YENİ YÜZYIL ÜNİVERSİTESİ SAĞLIK BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ 6331 SAYILI İŞ GÜVENLİĞİ VE SAĞLIĞI KANUNUN SAĞLADIĞI İŞLETME GÜVENLİĞİ Bitirme Projesi Sema BARCİN 131101043 Bölüm: İş Sağlığı ve Güvenliği Danışman Yrd.Doc.Dr. Asuman KARAMAN Bitirme Tarihi (02,2014)
Özgünlük Bildirisi I 1. Bu çalışmada, başka kaynaklardan yapılan tüm alıntıların, ilgili kaynaklar referans gösterilerek açıkça belirtildiğini, 2. Alıntılar dışındaki bölümlerin, özellikle projenin ana konusunu oluşturan teorik çalışmaların ve yazılım/donanımın benim tarafımdan yapıldığını 3. Araştırma ve/veya anket çalışmaları için etik kurul onay yazısı alındığını bildiririm. İstanbul, 24.02.2014 Sema BARCİN İmza
6331 SAYILI İŞ GÜVENLİĞİ VE SAĞLIĞI KANUNUN SAĞLADIĞI İŞLETME GÜVENLİĞİ (ÖZET) II Ülkemizde tüm sektörler için geçerli olmak üzere,mevzuat yazılmasında sürekli masa başında bulunan ve hayal kurmak suretiyle veya varsayarak tasarlanan ve dizayn edilen bir sistem bulunmaktadır.bu tüm yasa koyucuları incelediğinizde karşımıza çıkacaktır.bunun sakıncası varmı? Tabiki yok ama eksikleri çok,bu eksiklerden kaynaklanan uygulamalarda ve çalışma hayatında istenmeyen bir sürü iş kazası ve toplu ölüm ve yaralanmalar meydana gelmektedir.k Buraya kadar hemen hemen bütün problemler çıkarılmış yönetmeliklerle tanımlanmıştır.bazı eksiklikler olmakla beraber uygulamada istenen ve işletmede çalışan üzerine doğabilecek sıkıntılar ortadan kaldırılmaya yöneliktir.işletmenin devam etmesi,büyümesi,zarar ve ziyan olmaması içinde, gerekli yasalar çıkarılmış ve uygulanmaya devam etmektedir. Bugün Avrupa Birliği Ülkelerinin bu konudaki yönetmeliklerinin bire bir tercümeleri yapılarak çıkarılan bu yönetmelikler,avrupa Birliğinde uygulanan buna bağlı konularıda içeren yasalarla desteklenmekte ve 6331 Sayılı yasada hiç değinilmeyenişletme güvenliğini de içermektedir.bundan yalaşık 10 yıl önce işletmelerde görev yapan doktorlar bugün var olan Uzmanların bir çok görevini üstlenmekte ve sorumluluk almaktaydılar.kalan boşluklarda İdare İşler Müdürü veya İnsan Kaynakları Müdürü tarafından doldurulmaktaydı. Günümüzde ise 6331 Sayılı Kanun kapsamında çıkarılan bu yönetmeliklerin bir çoğu Uzmanların üzerine yıkılmış,doktorlar ise bu sefer bahar dönemini yaşamaktadırlar.işte her iki kesim arasında ki bu görev dağılımı çalışanların sağlığı ve güvenliği üzerine yoğunlaşmış olup işletmenin güvenliğini,stratejik konumunu,arge departmanını, yazışmaları, Kompartımantasyonu yine idari işler müdürüne veya insan kaynakları müdürüne bırakmaktadır.bu projede ihmal edilen işletme güvenliği ile ilgili 6331 sayılı yasadaki eksiklikler incelenecektir,gelecekte bu yasa kapsamında olması gereken konular için öneriler belirlenecektir.
SUMMARY THE BUSINNESS SECURITY PROVIDED BY THE LAW 6331 OF INDUSTRIAL SECURITY AND HEALTH III Applied by all bussinness sectors in our country, there is a system which is designed by using solely imaginations or presumptions in regulation scribing. We will see this inspecting any lawgivers. Is there a danger in this? Of course not but it has it;s shortcomings. Many unwanted industrial accidents, mass deaths and injuries occur resluting from these shortcomings in applications and work life. Till this, all of the problems are defined in passed regulations. The possible problems which might occur on workers in bussinesses and applications are being taken care of though there are some shortcomings. Necessary laws are passed and are being applied to stop the bussinesses from growing and suffering losses. These regulations, which were passed by translating the regulations used by the EU Countries on this issue word by word, are supported by the laws apllied in EU on this issue and include Businness Security as well which is not included in the law 6331. 10 years before now, doctors who work in businnesses took responsibility for many duties of any experts that exist today. And the other loopholes and gaps would be filled by businness directors or heads of human resources. But today, many of these regulations, which were passed under the law 6331, are piled upon the experts and now the doctors are living their spring. So this work seperation between these two sides, focuses on the health and securıty of the workers while the security, strategical place, RnD department and businness conversations are again left to the businness directors or heads of human resources. In this project, the ignored gaps and shortcomings about businness security in the law 6331 will be inspected and suggestions will be made for possible future additions to this law.
