39
içindekiler Başkan Prof. Dr. M. Âkif AYDIN Yayın Kurulu Abdullah Taha ORHAN Muhammed Enes TOPGÜL Zeynep GÜNEŞ SAVRAN Tasarım MimEmin İcadiye - Bağlarbaşı Cad. 40 Üsküdar 34662 İstanbul / Türkiye Tel: 0216. 474 08 50 (Pbx) Faks: 0216. 474 08 74 2 PROJELER ve PROGRAMLAR 14 İLMÎ TOPLANTILAR 20 YAYINLAR ve İLMÎ ÇALIŞMALAR 26 KÜTÜPHANE 32 İSAM MENSUPLARINDAN HABERLER 38 İSAM A ZİYARETLER www.isam.org.tr isam@isam.org.tr
PROJELER ve PROGRAMLAR İSAM, devam edegelen proje ve programların yanı sıra yılı itibariyle bazı yeni projeler de başlatmıştır. Yürürlükte olan ansiklopedi projeleri ve Elektronik Yayın Projesi nin yanı sıra İstanbul Tarihi, İkinci Klasik Dönem ve Araştırmacı Yetiştirme (AYP) projeleri İSAM ın yılında uygulamaya koyduğu projeleridir.
Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi (DİA) İlk cildinin yayımlandığı 1988 yılından bugüne, kamuoyunun doğru bilgi edinme ihtiyacını karşılamayı hedefleyen, ilahiyat ve İslâm ilimlerinin yanı sıra sosyal bilimlerde araştırma yapmak isteyenlerin başvurabileceği ciddi, kapsamlı ve kuşatıcı bir kaynak olan TDV İslâm Ansiklopedisi nin 41 ve 42. ciltleri senesi içerisinde neşredilmiştir. 43. cilt mizanpaj aşamasında olup yayıma hazırlanmaktadır. Son cilt olan 44. cildin maddelerinin yazımı büyük oranda tamamlanmıştır. Ek ciltler için çalışmalar devam etmektedir. Ansiklopedinin internet üzerinden okuyuculara açılması için gerekli hazırlıklara başlanmış olup bütün ciltler PDF formatına aktarılmıştır. Çalışmalar tamamlandığında kelime ve konu taraması da yapılabilecek şekilde kullanıma açılacaktır. 3
Temel İslâm Ansiklopedisi Dost ve akraba topluluklar ile Müslüman azınlıkların yaşadığı coğrafyalardaki dinî bilgi ve eğitim ihtiyacına katkıda bulunmayı hedefleyen Temel İslâm Ansiklopedisi nin öncelikle Rusça, Çince ve Balkan dillerinde yayınlanması planlanmaktadır. Beş cilt olması tasarlanan ve hazırlık çalışmaları uzun bir süredir devam eden Ansiklopedi nin Türkçe yazımı ve Rusça tercümesi devam etmektedir. Çince örnek fasikül çalışmalarına da yılı içinde başlanmıştır. Türkçe olarak da yayımlanacak olan Temel İslâm Ansiklopedisi nin hedefleri arasında, genel okuyucuya günlük İslâm bilgisi hakkında kaynaklık etmek, İslâm dininin temel konu ve kavramları ile başta Peygamberler olmak üzere önde gelen İslâm büyükleri hakkında doğru ve yeterli bilgi sunmak, modern çağın getirdiği belli başlı problemler karşısında İslâm ın bakışını ana hatlarıyla ortaya koymak, yurt içinde ve dışında Diyanet İşleri Başkanlığı ve Türkiye Diyanet Vakfı hizmetlerinde çalışanlar için nitelikli ve pratik bilgi kaynağı olmanın yanı sıra Türkiye de ortaöğretim müfredatına yardımcı kaynak olmak da sayılabilir. İçerdiği konuları, dinî şuur ve kişilik inşasına katkıda bulunacak bir üslup ve rahat anlaşılır bir dil ile sunması Ansiklopedi nin özgün yanını oluşturacaktır. 4 Kadı Sicilleri Projesi Osmanlı Kadı Sicilleri Osmanlı kadı sicillerinin elektronik kopyaları temin edilmiştir. yılında 115 kadı sicili defterinin eklendiği İSAM Kadı Sicilleri Arşivi nde, toplam 20.591 kadı sicili defteri yer almaktadır.
