T.C. ÇALIŞMA VE SOSYAL GÜVENLİK BAKANLIĞI İş Teftiş Kurulu Başkanlığı İş Müfettişliği Mesleğine Giriş Rehberi 74 Hizmette Yıl http://www.itkb.gov.tr Yayın No: 35
İş Müfettişliği Nedir, İş Müfettişi Kimdir? I.Niçin İş Müfettişliği? G e l e c e k t e k e n d i n i z e s o n derece dinamik, sosyal ilişkiler k u r m a n ı z a i m k a n v e r e n, insan faktörünü odak noktası yapan ve insanlara yardımcı olmanın hazzını yaşatan, harcadığınız emeğin sonuçlarını hemen görerek mutlu olabileceğiniz, çok renkli ve çok sesli bir kariyer planlıyor iseniz, iş müfettişliği sizin için uygun bir meslek seçimi olacaktır. İş Müfettişliği, mesleğin özelliği itibarı ile hem pozitif bilimler eğitimi almış (mühendislik, tıp vb.), hem de sosyal bilimler eğitimi almış (çalışma ekonomisi ve endüstri ilişkileri, iktisat, işletme, hukuk vb.) olanların seçebilecekleri, dolayısıyla çok geniş bir eğitim yelpazesine hitap edebilen bir meslek grubudur. Taşıdığı mesleksel zenginlik İş Teftiş Kurulu nun en önemli gücüdür. İster inşaat mühendisi, maden mühendisi ya da kimya mühendisi olun, isterse çalışma ekonomisi ve endüstri ilişkileri, iktisat ya da hukuk eğitimi almış olun, iş müfettişliği mesleği, teorik bilgilerinizi alanda en üst düzeyde ve en verimli şekilde kullanma imkanını size sunacaktır. http://www.itkb.gov.tr Sayfa 1
İş Müfettişliği mesleğinin konusunu oluşturan işyerlerindeki çalışma ortam ve koşullarından kaynaklanan risklerin çeşitliliği ve birbiri ile olan ilişkisi, birden çok meslek grubunu bir arada çalışmaya zorlamakta ve bu da meslek mensuplarına çok geniş bir bakış açısı ile olayları ayrıntılı bir şekilde değerlendirme yetisi kazandırmaktadır. İşyerlerini daha sağlıklı ve güvenlikli hale getirebilmek, iş kazası ve meslek hastalıklarını azaltmak, çalışma sürelerini yasal sınırlara çekebilmek, işçilerin ücret, izin, sosyal güvence gibi haklardan mevzuatın öngördüğü şekilde yararlanmasını sağlamak, kayıtdışılıkla mücadele etmek, işyerlerinde çalışma barışının kurulmasına katkı sağlamak vb. hedeflere yönelik olarak denetim yapan iş müfettişliği mesleği sizlere çok dinamik bir çalışma ortamı sunmakta ve mesleki tatmin düzeyinizi de azami kılmaktadır. İş müfettişleri, mesleklerini icra ederken işyeri ve işletmelerin tüm üretim süreçlerine, işin yapılış şekline, kullanılan madde, makina ve cihazlara, çalışma koşullarına ve çalışma ilişkilerine tam olarak hakim olurlar. İşyerlerinde karşılaştıkları risklerin çeşitliliği ve aralarındaki sebep-sonuç ilişkisi, iş müfettişine olaylara çok yönlü bir bakış açısıyla bakma alışkanlığı kazandırırken, diğer taraftan bu kadar geniş bir yelpazenin belirli alanlarında uzmanlaşma imkanını da sunar. http://www.itkb.gov.tr Sayfa 2