İÇİNDEKİLER 4 Özgünlük Bildirisi...1 ÖZET...2 ABSTRACT...3 İÇİNDEKİLER...4 BÖLÜM.1GİRİŞ...6 1. İş Sağlığı ve Güvenliğinin tarihçesi...6 1.1.Osmanlı dönemi......6 1.2. Cumhuriyet Dönemi ve yakın tarih...6 1.3. 6331 Sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği...7 BÖLÜM.2.GENEL BİLGİLER...7 2.1. Özel Güvenlik Görevlileri Sağlık Şartları Yönetmeliği...9 2.2. Birinci Bölüm...9 2.3. İkinci Bölüm...9 2.4.Üçüncü Bölüm...14 2.5.Dördüncü Bölüm...15 3.BÖLÜM.3 SABOTAJLARA KARŞI KORUMA KANUNU...16 3.1.Genel Hükümler...16 3.2 Teşkilat ve Personel...17 3.3.Denetim...22 3.4.Yasak Hükümler...22 3.5 Cezai Hükümler...23 3.4.Çeşitli Hükümler...24 BÖLÜM.. 711 NÖBETÇİ MEMURLUĞU KURULMASI...26 4.1711 Sayılı Nöbetçi Memurluğu Kurulması Kanunu...26 4.2. 2935 Sayılı Olağanüstü Hal Kanunu...26 4.2.1.Genel Hükünler...26 4.2.2.Yükümlülükler ve alıbacak tedbirler...28 4.2.3.Organlar ve Uygulama...33 BÖLÜM.5. KORUYUCU GÜVENLİK ÖNLEMLERİ...35 5.1.Koruyucu Güvenlik...35 5.2.Koruyucu Güvenlik Önlemleri ve personel güvenliği...35
5 5.3.Fiziki Güvenlik Önlemleri...37 5.4.Evrak ve Haberleşme Güvenliği...43 BÖLÜM. 6.TARTIŞMA VE SONUÇ...50 KAYNAKLAR...52
BÖLÜM.1 GİRİŞ 6 1.İŞ GÜVENLİĞİ VE İŞÇİ SAĞLIĞININ TARİHÇESİ 1.1 Osmanlı Dönemi İş Sağlığı ve Güvenliği ülkemizde son dönemlerde ön plana çıkmış olsa da ilk adımları uzun yıllar önce atılmıştır. Bu adımlar Osmanlı dönemine kadar uzanmaktadır. Osmanlı döneminde konuya ilişkin önemli gelişmeler; 1865 yılında Ereğli kömür havzalarında çalışan işçilere yönelik olarak çıkarılan Dilaver Paşa Nizamnamesi ve yine aynı işkoluna yönelik olarak 1869 yılında çıkarılan Maadin (Maden) Nizamnamesi dir. Bu yasalarla işçi statüsünde çalışanların iş ilişkileri ve yaşamında korunmaları hedeflenmiştir.ancak bugünki mevzuatta hala maden işleri ayrı tutulmaltadır. (ÇETİNDAĞ, Ş. İş Sağlığı ve Güvenliği nin Tarihsel Gelişimi ve Mevzuattaki Güncel Durum) 1877 yılında ise, Osmanlı İmparatorluğu nun ilk medeni kanunu olan Mecelle yürürlüğe girmiştir. Mecelle de işçi ile işveren arasındaki iş ilişkilerini, sözleşme (akit) serbestisi ilkesine dayalı olarak liberal bir yaklaşımla irdeleyen hükümlere de yer verilmiştir. 1.2 Cumhuriyet Dönemi ve Yakın Tarih Bu döneme bakıldığında 1921 yılında 151 sayılı Ereğli Havza-i Fahmiye Maden Amelesinin Hukukuna müteallik Kanun kömür işçilerinin çalışma şartları ile ilgili ve İş Güvenliği ve İşçi Sağlığı ile ilgili ilk yasadır. 1924 yılında 394 sayılı Hafta Tatili Kanunu ve 1935 yılında çıkan Milli Bayramlar ve Genel Tatil Günleri hakkındaki yasa çalışanların daha verimli olabilmeleri için gerekli olan tatilleri getirmişlerdir. 1926 yılında 818 sayılı Borçlar Kanunu, iş kazası ve meslek hastalıkları ile ilgili hukuki hükümler getirmiş, bu yasa son haline 2011 yılında çıkarılan 6098 sayılı Türk Borçlar Kanunu olarak getirilmiştir. ILO verilerine göre dünyada her yıl 337 milyondan fazla çalışan iş kazasına uğruyor. Türkiye yeni çağdaş düzenlemelerle iş sağlığı ve güvenliğine ilişkin sorunları en aza indirmek için çalışıyor. Sanayi devrimi ile yoğun olarak gündeme gelen meslek hastalıkları ve iş kazaları, yapılan tüm çalışmalara karşın, günümüzde de çalışanların sağlığı ve güvenliği için önemli bir konu olmaya devam ediyor. Uluslararası Çalışma Örgütü (ILO) verilerine göre;
7 dünyada her yıl 337 milyondan fazla çalışan iş kazasına uğrarken, 160 milyon işçi yaptığı iş nedeniyle hastalanıyor, yaklaşık 2.3 milyon işçi de iş kazaları ve meslek hastalıkları sonucu hayatını kaybediyor. Bu da; her gün yaklaşık 1 milyon çalışanın iş kazası geçirdiği, yaklaşık 5 bin 500 çalışanın ise iş kazaları ve meslek hastalıkları sonucu hayatını kaybettiği anlamına geliyor. Ülkemizde ise Sosyal Güvenlik Kurumu (SGK) verilerine göre, 2009 yılında 64 bin 316 iş kazası meydana gelirken, bin 171 işçi hayatını kaybetti. Bin 668 işçi de bir daha çalışamayacak şekilde sakat kalırken, 1 milyon 572 bin 105 iş günü kaybedilmiş oldu. İş kazaları ve meslek hastalıklarının dünya ekonomisine maliyeti ise dünyanın Gayri Safi Milli Hasılası nın yaklaşık yüzde 4 ü, yani 1 milyar 250 milyon dolarlık bir ekonomik büyüklüğe tekabül ediyor. İşyerlerinde yeterli sağlık ve güvenlik önlemlerinin alınmaması nedeniyle ortaya çıkan iş kazaları ve meslek hastalıklarının, çalışanların hayatını ve sağlığını doğrudan etkilediği gibi, işletmeler ve ülke ekonomisi için de önemli maliyetler oluşturduğu yukarıdaki verilerden açıkça ortaya çıkıyor. 