İstanbul Kadı Sicilleri (2008-) Bu proje kapsamında İstanbul mahkemelerine ait sicillerden farklı yüzyıllara ait kırk tanesi seçilerek günümüz Türkçe sine aktarıldı ve tıpkıbasımları da karşılaştırma imkânı vermek üzere her cilde eklendi. 2008 yılında başlanan, daha sonra İstanbul 2010 Avrupa Kültür Başkenti etkinlikleri kapsamında desteklenen ve İSAM Başkanı Prof. Dr. M. Âkif Aydın tarafından yürütülen projenin son ciltleri (34-40) yılı içerisinde yayımlandı. Bu proje, 20 Aralık tarihinde İstanbul Büyükşehir Belediyesi nde gerçekleştirilen bir basın toplantısıyla kamuoyuna tanıtıldı. Toplantıya çok sayıda basın mensubunun yanı sıra çeşitli üniversitelerden akademisyenler de katıldı. İstanbul Tarihi Projesi Proje çerçevesinde İstanbul tarihini, İstanbul un Antikçağ daki ilk yerleşimlerden günümüze kadar şehir oluşunu merkeze alarak işlemeyi, dünya şehirleri içindeki yerini tayin etmeyi; topografyası, mimarisi, dinî ve sosyal hayatı, yönetimi ve iktisadı da dahil olmak üzere ele almayı amaçlayan sekiz ciltlik bir eser planlanmaktadır. Uzmanlarca yazılacak eserin hem genel okuyucunun beklentilerine cevap vermesi hem de örgün eğitimdeki öğrenciler için kaynak olması hedeflenmektedir. Aynı proje çerçevesinde eserin İngilizce tercümesi de yayımlanacaktır. İSAM, hazırlık çalışmaları başlamış olan projenin gerçekleştirilmesinde İstanbul Kültür ve Sanat Ürünleri A.Ş. ile iş birliği yapmaktadır. 5
Elektronik Yayın Projesi Bu proje ile başta İslâm ilimleri olmak üzere insan ve toplum bilimlerinin farklı alanlarında çalışan araştırmacıların, kaynaklara elektronik ortamda ulaşmalarının sağlanması ve akademik araştırmaların kolaylaştırılması hedeflenmektedir. Bu kapsamda aşağıdaki veri tabanları hizmete sunulmuştur: Makaleler Veri Tabanı Türkiye Makaleler Bibliyografyası nda yer alan (1923-2003) makalelerin de bulunduğu Makaleler Veri Tabanı na senesinde 1486 makale künyesi eklenerek toplam sayı 818.500 e ulaşmıştır. Veri tabanının zenginleştirilmesi çalışmalarına özellikle sahamızla ilgili makale künyeleri ve kütüphanemizde bulunan ayrı basımların da programa girilmesiyle devam edilmektedir. İlâhiyat Makaleleri Veri Tabanı 6 İlâhiyat ve İslâm ilimleri alanında yayımlanan makaleler ile sempozyum bildirilerinin künye ve tam metinlerini içeren İlâhiyat Makaleler Veri Tabanı nı zenginleştirme çalışmaları devam etmektedir. Bu çerçevede veri tabanına senesinde yaklaşık 2700 künye eklenmiştir. Böylece toplamda 24.177 makale künyesine ulaşılmıştır. Ayrıca makalelerin PDF halinde tam metin olarak elektronik ortama aktarılması için gerekli yazışmalar sürdürülmüş ve bu sene içerisinde 3200 makale daha PDF formatında veri tabanına eklenmiştir. Bu ilâvelerle birlikte veri tabanında tam metin olarak kullanıma açılan makalelerin sayısı 21.223 e ulaşmıştır.
