Sosyoloji Anabilim Dalı Yüksek Lisans Programı

Sosyoloji Anabilim Dalı Yüksek Lisans Programı I. YARIYIL SOS 501 Sosyal Bilimlerde Metodoloji 3 0 3 8 Zorunlu SOS 503 Sosyolojide Yeni Yaklaşımlar I 3 0 3 8 Zorunlu SOS 705 Ders Danışmanlığı 0 1 0 0 Zorunlu II. YARIYIL SOS 502 Araştırma Teknikleri ve Veri Analizi 3 0 3 8 Zorunlu SOS 504 Sosyolojide Yeni Yaklaşımlar II 3 0 3 8 Zorunlu SOS 705 Ders Danışmanlığı 0 1 0 0 Zorunlu SOS 701 Seminer 0 2 0 6 Zorunlu III. YARIYIL UZM 701 Uzmanlık Alan Dersi I 8 0 0 8 TEZ 701 Tez Çalışması I 0 1 0 22 IV. YARIYIL UZM 702 Uzmanlık Alan Dersi II 8 0 0 8 TEZ 702 Tez Çalışması II 0 1 0 22 Seçmeli Dersler SOS 505 Modernite ve Postmodernite 3 0 3 7 SOS 506 Küreselleşme ve Yeni Dünya Düzeni 3 0 3 7 SOS 507 AB ve Türkiye İlişkileri: Sosyal ve Siyasal 3 0 3 7 Analizler SOS 508 Sosyal ve Siyasal Hareketler 3 0 3 7 SOS 509 Siyasal Sosyolojide Güncel Tartışmalar 3 0 3 7 SOS 510 Kadın Araştırmaları 3 0 3 7 SOS 511 Toplumsal Cinsiyet Kuramları 3 0 3 7 SOS 512 Etnisite ve Kimlik 3 0 3 7 SOS 513 Toplumsal Değişme Sürecinde Aile ve Kadın 3 0 3 7 SOS 514 Kitle İletişim ve Toplum 3 0 3 7 SOS 518 Kentleşme ve Kentlileşme 3 0 3 7 SOS 519 Göç ve Sosyal Değişme 3 0 3 7 SOS 520 Spor Sosyolojisi 3 0 3 7 SOS 522 Hukuk Sosyolojisi Tartışmaları 3 0 3 7 SOS 524 Sanayi Sonrası Dönüşüm: Sosyal ve Kültürel 3 0 3 7 Analizler SOS 525 Sanayi Sonrası Dönüşüm: Ekonomik Analizler 3 0 3 7

SOS 526 Risk Toplumu 3 0 3 7 SOS 527 Kültür Tartışmaları 3 0 3 7 SOS 528 Organizasyon Teorileri 3 0 3 7 SOS 529 Çağdaş Sosyal Teorisyenler I 3 0 3 7 SOS 530 Çağdaş Sosyal Teorisyenler II 3 0 3 7 SOS 531 Sekülerleşme Tartışmaları 3 0 3 7 SOS 532 Ekonomi ve Kültür 3 0 3 7 SOS 533 Küreselleşme ve Kent 3 0 3 7 SOS 534 Sosyal İstatistik Uygulamaları 3 0 3 7 SOS 535 Türkiye de Kentleşme Süreçleri ve Kentsel 3 0 3 7 Dönüşüm SOS 536 Küreselleşme ve Sosyal Politika 3 0 3 7 SOS 538 Türkiye'de Yoksulluk Çalışmaları 3 0 3 7 SOS 539 Sağlık ve Beden Sosyolojisi 3 0 3 7 SOS 540 Dünyada ve Türkiye de Demografi ve Nüfus 3 0 3 7 Dinamikleri SOS 541 Sosyolojik Düşünme, Kurgulama ve Yazma 3 0 3 7 Pratikleri SOS 542 Kimlik, Bellek ve Kültür Tartışmaları 3 