B mam ANSİKLOPEDİSİ Sahibi Türkiye Diyanet Vakfı Yönetim İSAM, Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Araştırmaları Merkezi İcadiye Bağlarbaşı caddesi 40 Üsküdar 34662 İstanbul Tel : (0 216) 474 08 50 Faks : (0 216) 474 08 74 elektronik posta : isam@isam.org.tr Basım, Dağıtım ve Pazarlama Türkiye Diyanet Vakfı Yayın Matbaacılık ve Ticaret İşletmesi OSTİM Örnek Sanayi Sitesi, 1. cadde, 358. sokak 11 Yenimahalle 06370 Ankara : (0 312) 354 91 31 Faks : (0 312) 354 91 32 elektronik posta : tdvyayin@diyanetvakfi.org.tr Bütün yayın haklan Yazı ve fotoğraflar ISBN 975-389-402-3 (Takım) Türkiye Diyanet Vakfı'na aittir. kaynak gösterilmeden kullanılamaz. 975-389-415-5 (29. cilt)
LDDHJ # ritt 70 MEKTEB - MISIR MEVLEVÎHÂNESİ Ankara 2004
ı s m n H H Başkan Prof. Dr. M. Âkif AYDIN Yönetim Kurulu Prof. Dr. İbrahim Kâfi DÖNMEZ Prof. Dr. İsmail E. ERÜNSAL Prof.Dr. Ömer Faruk HARMAN Dr. Tahsin GÖRGÜN Genel Sekreter Dr. M. Kâmil YAŞAROĞLU
İnceleme Kurulu Prof.Dr. Bekir TOPALOĞLU (Başkan) Doç.Dr. Ahmet ÖZEL (Başkan Yardımcısı) Prof. Dr. Mustafa ÇAĞRICI Prof.Dr. Ömer Faruk HARMAN Dr. Cengiz KALLEK Prof. Dr. Metin YURDAGÜR (Koordinatör) Araştırmacılar Kurulu Prof.Dr. Hayreddin KARAMAN Prof.Dr. İsmail E. ERÜNSAL Doç. Dr. Talip KÜÇÜKCAN Doç.Dr. Recep ŞENTÜRK Dr. Adnan ASLAN Dr. Cengiz KALLEK Araştırmacılar Doç. Dr. Ahmet KAVAS Doç. Dr. Şükrü ÖZEN Doç. Dr. M. Sait ÖZERVARLI Doç. Dr. Mustafa SİNANOĞLU Doç. Dr. İlyas ÜZÜM Dr. Casim AVCI Dr. Cemil AYDIN Dr. Salime Leyla GÜRKAN Dr. İbrahim KALIN Dr. Eyyüp Said KAYA Dr. Seyfi KENAN Dr. Sedat ŞENSOY Dr. Cengiz ŞİŞMAN Dr. Vildan SERDAROĞLU ŞİŞMAN Dr. Nuri TINAZ Dr. Aydın TOPALOĞLU Dr. Hayrettin YÜCESOY
TEKNİK REDAKSİYON Prof. Dr. Ahmet TOPALOĞLU Madde Tesbit ve İç Kontrol Fuat GÜNEL - Kasım KIRBIYIK İmlâ Dr. İsa KAYAALP Teknik Kontrol Prof. Dr. Hasan AKSOY- Dr. Hilal GÖRGÜN Bibliyografya İsmail ÖZBİLGİN - Abdülkadir ŞENEL YAYIN MÜDÜRLÜĞÜ Ahmet YILMAZ (Müdür) Sayfa Düzeni Nedim GÜNEY Tashih Hüseyin Hilmi KURTULMUŞ Mehmet GÜNYÜZLÜ Osman SEVİM - Nedret TOPÇU Resimleme Enis KARAKAYA/M.A. Ahmet AKMAN - Haluk KARGI / MA. Çizim Oğuz KALLEK SİPARİŞ ve TAKİP MÜDÜRLÜĞÜ Sabahattin YENİCE (Müdür Yardımcısı) Ş. Memduh GÜZELER- Levent AKÇALAR Mustafa KALAYCI - Ahmet Ali TONYALI Dizgi Mustafa DURSUN Süleyman ÖZEL - Yılmaz SAMANCI BASIM, DAĞITIM ve PAZARLAMA TDV Yayın Matbaacılık ve Ticaret İşletmesi Ömer KARA (İşletme Müdürü) Ömer HASİPEK (Malî ve İdarî İşler Müdürü) O. Zeki ÇAKIROĞLU (Ticaret ve Pazarlama Müdürü) Nurettin SIĞINÇ (Yayınlar ve Tesisler Müdürü) Yalçın AKTAN (Teknik İşler Sorumlusu) KÜTÜPHANE ve DOKÜMANTASYON Prof.Dr. İsmail E. ERÜNSAL (Danışman) KÜTÜPHANE ve DOKÜMANTASYON MÜDÜRLÜĞÜ Fatih ÇARDAKLI (Müdür) Recep YILMAZ (Müdür Yardımcısı) M. Birol ÜLKER (Müdür Yardımcısı) Teknik Hizmetler Ali Yücel YÜRÜK - Ender BOZTÜRK Sema DOĞAN - Hüseyin KARAER Salih SANDAL-Ali SAVRAN Çetin TÜYLÜ - Mehmet YILMAZ Okuyucu Hizmetleri Abdurrahman M. HACIİSMAİLOĞLU Suat ÇOBAN - Mehmet EĞİLMEZ Eda KÜPDİLLİ Satın Alma Cemil Cahit CAN - Ekrem ARSLAN Süreli Yayınlar ve Mübadele Selahattin ÖZTÜRK- Ş. Bilal ÇAVUŞOĞLU Abdurrahman KAYA Dokümantasyon Cemal TOKSOY - Ömer Faruk BAHADUR Fotokopi Şevki BAYKUŞ - İnayet BEBEK Hamit ÖZTÜRK Arşiv Kenan YILDIZ MUHASEBE AtalayALPTEKİ (Müdür Yardımcısı) Mehmet ŞEVİK - Metin ALTIN OK Bilal SALMAN - Sema TEKİN PERSONEL ve İDARÎ İŞLER MÜDÜRLÜĞÜ Yakup KAHRAMAN (Müdür) Halit ÖZÇELİK (Müdür Yardımcısı) İbrahim AKMANOĞLU - Musa AKOL Bayram GÜNEŞ BİLGİ İŞLEM Ali Rıza SET - Coşkun YILDIRIMTÜRK
İLİM KURULLARI ÜYELERİ Prof.Dr. Hasan AKSOY Y.Doç.Dr Kürşat DEMİRCİ (Dinler Tarihi) Prof.Dr. Mustafa KARA (Tasavvuf) Prof.Dr. İskender PALA Prof.Dr. Ömer Faruk AKÜN Prof.Dr. İbrahim Kâfi DÖNMEZ Enis KARAKAYA (M.A.) (islâm Sanatları / Mimari) Dr. Mehmet Ali SARI (Tefsir) Prof.Dr. Ali AKYILDIZ (TürkTarihi ve Medeniyeti) Prof.Dr. İsmail DURMUŞ (Arap Dili ve Edebiyatı) Prof.Dr. Hayreddin KARAMAN Dr. Vildan SERDAROĞLU ŞİŞMAN Nurettin ALBAYRAK Dr. Mehmet EFENDİOĞLU (Hadis) Doç.Dr. Ahmet KAVAS (islâm Tarihi ve Medeniyeti) Prof.Dr. Muhittin SERİN (islâm Sanatları / Hat) Dr. Tayyar ALTIKULAÇ (Tefsir) Prof.Dr. Feridun EMECEN (Türk Tarihi ve Medeniyeti) Dr. Eyyüp Said KAYA Doç.Dr. Mustafa SİNANOĞLU Doç.Dr. Mustafa ALTUNDAĞ (Tefsir) Dr. Muhammed ARUÇİ Dr. Adnan ASLAN (İslâm Düşüncesi ve Ahlâk) Prof.Dr. Fahrettin ATAR Dr. Casim AVCI (İslâm Tarihi ve Medeniyeti) Doç.Dr. Bilal AYBAKAN Prof.Dr. M. Âkif AYDIN Prof.Dr. Halis AYHAN (islâm Düşüncesi ve Ahlâk) BeşirAYVAZOĞLU Dr. Nihat AZAMAT (Tasavvuf) Prof.Dr. Ali BARDAKOĞLU Doç.Dr. Adil BEBEK Prof.Dr. Kemal BEYDİLLİ (TürkTarihi ve Medeniyeti) Doç.Dr. Mustafa L. BİLGE (İslâm Ülkeleri Coğrafyası) Doç.Dr. A. Azmi BİLGİN Y.Doç.Dr. Abdülhamit BİRIŞIK (Tefsir) Prof.Dr. İdris BOSTAN (Türk Tarihi ve Medeniyeti) Sargon ERDEM (İslâm Sanatları / Müteferrik) Prof.Dr. Mehmet ERKAL Y.Doç.Dr. Muhammed EROĞLU (Tefsir) Prof.Dr. İsmail E. ERÜNSAL Prof.Dr. Semavi EYİCE (İslâm Sanatları / Mimari) Prof.Dr. Mustafa FAYDA (İslâm Tarihi ve Medeniyeti) Dr. İhsan FAZLIOĞLU (ilimler Tarihi) Prof.Dr. Ethem Ruhi FİĞ LALI Dr. Hilal GÖRGÜN (islâm Tarihi ve Medeniyeti) Dr. Tahsin GÖRGÜN (Fıkıh, islâm Düşüncesi ve Ahlâk) Prof.Dr. Şinasi GÜNDÜZ (Dinler Tarihi) FuatGÜNEL (Dinler Tarihi) Dr. Salime Leyla GÜRKAN (Dinler Tarihi) Prof.Dr. Yusuf HALAÇOĞLU (TürkTarihi ve Medeniyeti) Prof.Dr. Ömer Faruk HARMAN (Dinler Tarihi) Doç.Dr. İbrahim HATİBOĞLU (Hadis) Prof.Dr. Ekmeleddin İHSANOĞLU (İlimler Tarihi) Prof.Dr. Mahmut KAYA (ilimler Tarihi, İslâm Düşüncesi ve Ahlâk) Dr. İsa KAYAALP Dr. Seyfi KENAN (İslâm Düşüncesi ve Ahlâk) Kasım KIRBIYIK (ilimlertarihi) Prof.Dr. Ali KÖSE (islâm Düşüncesi ve Ahlâk) Rıza KURTULUŞ (Fars Dili ve Edebiyatı) Prof.Dr. Günay KUT Prof. Dr. İlhan KUTLUER (islâm Düşüncesi ve Ahlâk) Prof.Dr. Cevdet KÜÇÜK (TürkTarihi ve Medeniyeti) Y.Doç.Dr. Mustafa Sabri KÜÇÜKAŞCI (islâm Tarihi ve Medeniyeti) Doç.Dr. Talip KÜÇÜKCAN (islâm Düşüncesi ve Ahlâk) Prof.Dr. M. Orhan OKAY Doç.Dr. Reşat ÖNGÖREN (Tasavvuf) Prof.Dr. Mustafa ÖZ Prof.Dr. Abdülkerim ÖZAYDIN (islâm Tarihi ve Medeniyeti) Prof.Dr. AbdülkadirÖZCAN (TürkTarihi ve Medeniyeti) Prof.Dr. Azmi ÖZCAN (TürkTarihi ve Medeniyeti, islâm Tarihi ve Medeniyeti) Abdülkadir ŞENEL (Hadis) Dr. Sedat ŞENSOY (Arap Dili ve Edebiyatı) Doç.Dr. Recep ŞENTÜRK (İslâm Düşüncesi ve Ahlâk) Dr. Cengiz ŞİŞMAN (Türk Tarihi ve Medeniyeti) Dr. Cengiz TOMAR (İslâm Tarihi ve Medeniyeti) Prof.Dr. Ahmet TOPALOĞLU Dr. Aydın TOPALOĞLU (İslâm Düşüncesi ve Ahlâk) Prof.Dr. Bekir TOPALOĞLU Doç.Dr. Tevfik Rüştü TOPUZOĞLU (Arap Dili ve Edebiyatı) Prof.Dr. Metin TUNCEL (İslâm Ülkeleri Coğrafyası) Y.Doç.Dr. Zülfikar TÜCCAR (Arap Dili ve Edebiyatı) Y.Doç.Dr. İsmail TÜRKOĞLU (Türk Tarihi ve Medeniyeti) Prof.Dr. Abdullah UÇMAN Prof.Dr. Süleyman ULUDAĞ (Tasavvuf) Prof.Dr. Mustafa UZUN Doç.Dr. İlyas ÜZÜM Dr. M. Kâmil YAŞAROĞLU Prof.Dr. Yusuf Şevki YAVUZ Prof.Dr. Nebi BOZKURT (İslâm Tarihi ve Medeniyeti) Prof.Dr. Mehmet İPŞİRLİ (Türk Tarihi ve Medeniyeti) Y.Doç.Dr. Nuri ÖZCAN (islâm Sanatları / Mûsiki) Prof.Dr. Muhammet YELTEN Doç.Dr. Ş. Tufan BUZPINAR (Türk Tarihi ve Medeniyeti) Dr. Âlim KAHRAMAN Doç. Dr. Tahsin ÖZCAN (TürkTarihi ve Medeniyeti) Prof.Dr. M. Saim YEPREM Prof.Dr. Mustafa ÇAĞRICI (islâm Düşüncesi ve Ahlâk) Dr. İbrahim KALIN (islâm Düşüncesi ve Ahlâk) Doç.Dr. Ahmet ÖZEL Prof.Dr. İsmail YİĞİT (İslâm Tarihi ve Medeniyeti) Prof.Dr. İlyas ÇELEBİ Dr. Cengiz KALLEK Doç.Dr Şükrü ÖZEN Prof.Dr. Metin YURDAGÜR Y.Doç.Dr Ahmet Vefa ÇOBANOĞLU (İslâm Sanatları / Mimari) Prof.Dr. M. Yaşar KANDEMİR (Hadis) Doç.Dr. M. Sait ÖZERVARLI Doç.Dr. Ahmet YÜCEL (Hadis)
