T.C. Resmi Gazete Başbakanlık Mevzuatı Geliştirme ve Yayın Genel Müdürlüğünce Yayımlanır Kuruluşu : 7 Ekim 1920 27 Mart 1992 CUMA Sayı : 21184 YASAMA BÖLÜMÜ Kanun EFTA Devletleri ile Türkiye Arasında Anlaşmanın Onaylanmasının Uygun Bulunduğuna Dair Kanun Kanun No. 3788 Kabul Tarihi : 24.3.1992 MADDE 1. 10.12.1991 tarihinde Cenevre'de imzalanan "EFTA Devletleri ile Türkiye Arasında Anlaşma"nın onaylanması uygun bulunmuştur. MADDE 2. Bu Kanun yayımı tarihinde yürürlüğe girer. MADDE 3. Bu Kanun hükümlerini Bakanlar Kurulu yürütür. 26/3/1992 Yasama BöIümü Sayfa : 1 Resmi Gazete Kodu : 270392 İçindekiler 96. Sayfadadır.
27 Mart 1992 Sayı : 21184 RESMÎ GAZETE Sayfa : 3 YÜRÜTME VE İDARE BÖLÜMÜ Karar Sayısı : 92/2762 Bakanlar Kurulu Kararı Ekli "Çiftçilerin, 1991 Yılı Hasat Döneminde Tarım Satış Kooperatifleri Birliklerine Sattıkları Ürün Bedellerinden Kalan Alacaklarının T.C. Ziraat Bankası'na ve Tarım Kredi Kooperatiflerine Olan Vadesi Geçmiş Tarımsal Borçlarının Mahsubuna Dair Karar"ın yürürlüğe konulması; 233 sayılı Kanun Hükmünde Kararnamenin 35 inci maddesine göre, Bakanlar Kurulu'nca 20/2/1992 tarihinde kararlaştırılmıştır. Süleyman DEMİREL Başbakan Turgut OZAL Cumhurbaşkanı E. İNÖNÜ C. ÇAĞLAR T. ÇİLLER E. CEYHUN Devlet Bakam ve Başb. Yrd. Devlet Bakanı Devlet Bakam Devlet Bakanı 1. TEZ A.GÖNEN G. ÎLERİ G. ERGENEKON Devlet Bakanı Devlet Bakanı Devlet Bakam Devlet Bakam 0. KİLERCİOĞLU M. KAHRA KLAN ö. BARUTÇU M. A. YILMAZ Devlet Bakanı Devlet Bakam Devlet Bakanı Devlet Bakanı E ŞAHİN Ş. ERCAN M. BATALLI M. S OKTAY Devlet Bakam Devlet Bakanı Devlet Bakanı Adalet Bakam N. AYAZ 1. SEZGİN II. ÇETİN S. ORAL Milli Savunma Bakanı İçişleri Bakam Dışişleri Bakanı Maliye ve Gümrük Bakanı K. TOPTAN 0. KUMBARACIBAŞI Y. AKTUNA Milli Eğitini Bakanı Bayındırlık ve İskan Bakanı Sağlık Bakanı Y. TOPÇU N. CEVHERİ M. MOĞULTAY Ulaştırma Bakanı Tarım ve Koyişleri Bakanı Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı M. T. KÖSE E. FARALYALI D. F. SAĞLAR Sanayi ve Ticaret Bakanı Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Kültür Bakanı A. ATEŞ V. TANIR B. D. AKYÜREK Turizm Bakanı Orman Bakanı Çevre Bakanı Çiftçilerin 1991 Yılı Hasat Döneminde Tarım Satış Kooperatifleri Birliklerine Sattıkları Ürün Bedellerinden Kalan Alacaklarının T.C. Ziraat Bankası'na ve Tarım Kredi Kooperatiflerine Olan Vadesi Geçmiş Tarımsal Borçlarının Mahsubuna Dair Karar Madde 1 Çiftçilerin 1991 yılı hasat döneminde Tarım Satış Kooperatifleri Birliklerine sattıkları ürün bedellerinden kalan alacakları, talepleri halinde T.C. Ziraat Bankası'na ve Tarım Kredi Kooperatiflerine olan 30/4/1992 tarihine kadar vadesi geçmiş tarımsal borçlarına, gerekli görülen tevsik edici belgelere istinaden 31/5/1992 tarihine kadar mahsup edilir. Madde 2 Mahsup edilen vadesi geçen borç için, vade tarihinden mahsup tarihine kadar cari faiz dışında cezai faiz uygulanmaz. Bu işlemden doğan kayıplar, T.C. Ziraat Bankası'na ve bu Banka kanalıyla Tarım Kredi Kooperatiflerine Hazinece ödenir. Madde 3 Söz konusu mahsup işlemi dolayısıyla T.C. Ziraat Bankası'nca ürünleri satın alan kurutuşlara mahsup tutarı kadar kredi açılmış sayılır. Madde 4 1. Maddeye göre mahsup edilen çiftçi alacakları, ürünleri satın alan kuruluşlar tarafından yürürlükteki mevzuata göre tahakkuk edecek faiz ve diğer masraflarıyla birlikte kredi veren kuruluşlara en geç mahsubun yapıldığı ayı takip eden 2 ay içinde ödenir. Bu süre içinde ödenmeyen alacak miktarları Hazine'ce karşılanır. Madde 5 Bu Kararda yer almayan hususlar hakkında T.C. Ziraat Bankası ve Tarım Kredi Kooperatiflerinin yürürlükteki mevzuatı uygulanır. Madde 6 Bu Karar yayımı tarihinde yürürlüğe girer. Madde 7 Bu Kararı Bakanlar Kurulu yürütür. Yürütme ve İdare Bölümü Sayfa : 1
Sayfa : 4 RESMİ GAZETE 27 Mart 1992 Sayı: 21184 Başbakanlıktan : Karar Sayısı: 92/39631 Atama Kararları 1 Açık bulunan 1 inci derece kadrolu ve + 2400 ek göstergeli Devlet Arşivleri Genel Müdür Yardımcılığına, Osmanlı Arşivi Daire Başkanı Necati GÜLTEPE'nin, 657 sayılı Kanunun değişik 68/B ve 76 ncı maddeleri ile 2451 sayılı Kanunun 2 nci maddesi gereğince tayini uygun görülmüştür. 2 Bu Kararı Başbakan yürütür. 23 Mart 1992 Turgut ÖZAL CUMHURBAŞKANI Süleyman DEMİR EL Başbakan Karar Sayısı: 92/39632 1 Açık bulunan 1 inci derece kadrolu ve + 2400 ek göstergeli Devlet Arşivleri Genel Müdür Yardımcılığına, Başbakanlık Uzmanı Zeki DİLEK'in, 657 sayılı Kanunun değişik 76 ncı maddesi ile 2451 sayılı Kanunun 2 nci maddesi gereğince tayini uygun görülmüştür. 2 Bu Kararı Başbakan yürütür. Süleyman DEMİREL Başbakan 23 Mart 1992 Turgut ÖZAL CUMHURBAŞKANI Karar Sayısı : 92/39633 1 T.C.Emekli Sandığı Genel Müdürlüğü Yönetim Kurulu Üyeliği Başbakanlık Temsilcisi Turgut BİRANCI'nın bu görevinden alınması, 2477 sayılı Kanunun 2 nci maddesi gereğince uygun görülmüştür. 2 Bu Kararı. Başbakan yürütür. Süleyman DEMİREL Başbakan 23 Mart 1992 Turgut ÖZAL CUMHURBAŞKANI Karar Sayısı : 92/39716 1 T.C.Emekli Sandığı Genel Müdürlüğü Yönetim Kurulu Üyeliği Başbakanlık Temsilciliğine Sadri TURAN'ın tayini, 5434 sayılı Kanunun değişik 3 üncü maddesi ile 2477 sayılı Kanunun 2 nci maddesi gereğince uygun görülmüştür. 2 Bu Kararı Başbakan yürütür. Süleyman DEMİREL Başbakan 23 Mart 1992 Turgut ÖZAL CUMHURBAŞKANI Yürütme ve İdare Bölümü Sayfa : 2