0 3 7 SOS 543 Sosyal Medya ve Sanal Cemaatler: Ağ 3 0 3 7 Toplumu Tartışmaları SOS 544 Sosyal Bilim Felsefesine Giriş 3 0 3 7 Sosyoloji Anabilim Dalı Yüksek Lisans Ders İçerikleri ZORUNLU DERSLER (3 0 3) SOS 501 Sosyal Bilimlerde Metodoloji: Sosyolojide Güncel Metot Tartışmaları, Pozitivizm Eleştirileri ve Yeni Pozitivizm, İşlevselcilik, Yapısalcılık, Yorumlayıcı Yöntem ve Çatışmacı Yaklaşımlarda Yeni Yöntem Arayışları, Saha Araştırmalarında Yöntem Seçimi ve Karşılaşılan Güçlükler SOS 502 Araştırma Teknikleri ve Veri Analizi: Toplumsal Araştırmaya Niteliksel ve Niceliksel Yaklaşımlar, Araştırma Tasarımı; Hipotez Yapılandırılması, Veri Toplama Teknikleri; Gözlem, Görüşme ve Anket, Etik Konular, İkincil Kaynakların Kullanımı, Verilerin İşlenmesi, Analizi ve Yorumlaması, Betimleyici İstatistikler, Araştırma Raporunun Hazırlanması; Metin Aktarmaları; Tablolar, Şekiller ve Grafikler. SOS 503-SOS 504 Sosyolojide Yeni Yaklaşımlar I-II: Post Yapısalcılık; Yapısalcı Öncüller, Yapısalcı Marksizm, Neo-Marksist Ekonomik Sosyoloji, Dünya Sistemi Yaklaşımı, Post-Marksizm, Feminist Sosyolojik Teori, Frankfurt Okulu ve Eleştirel Teori, Eylem Teorisi, Yapılaşma Teorisi, İnşaacı Yapısalcılık. SEÇMELİ DERSLER (3 0 3) SOS 505 Modernite ve Postmodernite: Modernite ve Postmodernite Kavramları, Modern Çağın Genel Özellikleri, Toplumsal- Kültürel ve Siyasal Özellikleri, Modern Paradigmanın Yücelttiği Değerler, Postmodern Çağın Genel Özellikleri; Toplumsal, Kültürel ve Siyasal Yansımaları. SOS 506 Küreselleşme ve Yeni Dünya Düzeni: Küreselleşme ve Yeni Dünya Düzeni Tartışmaları; Klasik, Modern ve Postmodern Küreselleşme Teorileri, Küreselleşmenin Sosyal, Kültürel ve Siyasal Boyutları ve Etkileri; Berlin Duvarının Yıkılmasına Etki Eden Dinamikler, 1990 ların İyimserliği ve 21. Yüzyılın Başlarındaki Kötümserlik, Amerikan İmparatorluğu Tartışmaları. SOS 507 AB ve Türkiye İlişkileri: Sosyal Ve Siyasal Analizler: Avrupa Birliği ve Türkiye İlişkilerinin Gelişimi; Tarihsel,Sosyal ve Siyasal Boyutları, AB Fikrinin Temelleri, Roma Antlaşması ve Diğer Önemli Antlaşmalar, 1963 Süreci ve Türkiye AB İlişkilerinin Geldiği Nokta; Sosyal ve Siyasal Sonuçları.

