Bilgisayar Ağları Ortama dahil olan tüm elektronik birimlerin birbirlerine mesaj alma/gönderme ilkesine göre yapılandırılmış ağlardır. Bilgisayar ağlarında yalnızca bilgisayarlar yoktur. Bilgisayarların yanı sıra yazıcılar, tarayıcılar, yönlendiriciler vb. bulunabilir. Bilgisayar ağlarında ki bu elektronik birimlerin ortama dahil olabilmeleri için mutlaka bir ağ kartına (NIC-network interface card) ihtiyacı vardır. Yerel alan ağlarında en çok kullanılan ağ kartı ise eternet, daha az kullanıma sahip kartlar ise ATM ve FDDI kartıdır. Teknolojileri Ethernet Token Ring OSI TCP/IP DHCP WAP Bilgisayar Ağları Modelleri Main-Frame Client/Server Türleri Peer-to-Peer Yerel Alan Ağları (LAN) Şehir Alan Ağları (MAN) Geniş Alan Ağları Topolojileri (WAN) Doğrusal Topoloj Yıldız Topoloji Halka Topoloji 1
Teknolojileri Ethernet Token Ring OSI TCP/IP DHCP WAP Terminal Bilgisayar Ağları Modelleri Main-Frame Client/Server Peer-to-Peer Topolojileri Doğrusal Topoloj Yıldız Topoloji Halka Topoloji Ağ Modelleri (Gelişim) Ana Bilgisayar (Main Frame) Sistemi Türleri Yerel Alan Ağları (LAN) Şehir Alan Ağları (MAN) Geniş Alan Ağları (WAN) Terminal Terminal Terminal Terminal Terminal 2
Ağ Modelleri (Gelişim/Hizmet) Sunucu-İstemci (Server-Client) Sistemi Sunucu 3
Ağ Modelleri (Hizmet) Eşlenik Ağ (Peer-toPeer) Sistemi 4
Teknolojileri Ethernet Token Ring OSI TCP/IP DHCP WAP Bilgisayar Ağları Modelleri Main-Frame Client/Server Peer-to-Peer Topolojileri Doğrusal Topoloj Yıldız Topoloji Halka Topoloji Türleri Yerel Alan Ağları (LAN) Şehir Alan Ağları (MAN) Geniş Alan Ağları (WAN) Bilgisayar Ağlarının Türleri (Büyüklük) Yerel Alan Ağları: Local Area Network (LAN): Bu tür ağlar küçük bir coğrafi alan üzerindeki kullanıcılara hizmet verir. Bu coğrafi alan genellikle 1 km genişliğinde olabilir. Geniş Alan Ağları: Wide Area Network (WAN): Yerel alan ağlarının tersine, bilgisayar ağının büyüklüğü coğrafi bölge olarak bir bölge ya da ülkeyi kapsıyor ise bu tür ağlar geniş alan ağları olarak bilinir. Kentsel Alan Ağları: Metropolitan Area Network (MAN): Coğrafi bölge bir kent ya da ilçe büyüklüğünde ise kentsel alan ağları olarak nitelendirilir. Kentsel alan ağları, kentteki telefon hatlarının kullanımıyla ortaya çıkmıştır. 5
Teknolojileri Ethernet Token Ring OSI TCP/IP DHCP WAP Bilgisayar Ağları Modelleri Main-Frame Client/Server Türleri Peer-to-Peer Yerel Alan Ağları (LAN) Şehir Alan Ağları (MAN) Geniş Alan Ağları Topolojileri (WAN) Doğrusal Topoloj Yıldız Topoloji Halka Topoloji 6
Baseband İletişim/Ağlar: Bir iletişim sisteminde mesajlar/sinyaller tek bir iletim kanalından gönderiliyor ise bu türlü iletişime baseband iletişim, buna göre yapılandırılmış ağlara ise baseband ağlar adı verilir. Tüm yerel alan ağları (local area network) ya da modem ve telefon hattı ile yapılandırılmış çevirmeli ağ bağlantısı buna örnektir. -Baseband yapısı gereği zamanın belirli bir anında yalnızca tek bir birim paket gönderebilir Broadband İletişim/Ağlar: Eğer iletim kanalı birden fazla moddan oluşuyor ise (her bir mod birbirinden bağımsız sinyal gönderebilir) bu durumda gerçekleştirilen iletişim broadban iletişim olarak adlandırılır. Örnek, kablolu tv, geniş alan ağları, ADSL bağlantıları vb. Not: İletim hattının kanalları dijital iletişim sözkonusu olduğunda analog sinyaller yerine dijital sinyaller kullanır. Şemadaki analog sinyaller yalnızca gösterim amaçlıdır. 7
Multiplex Birden fazla sinyali tek bir sinyale dönüştürmek. DeMultiplex Not: İletim hattının kanalları dijital iletişim sözkonusu olduğunda analog sinyaller yerine dijital sinyaller kullanır. Şemadaki analog sinyaller yalnızca gösterim amaçlıdır. Topoloji: Bilgisayar ağlarındaki birimlerin geometrik olarak konumlandırılmalarını ifade eder. Protokol: Veri/paket gönderimindeki iletişimini düzenleyen ve üzerinde anlaşılmış kurallar bütünüdür. Ortam (Media): Çift burgulu, eşeksenli ya da fiber optik kablolar ile birbirine bağlanmış bilgisayar ya da ağ birimlerinin oluşturmuş olduğu ağ ortamını ifade eder. Ortama Erişim (Medium Access): Bu ifade ile ortamın paylaşılması, yani ortama erişimi olan bir birimin ağ ortamına paket gönderebilmesi kastedilir. Temel olarak topolojiler 3 grupta ele alınır. 1- Doğrusal (bus) topoloji 2- Yldız (star) topoloji 3- Halka (ring) topolojisi 8
9
Teknolojileri Ethernet Token Ring OSI TCP/IP DHCP WAP Bilgisayar Ağları Modelleri Main-Frame Client/Server Peer-to-Peer Topolojileri Doğrusal Topoloji Yıldız Topoloji Halka Topoloji Türleri Yerel Alan Ağları (LAN) Şehir Alan Ağları (MAN) Geniş Alan Ağları (WAN) Aygıtlar Kablolar, aparatlar, bağlantı aygıtları 10
Doğrusal Topoloji Ağdaki tüm birimlerin, eşeksenli (coaxiel cable) bir kablo üzerinden birbirlerine doğrusal olarak bağlanmasıyla oluşan topolojidir. Eşeksenli kablo ince (thin coaxiel) ya da kalın (thick coaxiel) olabilir. İnce eşeksenli kablo 10Base2 standardına d uygun olarak üretilmiştir. i Ağdaki tüm birimler eternet kartına BNC konnektörü ve T-konnektörü ile ince eşeksenli kablo ile bağlantılanır. İnce eşeksenli kablonun özelliği ise verinin bozulmadan katedebileceği mesafenin 185 metre olmasıdır. Kalın eşeksenli kablo 10Base5 standardına uygun olarak üretilmiştir. Veri taşıma mesafesi 500 metredir ve AUI adı verilen bir arabirime takılır. Avantajları: Kurulumu basittir. Yeni donanım eklemek kolaydır. Daha az kablo gereksinimi duyar. Maliyeti oldukça ucuzdur. Hız gerektirmeyen ağlar için uygundur. Dezavantajları: Kablo uzunluğu Bağlantıdaki birim sayısı Yoğun trafikteki ağlar için performansı kötü. En yavaş topolojidir. Dağıtık yapı olması Sonlandırıcı Sonlandırıcı Ağ Kartı 11
Bildiklerimizi yeni bilgilere uyarlayalım Niçin BaseBand çalışır? Niçin Broadcast yayını kullanır? CSMA/CD özelliği nasıl çalışır? 12
Yıldız Topoloji Ağdaki tüm birimlerin, HUB ya da Switch gibi merkezi bir aygıt üzerinden bağlanmasıyla oluşan topolojidir. Ağ kartı ile merkezi aygıt arasındaki bağlantı da güvenli ya da güvenli olmayan çift burgulu kabloları (UTP STP: Unshield/Shield Twisted Pair) kullanması. Çift burgulu kablonun özelliği ise verinin bozulmadan ulaşabileceği mesafenin 100 metre olmasıdır. En önemli özelliği ise doğrusal topolojilerdeki dağıtık yapının aksine merkezi bir yapısını olmasıdır. 13