GENEL KISALTMALAR a. e. : Aynı eser DTCF Dil ve k. Kitap s. Sayfa TSMA Topkapı Sarayı a.g.e. : Adı geçen eser Tarih-Coğrafya Kar. Karton (Arşiv) salt. Saltanat yılları Müzesi Arşivi AK : Arazi Fakültesi krş. Karşılaştırınız s.nşr. Sadeleştirilmiş TSMK Topkapı Sarayı Kanunnâmesi EAÜİF Erzurum Atatürk Ks. Kısım (Arşiv) neşir Müzesi Akk. : Akkadca Üniversitesi Ktp. Kütüphane, St. Saint Kütüphanesi Alm. : Almanca ilâhiyat kütüphanesi str. Satır TTK Türk Tarih a.mlf. : Aynı müellif Fakültesi Lat. Latince Sum. Sumerce Kurumu Arm. : Ârâmîce ed. Editör İv. Levha SÜ Selçuk tücyer. Türlü yerde, Ar. : Arapça Ed.Fak. Edebiyat m. Milâdî Üniversitesi birçok yerde aş.bk. : Aşağıya Fakültesi md. Madde sy. Sayı TY Türkçe Yazmalar bakınız EÜ Erciyes m.ö. Milâttan önce şş. Şehinşâhî UÜ Uludağ AÜ : Ankara Üniversitesi m.s. Milâttan sonra T Türkçe Üniversitesi Üniversitesi Evr Evrak (Arşiv) MS Manuscript tah. Tahminî vb. Ve benzeri a.y. : Aynı yer Far. Farsça MÜ Marmara TBMM Türkiye vd. Ve devamı AY : Arapça fas. Fasikül Üniversitesi Büyük Millet v.dğr. Ve diğerleri, Yazmalar Fr. Fransızca MÜİF Marmara Meclisi diğer neşreden b. : Bin, ibn FY Farsça Yazmalar Üniversitesi TC Türkiye veya neşredenler BA : Başbakanlık Gr. Grekçe ilâhiyat Cumhuriyeti VGMA Vakıflar Genel Osmanlı Arşivi h. Hicrî Fakültesi TDK Türk Dil Kurumu Müdürlüğü Arşivi bibi. : Bibliyografya hak. Hakkında nr. Numara Tİ EM Türk ve İslâm vr. Varak bk. : Bakınız haz. Hazırlayan nşr. Neşreden Eserleri Müzesi y- Yıl bl. : Bölüm hk. Hüküm (Arşiv) (Tahkik eden) TMK Türk yk.bk. Yukarıya bakınız bs. : Basım, hş. Hicrî-Şemsî Or. Oriental Medenî Kanunu Zrf. Zarf (Arşiv) baskı, tab' Hz. Hazreti ö. Ölümü, trc. Tercüme, >... baskısından c. : Cilt İbr. İbrânîce ölüm tarihi tercüme eden ofset çz. : Çizim İng. ingilizce P- Paragraf TRT Türkiye - Yayımı devam d. : Doğum, doğumu İSAM islâm PTT Posta Radyo ve ediyor der. : Derleyen Araştırmaları Telefon Televizyon Önce / Sonra DİB : Diyanet işleri Merkezi Telgraf Kurumu (yayım yeri) Başkanlığı İsp. İspanyolca r. Rûmî ts. Tarihsiz... İki yerde DİE : Devlet İstatistik İÜ istanbul rs. Resim TSM Topkapı Sarayı yayımlanıyor Enstitüsü Üniversitesi Rus. Rusça Müzesi Madde başı BİBLİYOGRAFYA KISALTMALARI Abbas b. İbrâhim, el-plâm Abbas b. İbrâhim. el-l c lâm bi-men halle Merrâkıış ue Ağmât mine'l-a l lâm (nşr. Abdülvehhâb b. Mansûr), 1-X, Rabat 1974-83. Abdüthay el-hasenî, Nüzhetü'l-havâtır Abdülhay b. Fahreddin b. Abdülalî el-hasenî, Nüzhetü'l-hauâtır behcetü'i-mesâmi' ue ue'n-neuâztr (nşr. Ebü'l-Hasan Ali en-nedvî), l-viii, Haydarâbâd 1350-90/1931-70. Abdülhay el-kettânî, Fihrisü'l-fehâris Muhammed Abdülhay b. Abdülkebîr el-kettânî. Fihrisü'l-fehâris oe'l-eşbât ue mu'cemü'l-me'âcim ue'l-meşihât ve'l-müsetselât (nşr. İhsan Abbas), Mü, Beyrut 1402/1982. Abdülhay el-kettânî, et-terâtîbü'l-idâriyye Muhammed Abdülhay b. Abdülkebîr el-kettânî. et-terâtîbü't-idâriyye: Hz. Peygamber'in Yönetiminde Sosyal Hayat ue Kurumlar {trc. Ahmet özel), l-iii, İstanbul 1990-93. Abdülkâdir el-bağdâdî, Hizânetü'l-edeb (Buiak) Abdülkâdir b. Ömer el-bağdâdî. Hizânetü'l-edeb ue lûbbü lübâbi lisâni'l-*arab, 1-IV, Bulak 1299. (Özel) ABr. Ana Britannica: Cenel Kültür Ansiklopedisi, l-xxil, İstanbul 1986-90. Aclûnî, Keşfü'l-hafâ 3 İsmail b. Muhammed el-aclûnî. Keşfü'l-hafâ' ue miizilü'l-itbâs 'amme'ştehere mine'l-ehâdîş c a/â elsinetı'n-nâs (nşr. Ahmed el-kalâş), I-ll, Halep, ts. (Mektebetü't-türâsi'l-İslâmî); Beyrut 1351-52. Ahbâr mecmîfa Anonim. Ahbâr Mecmû'a fethi'l-endelüs (nşr. ibrâhim el-ebyârî), Kahire-Beyrut 1401/1981 Ahbârü'd-devleti's- Selcûkıyye Ali b. Nâsır el-hûseynî [?], Ahbârü 'd-deuteti's-selcûkıyye (trc. Muhammed ikbal), Lahor 1933; Beyrut 1404/1984. Ahbârü'd-devleti's- Selcûkıyye (Lugal) Ali b. Nâsır el-hüseynî [?], Ahbârü'd-deuleti's-Selcûktyye (trc. Necâti Lugal), Ankara 1943. Ahlvvardt, Verzeichnis Wilhelm Ahlvvardt, Verzeichnis Arabıschen Handschriften der der Königlichen Bibliothek zu Berlin, l-x, Berlin 1887-99. AIsl. Annales Le Caire 1954- Islamologiques, Aksarâyî, Müsâmeretü'l-ahbâr Kerîmüddin ei-aksârâyî, Müsâmeretü'l-ahbâr ue Moğollar müsâyeretû'l-ahyâr: Zamanında Türkiye Selçukluları (nşr. Osman Hıran), Ankara 1944. Tarihi Âlî, Menâkıb-ı Hünerverân Âlî Mustafa Efendi, Menâkıb-ı Hüneruerân (nşr. İbnülemin Mahmud Kemal). İstanbul 1926. Âlûsî, Rûhu'l-me c ânî Şehâbeddin Mahmüd el-âlûsî, Rûhu'l-me e ânî fl tefsiri 'l-kur'âni 'l- c aztm ue's-seb'i'l-meşânî, Bulak 1301-> l-xxx, (Dâru ihyâi't-türâsi'l-arabî). Amasya Târihi Hüseyin Hüsâmeddin Yasar, Amasya Târihi, l-iv, İstanbul 1327-35. AOH Açta Orientalla Academiae Scientiarum Hungaricae, Budapest 1950 - Ar. S Arabian Studies, London 1974-1990; Mew Arabian Studies, Exeter 1993 - Artuk, Islâmî Sikkeler Kataloğu İbrahim Artuk - Çevriye Artuk, İstanbul Arkeoloji Müzeleri Teşhirdeki İsiâmt Sikkeler Kataloğu, l-ll, İstanbul 1970-74. Asit ân e Tekkeleri Âsitâne-i Aliyye ue Bilâd-ı Selâse'de Kâin El'ân Mevcud ue Muhterlk Olmuş Tekkelerin İsim ue Şöhretleri ue Mukâbele-i Şerife Günleri Beyân Olunur, İstanbul 1256. Aşık Çelebi, Meşâirü'ş-şuarâ Aşık Çelebi, Meşâirû 'ş-şuarâ or Tezkere of'âşık Çelebi (nşr. G. Meredith-Owens), London 1971. Âşıkpaşazâde, Târih Âşıkpaşazâde. Teuârîh-i Âl-i (nşr. Âlî Beyi, İstanbul 1332. Atâî, Zeyl-i Şeküik Nevlzade Atâullah (Atâî), Hadâiku 'l-hakâik fi tekmileti'ş-şekâik (nşr. Abdülkâdir özcan), II, İstanbul 1989. AÜİFD Ankara Ûniuersitesi llâhiyat Fakültesi Dergisi, Ankara 1952- Av, Lübâb Osman Muhammed b. Muhammed el-av Lübâbü'l-elbâb (nşr. E. G. Browne- Muhammed Kazvînî), 1 -II» London 1903-1906. A^yânü'ş-ŞFa Muhsin el-emîn. A'yânü'ş-Şt'a (nşr. Hasan el-emîn), l-xi, Beyrut 1403/1983. Ayvansarâyî. Hadîkatü'l-cevâmi' Hüseyin Ayvansarâyî, Hadîkatü'l-ceuâm't', İstanbul 1281. l-ll, Ayvansarâyî, Vefeyât-ı Selâtîn Hüseyin Ayvansarâyî, Vefeyât-ı ue Meşâhir-i Selâtîn Rical (nşr. Fahri Ç. Derin), İstanbul 1978. Ayverdi, Avrupa'da Osmanlı Mimârî Eserleri II-III Ekrem Hakkı Ayverdi v.dğr., Aurupa 'da Osmanlı Eserleri: İstanbul 1981. Yugoslauya, Mimârî Ayverdi, Osmanlı MVmârîsi I Ekrem Hakkı /tyverdi, istanbul Mİ'mârİ Çağının Menşei Osmanlı Mi'mârîsinin İlk Deuri: 630-805 (1230-1402), İstanbul 1966. Ayverdi, Osmanlı Mi'mârîsi II Ekrem Hakkı Jtyverdi, Osmanlı Mi'mârîsinde Çelebi ue II. Sultan Murad Deuri: 806-855 (1403-1451), İstanbul 1972.