İş müfettişleri, müfettişlik mesleğinin kazandırdığı, yönetim, denetim, iletişim ve koordinasyon becerileri ile kamu sektörü için de iyi birer yönetici adayıdırlar. II. İş Müfettişi Kimdir? İş müfettişliği en dar tanımı ile iş hayatının i z l e n m e s i, d e n e t l e n m e s i ve teftişiyle ödevli meslek grubudur. İş denetimi yetkisini devletin bizatihi tüzel kişiliğinden almaktadır. 4857 sayılı İş Kanunu nun Devletin Yetkisi başlıklı 91/1. maddesinde Devlet çalışma hayatı ile ilgili mevzuatın uygulanmasını izler, denetler ve teftiş eder. hükmü yer almaktadır. Dolayısıyla iş hayatının denetim ve teftişi Devlete ait bir ödev ve yetkidir. Toplumu yakından ilgilendiren iş mevzuatının noksansız uygulanıp uygulanmadığının denetimi kamu düzeni ile ilgili olduğundan bu görev bütün ülkelerde olduğu gibi ülkemizde de devlete ait bulunmaktadır. Devlet tüzel kişiliğinin uhdesinde bulunan iş hayatının denetim ve teftişi http://www.itkb.gov.tr Sayfa 3
ödev ve yetkisi, yine İş Kanunu nun 91/1. maddesinde yer alan Bu ödev Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı na bağlı ihtiyaca yetecek sayı ve özellikte teftiş ve denetlemeye yetkili iş müfettişlerince yapılır hükmü ile iş müfettişlerine devredilmiştir. İş denetiminin bir diğer özelliği ise dayanağını Türkiye Büyük Millet Meclisi (TBMM) tarafından onaylanan uluslararası bir sözleşmeden alan tek teftiş örgütlenmesi olmasıdır. Uluslararası Çalışma Örgütü (UÇÖ) nün 11.07.1947 tarihli ve 81 sayılı Sanayi ve Ticarette İş Denetimi Sözleşmesi, iş denetiminin uluslararası dayanağını oluşturmaktadır. Türkiye, 13.12.1950 tarih ve 5690 sayılı yasayla bu sözleşmeyi onaylayarak yükümlülük altına girmiştir. 81 sayılı UÇÖ Sözleşmesinin 4. maddesinde iş teftişinin merkezi bir makamın denetimi altında yapılacağı belirtilmiş olup, söz konusu hükme uygun olarak İş Teftiş Kurulu merkezde Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı bünyesinde ve doğrudan Bakana bağlı olarak faaliyet göstermektedir. Bu anlamda İş Teftiş Kurulu uluslararası bir sözleşmeden kaynağını alan ilk ve tek teftiş kurulu olup, iş müfettişliği de uluslararası bir meslek statüsündedir. http://www.itkb.gov.tr Sayfa 4
III. İş Teftiş Kurulu A.Kurulun Yapısı İlk kez bundan 74 yıl önce 1936 yılında İktisat Vekaleti nde kurulan İş Dairesi adı altında çalışmaya başlayan iş müfettişleri, 1979 yılından itibaren Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı bünyesinde İş Teftiş Kurulu olarak faaliyet göstermektedirler. İş Teftiş Kurulu; başkan, baş müfettiş, müfettiş, müfettiş yardımcıları ile büro personelinden oluşmaktadır. İş Teftiş Kurulu bünyesinde hem sosyal bilimler eğitimi almış hem de pozitif bilimler (mühendislik, tıp vb.) eğitimi almış iş müfettişlerini bir arada bulundurmaktadır. İş Teftiş Kurulu Başkanlığı nın merkezi Ankara dır. Merkezde yönetim; kurul başkanı ve üç kurul başkan yardımcısı tarafından sağlanmaktadır. İş Teftiş Kurulu Başkanlığı, Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı teşkilatında doğrudan Bakana bağlı olarak görev yapmaktadır. B. Kurulun Örgütlenme Biçimi İş Teftiş Kurulu Başkanlığı Ankara da merkez teşkilatı ve ülke çapında 10 ayrı ilde kurulmuş grup başkanlıkları (Adana, Ankara, Antalya, Bursa, Erzurum, İstanbul, İzmir, Malatya, Samsun, http://www.itkb.gov.tr Sayfa 5
