ge Ar-Ge Teknoloji Günleri İşbirliği ortamında fikri mülkiyet değerleri üretmek ve yönetmek 28-30 Kasım 2012 - İZMİR Zeynep Birsel, Sabancı Üniversitesi Teknoloji Transfer Ofisi Yöneticisi
FM > İşbirliği? Yeni fikirlerin, yeni bilgiye, yeni bilginin ekonomik değere dönüşümü izole bir süreç değil Bilgiyi üreten kişiler (bilim insanları / mühendisler) uygulamayı kullanıma ve ekonomik değere taşıyan kurumlar (firmalar /üniversiteler) üretimi uygulamaya dönüştüren ekipler (ar-ge / laboratuvarlar)
Neden işbirliği? İşbirliği ekosistemi Geleceğin teknolojilerini üretmek, tekniğin bilinen durumunu aşmak, insanlığın sorunlarına eğilmenin kolektif bir çaba gerektirdiği düşüncesi hakimdir Bu ortamı destekleyen kamu programları, ülkesel hedefler ve global eğilimler işbirliğine yoğunlaşmaktadır Inovasyon ve uygulamaya dönük bilgi üretimine odaklı Avrupa Komisyonu 8. çerçeve programı > orizon 2020: toplam fon: 80 milyar uro OCD yüksek öğrenim ve Ar-Ge yatırımı 160 milyar USD/ yıl Türkiye: 2023 de Dünyanın en büyük 10 ekonomisi içerisinde yer alma hedefi ile Ar-Ge arcamalarının GSYİ Oranını %3 e çıkartmak, özel sektör Ar-Ge arcamalarının GSYİ Payını %0.36 dan %2 ye çıkartmak TÜBİTAK Üniv.-sanayi işbirliğini destekleyen mevcut mekanizmalara yenilerini ekledi Kamu politikaları çerçevesinde girşimcilik ve yenilikçiliği teşvik edici yeni yöntemler tasarlanmaya başlandı (girişimcilik endeksleri, patent kanunu değişikliği, akademik performans kriterleri )
İşbirliği ortamının; paydaşları kimler? dinamikleri neler? Gabriel Companario Üniversiteler / Araştırma kuruluşları Araştırmacı, bilim insanı Tartışmakla zaman kaybettiğimiz YANLIŞ kabuller: Temel araştırma ekonomik gelişme kaygısından bağımsız olmalıdır Üniversite ve işletmenin öncelikleri farklıdır Ürüne dönük araştırma sadece firmada yürütülür Inovasyon sadece büyük lerin erişimindedir Üniversitenin işi bilim ve eğitimdir Bugün ve geleceğin araştırma üretim ortamı ortak kazanımları; İnsanlığın sorunlarına çözümler geliştirmek üniversite ve iş dünyasının ortak çalışması ile mümkündür Diyalog ortamı içerisinde ortak kazanımlar hedeflenmelidir İşbirliği arayüz mekanizmaları pasif tercümanlar değil kolaylaştırıcı ve hızlandırıcı yapılar olmalıdır Profesyoneller Firmalar Cathy Gatland
Üniversite Firma ortak bilgi üretimi yaklaşımı ve modelimiz: ortak araştırma
Yönetim mekanizması karmaşık bir süreç. n zor sorular bu dersten çıkıyor!.. T 0 Fikir > teknik çözüm tasarısı İşbirliği ortamında çıkan değerlerin hangi prensiplere dayalı olarak sahipliği tanımlanacak? (FM kime/ kimlere ait?) Bu ortamdan çıkan ticari üretime geçmiş fikri mülkiyetin ekonomik neması hangi prensiplere göre paylaşılacak? FM odaklı işbirliklerini değerlendirirken pek çok yol ayırımının cevaplarına bakıyoruz Ortak geliştirme faaliyetinde SU nun tescil ettirdiği bir IP kullanılıyor mu? Ortak geliştirme faaliyetinde SU nun teknik / uzmanlık katkısının payı ne? > %50 < %50 Ortak geliştirme faaliyetinde SU nun maddi katkısı var mı? (feragat edilen maliyet dahil) Araştırma ve/veya geliştirme faaliyetinden tescile konu bir IP bekleniyor mu? Araştırmanın çıktısını kullanarak SU farklı ticari uygulama alanları yaratabilir mi? (no competition?) Background IP lisansı (FM sözleşmesine dahil edilmeli) Uygulamaya geçmek için kurumlara ait uzmanlık bilgisi / entelektüel katkının birbirine bağımlılığı var mı? Temel prensiplerimiz - Tek başına fikir korunamayacağı gibi bir teknik çözüm olarak ifade bulmadıkça ticari değer arz etmeyecektir > Fikir şu yada bu taraftan çıktı dolayısıyla sahibi o dur kadar basit değil! - Araştırmanın proje kapsamındaki maliyeti fikri ve sınai mülkiyetin ticari değeri ile eşdeğer değildir! Ortak geliştirme faaliyetinin sonucunda uygulamaya (pilot veya büyük ölçek üretime) geçilmesi hedefleniyor Geliştirme faaliyetinin ortak işletmesi üretim ve satışı doğrudan kendisi ve/ya mevcut 3. bir başka firma mu? iştiraki mi yapacak? SU Firma olası ortak firma
