HABER BÜLTENĐ 10 Kasım 2005 Haber Özetleri Irak Irak başbakan yardımcısı Ahmet Çelebi bugün Washington'da Amerikan dışişleri bakanı Condoleezza Rice'la özel bir görüşme yaptı. Görüşmenin çok iyi geçtiğini belirten Çelebi, geçmişe değil geleceğe bakmak gerektiğini söyledi. Çelebi'nin ziyareti, Demokrat Partili kongre üyelerinin Çelebi'nin savaş öncesi dönemde Saddam Hüseyin'in silahlanma programı hakkında sağladığı yanlış istihbarat bilgilerini gündeme getirdiği sırada gerçekleşti. Çelebi, geçen yıl da Amerikan istihbarat bilgilerini Đran'a vermekle suçlanmış ve Amerikan askerleri Çelebi'nin Bağdat'taki bürosunu basmıştı. Ancak bu iddialara rağmen Amerikalı yetkililer Irak hükümetinin bir temsilcisi sıfatıyla Çelebi'yle düzenli biçimde görüştüklerini belirtiyor. Çelebi'nin yarın da başkan yardımcısı Dick Cheney ile bir araya gelmesi bekleniyor. (BBC) (El Hayat Gazetesi) Irak Anayasası tamamlandıktan sonra federal Kürdistan Anayasası için de çalışmalar devam ediyor. Dün Kürdistan Parlamentosunda konuyla ilgili olarak bir toplantı düzenlenerek son gelişmeler değerlendirildi. Konuyla ilgili olarak bir açıklamada bulunan Anayasa Hazırlama Komisyonu başkanı yardımcısı Şirvan Ahmet Kürdistan Bölgesi Anayasa taslağının üzerinde düşünülmesi ve görüş birliği sağlanması için araştırma kurumlarına dağıtılacağını ve şimdiye kadar çok sayıda önerinin ve projenin kendilerine ulaştığını söyledi. Irak Kürdistan Bölgesi Parlamento ve Kürdistan Anayasa Komisyon üyesi olan Abdülkerim Bahri, Kürdistan anayasasında bazı değişikler yaptıklarını bildirdi. Bu değişiklikler arasında, Erbil kentinin Kerkük ün yerine başkent olarak tespit edilmesi de var. Bahri bu değişikliğin Kerkük Kürdistan sınırlarına girene kadar süreceğini sözlerine ekledi. (www.iraq-ina.com) (www.peyamner.com) Irak Başbakanlık basın birimin tarafından verilen habere göre, Đngiltere Dışişleri Bakanı Jack Straw bugün sabah saatlerinde Irak a sürpriz bir ziyaret gerçekleştirdi. Jack Straw El Cezire TV kanalına yaptığı açıklamada, Irak ın kuzeyindeki haritada bir değişikliğin kabul edilemeyeceğini açıkladı. Bu durumun Irak ın geneli için de geçerli olduğunu vurguladı. Straw bugün Irak Başbakanı ile görüşecek. (www.navartv.com) (www.nahrain.com) 1
Irak Türkmen Cephesi (ITC), Kürt Devletinin kurulması ve Kerkük teki PKK varlığından duydukları endişeyi T.C. Cumhurbaşkanı na yazdıkları bir mektupla açıkladı. Bir Kürt yetkili ise yaptığı açıklamada, Türkmenlerin Erdoğan hükümetinden umudu kestiklerini; milli duyguları tekrar harekete geçirmek için bu mektubu yazdıklarını söyledi. (www.irakna.com) Arap Birliği Genel Sekreteri yardımcısı Ahmet Bin Hilli, Irak ta düzenlediği basın toplantısında Irak Uzlaşma Konferansının yapılacağını, Irak halkından şiddeti bırakmalarını istedi. (www.aljazeera.net) Đran ın Irak büyükelçisi Muhammet Mecit El-Şeh yaptığı açıklamada Japon şirketlerinin Irak ın güneyindeki Basra kenti ve Đran ın güneyindeki Abadan kentleri arasında bir petrol borusu inşaatına başlayacaklarını söyledi. Bu inşaat