Zonguldak) ile denetim görevini yaygın olarak yerine getirmektedir. Her bir grup başkanlığının görev sahasına giren iller belirlenmiş olmakla beraber, ihtiyaç halinde bir grup başkanlığında görevli iş müfettişinin, bir başka grup başkanlığında geçici olarak görevlendirilerek o grup başkanlığının görev sahasına giren illerde denetim yapması her zaman mümkündür. IV. İş Müfettişlerinin Çalışma Organizasyonu Müfettiş ve müfettiş yardımcılarının yurdun her yerinde görev yapmaları esastır. Müfettiş ve müfettiş yardımcıları kurul başkanlığında ve gruplarda görevlendirilirler. İş müfettişinin daimi olarak hangi grup başkanlığında çalışacağı kurul başkanının teklifi ve bakanın onayı ile belirlenir. Müfettişlerin daimi görev yerleri çalışmalarını ara vermeden yürüttükleri grup başkanlıklarıdır. İş müfettişlerinin geçici teftiş ve inceleme yerleri ise daimi teftiş ve inceleme yerleri dışında kalan yerlerdir. İş müfettişlerinin uygulayacağı teftiş programları, işin yürütümü ile işçi sağlığı ve iş güvenliği teftişleri için ayrı ayrı düzenlenir. Pozitif bilimler eğitimi almış (teknik) iş müfettişleri iş mevzuatının iş sağlığı ve güvenliği ile ilgili hükümlerinin denetimini yaparken, sosyal bilimler eğitimi almış (sosyal) iş müfettişleri ise http://www.itkb.gov.tr Sayfa 6
işin yürütümü ile ilgili hükümlerinin denetimini yaparlar. Ancak işin niteliğinin gerektirmesi halinde ya da projelendirilmiş denetimlerde iki grup birlikte çalışabilir. Genel olarak iş müfettişleri iki tür denetim yaparlar. Birincisi risklerin yoğun olduğu sektörler başta olmak üzere belirli bir plan ve program dahilinde gerçekleştirilen ve o sektördeki riskleri sorun haline dönüşmeden önlemeye yönelik olarak yapılan denetimlerdir. Diğeri ise sorun ortaya çıktıktan sonra alandan gelen ihbar ve şikayetler üzerine o sorunla sınırlı olarak gerçekleştirilen denetimlerdir. İş Teftiş Kurulu Başkanlığı kaynaklarını en etkin şekilde kullanabilmek için önleyici denetimlere ağırlık vermekte ve bu denetimleri risk esaslı, sektör esaslı ya da alan esaslı olarak planlamakta ve uygulamaktadır. İşçi-işveren-devlet üçgeninde teftiş ve inceleme yapan iş müfettişleri için çalışma barışının sağlanması ve korunması en önemli hedeflerden birisidir. Bu nedenledir ki, iş müfettişleri, işyerlerinde var olan ve çalışma ortam ve koşullarından kaynaklanan riskleri tespit eder ve giderilmesi için çaba gösterirken, salt cezalandırıcı değil eğitici, bilgilendirici ve yol gösterici bir yaklaşımla da hareket eder. http://www.itkb.gov.tr Sayfa 7
V. İş Müfettişlerinin Görev ve Yetkileri İş Teftiş Kurulu Yönetmeliği nin 12. maddesine göre iş müfettişlerinin görev ve yetkileri şunlardır: Kurul başkanı veya grup başkanınca kendilerine verilen inceleme, denetim ve teftiş işlerini, çalışma hayatını düzenleyen yasa, tüzük, yönetmelik ve genelgeler çerçevesinde yapmak, Sendikalar Kanunu uyarınca, sendika ve konfederasyonlarda idari ve mali denetim yapmak, İşyerinde çalışma koşullarıyla üretim ve yapım yöntemlerini incelemek, İşçi sağlığı ve iş güvenliği ile işin yürütümü açısından gelişmelerle ilgili yayınları sürekli olarak takip etmek, bilimsel çalışmalar ve araştırmalar yapmak, İş Kanunları veya diğer kanunlardan doğan her çeşit teftiş ve denetimle ilgili bulunan kimseleri, işyerinde ya da işyeri dışında dinlemek, sorular sormak, bunlardan gerekli bilgileri istemek ve imzalı ifadelerini almak, Mevzuatın tutulmasını veya bulundurulmasını öngördüğü kayıt, puantaj cetveli, defter, belge, liste, çizelge, rapor, bordro, makbuz, hesap pusulası, ilan, sağlık raporu, işçi sağlığı ve iş güvenliği defteri, tesisat makina ve http://www.itkb.gov.tr Sayfa 8