1936 yılında yürürlüğe giren ve çalışma yaşamının birçok sorunlarını kapsayan 3008 sayılı İş Yasası ile ülkemizde ilk kez iş sağlığı ve güvenliği konusunda ayrıntılı ve sistemli bir düzenlemeye gidildi. 3008 sayılı İş Yasası 8 Haziran 1936 tarihinde kabul edildi ve 16 Haziran 1937 tarihinde yürürlüğe girdi. Bu yasa 1967 yılına kadar uygulamada kaldı. Bu yasa ile sosyal güvenlik açısından yeni bir anlayış getirildi ve bugünkü sosyal güvenlik uygulamalarının da temeli atılmış oldu. Günün gereksinimlerine yanıt veremez duruma gelen 3008 sayılı İş Yasasının yerine 1967 yılında 931 sayılı İş Yasası çıkarıldı. 931 sayılı İş Yasası nın Anayasa Mahkemesi tarafından usul yönünden bozulması üzerine, hemen hiçbir değişiklik yapılmadan 1971 yılında 1475 sayılı İş Yasası yürürlüğe konuldu. 1475 sayılı İş Yasası ve ona uygun olarak çıkarılan tüzük ve yönetmeliklerle, iş sağlığı ve güvenliği yönünden çağdaş ve geniş anlamda ayrıntılı düzenlemeler getirildi. 10 Haziran 2003 tarihinde, uzun tartışmalardan sonra 1475 sayılı İş Kanunu nun yerine 4857 sayılı İş Kanunu yürürlüğe girdi. Bu kanun ile 28 adet Avrupa Birliği İş Sağlığı ve Güvenliği Direktifi ni karşılayan 21 yönetmelikle birlikte toplam 34 yönetmelik ve 4 tebliğ hazırlanarak yürürlüğe kondu. 1.3. 6331 Sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu 30/06/2012 tarih ve 28339 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan 6331 sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu konuyla ilgili en net tanımlar ve en kesin açıklamaları içerir. Kanunun maddeleri değişik tarihlerde yürürlüğe girecektir. Bu durum;
8 a) 6, 7 ve 8 inci maddeleri (Ek 9); 1) Kamu kurumları ile 50 den az çalışanı olan ve az tehlikeli sınıfta yer alan işyerleri için yayımı tarihinden itibaren iki yıl sonra, 2) 50 den az çalışanı olan tehlikeli ve çok tehlikeli sınıfta yer alan işyerleri için yayımı tarihinden itibaren bir yıl sonra, 3) Diğer işyerleri için yayımı tarihinden itibaren altı ay sonra, b) 9, 31, 33, 34, 35, 36 ve 38 inci maddeleri ile geçici 4, geçici 5, geçici 6, geçici 7 ve geçici 8 inci maddeleri (Ek 10) yayımı tarihinde, c) Diğer maddeleri yayımı tarihinden itibaren altı ay sonra, yürürlüğe girer. Şeklinde açıklanmıştır. Yayım tarihinde yürürlüğe girecek maddelerde; - Tehlike sınıfının belirlenmesi, - Belgelendirme, ihtar ve iptaller, - 190 sayılı Genel Kadro ve Usulü Hakkında Kanun, 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu, 3146 sayılı Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığının Teşkilat ve Görevleri Hakkında Kanun da konuyla ilgili değiştirilen ve eklenen maddeler, - İş güvenliği uzmanı görevlendirme yükümlülüğü, - Mevcut sertifika ve belgeler ile ihtar puanları, - İşyeri hekimliği yapan kurum tabiplerine yapılan ücret ödemeleri açıklanmıştır.
BÖLÜM.2 GENEL BİLGİLER 9 2.1 Özel Güvenlik Görevlileri Sağlık Şartları Yönetmeliği BİRİNCİ BÖLÜM Amaç, Kapsam, Dayanak Amaç Madde 1 Bu Yönetmeliğin amacı, 2495 sayılı Bazı Kurum ve Kuruluşların Korunması ve Güvenliklerinin Sağlanması Hakkında Kanuna göre özel güvenlik görevlisi olacak kişilerde ve özel güvenlik görevlisi olarak çalışan kişilerde aranacak sağlık şartlarına ilişkin esas ve usulleri düzenlemektir. Kapsam Madde 2 Bu Yönetmelik, özel güvenlik görevlisi olacak kişilerde ve özel güvenlik görevlisi olarak çalışan kişilerde aranacak sağlık şartlarına, sağlık kurulu raporu alınması ve bu rapora göre yapılacak diğer işlemlere ilişkin hususları kapsar. Dayanak Madde 3 Bu Yönetmelik, 2495 sayılı Bazı Kurum ve Kuruluşların Korunması ve Güvenliklerinin Sağlanması Hakkında Kanuna dayanılarak hazırlanmıştır. İKİNCİ BÖLÜM Aranacak Sağlık Şartları İle Raporlarının Değerlendirilmesi Genel Sağlık Şartları Madde 4 Özel güvenlik görevlisi olarak çalışacak kişiler bu yönetmeliğin 6 ncı maddesinde belirtilen tetkikler yönünden tam ve sağlam olacaktır. Aranacak sağlık şartları uzmanlık dallarına göre aşağıda belirtildiği şekildedir. a) Genel Dahiliye Bölümü Sağlık Şartları; 1) Hematoloji, onkoloji, gastroenteroloji, endokrinoloji, immünoloji, romatoloji ve enfeksiyon hastalıkları yönünden sağlam olacaktır. 2) Müracaatta sağlık kurulu raporu aldırılması sırasında akut enfeksiyon geçirmekte olanlar o dönem için özel güvenlik görevliliğine kabul edilmez. Ancak daha sonra enfeksiyonlarının sekelsiz tam şifa ile sonuçlandığı sağlık kurulu raporu ile belirlenenler özel güvenlik görevliliğine kabul edilir.
