BİLİM MERKEZİ SERGİ ÜNİTESİ TASARIMI KATEGORİSİ TANITIM DOKÜMANI Bilim Merkezi Nedir? Bilim merkezleri, farklı yaş gruplarından, farklı birikime sahip bireyleri bilimle buluşturarak, bilim ve teknolojiyi toplum için anlaşılır ve ulaşılır bir hale getiren, etkileşimli öğretim yaklaşımı ile ziyaretçilerini denemeye ve keşfetmeye teşvik eden, bilim ve teknolojinin önemini toplum gözünde artırmayı amaçlayan, deneysel ve uygulamalı etkinlikler içeren merkezlerdir. Bilim merkezi sergilerinde, herhangi bir bilimsel konu ziyaretçilerin etkileşimini sağlayacak şekilde, bazen bir bilgisayar oyunu, bazen mekanik veya elektronik düzenekler, bazen de sadece basit ahşap oyuncaklarla anlatılabilir. Amaç, ziyaretçilerin zihninde Neden, nasıl? sorularını uyandırmak ve onları sergilerin yanında bulunan kısa açıklamalar ile bilgilendirmektir. Her bilim merkezinin özelde kendine özgü bir hedef kitlesi olmakla birlikte, temelde tüm bilim merkezleri; hemen her yaştan ziyaretçinin kendisi ile bilim arasında ortak bir nokta keşfettiği yerlerdir. Ana hedef kitlesi ilkokul ve ortaokul düzeyindeki öğrenciler olmakla birlikte sergiler; okul öncesi, lise, üniversite gibi her düzeydeki öğrencilere ve her yaştan bireye yönelik tasarlanabilir. Bilim Merkezleri; Bilimsel kavram ve süreçleri, farklı yaştan bireylerin anlayabileceği ve farklı duyulara hitap edecek şekilde sunarak bireylerin bilimi sevmesini, bilime olan meraklarının artmasını sağlamayı hedefler, Düşünen, gözlemleyen, sorgulayan, araştıran, veri ve bilgiye dayalı kararlar veren bireylerin topluma kazandırılmasını hedefler, Günlük olaylara bilimsel bakış açısıyla yaklaşabilme yönünde bir ufuk açar; bilimin yalnızca karmaşık denklemlerden oluşmadığını, çevremizde geçen her olayın bilimsel açıklamasının olduğunu vurgular, Sergiler ve etkinlikler, bilimsel bir konuyu ziyaretçilere bir ders kitabı gibi bütünüyle anlatmak yerine, konuyla ilgili merak uyandırmayı amaçlar, Sergilerinde sanatsal öğelere yer verilebilir; ancak bilim merkezlerinin ve müzelerin farklı özelliklere sahip olan kurumlar olduğu unutulmamalıdır, Bilimle uğraşmanın sanıldığı gibi sıkıcı ve zor değil, aksine eğlenceli ve zevkli olduğunu hissettirir. 1 / 6
Bilim Merkezi Sergi Üniteleri Bilim merkezi sergileri bilgiyi klasik yöntemlerle aktarmak yerine görsel, işitsel ve duyulara hitap eden yollarla aktarmak üzere tasarlanmış etkileşimli düzeneklerdir. Başta görsel ve işitsel olmak üzere tüm duyulara hitap eden etkileşimli sergi üniteleri, ziyaretçilerin bilimsel olguları deneyerek tecrübe etmelerini, keşfederek anlamalarını sağlar. Temel bilimler, yeni teknolojiler ya da güncel konular gibi bilimle ilgili pek çok konu, sergilerin temasını oluşturabilir. Dünyada Bilim Merkezleri Dünyada yaklaşık 3000 bilim merkezi bulunmaktadır. Bu bilim merkezleri her yıl 300 milyonun üzerinde ziyaretçi kabul etmektedir. Dünyadan bilim merkezi örneklerini incelemek isterseniz aşağıda listelenen bilim merkezlerine göz atabilirsiniz. Liberty Science Center (New Jersey - ABD) www.lsc.org The Franklin Institute (Philadelphia ABD) www.fi.edu Exploratorium (San Francisco - ABD) www.exploratorium.edu Cité des sciences et de l industrie (Paris - Fransa) www.cite-sciences.fr Ontario Science Centre (Toronto Kanada) www.ontariosciencecentre.ca TÜBİTAK 4003 Bilim Merkezi Kurulması Destek Programı TÜBİTAK, bilim merkezlerinin toplumumuzda bilim kültürünü yaygınlaştırmak için son derece kritik bir rol üstleneceği öngörüsünden yola çıkarak, ülkemizde bu merkezlerin kurulmasını ve yıllar içinde sayılarını artırmayı hedefliyor. Konya da Bilim Merkezi Kurulması Projesi ile başlayan 4003 Bilim Merkezi Kurulması Destek Programı kapsamında TÜBİTAK, Kocaeli, Kayseri, Bursa ve Elazığ illerinde bilim merkezi kurulması çalışmalarını sürdürüyor. Bilim Merkezi Kurulması Destek Programı kapsamında destek alan bilim merkezlerinin sergi tedarik süreçleri TÜBİTAK tarafından yürütülmektedir. Desteklenen bilim merkezleri sergilerinin bölgeye has temalarda ve ilgili bilim merkezlerine özel olması hedeflenmektedir. 2 / 6
