplerinde, mümkün ise mevcut numuneler üzerinde, değil ise şahit numuneler üzerinde deney tekrarı yapılır. (4) Şahit numune üzerinde deney tekrarı yapılmasına karar verilmesi halinde, şahit numuneler ilgili birim tarafından firma dilekçesi ile beraber ön yazı ekinde ilgili Enstitü laboratuvarına gönderilir. Firma, kendisinin veya yetkili temsilcisinin veya teknik personelinin deneylere iştirak etmesini isteyebilir. Bu durumlarda firma temsilcileri deneye müdahale edemez. Varsa itirazlarını, mutlak surette tutulacak deney tutanağında belirtir. 6/11
(5) Laboratuvarlar şahit numunenin denenmesinde şahit numunenin mühür, ambalaj vb. yönünden orijinal numunenin şahidi olup olmadığını tespit etmekle yükümlüdür. Bu konuda bir tereddüt hasıl olduğunda durum, bir tutanakla tespit edilerek numuneyi gönderen birime ve gerektiğinde Gözetim ve Muayene Merkezi Başkanlığına bilgi verilir. (6) İthal malları uygunluk denetimi işlemlerinde, numunelerin 2 den fazla aynı deneye tabi tutulması veya 2 nci kez deney için numune alınması hususundaki talepler İthalat Grup Başkanlığı na yapılır. İthalat Grup Başkanlığı bu talebin değerlendirilmesi için konuyu GMMB nın bağlı olduğu Genel Sekreter Yardımcısı nın başkanlığında, Gözetim ve Muayene Merkezi Başkanı, Gözetim Muayene ve Koordinasyon Grup Başkanı, Ürün Belgelendirme Merkezi Başkanı ve Kalibrasyon Grup Başkanlığı ndan oluşan İthalatta Uygunluk Değerlendirme Komisyonu na aktarır ve anılan Komisyonun kararlarına göre uygulama yapılır. İthalatta uygunluk değerlendirme komisyonu toplantı ve çalışma esasları Genel Sekreterlik tarafından tespit edilir. (7) İthal malları uygunluk denetimi işlemlerinde, 7 iş günü itiraz süresi sonunda firmanın itirazda bulunmaması veya itiraz süresi içinde yapılan itirazdan uygun sonuç alınmaması halinde uygunluk denetimi sonucu ilgili gümrük idarelerine ve Bakanlığa bildirilir. 7 iş günü itiraz süresi sonunda numunelerin geri alınması için firmalara yazılı bildirim yapılarak 45 günlük süre verilir. 45 günlük süre içerisinde numuneler başvuru sahibine teslim edilir. Geri alınmayan numuneler Enstitüce tasfiye edilir. Can güvenliği yönünden tehlike arz edenler teslim edilmeyip imha edilir. (8) Gözetim ve muayene faaliyetlerine ilişkin itiraz süresi, kararın tebliğ edilmesini takiben 15 gündür. Bu süre içerisinde, verilen karara elektronik ortamda veya yazılı olarak itiraz etmeyen taraf itiraz hakkını kaybeder. Yapılan itiraz ve şikâyet GMMB tarafından değerlendirilir, gerekli durumlarda İtiraz ve Şikâyet Komitesine aktarılır. İtiraz ve Şikâyet Komitesi tarafından verilen karar kesin ve nihai karardır. Sonuç, itiraz veya şikâyet sahibine bildirilir. YEDİNCİ BÖLÜM Başvuru Sahiplerinin Hak ve Yükümlülükleri MADDE 14- (1) Başvuru Sahibi, GMMB tarafından görevlendirilen uzmanlara, gözetim ve muayene hizmetinin gerçekleştirilebilmesi için her türlü kolaylığı sağlamakla, uzmanların isteyeceği bilgi ve belgeleri doğru, eksiksiz ve zamanında vermekle yükümlüdür. (2) Gözetim ve muayene hizmetinin gereği olarak yapılması gereken muayene ve deneyler için numune alınmasının gerekli olduğu durumlarda, başvuru sahibi uzmanlar tarafından talep edilen miktar ve özelliklerdeki numuneleri vermek zorundadır. (3) Başvuru sahibi/belge sahibi kuruluş, düzenlenen raporları/belgeleri TSE nin itibarını zedeleyecek şekilde kullanamaz. (4) Başvuru sahibi/belge sahibi kuruluş, almış olduğu raporları / belgeleri kısmen ve/veya okunmayı zorlaştıracak bir şekilde çoğaltamaz, asılları veya kopyalarını tahrif edemez. Gözetim ve muayene raporları/belgeleri, GMMB nın kontrolü ve izni olmaksızın yabancı dillere çevrilemez. (5) Başvuru sahibi bu yönerge kapsamında verilen hizmetlere ilişkin olarak adına tahakkuk ettirilen ücretleri belirtilen süre içerisinde ödemekle yükümlüdür. 7/11