10 3) Hbs antijeni (+) pozitif olanlardan akut veya kronik hepatit teşhisi konulmuş olanlar özel güvenlik görevliliğine kabul edilmezler. Sağlık kurulu raporu ile sağlıklı taşıyıcı olduğu belirlenenler özel güvenlik görevliliğine kabul edilir. 4) Hepatit C taşıyıcılarının karaciğer fonksiyon testleri normal olacaktır ve ayrıca karaciğer fonksiyon testleri normal olsa bile HCV RNA sı pozitif olanlar, HIV taşıyıcıları ile sekelsiz olarak iyileşmiş olsalar da postprimer tbc. geçirmiş olanlar özel güvenlik görevliliğine kabul edilmezler. 5) Şifa ile sonuçlanmış, fiziksel aktiviteyi kısıtlamayan tıbbi ve cerrahi tedaviler kabule engel değildir. b) Kardiyoloji Bölümü Sağlık Şartları; 1) Kardiyolojik yönünden sağlam olacaktır. 2) Şifa ile sonuçlanmış, fiziksel aktiviteyi kısıtlamayan tıbbi ve cerrahi tedaviler kabule engel değildir. c) Solunum Sistemi Bölümü Sağlık Şartları; 1) Solunum sistemi yönünden sağlam olacaktır. 2) Şifa ile sonuçlanmış fiziksel aktiviteyi kısıtlamayan tıbbi ve cerrahi tedaviler kabule engel değildir. d) Nöroloji Bölümü Sağlık Şartı; Tam ve sağlam olacaktır. e) Ruh Sağlığı Bölümü Sağlık Şartları; 1) Tam ve sağlam olacaktır. 2) Geçmişinde ve halen hiçbir ruhsal rahatsızlık, intihar girişimi ve kişilik bozukluğu olmayacaktır. f) Kulak Burun Boğaz Hastalıkları Bölümü Sağlık Şartları; 1) Sağlam olacaktır. 2) İşitme kaybı bulunmayacaktır. 3) Şifa ile sonuçlanmış fiziksel aktiviteyi kısıtlamayan tıbbi ve cerrahi tedaviler kabule engel değildir. g) Ağız ve Diş Yapısı Bölümü Sağlık Şartları; 1) Ağız yapısını ve konuşma işlevini bozucu nitelikte ağız ve diş hastalığı bulunmayacaktır. 2) Şifa ile sonuçlanmış fiziksel aktiviteyi kısıtlamayan tıbbi ve cerrahi tedaviler kabule engel değildir.
11 h) Göz Hastalıkları Bölümü Sağlık Şartları; 1) Gözler ve çevresi haricen normal olacaktır. 2) İschihara kitabı ile yapılan muayenesinde diskromatopsi bulunmayacaktır. 3) Her iki gözde görme güçleri toplamı, düzeltmeden önce ve/veya sonra en az 16/20 olacaktır. Sadece gözlerden birinin en az görmesi 7/10 dan daha az olamaz. 4) En az bir gözün görmesi 7/10, diğer gözün görmesi 9/10 olabilir. 5) En az bir gözün görmesi 8/10, diğer gözün görmesi 8/10 olabilir. 6) Gözlerde en çok 3.00 diyoptriye kadar miyopi, 1.50 diyoptriye kadar miyopik astigmatizma bir arada bulunabilir. 7) Gözlerde en çok 2.00 diyoptriye kadar hipermetropi, 1.00 diyoptriye kadar hipermetropik astigmatizma bir arada bulunabilir. 8) Sadece astigmatı olanlarda silindirik değer, miyop astigmatlarda 2.50 diyoptriyi, hipermetropik astigmatlarda 1.75 diyoptiriyi geçemez. 9) Mikst astigmatlarda hipermetropiye transpozisyon sonrası toplam değer +1.50 diyoptiriden fazla olamaz. 10) Binoküler vizyon bulunmalıdır ve binoküler görme alanı 45-60 derece olmalıdır. 11) Fonksiyonel aktivitede zaaf yaratmayan şifa ile sonuçlanmış tıbbi ve cerrahi tedaviler kabule engel değildir. i) Ürogenital Sistem Bölümü Sağlık Şartları; 1) Üriner ve genital sistemler yönünden sağlam olacaktır. 2) Şifa ile sonuçlanmış fiziksel aktiviteyi kısıtlamayan tıbbi ve cerrahi tedaviler kabule engel değildir. j) Genel Cerrahi Bölümü Sağlık Şartları; 1) Sağlam olacaktır. 2) Şifa ile sonuçlanmış fiziksel aktiviteyi kısıtlamayan tıbbi ve cerrahi tedaviler kabule engel değildir. k) Cilt Hastalıkları Bölümü Sağlık Şartları; 1) Deri ve eklerine ait kronik ve ilerleyici bir hastalığı bulunmayacaktır. 2) Fiziksel aktiviteyi kısıtlayacak kalıtsal veya edinsel bir anomalisi bulunmayacaktır. Yerleşim yeri itibariyle organ fonksiyon bozukluğuna yol açan keloid, skatris ve benzeri hastalıklar bulunmayacaktır. 3) Fiziksel aktiviteyi kısıtlamayan tıbbi ve cerrahi tedaviler kabule engel değildir. l) Ortopedi ve Travmatoloji Bölümü Sağlık Şartları;