cihazların periyodik bakım ve kontrol kartları ve benzerinin işyerlerinde bulundurulup bulundurulmadığını tespit etmek, bunları işveren veya işveren vekilinden incelemek üzere istemek, örnek almak, özet çıkarmak, Sendika ve konfederasyonların denetiminde, gerçek ve tüzel kişilerin Sendikalar Kanunu kapsamındaki kuruluşlarla yaptıkları işlemlerle ilgili belge ve bilgileri görmek, istemek, örnek almak veya özet çıkarmak, Teftiş ve denetime tabi tutulan yerde inceleme olanağı bulunmayan, bırakıldığında inceleme seyrinin değiştirilmesi ya da suç kanıtlarının yok edilmesi ihtimali bulunan durumlarda, ilgili belgelerin asıllarını geri vermek koşuluyla, işyeri veya sendika yetkilisine vereceği imzalı ve mühürlü bir tutanak düzenleyerek geçici olarak almak, İşyerinde kullanılan makina, araç, gereç, aygıt tesis ve benzeri ile yapımında kullanılan veya işlenen hammadde ve bunların işlenmiş olanlarını görmek, işçi sağlığı ve iş güvenliği bakımından zararlı, tehlikeli ve mevzuata uygun olup olmadıklarını incelemek ve araştırmak, gerektiğinde kullanılan ve işlenen hammaddelerle işyerindeki, hava, duman, buhar, toz ve benzerinden örnekler alıp tahlil ve muayene etmek veya ettirmek, Görevlerini yaptıkları sırada İş Kanunu na göre suç sayılan eylemlere rastlanıldığında müdahale etmek, http://www.itkb.gov.tr Sayfa 9
Bunun için; Bu eylemler işçilerin yaş, cinsiyet ve sağlık durumlarına ilişkin ise bu durumdaki işçileri çalışmaktan alıkoymak için mahallin en büyük mülki amirlerine yazılı müracaat ederek önlem aldırmasını istemek, İşçilerin sağlık ve güvenlikleriyle ilgili yakın tehlike gösteren makina veya tesisleri veya bölümleri, üretimi en az etkileyecek biçimde mühürleyerek, imkan varsa tehlike kaynağının yerini değiştirerek, kullanılması yasak ve zararlı maddelerin işverenin işyerinden uzaklaştırmasına kadar belirli bir kap veya yere koyup mühür altına alarak veya kullanılmasını yasaklayarak önlemek, 4857 sayılı İş Kanunu nun ilgili hükümleri ve İşyerlerinde İşin Durdurulmasına veya İşyerinin Kapatılmasına Dair Yönetmelik hükümleri uygulanıncaya kadar bu önlemleri almak, Teftişe tabi olan veya tabi olduğu kanısına varılan işyerlerinde gündüz ve gecenin çalışılan herhangi bir saatinde işveren veya işveren vekillerine önceden haber vermeden girmek ve teftiş görevinin yerine getirilmesi işyerinin açılıp inceleme yapılmasını gerektiriyorsa, yasal bir sakınca olmamak koşuluyla kapalı olan işyerlerini işveren veya vekiline açtırıp gerekli gördüğü incelemeyi yapmak, http://www.itkb.gov.tr Sayfa 10
Kanun hükümlerinin tam ve gerektiği gibi uygulanabilmesi için gerek görmeleri halinde, güvenlik güçlerinden yardım istemek, Çalışmaların sonuçlarını rapora bağlamak, Mevzuatta gördükleri boşluk ve aksaklıkların giderilmesi için önerilerde bulunmak, İnceleme, denetim ve teftişlerde Bakanlık birimleri ve bağlı kuruluşlar yetkililerinden, gerek görüldüğünde evrak ve dosyaları incelemek üzere almak, çalışmalarını sürdürebilecekleri yer, oda ve malzemeyi istemek. Bu husustaki istekleri yetkililer g e c i k t i r m e d e n y e r i n e g e t i r m e k zorundadırlar. VI. İŞ MÜFETTİŞLERİNİN ÖZLÜK HAKLARI İş müfettişleri ve iş müfettişi yardımcıları 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu na tabi olarak çalışırlar. Aylık dışında, ek gösterge, yan ödeme, kıdem aylığı, aile ve çocuk yardımı, özel hizmet tazminatı, makam tazminatı, dil tazminatı, görev tazminatı ve ek ödeme alırlar. http://www.itkb.gov.tr Sayfa 11
Nasıl İş Müfettişi Olabilirsiniz? I. İş Müfettişliğine Giriş A. Kamu Personel Seçme Sınavı (KPSS) İ ş m ü f e t t i ş i y a r d ı m c ı l ı ğ ı s ı n a v ı n a g i r e b i l m e k i ç i n ö n c e l i k l e Öğrenci Seçme ve Yerleştirme Merkezi Başkanlığınca Kamu Görevlerine İlk Defa Atanacaklar İçin Yapılacak Sınavlar Hakkında Genel Yönetmelik gereği yapılan Kamu Personel Seçme Sınavı (KPSS) ndan yeterli puanı almış olmak gereklidir. (Yeterli puan, her sınav dönemi için KPSS kılavuzunda ve/veya İş Teftiş Kurulu Başkanlığınca ilan edilecek puanı ifade etmektedir. İşin yürütümü yönünden KPSSP 46, iş sağlığı ve güvenliği yönünden KPSSP 13 puan türü esas alınmaktadır.) B. İş Müfettişi Yardımcılığına Giriş Sınavı İş müfettişi yardımcılığına giriş sınavı önce yazılı, sonra da sözlü olarak yapılır. Yazılı sınavda başarı gösteremeyenler sözlü sınava giremezler. http://www.itkb.gov.tr Sayfa 12
a) Sınav İlanı İ ş T e f t i ş K u r u l u i h t i y a ç h a l i n d e i ş müfettiş yardımcılığı giriş sınavı açar. Giriş sınavının açılış tarihi, yapılacağı yer, giriş şartları resmi ve günlük gazetelerle ilan olunur. İlanlar sınav tarihinden en az bir ay önce yapılır. Adayların müracaat ve kayıt süresi, sınavın başlama tarihinden en çok 15 gün öncesine kadar devam edecek şekilde tespit olunur. b) İş Müfettişi Yardımcılığı Sınavına Giriş Şartları İş müfettişi yardımcılığı sınavına katılabilmek için; Devlet Memurları Kanunu nun 48 inci maddesindeki nitelikleri haiz olmak, Sınavın açıldığı yılın Ocak ayının birinci gününde 30 yaşını doldurmamış olmak (Askerlik ödevini bitirmiş olanlar için askerlikte geçen süre eklenir), İşin yürütümü yönünden; Hukuk, Siyasal Bilgiler, İktisat, İdari Bilimler, İşletme, İktisadi ve İdari Bilimler Fakülteleriyle, bunlara denkliği onaylanmış yerli ve yabancı yüksek okullardan birini bitirmek, iş sağlığı ve iş güvenliğiyle ilgili teftiş görevine alınacaklar için; tıp doktoru, mimar, elektrik, maden, jeoloji, metalürji, inşaat, elektronik, makina, kimya, endüstri, fizik, bilgisayar, tekstil, petrol, http://www.itkb.gov.tr Sayfa 13
uçak, gemi, çevre yüksek mühendisi veya mühendisi olmak, Öğrenci Seçme ve Yerleştirme Merkezi Başkanlığınca Kamu Görevlerine İlk Defa Atanacaklar İçin Yapılacak Sınavlar Hakkında Genel Yönetmelik gereği yapılan Kamu Personel Seçme Sınavı (KPSS) nda yeterli puanı almış olmak (Yeterli puan, her sınav dönemi için KPSS kılavuzunda ve/veya İş Teftiş Kurulu Başkanlığınca ilan edilecek puanı ifade eder. İşin yürütümü yönünden KPSSP 46, iş sağlığı ve güvenliği yönünden KPSSP 13 puan türü esas alınmaktadır.) Sağlık durumu yurdun her yerinde görev yapmaya ve her türlü iklim koşullarında yolculuk etmeye elverişli olmak, Tutum ve davranışları, varsa sicili yönünden müfettişliğe engeli olmamak, Bu sınava ikiden fazla girmemiş olmak, Süresi içerisinde başvurmuş ve başvuru belgesi ile birlikte diğer belge ve bilgileri eksiksiz olarak Kurula vermiş olmak, şartlarına uygun olmak gerekmektedir. c ) İ ş M ü f e t t i ş i Yardımcılığı Sınavına Başvuru Belgeleri Müfettiş yardımcılığı sınavına girecek olan adayların kurul başkanlığı http://www.itkb.gov.tr Sayfa 14
tarafından hazırlanacak iş talep formuna aşağıdaki belgeleri ekleyerek başvurularını yapmaları gerekmektedir. Özgeçmiş, T.C. Kimlik Numarası beyanı, Yüksek öğrenim diploması veya mezuniyet belgesinin veya eğitimini yurt dışında tamamlamış olanlar için diploma denkliğinin yetkili idarelerce kabul edildiğini gösterir belgenin aslı ya da Başkanlıkça onaylı örneği, Kamu Personel Seçme Sınavı (KPSS) sonuç belgesinin aslı veya bilgisayar çıktısı, İki adet vesikalık fotoğraf, Erkek adaylar için askerlikle ilişiğinin bulunmadığına dair yazılı beyan, Adli sicil kaydının bulunmadığına dair yazılı beyan, Sağlıkla ilgili olarak görevini devamlı yapmaya engel bir durum olmadığına dair yazılı beyan. Posta ile yapılan başvurularda, yukarıda belirtilen belgelerin İş Teftiş Kurulu Başkanlığı na en geç, sınav duyurusunda belirtilen son başvuru tarihi mesai saati bitimine kadar ulaşması şarttır. Bu süreden sonra gelen belgeler kabul edilmez. Postada meydana gelen gecikmeler dikkate alınmaz. http://www.itkb.gov.tr Sayfa 15
d) Sınav Konuları İş müfettişi yardımcılığına giriş sınavı aşağıdaki konulardan yapılmaktadır. İşin Yürütümü Yönünden; Hukuk: T.C. Anayasası ve Anayasa Hukuku İş Hukuku (4857 sayılı İş Kanunu, 5953 sayılı Basın Mesleğinde Çalışanlarla Çalıştıranlar Arasındaki Münasebetlerin Tanzimi Hakkında Kanun (Basın-İş Kanunu), 854 sayılı Deniz-İş Kanunu, 2821 sayılı Sendikalar Kanunu, 2822 sayılı Toplu İş Sözleşmesi Grev ve Lokavt Kanunu, 3308 sayılı Mesleki Eğitim Kanunu, 5253 sayılı Dernekler Kanunu, 394 sayılı Hafta Tatili Kanunu, 2429 sayılı Ulusal Bayram ve Genel Tatil Günleri Hakkında Kanun, 1593 sayılı Umumi Hıfzıssıhha Kanunu, 4817 sayılı Yabancıların Çalışma İzinleri Hakkında Kanun, 5521 sayılı İş Mahkemeleri Kanunu, 506 sayılı Sosyal Sigortalar Kanunu ile 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu, 5580 Özel Öğretim Kurumları Kanunu, 4447 sayılı İşsizlik Sigortası Kanunu ve bunlarla ilgili Tüzük ve Yönetmelikler), hariç), Borçlar Hukuku Medeni Hukuk (Aile Hukuku http://www.itkb.gov.tr Sayfa 16
İdare Hukuku (Genel Esasları, İdari Yargı, İdari Teşkilat, 3146 sayılı Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı nın Teşkilat ve Görevleri Hakkında Kanun, 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu), Ceza Hukuku (5237 sayılı Ceza Kanunu, 5271 sayılı Ceza Muhakemeleri Usulü Kanunu, Hukuk Usulü Muhakemeleri Kanununun genel hükümleri ile 4483 sayılı Memurlar ve Diğer Kamu Görevlilerinin Yargılanması Hakkında Kanun, 3628 sayılı Mal Bildiriminde Bulunulması, Rüşvet ve Yolsuzluklarla Mücadele Kanunu, 5326 sayılı Kabahatler Kanunu), Maliye: Genel Maliye Teorisi ve Politikası, Bütçe Teknikleri, Türk Vergi Sisteminin Genel Hükümleri, Muhasebe: Genel Muhasebe, Ticaret Muhasebesi, Bilanço Analizleri ve Teknikleri. İş Sağlığı ve İş Güvenliği Yönünden; Hukuk: T.C. Anayasası ve Anayasa Hukuku, İş Hukuku (İş Kanunu ve İş Sağlığı ve Güvenliğine İlişkin Tüzük http://www.itkb.gov.tr Sayfa 17
ve Yönetmelikler, 506 sayılı Sosyal Sigortalar Kanunu ile 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu, 4447 sayılı İşsizlik Sigortası Kanunu, 2821 sayılı Sendikalar Kanunu, 2822 sayılı Toplu İş Sözleşmesi Grev ve Lokavt Kanunu ve bunlarla ilgili tüzük ve yönetmelikler), İş Sağlığı ve Güvenliği ile ilgili diğer mevzuat (3213 sayılı Maden Kanunu, 1593 sayılı Umumi Hıfzıssıhha Kanunu, Radyasyon Güvenliği Tüzüğü ve Yönetmeliği, Makine Emniyeti Yönetmeliği, Elektrik Kuvvetli Akım Tesisleri Yönetmeliği, Elektrik Tesislerinde Topraklamalar Yönetmeliği, İşyeri Açma ve Çalıştırma Ruhsatlarına İlişkin Yönetmelik, ), İdare Hukuku (Genel Esasları, İdari Yargı, İdari Teşkilat, 3146 sayılı Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığının Teşkilat ve Görevleri Hakkında Kanun, 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu), Borçlar Hukuku, Ceza Hukuku (5237 sayılı Ceza Kanunu, 5271 sayılı Ceza Muhakemeleri Usulü Kanunu, Hukuk Usulü Muhakemeleri Kanununun genel hükümleri ile 4483 sayılı Memurlar ve Diğer Kamu Görevlilerinin Yargılanması Hakkında Kanun, 3628 sayılı Mal Bildiriminde Bulunulması, Rüşvet ve Yolsuzluklarla Mücadele Kanunu, 5326 sayılı Kabahatler Kanunu), http://www.itkb.gov.tr Sayfa 18
Branşa ait mesleki konular (Ana branşlara göre hazırlanmış ve adayın seçerek cevaplandırabileceği sorulardan oluşmaktadır). Yabancı Dil İngilizce, Fransızca, Almanca ve ihtiyaca göre Bakanlıkça belirlenecek dillerden birinde yazdırılacak bir metnin Türkçeye tercümesi. Yabancı dil sınav notu, yazılı sınav notları ortalamasına dahil edilmemektedir. e) Sözlü Sınav Yazılı sınavı kazananlar bir yazı ile sözlü sınava davet edilirler. Sözlü sınav, yazılı sınav konularından yapılır. Bu sınavlarda ayrıca kavrama, ifade, temsil yeteneği ile tavır ve hareket gibi kişisel nitelikler de göz önünde bulundurulur. C. İş Müfettişi Yardımcılığına Atanma Giriş sınav notu en yüksek olan adaylardan başlamak suretiyle ve sıra ile kadro durumu ve ihtiyaca göre belirlenen yeteri kadar adayın ataması yapılır. Atamalar yapılırken giriş sınav notlarının eşitliği halinde yabancı dil http://www.itkb.gov.tr Sayfa 19