sonrasında, Đran a günde 350 bin varil petrol iletileceği açıklandı. (www.pukmedia.com) Kürdistan Demokratik Partisi Genel Sekreteri Gafur Mahmuri nin açıklamasına göre, Kürt ittifakı üç partiye ayrıldı. Bu partiler: 1- Kürdistan Demokratik Partisi 2- Kürdistan Çile Çekenler Partisi 3- Beyt El-Nehrain Partisi (Asuri) (www.irakna.com) Irak Bağımsız Yüksek Seçim Kurulu nun Erbil şehrindeki müdürü Kemal Gambar görevinden istifa etti. Kemal Gambar yaptığı açıklamada, istifasının kişisel nedenlerden kaynaklandığını söyledi. (www.iraq-ina.com) Suriye Dışişleri Bakanlığı yetkilisinin yaptığı açıklamada, Suriye de yaşayan Iraklılar için 10 seçim merkezi açılması yönünde dün bir sözleşme imzalandığını söyledi. Seçim merkezlerinin Suriye nin başkenti Şam da açılacağı bildirildi. (Irak Haber Ajansı) Irak ta Babil şehrinin Mahavil ilçesinde büyük bir petrol kuyusu bulundu. Haritalardan elde edilen bilgilere göre, bu kuyunun çok miktarda rezervi var. Babil şehri valisi, Irak Meclis üyesi Muhammed Barul-l Ulum ve Petrol bakanı Đbrahim Barul-l Ulum bu kuyuyu ziyaret ettiler. (www.iraqidewan.com) Irak Meclis Başkanı Haşim El-Hasani nin kardeşi dün Kerkük te kaçırıldı. (El- Hayat Gazetesi) ABD güçleri, dün yayınladıkları bildiride Çelik Perde operasyonunun devam ettiğini; operasyonda 36 direnişçinin öldürüldüğünü, 180 kişinin de tutuklandığını ilan ettiler. (El-Hayat Gazetesi) 2
Irak'ın başkenti Bağdat'ta bu sabah meydana gelen intihar saldırısında ölü sayısının 30'a yükseldiği, yaralı sayısının ise 20 olduğu belirtildi. Irak polisinden bir yetkili, üstünde patlayıcılar olan intihar eylemcisinin kent merkezindeki restorana geldiğini ve kendisini havaya uçurduğunu söyledi. Polis, saldırıda ölü sayısının 30, yaralı sayısının ise 20 olduğunu kaydetti. Patlamanın olduğu restoranın, Iraklı polislerce sık kullanılan bir mekan olduğu belirtiliyor. (AA) Orta Doğu Ürdün'ün başkenti Amman'ın merkezinde, bazı uluslararası otellerde patlamalar meydana geldi. Yetkililer, patlamalarda 67 kişinin öldüğünü, 300'den fazla kişinin de yaralandığını söyledi. Patlamaların en az ikisinin intihar saldırılarının sonucu olduğu düşünülüyor. Amman'da patlama meydan gelen oteller; The Grand Hyatt, the Radisson ve The Days Inn.Yetkililer bu otellerin hepsinin turistler ve iş adamları arasında çok popüler olduğunu söylüyor. Ancak patlamalarda ölenlerin çoğu Ürdünlüler. Bu kişilerin bazılarının bir düğünde oldukları belirtiliyor.ürdün Kralı Abdullah patlamaları, 'terör eylemleri' olarak nitelendirdi. Kazakistan'a yaptığı geziyi kısa kesen Kral Abdullah, patlama meydana gelen otellerden birini ziyaret etti, saldırıların sorumlularının adalet önüne çıkarılacaklarını söyledi. Grand Hyatt otelindeki görgü tanıkları intihar bombacısının Irak aksanıyla konuştuğunu söyledi. Saldırıların sorumluluğunu üstlenen olmadı. Ürdünlü yetkililer, el Kaide nin Irak taki lideri Ebu Musab el Zarkavi den şüpheleniyor. Ürdün Başbakan Yardımcısı Mervan Moşer de ülkelerinde doğan El Kaide'nin Irak'taki lideri Ebu Musab Ez-Zerkavi'nin