Ayverdi, Osmanlı MVmârîsi III-IV Ekrem Hakkı Ayverdi, Osmanlı Mi'mârîsinde Fâtih Deori: 855-886 (1451-1481), İstanbul 1973-74. BA Başbakanlık Osmanlı Arşivi, İstanbul. BA, HH Başbakanlık Osmanlı Arşivi, Hatt-t BA, KK Hümâyûn. Başbakanlık Osmanlı Arşivi, Kâmil Kepeci Tasnifi. BA, MAD Başbakanlık Osmanlı Arşivi, Mâliyeden Müdeooer Defterler. BA, MD Başbakanlık Osmanlı Arşivi, Mühimme BA, TD Defteri. Başbakanlık Osmanlı Arşivi, Tahrir Defteri. Bunların dışında ansiklopedide geçen kısaltmalar Başbakanlık Osmanlı Arşivi'nce kullanılan kısaltmalardır.] Babinger (Üçok) Franz Babinger, Osmanlı Tarih Yazarları ve Eserleri (trc. Coşkun Üçok), Ankara 1982. Bâbör, Veköyi'{Arat) Gâzî Zâhirüddin Muhammed Bâbür, Vekayi: Babur'un Hatıratı (trc. ve nşr. Reşit Rahmeti Arat), I II, Ankara 1943-46. Bağdâdî, el-fark (Abdülhamîd) Abdüikâhir el-bağdâdî, e/-fanfc beyne'l-fırak (nşr. M. Muhyiddin Abdülhamîd). Kahire, ts. (Mektebetü dâri't-türâs). Bâkıilânî, et-temhîd (Ebû Rîde) Muhammed b. Tayyib el-bâkıllânî, et-temhîd fı'r-ıed ^ale'1-mü.liıidetvl-mıfattıla ve'r-râfıza ve'i-mu'tezile ue'l-haüâric (nşr. Mahmûd M. Hudayrî- M. Abdülhâdî Ebû Rîde), Kahire 1366/1947. Barkan, Kanunlar Ömer Lutfi Barkan, XV ve XVI ncı Osmanlı Ziraî Ekonominin Asırlarda İmparatorluğunda Hukukî ve Mali Esasları: Kanunlar I, İstanbul 1943- Barthold, İslâm Medeniyeti Vassilly Viladimirovıç Barthold, İslâm Medeniyeti Tarihi (izah, düzeltme ve ilâvelerle tercüme ve neşreden M. Fuad Köprülü), İstanbul 1940. Bekrî, el-mesâlik Ebû Ubeyd el-bekrî, Kitâbü'l-Mesâlik oe'l-memâlik (nşr. A. R van Leeuwen - A. Ferre), I-ll, Tunus 1992. Bekrî, Mıfcem Ebû Ubeyd el-bekrî, Mu'cemü me'sta'cem min esmâ'i'l-bilâd ve'l-mevâii e (nşr. Mustafa es-sekkâ), I-IV, Kahire 1364-71/1945-51. Bekrî, el-muğrib Ebû Ubeyd el-bekrî, el-muğrib fi zikri biiâdi İfrîkıyye ve'l-mağrib: Description de l'afrique septentrionale (nşr. ve trc. Mac-Guckin de Slane), MI, Algİers 1857, 1910. Belâzürî, Ensâb Ahmed b. Yahyâ el-belâzürî. Ensâbü'i-eşrâf, (nşr. Muhammed Hamîdullah), Kahire 1959; II I (nşr. Muhammed Bakır el-mahınûdî), Beyrut 1974; III (nşr. Abdülazîz ed-dûrî), Beyrut 1398/1977-78; IV/1 (nşr. İhsan Abbas), Beyrut 1400/1979; IV/A (1971J-IV/B (nşr. M. Schloessinger), Kudüs 1938; V(nşr. S. D. F, Goitein), Kudüs 1936. Belâzürî, Ensâb (Zekkâr) Ahmed b. Yahyâ el-belâzürî, Ensâbü'l-eşrâf (nşr. Süheyl Zekkâr - Riyâz Ziriklî), I-XIII, Beyrut 1417/1996. Belâzürî, Fütûh (Fayda) Ahmed b. Yahyâ el-belâzürî, Fütühu'l-büldân (trc. Mustafa Fayda), Ankara 1987. Belâzürî, Fütûh (Rıdvan) Ahmed b. Yahyâ el-belâzürî, Fütühu'l-büldân (nşr. Rıdvân Muhammed Rıdvan), Kahire 1932 1978. Belîğ, Güldeste İsmâil Belîğ, Güldeste-i İrfan ue Vefeyât-ı Dânişuerân-ı Bursa 1302. Belîğ, İsmâil Belîğ, li-zeyli Nâdiredân, Riyâz-ı Nuhbetü'l-âsâr Nuhbetü'l-asâr Zübdeti'l-eş'âr (nşr. Abdulkerim Abdulkadiroğlu), Ankara 1985. BEO Bulietin d'etudes Orientales Institut Français de Damas, Damas-Beyrouth 1931 - BeyhakI, Târîh (Hüseynî) İbn Funduk Ali b. Zeyd el-beyhaki, Târîlj-i Beyhak (nşr. KârîSeyyid Kelîmullah Hüseynî), Haydarâbâd 1968. Bilmen, Kamus Ömer Nasuhi Bilmen, Hukuki Islâmiyye ue Istıiâhatı Fıkhiyye Kamusu, l-vi, İstanbul 1949-52. Bilmen, Kamus 2 Ömer Nasuhi Bilmen, Hukuki İsiâmiyye ue Istıiâhatı Fıkhiyye Kamusu, I-VIII, İstanbul 1985. Bosworth, İslâm Devletleri Tarihi Clifford Edmund Bosworth, İslâm Devletleri Tarihi: Kronoloji ue Soy kütüğü El Kitabı (trc. Erdoğan Merçii - Mehmet İpşirli). İstanbul 1980. Brockelmann, GAL Cari Brockelmann, Geschichte der arabischen Litteratur, l-ll, Leiden 1943-49. Brockelmann, GAL (Ar.) Cari Brockelmann, Târîh u 'l-edebi 7-V\ rabî {trc, Abdüihalîm en-neccâr- Seyyid Ya'küb Bekir- Ramazan Abdüttevvâb), Kahire 1983. Brockelmann, GAL Cari Brockelmann, I-VI, Geschichte der arabischen Suppl. Litteratur Supplementband, I-IH, Leiden 1937-42. Browne, LHP Edward Granville Brovvne, A Literary History of Persla, I-IV, Cambridge 1906, 1924, 1928, 1951. BSE Bolşaya Entsikiopediya. BSOAS Sovetskaya Bulietin of the Schooi of Oriental and African Studies, London 1917 - Buhârî, et-târîhu'l-kebîr Muhammed b. İsmâil el-buhârî, Kitâbü 't-târîhi'l-kebîr (nşr. Abdurrahman b. Yahyâ el-yemânî v.dğr.), I-IX, Haydarâbâd 1360-80/1941-60. Buhârî, et-târîhu'ş-şağîr Muhammed b. İsmâil el-buhârî, et-târîhu'ş-şağir (nşr. Mahmûd İbrahim Zâyed), I-II, Kahire 1396-97/1976-77. Buhûtî, Keşşâfü'l-kınâ e Mansûr b. Yûnus el-buhûtî, Keşşâfü'l-kınâ (e an metni'l-iknâ' (nşr. Hilâl Musaylihî Mustafa Hilâl), l-vl, Beyrut 1402/1982. Bündârî, Zübdetü'n-Nuşra Kıvâmüddin Feth b. Ali el-bündârî, Zübdetü'n-Nuşra ve nuhbetü'l- c uşra (nşr. M. Th, Houtsma), Leiden 1889. Bündârî, Zübdetü'n-Nusra (Bursları) Kıvâmüddin Feth b. Ali el-bündârî, Zübdetü'n-Nusra oe nuhbetü'l-usra: Irak ve Horasan Selçukluları Tarihi (trc. Kıvâmüddin Burslan), İstanbul 1943. BZ Byzantinische Mûnchen 1892- Câhiz, el-beyân Amr b. Bahr el-câhiz, el-beyân uet-tebyîn Zeitschrift, ve't-tebyîn (nşr. Abdüsselâm M. Hârûn), l-iv, Kahire 1388/1968. CAJ Central Asiatic Journal, Wiesbaden- Den Hague 1955 - Câmî, Nefehât Abdurrahman-ı Câmî, Nefehâtü'l-üns min hazarâti'l-kuds (nşr. Mehdî Ttevhîdt Pür), Tahran 1337 hş. CAS Central Asian Survey, Oxford. Catholicisme Catholicisme: Heler Aujourd'hui Demain I-, Paris 1954 -. Cebertî, (ed. G, acoquemet v.dğr.), c AcâHbü'l-âşâr Abdurrahman b. Hasan ei-cebertî, Târîhu 'acâ'ibi'l-âşâr p't-terâcim oe'l-ahbâr, I-III, (Dârü'l-Fâris). Cebertî, z AcâHbü'l-âşâr (Bulak) Abdurrahman b. Hasan el-cebertî, Târîhu C acâ'ibi'l-âsâr p't-terâcim ve'l-ahbâr, I-II, Bulak 1236. Cehşiyârî, el-vüzerâ 3 ve'l-küttâb Muhammed b. Abdûs el-cehşiyârî. Kitâbü'1-Vüzerâ* (nşr. Mustafa es-sekfâ - ve'l-küttâb İbrahim el-ebyârî - Abdülhaz Şelebî), Kahire 1401/1980. Cessâs, Ahkâmü'l-Kur^ân Ebû Bekir Ahmed b. Ali el-cessâs, Ahkâmü'l-Kur'ân, İstanbul 1335-38. Cessâs, Ahkâmü'l-Kur*ân I-III» (Kamhâvî) Ebû Bekir Ahmed b. Ali el-cessâs, Ahkâmü'l-Kur'ân (nşr. M. Sâdık Kamhâvî), I-V, Beyrut 1405/1985. Cevâd Ali, Cevâd Ali, el-mufaşşal et-mufaşşal târihi'l-'arab kable'l-islâm, I-IX, Beyrut 1968-72; l-x, Beyrut 1976-78. Cevdet, Târih Ahmed Cevdet Paşa, Târih, l-xii, İstanbul 1309. Cevdet, Tezâkir Ahmed Cevdet Paşa. Tezâkir (nşr. M, Cavid Baysun), I-IV, Ankara 1953-57. Cezîrî, Abdurrahman el-cezîrî, el-fık:h