İlâhiyat Fakültelerinde Devam Eden Tezler Veri Tabanı Bu veri tabanı İSAM tarafından yayımlanan İlâhiyat Fakülteleri Tezler Katalogu nun (1953-2010) yanı sıra 2008- yılları arasında İlâhiyat fakültelerinde tamamlanan ve devam etmekte olan yüksek lisans ve doktora tezlerini içermektedir. Veri tabanının geliştirilmesi için halen eğitim faaliyetini sürdüren kırk dokuz İlâhiyat Fakültesi ile yazışmalar yapılarak senesi içerisinde biten ve devam eden tezlerle ilgili listeler istenmiştir. Yeni girilen künyelerle birlikte veri tabanındaki tez künye sayısı 5851 e ulaşmıştır. Dokümantasyon Veri Tabanı TDV İslâm Ansiklopedisi nde yer alan maddelerin yazımında başvurulan doküman dosyalarını araştırmacılarla paylaşmak için hazırlanan bu veri tabanına yılında, ilgili maddelere ait doküman dosyalarının dijital görüntülerini içeren yaklaşık 3820 dosya eklenmiştir. Böylece veri tabanında PDF olarak kullanıma açık dosyaların sayısı 9500 e ulaşmıştır. Osmanlıca Makaleler Veri Tabanı Osmanlıca dergilerde yer alan tarih, edebiyat, ilahiyat ve İslâm ilimlerine dair makalelerden oluşan veri tabanına senesinde 500 civarında makalenin künyesi ve tam metinleri (PDF olarak) ilâve edilmiş olup toplam sayı 6500 e ulaşmıştır. Osmanlıca Risâleler Veri Tabanı Osmanlı Türkçesi ile yazılmış matbu risâlelerin toplanması çalışmaları senesinde de sürdürülerek veri tabanına 430 risâle PDF formatında eklenmiş ve böylece veri tabanındaki toplam risâle sayısı 2434 e ulaşmıştır. 7
Araştırmacı Yetiştirme Projesi (AYP) Son yıllarda üniversite sayısının birkaç kat artması ve önümüzdeki dönemde bu büyümenin, özellikle de fakülte düzeyindeki artışın devam edeceği beklentisi üzerine İSAM, senesinde İslâm araştırmaları alanında araştırmacı yetiştirilmesine ve araştırma kalitesinin yükseltilmesine yönelik yeni bir eğitim programı ve araştırma desteği başlatmıştır. Proje duyurusu ekim ayı itibariyle yapılmış ve 9 Ekim 13 Kasım tarihleri arasında başvuruların kabul edileceği ilân edilmiştir. İki farklı kademede yürütülecek proje kapsamında başvuruları kabul edilen 550 adayın 342 si 2 Aralık Pazar günü beş ayrı dilde (Arapça, İngilizce, Farsça, Almanca, Fransızca) yapılan dil sınavına girmişlerdir. 8
İSAM tarafından belirlenen dil barajını geçen 125 aday, 22 Aralık Cumartesi günü bilim sınavına; bilim jürileri tarafından hazırlanan yazılı bir sınav şeklinde yapılan bilim sınavında başarılı olan doksan dört aday ise, 1-4 Ocak 2013 tarihleri arasında İSAM da yapılan mülâkata katılmışlardır. 22 Ocak 2013 itibariyle tamamlanan mülâkat değerlendirmeleri sonucunda, proje hedefleri, dil imtihanı, bilim imtihanı, mülâkat, adayların mukayeseli yetkinlikleri ve kontenjan sınırlılığı göz önünde bulundurularak ilk yıl için iki ayrı grupta toplam otuz dört kişiye araştırma desteği verilmesi, ayrıca on iki kişilik bir grubun da eğitim programına dahil edilmesi kararlaştırılmıştır. Lisans Akademik Destek Programı (LADEP) İSAM ın 2006 yılında ilahiyat alanında, lisans öğrencilerine yönelik başlattığı Lisans Akademik Destek Programı (LA- DEP) yılı içerisinde altıncı dönem mezunlarını vermiştir. Bundan böyle AYP kapsamında bir alt program olarak devam edecek olan LADEP e -2013 dönemi (yedinci dönem) için yeni öğrencilerin seçimi ise ekim ayında yapılmış olup programa kırk sekiz öğrenci dahil edilmiş, böylece -2013 döneminde program çerçevesinde eğitim desteği gören öğrencilerin sayısı toplamda seksen üçe ulaşmıştır. Bu yıl iki ayrı kademede eğitim gören öğrenciler, hafta içi her gün uzman hocalar eşliğinde temel İslâm bilimleri ve İslâm medeniyetine dair okumalar yapmakta, aldıkları seminer ve hazırladıkları ödevlerin yanı sıra İSAM Kütüphanesi nden de istifade ederek araştırma yapma imkânı bulmaktadırlar. 9