12 Özel güvenlik görevlisi olarak görev yapmasına engel kalıcı sekel bırakmamış, fiziksel aktiviteyi kısıtlamayan geçirilmiş ortopedik hastalık veya ameliyatlar engel değildir. m) Boy, Kilo ve Yaş Şartları; 1) Boyu erkeklerde 165 cm. bayanlarda 160 cm. den kısa olanlar özel güvenlik görevlisi olamazlar. 2) Beden kitle indeksi 15 in altında ve 30 un üstünde olanlar özel güvenlik görevlisi olamazlar. 3) Bayanlarda 18 yaşını, erkeklerde 22 yaşını doldurmayanlar özel güvenlik görevlisi olamazlar. Özel Şartlar Madde 5 Kurum ve kuruluşlar bu yönetmeliğin 4 üncü maddesinde belirtilen sağlık şartlarına ilave olarak işyeri çalışma ortamları ile ilgili mevzuatında aranan özel sağlık şartlarını da isteyebilir. Aday görev yapacağı işyeri ile ilgili varsa mevzuatlarında aranan özel sağlık şartlarına da sahip olmalıdır. Yapılacak Tetkikler Madde 6 Yapılacak tetkikler şunlardır; a) Tam kan sayımı, b) Sedimantasyon, c) Tam İdrar tetkiki, d) Serum biyokimyası, 1) AKŞ, 2) Karaciğer ve böbrek fonksiyon testleri. e) Seroloji, 1) VDRL veya RPR, 2) HbsAg, 3) HIV I - II Ag, 4) Anti HCV, f) EKG, g) Mikrofilm veya ön arka akciğer grafisi. Rapor Aldırılması Madde 7 Özel güvenlik görevlisi adaylarının göreve başlamadan önce tam teşekküllü resmi hastanelerin sağlık kurullarından bu yönetmeliğin 4 üncü maddesinde belirtilen sağlık şartlarına uygun ve sağlık yönünden özel güvenlik görevlisi olmasında sakınca
13 yoktur kararlı sağlık kurulu raporu almaları gerekir. Önceden Askerliğe Elverişli Değildir kararlı rapor almış olanlar müracaat dilekçelerinde bu hususu ayrıca belirtirler. Sağlık kurulu raporu aldırmak üzere hastaneye sevk eden kurum, şahsın geçmişinde askerliğe engel olan rahatsızlığını da belirtir. Askerliğe Elverişli Değildir raporu almış olanlar müracaat dilekçelerinde bu hususu ayrıca belirtmemişler ise sonuçta sağlık şartları özel güvenlik görevlisi olmaya uygun olsa dahi yanlış beyanda bulunmaktan dolayı göreve kabul edilmez. Alacakları sağlık kurulu raporu göreve başlayıncaya kadar 6 (altı) ay geçerli kabul edilir. Bu süreyi aşmış olan raporlar valilikler tarafından kabul edilmez. Raporların Değerlendirilmesi Madde 8 Özel güvenlik görevlisi adaylarının bu yönetmeliğin 7 nci maddesi gereğince alınan sağlık kurulu raporları Valiliklerce incelenir. Yönetmelikte belirlenen şartlara uygun olarak aldıkları sağlık yönünden özel güvenlik görevlisi olmasında sakınca yoktur kararlı sağlık kurulu raporu sahipleri için göreve başlatma işlemleri yapılır. Valilikler; tam teşekküllü hastanelerden alınan sağlık kurulu raporundaki teşhise katılmadığı yada teşhis için ilgilinin sağlık durumunun daha detaylı incelenmesini istediği takdirde yada herhangi bir nedenle sağlık yönünden özel güvenlik görevlisi olamaz raporuna itiraz edilmesi halinde, bu kişiler Valiliklerce danışman hastanelere sevk edilir. Danışman hastaneden verilen sağlık kurulu raporu kararına göre bu kişilerin işlemleri devam ettirilir. Özel Güvenlik Görevlisi Olarak Çalışanların Raporlarının Ve Sağlık Durumlarının Değerlendirilmesi Madde 9 Özel güvenlik görevlisi olarak çalışan kişilerin koruyucu hekimlik, işçi sağlığı ve iş güvenliği hizmetleri bağlı bulunduğu kurum veya kuruluşun işyeri hekimince verilir. Özel güvenlik görevlisi olarak çalışan kişilerin sağlık durumları bağlı bulunduğu kurum veya kuruluşun işyeri hekimince takip edilir. Özel güvenlik görevlisi olarak çalışan kişilerin hastalık, kaza, yaralanma, Askerliğe Elverişli Değildir kararlı raporları ve diğer nedenlerden dolayı aldıkları istirahat raporlarının incelemesi işyeri hekimince yapılır. Özel güvenlik görevlisi olarak çalışan kişilerin, rapordaki teşhisin önemine ve görevli olunan yerin çalışabilirliliğine göre yada sağlık yönünden özel güvenlik görevlisi olarak çalışma şartlarını kaybettikleri kanaati oluşan özel güvenlik görevlilerine bağlı bulunduğu kurum veya kuruluş tarafından sağlık kurulu raporu aldırılır ve resmi kanaldan Valiliğe gönderilir. Bu yönetmeliğin 4 üncü maddesindeki şartlarından herhangi birini kaybettiği,