l-v, Kahire 1392 el-mezâhibü'l-erba c a 'ale'l-mezâhibi'l-erba'a, (Dârü'l-fikr). Cezzâr, Medâhilü'l-mü^ellin Fikrî Zekî el-cezzâr, Medâhİlü'l-mtfellin ve'l-a l lâmi'l- c Arab hattâ ( âm 1215 h. = 1800 m., I -, Riyad 1411 -/1991 - CHIr. The Cambridge History of Iran, I-VII, Cambridge 1968-91. Clauson, Gerard Clauson, An Dictionary Etymological Dictionary of Pre-Thirteenth Century Oxford 1972. Cuinet Turkish, Vıtal Cuinet, La Turquie geographie l-iv, Paris 1891-94. Cûzcânî, Tabakât-ı administrative, Minhâc-ı Sirâc el-cûzcânî, Tabakât-ı Nâşırı: Târîh-î İran ve İslam (nşr. Abdülhay Habîbî), I-ll, Tahran 1363 hş. Cüveynî, Târîh-i Atâ Melik ei-cüveynî, Târîh-i Cihângüşâ (nşr. Mirzâ M. Kazvînî), I-III, Leiden-London 1912-16. d'asie: Nâşırî Cihângüşâ Cüveynî, Târîh-i Cihângüşâ (Öztürk) Atâ Melik el-cüveynî, Tarih-i Cihângüşâ (trc. Mürsel Öztürk), I-III, Ankara 1988. C. Zeydân, Ad âb Corri Zeydân, Târîhu l-iv, Beyrut 1983. C. Zeydân, Târîh Corcî Zeydân. Târîhu't-temeddüni'l-İslâmî âdâbi'l-luğati'l-'arabiyye, (nşr. Hüseyin Munis), I-V, Kahire 1902, 1958. Danişmend, Kronoloji İsmail Hami Danişmend. İzahlı Osmanlı Tarihi Kronolojisi, l-iv, İstanbul 1947-55. Danişmend, Kronoloji 2 İsmail Hami Danişmend, İzahlı Osmanlı Tarihi Kronolojisi, I-IV; V: Batı Osmanlı Dillerinde Tarihlen, İstanbul 1971-72. DB Dictionnaİre de la Bible, I-V, Paris 1912. DBİst.A Dünden Bugüne İstanbul Ansiklopedisi, I-VIII, İstanbul 1993-95. DBS Dictionnaİre de la Bible: Supplement, Paris 1928, 1985. DDL Doğu Dilleri, Ankara Üniversitesi Dil ve Tarih-Coğrafya Fakültesi Doğu Dil oe Araştırmaları Edebiyatları Ankara 1964 - DEFM Dârülfünun Enstitüsü, Edebiyat Fakültesi Mecmuası, İstanbul 1916-33. Delîlü'l-Halîc (Coğrafya) J. G. Lorimer. Delîlü'l-Halîc: el-kısmü'l-coğrâ (trc. ve nşr. Mektebetü sâhibi's-sümüv emîri devleti Katar), I-VII 1908], Devletşah, Devletşah, Tezkire (nşr. E. G. Brovvne), Leiden 1901. DİA Tezkiretü'ş-şu'arâ* Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi, İstanbul 1988 - DİFM Dârülfünun İlahiyat Fakültesi Mecmuası, İstanbul 1925-33. Dihhudâ, Aü Ekber Dihhudâ. Luğatnâme, Luğatnâme 1-XXVIII, Tahran 1346 hş./1967. Dihhudâ, Luğatnâme Ali Ekber Dihhudâ, Luğatnâme (nşr. Muhammed Mumca'fer Şehîdî), Mukaddime + l-xv, Tahran 1993-94. Dîneverî, (Muîn) el-ahbârü't-tıvâl Ahmet b. Dâvûd ed-dîneverî, el-ahbârü '(-(ıvâl (nşr. Abdülmün'im Âmir), Kahire 1960 Bağdad, ts. (Mektebetü'l-Müsennâ). DMBİ Dâ'iretü 'l-ma'ârif-i Büzürg-i İslâmî, I-, Tahran 1367 hş. - DMT Dâ'iretü'l-ma^ârif-i (zîr nazar: Ahmed Sadr- Kâmuran Fânî - Bahâeddin Hürremşâhî), Tahran 1369- DTC Teşeyyu c Dictionnaİre de Theolog'ıe Catholique, Paris 1939. DTCFD Ankara Üniversitesi Dil ve Tarih-Coğrafya Dergisi, Ankara 1940 - DÜİFD Fakültesi Dokuz Eylül Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, İzmir 1983 - EAÜİFD Atatürk üniversitesi İlâhlyat Fakültesi Dergisi, Erzurum 1982- EBr. Encyclopaedia Britannica, l-xxiii, Chicago 1972, 1981. Ebû Nuaym, Hilye Ebû Nuaym el-isfahanı. Hiiyetü'l-evlİyâI-X, Kahire 1394-99/1974-79. Ebû Şâme, Kitâbü'r-Ravzateyn Abdurrahman b. İsmâil el-makdisî, ahbâri'd-deuleteyn Kitâbü'r-Ravzateyn (nşr. M. Hilmî Muhammed). I-II» Kahire 1956-62.
Ebû Şâme, ez-zeyl c ale'r-ravzateyn Abdurrahman b. İsmâil el-makdisî, Terâcimü ue's-sâbi c ricâli'l-karneyni's-sâdis (ez-zeyl c a/e'r-raozateyn) (nşr. Seyyid izzet Attâr el-hüseynî), Beyrut 1947, 1974. Ebü'l-Bekâ, el-külliyyât Ebü'l-Bekâ el-kefevî Eyyûb b. Mûsâ, Külliyyâtü Ebi'l-Bekâ 3 (nşr. Adnân Derviş - Muhammed el-mısrî), Beyrut 1413/1993. Ebü'l-Ferec, Târih İbnü'l-İbrî Ebü'l-Ferec, Târih (trc. Ö. Rıza Doğrul), I-li, Ankara 1945-50. Ebü'l-Ferec el-isfahânî. el-eğünî Ebü'l-Ferec Ali b. Hüseyin el-isfahânî, Kitâbû'l-Eğânî, I-X1V, XVI, Kahire 1927; XV, XVII-XX1V (nşr. Abdüsselâm M. Hârûn - Abdülkerîm el-azbâvî v.dğr.), Kahire 1970-74 (Dârii'i-kütübi'l-Mısriyye). Ebü'l-Fidâ, Târih. İmâdüddin İsmâil b. Ali, Târîhu Ebi'l-Fidâ, l-iv, İstanbul 1286. EFAD Atatürk üniversitesi Edebiyat Fakültesi Araştırma Dergisi, Erzurum 1970 - Eflâkî, Menâkıbü'l-arin Ahmed Eflâkî, Menâkıbü'l-'ârifın (nşr. Tahsin Yazıcı), I-Iİ, Ankara 1959-61. El (Fr.) Encyclopedie de l'lslam, 1-V, Leyde 1913-38. EF (Fr.) Encyclopedie de l'lslam (nouvelle dition), Leiden 1954 - EF (İng.) EF Suppl. The (Ing.) Encyclopaedia of İslam Supplement, Leiden 1980 - Elr. Encyclopaedia Iranica, London 1985. EJd. Encyclopaedia Judaica, 1-XV1, Jerusalem 1972-78. Elbânî, Mahtûtât M. Nâsırüddin el-elbânî, Fihrisü mah(ütâti Dâri'l-kütübi'z-Zâhiriyye, Dımaşk 1390/1970. Elmalılı, Hak Dini Eimalılı Muhammed Hamdi Yazır, Hak Dini Ktır'an Dili: Yeni Meâlll Türkçe Tefsir, 1-IX, İstanbul 1935-39; I-X, İstanbul 1979. Enverî, Düstûrnâme Le Destan d'umür Pacha (nşr. İrene Melikoff-Sayar), Paris 1954. ER The Encyclopedia of Religion (Melikoff) fed. M. Eliade), 1-XVI, New York 1987. ERE Encyclopaedia of Religion and Ethİcs, I-XIII, Edinburgh 1979-80. Erünsal, Türk Tarihi II İsmail E. Erünsal, Türk Kütüphaneleri Kütüphaneleri Tarihi II: Kuruluştan Tanzimat'a Kadar Osmanlı Vakıf Kütüphaneleri, Ankara 1988. Eş'arî,Makölât (Ritter) Ebü'l-Hasan el-eş'arî, Ma kâ lâ tü 'l-lslâmiyy İn ue ihtilâfa'l-muşallîn (nşr. H. Ritter), Wiesbaden 1382/1963. Ethe, Târîh-i H. Ethe. Edebiyyât Târîh-i Edebiyyât-ı Fârsi (trc. Rızâzâde Şafak), Tahran 1351 hş.; 2536 şş./1977. Evliya Çelebi, Evliya Çelebi, Seyahatname, l-vl, İstanbul 1314-18; VII-X, İstanbul 1928-38. Seyahatname Evliya Çelebi, Seyahatnâme (Dağlı) Evliya Çelebi. Seyahatname (haz. Yücel Dağlı v.dğr.), I-Vlll-, İstanbul 1996-2003-. Ezrakî, Ahbârü Mekke (Melhas) Muhammed b. Abdullah el-ezraki, Ahbârü Mekke ue mâ câ'e-hâ mine'l-âşâr (nşr. Rüşdî Sâlih Melhas), l-ii, Beyrut 1399/1979. Ezrakı, Ahbârü Mekke (Wüstenfeld) Muhammed b. Abdullah el-ezraki. Ahbârü Mekke ue mâ câ'e fi-hâ mine'l-âşâr (nşr. F Wüstenfeld), 1-II1, Göttingen 1275. Fahreddin er-râzî, Ftikâdât (Neşşâr) Muhammed b. Ömer er-râzî. Ptikâdâtü fırakı't-müslimîn ue'l-müşrikin (nşr. Ali Sâmî en-neşşâr), Kahire 1356/1938. Fahreddin er-râzî, Mefâtîhu'l-ğayb Muhammed b. Ömer er-râzî, Mefâtîhu'l-ğayb: et-tefsîrü 'l-kebîr (nşr, M. Muhyiddin Abdülhamîd), I-XXXII, Kahire 1934-62 Fâsî, el- c İkdü'ş-şemîn T^kıyyüddin Muhammed b. Ahmed el-fâsî, el-'ilçdü'ş-şemîn /7 târîhi'l-beledi'l-emîn (nşr. M. Hâmld el-fıki - Fuâd Seyyid - Mahmûd M. et-t^nâhî), I-VII1, Kahire 1378-88/1958-69. Ferheng-i Fârsî Muhammed Muîn, Ferheng-i Fârsî, I-VI, Tahran 1342 hş. Feridun Bey, Feridun Ahmed Bey. Münşeâtü's-selâtîn, İstanbul 1274-75. Münşeât l-ii, e l-fetâv a 'l-hind iyye el-fetâua 'l-hindiyye, I-VI, Bulak 1310. The Encyclopaedia of İslam (new edition), Leiden 1954- Fihristü'l- Kütübhâneti'l-Hidîviyye, Bahâ Ahmed el-meyhî v.dğr., Hidîuiyye, Fihristü 'l-kütübi 'l- c Arabiyyeti'lmahfûza bi'l-kütübhâneti'l- I-VII, Kahire 1305-1310. Gazzâlî, el-makşadü'l-esnâ (Fazluh) Ebû Hâmid Muhammed el-gazzâlî, el-makşadü 7-esnâ şerhi esmâ'illâhi 'l-h üsnâ (nşr. Fazluh Şehâde), Beyrut 1971, 1982. GDAAD İstanbul Ûniuersitesİ Edebiyat Fakültesi Güney-Doğu Aurupa Araştırmaları Dergisi, İstanbul 1972 - Gel. D Gelişme Dergisi / Studies in Deuelopment: Orta-Doğu Teknik Üniversitesi, Ankara 1973 - Gibb, HOP Elias J. W. Gibb. A History ofottoman Poetry, l-vi, London 1900-1909. Gökbilgin, Edirne ve Paşa Livâsı M. Tayyib Gökbilgin. XV-XVI. Asırlarda ue Paşa Liuâsi: Edirne Vakıflar-Mülkler-Mukataalar, İstanbul 1952. Gölpınariı, Katalog Abdülbaki Gölpınariı, Meulânâ Yazmalar Müzesi Katalogu, l-lll, Ankara 1967-72. Hadîkatü'l-vüzerâ Osmanzâde Ahmed Tâib, Hadîkatü'l-uüzerâ, İstanbul 1271 -> Freiburg 1969 (zeyilleri ile beraber). Hâkim, el-müstedrek Hâkim en-nîsâbûrî. el-müstedrek 'ale'ş-sahîhayn (Atâ) (nşr. Mustafa Abdülkâdir Atâ), I-IV, Beyrut 1411/1990. Halîfe b. Hayyât, et-tabaköt (Zekkâr) Halîfe b. Hayyât. Kitâbü'l-Tabakât (nşr. Süheyl Zekkâr), l-ll, Dımaşk 1966-67. Halîfe b. Hayyât, et-târîh (Ömerî) Halîfe b. Hayyât, et-târîh (nşr. Ekrem Ziyâ el-ömerî), Necef 1386/1967. Halîfe b. Hayyât, et-târîh (Zekkâr) Halîfe b. Hayyât. et-târîh (nşr. Süheyl Zekkâr), Dımaşk 1967-68. Hamîduüah, İslâm Peygamberi Muhammed Hamîdullah. İslâm Peygamberi (trc. Salih Tuğ). MI, İstanbul 1980. Hammer (Atâ Bey) J. von Hammer. Deulet-i Osmâniyye (trc. Mehmed Atâ), l-x, İstanbul 1329-37; XI, İstanbul 1947. Hammer, GOD Târihi J. von Hammer. Geschichte der Osmanischen Dichkunst, Pesth 1836-38. Hammer, GOR J. von Hammer. Geschichte des Osmanischen Reiches, l-x, Pesth 1827-33; I-IV, Pesth 1834-35; (nşr. H. Duda), I-IV, 1963-64. Hânbâbâ, Fihrist Hânbâbâ Müşâr, Fihrist-i Kitâbhâ-yi Çâpî-yi Fârsî, I-V, Tahran 1350-53 hş. Hânsârî, Ravzâtü'l-cennât Muhammed Bâkır el-hânsârî. Rauzâtü 'l-cennât ahuâli'l-'ulema' I-VIII, Tahran 1367 hş. Harîrîzâde, Tibyân Harîrîzâde Kemâleddin, Tıbyânü ue's-sâdât, uesâ'ili'l-hakâ'ik beyâni selâsili'(-(arâ'ik, I-111, Süleymaniye Ktp., Fâtih, nr. 430-432. Hasan Duman. Katalog Hasan Duman, Istanbut Kütüphaneleri Arap Harfli Süreli Yayınlar Toplu Kataloğu 1828-1928, İstanbul 1406/1986. Hasan el-vezzân, Vaşfü Ifrîkıyye Hasan b. Muhammed el-vezzân ez-zeyyâtî. Vaşfü Ifrîkıyye (trc. Muhammed Haccî- Muhammed el-ahdar), l-ii, Beyrut-Rabat 1983. Hatîb, Târîhu Hatîb el-bağdâdî, Târîhu Bağdâd, I-XIV, Kahire 1349/1931 -> Medine, ts.; Bağdâd Hayyât, el-intişâr Abdûrrahim b. Muhammed el-hayyât, Kitâbü'l-lntişâr 'alâ İbni'r-Râuendi el-mülhid ue'r-red (nşr. H. S. Nyberg), Beyrut 1957. Hazrecî, Hulâşatü Tezhîb Ahmed b. Abdullah el-hazrerî, Hulâşatü Tezhibi Tehzîbi'l-Kemâl esmâ'i'r-ricâl (mukaddime: Abdülfettâh Ebû Gudde), Bulak 1301 -> Beyrut 1399/1979. Hediyyetü'l-ârin Bağdatlı İsmâil Paşa, Hediyyetü 'l-'ârifm esmâ'ü'l- mü'ellin ue âşârü 'l-muşannifin, I (nşr. Kilisli Muallim Rifat - İbnülemin Mahmud Kemal); 11 (nşr. İbnülemin Mahmud Kemal - AvniAktuç), İstanbul 1951-55-»- Tahran 1387/1967. Herevî, Tabakât Hâce Abdullah-ı Herevî, Tabakâtü 'ş-şûfıyye (nşr. M. Server Mevlâyi), Tahran 1362. Heysemî, Mecma c u'z-zevâhd Ebü'l-Hasan Nüreddin el-heysemî, Mecma'u ue menba'u Beyrut 1967. HI Hamdard 'z-zevâ'id Karachi 1977 - '1-fevâHd, I-X, Islamicus, Himyerî, er-ravzü'l-mftâr M. Abdülmün'im el-himyerî, Kitâbü 'r-rauzi'l-mihâr haberi'l-aktâr (nşr. İhsan Abbas), Beyrut 1975. Hitti, İslâm Philip K. Hitti, Tarihi Siyâsi ue Kültürel İslam Tarihi (trc, Salih Tuğ), 1-IV, İstanbul 1980-81. HK Halk Kültürü (Derleme-Araştırma), İstanbul 1984- HM Hayat Mecmuası, Ankara 1926-29. Hudarî, Muhâdarât: Ümeviyye Muhammed el-hudarî Bek, Muhâdarâtü târîh i 'l-ümemi 'l-lslâmiyye: ed-deuletü'l-ümeuiyye, Kahire, ts. (Dârü'l-fikri'l-Arabî); (Darü'l-fikr), (Dârü'l-ma'rife). Hudûdü'l-âlem Hudûdü'l- C âlem mine'l-meşrık ile'l-mağrib (nşr. Menûçihr-i Sütûde), Tahran 1340 hş. Hücvîrî, (Sütûde) Keşfü'l-mahcûb Ebü'l-Hasan Ali b. Osman el-hücvîrî, Keşfü 'l-mahcüb (nşr. lukovski), Tahran 1979. Hücvîrî, Keşfü'l-mahcûb Ebü'l-Hasan Ali b. Osman el-hücvîrî, Hakikat Bilgisi (trc. (Uludağ), Keşfü'l-mahcûb: Süleyman Uludağ), İstanbul 1982. Hüseyin Vassâf, Sefine Hüseyin Vassâf, Se/îne-ı Euliyâ-yı Ebrâr, l-v, Süleymaniye Ktp., Yazma Bağışlar, nr. 2305-2309. IC Islamic Culture, Haydarâbâd 1927 - IDB The Interpreter's Dictİonary ofthe Bible, l-iv, New York-Nashville 1962. IJTS International Journal ofturkish Studies, Madison-Wisconsin 1979 - IOS Israel Oriental Tel Aviv 1971 - IQ The Islamic London 1954 - Irâkî, Studies, Quarterly, Fethu'l-muğîş Zeynüddin el-lrâkî. Fethu'l-muğiş (nşr. Mahmûd Rebî'J, Kahire 1355/1937, 1388/1968, 1408/1988. îr. S Iranian Studies, New York-Los Angeles 1968 - IS Islamic Studies, Karachi 1962- Isl. Der islam, Berlin 1910- İA İslâm Ansiklopedisi, I-XIII, İstanbul İbn Abdülber, 1940-88. el-istfâb İbn Abdülber en-nemerî, el-lstî'âb ma'rifeti'l-aşhâb (İbn Hacer, el-lşâbeiçinde). I-IV, Kahire 1328. İbn Abdülber, el-istfâb (Bicâvî) İbn Abdülber en-nemerî, el-lstî'âb ma'rifeti'l-aşhâb (nşr. Ali M. el-bicâvî), l-iv, Kahire 1969. İbn Abdülhâdî, c Ulemâ?ü 'l-hadîş Muhammed b. Ahmed b. Kudâme el-makdisî, Tabakâtü 'ulemâ'i'l-hadîş (nşr. Ekrem el-bûşî - İbrâhim ez-zeybek). I-IV, Beyrut 1409/1989. İbn Abdürabbih, e l-ikdü'l-ferîd Ebû Ömer Ahmed b. Muhammed b. Abdürabbih, el-'lkdü'l-ferîd (nşr. Ahmed Emîn v.dğr.), I-VII, Kahire 1393/1973. İbn Âbidîn, Reddü'l-muhtâr Muhammed Emîn b. Âbidîn, Reddü'l-muhtâr 'ale'd-dürri'l-muhtâr, Tekmiletü tfâşiyeti İbn I-V; ( Âbidîn, VI/1-2; Takrirâtü Râfı% Vll/1-2, Kahire 1272-1324. İbn Âbidîn, Reddü'l-muhtâr (Kahire) Muhammed Emîn b. Âbidîn, Reddü'l-muhtâr 'ale'd-dürri'l-muhtâr, Hâşiyetü 'v.yüni'l-ahyâr Reddi'l-muhtâr, Kurreti I-VI; tekmiletü VIİ-VIII, Kahire 1386-89/1966-69; İstanbul 1984.