notu üstün olan veya işletme tecrübesi olanlar tercih edilir. Diğerleri için sınav sonuçları kazanılmış hak sayılmaz. II. Yardımcılık Dönemi ve İş Müfettişliğine Hazırlık İ ş m ü f e t t i ş yardımcıları, üç yıllık yardımcılık döneminde uyum e ğ i t i m i, a d a y m e m u r l a r ı n yetiştirilmesi eğitimi ve yetiştirme eğitimlerine tabi tutulurlar. a) Uyum Eğitimi Uyum eğitimi teftiş kuruluna yeni katılan müfettiş yardımcılarını yapacakları işe hazırlamak amacıyla kısa süreli olarak düzenlenir. Eğitimde, kurumsal tutum, davranış ve çalışma ilişkileri ile işin gerektirdiği temel bilgiler öğretilir. b) Aday Memurların Yetiştirilmesi Eğitimi Devlet memurluğuna ilk kez giren ve aday memurların yetiştirilmelerine ilişkin eğitimleri almamış olan müfettiş yardımcıları için Aday Memurların Yetiştirilmelerine İlişkin Yönetmelik http://www.itkb.gov.tr Sayfa 20
hükümleri uyarınca ayrıca temel eğitim, hazırlayıcı eğitim ve staj programı düzenlenir. c) Yetiştirme Eğitimi Müfettiş yardımcıları, iş müfettişliği mesleğinin gerektirdiği özellik ve niteliklerin yerleşmesini sağlamak, çalışma hayatına ilişkin mevzuat ve uygulamaları, teftiş, inceleme, soruşturmaları öğrenmek suretiyle yeterlilik sınavına ve iş müfettişliği görevine hazırlamak amacıyla üç eğitim dönemi sürecek yetiştirme eğitimine tabi tutulurlar. Yetiştirme eğitimi üç yıllık müfettiş yardımcılığı süresinin her yılı ayrı bir eğitim dönemi olarak programlanmak suretiyle gerçekleştirilir. Müfettiş yardımcıları, yardımcılık süresince en az iki müfettişin refakatinde bulundurulurlar. Bunun dışında kendileri için düzenlenen hizmet içi eğitimlere, mesleki konularla ilgili kurslar ve seminerlere katılırlar ve yardımcılık dönemlerinin ikinci yılında kurul başkanlığınca belirlenen mesleki konularda birer etüt hazırlarlar. III. İş Müfettişliğine Atanma Müfettiş Yardımcıları; Müfettiş yardımcılığı döneminde eylemli olarak en az üç yıl çalışmış olması, http://www.itkb.gov.tr Sayfa 21
Müfettiş yardımcılığında geçen hizmet yıllarına ait bütün sicillerinin olumlu olması, Genel yetişme notunun yüz tam puan üzerinden en az yetmiş olması hallerinde, yeterlilik sınavına alınırlar. Yeterlilik sınavında başarı gösterenler, başarı derecesi sırası ile müfettişliğe atanırlar. Bu sınavda başarı gösteremeyenler ya da özürsüz olarak bu sınava girmeyen yardımcılar bakanlıktaki diğer görevlere atanırlar. İş müfettişliğine atanma bakan, başbakan ve cumhurbaşkanının imzası (üçlü kararname) ile gerçekleştirilir. IV. Ayrıntılı Bilgi İçin Gelecekteki mesleğiniz olarak seçmeyi düşündüğünüz İş Müfettişliği, İş Teftiş Kurulu, Kurulun Faaliyetleri, Saha Denetimleri, Projeleri, Yayınları vb. her türlü konuda daha ayrıntılı bilgiye sahip olmak için www.itkb.gov.tr adresini ziyaret ediniz. Ayrıca, meslekle ve sınavla ilgili sorularınız için aşağıdaki adres ve telefon numarasına başvurabilirsiniz. İŞ TEFTİŞ KURULU BAŞKANLIĞI İnönü Bulvarı No: 42 B Blok Kat: 5 Emek/ANKARA Tel: 296 62 31 http://www.itkb.gov.tr Sayfa 22
ÇALIŞMA VE SOSYAL GÜVENLİK BAKANLIĞI İş Teftiş Kurulu Başkanlığı İnönü Bulvarı No:42 B Blok Kat: 5 Emek / ANKARA Tel : 0.312 296 62 31 Web : www.itkb.gov.tr E-posta : isteftis@csgb.gov.tr