14 sağlık yönünden özel güvenlik görevlisi olamaz tanımlı sağlık kurulu raporu ile belirlenen özel güvenlik görevlilerinin, özel güvenlik görevine Valilik Olur u ile son verilir. Rahatsızlıkları nedeniyle sağlık kurulu raporu alan özel güvenlik görevlisi hakkında; azami sıhhi izin süreleri içinde tedavisi yapıldıktan sonra aldırılacak son durumunu bildirir sağlık kurulu raporu resmi kanaldan Valiliğe gönderilir. Bu yönetmeliğin 4 üncü ve gerektiğinde 5 inci maddesindeki şartlarından herhangi birini kaybettiği, sağlık yönünden özel güvenlik görevlisi olamaz tanımlı sağlık kurulu raporu ile belirlenen özel güvenlik görevlilerinin, özel güvenlik görevine Valilik Olur u ile son verilir. Vazife malulü olanlar hakkında ayrıca Madde 10 a göre işlem yapılır. Özel Güvenlik Görevlilerinin Vazife Malullüğü Madde 10 Özel güvenlik görevlilerinin görevleri sırasında veya görevlerinden dolayı uğradıkları kaza ve saldırı sebebiyle yada görevin sebep ve tesiriyle yaralanan veya sakat kalanlar ile bir meslek hastalığına yakalananların tedavileri sağlanır. Tedavileri bitiminde son durumunu bildirir sağlık kurulu raporu aldırılır. Bu yönetmeliğin 4 üncü yada gerektiğinde 5 inci maddesinde düzenlenen sağlık şartlarını kaybettikleri sağlık kurulu raporu ile tespit edilenlerin sağlık kurulu raporları Valiliğin özel güvenlik görevlisi olarak çalışamayacağı görüşü ile birlikte, vazife malullüğü yönünden incelenmek üzere ilgili emeklilik kuruluşuna gönderilir. Vazife malullüğüne ve görevlerini yapabileceklerine karar verilenlerden, çalıştığı kurum veya kuruluşta özel güvenlik görevlisi yada diğer görevlerinden birine vazife malulü olarak atanmalarını talep etmeleri halinde, çalıştığı kurum veya kuruluşta özel güvenlik görevlisi olarak yada durumuna uygun başka bir görevde istihdam edilir. Vazife malulü olarak atanmayı talep etmeyenler, daha önce vazife malullüğüne karar verilip de vazife malulü olarak istihdam edilenlerden emekliğe ayrılmak isteyenler, ilgili emeklilik kuruluşunca vazife malullüğüne ve de görev yapamayacaklarına karar verilenler; vazife malulü olarak emeklilik işlemleri yapılmak üzere kişinin sağlık dosyası ilgili emeklilik kuruluşuna gönderilir. ÜÇÜNCÜ BÖLÜM Hastaneler Hastanelerde Yapılacak İşlemler Madde 11 Adaylar istihdam edilecekleri kurum veya kuruluş tarafından tam teşekküllü resmi hastanelere sevk edilirler. Bu işlemler sırasında her türlü masraf ilgili kurum, kuruluş veya ilgili kişi tarafından karşılanır. Tam teşekküllü resmi hastaneler dışında özel sağlık
15 kuruluşlarından alınacak sağlık kurulu raporları ancak tam teşekküllü resmi hastanelerin uygun görüşü ile geçerli kabul edilir. Tam teşekküllü resmi hastanelerde bu Yönetmeliğin 4 üncü maddesinde düzenlenen muayeneler ve 6 ncı maddesinde düzenlenen radyolojik inceleme ve laboratuar tetkikleri ile 5 inci maddesinde düzenlenen varsa işyeri ile ilgili özel sağlık şartlarına ait muayene ve tetkikler yapılır. Muayene sonuçları, yapılan tetkiklerin değerleri ve sonuçları sağlık kurulu raporunda açıkça belirtilir ve karar kısmı mutlaka doldurulur. Sonuçlar resmi kanaldan Valiliklere intikal ettirilir. Danışman Hastane Madde 12 Valilikler; illerinde bulunan eğitim ve araştırma hastanelerini yada gerektiğinde, illeri dışında bulunan eğitim ve araştırma hastanelerini Danışman Hastane olarak belirleyebilirler. İlgili kişinin sağlık kurulu raporu aldığı hastaneler, danışman hastane olarak belirlenemez. Danışman hastanelere sevk yetkisi ilgili valiliklerine aittir. DÖRDÜNCÜ BÖLÜM Çeşitli ve Son Hükümler Özel Güvenlik Görevliliğine Geri Dönüş Madde 13 Özel güvenlik görevinden herhangi bir nedenle ayrılanlardan 6 (altı) ay dan sonra özel güvenlik görevlisi olmak isteyenler, bu Yönetmeliğin 7 nci maddesi gereğince sağlık kurulu raporu aldırılır. Malulen emekli olanların özel güvenlik görevliliğine dönme talepleri; ilgili emeklilik kurumu tarafından incelendikten sonra alınan karar doğrultusunda gerekli işlemler yapılmak üzere Valiliklere gönderilir. Sağlık Dosyası Madde 14 Bağlı bulunduğu kurum veya şirketin İşyeri Hekimince her özel güvenlik görevlisi için sağlık dosyası tutulur. Bu dosyada kan gurubu, ilaç ve benzeri alerjiler, özel güvenlik görevliliğine ilk girişte alınmış olan sağlık kurulu raporları, sağlık raporları, geçirilmiş olan hastalık ve tedavilerine ait bilgiler bulunur. Geçici Silah Muhafazası Madde 15 Silah taşıma ehliyetini kaybeden özel güvenlik görevlilerinin silahı, hastalığı düzelip silah taşıma ehliyetini kazanana kadar çalıştığı kurum veya kuruluşça geçici olarak alınıp muhafaza edilir. Ayrıca varsa diğer ruhsatlı silahlarının da muhafazası için ilgili birimlere konu intikal ettirilir. Yürürlük Madde 16 Bu Yönetmelik yayımı tarihinden itibaren yürürlüğe girer.
BÖLÜM 3. 2495 SAYILI SABOTAJLARA KARŞI KORUMA KANUNU 16 3.1. Bölüm.1 Genel Hükümler Amaç: Madde 1 (Değişik: 2/7/1992-3832/1 md.) Milli ekonomiye veya Devletin savaş gücüne önemli ölçüde katkısı bulunan, kısmen veya tamamen yıkılmaları,hasara uğratılmaları veya geçici bir zaman için dahi olsa çalışmadan alıkonulmaları, ülke güvenliği, ülke ekonomisi veya toplum hayatı bakımından olumsuz neticeler yaratacak, kamuya veya özel kişilere ait kurum ve kuruluşların sabotaj, yangın, hırsızlık, soygun, yağma, yıkma burada bulunanların zorla işten alıkoyma, sağlıklarını ve vücut bütünlüklerini tehdit ve tehlikelere karşı korunması ve güvenliklerinin sağlanması, yurt dışına giriş çıkış yapılan yerlerde giriş ve çıkışa yarayan belgelerin kontrolu ile giriş çıkış işlemlerinin yapılması, aranan ve giriş çıkışı yasaklananların resmi güvenlik görevlilerine tesliminin sağlanmasıdır. Askeri kurum ve kuruluşlarla, Milli İstihbarat Teşkilatı Müsteşarlığı ve Emniyet Teşkilatına ait kurum ve kuruluşların korunmaları özel mevzuatlarına tabidir. Kapsam: Madde 2 (Değişik: 2/7/1992-3832/2 md.) Bu Kanun hükümlerine göre korunacak ve güvenlikleri sağlanacak yerler; 1 inci maddede belirtilen özellikleri taşıyan milli eğitim ve öğretim ve ekonomi ile Devletin savaş gücüne önemli ölçüde katkısı bulunan baraj, enerji santralleri, rafineri, enerji nakil hatları, akaryakıt nakil, depolama, yükleme tesisleri ve benzeri yerlerde, sivil trafiğe açık Devlet eliyle işletilen hava meydanları ve limanlar, tarihi eserler, ören yerleri, sitler, açık ve kapalı müzeler, sanayi ve ticari ve turistik tesislerdir. (Ek: 4/4/1995-4102/1 md.) İstanbul ve diğer şehirlerdeki kapalıçarşı ve buna benzer ticari, turistik tesislerde bu Kanun hükümleri çerçevesinde özel güvenlik teşkilatı kurulabilir. Bu özel güvenlik teşkilatı, valinin veya görevlendireceği yardımcısının başkanlığında il emniyet müdürü veya yardımcısı, il özel idaresi temsilcisi ve belediye temsilcisi ile özel güvenlik teşkilatının kurulacağı yerde ticarethanesi bulunanlar arasından seçilecek üç kişi olmak üzere toplam yedi kişiden oluşan yönetim kurulu tarafından
17 yönetilir. Yönetim Kurulunun kamu görevlileri dışında kalan üyelerinin seçimi, görev süresi ile Yönetim Kurulunun çalışma esas ve usulleri İçişleri Bakanlığı tarafından yürürlüğe konulacak bir yönetmelikle belirlenir. Yönetim Kurulu Başkan ve üyelerine bu görevleri için herhangi bir ücret ödenmez (Ek: 4/4/1995-4102/1 md.) Yukarıda belirtilen güvenlik teşkilatının her türlü giderleri, çarşı veya tesiste bulunan işyeri sahipleri tarafından karşılanır ve yönetim kurulunca belirlenen bu giderlere katılım payları özel idareler tarafından tahsil olunarak bütçenin ayrı bir bölümünde toplanır. Harcama, mevcut yönetim kurulu kararı ve valinin onayı ile ayrı bölümden yapılır. Özel güvenlik teşkilatına ait bu paralar Devlet parası hükmündedir ve tahsilinde 6183 sayılı Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanun hükümleri uygulanır. Bu Kanunun uygulanacağı kuruluşların belirlenmesi: Madde 3 (Değişik: 2/7/1992-3832/3 md.) 2 nci madde kapsamına giren yerlerden hangilerinde koruma ve güvenliğin bu Kanun hükümlerine göre sağlanacağı, sivil trafiğe açık hava meydanı ve limanlardan hangilerinde koruma ve güvenlikle birlikte yurdışına giriş-çıkış kontrol işlemleri yapma yetkisi verileceği ilgili kuruluş ve Bakanlığının görüşleri ve talepleri dikkate alınarak İçişleri Bakanlığının önerisi üzerine Bakanlar Kurulunca kararlaştırılır. Bu kararda, günün şartları ve gelişen teknolojik imkanlar gözönüne alınarak, koruma ve güvenliğin sağlanmasında aşağıdaki usullerden hangisinin tercih edileceği belirtilir: a) Sadece özel güvenlik önlemleri aldırılması, b) Kuruluş bünyesinde özel güvenlik teşkilatı kurdurulması, c) Kuruluşun önemine ve özelliğine binaen her iki yöntemin birlikte uygulanması. (a) bendinde belirtilen özel güvenlik önlemlerinin neler olacağı yönetmelikte gösterilir. Bunlardan hangilerinin uygulanacağı; ilgili kuruluşun görüşü de alınmak suretiyle, kuruluşa en az mali yük getirilmesi ve yeterince etkili olması gibi hususlar dikkate alınarak, İçişleri Bakanlığınca tespit edilir. Yükümlülüklerin yerine getirilmesi: Madde 4 Bakanlar Kurulunun 3 Üncü madde hükümlerine göre vereceği karar üzerine, İçişleri Bakanlığı tarafından saptanacak süre içinde ilgili kuruluşun, kararda belirtilen yükümlülükleri yerine getirmesi zorunludur. Haklı nedenlerin mevcudiyeti halinde bu süre,ilgilinin müracaatı üzerine İçişleri Bakanlığı tarafından uzatılabilir. Bu yükümlülüklerle ilgili bütün masraflar ilgili kuruluşça karşılanır.