4003 Bilim Merkezi Kurulması Destek Programı Kapsamında Desteklenen Projeler Konya Bilim Merkezi Projesi Konya Bilim Merkezi nde, 2900 m 2 kapalı ve 2000 m 2 açık sergi alanında, 235 adet sergi ünitesinin yer alması planlanmaktadır. Başlıca sergi temaları Temel Adımlar, Yeni Ufuklar, Evrenimiz, Vücudumuz, Dünyamız, Okul Öncesi ve Konya olarak belirlenmiştir. Kocaeli Bilim Merkezi Projesi Kocaeli Bilim Merkezi nde 2100 m 2 kapalı ve 680 m 2 açık sergi alanında, 210 adet sergi ünitesinin yer alması planlanmaktadır. Başlıca sergi temaları Algı ve Gerçeklik, Dinamik Dünya ve Yap Keşfet olarak belirlenmiştir. Kayseri Bilim Merkezi Projesi Kayseri Bilim Merkezi nde, 2300 m 2 kapalı sergi alanında, 160 adet sergi ünitesinin yer alması planlanmaktadır. Başlıca sergi temaları Bilimin İzinde, Yaşamdan Buluşlar, Yerel İzler, Keşif Kulesi, Gelecek Sahnesi, Okul Öncesi ve Kayseri olarak belirlenmiştir. Bursa Bilim Merkezi Projesi Ana teması uzay ve havacılık olan Bursa Bilim Merkezi nde, 3900 m 2 kapalı sergi alanında, 150 adet sergi ünitesi tasarlanmaktadır. Türkiye de ilk olarak Bursa Bilim Merkezi nde uygulanan tematik yaklaşım ile çocukların ve gençlerin uzay ve havacılığa karşı ilgi ve meraklarının artırılması hedeflenmektedir. Elazığ Bilim Merkezi Projesi 1300 m 2 kapalı sergi alanına sahip Elazığ Bilim Merkezi temel bilimlerle ilgili sergiler yer alacaktır. Örnek Bilim Merkezi Ziyareti Bu yarışma kapsamında katılımcıların dünya ve/veya Türkiye den bilim merkezi örneklerini ziyaret etmesi tavsiye edilir. Bu şekilde yarışmacıların bilim merkezlerinde yer alan sergi ünitelerini görmesi, incelemesi ve deneyimlemesi ile kendilerinden beklenenleri daha iyi kavrayacakları düşünülmektedir. TÜBİTAK 4003 Bilim Merkezi Kurulması Destek Programı kapsamında kurulan ve ziyarete açılmış olan Konya Bilim Merkezi ve Kocaeli Bilim Merkezi nin ziyaret edilmesi tüm yarışmacılara tavsiye edilmektedir. YARIŞMA Yarışma ile ilgili destek kapsamı, süreç, yarışma kategorileri, ödüller, sonuçlar vb. tüm bilgiler Üniversite Girişimcilik ve Yenilikçilik Yarışması web sayfasında yer almaktadır. 3 / 6
1. Bilim Merkezi Sergi Ünitesi Tasarımı Kategorisi Amacı ve Konusu Bilim Merkezlerinin ziyaretçilerini bilimle buluşturma araçları olan Bilim Merkezi Sergi Ünitelerinin özgün ve nitelikli örneklerinin tasarlanması bu yarışma kategorisinin amacıdır. Bilim merkezi sergi ünitesi tasarımlarının, bilimsel bir temele dayanması, ziyaretçilerini hem eğlenmeye hem de keşfetmeye davet eden özgün ve etkileşimli ürünler olması beklenmektedir. Yarışmacıların bir adet Bilim Merkezi Sergi Ünitesi tasarlayarak bu sergiye ait Kavramsal, Şematik, Detaylı sergi tasarımlarını gerçekleştirmeleri, sergi grafiklerini ve sergi metinlerini tasarlamaları beklenmektedir. Bu kapsamda, yarışmacılar tarafından tasarlanacak sergi üniteleri aşağıda örneklenen konularda veya yarışmacının belirleyebileceği bilim ve teknoloji temelinde farklı herhangi bir konuda olabilir; Dünyamız, Uzay, Havacılık, Okul Öncesi grupları için temalar, Robotlar, Teknoloji ve İnovasyon, Fizik ve alt temaları, Matematik ve alt temaları, Kimya ve alt temaları, Biyoloji ve alt temaları, Algı, Bilim Tarihi, Mühendislik Dalları, İnşaat teknolojileri, Müzik ve müzik aletleri, Tıp bilimi, İletişim vb. 2. Başvuru Katılımcılar; başvuru tarihleri, koşulları, başvuru sırasında sunulması gereken başvuru formları vb. konularda detaylı bilgiye Üniversite Girişimcilik ve Yenilikçilik Yarışması web sayfası Başvuru bölümünden ulaşabilirler. 2.1. Proje Raporu Katılımcıların başvuru sırasında sunması gereken belgelerden biri olan Proje Raporu aşağıdaki maddeler çerçevesinde hazırlanacaktır. Tüm dokümanlar elektronik ortamda PDF formatında sunulacaktır. 4 / 6