SOS 508 Sosyal ve Siyasal Hareketler: Toplum ve Kolektif Eylem, Toplumsal Hareket ya da Siyasal Eylem, Siyasal Şiddet: Siyasal Şiddet Rasyonel Midir? Yapıdan Eyleme, Siyasal Kültür ve Politik Yapı, Barış Hareketleri: Irak Savaşı ve Yükselen Savaş Karşıtı Hareketler, Öğrenci Hareketleri; 1960 Radikal Öğrenci Hareketlerinin Yükseliş ve Düşüşü, Kadın Hareketi, Fikirler, Değerler ve Sosyal Hareketler; Yeni Değerler, Yeni Politika, Yeni Bir Politika: Yeni Entelektüeller ve Yüksek Eğitimliler, Türkiye de Aşırı Sağ, Diğer Yeni Politikalar: Hareket ve Parti Arasında Diğer Aşırı Sağ, Sosyal Hareketlerin Küreselleşmesi ve Örnek Olay Olarak Porto Allegre nin İncelenmesi. SOS 509 Siyasal Sosyolojide Güncel Tartışmalar: Siyasal Sosyolojinin Doğası ve Kapsamı, Siyasal Eylem ve Sosyal Yapı, Genel Olarak Siyasal Şiddet; Şiddetin Tırmanması: 11/9 Örnek Olayı, Siyasal Katılım ve Kaynakların Harekete Geçirilmesi; Oy Verme, Lobicilik ve Siyasal Partilere Katılma, Siyasal Yapı ve Siyasal Fırsatlar, Siyasal Partiler, Kitle İletişim Araçları ve Sosyal Hareketler, Siyasal İslam, Siyasal Kültür, Fikirler ve Değerlerin Siyasetteki Rolü, Yeni Siyaset Kavramı ve Demokrasiye Giden Yol: Türkiye de Demokratikleşme Fırsatları ve Problemleri. SOS 510 Kadın Araştırmaları: Tarih Boyunca Kadın Hareketleri, Toplumsal Kurumlar Açısından Kadının Rolü ve Konumu (Kadın ve Hukuk, Eğitim, Sağlık, Evlilik, Çalışma Yaşamı), Evlilik ve Aile İlişkileri, Kadının Rolü ve Konumunun Toplumsal Yeniden Üretimi, Şiddet ve Erkek Gücü, Etnisite, Irk, Sınıf ve Toplumsal Cinsiyet İlişkisi. SOS 511 Toplumsal Cinsiyet Kuramları: Temel Kavram ve Kuramlar; 18. Yy dan Günümüze Feminist Düşüncenin Gelişimi, Patriarki Kavramı, Feminist Teori, Modernizm ve Toplumsal Cinsiyet, Postmodern Feminizm, Feminist Metodoloji Tartışmaları. SOS 512 Etnisite ve Kimlik: Etnisite Kavramının Tarihsel ve Sosyolojik Bir İncelemesi, Etnisite nin Toplumsal Kimliği Şekillendirmesi ve Etkilemesi, Etnisitenin Sosyal, Kültürel Ve Siyasal Alandaki Yansımaları, Etnik Çatışmalar ve Düşmanlıkların 1990 larda Hız Kazanmasının Sosyolojik Sebepleri, Etnik Ayrımcılık, Etnik Aidiyet ve Etnisite Politikalarındaki Değişmeler. SOS 513 Toplumsal Değişme Sürecinde Aile ve Kadın: Toplumsal Değişme; Değişmenin Niteliği ve Boyutları, Değişmenin Etkenleri, Tarihi Süreç İçinde Aile, Aile İçinde Kadının Statüsü, Değişme Süreci İçinde Ailenin Değişmesi, Değişen Ailede Değişen Kadının Statüsü. SOS 514 Kitle İletişim ve Toplum: Kitle iletişim araçları ve toplum arasındaki ilişki oldukça karmaşıktır. Bu ilişki karşılıklı bir etkileşim olarak düşünülmelidir. Bir yandan kitle iletişim araçları insanları ve onların yaşamlarını biçimlendirirken diğer yandan insanlar kitle iletişim araçlarını yönlendirirler. Genel olarak bu derste kitle iletişimi kavramları, teorileri, araştırmaları, ortak anlamların yeniden üretimi, kültürel kavrayışlar ve toplumsal yaşama katılım biçimleri üzerinde durulacaktır. SOS 518 Kentleşme ve Kentlileşme: Kent Olgusu, Kentlerin Doğuşu, Kuramların Kente Yaklaşımı, Göç ve Kent İlişkisi, Kentlileşememenin Nedenleri. SOS 519 Göç ve Sosyal Değişme: Genel Çerçevede Değişme Olgusu, Tarihsel Süreçte Göç Türleri, Göç