18 Fiziki ve diğer ek önlemler aldırma yetkisi: Madde 5 İçişleri Bakanlığı veya Bakanlığın onaylaması koşulu ile valiler, özel güvenlik teşkilatının kurulduğu kuruluşlarda, koruma ve güvenlik hizmetlerinin daha etkin olarak yürütülmesini sağlayıcı fiziki ve diğer ilave önlemleri aldırmaya ve gerektiğinde koruma hizmetlerini geçici olarak kısmen veya tamamen genel kolluk kuvvetlerine yaptırmaya yetkilidirler. Özel Güvenlik Teşkilatının Kaldırılması veya Personel ve Silah Sayısının İndirilmesi (1) Madde 6 (Değişik: 2/7/1992-3832/4 md.) Kurulmuş olan özel güvenlik teşkilatı; İçişleri Bakanlığı, özel güvenlik teşkilatı ile koordinasyon kurulları ve ilgili kuruluşlarca mümkün olan tasarrufları sağlamak amacıyla, devamlı ve periyodik olarak incelemeye tabi tutulur. Bu inceleme sonucunda; a) Mahalli güvenlik şartlarında veya ilgili kuruluşun tesis ve yapısında meydana gelen gelişme ve değişiklikler dikkate alınarak, daha önce tespit ve kabul edilmiş özel güvenlik teşkilatındaki personel ve silah miktarında, İçişleri Bakanlığınca indirim yapılabilir. b) Görev konusunun veya maksadının ortadan kalkması, beklenen faydayı sağlayamaması, ortaya çıkan şartlar nedeniyle veya koruma görevvinin kolluk kuvvetlerince yürütülmesinin daha tararruflu ve yararlı görülmesi hallerinde, özel güvenlik teşkilatları kuruluşlarında uygulanan usulle ortadan kaldırılabilir. Bu hallerde özel güvenlik teşkilatı personelinin durumu,kuruluş ile aralarında mevcut statüye göre tayin olunur. 1)Bu madde başlığı, 2/7/1992 tarih ve 3832 sayılı Kanunun 4 üncü maddesiyle değiştirilmiş olup metne işlenmiştir. Özel güvenlik teşkilatı il koordinasyon kurulu: Madde 7 Bu Kanunun il çevresinde uygulanmasını izlemek,il düzeyinde koordinasyonu sağlamak, mahallin ve kuruluşun özelliklerine göre alınmasına gerek duyulan önlemleri tespit ederek yetkili mercilere önermek üzere, her ilde valinin veya görevlendireceği vali muavininin başkanlığında il garnizon komutanlığı temsilcisi,il savcısı, il jandarma alay komutanı, il emniyet müdürü,(...) (1) ve gerektiğinde valilikçe belirlenecek diğer kuruluş temsilcilerinin katılmasıyla "Özel Güvenlik Teşkilatı İl Koordinasyon Kurulu" oluşturulur. İl Koordinasyon Kuruluna lüzum görüldüğü takdirde ve kendi güvenliği ile ilgili konularda alakalı kuruluşun yetkili temsilcisi geçici üye olarak valinin daveti üzerine katılabilir. Kurulca alınan kararlar İçişleri Bakanlığına bildirilir.
19 3.2. Bölüm.2 Teşkilat ve Personel Özel güvenlik teşkilatının niteliği: Madde 8 Özel güvenlik teşkilatı,bağlı olduğu kuruluşu bu Kanun hükümleri dairesinde korumak ve güvenliğini sağlamakla görevli ve yetkileri bu Kanunla sınırlı özel bir kolluk kuvvetidir. (1) Bu fıkrada yeralan "... o ilde kuruluşu varsa MİT temsilcisi..." ibaresi, 2/7/1992 tarih ve 3832 sayılı Kanunla metinden çıkartılmıştır. Görev ve yetkiler : Madde 9 Özel güvenlik teşkilatının görevleri ve yetkileri şunlardır: a) Kuruluşu, sabotaj, yangın, hırsızlık, soygun, yağma ve yıkma, zorla işten alıkoyma gibi her çeşit tehdit, tehlike ve tecavüze karşı korumak; b) Görev alanları içinde işlenmiş veya işlenmekte olan suçları derhal genel kolluk kuvvetlerine bildirmekle beraber, genel kolluk kuvvetleri gelinceye kadar sanıkları yakalamak ve gözaltına almak; c) Delilleri muhafaza etmek; d) Genel kolluk kuvvetlerinin işe el koymasından itibaren emrine girerek ona yardımcı olmak; e) Koruma ve güvenlik hizmetlerinin gerektirdiği diğer önlemleri almak; f) Sivil Savunma Teşkilatına görevlerinin yerine getirilmesinde yardımcı olmak. Silah taşıma ve kullanma yetkisi: Madde 10 Özel güvenlik teşkilatı personel, görev alanları içinde bu Kanunla verilmiş görevlerini yaparken silah taşıma ve 2559 sayılı Polis Vazife ve Selahiyet Kanununa göre silah kullanma yetkisine sahiptir Görev alanı: Madde 11 (Değişik: 2/7/1992-3832/6 md.) Özel güvenlik teşkilatının görev alanı, ilgili kuruluşun faaliyet sahasıdır. Lüzumu halinde bu alan, görevin devamlılığı ve maksadı dikkate alınarak, o kuruluşun bulunduğu ilin özel güvenlik teşkilatı il koordinasyon kurulu tarafından genişletilebilir veya daraltılabilir. Kuruluşun faaliyet alanı dışında görevlendirdiği ve 1 inci maddede belirtilen tehdit, tehlike ve tecavüzlere karşı hassasiyet arzeden unsurları da görev alanı içinde mütalaa edilir ve bunların korunması için özel güvenlik teşkilatı personeli görevlendirilebilir. Kıyafet ve teçhizat: