(x) Dokuz Eylül Üniversitesi Türk Dili Okutmanı P. K. 382 Pasaport İZMİR -603-

Benzer belgeler
TÜRK EDEBİYATI 10. SINIFLAR 17 Nisan 2015

GÜMÜLCINE TÜRK AGZIHDflKlE

BAŞBAKAN YARDIMCISI HAKAN ÇAVUŞOĞLU, BATI TRAKYALI GENÇLERLE YTB DE BULUŞTU Cuma, 13 Nisan :47

HAKAN ÇAVUŞOĞLU: YUNANİSTAN İÇİN ELİMİZİ TAŞIN ALTINA KOYMAYA HER ZAMAN HAZIRIZ" Cumartesi, 04 Kasım :31

BATI TRAKYA TÜRK EDEBİYATI

Savaş, kahramanlık ve vatan sevgisi gibi konuları destansı ve abartılı bir anlatımla işleyen şiirlerdir.

Atatürk İlkeleri ve İnkılap Tarihi

TÜRK EDEBİYATININ DÖNEMLERİ

İ.Ö 100 Temel Eser. Kategori: Şiir Salı, 11 Ağustos :32 tarihinde yayınlandı. Gösterim: / 7 Phoca PDF. Çanakkale içinde aynalı çarşı

DÜNYA İNSANLIK AİLESİNİN YÜZAKI YAZARLARINDAN!... Ekmel Ali OKUR; Hemşerimiz, Adanalı, Adam gibi adam! İnşaat Mühendisi,

Ali Rıza Malkoç. - şiirler - Yayın Tarihi: Yayınlayan: Antoloji.Com Kültür ve Sanat

NOKTALAMA İŞARETLERİ MUSTAFA NAZIM ÖZGEN

AHMET YILDIZ: İYİ NİYET VE AKLISELİM İLE BUNLARIN ÜZERİNE GİDERSEK, ÇÖZÜMLENMEYECEK SO Pazartesi, 29 Mayıs :30

Şiir. Kategori: Şiir Cuma, 23 Nisan :15 tarihinde yayınlandı. Gösterim: / 7 Phoca PDF 1. SEN (1973) Senden, senden, hep senden,

Müslim Uyğun. - şiirler - Yayın Tarihi: Yayınlayan: Antoloji.Com Kültür ve Sanat

Aruzla şiire başlayan sanatçılar, Ziya Gökalp in etkisiyle sonradan hece ölçüsüyle yazmaya başlamışlardır.

KARACA0ĞLAN4IN ŞİİRLERİNDE TEKNİK

Bugün mihman gördüm gönlüm saz oldu. Mihman canlar bize safâ geldiniz. Kalktı gam kasavet bahar yaz oldu. Mihman canlar bize safâ geldiniz

Yusuf Bulut. - şiirler - Yayın Tarihi: Yayınlayan: Antoloji.Com Kültür ve Sanat

Selam size ey yüce şehitler, Yahya Çavuşlar, Koca seyitler. Uyuyan nice adsız yiğitler, Adınızı tarihe yazmaya geldim.

EĞİTİM - ÖĞRETİM YILI... ANADOLU LİSESİ 12. SINIF TÜRK DİLİ VE EDEBİYATI DERSİ DESTEKLEME VE YETİŞTİRME KURSU KAZANIMLARI VE TESTLERİ

"15 Temmuz Şehidimiz hemşehrimiz Mustafa Cambaz ın kendisi artık belki aramızda değil, ancak onun Fotoğrafları Batı Trakya da sergileniyor.

HÜRRİYET İLKOKULU EĞİTİM-ÖĞRETİM YILI 23 NİSAN ULUSAL EGEMENLİK ve ÇOCUK BAYRAMI KUTLAMA PROGRAMI

Günaydın, Bana şiir yazdırtan o parmaklar. ( ) M. Mehtap Türk

Türkçe Ulusal Derlemi Sözcük Sıklıkları (ilk 1000)

Konuşulan Dil Türkiye Türkçesinin Sahası Cuma, 02 Ağustos :27

İletişim çağı adını verdiğimiz bir çağda televizyon ve radyonun yoğun olarak ürettiği popü-

Ramazan Alkış. - şiirler - Yayın Tarihi: Yayınlayan: Antoloji.Com Kültür ve Sanat

Yukarıda numaralanmış cümlelerden hangisi kanıtlanabilirlik açısından farklıdır?