Nedenleri, Göçün Günümüzdeki Görünümleri, Değişmede Göçün Oynadığı Rol. SOS 520 Spor Sosyolojisi: Spor ve Toplum, Spor ve Toplumsal Tabakalaşma, Spor ve Toplumsal Hareketlilik, Spor ve Cinsiyet, Spor ve Toplumsal Kimlik, Spor ve Şiddet. SOS 522 Hukuk Sosyolojisi Tartışmaları: Hukuksuz Toplumsal Düzen Tartışması; İlkel Toplumlarda Düzen; Özel Mülkiyet, Devletin Kökeni ve Hukuk; Düzen Kavramının Farklı Boyutları, Uygarlıklar ve Yasalar; Sümer, Babil, Asur Yasaları; Medeni Hukuk Açısından Hammurabi Yasaları; Roma Hukuku; Türk-İslam Hukuku; Uluslararası Hukuk, AİHM: Farklı Konular ve Kararlar, Resepsiyon Uygulamaları; Toplumsal Değişme ve Hukuk Sistemi; Yapısal Bir Çözümleme; Hukuk Söylemleri Analizi; Hukuk Felsefesi. SOS 524 Sanayi Sonrası Dönüşüm: Sosyal ve Kültürel Analizler: Sanayi ötesi toplum tartışmaları çerçevesinde tüketim yapısında meydana gelen dönüşümler (tüketim ideolojisi, fast-foodlaşma, hız kapitalizmi, toplumun Mc Donaldlaştırılması); Sınıf yapısında meydana gelen dönüşümler (sınıfsızlaşma tezleri, orta sınıfın yükselişine karşı işçi sınıfının sonu mu?, mavi yakalı işlerden beyaz yakalı işlere, hizmet ekonomisi ve işgücünün feminizasyonu, çalışma ideolojisi, post-modern çalışma biçimleri); Endüstri İlişkilerinde Dönüşümler (sendikalardaki dönüşümler, sendikasızlaştırma eğilimleri, işyeri sendikacılığı). SOS 525 Sanayi Sonrası Dönüşüm: Ekonomik Analizler: Sanayi Ötesi Toplum tartışmaları; üretim süreçlerindeki temel dönüşümler (fordizmden post-fordizme geçiş tartışmaları; esnek uzmanlaşma yaklaşımı, teknolojik yaklaşım ve düzenleme okulu yaklaşımı; Tasarımda, üretimde, teknolojide ve

işgücü kullanımında esneklik); teknolojik dönüşüm, teknoloji-ideoloji ilişkisi; örgütsel dönüşümler (Japonlaşma ve Z Teorisi, Toplam Kalite Yönetimi (TKY), TKY nin eleştirel açıdan değerlendirilmesi). SOS 526 Risk Toplumu: Risk Sosyolojisi; Risk Yönetimi ve Risk Politikaları; Risk ve sosyal politika; Suç, risk ve toplum; geniş çaplı sosyal bağlamlar ve kurumsal ortamlarda risk algılamaları, tutum ve davranışları. SOS 527 Kültür Tartışmaları: Sistem Yaklaşımı Açısından Kültür, Bütüncül Kültür-Alt Kültür İlişkileri; Bazı Sosyal Politikalar, Popüler Kültür (Kitle Kültürü), Toplum ve Aydınların Sorumlulukları, Etniklik. SOS 528 Organizasyon Teorileri: Temel Kavramlar; Yönetim, Yönetici, Organizasyon ve Davranış, Organizasyon Yapıları; Örgüt Kuramları, Organizasyonlarda İşleyiş, Yönetimde Otorite, Güç ve Etkilenme, Yöneticilik ve Önderlik, Gruplar, Endüstriyel İlişkiler. SOS 529 Çağdaş Sosyal Teorisyenler I: Giddens, Foucault, Lyotard gibi çağdaş sosyal teorisyenlerden seçilecek en fazla ikisinin sosyolojik ve ilgili görüşlerinin kendi eserleri üzerinden derinlemesine incelenmesi. SOS 530 Çağdaş Sosyal Teorisyenler II: Habermas, Baudrillard, Bauman, Touraine gibi çağdaş sosyal teorisyenlerden seçilecek en fazla ikisinin sosyolojik ve ilgili görüşlerinin kendi eserleri üzerinden derinlemesine incelenmesi. SOS 531 Sekülerleşme Tartışmaları: Bu ders, din ve siyaset alanında ortaya çıkan güncel tartışmaların analizini Türkiye ve Dünya daki sekülerleşme ekseninde yapmaktadır. Farklı sekülerleşme deneyimlerine odaklanan bu ders, farklı ülkelerdeki din ve siyaset ekseninde ortaya çıkan farklılaşmanın toplumsal dinamiklerini değerlendirmektedir. SOS 532 Ekonomi ve Kültür: Bu ders, ekonomi ve kültür arasındaki karşılıklı etkileşimi ele almaktadır. Makro ve mikro ekonomik süreçlerin kültürel değerler arasındaki karmaşık ilişki eleştirel bir perspektiften ele alınmaktadır. Ders kapsamında girişimcilik, kapitalizm, din üzerine klasik ve güncel sosyolojik tartışmaları değerlendirmektedir. SOS 533 Küreselleşme ve Kent: Toplumsal süreçte kentler ve kentsel dönüşüm; Sanayi toplumu ve kent; Modern toplumsal dönüşümler ve kent; Kent ve post-modern dinamikler; Küreselleşme ve kent; Küreselleşmenin dinamikleri ve kent; yerel yönetimler ve yerel siyaset, Kent ve sivil toplum; Kentsel çevre ve ekoloji. SOS 534 Sosyal İstatistik Uygulamaları: Bu ders, sosyal bilimlerde nicel veri analizinde yaygın olarak kullanılan betimsel ve çıkarımsal istatistiki tekniklerin teorik ve uygulamalarını kapsamaktadır. Ders kapsamında, merkezi eğilim ve dağılım göstergelerinin yanı sıra, regresyon, ki-kare, korelasyon ve hipotez testi gibi konuları ele almaktadır. SOS 535 Türkiye de Kentleşme Süreçleri ve Kentsel Dönüşüm: Bu dersin temel amacı Türkiye de kentleşme dinamiklerini ve kentleşme süreçlerini değerlendirmektedir. Hızlı kentleşme, göç ve toplumsal dönüşüm son 50 yıldan beridir Türkiye nin toplumsal yapısını etkileyen temel süreçlerdir. Bu ders kentleşme sürecini etkileyen ve kentsel eşitsizlikleri üreten siyasal, ekonomik ve kültürel süreçleri ele almaktadır. SOS 536 Küreselleşme ve Sosyal Politika: Toplumsal dönüşümler ve sosyal politika; Küreselleşme ve sonuçları; Küresel sosyo-ekonomik düzen, refah devleti ve sosyal politika; Sivil toplum ve sivil örgütlenmeler; Emek ve sendikal hareket; Yoksulluk, sosyal dışlanma ve toplumsal adalet; Sosyal haklar ve sosyal politika; Neo-liberal küreselleşme ve kamu politikaları; Sosyal politika, kamu hizmetleri ve küresel dinamikler. SOS 538 Türkiye de Yoksulluk Çalışmaları: Yakın zamanda, dünyanın birçok yerinde olduğu gibi, Türkiye de yoksulluk politik ve akademik gündemin önemli maddelerinden biri haline geldi. Bu ders artan yoksulluğun nedenleri yanı sıra yoksulluk ve sosyal dışlanmaya dair farklı kavramsal yaklaşımları ve politika uygulamalarını ele alacaktır. SOS 539 Sağlık ve Beden Sosyolojisi: Bu derste, modern toplumlarda önceki dönemlerden farklı olarak bedenin, sağlığın ve hastalığın nasıl kurgulandığı; modern tıbbi bilgi üretimi ve sağlık uygulamalarına yönelik eleştirel yaklaşımlar kapitalizm, sınıfsal eşitsizlikler ve iktidar ilişkileri bağlamında tartışılacaktır. Bu yönde, özellikle günümüz dünyasında sağlık ve hastalık olgularına yönelik ticarileşmiş/şirketleşmiş bir sağlık hizmeti anlayışının sorgulanması ve hasta-hekim ilişkisinden müşteri-satıcı ilişkisine doğru kayan sağlık uygulamalarının tartışılması hedeflenmektedir. Bu bağlamda, sağlıklı yaşam endüstrisi, sağlık sistemleri, tıbbileştirme, tıbbi soykırım, satılık hastalıklar,