27 Mart 1992 Sayı : 21184 RESMÎ GAZETE Sayfa : 5 Devlet Bakanlığından : Karar Sayısı : 92/39634 1 Basın-Yayın ve Enformasyon Genel Müdürlüğünde açık bulunan 1 inci derece kadrolu ve + 2400 Ek Göstergeli Genel Müdür Yardımcısı kadrosuna; Merkez Teşkilatı Haber Dairesi Başkanı Osman Bülent ERDEMGİL'in, 657 sayılı Kanunun 68/B ve 76 ncı maddesi ile 2451 sayılı Kanun gereğince atanması uygun görülmüştür. 2 Bu Kararı Devlet Bakanı yürütür. 23 Mart 1992 Turgut ÖZAL CUMHURBAŞKANI Süleyman DEMİREL Başbakan G. ERGENEKON Devlet Bakanı Adalet Bakanlığından : Karar Sayısı : 92/39637 1 Muğla Cumhuriyet Savcılığına, Uludere Cumhuriyet Savcısı 30013 Hasan ALTUN'un, İtirazları İnceleme Kurulunun 2/3/1992 gün ve 02 sayılı kararı gereğince 2802 sayılı Kanun'un 41 inci maddesi ve 2461 sayılı Kanun hükümlerine göre naklen atanması uygun görülmüştür. 2 Bu Kararı Adalet Bakanı yürütür. 23 Mart 1992 Turgut ÖZAL CUMHURBAŞKANI Süleyman DEMÎREL Başbakan M.S.OKTAY Adalet Bakanı Maliye ve Gümrük Bakanlığından : Karar Sayısı : 92/39683 1 T.C.Emekli Sandığı Genel Müdürlüğü Yönetim Kurulu Üyeliğine Kemal KESTEL- Ll'nin, 5434 sayılı Kanunun değişik 3 üncü maddesi ile 2477 sayılı Kanunun 2 nci maddesi gereğince tayini uygun görülmüştür. 2 Bu Kararı Maliye ve Gümrük Bakanı yürütür. 23 Mart 1992 Turgut ÖZAL CUMHURBAŞKANI Süleyman DEMÎREL Başbakan S. ORAL Maliye ve Gümrük Bakanı Yürütme ve İdare Bölümü Sayfa: 3
Sayfa : 6 RESMİ GAZETE 27 Mart 1992 Sayı: 21184 Ulaştırma Bakanlığından : Karar Sayısı : 92/39599 1 Açık bulunan 1 inci derece kadrolu Devlet Hava Meydanları İşletmesi Genel Müdürlüğü Genel Müdür Yardımcısı ve Yönetim Kurulu Üyeliğine, aynı yer İnşaat ve Emlak Dairesi Başkam Gürsel ŞENSOY'un tayini, 657 sayılı Devlet Memurları Kanununun değişik 68/B maddesi ve233 sayılı Kanun Hükmünde Kararnamenin 6 ve 8 inci maddeleri ile 399 sayılı Kanun Hükmünde Kararnamenin 5 inci maddesi gereğince uygun görülmüştür. 2 Bu Kararı Ulaştırma Bakanı yürütür. 23 Mart 1992 Turgut ÖZAL CUMHURBAŞKANI Süleyman DEMÎREL Başbakan Y. TOPÇU Ulaştırma Bakam Karar Sayısı : 92/39710 1 Açık bulunan 1 inci derece kadrolu ve + 2400 ek göstergeli Çanakkale Bölge Müdürlüğüne İsmail MUTLU'nun tayini, 657 sayılı Devlet Memurları Kanununun değişik 68 (B) ve 92 nci maddeleri ile 2451 sayılı Kanunun 2 nci maddesi gereğince uygun görülmüştür. 2 Bu Kararı Ulaştırma Bakanı yürütür. 23 Mart 1992 Turgut ÖZAL CUMHURBAŞKANI Süleyman DEMÎREL Başbakan Y. TOPÇU Ulaştırma Bakanı Karar Sayısı : 92/39711 1 Açık bulunan 1 inci derece kadrolu ve + 2400 ek göstergeli Mersin Bölge Müdürlüğüne, aynı yer Şube Müdürü Ali Kemal ERGÜLEÇ'in tayini, 657 sayılı Devlet Memurları Kanununun değişik 76 nci maddesi ile 2451 sayılı Kanunun 2 nci maddesi gereğince uygun görülmüştür. 2 Bu Kararı Ulaştırma Bakanı yürütür. 23 Mart 1992 Turgut ÖZAL CUMHURBAŞKANI Süleyman DEMÎREL Başbakan Y. TOPÇU Ulaştırma Bakanı Tarım ve Köyişleri Bakanlığından : Karar Sayısı : 92/39670 1 Açık bulunan Samsun Köy Hizmetleri 12 nci Bölge Müdürlüğüne Asım BİLGİN'in, 657 sayılı Kanunun 68/B, 71 inci ve 92 nci maddeleri ile 2451 sayılı Kanunun 2 nci maddesi gereğince atanması uygun görülmüştür. 2 Bu Kararı Tarım ve Köyişleri Bakanı yürütür. Süleyman DEMİREL Başbakan 23 Mart 1992 N. CEVHERİ Tarım ve Köyişleri Bakanı Turgut ÖZAL CUMHURBAŞKANI Yürütme ve İdare Bolümü Sayfa : 4
27 Mart 1992 Sayı : 21184 RESMÎ GAZETE Sayfa : 7 Yönetmelik Orta Doğu Teknik Üniversitesinden : Tanım Orta Doğu Teknik Üniversitesi Bilgisayar Destekli Tasarım, İmalat ve Robotik Araştırma ve Uygulama Merkezi Yönetmeliği Madde 1 Bu Yönetmelikle 2547 sayılı Kanunun 2880 sayılı Kanunla değişik 3/j maddesindeki tanıma dayanılarak "Orta Doğu Teknik Üniversitesi-Bilgisayar Destekli Tasarım, imalat ve Robotik Araştırma ve Uygulama Merkezi" (ODTÜ-BİLTİR Merkezi - METU CAD/CAM/ROBOTICS Center) kurulmuştur. Bu Yönetmelikte Orta Doğu Teknik Üniversitesi "O D T Ü", Bilgisayar Destekli Tasarım, imalat ve Robotik Araştırma ve Uygulama Merkezi "Merkez" olarak anılacaktır. Amaç Madde 2 Merkezin amacı: Bilgisayar destekli tasarım-imalat, robotik, esnek imalat sistemleri ve bilgisayarla bütünleşik (tümleşik) imalat konularında: a) Bilimsel ve teknolojik araştırma yapmak ve yaptırmak, b) Uluslararası teknolojik ve endüstriyel gelişmeleri izlemek ve ülkemize aktarmak, c) Mevcut teknolojileri geliştirici, özgün bilimsel araştırma ortamı oluşturarak yaratıcılığı özendirmek, d) Kamu ve özel sektörde görev alan elemanları eğitmek, e) Amacına uygun konularda (SEM) ve diğer birimlerle işbirliği yapmaktır. Çalışma Alanı Madde 3 Merkez amacı doğrultusunda aşağıdaki alanlarda çalışmalar yürütür. a) Araştırma, inceleme, geliştirme ve uygulama projesi yapmak, yaptırmak, bu konulardaki çalışmalara katılmak ve çalışmaları desteklemek, b) ODTÜ'de yapılan yüksek lisans, doktora tez çalışmaları ve diğer bilimsel araştırmalarda araştırmacıların merkezin olanaklarından yararlanmasını sağlamak, c) (SEM) ile işbirliği içinde eğitim ve öğretim programlan düzenlemek, d) Bilimsel ve teknik çalışmalar çerçevesinde kongre, konferans ve bilimsel toplantılar düzenlemek ve yayın yapmak, e) Ulusal ve uluslararası kuruluşlarla işbirliği yapmak, 0 Üniversitece verilecek diğer görevleri yapmak. Örgütlenme ve Yönetim Madde 4 ODTÜ-Bilgisayar Destekli Tasarım, imalat ve Robotik Araştırma ve Uygulama Merkezi'nin organları şunlardır: a) Başkan b) Yönetim Kurulu c) Danışma Kurulu d) Merkez Birimleri e) Proje Grupları Başkan Madde 5 Başkan, ODTÜ'nün bilgisayar destekli tasarım ve imalat konularında geniş araştırma, uygulama ve eğitim deneyimi ve birikimi bulunan öğretim üyeleri arasından Ünii versite Yönetim Kurulu görüşü alınarak Rektör tarafından üç yıl için görevlendirilir. Süresi biten Başkan yeniden görevlendirilebilir. Başkan, en çok iki öğretim üyesini Başkan Yardımcısı seçer. Yürütme ve idare Bolümü Sayfa: J
Sayfa : 8 RESMİ GAZETE 27 Mart 1992 Sayı : 21184 Başkan Yardımcıları Yönetim Kurulu toplantılarına katılır. Yönetim Kurulu üyesi olmayan Başkan Yardımcısı toplantılara oy hakkı olmaksızın katılır. Başkan görevi başında olmadığı zaman yardımcılarından birini vekil bırakır. Göreve vekâlet dört aydan fazla sürerse yeni bir başkan görevlendirilir. Başkanın Görevleri Madde 6 Başkanın görevleri şunlardır: a) Yönetim ve Danışma Kurullarını toplantıya çağırmak ve bu kurullara başkanlık etmek, b) Merkeze bağlı Merkez Birimlerinin, Proje Gruplarının ve idari personelin düzenli ve etkin çalışmasını sağlamak, c) Merkezin yıllık çalışma raporunu, bir sonraki yılın çalışma programı taslağını ve bütçe önerisini hazırlamak ve Yönetim Kuruluna sunmak. Yönetim Kurulu Madde 7 Yönetim Kurulu, bilgisayar destekli tasarım-imalat ve robotik konularında araştırma, uygulama ve eğitim deneyimi ve birikimi bulunan; a) Mühendislik Fakültesi öğretim üyeleri arasından Dekan tarafından seçilecek beş, b) (Mimarlık, Fen-Edebiyat, İktisadi-ldari Bilimler ve Eğilim Fakülteleri) öğretim üyeleri arasından ilgili Dekan tarafından seçilecek birer, üyeden oluşur. Yönetim Kurulu üyelerinin görev süresi üç yıldır. Zorunlu hallerde bu süre bir yıl olabilir. Süresi biten üye yeniden görevlendirilebilir. Herhangi bir nedenle görevinden ayrılan Yönetim Kurulu üyesinin yerine kalan süreyi tamamlamak üzere aynı birimden bir üye görevlendirilir. Yönelim Kurulunun Görevleri Madde 8 Yönetim Kurulu, Başkanın çağrısı üzerine en az ayda bir defa toplanarak aşağıdaki görevleri yürütmekle yükümlüdür. a) Merkezin çalışmaları ve yönetimi ile ilgili kararları almak, b) Proje Gruplarının kuruluş ve çalışma ilkelerini belirleyen yönergeler hazırlamak, c) ODTÜ'de Fakülte bölümleri arasında işbirliğini gerektiren çalışmaların yürütülmesini sağlamak amacıyla protokoller düzenlemek, d) Başkanın hazırlayacağı yıllık çalışma raporunu değerlendirmek ve değerlendirme sonuçlarını rapor halinde Üniversite Yönelim Kuruluna sunmak, e) Başkanın ve Danışma Kurulunun görüş ve önerilerini değerlendirerek bir sonraki yılın çalışma programını hazırlamak, f) Yurtiçi ve yurtdışı kuruluşlarla ortaklaşa yürütülecek çalışmaların temel ilkelerini saptamak, g) Başkan tarafından hazırlanan bütçe önerisini incelemek ve onaylamak, Danışma Kurulu ve Görevleri Madde 9 Danışma Kurulu, Yönetim Kurulunca önerilen ve Rektör tarafından davet edilen a) Sanayi ve Ticaret Bakanlığından bir, b) Devlet Planlama Teşkilatından bir, c) TÜBİTAK'tan bir, d) İlgili kamu ve özel kuruluşlardan, meslek odalarından ve birliklerden birer, olmak üzere en çok 10 temsilciden oluşur. Danışma Kurulu üyelerinin görev süresi iki yıldır. Süresi biten üye yeniden görevlendirilebilir. Danışma Kurulu yılda en az bir defa toplanarak Merkezin çalışmalarını değerlendirir ve yeni çalışmalar konusunda görüş ve önerilerini Yönetim Kuruluna bildirir. Yürülme ve İdare Bölümü Sayfa : 6
27 Mart 1992 Sayı : 21184 RESMİ GAZETE Sayfa : 9 Merkez Birimleri Madde 10 Araştırma ve eğitim çalışmalarını iş bölümü çerçevesinde yürütmek üzere Başkanın önerisi ve Yönetim Kurulu kararıyla tasarım, imalat ve robotik alanlarında araştırma ve uygulama merkez birimleri kurulabilir. Merkez birimlerinin kuruluş ve çalışmaları Yönetim Kurulunca hazırlanan yönergeler uyarınca yürütülür. Merkez birimlerinde görevlendirilecek her türlü personelin görevlendirilmeleri veya atanmaları Merkez Başkanı'nın önerisi ve Rektör'ün onayı ile yapılır. Proje Grupları Madde 11 Araştırma ve eğitim çalışmalarını iş bölümü çerçevesinde yürütmek üzere Başkanın önerisi ve Yönetim Kurulu kararıyla tasarım, imalat ve robotik alanlarında proje grupları kurulabilir. Proje gruplarının kuruluş ve çalışmaları Yönetim Kurulu'nca hazırlanan yönergeler uyarınca yürütülür. Proje gruplarında görevlendirilecek her türlü personelin görevlendirilmeleri veya atanmaları Merkez Başkanı'nın önerisi ve Rektör'ün onayı ile yapılır. İta Amiri Madde 12 Merkezin ita amiri Rektördür. Yürürlük Madde 13 Bu Yönetmelik yayımı tarihinde yürürlüğe girer. Yürütme Madde 14 Bu Yönetmeliği Orta Doğu Teknik Üniversitesi Rektörü yürütür. Tebliğler Sanayi ve Ticaret Bakanlığından : (ölçüler ve Kalite Kontrol Genel Müdürlüğü) Tebliğ No : 92/57-58 Su, Elektrik, Havagazı ve Doğalgaz Sayaçlarının Muayene, Tamir ve Ayar Ücretleri Tarifesi Hakkında Tebliğ 1 3516 sayılı Ölçüler ve Ayar Kanununun 11 inci maddesi uyarınca, su, elektrik, havagazı ve doğalgaz sayaçlarının muayene, tamir ve ayarı için ayar istasyonları tarafından sayaç sahibi şahıs veya müesseselerden alınacak ücret tarifesi aşağıda belirtildiği şekilde yeniden düzenlenmiştir. 2 Bu tarife, yeni, kullanılmış veya şikayelti olarak ayar istasyonlarına sevkedilen sayaçların tamir, ayar ve muayene ücretlerini kapsar. 3 Su sayaçları muayene ve ayar ücretleri: Kullanılmış Sayacın Su Giriş Çapı Yeni Sayaç Sayaç 40 mm (dahil) 2.500,- TL. 3.500,- TL. 50-100 mm (dahil) 5.000,- TL. 6.000,- TL. 100 mm'den büyük 7.000.- TL. 9.000,- TL. 4 Tamir Ücretleri: Yukarıdaki ücretlerden ayrı olarak; a) Kullanılmış sayaçların iç ve dış temizliği ile yağlanmaları ve parça değiştirilmesini gerektirmeyen tamirleri karşılığında: 40 mm ye kadar sayaçlar için 3.500, TL. 50 mm ve daha büyük sayaçlar için 6.000, TL. b) Parça değiştirilmesini gerektiren hallerde, parça bedeline ilâveten beher parçanın değiştirilmesi için: 40 mm ye kadar sayaçlar için 2.000, TL. 50 mm ve daha büyük sayaçlar için 3.000, TL. c) Boyamayı gerektiren hallerde: 40 mm ye kadar sayaçlar için 2.000, TL. 50 mm ve daha büyük sayaçlar için 3.000, TL. 5 Elektrik Sayaçları Muayene ve Ayar Ücretleri: Kullanılmış Sayacın Cinsi Yeni Sayaç Sayaç Tek fazlı sayaçlar 2.000,- TL. 3.000,- TL. Üç fazlı aktif enerji sayaçları 3.000,- TL. 3.500,- TL. Reaktif enerji sayaçları 4.000,- TL. 4.500,- TL. Yürütme ve İdare Bölümü Sayfa 7
Sayfa : 10 RESMİ GAZETE 27 Mart 1992 Sayı : 21184 6 Tamir Ücretleri: a) Kullanılmış sayaçların iç ve dış temizlikleri ile yağlanmaları ve parça değiştirilmesini gerektirmeyen tamirleri karşılığında: Tek fazlı sayaçlar için 2.500, TL. Üç fazlı reaktif enerji sayaçları için 3.500, TL. b) Parça değiştirilmesini gerektiren hallerde, parça bedeline ilaveten beher parçanın değiştirilmesi için 1.500, TL. işçilik c) Boyamayı gerektiren hallerde beher sayaç için 2.000, TL. boyama ücreti alınır. 7 Redüktörlü ve Demandmetreli Sayaçlar: Redüktörlü ile birlikte muayene edilen sayaçlarla demandmetreli sayaçlarda 5 inci maddede yazılı miktarlara % 50 zam yapılır. Yalnız redüktör muayenelerinde beher redüktör için 3.000, TL. alınır. 8 Havagazı ve Doğalgaz Sayaçları Muayene ve Ayar Ücretleri: Kullanılmış Sayacın Büyüklüğü Yeni Sayaç Sayaç 30 m3h (dahil)'e kadar 3.000,- TL. 4.000,- TL. 30-100 m'/h (dahil)'e kadar 3.500.- TL. 6.000,- TL. 100 m'/h den büyük 6.000,- TL. 10.000,- TL. 9 Tamir Ücretleri: a) Kullanılmış sayaçların içi ve dış temizliği yağlanmaları ve parça değiştirilmesini gerektirmeyen tamirleri karşılığında: 30 m'/h (dahil)'e kadar sayaçlar için 5.000, TL. 30-100 m'/h (dahil)'e kadar sayaçlar için 8.000, TL. 100 m'/h den büyük sayaçlar için 10.000, TL. b) Parça değiştirilmesini gerektiren hallerde, parça bedeline ilaveten beher parçanın değiştirilmesi için: 30 m'/h (dahil)'e kadar sayaçlar için 1.500, TL. 30 m'/h den büyük sayaçlar için 2.500, TL. c) Boyamayı gerektiren hallerde: 30 m'/h (dahil)'e kadar sayaçlar için 3.000, TL. 30 m'/h den büyük sayaçlar için 4.500, TL. boyama ücreti alınır. 10 Şikayetli sayaçların yalnız muayenelerde, yeni sayaçlar için kabul edilen ücretler uygulanır. 11 Aboneler tarafından vaki şikayetler üzerine yapılacak muayenelerde sayacın doğru çalıştığı tesbit olunursa, sayacın yerinden sökülüp takılma masrafı olarak aboneden 7.000, TL. alınır. 12 Ayar istasyonunun Ölçüler ve Ayar Teşkilatına uzaklığı, görevlendirilecek memura yolluk ödenmesini gerektiriyorsa bu yolluk, damgalanan sayaç sayısına bölünmek suretiyle yukarıdaki ücretlere ilave edilir. Ancak bu miktar sayaç başına 700, TL.yı geçemez. 13 Beher sayaç için kullanılan damga teli ve kurşunu karşılığında işçilik dahil 500, TL. ücret alınır. 14 Muayeneleri sonunda reddedilen sayaçlardan hiç bir ücret talep olunmaz. 15 Bu tarife üstünde ücret talep eden veya alanlar hakkında, 3516 sayılı ölçüler ve Ayar Kanunu, 14. maddesinin (g) bendine göre 300.000, TL., suçun tekerrürü halinde ise 600.000, TL. para cezası uygulanır. 16 Bu tarifenin bir çerçeve ile ayar istasyonunun kolayca görülebilecek bir yerine asılması zorunludur. 17 Bu Tebliğ, 3516 sayılı Ölçüler ve Ayar Kanununun 11 inci maddesi uyarınca, 1993 yılı Ocak ayında tesbit olunacak yeni tarifenin yayımı tarihine kadar geçerlidir. 18 Bu Tebliğ yayımı tarihinde yürürlüğe girer. 19 Bu Tebliğ hükümlerini Sanayi ve Ticaret Bakanlığı yürütür. Tebliğ olunur. Yürütmeme ve İdare Bolümü Sayfa : 8
27 Mart 1992 Sayı : 21184 RESMÎ GAZETE Sayfa : 11 Başbakanlık Hazine ve Dış Ticaret Müsteşarlığından : Dış Ticaret Sermaye Şirketlerine İlişkin Tebliğ (İhracat 92/13) Madde 1 90/1023 sayılı İhracat Rejimi Kararı'nın 3 üncü maddesinin (e) bendi uyarınca "İhracat 92/1" sayılı Tebliğ'de belirtilen kriterler dikkate alınarak "Dış Ticaret Sermaye Şirketi" ünvanı verilen şirketler belirlenmiştir. Madde 2 1992 yılı için geçerli olmak üzere Dış Ticaret Sermaye Şirketi ünvanı verilen şirketler alfabetik sıraya göre aşağıda gösterilmiştir. SIRA NO ŞİRKETİN ÜNVANI ADRESİ 1 3 4 S 6 7 8 9 11 12 13 AK-PA TEKSTİL İHRACAT PAZARLAMA A.Ş. BİLKONT DIŞ TİCARET VE TEKSTİL SAN. A.Ş. BORUSAN İHRACAT İTHALAT VE DAĞITIM A.Ş. CAM PAZARLAMA A.Ş. CİHAN ELEKTRONİK SAN. A.Ş. ÇOLAKOĞLU DIŞ TİCARET A.Ş. ÇUKUROVA DIŞ TİCARET A.Ş. DİLER DIŞ TİCARET A.Ş. ECOM ECZACIBAŞI DIŞ TİCARET A.Ş. EKİNCİLER DIŞ TİCARET A.Ş. EXSA EXPORT SANAYİ MAMULLERİ SATIŞ VE ARAŞTIRMA A.Ş. GSD DIŞ TİCARET A.Ş. İZDAŞ DIŞ TİCARET A.Ş. Miralay Şefik Bey Sok. Akhan No : 15/17 Gümüşsuyu Taksim - İSTANBUL Keresteciler Sitesi Fatih Cad. Meşe Sok. No : 1 Kat : 2-3 34010 Merter - İSTANBUL Meclisi Mebusan Cad. No : 101 80040 Salıpazarı - İSTANBUL Büyükdere Cad. Beytem Han Kat: 4-5 80220 Şişli - İSTANBUL Yıldız Barboros Bulvarı No : 137 80700 Beşiktaş - İSTANBUL Kemeraltı Cad. No : 24/5 Karaköy Ticaret Merkezi Karaköy - İSTANBUL Ecza Sok. No : 6 Safter Han 80640 Gültepe - İSTANBUL Tersane Cad. Diler Han No : 46-48 Karaköy - İSTANBUL Büyükdere Cad. No : 193 80640 Levent - İSTANBUL Kabataş Set Üstü No: 45 Haktan Han Kat: 3 Kabataş-İSTANBUL Atatürk Cad. Sabancı İş Merkezi No : 3 Kat: 6-7-8 01060 ADANA Müselles Sok. Santa İşhanı Kat: 3-4 80280 Esentepe-İSTANBUL Büyükdere Cad. No : 112 80280 Zincirlikuyu-İSTANBUL Yürütme ve İdare Bölümü Sayfa : 9
Sayfa : 12 RESMİ GAZETE 27 Mart 1992 Sayı : 21184 SIRA NO ŞİRKETİN ÜNVANI ADRESİ 14 İZMİR DEMİR ÇELİK SAN. A.Ş. Gazi Bulvarı No : 68/1 35210 Çankaya-İZMİR 15 İZMİR DERİ DIŞ TİCARET A.Ş. Halit Ziya Bulvarı No : 74 3/6 İZMİR 16 17 18 19 20 21-22 KİBAR DIŞ TİCARET A.Ş. NADİR DIŞ TİCARET A.Ş. PETKİM PETROKİMYA HOLDİNG A.Ş. RAM DIŞ TİCARET A.Ş. SÖNMEZ TEKSTİL TİCARET VE SANAYİ A.Ş. TEKFEN DIŞ TİCARET A.Ş. TEKSTİL SANAYİCİLERİ DIŞ TİCARET A.Ş. 23 TOPRAK DIŞ TİCARET A.Ş. 24 YAŞAR DIŞ TİCARET A.Ş. Madde 2 Bu Tebliğ yayımı tarihinde yürürlüğe girer. Tersane Cad. No : 66 Kibar Han Karaköy-İSTANBUL Çırağan Cad. No : 20 Beşiktaş-İSTANBUL Aliağa-İZMİR Büyükdere Cad. Lalezar Han No : 101 80310 Mecidiyeköy-İSTANBUL Yalova Yolu 9 uncu Km. BURSA Tekfen Sitesi Ulus Mahallesi Etiler-ISTANBUL Müselles Sok. Santa İş Merkezi Kat : 7 Esentepe - İSTANBUL Büyükdere Cad. Nevtron Işhanı No : 119/4 Gayrettepe-İSTANBUL Gaziosmanpaşa Bulvarı No : 10/1 Batı İşhanı İZMlR Sermaye Piyasası Kurulundan : "Finansman Bonolarının ihracına Dair Esaslar" Tebliğine Ek Tebliğ Seri : III No : 9 MADDE 1 Bu Tebliğ, 24 Aralık 1986 tarih ve 19321 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan "Finansman Bonolarının ihracına Dair Esaslar" başlıklı Seri : III, No : 4 Tebliğinin bazı maddelerinin değiştirilmesi amacıyla düzenlenmiştir. MADDE 2 Seri : III, No : 4 Tebliğinin, Seri : III, No : 7 Tebliği ile değişik 4 üncü maddesinin 1 inci fıkrası aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir. Azami ihraç Tutarı Madde 4 Üçüncü maddedeki nitelikleri taşıyan ortaklıkların, finansman bonosu azami ihraç tutarlarının tespitinde, Kararname ile belirlenen şartlar ve limitler esastır. MADDE 3 Bu Tebliğ yayımı tarihinde yürürlüğe girer. MADDE 4 Bu Tebliğ hükümlerini Sermaye Piyasası Kurulu yürütür. Yürütme ve İdare Bölümü Sayfa : 10
27 Mart 1992 Sayı : 21184 RESMÎ GAZETE Sayfa : 13 YARGI BÖLÜMÜ Anayasa Mahkemesi Kararı Esas Sayısı : 1990/15 Karar Sayısı : 1991 /5 Karar Günü : 28.2. 1991 İTİRAZ YOLUNA BAŞVURAN : Almus Asliye Hukuk Mahkemesi İTİRAZIN KONUSU : 17.2.1926 günlü, 743 sayılı Türk Kanunu Medenisi'nin 292. maddesinin, Anayasa'nın Başlangıç'ıyla 2., 5., 10., 12., 13. ve 41. maddelerine aykırılığı savıyla iptali istemidir. '- OLAY : Evli erkeğin zinasından doğan ve baba tarafından noterlikçe düzenlenen resmi senetle tanınan çocuğun bu işleme dayanılarak nüfus kaydının yapılmaması üzerine Cumhuriyet Savcılığınca, "Hatalı yapılan baba hanesindeki kaydın iptali ile çocuğun annesi üzerine tescili" için açılan davada davalıların Anayasa'ya aykırılık savının ciddi olduğu kanısına varan yerel mahkeme Medeni Kanun'un 292. maddesinin iptali istemiyle Anayasa Mahkemesi'ne başvurmuştur. II- İTİRAZIN GEREKÇESİ : İtiraz yoluna başvuran mahkemenin bu konudaki görüşünü açıklayan 1.5.1990 günlü, 1989/158 sayılı kararı şöyledir : "Almus C. Savcılığı'nın 6.11.1989 günlü dava dilekçesi ile başkasıyla resmi nikahlı olarak evli bulunan davalının bu arada birlikte yaşadığı diğer davalıdan 19.5. 1988 tarihinde zina mahsulü çocuğun dünyaya geldiği, davalının 14.11.1988 tarihinde Almus Noterliğince düzenlenen resmi tanıma senedi ile bu çocuğu tanıdığı ve buna istinaden çocuğun nüfusa kaydının yapıldığı, hatalı yapılan baba hanesindeki kaydın iptali ile çocuğun annesi üzerine tescilinin yapılması istenilmiş ve yapılan yargılama sırasında davalılar ve vekilleri T.C. Medeni" Kanunu'nun 292. maddesinde "evli erkek ve kadının zinasından doğan çocuk tanınamaz" denmekte ise de bu hükmün uzantısı olan "Cinsi münasebet sırasında davalı evli ise babalığa hükmedilemez" kuralını taşıyan M.K.nun 310/2. maddesinin Anayasa Mahkemesi'nin 21.5.1981 tarihli ve esas 1980/89, karar 1981/22 sayılı kararı ile iptal edildiği ve bu iptalden sonra müstakil olarak uygulanabilir hale gelen M.K.nun 310/1. maddesinde "davalı anaya evlenme vadettiği veya cinsi münasebet bir cürüm veya nüfuzu suistimal teşkil eylediği takdirde davacının talebi üzerine hakim babalığa Yargı Bolümü Sayfa : 1 Not: Anayasanın 153. maddesi gereğince İşbu kararın "hemen" yayımlanabilmesi için Anayasa Mahkemesinin gönderdiği metnin filmi çekilmek sureliyle basılmıştır.
Sayfa : 14 RESMİ GAZETE 27 Mart 1992 Sayı : 21184 hükmeder" dendiğini bu durumda baba aleyhine babalık davası açılmış olsaydı kendisinin babalığa mahkûm edileceğini esasen kendisinin tanıma ile bu durumu ortaya çıkardığını, tanımaya itiraz etmekte yararı olacak kişilerin bir itirazının bulunmadığı, süresi içinde M.K. hükümleri gereğince bu tanımaya itiraz etmediklerini, tanımanın küçük çocuğun korunması, geleceğinin güven altına alınması için yapıldığını, kamu yararının aslında bu durumda olan çocukların tanınması ile değil, çocuğun meydana gelmesine sebep olan ilişki sebebiyle ihlal edildiğini ancak bu sonuç meydana geldikten sonra bu olayın ağır faturasının çocuk üzerine yıkılmasının kamu yararı adına da olsa hukuk ve adalet anlayışı ile bağdaşmadığını, M.K.un 310/2. maddesini iptal eden Anayasa Mahkemesi'nin gerekçesinin 292. madde İçin de iptal gerekçesi olabilecek nitelikte bulunduğunu bu sebeple M.K.un 292. maddesinin Anayasa'nın Başlangıç kısmına ve 2, S, 10, 12, 13 ve 41. maddelerine aykırı olduğu için iptal edilmesi gerektiğini talep etmiştir. Mahkememizce davalılar vekilinin bu talebi incelenmiş, bu talebin reddi C.Savcılığı'nca istenmiş, nüfus temsilcisi ise aleyhde ve lehde bir beyanda bulunmamış ve talep davayı geri bırakacak mesnetten yoksun bir mahiyette görülmeyip zikredilen M.K.un 310/2. maddenin iptaline ilişkin Anayasa Mahkemesi'nin 21.5.1981 tarihli kararı nazara alındığında bu Anayasa'ya aykırılık iddiasının yerinde olduğu kanaatine varılmıştır. Şöyle ki. Anayasa Mahkemesi'nin 21.5.1981 tarihli M.K.un 310/2 maddesinin iptaline ilişkin hükmünün 18.8.1981 tarihli Resmi Gazete'de yayımlanan gerekçesi incelendiğinde esasen talebin 292. maddeyi de içermesine rağmen incelemenin sadece mahkemedeki görülmekte olan dava sebebiyle M.K.un 310/2. maddesi ile sınırlı olarak yapılması sonucu bu maddenin iptal edildiği anlaşılmış, bu sebeple M.K.un 292. maddesinin Anayasa'ya aykırılığı konusuna hiç değinilmemiştir. Ancak Anayasa Mahkemesi'nin gerekçesi incelendiğinde insan hakları yönünden, Anayasa'nın genel ilkeleri ile 10, 12, 35. maddeleri karşısında babanın evli olduğu halde bekar bir kadınla ilişkisinden olan zina mahsulü çocuğun toplumdaki durumunun gözönüne alınması sonucu, bu çocuğun yoksun kaldığı haklar ve toplumdaki durumu sebebiyle yasa koyucunun sık sık af yasaları çıkarmak suretiyle bu durumu bertaraf etmek gayretinde bulunuşu gözönüne alındığında bu gerekçenin 292. madde için de geçerli olabileceği konusunda tereddüt bulunmamaktadır. Böylece, evlilik dışı doğan çocukla baba arasında ilişki kurulmaması durumunda evlilik birliği dışında doğan çocuğun öteki çocuklardan ayrı ve ona zarar verici bir durum İçine sokulmasının eşitlik ilkesine aykırı bulunduğu, maddi ve manevi ayrılık içine İtilip kişiliklerinin serbest oluşumu ve gelişimi Yargı Bölümü Sayfa : 2
27 Mart 1992 Sayı : 21184 RESMİ GAZETE Sayfa : 15 temel haklarından mahrum kaldıkları, normal olmayan kadın erkek ilişkilerinin sonucu doğan çocuğu toplum dışına iterek ve haklarından yoksun kılarak cezalandırmış olmaları sonucunun ortaya çıkması karşısında doktirinde de sosyal temelden yoksun bulunan bu kuralın uygulanmasının mümkün olduğu kadar dar bir alana hasredilmesinin doğru olacağı ve zina ürünü çocukların tanınamayacağı konusundaki M.K.nun 292. maddesinin yasal bir dayanağının kalmadığı, zina ürünü çocuğu gönül rızası ile tanımaya hazır olan kimsenin mutlaka dava edilmesini gerekli saymanın mantığa aykırı olup bu maddenin Anayasa'ya aykırılığı konusunda ciddi münakaşalar ve görüşler bulunduğu açık olmakla iddia ciddi bulunmuş ve iptali konusunun Anayasa Mahkemesi'nce incelenmesinde gereklilik bulunduğu kanatine varılmıştır." III- YASA METİNLERİ : A) İPTALİ İSTENEN YASA KURALI : Türk Kanunu Medenisi'nin itiraz konusu 292. maddesi şöyledir: "MADDE 292.- Birbirleriyle evlenmeleri memnu olanlardan veya evli erkek ve kadınların zinasından doğan çocuk, tanınamaz." B) DAYANILAN ANAYASA KURALLARİ : iptal istemine dayanak gösterilen Anayasa kuralları şunlardır : 1. "BAŞLANGIÇ Ebedi Türk vatan ve milletinin bütünlüğüne ve kutsal Türk Devletinin varlığına karşı, Cumhuriyet devrinde benzeri görülmemiş bölücü ve yıkıcı kanlı bir iç savaşın gerçekleşme noktasına yaklaştığı sırada; Türk Milletinin ayrılmaz parçası olan Türk Silahlı Kuvvetlerinin, milletin çağrısıyla gerçekleştirdiği 12 Eylül 1980 harekâtı sonucunda, Türk Milletinin meşru temsilcileri olan Danışma Meclisince hazırlanıp. Milli" Güvenlik Konseyince son şekli verilerek Türk Milleti tarafından kabul ve tasvip ve doğrudan doğruya O'nun eliyle vazolunan bu ANAYASA : - Türkiye Cumhuriyetinin kurucusu, ölümsüz önder ve eşsiz kahraman Atatürk'ün belirlediği milliyetçilik anlayışı ve O'nun inkılâp ve ilkeleri doğrultusunda;' - Dünya milletler ailesinin eşit haklara sahip şerefli bir üyesi olarak; Türkiye Cumhuriyetinin ilelebet varlığı, refahı, maddi ve manevi mutluluğu ile çağdaş medeniyet düzeyine ulaşma azmi yönünde; - Millet iradesinin mutlak üstünlüğü, egemenliğin kayıtsız şartsız Türk Milletine ait olduğu ve bunu millet adına kullanmağa yetkili kılınan hiçbir kişi ve kuruluşun, bu Anayasada gösterilen hürriyetçi demokrasi ve bunun icaplarıyla belirlenmiş hukuk düzeni dışına çıkamayacağı; Yargı Bölümü Sayfa : 3
Sayfa : 16 RESMİ GAZETE 27 Mart 1992 Sayı: 21184 - Kuvvetler ayrımının, Devlet organları arasında üstünlük sıralaması anlamına gelmeyip, belli Devlet yetkilerinin kullanılmasından ibaret ve bununla sınırlı medeni" bir işbölümü ve işbirliği olduğu ve üstünlüğün ancak Anayasa ve kanunlarda bulunduğu; - Hiçbir düşünce ve mülahazanın Türk milli menfaatlerinin, Türk varlığının Devleti ve ülkesiyle bölünmezliği esasının, Türklüğün tarihi' ve manevi" değerlerinin; Atatürk milliyetçiliği, ilke ve inkılâpları ve medeniyetçiliğinin karşısında korunma göremeyeceği ve lâiklik ilkesinin gereği kutsal din duygularının. Devlet işlerine ve politikaya kesinlikle karıştırılmayacağı; - Her Türk vatandaşının bu Anayasadaki temel hak ve hürriyetlerden eşitlik ve sosyal adalet gereklerlnce yararlanarak milli kültür, medeniyet ve hukuk düzeni içinde onurlu bir hayat sürdürme ve maddi' ve manevi" varliğını bu yönde geliştirme hak ve yetkisine doğuştan sahip olduğu; - Topluca Türk vatandaşlarının milli" gurur ve iftiharlarda, milli sevinç ve kederlerde, milli varlığa karşı hak ve ödevlerde, nimet ve külfetlerde ve millet hayatının her türlü tecellisinde ortak olduğu, birbirinin hak ve hürriyetine kesin saygı, karşılıklı içten sevgi ve kardeşlik duygularıyla ve "Yurtta sulh, cihanda sulh" arzu ve inancı içinde, huzurlu bir hayat talebine hakları bulunduğu; FİKİR, İNANÇ VE KARARIYLA anlaşılmak, sözüne ve ruhuna bu yönde saygı ve mutlak sadakatle yorumlanıp uygulanmak üzere, TÜRK MİLLETİ TARAFINDAN, demokrasiye âşık Türk evlatlarının vatan ve millet sevgisine emanet ve tevdi olunur." 2. "MADDE 2.- Türkiye Cumhuriyeti, toplumun huzuru, milli dayanışma ve adalet anlayışı İçinde, insan haklarına saygılı, Atatürk milliyetçiliğine bağlı, başlangıçta belirtilen temel ilkelere dayanan, demokratik, lâik ve sosyal bir hukuk Devletidir." 3. "MADDE 5.- Devletin temel amaç ve görevleri, Türk milletinin bağımsızlığını ve bütünlüğünü, ülkenin bölünmezliğini. Cumhuriyeti ve demokrasiyi korumak, kişilerin ve toplumun refah, huzur ve mutluluğunu sağlamak; kişinin temel hak ve hürriyetlerini, sosyal hukuk devleti ve adalet ilkeleriyle bağdaşmayacak surette sınırlayan siyasal, ekonomik ve sosyal engelleri kaldırmaya, insanın maddi* ve manevi" varlığının gelişmesi için gerekli şartları hazırlamaya çalışmaktır." 4. "MADDE 10.- Herkes, dil, ırk, renk, cinsiyet, siyası" düşünce, felsefi inanç, din, mezhep ve benzeri sebeplerle ayırım gözetilmeksizin kanun önünde «aittir. Yargı Bölümü Sayfa : 4
27 Mart 1992 Sayı : 21184 Hiçbir kişiye, aileye, zümreye veya sınıfa imtiyaz tanınamaz. Devlet organları ve idare makamları bütün işlemlerinde kanun önünde eşitlik ilkesine uygun olarak hareket etmek zorundadırlar." 5. "MADDE 12.- Herkes, kişiliğine bağlı, dokunulmaz, devredilmez, vazgeçilmez temel hak ve hürriyetlere sahiptir. Temel hak ve hürriyetler, kişinin topluma, ailesine ve diğer kişilere karşı ödev ve sorumluluklarını da ihtiva eder." 6. "MADDE 13.- Temel hak ve hürriyetler. Devletin ülkesi ve milletiyle bölünmez bütünlüğünün, milli milir egemenliğin. Cumhuriyetin, milli" güvenliğin, kamu düzeninin, genel asayişin, kamu yararının, genel ahlâkın ve genel sağlığın korunması amacı ile ve ayrıca Anayasanın ilgili maddelerinde öngörülen özel sebeplerle. Anayasanın sözüne ve ruhuna uygun olarak kanunla sınırlanabilir. Temel hak ve hürriyetlerle ilgili genel ve özel sınırlamalar demokratik toplum düzeninin gereklerine aykırı olamaz ve öngörüldükleri amaç dışında kullanılamaz. Bu maddede yer alan genel sınırlama sebepleri temel hak ve hürriyetlerin tümü için geçerlidir." RESMÎ GAZETE Sayfa: 17 7. "MADDE 41.- Aile, Türk toplumunun temelidir. Devlet, ailenin huzur ve refahı ile özellikle ananın ve çocukların korunması ve aile planlamasının öğretimi ile uygulanmasını sağlamak için gerekli tedbirleri alır, teşkilatı kurar." IV- İLK İNCELEME : Anayasa Mahkemesi Içtüzüğü'nün 8- maddesi gereğince, Necdet DARICIOĞLU, Yekta Güngör ÖZDEN, Muammer TURAN, Mehmet ÇINARLI, Servet TÜZÜN, Mustafa ŞAHİN, İhsan PEKEL, Selçuk TÜZÜN, Ahmet N. SEZER, Erol CANSEL ve Yavuz NAZAROĞLU'nun katılmaları ile 29.5. 1990 gününde yapılan ilk inceleme toplantısında "dosyada eksiklik bulunmadığından işin esasının incelenmesine, sınırlama sorununun esas inceleme evresinde ele alınmasına" oybirliğiyle karar verilmiştir. V- ESASIN İNCELENMESİ : İşin esasına ilişkin rapor, başvuru kararı ve ekleri, itiraz konusu yasa kuralıyla dayanılan Anayasa kuralları, bunların gerekçeleri öteki yasama belgeleri okunup incelendikten sonra gereği görüşülüp düşünüldü : Yargı Bölümü Sayfa : 5
Sayfa : 18 RESMİ GAZETE 27 Mart 1992 Sayı: 21184 A) SINIRLAMA SORUNU : İtiraz konusu kuralla, evlilik dışı doğan çocukların baba yönünden neseplerinin gayri sahih hale getirilmesini önleyen bir düzenleme yapılmakta, nitelikleri yönünden aralarında büyük farklılık bulunan birbirleri ile evlenmeleri memnu olanlardan doğan çocuklar ile zina mahsulü çocuklar değişik tanıma kapsamına alınmaktadır. gerekçelerle Bu iki grup çocuğun ayrı ayrı İrdelenmesi hukuksal bir zorunluluktan kaynaklanmaktadır. itiraz yoluna başvuran mahkemenin bakmakta olduğu davada, çocuk evli babanın zinası sonucu olmuştur. Bu yönden anayasal denetime itiraz konusu 292. maddenin tamamı değil, doğrudan konuya ilişkin ve uygulanacak kısmının esas alınması gerekir. Anayasa'nın 152. ve 2949 sayılı Yasa'nın 28. maddelerine göre, itiraz yoluyla Anayasa Mahkemesi'ne yapılan başvurular, mahkemenin görev alanı, bakmakta olduğu davada uygulanacak yasa kuralı ile sınırlı tutulmuştur. Uygulanacak yasa kuralından amaç, bir davanın değişik evrelerinde ortaya çıkan sorunların çözümünde veya davayı sonuçlandırmada olumlu ya da olumsuz yönde etki yapacak nitelikte bulunan yahut tarafların istek ve savunmaları çerçevesinde bir karar vermek için ön planda tutulması gereken kurallardır. Uygulama olanağı bulunmayan hükümler Anayasa'ya uygunluk denetimininin dışında kalmaktadır. Anayasa Mahkemesi'nin işin esasına girerek verdiği red kararının Resmi" Gazete'de yayımlanmasından sonra on yıl geçmedikçe aynı yasa hükmünün Anayasa'ya aykırılığı savıyla tekrar başvuruda bulunulamayacağını öngören Anayasa'nın 152. ve 2949 sayılı Yasa'nın 28. maddeleri de sınırlama sorunu üzerinde önemle durulmasını zorunlu kılmaktadır. İtiraz yoluna başvuran mahkeme Yasa'nın 292. maddesini Anayasa'ya aykırı görerek başvururken herhangi bir sınırlama yapmamıştır. Maddenin tümünün iptalini istemek bir ayırım yapmadan itirazda bulunmak olaya uygun bir başvuru değildir. Bakılmakta olan davanın kapsamını aşan istemin uygulanacak kuralla sınırlı tutulması incelemenin uygunluğu yönünden de gereklidir. İtiraz yoluna başvuran mahkemenin bakmakta olduğu davada doğrudan gözönünde tutulacak kural ise Medenî Kanun'un 292. maddesinin evli erkeklerin zinasından doğan çocukların tanınmayacağına ilişkin kısmıdır. Bu nedenlerle 17.2. 1926 günlü, 743 sayılı Türk Kanunu Medenisinin itiraz konusu 292. maddesiyle ilgili esas incelemenin evli erkeklerin zinasından doğan çocukların tanınamayacağına ilişkin "... erkek ve..." sözcükleriyle sınırlı olarak yapılması gerekmektedir. yargı Bölümü Sayfa : 6
27 Mart 1992 Sayı : 21184 RESMÎ GAZETE Sayfa: 19 Erol CANSEL bu görüşe katılmamıştır. İtiraz konusu kuralın Anayasa yönünden incelenmesine geçilmeden önce evlilik dışı doğan çocuğun hukuksal konumuna değinilmeslnde, sorunun genel olarak ilişkisi saptanan başka konularla ve diğer hukuk sistemleriyle birlikte ele alınmasında yarar görülmüştür. B) İTİRAZ KONUSU KURALIN ANLAM VE KAPSAMI : Aile hukukunda düzenlenen nesep "bir kimsenin sadece babasına ve anasına nispeti, yani ana, baba ile çocuk arasındaki hısımlık ilişkisi" olarak tanımlanabilen dar ve sınırlı bir anlam taşır. Evlilik dışı çocuğun babası, tanıma veya mahkeme kararı ile saptanır. (M.K. Md. 290) İtiraz konusu kural tanıma yolu ile evli erkeklerin zinasından doğan çocukların babaya sahih olmayan neseple bağlanmasını önlemektedir. özellikle şahsa bağlı haklardan olan tanıma evlilik dışı bir çocuğun yaş ve süre sınırı aranmaksızın Medeni' Yasa'da yazılı şekil ve şartlara uygun olarak babası tarafından benimsenmesidir. Medeni" Yasa'nın tanınmalarını yasakladığı çocuklar aralarında çok yakın kan hısımlığı bulunduğu için, birbirleriyle evlenmeleri yasak olanlardan doğan (fücur mahsulü) çocuklar ile evli bir kimsenin bir başkasıyla birleşmesinden doğan (zina ürünü) çocuklardır (M.K. Md. 292). Bu kurala göre evli erkek başka bir kadınla olan ilişkisinden doğan çocuğu tanıyamayacaktır. Bu takdirde evlilik dışı çocukla babası arasında hukuken bir hısımlık bağı yoktur. Çocukla anası arasında ise doğrudan doğruya bir hukuksal ilişki doğar (M.K. Md. 290/1); soyut doğum olayı ile çocuk anasına nisbet olunur ve anasının hısımlarıyla onun arasında hukuken kan hısımlığı gerçekleşir. Çocuk anasının soyadını ve vatandaşlık hakkını kazanır, onun mirasçısı olur. Onunla annesi ve annesinin hısımları arasındaki bağ, velayet ve çocuğun mallarını idare ve yararlanma dışında nesebi sahih çocuklarla anaları arasındaki hukuki bağın aynıdır (M.K. Md. 312/son, 314). "Sahih nesep", çocuğun evlilik İçinde doğmasıyla (M.K. 241), evlilik dışında doğmakla birlikte, sonradan ana babanın evlenmesiyle (M.K. 247), yargıç kararıyla (M.K. 249) yahut da nesebin özel yasalarla (idari yoldan) düzeltilmesiyle kurulur. Bu durumlarda hem babaya hem anaya sahih nesep bağı oluşur. "Sahih olmayan nesep" ise, ana ve baba bakımından değişik biçimlerde doğar. Yargı Bölümü Sayfa : 7
Sayfa : 20 RESMİ GAZETE 27 Mart 1992 Sayı : 21184 Ana bakımından sahih olmayan nesep, doğumla meydana gelir. Medeni" Yasa'nın 290. maddesinde "Nesebi sahih olmayan çocuğun anası, doğuran kadındır." denilerek bu husus belirtilmiştir. Baba bakımından sahih olmayan nesep ise ancak, evlilik dışı bir ilişkiden doğan çocuğun tanınması (M.K. 291) ya da kişisel sonuçlarıyla babalığa hükmedilmesiyle (M.K. 295 vd) oluşur. Evlilik dışı doğan bir çocuğun tabii babası ile başlangıçta hiçbir hukuksal bağ yoktur. Yasal olarak çocuğun babası belli değildir. Hukuki yönden çocukla onun doğumuna neden olan erkek arasında bir nesep ilişkisi kurulabilmesi için sadece kan bağının bulunması yeterli değildir. Yasa'da aranan kimi koşulların oluşması gerekir. Tanıma, babanın veya bazı durumlarda büyükbabanın yasanın saptadığı şekle uygun olarak yaptığı tek taraflı yenilik doğuran bir hukuksal işlemle evlilik dışı çocuğun babalığının kabul edilmesidir. Hukukumuza göre, evlilik dışı çocuklar analarına karşı daima aynı hukuki konuma sahiptirler. Babaya karşı ise her zaman gayrı sahih nesep bağı ile bağlı değildirler. Evlilik dışı bir çocuğun, babasına gayrı sahih nesep bağı ile bağlanabilmesi için babası tarafından tanınması, ya da tüm sonuçlarıyla babalığa hükmedllmesi gerekir. 1) TÜRK MEDENİ KANUNU ÖN TASARISININ TANIMA KONUSUNDA ÖNGÖRDÜĞÜ DÜZENLEME : 2467 sayılı Yasa hükümlerine göre Adalet Bakanlığı'nca kurulan komisyon tarafından hazırlanan Türk Medeni" Kanunu ön tasarısı ve gerekçesinde itiraz konusu kuralın yer aldığı madde aşağıdaki biçimde düzenlenmiştir : "Tanıma 1. Şartları ve Şekli Madde 281- Tanıma, babanın nüfus memuruna veya sulh hakimine yazılı başvurusu veya resmi senette ya da vasiyetnamesinde yapacağı açıklama ile olur. Tanıma beyanında bulunan kimse küçük veya kısıtlı ise veli veya vasisinin de rızası gereklidir. Başka bir erkekle soybağı bulunan çocuk bu bağ geçersiz kılınmadtkça tanınamaz. Birbiriyle evlenmeleri yasak olan kan hısımlarının cinsel ilişkilerinden doğan çocukların tanınması yasaktır." Yargı Bölümü Sayfa : 8