İbn Arrâk, Tenzîhü'ş-şerFa Ali b. Muhammed el-arrâk, Tenzîhü'ş-şerî'ati'l-merfü'a 'ani'l-ehâdişi'ş-şen î'ati'i-meuzü'a (nşr. Abdülvehhâb Abdüllatîf- Abdullah M. es-sıddîk), 1-Iİ, Kahire 1378; Kahire, ts. (Mektebetü'l-Kahire). İbn Asâkir, Târîhu Dımaşk Ali b. Hasan b. Asâkir, Târîhu Medıneti Dımaşk, I-XIX, Amman, ts. {Dârü'l-Beşîr) (tıpkıbasım). İbn Asâkir, Târîhu Dımaşk (Amrî) Ali b. Hasan b. Asâkir, Târîhu Medîneti Dımaşk (nşr. Ömer b. Garâme el-amrî), I-, Beyrut 1415/1995-. İbn Asâkir, Tebyînü Ali b. Hasan b. Asâkir Tebyînü kezibi'l-müfterî kezibi'l-müfterî mâ nüsibe ite'l-imâm Ebi'l-Hasan el-eş'arî (nşr. M. Zâhid Kevserî), Dımaşk 1347 -> Beyrut 1399/1979, 1404/1984. İbn Battûta, Muhammed b. Abdullah b. Battûtâ, Seyahatname (trc. Mehmed Şerîf), l-ii, İstanbul 1333-35. İbn Battûta, Tu hfetü'n-n üzzâ r Muhammed b. Abdullah Seyahatname b. Battûta. Tuhfetü'n-nüzzâr fi ğara'ibi'l-emşâr ue 'acâ'ibi'l-esfâr: Rlfyletü İbn Batfüfa (nşr. Ali el-miintasır), I-II, Beyrut 1395/1975 Beyrut 1401-1405/1981-85. İbn Beşküvâl, eş-şıla Halef b. Abdülmelik b. Beşküvâl, Kitâbü'ş-Şıia târihi e'immeti Endelüs ue 'uiemâ'ihim ue muhaddişihim ue fukahâ'ihim ve üdebâ'ihim {nşr. İzzet el-attâr), I-II, Kahire 1374/1955. İbn Bîbî, e 1-Evâmirü'l-AlâHyye Hüseyin b. Muhammed b. Bîbî, el-euâmirü'l-'alâ'iyye fi 'l-umüri 'l-'a lâ'iyye (nşr. Adnan S. Erzi), Ankara 1956. İbn Ebû Hâtim, el-cerh ve't-ta z dîl Abdurrahman b. Ebû Hâtim er-râzî, el-cerh ve't-ta'dîl, l-ix, Haydarâbâd 1371-73/1952-53. İbn Ebû Usaybia, c Uyûnü'l~enbâ :> Muvaffakuddin İbn Ebû Usaybia. 'Uyûnü'l-enbâ 5 tabafcati'l-etıbbâ' (nşr. Nizâr Rızâ), Beyrut 1965. İbn Ebû Ya'lâ, Tabak atü'l-hanâbi Muhammed b. Muhammed b. Ebû Ya'lâ. Tabakâtü 'l-hanâbile, {nşr. M. Hâmid el-fıki). I-II, Kahire 1371/1952. İbn Fazluliah el-ömerî, Mesâlik İbn Fazluliah el-ömerî. Mesâlikü'l-ebşâr memâliki'l-emşâr (nşr, Fuat Sezgin), I-XXVI1, le Frankfurt 1408/1988 (tıpkıbasım). İbn Fazluliah el-ömerî, Mesâlik (Eymen) İbn Fazluliah el-ömerî. Mesâlikü'l-ebşâr fi memâliki'l emşâr (nşr. Eymen Fuâd Seyyid), Kahire 1985. İbn Fazluliah el-ömerî, Mesâlik (Krawulsky) İbn Fazluliah el-ömerî. Mesâlikü'l-ebşâr memâlikil-emsâr: Kabâ'İlü'l-'Arab Beyrut 1985. (nşr. D. Krawulsky), İbn Fazluliah el-ömerî, Mesâlik fföeschner) İbn Fazluliah el-ömerî. Mesâlikü'l-ebşâr memâliki'l-emşâr (nşr. Fr. "föeschner), Leipzig 1929, Wiesbaden 1968. İbn Fûrek, Mücerredü'l-Makâlât İbn Fûrek, Mücerredü Ebi'l-Hasan Beyrut 1987. İbn Habîb, Makâlâti'ş-Şeyh el-eş'arî (nşr. D. G i ma ret), el-muhabber Muhammed b. Habîb el-hâşimî, el-muhabber (nşr. I. Lichtenstadter), Haydarâbâd 1361/1942 -> (Dârü'l-âfâkı'l-cedîde). İbn Hacer, ed-dürerü'l-kâmine İbn Hacer el-askalânî. ed-dürerü 'l-kâmine fi a'yâni'i-mi'eti'ş-şâmine, I-IV, Haydarâbâd 1348-50/1929-31 ->- (Dârü'l-cîl). İbn Hacer, Fethu'l-bârî İbn Hacer el-askalânî, Fethu'l-bârî Şahîhi'l-Buhârî bi-şerhi (nşr. Muhibbüddin el-hatîb- M, Fuâd Abdülbâkî - Kusay Muhibbüddin el-hatîb), I-XII1, Kahire 1407/1986-87. İbn Hacer, Fethu'l-bârî İbn Hacer el-askalânî. Fethu'l-bârî Şahîhi'l-Buhârî bi-şerhi (nşr. (Hatîb) (Sa'd) Tâhâ Abdurrâûf Sa'd v.dğr.), I-XXVIII, Kahire 1398/1978. İbn Hacer, İbn Hacer ei-askalânî, İnbâ'ü'l-ğumr İnbâ^ü'l-ğumr bi-enbâ'i'l-'umr {nşr. Abdullah b. Ahmed ei-alevî - M. Sâdıkuddin el-ensârî), Haydarâbâd 1387-96/1967-76 -> Beyrut 1387/1967; Mekke 1406/1986. İbn Hacer, el-işâbe İbn Hacer el-askalânî. el-lsâbe I-IVİ Kahire 1328. temyîzi's-sahâbe, İbn Hacer, el-îşâbe (Bicâvî) İbn Hacer el-askalânî, el-işâbe temyîzi'ş-şahâbe {nşr. Ali M, el-bicâvî), I-VIII, Kahire 1390-92/1970-72. İbn Hacer, İbn Hacer el-askatânî, Lisânü'l-Mîzân, Lisânü'l-Mîzân I-VII, Haydarâbâd 1329-31. İbn Hacer, Takrîbü't-Tehzîb İbn Hacer el-askalânî. Takrîbü't-Tehzîb (nşr. Muhammed Avvâme), Beyrut 1408/1988. İbn Hacer, İbn Hacer el-askalânî. Tehzîbü't-Tehzîb, (Avvâme) Tehzîbü't-Tehzîb 1-XII, Haydarâbâd 1325-27/1907-1909. İbn Haldûn, el-iber Abdurrahman b. Muhammed b. Haldûn, Kitâbü'l-'iber ve dîvânü'l-mübtede' I-V», Bulak 1284 Beyrut 1971; 1399/1979. İbn Haldûn, ve'l-haber..., Mukaddime Abdurrahman b. Muhammed b. Haldûn, Mukaddimetü İbn Haldûn (nşr. Ali Abdülvâhid Vâ), I-III, Kahire 1401. İbn Hallıkân, Vefeyât İbn Hallİkân Ebü'l-Abbas Ahmed b. Muhammed, Vefeyâtü ve enbâ'ü 'l-a'yân ebnâ'i'z-zamân (nşr. İhsan Abbas), I-VIII, Beyrut 1968-72 1398/1978. İbn Hallikân, Vefeyât (Abdülhamîd) İbn Hallikân Ebü'l-Abas Ahmed b. Muhammed, Vefeyâtü ve enbâ'ü 'l-a'yân ebnâ'i'z-zamân {nşr. M. Muhyiddin Abdülhamîd), I-VI, Kahire 1367-69/1948-50. İbn Havkal, Şûretü'l-arz Ebû'l-Kâsım b. Havkal en-nasîbî, Kitâbü Şüreti'l-arz (nşr. I, H, Kramers), Leiden 1938-39 Frankfurt 1413/1992. İbn Hayr, Fehrese Muhammed b. Hayr el-işbîlî, Fehrese mâ revâhu c an (nşr, E Codera -. R. Tarrago), Sarakusta 1894-95 -» Kahire 1382/1963. İbn Hayyân, Ebû Mervân b. Hayyân, el-muktebes enbâ'i min ehli'l-endelüs el-muktebes (nşr. Mahmûd Ali Mekkî), Beyrut 1393/1973. İbn Hazm, Cemhere Ebû Muhammed Ali b. Ahmed, Cemheretü ensâbi'l-'arab {nşr. Abdüsselâm M. Hârûn), Kahire 1982 -» Beyrut 1403/1983. İbn Hazm, el-faşl Ebû Muhammed Ali b. Ahmed, el-faşl fi'l-milel ve'l-ehvâ' ve'n-nihal, I-V, Kahire 1317-21 -* Beyrut 1406 / 1986. şüyühıh... İbn Hazm, el-faşl (Umeyre) Ebû Muhammed Ali b. Ahmed. el-faşl ve'l-ehvâ' fi'l-milel ue'n-nihal Abdurrahman Umeyre), I-V, Riyad-Cidde 1402/1982. İbn Hazm, el-muhallâ Ebû Muhammed Ali b. Ahmed, el-muhallâ (nşr. Ahmed M, Şâkir), I-XI, Kahire, ts. (Mektebetü dâri't-türâs). İbn Hibbân, Muhammed b. Hibbân. Kİtâbü'l-Mecrühîn mine'l-muhaddişîn ve'd-du^fâ' el-mecrûhîn ve'l-metrükîn (nşr. Mahmûd İbrâhim Zâyed), I-III, Halep 1395-96/1975-76. İbn Hibbân, eş-şikât Muhammed b. Hibbân, Kitâbü'ş-Şikât, l-ix, Haydarâbâd 1393-99/1973-79. İbn Hişâm, es-sîre Abdülmelik b. Hişâm, es-sîretü 'n-nebeviye (nşr. Mustafa es-sekkâ v.dğr.), I-IV, Kahire 1355/1936. İbn Hişâm, es-sîre 2 Abdülmelik b. Hişâm. es-sîretü 'n-nebeviyye (nşr. Mustafa es-sekkâ v.dğr.), I-IV, Kahire 1375/1955. İbn Hurdâzbih, el-mesâlik ve'l-memâlik Ubeydullah b. Abdullah b. Hurdâzbih. el-mesâlik ve'l-memâlik (nşr. M. 1. de Goeje), Leiden 1889, 1967. İbn İyâs, Bedâ s fu'z-zühûr Muhammed b. Ahmed el-hane. BedâYu'z-zühür fi vekâ'ivd-dühür (nşr. Muhammed Mustafa), l-v, Kahire 1383/1963 -> 1984. İbn İzârî, İbn İzârî el-merrâküşî, el-beyânü'l-muğrib ahbâri'l-endelüs l-ii (nşr. R, Dozy), Leiden 1848-51; el-beyânü'l-muğrib ue'l-mağrib, III (nşr, E. L vi-provençal), Paris 1930; IV (nşr. İhsan Abbas), Beyrut 1983. İbn İzârî, el-beyânü'l-muğrib İbn İzârî el-merrâkûşî, el-beyânü'l-muğrib fi ahbâri'l-endelüs Kısmü'l-Muuahhidîn (Kettânî) ve'l-mağrib: (nşr, M. İbrâhim el-kettânî - Muhammed b. Tâvît - Muhammed Zenîber - Abdülkidir Zimâme), Beyrut 1406/1985. İbn Kâdî Şühbe, Tabakütü'ş-ŞâfiHyye Ebû Bekir Ahmed b. Muhammed b. Kâdî Şühbe, Tabakâtü'ş-Şâfi'iyye {nşr. Abdülalîm Hân), l-iv, Beyrut 1407/1987. İbn Kayyim el-cevziyye, Plâmü'l-muvakkıHn İbn Kayyim el-cevziyye, hlâmü'l-muvakkı'în 'an rabbi'l-'âlemîn (nşr. M. Muhyiddin Abdülhamîd), I-IV, Kahire 1374/1955. İbn Kemal, Tevârîh-i Al-i Kemalpaşazâde Ahmed, Tevârîh-i Âl-i Osmân Osmân (nşr. Şerafettin TUran). I. Defter, Ankara 1970; II. Defter, Ankara 1983; VII. Defter, Ankara 1957; VIII. Defter (nşr. Ahmet Uğur), Ankara 1997; X. Defter (nşr. Şefaattin Severcan), Ankara 1996. İbn Kesîr, el-bidâye İsmâil b. Ömer b. Kesîr, el-bidâye ve'n-nihâye, I-X1V, Kahire 1351-58/1932-39 Beyrut 1386/1966. İbn Kesîr, es-sîre İsmâil b. Ömer b. Kesîr, es-sîretü'n-nebeviyye (nşr. Mustafa Abdülvâhid), l-iv, Kahire 1964-66 Beyrut 1396/1976. İbn Kudâme, el-muğnî Muvaffakuddin Abdullah b. Ahmed b. Kudâme. el-muğnî eş-şerhu'l-kebîr (Ebü'l-Ferec İbn Kudâme, içinde), l-xiv, Beyrut 1392-93/1972-73. İbn Kudâme, R a vza tü'n-n âzı r Muvaffakuddin Abdullah b. Ahmed b. Kudâme. RavZatü'n-nâçır ve cennetü'l-münâzır fi uşuli'l-fıkh 'a/â mezhebi'l-imâm Ahmed b. Hanbel (Dûmî, Hüzhetü'l-hâtır (Dârü'l-kütübi'l-ilmiyye). İbn Kuteybe, el-ma c ârif (Ukkâşe) Abdullah b. Müslim b. Kuteybe, el-ma'ârlf (nşr. Servet Ukkâşe). Kahire 1960, 1969, 1981. İbn Kuteybe, eş-şfr ve'ş-ştfarâ 3 Abdullah b. Müslim içinde), I-II, b. Kuteybe, eş-şi'r ve'ş-şu'arâ' {nşr. Ahmed M. Şâkir), I-II, Kahire, ts. {Dârü'l-maârif). İbn Kuteybe, c Uyünü'l-ahbâr (Tavîl) Abdullah b. Müslim b. Kuteybe. Kitâbü 'üyûni'l-ahbâr (nşr. Yûsuf Ali Tavîl - Müd M. Kumeyha), l-iv, Beyrut 1406/1986. İbn Miskeveyh, Tecâribü'l-ümem Ebû Ali Ahmed b. Muhammed b. Miskeveyh. Kitâbü Tecâribi'l-ümem: The Eclipse of the Abbasid Caliphate {nşr. ve trc. H. F. Amedroz), I-VII, Oxford 1920-21. İbn Nûceym, e l-bahrü 'r-râ y ik Zeynüddin İbn Nüceym, el-babrü'r-râlk Kenzi'd-delçâ'İlç, şerhu I-VII; Tekmiletü'İ-Bahri'r-râ'ifc Kahire 1311. İbn Rüşte, e l-a c lâ ku'n-nese Ebû Ali Ahmed b. Amr. Kitâbü'l-A'lâkı'n-nefise (nşr. M. J. de Goeje), Leiden 1967. İbn Rüşd, Bidâyetü'l-müctehid Muhammed b. Ahmed VIII, b. Muhammed b. Rüşd el-had, Bidâyetü ve. I-II, Kahire, ts. 'l-müctehid nihâyetü'l-mulfteşıd, (el-mektebetü't-ticâriyyetü'l-kübrâ). İbn Sa'd, et-tabak&t Muhammed b. Sa'd. et-tabak:âtü 'l-kübrâ {nşr. İhsan Abbas), l-ix, Beyrut 1388/1968. İbn Saîd el-mağribî, el-muğrib Ali b. Musâ b. Muhammed b. Saîd el-mağribî. el-muğrib hule'l-mağrib (nşr. Şevki Dayf). I-II, Kahire 1978-80. İbn Sînâ, eş-şifâ* el-ilâhiyyât (...) Hüseyin b. Abdullah b. Sînâ. eş-şifâ' el-ilâhiyyât (1) (nşr. G. C. Anawati - Saîd Zâyed), Tahran 1363 (baskı yeri ve tarihi yok ; II, eş-şifâ* el-ilâhiyyât (2) (nşr. G. C. Anawati - Saîd Zâyed), Kahire 1960; İbn Sînâ, eş-şifâ 3 el-mantık (...) Hüseyin b. Abdullah b. Sînâ, eş-şifâ' el-mantık: (]): el-medhal (nşr. Mahmûd et-hudayrî v.dğr.), l/l; (2) el-maküiât (nşr. Mahmûd e!-hudayrî v.dğr.), 1/2; (3) el-'ibâre (nşr. Mahmûd e!-hudayrî), 1/3, Kahire 1390/1970; (4): el-lfıyâs {nşr, Saîd Zâyed), H, Kahire 1383/1964; (5): el-burhân (nşr. Ebü'l-Aiâ el-a), IH/1; (6): el-cedel (nşr. Ahmed Fuâd el-ehvânî). IH/2, Kahire 1385/1965; (7): es-safsata (nşr. Ahmed Fuâd el-ehvânî). IV/1; (8): el-hitâbe (nşr. M. Selîm Sâiim), IV/2; (9): eş-şi'r (nşr. Abdurrahman Bedevî), IV/3, Kahire 1386/1966 II-1V, ofset, baskı yeri ve tarihi yok. (nşr. M. İbrâhim Nasr- İbn Şebbe, Târîhu'l- Medîneti'l-münevvere Ebû Zeyd Ömer b. Şebbe. Târîhu'l-Medîneti Ahbârü'l-Medîneti'n-nebeviyye (nşr, Fehîm M, Şeltüt), l-iv, Cidde 1399/1979, 1402. İbn Tağrîberdî, el-menhelü'ş-şâ 'l-müneuvere: Ebü'l-Mehâsin Yûsuf b. Tağrîberdî. el-menhelü ue'l-müsteufi 'ş-şâfi ba'de'l-uâfi (nşr. Muhammed M. Emîn - Saîd Abdüifettâh Âşûr), I-VIII, Kahire 1984-99.
İbn l^ğrîberdt, en-nü cûmü 'z-zâ h i re Ebü'l-Mehâsin Yûsuf b. Tâğrîberdî, en-nücûmü 'z-zâhire mülâki Mışr ue'l-kâhire, l-xii, Kahire 1956; İbnü'l-Esîr, el-kâmil Ali b. Muhammed b. Esîr. el-kâmil 't-târîh (nşr. C.). Tornberg),!-XllI, Leiden 1851-76 Beyrut 1399/1979. İbnü'n-Nedîm, İbnû'n-Nedîm. mine'l-kudemâ' ve esmâ'i el-fihrist el-fihrist ahbâri'l-'ulemâ'i'l-muşannln kütübihim, Beyrut 1398/1978. ue'l-muhdeşîn İstanbul Vakıfları Tahrir Defteri 953 (1546) istanbul Vakıfları Tahrir Defteri 953 (1546) Tarihli (nşr. Ö. Lutfi Barkan - E. Hakkı Ayverdi), İstanbul 1970. Kâdî Abdülcebbâr, Kâdî Abdülcebbâr b. Ahmed, el-muhît bi't-teklîf (nşr. Ömer Seyyid Azmî - Ahmed Fuâd el-ehvânî), el-muhît Kahire, ts. (eş-şeriketü'l-mısriyye). XIII (nşr. Fehîm M. Şeltût), Kahire 1970; XIV (nşr. Cemâl Muhriz- Fehîm M. Şeltût), Kahire 1972; XV {nşr. İbrâhim Ali Tarhan), Kahire 1972; XVI (nşr. Cemâleddin eş-şeyyâl - Fehîm M. Şeltût), Kahire 1972. İbn Teymiyye, Mecmû c u Takıyyüddin Ahmed b. Abdülhalîm b. Teymiyye, Mecmü'u fetâuâ, I-XXXV1I (nşr. Abdurrahman b. Muhammed), Riyad 1381-86. İbn Vâsıl, Cemâleddin Muhammed fetâvâ Müferricü'l-kürûb b. Sâlim b. Vâsıl, Müferricü'l-kürûb ahbârî mülûki Benî Eyyüb, l-iii (nşr. Cemâleddin eş-şeyyâl), Kahire 1953-60; IV-V (Haseneyn Muhammed Rebî'), Kahire 1972-77. İbnü'l-Adîm, Buğyetü't-taleb Kemâleddin Ömer İbnü'l-Adîm. Buğyetü't-taleb târihi Haleb: Selçuklularla İlgili Haltercümelerî (nşr. Ali Sevim), Ankara 1976. İbnü'l-Adîm, Zübdetü'l-haleb Kemâleddin Ömer İbnü'l-Adîm, Zübdetü'l-haleb min târihi Haleb (nşr. Sâmî ed-dehhân), I-III, Dımaşk 1951-68. İbnü'l-Arabî, el-fütûhât Muhyiddin Muhammed b. Ali el-arabî, el-fütühâtü'l-mekkiyye ue'l-mülkiyye ma'rifeti'l-esrâri'l-mâlikiyye (nşr. Osman Yahyâ - İbrâhim Medkûr). I-1X, Kahire 1392-1405/1972-85. İbnü'l-Cevzî, el-muntazam Abdurrahman b. Ali b. Cevzî, el-muntci?am fi târîhi'l-mülük ue'l-ümem (nşr. F. Krenkow), V-X, Haydarâbâd 1357-59/1938-40. İbnü'l-Cevzî, el-muntazam (Atâ) Abdurrahman b. Ali b. Cevzî, el-muntazam fi târîhi'l-ümem ue'l-mülük (nşr. Muhammed - Mustafa Abdülkâdir Atâ), I-XV11I, Beyrut 1412/1992. İbnü'l-Cezerî, Ğâyetü'n-Nihâye Ebü'l-Hayr Muhammed el-cezerî, Ğâyetü'n-Nihâye (abakâti'l-kurrâ' (nşr. G. Bergstraesser), 1-11, Kahire 1351-53/1932-35; Beyrut 1402/1982. İbnü'l-Cezerî, en-neşr Ebü'l-Hayr Muhammed el-cezerî. en-neşr 'l-kırâ'âti'l-'aşr (nşr. Ali M. ed-dabbâ'), l-ii, Kahire, ts. (Dârü'l-kütübi'l-ilmiyye). İbnü'd-Devâdârî, Ke nzü'd-d ürer Seyfeddin Ebû Bekir b. Abdullah. Kerızü'd-dürer ve câmi'u'l-ğurer, I (nşr. Bernd Radtke), Wiesbaden-Kahire 1402/1982; II (nşr. Edward Badeen), Wiesbaden-Beyrut 1414/1994; III (nşr. M. Saîd Cemâleddin), Wiesbaden-Kahire 1402/1981; IV (nşr. Gunhiid Graf - Erika Glassenj, Wiesbaden-Beyrut 1415/1994; V (nşr. Dorothea Krawulsky), Wiesbaden-Beyrut 1413/1992; VI (nşr. Selâhaddin el-müneccid), Kahire 1380/1961; VII (nşr. Saîd Abdülfettâh Âşûr), Freiburg-Kahire 1392/1972; VIII (nşr. Ulrich Haarmann), Freiburg-Kahire 1391/1971; IX (nşr. Hans Robert Roemer), Kahire 1379/1960. İbnü'l-Esîr, en-nihâye Mübârekb. Muhammed b. Esîr, en-nihâye ğarîbi'l-hadîş ve'l-eşer (nşr. Mahmûd M. et-tanâhî - Tâhir Ahmed ez-zâvî), l-v, Kahire 1383-85/1963-65. İbnü'l-Esîr, Üsdü'l-ğöbe Ali b. Muhammed b. Esîr. Üsdü'l-ğâbe ma'rifeti 'ş-şahâbe, l-v, Kahire 1285-87. İbnü'l-Esîr, Üsdü'l-ğâbe (Bennâ) Ali b. Muhammed b. Esîr. Üsdü'l-ğâbe fi ma'rifeti'ş-şahâbe (nşr. M. İbrâhim el-bennâ v.dğr.), I-VII, Kahire 1390-93/1970-73. İbnü'l-Hatîb, el-ihâta Lisânüddin İbnü'l-Hatîb. e/-/fıâ(a ahbâri (jtrnâta (nşr. M. Abdullah Inân), l-iv, Kahire 1393-98/1973-78. İbnü'l-Hümâm, Fethu'l-kadîr Kemâleddin Muhammed b. Abdülvâhid b. Hûmâm. Fethu'l-kadîr, Netâ'icü 'l-efkâr keş'r-rumûz I-VII; ue'l-esrâr, VIll-X, Kahire 1389-92/1970-72. İbnü'l-Hümâm, Fethu'l-kadîr Kemâleddin Muhammed (Kahire) b. Abdülvâhid b, Hümâm, Fethu'l-kadîr, Netâ'icü'l-efkâr keş'r-rumûz I-VI; VII-ÎX, Kahire 1319. ue'l-esrâr, İbnü'l-İmâd, Şezerât Abdülhay b. Ahmed İbnü'l-İmâd, Şezerâtü'z-zeheb ahbâri men zeheb, 1-V1II, Kahire 1350-51 İbnü'l-İmâd, Şezerât (Arnaût) Abdülhay b. Ahmed İbnü'l-İmâd. Şezerâtü 'z-zeheb (nşr. Abdülkâdir el-arnaût - Mahmûd el-arnaût), I-X, Dımaşk 1406-14/1986-93. İbnü'l-Kâdî, Dürretü'l-hicâl Ahmed b. Muhammed el-kâdî, Dürretü'l-hicâl Zeylü esmâ'i'r-ricâl: Vefeyâti'l-a'yân (nşr. Muhammed el-ahmedî Ebü'n-Nûr), l-iii, Kahire 1390-94/1970-74. İbnü'I-Kalânisî, Târîhu Dımaşk (Amedroz) Hamza b. Esed ed-dımaşki, Zeylü Târihi Dımaşk (nşr. H. F Amedroz), Beyrut 1908. İbnü'l-Kıftî, Ali b. Yûsuf el-kiftî, Kitâbü İhbâri'l-'ulemâ* bi-ahbâri'l-hükemâ': Târîhu'l-hükemâ' Kahire 1326 İbnü'î-Kıftî, Ali b. Yûsuf el-kıftî. inbâhü'r-ruuât İhbârü'l-ulemâ* Kahire, ts. c alâ İnbâhü'r-ruvât enbâhi'n-nuhât (nşr. Muhammed Ebü'l-Fazl İbrâhim), l-iv, Kahire 1369-93/1950-73, 1406/1986. İbnü'l-Murtazâ, Tabakâtü'l-MuHezile Ahmed b. Yâhyâ b. Murtazâ, Kitâbü (nşr. S. D. Wilzer). Wiesbaden 1961. Tabakâti'l-Mu'tezile İbnü'n-Nedîm, el-fihrist (Teceddüd) İbnü'n-Nedîm. el-fihrist mine'l-kudemâ } ue esmâ'i ahbâri'l-'ulemâ : 'i'l-muşannin kütübihim (nşr. Rızâ-Teceddüd), Tahran, ts. İbnü's-Salâh, Osman b. Abdurrahman İbnü's-Salâh. (nşr. Nüreddin Itr], Halep 1386/1966; Beyrut 1972; Dımaşk 1404/1984. İbnü't-Tıktakâ, ue'l-muhdeşîn c Ulûmü'l-hadîş 'ülümü'l-hadîş el-fahrî Muhammed b. Ali b. Tâbâtabâ. el-fahrî ve'd-düueli'l-lslâmiyye, 'l-âdâbi's-sul(âniyye (Dâru Sâdır). İbnülemin, Hoş Sadâ İbnülemin Mahmud Kemal İnal. Hoş Sadâ, İstanbul 1958. İbnülemin, Son Asır Türk Şairleri İbnülemin Mahmud Kemal İnal, Son Asır Türk Şairleri, İstanbul 1930-42. İbnülemin, Son Sadrıazamlar I-XII, İbnülemin Mahmud Kemal İnal, Osman/ı Deurinde Son Sadrıazamlar, İstanbul 1940-53. İbşîhî, el-müstetraf I-X1I (I-IV), Muhammed b. Ahmed el-ibşîhî, el-müstetfaf külli fennin müstezraf (nşr. Müd M. Kumeyha), I-II, Kahire 1379; Beyrut 1403/1983. İFM İstanbul üniuersitesi İktisat Fakültesi Mecmuası, İstanbul 1940- ÎİFD Atatürk Üniuersitesi Islâmî İlimler Fakültesi Dergisi,. Ankara 1975 - Ilmiyye Salnamesi llmiyye Salnâmesi, İstanbul 1334. el-îmâme İbn Kuteybe [?]. el-lmâme ue's-siyâse ue's-siyâse (nşr. Tâhâ M. ez-zeynî), l-ii, Kahire 1387/1967. İsfahânî, Bey Şemseddin Mahmûd b. Abdurrahman el-isfahânî, Beyânû'l-Muhtaşar Muhtasarı İbni'l-Hâcib ânü'l-muhtaşar şerhu (nşr. Muhammed Mazhar Bekkâ), Cidde 1406/1986. İsferâyînî, et-tebşîr (Hût) Ebü'l-Muzaffer el-isferâyînî, et-tebşîr ve 'ani'l-fırakı 'd-dîn temyîzi'l-fırkati'n-nâciye 'l-hâlikîn (nşr. Kemâl Yûsuf el-hût), Beyrut 1403/1983. İsnevî, Tabakütü'ş-ŞâfFiyye Abdürrahîm b. Hasan el-isnevî, Tabakâtü'ş-Şâ'iyye (nşr. Abdullah Muhammed el-cübûrî), l-ll, Bağdad 1391/1970; Riyad 1401/1981. İstahrî, Mesâlik (de Goeje) İbrâhim b. Muhammed el-istahrî, Mesâlikü'l-memâlik (nşr. M.). de Goeje), Leiden 1827, 1967. İTA Islâm-Türk Ansiklopedisi, l-ii, İstanbul 1360-63/1941-44. İTED istanbul Üniuersitesi Edebiyat Fakültesi İslâm Tetkikleri Enstitüsü Dergisi, İstanbul 1953- İzâhu'l-meknûn Bağdatlı İsmâil Paşa, îiâhu'l-meknûn fı'z-zeyl 'atâ Keş'?-?unün 1 an esâmi'l-kütüb ue'l-fünün (nşr. Kilisli Muallim Rifat- Şerefeddin Yaltkaya), I-Il, İstanbul 1945-47. İzmirH, Yeni İlm-i Kelâm İsmail Hakkı İzmirli, Yeni ilm-i Kelâm, l-ii, İstanbul 1339-40 r./1341-43. JA Journal Asİatique, Paris 1822 - JAfr.H Journal of African History, Cambridge 1960 - JAL Journal of Arab'ıc Literatüre, Leiden 1970 - JAOS Journal of the American Oriental Society, New Haven, Connecticut 1843 - JAS Journal of Asian Studies, ISew York. JASB Journal and Proceedings of the Asiatic Society of Bengal, Calcutta 1905- JE The Jeıvish Encyclopedia, New York 1902. JESHO Journal of the Economic and Social History of the Orient, Leiden 1957- JIMMA Journal Institute of Müslim Minority Affairs, London 1979 - JNES Journal of Near Eastern Studies, Chicago 1942 - JPHS Journal of the Pakistan Historlcal Society, Karachi 1953 - JRAS Journal of the Royal Asiatic Society, London 1833 - JSS Journal ofsemitic Studies, Manchester 1956 - JTS Journal of Turkish Studies / Türklük Bilgisi Araştırmaları, Harvard 1977- Kâdî Abdülcebbâr, el-muğnî Kâdî Abdülcebbâr b. Ahmed. el-muğnî ebuâbi't-teuhîd ue'/-*ad/(nşr. Tâhâ Hüseyin - ibrâhim Medkûr v.dğr.), I-XX, Kahire, ts. (eş-şeriketü'l-mısriyye); Kahire 1380-85/1960-65. Kâdî Abdülcebbâr, Şerhu' l-uşüli'l-hamse Kâdî Abdülcebbâr b. Ahmed. Şerh u 'l-uşüli 'l-hamse (nşr. Abdülkerîm Osman). Kahire 1384/1965. Kâdîhan, el-fetâvâ Fahreddin Hasan b. Mansûr el-özcendî, el-fetâua 'l-hâniyye (el-fetâva'l-hindiyye Bulak 1310. Kâdirî, içinde), I-III, Neşrü'l-meşânî Muhammed b. "fayyib el-kâdirî. Neşrü'l-meşânî li-ehli'l-kami'l-hâdî c aşer ve'ş-şânî (nşr. Muhammed Haccî- Ahmed Tevk), I-IV, Rabat 1397-1407/1977-86. Kalkaşendî, Ahmed b. Ali el-kalkaşendî, Me'âşirü 'l-inâfe me'âlimi'l-hilâfe Me'âşirü'l-inâfe (nşr. Abdüssettâr Ahmed Ferrâc), l-iii, Kuveyt 1964 Beyrut 1980. Kalkaşendî, Şubhu'l-a c şâ Ahmed b. Ali el-kalkaşendî, Şubhu'l-a'şâ fi şınâ c at'ı'l-inşâ I-XV, Kahire 1910-20. Kalkaşendî, Şubhu'l-a c şâ (Şemseddin) Ahmed b. Ali el-kalkaşendî, Şubfru'l-a'şâ fi şınâ'ati'l-inşâ I-IV, VII, X-XIV (nşr. M. Hüseyin Şemseddin); V (nşr. Nebîl Hâlid Hatîb); VI, VII1-IX (nşr. Yûsuf Ali Tavîl), Beyrut 1407/1987. KAM Kubbealtı Akademi Mecmuası, İstanbul 1972 - Kamus Tercümesi Firûzâbâdî. Eböt-Tâhir. el-okyânusü 'l-basît tercemeti'l-kâmûsi't-muhît (trc. Âsim Efendi), l-lli, İstanbul 1230-33; I-IV, İstanbul 1304-1305. Kâmûsü'l-a'lâm Şemseddin Sâmî, K'âmûsü'/-a7âm, l-vi, İstanbul 1306-16/1888-99. Karatay, Arapça Fehmi Edhem Karatay. Yazmalar Topkapı Sarayı Müzesi Kütüphanesi Arapça Yazmalar Katalogu, I-IV, İstanbul 1962-69. Karatay, Türkçe Fehmi Edhem Karatay. Topkapı Sarayı Müzesi Kütüphanesi Yazmalar Türkçe Yazmalar Kataloğu, I-II, İstanbul 1961. Kâsânî, Bedâ^f Ebû Bekir b. Mes'ûd el-kâsânî, BedâYu 'ş-şanây tertîbi'ş-şerâ'i\ Kahire 1327-28. Kâşânî, I-VII, Iştılâhâtü'ş-şûfiyye Abdürrezzâk b. Ahmed el-kâşânî, Iştılâhâtü'ş-şüfiyye (nşr. M. Kemâl İbrâhim v.dğr.), Kahire 1981. Kâtib Çelebi, Kâtib Çelebi. İstanbul 1145. Cihannümâ Cihannümâ, Kâtib Çelebi, Fezleke Kâtib Çelebi. Fezleke-i Târih, I-II, İstanbul 1286-87.