şirketleşmiş tıp, bedensel denetim, biyo-iktidar ve biyo-etik gibi konularla ilgili güncel sosyolojik analizler gerçekleştirilecektir. SOS 540 Dünyada ve Türkiye de Demografi ve Nüfus Dinamikleri: Bu derste, demografi ile ilgili temel kavramlar ve tartışmalar; nüfus politikaları, nüfus kuramları; nüfus projeksiyonları; nüfusun sosyal, kültürel ve ekonomik yapısı; nüfus hareketleri ve bunların ortaya çıkarmış olduğu ekonomik, sosyal ve siyasal sonuçlar; demografinin sosyal denetim aracı olarak kullanımı; nüfus hareketlerinin diğer toplumsal olgular üzerindeki etkileri ve nüfus verilerinin sosyolojik olarak nasıl inceleneceği gibi konular ulusal ve uluslararası güncel örnekler etrafında ele alınacaktır. SOS 541 Sosyolojik Düşünme, Kurgulama ve Yazma Pratikleri: Bu dersin amacı, sosyoloji disiplininde teorik bilgiler ve pratik uygulamalar arasında bağ kurdurabilmek suretiyle öğrencilere sosyolojik düşünme, kurgulama ve yazma gücünü kazandırmaktır. Bu bağlamda, ders lisansüstü öğrencilerin karşılaştıkları sosyolojik düşünme, kurgulama ve yazım sorunlarının çözümüne katkıda bulunmayı hedeflemektedir. Bu yönüyle, ders öğrencilere kurgularken ve yazarken karşılaştıkları sorunların, her zaman onların kişisel zaaflarından, gerektiği kadar çok çalışmamalarından, yeteri kadar yetenekli olmamalarından ya da bu sıkıntılara yol açtığını düşündükleri diğer benzeri kişisel kusurlardan kaynaklanmadığı mesajı vermeyi içermektedir. SOS 542 Kimlik, Bellek ve Kültür Tartışmaları: Bu ders kapsamında, bireyler ve toplumlar arasında dinsel, etnik, kültürel, cinsel vb. temellerde ortaya çıkan farklılıklar ile kimlik talepleri ve çatışmaların ön plana çıkmasında bellek ve kültürün oynadığı rol ve dinamikler ele alınmaktadır. Özellikle, küreselleşmenin toplumlarda meydana getirdiği değişimler ve buna bağlı olarak gelişen çok yönlü kimlikler, artan farklılaşmış kimlikler/kültürler ve hayat tarzları incelenmeye çalışılacaktır. Bu yönde, kimlik, bellek ve kültürün nasıl inşa edildiği ve ayrıca kimliğin ırk, etnisite, cinsiyet, din, sınıf ve milliyetçilik gibi kavramlarla ilişkisinin farklı boyutları ve yeniden-kimlikleşme ya da farklılıkların kimlikleşmesi veya kimliklerin yükselişi gibi konular ele alınacaktır. SOS 543 Sosyal Medya ve Sanal Cemaatler: Ağ Toplumu Tartışmaları: Bu derste bilgi/enformasyon ve iletişim teknolojilerinde ortaya çıkan önemli gelişmelerin ulus-devletler, iktisadi sistemler, toplumlar, kültürler ve insanlar açısından nasıl büyük bir dönüşüme yol açtığı konusu tartışılacaktır. Bu bağlamda, özellikle Castells in ikinci milenyum sona ererken yaşanan sosyal, teknolojik, ekonomik ve kültürel dönüşümün doğurduğu yeni toplum biçimi/örgütlenmesi için 20. yüzyıl boyunca kullana geldiğimiz endüstri toplumu, sanayi-sonrası toplum ya da bilgi toplumu gibi tanımlamaların yetersizliği karşısında ortaya attığı ağ toplumu teorisi üzerinde durulacaktır. Aynı zamanda, yakın dönemde yaşanan bu gelişmeler ışığında, cemaatleşme-bireyselleşme ve gerçek dünya-sanal dünya gibi karşıtlıkların geçerlilikleri de sorgulanmaya çalışılacaktır. SOS 544 Sosyal Bilim Felsefesine Giriş: Bu dersin amacı, sosyal bilim felsefesinin temel kavram ve problemlerini ele almaktır. Bilim nedir?; Sosyal bilim felsefesinin temel konuları nelerdir?; doğruluk; nesnellik; evrensellik; tutarlılık; Wittgenstein; Viyana Çevresi; Popper; Thomas Kuhn; Lakatos; Feyerabend.