MİLLİ EDEBİYAT DÖNEMİ Gönderen admin - 31/01/ :14

Berk Yaman. Demodur. Kırmızı yazılar sizin sipariş verirken yollamış olduğunuz yazılardır

Insanı başa taç yaptım. Ne eğildim, ne de saptım. Acılardan ilaç yaptım. Aşık Şahturna Hayatı ve Şiirleri

Kazak Hanlığı nın kuruluşunun 550. yılı dolayısıyla Hacettepe Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Türk Dili ve Edebiyatı Bölümümüzce düzenlenen Kazak

Ömer Turhan. - şiirler - Yayın Tarihi: Yayınlayan: Antoloji.Com Kültür ve Sanat

11.SINIF TÜRK EDEBİYATI DERSİ KURS KAZANIMLARI VE TESTLERİ

EĞİTİM-ÖĞRETİM YILI 11. SINIF TÜRK EDEBİYATI DERSİ DESTEKLEME VE YETİŞTİRME KURSU KAZANIMLARI VE TESTLERİ PLANI

içindekiler Önsöz 7 Motif ve Metin Merkezli Anlama - Açıklama Üzerine Düşünceler 9 Günümüz Adana Aşıklık GeleneğindeMizah 31

T.C. İSTANBUL ÜNİVERSİTESİ REKTÖRLÜĞÜ Sağlık Kültür ve Spor Daire Başkanlığı İSTANBUL TIP FAKÜLTESİ DEKANLIĞINA

Bayburtlu Âşık Kurbani: Allah için her an Kurban olmalıyız. Çarşamba, 08 Ekim :21

(d.1286/1869-ö.1319/1902) âşık

Son Gönderme Tarihi : KENAN ARAYICI

KALEKIŞLA KÖYÜ TAKVİMİ 2019

EĞİTİM - ÖĞRETİM YILI... ANADOLU LİSESİ 10. SINIF TÜRK DİLİ VE EDEBİYATI DERSİ DESTEKLEME VE YETİŞTİRME KURSU KAZANIMLARI VE TESTLERİ

Yüreğimize Dokunan Şarkılar

TERCİH ETTİĞİN OKOL GELECEĞİNDİR MEVLÜT ÇELİK 8.SINIF KAVRAM HARİTASI. Mevlüt Çelik. T.C. İnkılap Tarihi ve Atatürkçülük

ŞUBAT - MAYIS 2017 ETKİNLİK TAKVİMİ

Musul Sorunu'na Lozan'da bir çözüm bulunamadı. Bu nedenle Irak sınırının belirlenmesi ileri bir tarihe bırakıldı.

Çileler sıkıntı yoldaşın oldu Ömrüne her zaman kahırlar doldu Henüz açan gülün çok çabuk soldu Dört mevsim bitmeyen kış mıydın anne

MİLLİ EDEBİYAT DÖNEMİ TEMSİLCİLERİ - I

5.SINIF TÜRKÇE (GENEL DEĞERLENDİRME TESTİ) almıştır?

ANADOLU VE BALKANLAR'DAKİ KARACAOĞLAN'LARIN SOSYOLOJİK BİR KARŞILAŞTIRMASI

Bilim,Sevgi,Hoşgörü.

MİLLİ EDEBİYAT DÖNEMİ TEMSİLCİLERİ - III

Yýldýz Tilbe 1 ADAM OLSAYDIN. Söz-Müzik: Yýldýz Tilbe. Sevdim olmadý yar, küstüm olmadý yar. Kendini arattý, beni bulmadý yar

ÖZGEÇMİŞ. Kenan Erdoğan Unvanı. Adı Soyadı. Doçent Doğum Tarihi veyeri Yozgat 01 Mart 1963 Görev Yeri

Faydalı Olması Dileklerimizle...

Faydalı Olması Dileklerimizle...

FECRİ-ATİ EDEBİYATI SANATÇILARI

ÂŞIK DAİMÎ (İSMAİL AYDIN)

YUNUS EMRE LER VAR OLDUKÇA Salı, 09 Temmuz :17

HALK EDEBİYTI IV AŞIK EDEBİYATINDA ÜSLUP

EĞİTİM - ÖĞRETİM YILI... ANADOLU LİSESİ 11. SINIF TÜRK DİLİ VE EDEBİYATI DERSİ DESTEKLEME VE YETİŞTİRME KURSU KAZANIMLARI VE TESTLERİ

-Anadolu Türkleri arasında efsane; menkabe, esatir ve mitoloji terimleri yaygınlık kazanmıştır.

Özel Gebze Eğitim Kurumları Öz-Ge Gündüz Bakımevi

Milli Devlete Yönelik Tehdit Değerlendirmesi

Elveda Rumeli Merhaba Rumeli. İsmail Arslan, Kitap Yayınevi, İstanbul, 2013, 134 Sayfa.

Çoğunluk olmak, azınlığı yok saymak

Bölge Uzmanı Nihai Form

SAKA (SAtır KApama) Ağustos Umut & Yeşim Uludağ SAKA V. 1.0

Ben yazabilirim! DÜNYA ÇOCUKLARI HAİKU YARIŞMASI - TÜRKİYE

ÖLÜMSÜZ BİR AŞK SEDÂSI: NİMRİ DEDE AHMET BURAN, NİMRİ DEDE (HAYATI VE ŞİİRLERİ), MANAS YAYINCILIK / 4, ELAZIĞ-2006, 258 S.

5 YAŞ VE HAZIRLIK SINIFI EKİM BÜLTENİ

2. SINIF. KODU DERSİN ADI T U K Ects KODU DERSİN ADI T U K Ects. 3. SINIF V. YARIYIL VI. YARIYIL KODU DERSİN ADI T U K Ects KODU DERSİN ADI T U K Ects

BİRİNCİ MEŞRUTİYET'İN İLANI (1876)

SAMSUN BÜYÜKŞEHIR BELEDİYE BAŞKANI YUSUF ZİYA YILMAZ & SAM-DER Avusturyada yaşayan Samsunlular Derneğinin

İSMEK İN USTALARI SANATA ADANMIŞ BİR ÖMÜR ETEM ÇALIŞKAN ETEM ÇALIŞKAN KALİGRAFİ SERGİSİ

Başbakan Yıldırım, Mersin Şehir Hastanesi Açılış Töreni nde konuştu

Hikaye uzak bir Arap Alevi köyünde geçer. Ararsanız bambaşka versiyonlarını da bulabilirsiniz, hem Arapça hem Türkçe.

ŞEHİT ÖĞRETMEN KUBİLAY MESLEKİ VE TEKNİK ANADOLU LİSESİ EĞİTİM ÖĞRETİM YILI 12.SINIF TÜRK EDEBİYATI DERSİ 2.DÖNEM 1.

Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi (AİHM), Avrupa Birliği ne değil, hemen

Mehmet Akif Ersoy; Sana dar gelmeyecek makberi kimler kazsın? Gömelim gel seni tarihe desem, sığmazsın! Mısralarını şehitlerimize, gazilerimize, en

Zirve 9. Sınıf Dil ve Anlatım

İSLAM UYGARLIĞI ÇEVRESINDE GELIŞEN TÜRK EDEBIYATI. XIII - XIV yy. Olay Çevresinde Gelişen Metinler

YILDIRIM BEYAZIT ÜNİVERSİTESİ SOSYAL BİLİMLER ENSTİTÜSÜ TARİH BÖLÜMÜ LİSANSÜSTÜ PROGRAMLARI

I- TARİHSEL SÜREÇ. Eski Türk Şiirine Kısa Bir Bakış/Mehmet Ölmez. pan Şiirini Tanıyor muyuz?/iskender Pala. Tekke Şiiri/Hasan Kavruk

Divan Edebiyatının Önemli Şair ve Yazarları. HOCA DEHHANİ: 13. yüzyılda yaşamıştır. Din dışı konularda şiir yazan ilk divan şairidir. Divanı vardır.

NO ADI SOYADI AİDATLAR GÖZGÖZ SEFER GÖZGÖZ 60,00 60,00 60,00 60,00 2 ERCAN GÖZGÖZ 60,00 60,00 60,00 60,00

TÜRK MÜZİĞİ PROGRAMI TÜRK HALK MÜZİĞİ SOLFEJ VE NAZARİYATI DERS MÜFREDATI HAZIRLIK SINIFI

IV.HAFTA XX.YÜZYIL BAŞLARINDA OSMANLI İMPARATORLUĞU

Eze meze Yýllar geçti geze geze. Neler gördüm neler! Daðlar gördüm yerden biter, gökte yiter. Daðlar gördüm kayalý, kayalarý oyalý.

TÜRKÇE EĞİTİMİ BÖLÜMLERİNDE HALK EDEBİYATI DERSLERİNİN YETERLİLİĞİ

İslam medeniyetinde Türk Edebiyatı

ÖZGEÇMİŞ VE ESERLER LİSTESİ. Doç. Dr. Rıza BAĞCI

Okudum harfini zihnim dolandı Yaralarım göz göz oldu sulandı Baktım çar köşede kadeh dolandı Nüş ettim pirlerin badesin tek tek

Melih Güler. - şiirler - Yayın Tarihi: Yayınlayan: Antoloji.Com Kültür ve Sanat

Müşterek Şiirler Divanı

KARACAOĞLAN'IN ŞİİRLERİ ÜZERİNE BİR KAÇ NOT DAHA

Şiir Anadan Örnekler. Köyden ayrılalı nice yıl oldu Yıkıldı evimiz selinen doldu Hani bacı kardeş nerede kaldı özlüyorum ben seni güzel Alvar

BİR BAYRAK RÜZGÂR BEKLİYOR

Diyalog İçin Halk Bilimi Projesi Ankara Etkinlik Haftası Çerçevesinde BALKANLAR VE TÜRKİYEDE HALK KÜLTÜRÜ KONFERANSI

Transkript:

ÇAĞDAŞ YUNANİSTAN (BATI TRAKYA) TÜRK ŞİİRİNDE ANADOLU HALK ŞAİRLERİNİN ETKİLERİ ÜZERİNE Feyyaz SAĞLAM (x) 1. GİRİŞ : Yaklaşık yetmiş yıldır Yunan hakimiyeti altında, Batı Trakya'da Türk şairlerince verilen ürünlerin panoromik bir yaklalşımla incelenmesi durumunda; Türk Halk Edebiyatı'nın ve bu kavram dahilinde Türk Halk Şiiri'nin büyük ölçüde etkisinde oluştuğu görülmektedir... Çağlar boyu Türk şiirinin en köklü, güçlü kaynağı konumunda olan Türk Halk Şiiri elbette ki Lozan antlaşması'ndan sonra siyasi olarak Yunan egemenliğine bırakılan Batı Trakya Türkleri'nin şairlerini de -diğer Türk topluluklarında da görüldüğü gibi- derinden ektilemişltir. Bu gerçeğe rağmen, şiir türünde Batı Trakya'da verilen ürünler, aynı zamanda "Rumelilik" hassasiyetini de aksettiren orjinal metinlerdir. Bu açıdan söz konusu şiirlerin içerik ve biçim olarak genel karakterlerini; "Kökeni ve gelişimi Türk Halk Şiiri'ne bağlı ancak oluştuğu kendi coğrafyasının da kimi yöresel özelliklerini yansıtmayı ihmal etmeyen şiirler" olarak belirtmek mümkündür... 2. RUMELİ'DE ANADOLU HALK ŞAİRLERİ : Bugünkü Balkanlar, yaklaşık altı asır Osmanlı İmparatorluğunun hakimiyetinde kalmıştır. Bu uzun süre içerisinde Osmanlı toprağı olan bu bölgede yani Rumeli'de Türk Halk Şairleri yetiştiği gibi; Anadolu kökenli olup, değişik vesilelerle Rumeli'de bulunan Türk Halk şairleri de buradaki Türk Halk Şiiri'nin oluşumuna büyük katkıda bulunmuşlardır... Anadolu kökenli çok sayıda halk şairimizin Rumeli'de saz çalıp gezip dolaştıklarını vd. şiirlerindn anlamaktayız. Bu hususta Prof. Nimetullah Hafız'ın bir araştırmasında şu ifadeler yer almaktadır: "... Yugoslavya'nın birçok köy ve kentlerinden başka Yunanistan, Bulgaristan, Romanya, Arnavutluk gibi bir çok Balkan ülkelerinde saz şairleri dolaşarak Halk edebiyatı'nın birbirinden güzel örneklerini hem vermişler, hem de yeni yetişen kuşakları etkilemişlerdir... (1) Rumeli kökenli Türk (x) Dokuz Eylül Üniversitesi Türk Dili Okutmanı P. K. 382 Pasaport İZMİR -603-

Halk şairlerine Romanya Türkleri'nden Bektaşi Kazak Abdal'ı verebiliriz. Anadolu kökenli olup, bugünkü Balkanları dolaşan ve Rumeli'deki Türk kültürü üzerine etki eden bir diğer halk şairimiz de Kaygusuz Abdal'dır. Bektaşi olan bu şair de bugünkü Yunanistan, Bulgaristan ve Romanya'da dolaşmıştır. Şiirlerinde Sofya, Filibe, Manastır gibi şehir adları geçmektedir. Anadolu kökenli olup Rumeli'yu dolaşanlar arasında Karacaoğlan"ı ayrıca ele almak gerekir. 1663-1664 yıllarında Köprülü Fazıl Ahmet Paşa'nın Avusturya seferine katıldığını ve bu seferle ilgili bir destanı olduğunu biliyoruz. Bu sefer vesilesiyle Rumeli'yi de en azından bir defa görmüş olmalıdır. O yıllarda Osmanlı İmparatorluğuma dahil olan Suriye, Iran, Mısır, Trablus ve Rumeli'yi gezdiğini şiirlerinden anlıyoruz. Ününün en yaygın olduğu bölgeler Anadolu ve Rumeli'dir... Bu noktada belirtilmesi gerekli bir diğer husus da bu ülkelerin ve özellikle Rumeli'nin Karacaoğlan'ayaptığı etkiler konusudur. Elbette ki Karacaoğlan gibi bir şair, Rumeli'de karşılaştığı güzelliklere ilgisiz kalmayacaktır. İki ayrı şiirinden aldığımız şu üç dörtlükte görüldüğü gibi : "Uçup gönlümün kaygusun Mushafı ver de okusun Bülbül gibi şakısın Sevdiğim gibi Bosna güzeli Dilberin gördüm sürüsün Ko benim olsun, yürüsün İçinde severim birisin Sevdiğim Bulgar güzeli" "Eme idim ağzındaki dilini Dere idimi koynundaki gülünü Bosna, İstanbul'u, Anadolu"yu Bütün Rumeli'yu değer gözlerin." Bu arada çok ilginç bir tesadüfü belirtmekten geçmemek gerekir. Batı Trakya'da Gümülcine'nin doğusunda yer alan Türk köylerinden birisinin adı da "Karacaoğlan"dır. 3. BATI TRAKYA TÜRK BASINIINDA ANADOLU HALK ŞAİRLERİ Lozan'dan beri eski ve yeni harfli yüze yakın Türkçe dergi ve gazete Batı Trakya'da yayınlanmıştır. Halen bu sayı -604-

on kadardır. Batı Trakya Türk basınında Anadolu Halk şairlerine de yer verildiğini görüyoruz. Yunus Emre başta olmak üzere; Karacaoğlan, Aşık Veysal vd. gibi şairlerin seçme şiirleri sınırlı imkanlar dahilinde Batı Trakya'da yayınlanmıştır. Birer örnek olarak; Azınlık Postası gazetesinin 175. sayısında Karacaoğlan'in Öğretmen dergisinin 23. sayısında Aşık Veysel'in, Akın gazetesinde836. sayısında yunus Emre'nin şiirlerinin yayınlandığı belirtilebilinir. (2) Ayrıca bu şairlere atfen Batı Trakya Türk Şairlerinin yazdığı şiirler ve yorumları da, alt bölümde örnekleyeceğimiz gibi, zaman zaman Batı Trakya Türk basınında yer almıştır. 4. ÇAĞDAŞ YUNANİSTAN (BATI TRAKYA) TÜRK ŞAİRLERİ: Batı Trakya'da çağdaş Türk şiirini temsil eden sairleri üç ana grupta ele almak mümkündür. Açık imza ile yazanlar, mahlasla yazanlar, Batı Trakyalı olarak Türkiye ve Almanya'da yazanlar. Asım Haiiloğlu, Alirıza Saraçoğlu, Rahmi Ali, Mustafa Tahsin, Hüseyin Mahmutoğlu, Mücait Mümin, Salih Halil, Hüseyin Salihoğlu, İmam Kasım, Mehmet Çolak, Refika Nazım, Kadir Ali, İbram Onsunoğlu vd. ilk grubu oluşturmaktadır. Mahlasla yazanların adını sıralamadan önce, Batı Trakya'da mahlasın edebi bir incelikten çok, Yunan baskılarına karşı bir pasif savunma unsuru olarak görüldüğünü belirtmek gerekiyor... Yakalı Çoban, Selami, Asimi, Aşık Zengin, Dumanlıdağ, Haiiloğlu, Aşık Asilsoy vd. şairler bu grubu oluşturmaktadır... Bilindiği gibi Batı Trakya Türkleri'nin bir bölümü de Yunan vatandaşı olarak Türkiye'de ve Almanya'da yaşamaktadır. Türkiye'de Musa Yurt, Aydın Ahmet, Tahsin Sönmez, Recep Kara; Almanya'da Aşık İzzet Yusuf, Özkan Hüseyin, ali Ayazmalı, Halil Halil gibi şairleride bu üçüncü gruba dahildirler... (3) 5. ETKİLER : A) Yapı ve Üslup Açısından : Çağdaş Batı Trakya Türk Şiiri'nde yapı ve üslup açısından öncelikle dörtlüklere dayalı "koşma" türünün yaygın olduğunu belirtmek gerekir. Adlarını zikrettiğimiz şairlerin hemen hemen yarısı dörtlük esasına göre yazmaktadır. Mahlas kullananlara ek olarak; İmam Kasım. Mazlum Hüseyin ve - 605 - *

Özkan Hüseyin'in şiirlerinin son dörtlüklerinde adlarını özellikle belirttiklerini görüyoruz. Halk şiirimizin "Hece vezni"ne dayalı özelliğini Batı Trakya'da Mazlum Hüseyin ve Salih Halil sürdürmektedir. Bu iki şairini şiirlerinde vezin ve kafiyeye özenidiği dikkati çekmektedir. Batı Trakya Türk Şiiri'nin, halk şiiri türündeki örneklerinde "Dedim-Dedi"li ve kız oğlan "karşılıklı" söylenen şiirlere de rastlıyoruz. Kanımızca Batı Trakya'da yaygın olan "Mani" türünün de bunda payı vardır... B) Hayata Bakış : "Batı Trakya Türk Edebiyatı"dır. (4) Bu bütün içerisinde "Batı Trakya Türk Şiiri" de aynı görünümü arz etmektedir. Bu yüzden karamsar bir yaklaşımla aşk, ayrılık, ölüm, gurbet, Yunan baskıları, göç vb. konular Batı Trakya Türk Halk Şiiri'nin Balkanlardaki bir uzantısı olarak, Batı Trakya Türk Şiiri'nin Kasım'dan iki dörtlük : il Yeter artık Kasım sözlerin yeter Bu kadar şikayetin kar mı eder İşimiz olmasın beterden beter Herkes ağlar ben de ağlarım bazı İki gözüm yolda ellerim açık Nice yıllar geçti yazık ömrüme Saçlarım ağarmış kahır bitmiyor Kimse dost olmadı eri gönlüme...) (5) Batı Trakyalı şairlerle, Anadolu Halk Şairlerinin şiirlerini karşılaştırmadan önce "hayata bakış" açısından bu benzerliğin altının çizilmesi gerekir. Şimdi bu ön bilgilerden sonra, Batı Trakya Türk şairlerinin bir bölümünü kısaca ele alıp, Anadolu Halk şairlerimizin ektilerini örneklemeye çalışalım... C) Şairler ve Örnekler: 1. Hüseyin Mazlum : 1947 yılında Gümülcine'nin Kozlukebir köyünde doğdu. İlkokul mezunudur. Platonik bir aşka tutulmuş ve 13 yaşından beri sürekli şiir yazmaktadır. Aşk, ayrılık, hasret, gurbet, doğa, din ve milli konulardaki şiirlerini dört kitapta yayınlamıştır. Özellekle "Karacaoğlan" etkesindeki -606-

şiirlerini "Bir Esmere Gönül Verdim" adlı kitabında toplamıştır. (6) Şiirlerinin son dörtlüklerinde Aşık Hüseyin, Mazlum, Aşık Mazlum, Hüseyin olarak adını mutlaka zikretmektedir. Aşk konusunda Karacaoğlan ve Ercişli Emrah'ın şiirleriyle, Hüseyin Mazlum'un şiirlerini karşılaştırabilmek için şu dörtlüklere bir göz atalım : "Karacaoğlan der ki geçti çağlarım Meyva vermez oldu güönül bağlarım Aklıma geldikçe durmaz ağlarım Gözüm yaşı sel olduğu zamandır." (Karacaoğlan) "Gönlüm zülfün ağında, Bülbül şakımaz bağında Aşkımızın son çağında Mazlum aşık ağlar kşimdi." (Hüseyin Mazlum) Görüldüğü gibi iki dörtlükte de şairlerimiz aynı ruh hali içerisindedirler. Üstelik iki şairin de seçtiği kafiyeler "ağ-çağbağ" biçiminde aynı kelimelerden oluşmuş tam kafiyelerdir. Karacaoğlan'ın aklını baştan alan "Frenk Güzeli" gibi; Hüseyin Mazlum'un da tıpkı Karacaoğlan'ın yaklaşımıyla anlata anlata bitiremediği "Frenk"bir sevdiği vardır. "Evvel baştan medh edelim Sevdiğim Frenk güzeli Zamanımız terk edelim Sevdiğim Frenk güzeli." (Karacaoğlan) "Edalım Pia Nu Hanım, Pek sevdi seni canım. Keman kaşlar yaman Zaman aşık olduğum zaman Deme sakın bekleme Günü güne ekleme..." (Hüseyin Mazlum) Şimdi de Ercişli Emrah'ın ünlü "yon yoh" redifli şiiri ile Hüseyin Mazlum'un bir şiirini birlikte inceleyelim: "Seherde uyanmış gözleri mahmur Dedim serhoş musun söyledi yoh yoh -607-

Ağ elleri boğum boğum kınalı Dedim bayram mıdır söyledi yoh yoh" (Ercişli Emrah) "Seherde uğradım ben bir güzele Dedim: "Gün doğmasın?" dedi ki yok yok İnce belli bir esmer, serv-i endam Dedim: "Kol dolansın" dedi ki yok yok" (Hüseyin Mazlum) Dini şiirlerini "Adres"(7) adlı kitabında toplayan Hüseyin Mazlum'un bu şiirlerinde büyük ölçüde Yunus Emre ve Hüseyin'den ikişer dörtlük: "Aşkın aldı benden beni Bana seni gerek seni Ben yanarım dün ü günü Bana seni gerek seni Yunus Emre söyler sözü Yaş doluduş iki gözü Bilmeyen ne bilsin bizi Bilenlere selam olsunh." (Yunus Emre) "Aşkın bizi bizden alan, Çıkardık, ne varsa yalan; Sensin, kalbimizde kalan Güzel Allah, kerim Allah. Mazlumdur, gerçeğin özü Yaşla dolmuş iki gözü, Dilinden düşmeyen sözü; Güzel Allah, kerim Allah." (Hüseyin Mazlum) 2. Mustafa Tahsin : Batı Trakya'da günümüzde modern şiirin en güçlü temsilcisi Mustafa Tahsin 1942 yılında Iskece'nin Kireççiler köyünde doğmuştur. Yaklaşık yirmi yıldır edebiyatın değişik türleriyle ilgilenmektedir. Mustafa Tahsin'in şiirinin temel kaynaklarından birisi de Anadolu Halk Şiiri'dir. Şiirlerinde Yunus Emre başta olmak üzere; Köroğlu, Dadaloğlu, Aşık Veysel gibi halk şairlerinin etkileri görülmektedir... Yunus Emre'nin hümanist felsefesine oldukça bağlı olan Mustafa Tahsin, bu etkilenmeyi başka türlerdeki çalışmalarından da Batı Trakya Türk basınında dile getirmiştir. (8) Yunus Emre'nin -608-

"Yetmişiki millete bir göz ile bakmayan Halka müderris olsa hakikatte asidir." düşüncesi Mustafa Tahsin'de; "Tek renk yap, boya insanları Sanki çocukları, hepsi bir ananın." biçiminde karş;ımıza çıkar. Yine, koca Yunus'un; "Bir garip ölmüş diyeler Üç günden sonra duyalar Soğuk su ile yuyalar Şöyle garip bencileyin..." dörtlüğündeki duyguları, çağdaş bir yorumla Mustafa Tahsin'in "Şali Ağa" adlı şiirinde de bulabilmekteyiz: "Bir Şali Ağa'cık vardı Düşüne umudunu katık eden Yapayalnız Hasırı hem yatak, hem yorgan... Kapısını yalnız rüzgar vururdu Oysa konu komşu arasında otururdu. Komşuları soğuk bir sabahta Rastgele ölüsünü buldu. Neyi ola ki Şali Ağa'cığın Pılı pırtısı mesele oldu..." "Dağ" larla bütünleşmiş iki halk şairimiz Köroğlu ve Dadaloğlu'nun da coşkuları Mustafa Tahsin'i derinden etkilemiştir... Rodop dağlarını anlattığı şiirlerinde bu etkileşim hemen farkedilivermektedir. "Arkam sensin, kalam sensin dağlar hey!", "Ferman padişahin dağlar bizimdir!" söyleyişleri onun şiirlerinde karşımıza şöyle çıkar: "Serin sık Balkanlarım En güvenilir, dosttan dost Rodoplar bana bağırlarını açtı Her zaman burada yerin var dediler Siz Rodoplar bir ana bağrı kadar sıcak Hem de güvenliydiniz..." "Soylu başkaldırış Tepelerinden akar Balkanlar'a Sıcak ve güvenli Ve de eğilip büzülmeden... Hey dağlar... Sırdaş dost dağlar... Balkanları giz tutan dağlar." - 609-

Aşık Veysel'in "toprak Destanı" adlı ünlü şiirindeki duygular da yine Mustafa Tahsin'in çağdaş yorumuyla dile gelmiş ve Batı Trakya Türk şiirine malolmuştur. Toprağa bağlılık, şükran, saygı vb. duygular; "Cömert bir anasın herkesi emziren Millet ayırmaz doyurursun" "eşele toprağı Bulursun orada damla damla teri Aradığın senet o nemdir Islatan yeri..." gibi mısraların da yer aldığı, "Anam Tüprak İçin" ve "Topraktaki Ter Senettir" şiirlerinde yoğunlaşmaktadır... 3. Alirıza Saraçoğlu: Halen Batı Trakya Türkleri'nin "Milli Şairi" kabul edilen Alirıza Saraçoğlu, 1938 yılında Gümülcine'de doğmuştur. Yaklaşık kırk yıldır, durmaksızın şiirler yazmaktadır. Batı Trakya Türkler'ni ilgilendiren hemen hemen her hususu şiirleştirmiş ve özellikle siyasi - milli şiirleri yüzünden yoğun Yunan baskılarıyla karşıkarşıya kalmıştır... Şiirlerini beş ayrı kitapta toplayan şairin, dini şiirlerini topladığı "Bir Allahım" adlı kitabındaki şiirleri Yunus Emre; lirik şiirlerini topladığı "Rodop Yıldızı"' adlı kitabındaki şiirler ise Karacaoğlan etkisindedir. Şairin, büyük ölçüde etkisinde olduğu Yunus Emre'ye atfen yazdığı şiirler Gümülcine'de Akın gazetesindeve şairin kitaplarında yer almıştır. Şairin Ynus'la ilgili bir şiirinde rastladığımız şu dörtlük çok anlamlı ve ilginçtir: "Yunus Rumeli'ne geldi Oğuz Türkmeri'ni bildi Hiç de karamsar değildi Mana da Yunus'u gördüm." Görüldüğü gibi, Alirıza Saraçoğlu'nun kişiliğinde Batı Trakya Türk şairlerinin Anadolu kökenli şairlerimize, Rumeli'yi gerçekte görmeseler bile bir geziyi muhayyilelerinde yaptırdıklarını belirtebiliriz... Alirıza Saraçoğlu'nun Yunus Emre etkisinde "Tuna" konulu epik bir şiirinden birer dörtlüğü karşılaştıralım; "Bana ağu sunan kişi Şehd ü şeker olsun aşı Gelsin kolay cümle işi Eli irer olsun ana." (Yunus Emre) -610-

"Sen hiç kimseye kin gütme sakın ha. Sevgi süsledikçe kalbin pırlanta... Ecdat gibi ol. Biri taş atsa da Sana ekmek atmak düşer çocuğum..." (Alirıza Saraçoğlu) "İlkbaharda dalgalanıp coşmuşum Analar ağlatıp, kanlar saçmışım Ataman dağından yollar açmışım Yolu serhatlere uğrar Tuna'nın." (Deli Boran) "Ne anılar gizli sende Dinlesem... Bir söylesen de... Akarsın yaban elinde. Benim içimdesin Tuna..." (Alirıza Saraçoğlu) 4. Asım Haliloğlu: 1923-1980 yılları arasında yaşamıştır. Iskece'nin Kireççiler köyündendir. Batı Trakya Türkleri'nin dramını her yönüyle ve en içten duygularla şiire aktarmıştır. Şiirleri henüz müstakil olarak derlenip toparlanmış ve yayınlanmış değildir. "Yaslı bulut ve Ben" adlı dörtlüklerden oluşan uzun şiiri incelendiğinde; Bayburtlu Zihni'nin "Vardım ki yurdunda ayak göçürmüş" mısrası ile başlayan ünlü koşması ile bir duygu bütünlüğü oluşturduğu görülmektedir. Bayburt'un işgal sonrası perişan hali ile; önceleri nüfusunun yüzde seksen yedisi Türk olan - mşimdi yüzde yirmibeş - Iskece'nin gizli işgalinden duyulan acı ortaktır. İşte iki şiirden de bazı mısralar: "Vardım ki yurdunda ayak göçürmüş Yavru gitmiş ıssız kalmış otağı Camlar şikest olmuş meyler dökülmüş Sakiler meslisten çekmiş ayağı. Zihni dert elinden her zaman ağlar Vardım ki bağ ağlar bağıban ağlar Sümbüller perşan güller kan ağlar Şeyda bülbül terk edil bu bağı..." (Bayburtlu Zihni) "Namlı köyüm Kireççiler Dört bir yanı viraneler Hayal orda eksi günler Hangisine yas tutarkın? -611 -

Bülbül ötmez derelerde Gül kalmamışbahçelerde Yüzüm gülmez bu ellerde Hangisine yas tutarsın? Deniz yelin serin değil Mavilikler derin değil Artık bura yerim değil Hangisine yas tutarsın?" (Asım Haliloğlu) 5. Diğer Şairler: Çağdaş Batı Trakya Türk Şiiri'nin diğer temsilcileri olan şairlerin de şiirlerinde de Anadolu halik şairlerinin etkileri görülmektedir. Ancak bu etkilerin mukayeseli olarak bir bütün halinde incelenmesi, daha geniş bir zamanı gerektirmektedir... Yukarıda verilen bilgileri bu noktada şu kısa açıklamaları da eklemek gerekir. Önceleri Nuri Fettahoğlu, şimdi ise Hüseyin Amlibabaoğlu, Türk Halk Şiiri'ndeki hiciv geleneğinin Batı Trakya Türk Şiiri'ndeki temsilcileridir... Hayvanları sembol olarak kullanıp topluma mesaj verme amacını taşıyan şiirlere Asım Haliloğlu ve Selami mahlaslı şair Batı Trakya'da örnektir. Rahmi Ali'nin Atatürk konulu şiirlerinde Aşık Veysal'in Atatürk üzerine söylediği şiirlerin etkisinden bahsolunabilinir. Dini konularda yazan şair Tevfik Hüseyinoğlu'nda ise Hacı Bektaş Veli'nin ve Abdülvahab Kocaman'ın ektileri hissedilmektedir... 6. SONUÇ : Ülkemiz dışında kalmış, çileli bir Türk toplumu olan Batı Trakya Türkleri'nin şiirlerinde görülen, Anadolu Halk Şiirleri'nin örneklemeye çalıştığımız etkileri aynı zamanda Türk Dünyası'ndaki kültür birliğinin de bir göstergesidir... Bu ektilenmeye rağmen, orjinal olma vasfını da koruyan bu metinler; Batı Trükya Türkmeri'nin bugüne kadar hakettiği ilgiyi yeterince görmemesine rağmen güçlü bir Türkçe şiire sahip olduklarını ortaya koyarken; Türk Dünyası'ndaki ortak değerlere bağlılıklarının da belgesi olmaktadır... 7. KAYNAKÇA : 1. HAFIZ Prof. Dr. Nimetullah, "Yugoslavya'da Türk Halk Edebiyatı", 1. Uluslararası Türk Halk Edebiyatı Semineri, Masıy, 1983, Eskişehir. (Tebliğ). -612-

2. AZINLIK POSTASI, 3. 11. 1973, S : 175, s. 2 ÖĞRETMEN, Temmuz 1975, S: 23, s. 10-13 AKIN, Nisan - Mayıs 1984, S: 834-835 - 836-837, s. 3 3. Geniş Bilgi İçin Bkz: SAĞLAM Feyyaz, "Yunanistan'da (Batı Trakya'da) Çağdaş Türk Edebiyatı Antolojisi", Kültür Bakanlığı Yayınları, 1990, Ankara 4. SAĞLA Feyyat, "Yunanistan (Batı Trakya) Türkleri Edebiyatı", Kardaş Edebiyatlar, 1990, S: 18, s. 4-9, İzmir. 5. TAHSİNOĞLU Mustafa, "Batı Trakya Türk Azınlığı'nda Şiir", Yeni Adım, 1987, Iskeçe, Yunanistan. (Tefrika). 6. MAZLUM Hüseyin, "Bir Esmere Gönül Verdim", 1981, Mazlum Yayınları, İstanbul. 7. MAZLUM Hüseyin,"Adres", mazlum Yayınları, Gümülcine, Yunanistan. 8. TAHSİN Mustafa, "Sevelim - Sevilelim", Şafak, Mayıs 1991, S:, s. 8, Gümülcine, Yunanistan. 9. SARAÇOĞLU Alirıza, "Yarınlar Sizin Olacak", Aklin Yayınlar, 1990, Gümülcine, Yunanistan.