Misafir Araştırmacı Programı (MAP) Misafir Araştırmacı Programı, İslâm ilimleri ve sosyal bilimler alanlarında doktora sonrası çalışmalarını yürüten araştırmacılara İSAM ın kütüphane ve diğer araştırma imkânları yanında uygun bir bilimsel ortam sağlamak için tasarlanmıştır. Bu program, aynı zamanda kurumlar arası ilişkileri geliştirmek ve her geçen gün zenginleşen bilimsel bilgi birikimini paylaşmak amacına yöneliktir. Misafir araştırmacılar bu programa kısa ve uzun dönemler için -bir aydan üç aya kadar- başvurabilmektedirler. yılında bu programa kabul edilen ve farklı dönemlerde programdan faydalanan araştırmacılar şunlardır: Dr. Mahmud Mısrî / Arapça Yazmaların Serüveni: Âlimlerin İcraatları / Halep Üniversitesi - Suriye Dr. Ayşe Deniz Temiz / R. B. Cunninghame Graham in Mogreb el Acksa (1898) Adlı Seyahatnamesinde Sömürgeciliğin Soykütüğü / Binghamton Üniversitesi - ABD Dr. İhsan Çolak / Şihâbüddîn el-mercânî / Columbia Üniversitesi - ABD 10 Dr. Reşad İlyasov / Çağdaş Felsefi Ekoller ve Ahlak / Azerbaycan Ulusal Bilimler Akademisi Dr. Fatıma b. Süleyman / Tanzimat Dönemi ve Tunus Kimliğinin Oluşumu / Tunus Üniversitesi
Dr. Elham Malekzadeh / 19. Yüzyılda Osmanlı - İran Kültürel İlişkilerinin Tarihi Seyri / Beşeri Bilimler ve Kültürel Araştırmalar Enstitüsü - İran Dr. Şirin Dakurî / Felsefe ve Tasavvuf Arasında İbn Arabî: Zât Felsefesi Örneği / Sorbonne Üniversitesi - Fransa Dr. Ahmed Kasım Kesar / Kur ân-ı Kerîm in İ câzı / Malaya Üniversitesi - Malezya Dr. Mehmet Dirik / Düşük veya Kürtaj Yaşayan Kadının Lohusalığı Meselesi / Serbest Araştırmacı Dr. Gulsinay İssayeva / Kazak Türkçesi ile Türkiye Türkçesindeki Yansıma Kelimeler / Milli Bilimler Akademisi - Kazakistan Dr. Osman Demir / Kâdî Abdülcebbar da İnsan Psikolojisi / Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi Dr. Özlem Avcı / İslâmî Gençlik Hareketleri / Uşak Üniversitesi Dr. Oleksandr Sereda / Akkerman, Bender ve Özi (Oçakov) Sancaklarının Kuruluşu ve 18. Yüzyıldaki Durumu / Odesa Milli Meçnikov Üniversitesi - Ukrayna Dr. Nadiye Yasin / Osmanlı Arşivlerinin Tevhîdi Üzerine Bir Etüd / Bağdat Üniversitesi - Irak 11
İkinci Klasik Dönem Projesi İslâm medeniyetinin dinî ve aklî ilimleriyle ilgili akademik çalışmalar günümüze kadar bu medeniyetin ilk altı asrına yoğunlaşmıştır. İslâm medeniyetinin İkinci Klasik Dönemi ndeki (VII-XII/XIII-XIX. asırlar arası) entelektüel birikim ise gereği gibi araştırma konusu edilmemiştir. Bu çerçeve proje, İslâm dünyasında araştırmacılara yeni imkânlar ve araştırma alanları açacak, daha verimli eserlerin üretilmesine vesile olacaktır. 12 İkinci Klasik Dönem Projesi, İslâm kültürüne ait mirasını, akademik çalışmalarda kullanılabilir hale getirecek ve Eyyûbîler, Memlükler, Timurlular, Osmanlılar, Delhi Sultanlığı ve Bâbürlüler gibi büyük devletler dönemindeki müslüman toplumların ürünlerinin düşünce ve ilimler tarihi açısından daha sağlıklı değerlendirilmesini sağlayacaktır.
Proje kapsamında kataloglama, tahkik, monografi telifi, tercüme ve transkripsiyon türünden yayın faaliyetleri, ilmî toplantılar, alan uzmanı yetiştirilmesi, eğitim verilmesi ve dönemle ilgili araştırmaların desteklenmesi gibi faaliyetler yer almaktadır. İSAM, İkinci Klasik Dönem Projesi çerçevesinde 8-9 Aralık tarihlerinde Uluslararası Tahkik Çalıştayı (Metotlar ve Sorunlar) başlıklı bir çalıştay düzenlemiştir. 13
İLMÎ TOPLANTILAR
Arap Uyanışı ve Ortadoğu da Barış Konferansı (7-8 Eylül ) Arap Uyanışı ve Ortadoğu da Barış Konferansı, İSAM ve Marmara Üniversitesi Ortadoğu Araştırmaları Enstitüsü iş birliği ile 7-8 Eylül tarihlerinde İstanbul da düzenlendi. Ortadoğu dan dinî liderler ile çok sayıda akademisyenin katıldığı konferansta, Arap Uyanışı nın ardından yeniden şekillenen Ortadoğu da kalıcı barışın tesisi için dinin ve dinî liderlerin rolü tartışıldı. Ortadoğu dan müslüman ve hıristiyan mezhep ve cemaat önderlerinin katıldığı konferansın açılış konuşmasını Başbakan Recep Tayyip Erdoğan yaptı. Açılışta ayrıca Diyanet İşleri Başkanı Prof. Dr. Mehmet Görmez ve Dışişleri Bakanı Prof. Dr. Ahmet Davutoğlu da hazır bulundular. 15
Mısır Müftüsü Ali Cum a, Kudüs Rum Ortodoks Patriği III. Teofilos ve Lübnan eski cumhurbaşkanı ve Ketâib Partisi lideri Emin Cemâyel in de katılımcıları arasında yer aldığı konferansın kapanış bildirisi, İSAM Başkanı Prof. Dr. M. Âkif Aydın ve Marmara Üniversitesi Ortadoğu Araştırmaları Enstitüsü Müdürü Prof. Dr. Talip Küçükcan tarafından okundu. 16 Bildiride, Arap baharının ardından yeni Ortadoğu da dinlerin ve dolayısıyla dinî liderlerin, bölgenin kalıcı barışa ulaşması için çok önemli rol oynadıklarına ve dinî liderlerin barış için pro-aktif bir tutum sergilememeleri halinde dinlerin çatışma ve istikrarsızlık adına suistimal edilebileceğine vurgu yapıldı.
Çin de İslâm ve İslâm Araştırmaları Semineri (2 Ekim ) İSAM ın davetlisi olarak Türkiye ye gelen, Çin Kuzeybatı Milliyetler Üniversitesi (Northwest University for Nationalities) İslâm Araştırmaları Merkezi Başkanı Prof. Dr. Ma Ming Liang tarafından verilen seminerde, İslâm ın Çin e girişinden günümüze kadar olan tarihi ve Çin de İslâm araştırmaları hakkında bilgi verildi. İSAM Uluslararası Tahkik Çalıştayı (8-9 Aralık ) İkinci Klasik Dönem Projesi çerçevesinde 8-9 Aralık tarihlerinde Uluslararası Tahkik Çalıştayı (Metotlar ve Sorunlar) adlı bir çalıştay düzenlendi. Çalıştayda, İslâm medeniyeti içerisinde üretilmiş eserlerin tahkikli neşirleri konusunda dünyada ve Türkiye de yaşanan tecrübe ve birikim, farklı ülkelerde ve disiplinlerde izlenen tahkik usulleri, bu alanda karşılaşılan sorunlar ve farklı çözüm yolları, İSAM ın benimsediği ve yaptığı neşirlerde uyguladığı tahkik usulü ele alınmış ve a) tahkikle ilgili Türkiye de yapılması gerekenler, b) önümüzdeki dönemde tutarlı ve işlerliği olan bir tahkik usulünün nasıl olması gerektiği hususları üzerinde durulmuştur. 17
Türkiye, Arap dünyası, İran ve Hint-Pakistan alt kıtasındaki tahkik birikimini aktarmak üzere yurt içi ve yurt dışından beş tebliğcinin de aralarında bulunduğu kırktan fazla katılımcının iştirak ettiği çalıştayın ilk gününde, aşağıda isimleri zikredilen tebliğler dinlenmiş, ikinci gün ise tartışma ve müzakere oturumları tertip edilmiştir: 1. Dr. Mahmud Mısrî (el-mektebetü l-vakfiyye, Halep / Suriye): Tahk ku l-mahtûtâti l-arabiyye: Menâhic ve işkâliyyât (Arapça Yazma Eserlerin Tahkiki: Metotlar ve Sorunlar) 2. Prof. Dr. Ârif Nevşâhî (Government Gordon College, Rawalpindi / Pakistan): Arabic and Persian Critical Edition Tradition in Indo-Pak Sub-Continent (Hint-Pakistan Alt Kıtasında Arapça ve Farsça Tahkikli Neşir Geleneği) 3. Cevâd Beşerî (Tahran Üniversitesi/İran): Nigâhî be tashîh- i mütûn-i Fârisî der Îrân (İran da Farsça Metin Tahkikine Bir Bakış) 4. Doç. