fi MAK NALARINDA fi GÜVENL VE EMN YET KILAVUZU -II- FORKL FT

tmmob makina mühendisleri odas fi MAK NALARINDA fi GÜVENL VE EMN YET KILAVUZU -II- FORKL FT stanbul fiube fl Güvenli i Komisyonu

fi KAZALARI KEND L NDEN OLUfiMAZ SEBEPLER Makina Mühendisleri odas stanbul fiube fl Güvenli i komisyonunca haz rlanan k lavuzun amac forklift kullanan operatörlere, forklifti ifle haz rlamada ve kullan rken dikkat edilmesi gereken fi EMN YET VE GÜVENL konular n hat rlatmak amac yla haz rlanm flt r. Yeni teknoloji forkliftlerde ki bir çok ifllev operatörün inisiyatifinden ç karm fl ve çeflitli uyar kademeleri ile operatörü uyarmaktad r. Bu nedenle bilhassa yeni forkliftler de bulunan elektronik uyar lar n ve göstergelerin operatör taraf ndan iyi alg lanmas ve ö renilmesi gerekmektedir. En emniyetli ifl makinas bile dikkatli ve emniyetli kullanmay gerektirir. Asla unutmay n z! NE KADAR TEDB RL ÇALIfiIRSANIZ, O KADAR BAfiARILI OLURSUNUZ. EMN YET VE fi GÜVENL N N ESAS UNSU- RU S ZLERS N Z. NOT: Burada verilen bilgiler genel olup, ifl yerlerindeki özel emniyet kurallar na ve kulland n z forkliftlerin kullanma k lavuzlar nda belirtilen emniyet ve kullanma kurallar na uymak öncelik kazan r. VARDIR. YAPILAN STAT KLERE GÖRE fi KAZALALARININ %93 ÜN NEDEN NSAN HATALARINDANDIR. fi KAZALARININ %90 I, ÖNLENEB L R KAZALARDIR. KAZA GEL YORUM DER HER KAZANIN ALTINDA TEDB RS ZL K VARDIR. EMN YET N Ç N ÖNEML D R Kazalar CAN YAKAR VE ÖLDÜRÜR Kazalar PAHALIYA MAL OLUR (arac n tamir masraf ve tazminat hakk gibi) Kazalar ÖNLENEB L R fi KAZASI=TEHL KEL DURUM ve DAVRANIfiLAR sonucu oluflur. OPERATÖR, ÇALIfiMAYA BAfiLAMADAN ÖNCE BU KURALLARA UYMALIDIR fi YER N N fi GÜVENL PROGRAMINI B LMEL D R, fi GÜVENL KURALLARININ B L NC NDE OLMALI VE B L NÇL UYGULAMALIDIR, G YDI ELB SELER ÇALIfiTI I fie UYGUN OLMALIDIR, KULLANDI I MAK NAYI Y TANIMALIDIR, ÇALIfiMA YAPTI I ALAN HAKKINDA B LG ED NMEL D R, TÜM fiaretler VE TRAF K KURALLARINI B LMEL D R, AC L DURUMLAR Ç N HAZIRLIKLI OLMALIDIR.

fi KAZALARINI ÖNLEMEN N EL M ZDE OLDU UNU UNUTMAYALIM EMN YET Ç N EMN YET KEMER BA LANIR Makinay kullanan operatör ifl emniyetinin esas unsurudur. Ana emniyet kurallar n uygulayan operatör sadece kendi can güvenli ini sa lamakla kalmaz, etraf ndakilerin can güvenli ini ; forkliftin ve tafl d yükün mal güvenli ini sa lam fl olur. Koltu unuzu kendinize göre ayarlay n ve emniyet kemerini tak n. Emniyet kemeri belimizin çevresinde afla da ve s k durmal d r. Tutma kay fl gevflek olmamal d r Operatör ifl yerinin belirledi i talimatlara ve emniyet kurallar na kesin uymal, fi MAK NASINI KULLANIRKEN VE ÇALIfiIRKEN iflinin gere i BARET ELD VEN fi AYAKKABISI GÖZLÜK REFLEKTÖRLÜ YELEK KULAKLIK vs. kullanmal d r. Elinizi forklift asansöründen uzak tutun. Ayaklar n z forklift tekerleklerinden uzak tutun. Gevflek elbise ve aksesuarlar (kravat, kaflkol, atk, zincir, saat) makinan n hareket eden parçalar na yakalanabilirler ayr ca tak lar aç k bir elektrik devresi için toprak ifllevi görebilir ve önemli ciddi kazalar yaratabilir Forkliftle Çal flma S ras nda Hiç Bir Uzvumuz (el,kol,ayak,bafl) Operatör Kabininden D flar Ç kar lmamal d r

ÇALIfiMAYA BAfiLAMADAN ÖNCE Forkliflerin üzerinde çeflitli emniyet etiketleri bulunur. Bu emniyet etiketlerinin ve levhalar n n okunabilir olup olmad n kontrol edin. Uyar levhalar n n üzerindeki yaz lar okunam yor veya flekilleri göremiyorsan z etiketleri temizleyiniz veya de ifltirilmesini sa lay n z. FORKL FTLE ÇALIfiMA SIRASINDA BU KURALLARA KES NL KLE UYULMALIDIR Forklift üzerine kesinlikle baflka kimse bindirilmemelidir. Operatör bu kiflilerle ilgilenerek kazalara neden olabilir.çatallar n üzerine de kimse bindirilmemelidir. Çatallar n üzerindeki kifli kayarak düflebilir ve ölümle sonuçlanan kazalar ortaya ç kabilir. Zorunluluk durumunda güvenlik tedbirleri al narak, özel sepetler kullan lmal d r. OPERATÖRLER Forkliftin tüm kumandalar n, indikatörlerini, ikaz lambalar - n makinan n çal flma karakteristiklerini,kald rma kapasitesini, ekipmanlar n limitlerini, makine ve ataflmanlar için mesafe ve aç kl klar ve makinan n YA, YAKIT, SO UTMA, H DROL K YA gibi s v seviyelerinin nereden ve nas l kontrol edilece ini bilmelidir. fle bafllamadan önce forklifti kontrol etmeli tespit etti i eksiklikleri üst amirine hemen rapor etmelidir. Frenler tutmuyor, direksiyon bofllu u fazla ise ve korna çal flm yorsa o forklift ile çal flmay n z. Operatör gitti i yöne iyi bakmal yolun aç k olup olmad na dikkat etmelidir. aksi halde kaza kaç n lmazd r. Kazalardan dolay ç kacak yasal sorumluluklar tamamen operatöre aittir. Yani kaza sonunda do acak maddi zarar operatörden tazmin edilir. E imli (yokufl afla ) yollarda yük tafl rken kesinlikle geri geri gidilmelidir.aksi durumda yük öne kayarak düflebilir.

Forkliftlerin yük aynas na ba l olan ve bu aynan n hareketini asansör arac l yla sa layan gal zincirlerinin ayn uzunlukta olmas gerekir.çal flmadan dolay zincirlerde farkl afl nma ve uzama olabilir.bu durumda dengeli bir yükleme yap lamaz.bu nedenle tek bir zincire binen yük zincirin kopmas na neden olur.gal zincirleri s k s k kontrol edilmelidir Forkliftin önünde tafl nacak yük, yükseklik ve flekil olarak görüflü engelliyecek durumda ise operatör forklifti geri yönde kullanmal - d r.ancak bu s rada forkliftin ön taraf n da kontrol etme zorunlulu unu unutulmamal d r. Böylece yükün durumu tafl ma süresince izlenebilir. Kapal bir depo veya fabrika sahas nda çal fl rken operatör çal flt yerin ayd nlatma lambalar n, forkliftin farlar n ve flaflör lambalar n yakmal d r.böylece hem kendi çal flmas için gerekli fl hem de çevredeki çal flanlar için gerekli uyar y yapm fl olacakt r. Ayd nlatma yeterli de il ise operatör ilave ayd nlatma istemelidir. Forklift ile çal fl rken anayol kavflaklar na ya da görüflü kapal yerlere gelindi inde mutlaka yavafllamal ve korna çalarak uyar da bulunmal d r Geriye do ru giderken, makinalar n arkas nda bir kimsenin ya da hareketsiz cisimlerin olup olmad na dikkat edilmesi gerekir.aksi takdirde geri hareket s ras nda bir insana yada baflka bir cisme çarparak kazalara yol aç labilir. Yük yukar da as l durumda tutulurken veya çal fl rken asansörün alt na kimsenin girmesine, geçmesine izin verilmemelidir. Forklift operatörü bir baflka kifli taraf ndan yönlendiriliyorsa, operatör verilen iflaretleri çok iyi anlamak zorundad r. flaret vererek yönlendiren kifli de aç k, kolay ve anlafl l r iflaretler vermelidir.ayn anda baflka fleyle meflgul olmamal d r. Forklift kapasitesinin üstünde yüklenmesi durumunda arka k sm kalkabilir. Bu durumda yük kald rmaya çal flmamal ve dengeleme için arka k sma insan kesinlikle bindirilmemelidir.

fiekilde görüldü ü gibi forkliftte tafl ma s ras nda tehlikeli olabilecek kadar fazla yük konulmamal - d r.bu flekilde ifli çabuklaflt rmak isterken hasara neden olabiliriz. Her zaman normal miktarda ve dengeli yükleme yap lmas na dikkat edilmelidir. Forklift ile binaya girerken yada ç - karken, geçilecek kap n n emniyetli bir flekilde geçmeye yetecek kadar genifl ve yüksek oldu unun kontrol edilmesi gerekir. Operatör kendi emniyeti aç s ndan, geçifl s ras nda vücudunu makinan n d fl na kesinlikle ç karmamal d r. Operatörün yükün kapasiteye uygun ve dengeli olarak yüklendi- inden emin olduktan sonra makinay hareket ettirmesi gerekir. Operatör forklift ile bir arac izlerken veya geçerken arada emniyetli mesafe b rakmaya dikkat etmelidir, ayr ca fren mesafesine dikkat etmelidir Tafl nan yük ne olursa olsun indirme ifllemi yavafl yap lmal d r.yük afla do ru hareket ederken kazand h z ve a rl n etkisiyle istenildi i anda durdurulmas zor olacakt r ve yere çarpt r larak yükün hasar na neden olabilir. Forklift ile çal fl rken zemine de dikkat edilmelidir.engebeli ve bozuk zeminde yükün zarar görmemesine yavafl gitmek suretiyle yard mc olunulmal d r. Yükün kesinlikle dengeli yüklenmesi gerekmektedir. Aksi durumda flekildeki gibi yükün kayarak düflmesine ve hasar görmesine neden olacakt r. Yükleme rampalar nda yükleme yaparken bir anl k hata hayat n za mal olacakt r.

Araçlara yükleme yap l rken emniyet için yükleme yap lan araç, takoz ile sabitlenmeli ve motoru stop edilmelidir. Operatör do rusal ve yan dengeye dikkat etmeli, e imli yerlerde istifleme yapmamal d r. Tafl tlara yükleme s ras nda köprü görevi yapan elemanlar n, yüklü forkliftlerin a rl n tafl yabilecek nitelikte ve sa lam olmas na dikkat edilmelidir. Operatör yükten dolay önünü göremiyorsa, arkas na bakarak k sa bir süre için geri geri gider Asansör mekanizmas öne do ru tilt haldeyken veya yukardayken makinay yürütmeyin. Bu durum forkliftinizin dengesini bozar.devrilme ve çak lma ihtimalini art r r. Çal flma s ras nda çevre kontrol edilmeli ve tek çatal kesinlikle kullan lmamal d r Forkliftle yük tafl rken kesinlikle çok h zl gidilmemelidir. Aksi durumlarda tafl nan yükün devrilmesine ve yükün hasarlanmas na neden olacakt r. Kullan lacak rampa yükü ve forkliftin a rl n tafl mal d r Forklift ile uzun malzemeler tafl n rken, yükün düflmemesi ve baflka yerlere çarpmamas için yavafl yavafl gidilmeli, gerekirse yük ba lanmal d r.uzun parçalar n yan uçlar - na uyar c lar tak lmal d r. Akümülatör kontrolünde ayd nlatma Amac yla ç plak atefl kullanmay n ve kesinlikle sigara içmeyin