saldırılarla ilgili olarak önemli bir zanlı olduğunu belirtti. Bu arada Ürdün hükümeti de patlamalar sonrası sınırlarını kapadı. Amman'daki muhabirimiz Jon Leyne, Đslamcı militanların, Amerika Birleşik Devletleri'ne desteği ve Đsrail'le imzaladığı barış anlaşması nedeniyle Ürdün'den nefret ettiklerine dikkat çekiyor. (BBC) (VOANEWS) (AA) Đsrail Başbakan Yardımcısı Şimon Peres, Đşçi Partisi'nin genel başkanlık seçimini kaybetti. Şimon Peres'in seçimi rahatlıkla kazanması bekleniyordu. Ancak sendika lideri Amir Peretz, oyların yüzde 42,35'ini alarak Peres'i geride bıraktı. Şimon Peres'in oy oranı ise yüzde 39,96 oldu. Diğer aday Binyamin Ben Eliezer ise oyların yüzde 16,82'sini alabildi. Đşçi Partisi'nin yeni lideri Amir Peretz, Đsrail'in en büyük sendikası Histadrut'un başkanıydı.fas doğumlu 53 yaşındaki Peretz, popülist bir aday olarak biliniyordu. Amir Peretz, Đşçi 3
Partisi'nin, küçük ortağı olduğu koalisyon hükümetinde çekilmesini ve erken seçime gidilmesini istediğini söylüyor. (BBC) Suriye Cumhurbaşkanı Beşar Esad, bugün televizyondan halka hitap edecek. Beşar Esad'ın, yakın çevresinin Birleşmiş Milletler heyetince sorgulanmasına izin verip vermeyeceğini açıklaması bekleniyor. Birleşmiş Milletler yetkilileri, eski Lübnan Başbakanı Refik Hariri'nin suikastla öldürülmesiyle ilgili soruşturmaları kapsamında altı Suriye yetkilisiyle görüşmek istiyor. Bu yetkililer arasında Beşar Esad'ın kardeşi ve kayınbiraderinin de olduğu sanılıyor. Suriye, suikasta karıştığı yolundaki iddiaları reddetse de, olayla ilgili kendi soruşturmasını başlatmıştı. Şam yönetimi, yetkililerinin Beyrut'a giderek Birleşmiş Milletlere kanıt sunmasını engelliyordu. Suriye medyasındaysa, Hariri suikastını soruşturan Birleşmiş Milletler heyetinin başkanı savcı Detlev Mehlis'in, ülkedeki soruşturmayla işbirliği yapması için Suriye'ye çağrıldığı yönünde haberler yayımlandı. (BBC) (VOANEWS) Ürdün, başkenti Amman'da girişilen saldırılardan sonra kara sınırlarını kapattı. Son bilançoya göre, ölü sayısını en az 53, yaralı sayısını 300 olarak açıklayan Ürdün Başbakan Yardımcısı Mervan Muaşer, saldırıların ardından ülkesinin kara sınırlarının belirsiz bir süre için kapatıldığını belirtti. Muaşer, CNN televizyonuna yaptığı açıklamada da, saldırıların vücutlarına patlayıcıları bağlayan canlı bombalarca düzenlendiğini söyledi. Bu arada, bugün Suudi Arabistan'ın Cidde kentinden Amman'a geçecek olan BM Genel Sekreteri Kofi Annan saldırıların ardından Ürdün ziyaretini iptal etti. Amman'daki saldırılar ABD ve Filistin lideri Mahmud Abbas tarafından da sert şekilde kınanırken, ABD Dışişleri Bakanı Condoleezza Rice, saldırıları ''büyük trajedi'' olarak niteledi. (AA) (Irak Haber Ajansı) ABD Başkanı George W. Bush ile Fransa Başbakanı Dominique de Villepin, Ürdün'ün başkenti Amman'da düzenlenen bombalı saldırıları yayınladıkları mesajlarla kınadılar. Beyaz Saray sözcüsü Scott McClellan tarafından okunan bildiride Bush'un ''Amman'daki vahşi terörist saldırılarını şiddetle kınadığı'' belirtildi. Ürdün'ün