Kavramsal Plan, Şemalar ve Anlatımlar Yarışma proje konusuna yaklaşımını, tasarım yönlendiricilerini ve tasarım kriterlerini anlatan ve açıklayan yazılı ve/veya grafik sunumlu kavramsal açıklamaları içerecek şekilde hazırlanmalıdır. Yazılı Açıklamalar Tasarımın konusunu, amacını, bilimsel içeriğini, hangi noktada yenilik ve katma değer kazandırdığını anlatmalı; tasarım önerisinin özelliklerini uygun kaynak göstererek detaylı olarak açıklamalıdır. Teknik açıklamaları da kapsaması beklenen raporda tasarım için öngörülen malzemeler, üretim teknikleri, montaj ve taşıma, sürdürülebilirlik gibi konulara ilişkin düşüncelere de yer verilmesi beklenir. Proje Çizimleri Projeler, yarışmacılar tarafından uygun görülecek ölçekte; plan, kesit ve görünüş çizimleri ile teslim edilmelidir. Yarışmacı, ölçeklerin belirlenmesinde tasarım kararlarının yeterince aktarılabilir olması ve tasarımın temel ilkelerinin açık olarak tanımlanabilir olması hususlarına dikkat etmelidir. Detay Çizimleri Yarışmacılar tarafından vurgulanmak istenen kısımların plan, kesit, görünüş vb. gerekli görülen detaylarını içerecek, malzeme ve konstrüksiyon gibi detaylı kararların yansıtılabildiği çizimleri içerecektir. Detay çizimlerinin ölçeklerinin belirlenmesi yarışmacının sorumluluğundadır. Ölçek seçiminde, tasarım önerilerinin gerektirdiği ayrıntıların gösterildiğinden emin olunmalıdır. 3 Boyutlu Anlatımlar Tasarımların perspektifler ile üç boyutlu görsel sunum teknikleri kullanılarak oluşturulmuş modellerine yer verilmelidir. 2.2. Final Aşaması İkinci aşama değerlendirmesinin ardından başarılı bulunan ve final sergisine davet edilen projeler için katılımcılardan beklenenler aşağıda maddeler halinde sıralanmıştır: Katılımcıların uygun gördükleri ölçekte maket ve/veya prototip sunmaları zorunludur. Yarışmacılar isteğe bağlı olarak tasarımlarına ilişkin film veya animasyonları teslim edebilirler. Katılımcılar; proje sunumlarını en fazla 2 adet A1 boyutunda veya 4 adet A2 boyutunda çıktılarla sunabilecektir. Her türlü çizim ve ifade tekniği serbesttir. Renk kullanımı serbesttir. 5 / 6
3. Değerlendirme Katılımcılar; değerlendirme kriterleri ve değerlendirme yöntemi ile ilgili detaylı bilgiye Üniversite Girişimcilik ve Yenilikçilik Yarışması web sayfası Değerlendirme bölümünden ulaşabilirler. Projede aranacak nitelikler ve değerlendirme kriterleri aşağıdaki maddelerle örneklenmiştir: Tasarımın yaratıcı, estetik ve özgün olması, Tasarlanan Sergi Ünitesinin etkileşimli ve bilimsel altyapısının etkili biçimde aktarılabiliyor olması, Hedef kitleye yönelik eğitsel katma değerinin olması, Tasarımın genel hedef kitle tarafından kullanımının güvenli olması, Tasarım fikrinin teknik ve ekonomik olarak uygulanabilir olması, Tasarımın kullanım, taşıma, montaj kolaylığı sağlaması, Tasarımın çevreye duyarlı olması, Tasarım önerisinin üretime uygun olması ve tasarımın işlevine uygun malzeme seçimi sağlanması (gerçekçi maliyet ve üretim yöntemi bilgileri beklenmektedir), Yeterli kaynak taranması ve uygun kaynak gösterilmesi, Doğru ve yerinde bir şekilde Bilimsel Danışman desteği alınması, Proje dosyasının iyi hazırlanmış olması; görsel, resim ve çizimlerle desteklenmesi; anlatım dilinin akıcılığının sağlanması, Projelerin, öğrencilerin özgün düşüncelerinden kaynaklanmış, kendileri tarafından şekillendirilmiş, danışarak ama kendi bilgi ve becerileri ile tamamlanmış olması, beklenmektedir. 4. Soru ve Cevaplar Katılımcılar; yarışma ile ilgili sorularını Üniversite Girişimcilik ve Yenilikçilik Yarışması web sayfasından ulaşabilecekleri iletişim noktalarına iletebilirler. 6 / 6