Yüklü iken rampalardan daima ileri, inerken de geri yönde kullan lmal - d r. Hacimli yükleri tafl rken ileri yönde rampa ç kabilmek çin bir iflaretçiden yard m al n z. Operatör kendi beceri ve yetkisi d - fl nda onar m ifllerine kalk flarak kendisine ve forklifte zarar verebilir. Dönemeçlere kesinlikle h zl girilmemelidir. Aksi durumda forkliftin devrilmesine ya da yükün savrulmas na neden oluna bilinir. Forkliftlerin çal flma alan na ifli olmayan kiflilerin ve araçlar n girmesi engellenmelidir. Forklift ile yokufl afla inerken ve yük tafl rken ani fren yap lmamal - d r. Aksi halde yükün kayarak düflmesine ya da arac n devrilmesine neden olunabilir. Forklift ile çal fl rken çatal uçlar n n yere paralel olmas na dikkat etmek gerekir. Aksi halde yükün yada yük ambalaj n n hasar görmesine neden olunur. Bu da parasal zarar ve zaman kayb demektir. Çal flma s ras nda depo içindeki yükseklik kontrol edilmeli, aksi takdirde çal flma alan ndaki su,gaz ve enerji hatlar na zarar verilerek kazalara neden olunmamal d r. Forklifti yüklü ya da yüksüz olarak, meyilli bir yolda park etme zorunlulu u durumunda, el freni çekilmeli, ön ve arka tekerler takozlanmal ve e im durumuna göre birinci ya da geri vitese tak lmal d r. Forklift herhangi bir yöne yat k durumda iken kesinlikle yüklenmemeli ve yan e imlerde hareket ettirilmemelidir. Operatör forkliftten indi inde kesinlikle çatallar yere indirmeli, el frenini çekerek makinay stop etmelidir.aksi takdirde forklift kendili inden harekete geçerek kazalara neden olabilir.

Akaryak t al rken sigara içilmemeli, makinan n üzerine dökülen akaryak t temizlenmelidir.ayr ca yak t deposunda ve sistemde kaçak s z nt olup olmad kontrol edilmelidir. Forkliftinizi ifl yerinizde sar çizgilerle belirlenen forklift yolunda kullan n z, çal flanlara ve yayalara dikkat ediniz. Forkliftin trafikte kullan lmas s ras nda operatör "G" s n f sürücü belgesine sahip olmal ve trafik iflaretlerine dikkat ederek tüm trafik kuralar na uymal d r. fi MAK NALARININ KULLANIMINDA TRAF K GÜVENL YÖNÜNDEN UYULMASI GEREKL KURALLAR Karayolundaki ifl makinas türünden motorlu araçlar kullanacak olan operatörlerin G s n f sürücü belgelerine sahip olmalar gerekmektedir. G s n f sürücü belgesine sahip operatör yaln z kendi s n f ndaki arac kullanabilir. fl makinas n inflaat alan nda, fabrika içinde kullanabilmesi için Operatör Belgesi ne sahip olmas yeterlidir.. Operatörler ifl makinalar n gerek karayollar nda, gerekse flantiye veya fabrika sahas nda trafik iflaretlerine ve iflaretçilerin uyar lar na uygun olarak kullanmak zorundad rlar. 2918 Say l Trafik Kanunun 42. maddesiyle verilen yetki do rultusunda MAK NA MÜHEND SLER ODASI düzenlendi i e itimler sonucunda baflar l olan operatörlere fl Makinas Kullanma Sertifikas (Operatörlük Belgesi) vermektedir. Forklift ancak park alan olarak belirlenmifl noktalara b rak lmal d r. Park durumunda çatallar tamamen afla indirilmeli, levyelerin hepsi bofla al nmal, el freni çekilmeli ve motor durdurulmal d r.

