KÜTÜPHANE VE DOKÜMANTASYON DAİRE BAŞKANLIĞI KÜTÜPHANE YÖNERGESİ
BİRİNCİ BÖLÜM Amaç Kapsam Dayanak-Tanımlar Amaç Madde 1 Bu yönerge; Bitlis Eren Üniversitesi Kütüphane ve Dokümantasyon Dairesi Başkanlığı ile birim kütüphanelerinin tanımını, örgütlenmesini ve birimlerde çalışanların görev, yetki ve sorumluluk esaslarını düzenlemektedir. Kapsam Madde 2 Bu yönerge Bitlis Eren Üniversitesi bünyesinde bulunan; Merkez Kütüphane ve Birim Kütüphanelerini kapsar. Dayanak Madde 3 Bu yönerge; 124 sayılı Yükseköğretim Üst Kuruluşları ile Yükseköğretim Kurumlarının İdari Teşkilatı Hakkında Kanun Hükmünde Kararnamenin 33 üncü maddesi ile 4/11/1981 tarihli ve 2547 sayılı Yükseköğretim Kanunu nun 14 üncü maddesine dayanılarak hazırlanmıştır. Tanımlar Madde 4 Bu yönergede geçen; a. Üniversite: Bitlis Eren Üniversitesini, b. Rektörlük: Bitlis Eren Üniversitesi Rektörlüğünü, c. Komisyon: Bitlis Eren Üniversitesi Kütüphane Komisyonunu, d. Daire Başkanlığı: Bitlis Eren Üniversitesi Kütüphane ve Dokümantasyon Daire Başkanlığını, e. Merkez Kütüphane: Bitlis Eren Üniversitesinin tümüne hizmet veren kütüphaneyi, f. Birim Kütüphaneleri: Bitlis Eren Üniversitesine bağlı fakülteler, enstitüler ve yüksekokulların kütüphanelerini, g. Materyal: Kütüphanelerde kullanılabilir her türlü malzemeyi, h. Kullanıcı: Bu yönerge çerçevesinde kütüphanelerden yararlanabilen herkesi ifade eder.
İKİNCİ BÖLÜM Kuruluş Kuruluş Amacı Madde 5 Kütüphaneler,Üniversitenin eğitim-öğretim ve araştırma çalışmalarına uygun ortam hazırlamak amacıyla; her türlü bilimsel materyali düzene koyan ve sunan kurumlardır. Üniversite kütüphaneleri bu amacı gerçekleştirmek üzere; a. Gereken her türlü bilgi ve belgeyi sağlar, b. Sağlanan bilgi ve belgeleri bütün araştırmacıların, üniversite öğrencilerinin ve çalışanlarının kullanımına sunulacak şekilde düzenler, c. Mevcut bilgi kaynaklarından en iyi şekilde yararlanılmasını sağlar, her düzeydeki kullanıcıya kurum içinde ve dışında hizmet verir, d. Üniversitelerin kütüphanecilik bölümleri öğrencilerinin zorunlu uygulama ve staj programlarının yürütülmesinde yardımcı olurlar. Kuruluş Şekli Madde 6 Üniversitedeki kütüphane hizmetleri, tek bir merkezi kütüphane çerçevesi içinde örgütlenmesi ve yürütülmesi esastır. Üniversite yerleşkesinde merkezi bir kütüphane kurulur. Fakülte, yüksekokul, enstitü ve daha alt seviyedeki birimler için ayrı ayrı kütüphaneler kurulmaz. Yerleşke alanı dışında kalan birimlerde kütüphaneler kurulabilir.
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM Yönetim ve İşleyiş Madde 7 - Daire Başkanının görev, yetki ve sorumlulukları: a. 124 sayılı Yükseköğretim Üst Kuruluşları ile Yükseköğretim Kurumlarının İdari Teşkilatı Hakkında Kanun Hükmünde Kararnamenin 33 üncü maddesindeki görevleri yapmak, b. Kütüphane hizmetlerinin aksamadan yürütülebilmesi için yeterli kadroyu oluşturup, iş bölümüne giderek personeli üzerinde genel eğitim ve denetim görevini yapmak, c. Kütüphanecilik alanındaki gelişmeleri izleyerek teknolojik yeniliklerin kütüphanelere girmesi için çalışmalar yapmak, d. Teknik ve okuyucu hizmetlerinin standartlaşmasını sağlamak ve denetimini yapmak, e. Merkez ve birim kütüphanelerinin işbirliği içinde çalışmalarını sağlamak, bu amaçla mesleki kurslar açmak, eğitim programları düzenlemek, f. Bibliyografya Tez Kataloğu, Süreli Yayın Kataloğu vb. yayınlar çıkararak bilimsel araştırmaları kolaylaştırmak, g. Bu Yönerge uyarınca görev alanına giren ve kütüphane hizmetlerinin gerektirdiği diğer çalışmaları yapmak. h. Daire Başkanı oy hakkı olmaksızın raportör olarak Kütüphane Komisyonu toplantılarına katılır. Komisyonun görüştüğü konulara bağlı olarak gerektiğinde bir uzman Kütüphaneci de toplantıya katılır. Madde 8 Kütüphane Komisyonu Kütüphane Komisyonu: kütüphane hizmetlerinin gelişen sistemlere uyumlanarak yürütülmesi ve kütüphanenin sürekli gelişimine yönelik olarak yapılması gerekenleri belirleyerek önerilerde bulunmak üzere Senato tarafından 3 (üç) yıl için seçilen 1 (bir) başkan ve en az 3 (üç), en fazla 7 (yedi) öğretim üyesinden oluşur. Görev ve Yetkileri; a. Kütüphanenin hedeflerini, kitap ve süreli yayın önceliklerini, teknoloji kullanımını ve benzeri konulardaki yeniliklerin uygulanması için çalışmalar yapar. b. Daire Başkanının kuruluş, gelişme ve çalışmaları ile ilgili olarak vereceği raporları inceler, görüşerek karara bağlar ve Rektörlüğe sunar. c. Daire Başkanının önerdiği yayın ihtiyaçlarını inceleyerek karar verir. d. Komisyon yılda en az iki veya gerek görüldüğünde toplanır. Madde 9 Birim Kütüphane Sorumlusu Şube Müdürünün yetki ve sorumluluklarına sahip olarak aşağıdaki görevleri yapar: a. Birim Kütüphanelerinde verilecek hizmetleri, Daire Başkanlığı tarafından yapılan düzenlemeler çerçevesinde yürütmek, b. Birim Kütüphanelerince ihtiyaç duyulan araç-gereç ve diğer her türlü kütüphane materyalini Daire Başkanlığına bildirmek, c. Bu yönerge uyarınca görev alanına giren ve kütüphane hizmetlerinin gerektirdiği diğer çalışmaları yapmak.
DÖRDÜNCÜ BÖLÜM Kütüphane Hizmetleri Teknik Hizmetler Madde 10 Kütüphane koleksiyonu kitap, dergi, tez gibi basılı kaynaklar ile film, slayt, cd, dvd-rom gibi görsel işitsel araçlar ve elektronik yayınlardan oluşur. Teknik hizmetler: Bütün koleksiyonun seçiminden okuyucuya sunulacak duruma getirilinceye kadar yapılan işlerin tamamıdır. Teknik hizmetleri oluşturan servisler şunlardır: a. Materyal sağlama: Üniversitedeki eğitim-öğretimi destekleyecek ve araştırmalarda yardımcı olacak nitelikteki materyali satın almak, bağış ve değişim yoluyla temin etmek, b. Satın alma: Kütüphane koleksiyonunda yer alması istenen elektronik veya basılı yayınların bütçe imkanları ölçüsünde satın alınmasını sağlamak, c. Süreli Yayınlar Servisi: Üniversite eğitim-öğretimini destekleyecek, araştırmalarda yardımcı olacak süreli yayın koleksiyonunu oluşturmak ve geliştirmek üzere bunları satın alan, bağış ve değişim yoluyla temin eden ve belli bir düzen içinde kullanıma sunan servistir. d. Bağış: Başkanlık güncelliğini ve bilimsel özelliğini yitirmemiş ve yıpranmamış, kullanılabilir durumdaki her türlü materyali (kitap, süreli yayın, kitap dışı belge) bağış olarak alabilir. Bağış yapan kişiler sonradan yaptıkları bağışlarla ilgili herhangi bir hak ve tasarrufta bulunamazlar. Bağışlanan yazma ve nadir eserler kendi bölümünde muhafaza edilir. Kütüphane yönetiminin yapılan bağışı, koleksiyonuna ekleyip eklememe ve kütüphane içinde nereye ve nasıl yerleştireceğine karar verme yetkisi vardır. e. Kataloglama ve sınıflama servisi: Bu servis, kütüphanelere sağlanan kitap ve diğer materyalleri belirlenen sistemlere göre tasnif ederek okuyucuların yararlanmasına sunar. Okuyucu Hizmetleri Madde 11 Okuyucu hizmetleri: Bilgi kaynaklarından ve kütüphanelerden okuyucuların en verimli şekilde yararlanmalarını sağlar. Okuyucu hizmetlerini oluşturan servisler şunlardır: a. Danışma hizmetleri: Kütüphane koleksiyonunun ve bu koleksiyonun kullanımının, Üniversite içinde ve dışında okuyucuya tanıtımını sağlar. b. Ödünç verme: Kütüphane koleksiyonunun, kütüphane içi ve dışı dolaşımını sağlamak, denetlemek, kütüphaneler arası kaynak alış-verişinde bulunmak ve kütüphane materyali ile ilgili fotokopi işlerini yapar.
BEŞİNCİ BÖLÜM Kütüphaneden Yararlanma Madde 12 Öğretim elemanı, öğrenci ve personelin kütüphaneden yararlanabilmeleri için Üniversite tarafından kendilerine verilen Kimlik Kartı na sahip olmaları gerekir. Bu kart olmadan kitap ve diğer materyal ödünç alınamaz. Üyeler kütüphane kurallarına uymayı kabul ederler. Üniversite dışından gelen okuyucular kütüphaneye üye olamazlar, kaynakları kullanabilir, ancak ödünç alamazlar. Üniversite çalışanlarının ve öğrencilerinin üniversiteden ilişik kesme durumlarında, kütüphane ile ilişiklerinin olmadığına dair belge almaları gereklidir. Ödünç Vermede Uygulanacak Kurallar Madde 13 Ödünç verme hizmetlerinden yararlanmak isteyen kütüphane kullanıcıları kütüphane kurallarına uymak zorundadır. a. Öğretim üyeleri ve öğretim üye yardımcıları 21 günlük süreyle 5, Öğrenciler (uluslararası anlaşmalarla gelenler dahil) 21 günlük süreyle 3, Üniversitemiz idari personeli 21 günlük süreyle 3, Üniversitemizde sözleşmeli veya geçici görevli bulunan akademik personel ile Bitlis Eren Üniversitesi nden emekli akademik personel 21 günlük süreyle 4 kitap ödünç alabilirler. Bu sürelerin yetersiz olması halinde, sürenin dolmasından önce ilgili kütüphaneye başvurularak ek süre talebinde bulunulması ve bu talebin onaylanması zorunludur. Referans kaynakları, süreli yayınlar, yazma ve nadir eserler ile tezler ödünç verilemez. Diğer üniversitelere mensup öğretim üyeleri, üniversite kimliklerini göstererek kütüphaneden yararlanabilirler, ancak kitap ödünç alma işlemini kendi kütüphaneleri aracılığıyla yaparlar. b. Kullanıcılar ödünç aldıkları kaynakları iyi kullanmakla ve belirtilen tarihte iade etmekle yükümlüdürler. Kütüphane yönetimi gerekli gördüğü taktirde, ödünç verme süresi dolmadan yayının iadesini isteyebilir. Zamanında iade edilmeyen ve süresi uzatılmayan kütüphane kaynakları için ilgililere, Üniversite Senatosu tarafından belirlenen miktarda para cezası uygulanır. Bu ceza Rektörlük onayıyla her yıl yeniden belirlenir. Üniversite personeline ait ödenmeyen para cezaları aylıklarından mahsup edilir. c. Okuyucular başka okuyucularda bulunan kitapları ayırtabilirler, ayırtılan kitaplar duyurudan itibaren 3 (üç) gün kullanıcı için bekletilir. Bu sürenin sonunda kullanıcı tarafından alınmayan kitaplar, başka bir kullanıcı tarafından ayırtılmış ödünç alma hakkı ise bu kullanıcıya geçer, aynı hükümler bu kullanıcı için de geçerli sayılır. Başka bir kullanıcı kitabı ayırmamışsa, kitap bu sürenin sonunda rafa gönderilir. d. Üzerinde süresi geçmiş kitap bulunan okuyuculara ödünç kitap verilmez. e. Kullanıcılar tarafından çok kullanılan kitaplar kullanıcıların isteği veya kütüphane yönetiminin kararıyla rezerve kitaplar bölümüne konulur. Bu kitaplar iki saat süreyle kütüphane içinde ödünç verilir. Başka bir kullanıcı tarafından istenmezse süre iki saat daha uzatılabilir. Geciktirilen her saat için belirlenen gecikme cezası uygulanır. f. Ödünç alınan malzemenin kaybedilmesi veya yıpratılması durumunda ; Kullanıcıdan kaybettiği kaynağı, niteliği aynı olmak kaydıyla, kendisinin sağlaması istenir. Fiyatı belli olmayan materyal için sağlama birimince piyasa araştırması yapılarak bir bedel saptanır ve bunun tahsilatı yapılır.
g. Okuma salonundan yararlanan okuyucular alarm sistemi veya görevliler uyardığı takdirde ellerindeki materyali kütüphane görevlisine göstermekle yükümlüdür. İzinsiz olarak materyal çıkarmaya teşebbüs edenler için gerekli tedbirler alınarak yasal yollara başvurulur. Kütüphane dışına izinsiz kitap veya herhangi bir materyal çıkaran, buna teşebbüs eden yahut kütüphanedeki materyallere zarar veren öğrencilere olayın nitelik ve ağırlığına göre Yükseköğretim Öğrenci Disiplin Yönetmeliğinin ilgili maddeleri uygulanır. Bu konuyla ilgili soruşturma ve cezalandırma, anılan Yönerge hükümleri çerçevesinde yapılır. Madde 14 Kütüphaneden Yararlanma Hakkının Kaybedilmesi Bu Yönergede belirtilen kurallara uymayan, kütüphane personelinin görev yapmasını engelleyen, kütüphanede disiplini ve sessizliği bozan, kütüphane dışına izinsiz materyal çıkaran, buna teşebbüs eden veya kütüphanedeki materyale zarar veren kullanıcının kütüphaneden yararlanma hakkı kaldırılabilir. Ayrıca disiplin yönetmelikleri hükümleri uygulanabilir. Madde 15 Ödünç Verilmeyecek ve Çoğaltılamayacak Kitap ve Diğer Materyaller A) Aşağıda belirtilen kütüphane materyalleri dışarıya ödünç verilemez: a. Müracaat eserleri, ( sözlük, ansiklopedi, indeks vb.,) içinde bulunulan yılın dergileri, b. Basılı olmayan Lisansüstü ve Doktora tezleri, c. Yazma ve basma nadir eserler, d. Atlas, harita, slayt ve her türlü görsel-işitsel malzemeler, e. )Birimlerce belirlenen, sayıları tükenmiş veya ayrılmış (rezerve) eserler, f. )Müzik notaları, koleksiyon parçaları, sanatsal materyaller vb., B) b, c, f bentlerinde belirtilen materyallerin çoğaltılmasına izin verilemez. Okuyucular bu gibi materyallerden sadece kütüphane içinde ve gerektiğinde görevlinin gözetiminde yararlanabilirler. Madde 16 Kütüphanesi bulunan her birimde ilgili dekan, enstitü ve yüksekokul müdürü veya görevlendireceği bir yardımcısının başkanlığında her bölümün kurulu tarafından önerilen ikişer öğretim üyesi arasından dekan, enstitü veya yüksekokul müdürü tarafından belirlenen birer öğretim üyesinden oluşan bir Danışma Kurulu oluşturulur. Danışma Kurulunun sekreterlik hizmetleri ilgili kütüphane yöneticisi tarafından yürütülür. İlgili Kütüphane yöneticisi oy hakkı olmaksızın Danışma Kurulu toplantılarına katılır. Birim Danışma Kurulu her yıl Şubat ayı içinde olağan olarak ve gerektiğinde Kurul Başkanlığının çağrısı üzerine toplanır. Birim kütüphaneleri Danışma Kurulları kendi kütüphanelerine ilişkin olarak Kütüphane ve Dokümantasyon Danışma Kurulu nun görev ve yetkileri çerçevesi içinde görev yaparlar. Birim kütüphaneleri Danışma Kurulları, rapor ve diğer çalışma sonuçlarını gereği için başkanlıkları aracılığı ile Daire Başkanlığı na sunarlar.
ALTINCI BÖLÜM Değer Takdir Komisyonu Madde 17 Değer Takdir Komisyonu: Daire Başkanı başkanlığında, Okuyucu Hizmetleri ve Teknik Hizmetler Şube Müdürleri ve Taşınır Kayıt Kontrol Yetkilisinden oluşur. Komisyonun Görevleri; a. Kayıp veya kullanılamayacak durumda olan kitap ve diğer materyalin değerinin tespitinde piyasa araştırması yapar, basılmış bütün yayınların fiyatları dahil her türlü bilgiyi içeren yayın evleri kataloglarını inceler, bu materyallerin hacmi, cilt bedeli, kağıt kalitesi, ulaşım masrafları, paranın zaman içerisinde değer kaybı, antika ve sanatsal değerleri, nadir eser olup olmadıkları gibi hususları göz önünde bulundurarak değer belirlemesi yapar. Takdir edilen bedeli Üniversite Gelir Bütçesine aktarılmasını sağlar. b. Kütüphaneye bağış yoluyla gelen ve fiyatı belli olmayan materyallerin değerlerini demirbaş kayıtlarına geçirilmek üzere tespit eder. c. Kütüphanede kayıp, yıpranmış ve kullanıma sunulamayacak duruma gelen materyallerin tespitini yapar. Demirbaş kayıtlarından düşümü yapılacak materyaller İta Amirinin onayına sunulur. Yürürlük Madde 18 Bu Yönerge yayımı tarihinde yürürlüğe girer. Yürütme Madde 19 Bu Yönerge hükümlerini Bitlis Eren Üniversitesi Rektörü yürütür. Not: 28.05.2012 tarih ve 2012/6-VIII no lu Senato Kararı ile kabul edilmiştir.