ABD'nin yakın bir dostu olduğunu kaydeden McClellan, ''biz bu saldırıların soruşturulmasında ve teröristlerin adalet önüne çıkarılması çabalarına yardımcı olunmasında Ürdün ile mümkün olan her türlü işbirliğine gitmeyi teklif edeceğiz'' dedi. Öte yandan Fransa Başbakanı Villepin de Amman'daki saldırıları kınayarak bu olayların terörizm ile mücadelede daha fazla uluslar arası işbirliğine gidilmesine olan ihtiyacın altını çizdiğini belirtti. Villepin saldırılar dolayısıyla Ürdün Başbakanı Adnan Badran'a yazığı mektupta başta kurbanların aileleri olmak üzere tüm Ürdün halkına başsağlığı dileklerini iletti. Đngiltere Başbakanı Tony Blair ise Ürdün'ün başkenti Amman'daki ''korkunç saldırıları'' duyunca şoke olduğunu ve üzüldüğünü söyledi. Blair'in bürosundan dağıtılan bildiride şu ifadelere yer verildi: ''Düşüncelerimiz ve dualarımız saldırı kurbanları ve aileleriyle birlikte. Temmuz ayında Londra'da düzenlenen saldırıların ardından Ürdün hükümeti ve halkına verdikleri destekten dolayı derin şükran hisleri besliyoruz ve terörizm belasına karşı yürüttüğümüz savaşta omuz omuza duruyoruz.'' Açıklamada, Đngiltere 4
Başbakanı'nın Ürdün Hükümeti'ne Đngiliz Hükümeti'nin her türlü yardımı sağlama teklifinde bulunduğu belirtildi. (AA) (Son Dakika) Arap televizyon kanalları El Cezire ve El Arabiya, Ürdün'ün başkenti Amman'daki üç oteli hedef alan ve 67 kişinin hayatını kaybettiği patlamaları El Kaide'nin üstlendiğini duyurdu. El Cezire ve El Arabiya, habere kaynak olarak, El Kaide'den mesajların sıklıkla yayınlandığı bir internet sitesini gösterdi. Ancak Ürdünlü militan Ebu Musab ez Zarkavi liderliğindeki "Irak'taki El Kaide"'den geldiği belirtilen mesaj ve içeriği bağımsız kaynaklarca henüz doğrulanmadı. (BBC) New York Times gazetesi, ABD ve Avrupalı müttefiklerinin, Đran'a sınırlı nükleer faaliyette bulunmasına imkan tanıyacak bir öneride bulunacaklarını yazdı. New York Times gazetesi, adlarının açıklanmasını istemeyen Amerikalı ve Avrupalı yetkililere dayanarak bugün yayımladığı haberde, bu önerinin, Đran'ın kendi topraklarında sınırlı nükleer faaliyette bulunmasına imkan tanınmasını, ancak tüm uranyum zenginleştirme işlemlerini Rusya'ya taşımasını içerdiğini yazdı. Haberde, Đran'a bu öneriyi ABD, Đngiltere, Almanya ve Fransa adına Uluslararası Atom Enerjisi Kurumu (UAEK) Başkanı Muhammed El Baradei'nin götüreceği kaydedildi. Times, ABD Dışişleri Bakanı Condoleezza Rice ve El Baradei'nin, dün yaptıkları toplantıda bu öneriyi görüştüklerini belirtti. UAEK yönetim kurulunun Đran konusunu ele almak üzere bu ay sonunda toplanmasının beklendiği hatırlatılan haberde, Rice'ın, Đran'a, bu öneriye yönetim kurulu toplanmadan önce yanıt vermesi için 2 hafta süre tanınmasını istediği de bildirildi. ABD, Đran'ı gizli nükleer silah üretmekle suçluyor ve Tahran'ın nükleer programından vazgeçmesini istiyor. Đran ise nükleer faaliyetlerinin elektrik üretmek için olduğunu ileri sürüyor. Washington ve AB, Đran'ın, UAEK'nın nükleer faaliyetlerini dondurmasını ve işbirliği yapmasını isteyen kararına