SEKİZİNCİ BÖLÜM TSE nin Yükümlülükleri MADDE 15- (1) TSE nin yükümlülükleri, GMMB tarafından sunulan gözetim ve muayene hizmetine ilişkin yapılan işlemler ve bunların sonuçlarıyla sınırlıdır. (2) GMMB, gözetim ve muayene hizmetlerini, başvuru sahibine tarafsızlık, bağımsızlık, eşit muamele, dürüstlük, şeffaflık, gizlilik ilkeleri çerçevesinde şekillenen etik esaslara bağlı kalarak bu yönerge ve yönetim sistemi çerçevesinde profesyonel anlamda vermekle yükümlüdür. (3) GMMB, vermekte olduğu gözetim ve muayene hizmetleri esnasında, hizmet verdiği kuruluşlardan temin ettiği bilgi ve dokümanlar hakkında gizlilik ilkesine riayet eder. (4) GMMB, yürürlükteki hukuk hükümleri çerçevesinde yetkili otoritelerin veya adli makamların bilgi ve doküman talepleri ile yasal olarak gerekli diğer haller hariç olmak üzere üçüncü taraflara bilgi vermez. (5) Gözetim ve Muayene hizmetlerine ilişkin esaslar ve bu esaslarda olabilecek değişiklikler TSE nin Internet sayfalarında ilan edilir. DOKUZUNCU BÖLÜM Mali Hususlar MADDE 16- (1) Alınacak ücretler Enstitü Yönetim Kurulu nca belirlenir ve ücretlerin alınmasında Gözetim ve Muayene Hizmetleri Ücret Yönergesi esas alınır. (2) İthal malları uygunluk denetimi kapsamındaki tüm işlemler ücrete tabi olup, mali işlemler tamamlanmadan uygunluk denetimi sonuçlandırılmaz. (3) Muayene ve deneyler için numune alınması ve ürünlerin muayene ve deneylere tabi tutulmasının gerektiği hallerde, muayene ve deneylerin tamamının Enstitü dışında yaptırılması ve ücretin Enstitüce belirlenmiş tarifeden yüksek olması halinde muayene ve deney ücretleri ilgili kuruluşların tarifelerine göre tahsil edilir. Ancak, muayene ve deneylerin Enstitü laboratuvarlarında yaptırılması halinde muayene ve deney ücreti numuneyi gönderen birim tarafından tahsil edilir, ilgili laboratuvar adına faturalandırılır ve yatırılan ücretin faturası ilgiliye gönderilir. Yapılmayan muayene ve deneylerin ücreti alınmaz, alınması halinde firmanın talebi üzerine iade edilir. (4) Gözetim ve muayene faaliyetlerine ilişkin ücretler ilgili inceleme aşamalarında tahakkuk ettirilir. Hizmet alan taraflar, tahakkuk ettirilen faturaları otuz gün içerisinde ödemekle yükümlüdür. Bu süre içerisinde ödenmemiş alacaklarda başvuru sahibi kuruluş herhangi bir ihtara gerek kalmaksızın temerrüde düşmüş sayılır. (5) Hizmet alan başvuru sahibi, zamanında ödenmeyen faturalarla ilgili borcu, tahakkuk ettirilecek gecikme zammıyla birlikte ödemekle yükümlüdür. Gecikme zammı borcun muaccel olduğu tarihten itibaren hesaplanır. Borçlarını süresi içinde ödemeyenlere 3095 sayılı kanuni faiz ve temerrüt faizine ilişkin kanunun 1.maddesine göre belirlenen oranda faiz uygulanır. 8/11
(6) Gözetim ve muayene hizmet taleplerinde bulunan başvuru sahibi kuruluşlardan başvuru esnasında, Gözetim ve Muayene Hizmetleri Ücret Yönergesine göre avans alınır. (7) Ödemeler Enstitü nün muhasebe veznelerine makbuz karşılığı, bankalardaki GMMB veya ilgili birimlerin hesap numaralarına ödeme referansı olarak ve varsa fatura numarası belirtilerek veya Enstitü nün göstereceği sair ödeme vasıtaları ile yapılır. (8) Hizmetin herhangi bir aşamasında müracaat sahibinin hizmet talebinden vazgeçmesi halinde bu hususun TSE ye bildirim tarihine (TSE evrakına kayıt tarihi) kadar geçen süre içerisinde verilen hizmetlere ilişkin ücretleri başvuru sahibi kuruluş ödemekle yükümlüdür. ONUNCU BÖLÜM Yönergeye Aykırı Hareket MADDE 17- (1) Yönergenin hükümlerine aykırı hareket edildiğinin tespit edilmesi halinde konu GMMB tarafından ilgili dokümanlar ile birlikte Hukuk Müşavirliği ne aktarılır. (2) GMMB tarafından düzenlenen belgeleri/raporları haksız, yanlış veya yanıltıcı şekilde kullananlar hakkında Hukuk Müşavirliği nce, TSE yi maddi zarara sokmaları sebebiyle, başvuruya konu olan gözetim ve muayene hizmet ücretinin iki katından az olmamak üzere maddi tazminat, kamuoyunu yanıltmak ve haksız rekabete sebep olmak yoluyla TSE yi kamu ve tüketici nezdinde güven kaybına uğratmaktan dolayı talep edilen maddi tazminatın beş (5) katından az olmamak üzere de, ek (manevi) tazminat talebi ile hukuki işlemler başlatılır. (3) GMMB tarafından ve/veya diğer birimler tarafından Hukuk Müşavirliği ne bildirilen veya Hukuk Müşavirliği ne farklı yollardan intikal eden haksız belge kullanımı ile ilgili hukuki işlem başlatılması durumunda GMMB ye bilgi verilir. Belge/raporların tahrif edilmesi ve sahte belge/rapor düzenlenmesi MADDE 18- (1) GMMB tarafından düzenlenen belge/raporları tahrif veya taklit eden gerçek veya tüzel kişilerin tespiti halinde, konu hukuki işlemler yapılmak üzere doğrudan Hukuk Müşavirliği ne iletilir, Hukuk Müşavirliği tarafından yapılan işlemler GMMB ye bildirilir. ONBİRİNCİ BÖLÜM Genel Hükümler MADDE 19- (1) GMMB, gerçekleştirilen hizmetler sonucu düzenlenen belge ve raporların denetimi ve gözetimi için gerekli tedbirleri alır. GMMB, Gözetim ve Muayene faaliyetlerinin güvenilirliğini ve saygınlığını garanti altına almak için ihtiyaç duyulan işlemleri yapma hakkına sahiptir. 9/11
(2) Bir malzeme/yarı mamul/ürün/hizmet veya prosese, gözetim ve muayene faaliyeti sonucu belge/rapor düzenlenmiş olması, belge sahibinin yasal sorumluluklarının TSE tarafından üstlenilmesi, paylaşılması anlamına gelmez. Belge/rapor verilmiş olması belge sahibinin, kanun, tüzük, kararname, yönetmelik ve diğer mevzuat hükümlerine uyma yükümlüğünü ortadan kaldırmaz. (3) GMMB tarafından, gözetim ve muayene hizmetlerinde kullanılmak üzere hazırlanmış her türlü gözetim ve muayene dokümanının telif hakları TSE ye ait olup kısmen veya tamamen tahrif edilemez. (4) GMMB, gözetim ve muayene hizmetinin verileceği yer veya bölgedeki sağlık ve güvenlik şartlarını dikkate alarak veya talebin niteliğini değerlendirerek gözetim ve muayene hizmetini vermeyi reddedebilir veya durdurabilir. (5) Başvuru sahibi kuruluş tarafından aksi talep edilmedikçe veya mevzuatta aksi bir hüküm olmadıkça gözetim ve muayene hizmetleriyle ilgili teknik detaylar ve uygulama dokümanları GMMB tarafından belirlenir. (6) Başvuruyu takiben, TSE Gözetim ve Muayene Hizmetleri Yönergesi hükümlerinin başvuru sahibi tarafından eksiksiz olarak kabul edildiği sayılır. İhtilaf halinde, Ankara Mahkemeleri ve İcra Daireleri yetkilidir. (7) Bu yönerge kapsamında düzenlenen belgeler, firmaya ürün ve sistem belgelendirme talimatları çerçevesinde Enstitüce verilen diğer belgeleri veya markaları kullanma hakkını vermez. Bu belgelerin yerine ikame edilemez. (8) Bu yönergede yer almayan hususlarda Genel Sekreterlik yetkilidir. (9) Enstitüce bu Yönergede değişiklik yapılması halinde başlamış işlemler, yürürlükteki mevzuat ve talimat hükümlerine tabidir. Yürürlük MADDE 20- Bu Yönerge hükümleri 28/02/2013 tarihli ve 74 sayılı toplantıda alınan XVIII/74-541 sayılı TSE Yönetim Kurulu Kararına istinaden yürütülür. Yürütme MADDE 21- Bu Yönerge hükümlerini TSE Yönetim Kurulu yürütür. 10/11