Yeni bilgi / teknolojinin ticarileştirilmesi Anlamak / anlatmak ile başlıyoruz, sadece teknolojiyi değil, ticarileştirme motivasyonu ve hedefleri nedir? Doğru mekanizmalar ile bilimsel ve ticari dengeleri gözeten bir yaklaşımla korumaya çalışıyoruz ntelektüel varlıklara konu değerlerimizi bir bütünlük, kaldıraç etkisi gözeterek bir portföy yaklaşımı ile yönetmeye çalışıyoruz Ticari açılımlar: - Ortak geliştirme faaliyetleri (bir önceki akışa dönüş) - Teknoloji lisansları - Başlangıç firmaları kuruluş ve teknoloji lisans faaaliyetleri
Yeni bilgi üretiminin ekonomik değer arz eden açılımlarla zenginleşmesi Sabancı Üniversitesi olarak neden bu konuya önem veriyoruz? Vizyonu ve misyonunu hayata geçirmeye odaklı bir üniversiteyiz Bu ne demek? Yapı taşı olan kavramlar neler? Öğrenci / Paydaş İsteklerine Duyarlılık Katılımcılık Girişimci ve Yenilikçi n Ü Topluma Karşı Duyarlılık Uygulamanın Önceliği Bilim ve teknoloji geliştirmek; bilginin topluma yayılmasını sağlamak Disiplinlerarası Kendini İdare debilmek Takım Çalışmasına İnanç Yerel, Yöresel, Küresel Öğrenmeyi Öğrenmek Bu yolda ilerlemek bizi nereye taşıdı? Bu boyutlarda ileriye ve liderliğe Ancak daha çok yolumuz var yeni başladık 16 yıl önce düşünüldü.. iç bir kavram teasdüfen i versite ndeksi Gösterge Seti seçilmedi! Girişimci ve Yenilikçi Üniversite ndeksi 5 boyuttan oluşmaktadır. 5 boyut altında gösterge bulunmaktadır. Girişimci ve Yenilikçi Üniversite ndeksinin Boyutları
Neler yaptık, nasıl yaptık? Araştırma fonu ve proje hacmini firma işbirliklerinde hedefli olarak büyüttük. > Toplam fonun %20 si 2011 TTO nun kuruluşu ile fırsat havuzunu iki katına çıkardık, proaktif bir mekanizma kurduk Fikri mülkiyet havunuzun oluşumunu teşvik ettik, yatırımlarımızı artırdık; 10 yılda 1 milyon + TL; öğrencilerimiz dahil 150 + buluş açıklaması, 30 patent başvuru yaptık (SU olarak), SU adına 7 tescil aldık, ortak patent deneyimi geliştirdik Ticarileştirme faaliyetlerine ağırlık verdik; Inovent i kurduk (2006), girişimcilik, inkübasyon ve akseleratör hizmetleri sunduk Akademik girişimciliği teşvik politikaları geliştirdik Profesyonel işbirliği ağlarını genişlettik kosistemin gelişmesinde aktif rol üstlendik > ARTV Bilgimizi deneyimimizi açtık, paydaşlarımızın deneyimlerinden faydalandık Ve..Büyük resime odaklandık. konomik kalkınma > Yeni buluşların insanlığın yararına olabilecek yeni ürün, süreç veya hizmete dönüşme olasılığının artması Kurumun araştırma kapasitesini geliştirme Araştırma yatırımının artması Araştırma tabanlı işbirliklerinin çoğalması > rekabet gücünün artması
Bundan sonrası için hedefimiz Güçlü yönlerimizi geliştirmek zberi bozmak; alternatif iş ve işbirliği modelleri üretmek Firmaların üniversitelerden bilgi transfer etmesi, üniversitelerin ürüne dönük araştırmaya yaklaşımında motivasyon unsurlarını artırmak Kamu politikalarının oluşumuna kolektif deneyimlerimizi aktarmak Diğer üniversitelerle işbirliği yaparak ortak dil oluşturma hedefi ile çalışmak Üreteni motive etmek Güven ilişkisine dayalı uzun dönemli ilişki ve işbirlikleri geliştirmek Performans ve strateji odaklı çalışmak
Aranızda olamadığım için özürlerim ve meslektaşım Dr. Anıl Durmuş aracılığı ile konuşmamı dinlediğiniz için teşekkürlerimle Zeynep Birsel: zeynepbirsel@sabanciuniv.edu