FORKL FTLERDE PER YOD K KONTROLLER Bas nçl kaplar n ve kald rma makinalar n n kontrolleri sistemli ve planl bir flekilde, Makina Mühendisleri Odas n n yeterli teknik teçhizatla ve e itimle donanm fl Kontrol Mühendisleri taraf ndan yap lmaktad r.ba ms z ve tarafs z bir kurum olan Makina Mühendisleri Odas bas nçl kaplar ve kald rma makinalar - n n periyodik kontrolleri, bacagaz analizleri ve gürültü ölçümleri konular nda akredite olmufl bir muayene kurulufludur. flçi Sa l ve fl Güvenli i Tüzü ü Kald rma Makinalar nda Al - nacak Güvenlik Tedbirleri Madde: 376, 387... fl Makinalar n n Kullan m nda Sa l k ve Güvenlik fiartlar Yönetmeli i Madde: 7, 8... flverence, ar zaya sebep olabilecek etkilere maruz kalarak tehlike yaratabilecek ifl ekipmanlar n n periyodik kontrolleri ve testleri yap lmal d r. Kald rma makinalar ve araçlar her çal flmaya bafllamadan önce, operatörleri taraf ndan kontrol edilecek ve çelik halatlar, zincirler, kancalar, sapanlar, kasnaklar, frenler ve otomatik durdurucular, üç ayda bir bütünüyle kontrol edilecektir. 11 Ocak 1974 tarihli ve 14765 Say l Resmi Gazete de yay nlanan flçi Sa l ve fl Güvenli i Tüzü- ü nce zorunlu k l nm flt r. flçi Sa l ve fl Güvenli i Tüzü ünün 207. ve 208. maddeleri iflletmelerde bulunan buhar, s cak su, k zg n su ve k zg n ya kazanlar n n; 223. ve 227. maddeleri, her türlü bas nçl kaplar n (hidrofor tank, boyler tank, yer alt akaryak t tanklar ve boru hatlar vb.) 244. Maddesi ise kompresörlerin (hava tank, hava kompresörü, amonyak kompresörü vb.) periyodik olarak y lda bir kez, ayn tüzü ün 376. ve 378. maddeleri her türlü kald rma makinalar n n (gezer vinç, köprülü vinç, monoray vinç, caraskal, forklift, asansör vb.) periyodik olarak 3 ayda bir kontrol edilmesini ve gerekli testlerin yap lmas n gerektirmektedir.ww

www.mmoistanbul.org E itim Hizmetleri Kongre, Sempozyum, Konferans ve Paneller Meslek çi E itim Seminerleri Mühendis Yetkilendirme Kurslar Bilgisayar Destekli Tasar m/mühendislik Kurslar (AutoCAD, Inventor, CATIA, ANSYS) fl Makinas Kullanma (Operatörlük) Kurslar (Forklift, Vinç, Kaz c, Yükleyici, Greyder, vb.) Kazanc Kurslar (Buhar, S cak Su, K zg n Ya ve K zg n Sulu Kazanlar) LPG Yetkili Personel Kurslar Yay n Hizmetleri Tesisat Mühendisli i Dergisi fiube Bülteni Teknik Kitaplar Bas m ve Sat fl Kütüphane Teknik Hizmetler Periyodik Kontroller (Bas nçl Kaplar, Kald rma Makinalar ) Bilirkiflilik - Ekspertizlik Motor - fiasi Tespitleri Gürültü ve Baca Gaz Emisyon Ölçümü Araçlarda Egzoz Emisyon Ölçümleri LPG/CNG Dönüflümü Yap lan Araçlar n Kontrolü ve ölçümü Tesisat ve Ruhsat Proje Onay tmmob makina mühendisleri odas istanbul flubesi Katip Mustafa Çelebi Mah. pek Sok. No: 13 34433 Beyo lu / stanbul Tel: 0212 252 95 00-444 8 666 Fax: 0212 249 86 74 E-posta: istanbul@mmo.org.tr