uymadığı takdirde bu konunun BM Güvenlik Konseyi'ne havale edileceği uyarısında bulunuyor. (AA) Đsrail askerlerinin, Gazze-Đsrail sınırındaki ''güvenlik duvarı''na bomba yerleştirmeye çalışan 2 Filistinliye ateş açtığı bildirildi. Đsrail ordusundan yapılan açıklamada, bu sabah erken saatlerde meydana gelen olayda, Đsrail askerlerinin açtığı ateş sonucu Filistinlilerden birinin öldüğü, diğerinin yaralandığı kaydedildi. Filistinli hastane kaynakları da, ölen kişinin El Aksa Şehitleri Tugayı'na mensup 22 yaşındaki Ebu Calin olduğunu açıkladı. (AA) 5
Kafkasya ve Orta Asya Azerbaycan'ın başkenti Bakü'de, muhalefet yandaşlarının düzenlediği protesto gösterileri sona erdi. Göstericiler, Pazar günü yapılan parlamento seçimlerinin iptal edilmesi çağrısında bulundu. Muhalefet liderleri, gelecek hafta bir gösteri daha düzenleyeceklerini açıkladı. Bakü'de kent merkezi dışındaki bir meydanda toplanan göstericilerin sayısının 15 binden fazla olduğu belirtilmişti. Bunlardan bazılarının ellerinde, Ukrayna'daki devrimin rengi olan turuncu tonlarında bayraklar taşıdıkları ve hükümeti istifaya çağıran ve yeni seçimler yapılmasını talep eden sloganlar attıkları ifade edilmişti. Gösterilerin yapıldığı alanda yüzlerce polisin de bulunduğu belirtiliyordu. Azerbaycan'da bulunan muhabirlerimiz, muhalefet liderlerinin protestolarını Ukrayna ve Gürcistan'da iktidar değişikliklerine neden olan devrimler temelinde şekillendirdiklerini, ancak Azerbaycan'daki durumun çok farklı olduğunu söylüyor. Bu ülkelerde, usulsüzlük iddialarına sahne olan seçimlerin ardından on binlerce insan meydanları doldurmuş, gösteriler iktidar değişikliğini getirmişti. (BBC) (AA) Gürcistan Parlamento sözcüsü Nino Burcanadze, AGĐT in Parlamento Asamblesi başkanı ve ABD Kongre üyesi Elsi Hastings ile görüşmesinde Eğer Rusya, Gürcistan da bulunan barış gücü misyonunu gerçekçi bir şekilde ve Gürcü tarafının belirlediği tarihler içinde gerçekleştirmezse, Gürcistan Rusya nın AGĐT in Parlamento Asamblesi Komitesi nden çıkartılması meselesini gündeme getireceğini belirtti. (www.regnum.ru) 09.11.2005 tarihinde Gürcistan başkanı Mikail Saakaşvili, Litvanya başkanı Valdas Adamkus ile yaptığı basın toplantısında NATO Gürcistan topraklarında yaşanan çatışmaların çözülmesine daha aktif katılmalı dedi ve ABD başkanı George Bush ile bu konuda çeşitli planları olduğunu, AB nin da Abhazya ve Güney Osetiya sorunlarının çözülmesi sürecine katılacağına ümit ettiğini açıkldı. Bu günlerde Moskova da Amerikan delegasyonu bulunmaktadır. Moskova lı ve ABD li heyetler görüşme sırasında Zhinval bölgesindeki çatışmaların barış yoluyla nasıl gerçekleştirileceği konusu da gündeme getirilecektir. Gürcistan ve Litvanya başkanları Gürcistan ın NATO ve Avrupa Birliği ne entegrasyonu için iki ülke arasındaki ilişkilerin önemini vurguladı. Ayrıca, Mikail Saakaşvili Bükreş te Gürcistan ın yeni arkadaş grubu nun (Litvanya, Letonya, Estonya, Polonya, Romanya, Bulgaristan) dışişleri bakanları düzeyinde gerçekleştirilen toplantıda Gürcistan ın NATO ve AB ye üye olma sürecinin tartışıldığını vurguladı. (www.regnum.ru) Avrupa Birliği Avrupa Komisyonu, Hırvatistan'a yönelik ilerleme raporunda, savaş suçu zanlılarının yargı önüne çıkarılmasını hızlandırması çağrısı yaptı. Makedonya'nın ise üye adayı olması önerildi. Avrupa Birliği Hırvatistan ile üyelik müzakerelerine başlamaya geçen ay karar verdi. Kararın alınmasında, Birleşmiş Milletler Savaş Suçları Mahkemesi Savcısı Carla Del Ponte'nin, 6
Avrupa Birliği yetkililerini, Zagreb'in savaş suçlularının mahkemeye çıkarılması konusunda tam işbirliği gösterdiği konusunda ikna etmesi etkili olmuştu. Ancak Avrupa Komisyonu Hırvatistan ile ilgili ilerleme raporunda, Zagreb'in bu konudaki çabalarını hızlandırması gerektiğini vurguladı. Raporda ayrıca, Hırvatistan'ın, yönetim organlarında azınlıkların orantılı temsiline dikkat etmesi gerektiği ifade edildi. Komisyon Sırp azınlığın haklarının iyileştirilmesine özellikle vurgu yaptı. (BBC) Avrupa Birliği, Türkiye'ye yönelik Đlerleme Raporu ve Katılım Ortaklığı Belgesi'ni bugün onaylayarak açıkladı. Đlerleme raporunda, Avrupa Komisyonu Türkiye'yi 'işleyen piyasa ekonomisi' olarak nitelendirdi. Ancak AB'ye üye olma yolunda devam etmek istiyorsa, Türkiye'nin reformları hızlandırması ve insan hakları sicilini düzeltmesi gerektiği uyarıları da yapıldı. Türkiye'nin 'işleyen piyasa ekonomisi' olarak nitelendirilmesinin, müzakerelerin başlamasından bir ay sonra Ankara'yı cesaretlendirecek bir ifade olduğu belirtiliyor. Raporda, "Türkiye reformları gerçekleştirmeye devam ettiği ve mevcut istikrarını koruduğu sürece, işleyen bir piyasa ekonomisi olarak değerlendirilebilir" ifadeleri yer aldı. Bu ifadenin hayli sembolik olduğu, ancak 'işleyen piyasa ekonomisi' haline gelmenin AB'ye girmek için gerekli ön şartlardan biri olduğu belirtiliyor. Ayrıca, komisyonun ilerleme raporunda bu ifadeye yer vermesinin Türkiye ekonomisine duyulan güveni artıracağı, istikrara katkıda bulunacağı ve yabancı yatırımcılar için daha olumlu bir hava yaratacağı yorumları yapılıyor. (BBC) Diğer Haberler Fransa da 30 kente olağan üstü durum ilan edildi. Alınan önlemlerin sonuç verdiği ve şiddet olaylarında azalma gözlendiği belirtiliyor. Đçişleri bakanı Nikolas Sarkozy, parlamentoda yaptığı konuşmada, olaylara karışan yabancıların sınırdışı edileceğini bildirdi. Sarkozy, bu konuda yerel yetkililere gerekli talimatı verdiğini açıkladı. Şiddet eylemlerine daha çok Kuzey Afrika kökenli gençlerin katıldığı bildiriliyor. Fransızlar, işsizlik, eğitimsizlik ve ırk ayrımcılığının bu gençleri sokağa döktüğüne inanıyor. (VOANEWS) Dünya Basını Đngiliz gazetelerinin tümünün manşetlerinde, Başbakan Tony Blair'in dün Avam Kamarası'nda aldığı yenilgi var. Parlamento, terör zanlılarının resmen suçlanmadan gözaltında tutulabilecekleri sürenin 90 güne çıkarılabilmesini reddetmişti. Öneri 291'e karşı 322 oyla reddedilirken, iktidardaki Đşçi Partisi'nden 49 milletvekili muhalefet saflarında yer almıştı. Independent ilk sayfasına, oylamanın sonucunun açıklandığı an çekilmiş bir fotoğrafı taşımış. Manşet ise "Avam Kamarası, 16.56. Tony Blair'in otoritesini yitirdiği an." Avam Kamarası'nda daha sonra yapılan ikinci oylamada söz konusu sürenin 14'ten 7
28 güne çıkarılması kabul edilmişti. Ancak Independent başyazısında başbakanın 90 ısrarına değiniyor ve ekliyor: "Sayın Blair'in başka hilesi kalmadı ve büyüsü bozuldu." Guardian'ın manşetiyse, "Đktidardaki sekiz yıl sonrası, Tony Blair yeni bir kelime duyuyor: Yenilgi." Gazete başyazısında "Büyük bir yenilgi ve büyük bir zafer" diyor. Guardian'a göre dünkü oylama, Đngiltere'de Đşçi Partisi hükümeti için yeni bir dönemin başlangıcını simgeliyor. Gazeteye göre, "Hükümet artık daha sık tavizle yenilgi arasında bir seçim yapacak. Bu nedenle başbakan parlamentoya kulak vermeli." Guardian'ın eki G2'deki bir haber de dikkat çekici. Haberde, Đngiltere'nin en çok satan gazetesi The Sun'ın önceki günkü sayısına dikkat çekiliyor. Đlk sayfanın sağ tarafında, Londra'da 7 Temmuz'da meydana gelen bombalı saldırılarda yaralanan bir kişinin resmi var. Başı sargılı bu kişinin yanında ise The Sun'ın başbakanın önerisine desteğini gösteren bir manşet var: "Tony'ye doğru yaptığını söyleyin." Ancak Guardian, Sun'ın resmini manşetine taşıdığı bu kişiyi bulmuş. Söz konusu kişi Brunel ve Cardiff üniversitelerinde medya çalışmaları dalında profesör olan John Tulloch. Tulloch, Blair'in 90 gün önerisine karşı olduğunu söylüyor ve ekliyor: "Bana başkasının sesini, Blair'in sesini verdiler." Financial Times da manşetinde, dünkü oylamayı "Tony Blair'in gücüne darbe" olarak yorumlamış. Gazetenin siyaset editörü James Blitz'in oylamayla ilgili görüşü ilginç. "Mesih başbakan, ölümlü bir kişi oldu." James Blitz yazısını ise iki soru ve bir yorumla noktalamış. "Acaba başbakan artık daha uzlaşmacı bir tavır sergileyebilir mi? Yoksa milletvekilleri ne düşünürse düşünsün, 'doğru şeyi' yaptığında ısrarcı olmayı sürdürecek mi? Bu sorunun nasıl yanıtlanacağı, Tony Blair'in ne kadar daha başbakan olarak kalacağını belirleyecek." Muhafazakar Daily Telegraph'ın manşetiyse, "Blair'in en karanlık günü." Gazete başyazısında da, "Parlamento başbakana sırtını döndü" yorumunu yapmış. Daily Telegraph'ın Tony Blair'e bir de öğütü var: "Eğer başbakanlık görevini sürdürmekte kararlıysa, Tony Blair'in daha çok seçilmiş bir temsilci gibi davranmaya ihtiyacı var. Bir despot gibi değil." Times ise manşetinde "Sonun başlangıcı" diyor. Gazetenin, "Đlk kan" başlıklı başyazısıysa şöyle noktalanmış: "Tony Blair sekiz yıldır mağlup edilemeyecek bir lider olarak görülüyordu. Ancak dünden sonra artık su üzerinde yürümüyor." Times'ın iç sayfalarındaki haberin başlığı, "Đnsan hakları sorununu çözmeniz için iki yılınız var." Gazete, Avrupa Komisyonu'nun Türkiye'yle ilgili olarak dün açıkladığı Đlerleme Raporu ve Katılım Ortaklığı Belgesi'ni bu sözlerle yorumlamış. Times, insan hakları sorununun, Türkiye'nin Avrupa Birliği üyeliği önünde en önemli engel olduğunu vurguluyor. Gazete ayrıca Avrupa Komisyonu'nun, üyelik müzakerelerinin başlaması sonrası, bu konuda sağlanan ilerlemenin yavaşladığını vurgulamasına dikkat çekiyor. Times'ın belirttiği bir diğer nokta da, komisyonun Türkiye'de işkence, faili meçhul cinayetler, yolsuzluklar ve azınlıklara yönelik baskıcı politikaların hala sürdüğünü 8
bildirmesi. Daily Telegraph gazetesi de, Avrupa Birliği'nin Đlerleme Raporu'nda Türkiye'yi, "Đşkenceye müsamaha göstermekle suçladığını" söylüyor. Alman Berliner Zeitung gazetesiyse, "Ankara'nın hedefine ulaştığını düşünmesinin kötü bir izlenim" bıraktığı görüşünde. Gazete "Abartılı Türk milliyetçiliğinden" uzak durulması ve Türkiye'nin Kıbrıs'la ilgili olarak uzlaşmayla bir sonuca varması gerektiğini belirtiyor ve ekliyor: "Türkler artık Brüksel kapılarında olduğundan, Avrupa'nın değerler toplumu artık daha fazla bahaneyi kabul edemez." Die Tageszeitung ise "Üyelik süreci başladığından, Türkiye'deki gerici güçler yenden güç kazanmışa benziyor" yorumunu yapmış. Ancak Alman gazetesi şu yorumu da eklemiş: "Avrupa Komisyonu kötü notlar vererek süreci yavaşlatabilir. Ancak artık bu süreci durduramaz." Đngiliz gazeteleri, Fransa'daki şiddet olaylarına da sayfalarında geniş yer vermeyi sürdürmüş. Guardian yazarı Timothy Garton Ash, "Bu sadece Fransa'nın krizi değil. Tüm Avrupa ülkeleri önemsemeli" diyor. Ash bu noktada, Almanya'da kısa bir süre öncesine kadar 30 yıldır bu ülkede yaşayan Türk kökenlilere bile vatandaşlık önerilmediğini hatırlatmış. Yorumunu ise şöyle sürdürmüş: "Teoride kendini Avrupalı Türk, Avrupalı-Cezayirli, Avrupalı Faslı hissetmek; Türk kökenli Alman, Cezayir kökenli Fransız, Fas kökenli Đspanyol hissetmekten kolaydır. Çünkü Avrupalı olmak, tanımı gereği daha geniş bir kavramdır, daha çok kimliği kucaklamak demektir. Ancak bu kolay değildir. Sadece Fransa'nın değil, kıtamız Avrupa'nın da en büyük sorunuyla ilgilenmek için Avrupalı olmanın ne demek olduğunu yeniden tanımlamamız gerek." Financial Times yazarı Quentin Peel ise "Dışlananlar toplum içine çekilmeli" diyor. "Geçmişte sömürgeleri olanların, şimdi çok kültürlü toplumları var" yorumunu yapan Peel, yazısını şöyle noktalamış: "Göçmenlikte saati geri almaya çalışmak, kapıları göçmenlerin yüzüne kapatmak çözüm olmayacak. Bu sadece etnik ayrımı kötüleştirecek. Sadece, farklılığını kutlayan ve göçmenleriyle çocuklarının yeni milliyetlerinden gurur duymalarını temin eden açık bir Avrupa, küreselleşmiş bir ekonomide rekabet edebilir. Bu durumda göçmenler ve çocukları, Avrupalı olmaktan da gurur duyabilir." Financial Times'ın iç sayfalarındaki bir haberde de, Türkiye Başbakanı Recep Tayyip Erdoğan'ın Fransa'daki olayların nedenlerinden birinin, okullardaki başörtüsü yasağı olduğunu söyleyerek diplomatik bir soruna neden olduğu belirtilmiş. Gazeteye göre "Türkler şimdi, öfkeli Müslüman gençlerin imajlarının ülkelerinin Avrupa Birliği üyeliği çabaların olumsuz etkilemesinden korkuyor." Financial Times'a konuşan Avrupa Birliği uzmanı Cengiz Aktar da şu yorumu yapmış: "Fransa'daki olaylar ve Türkiye'nin Avrupa Birliği üyeliği çabaları arasında, köklü bir bağ var." 9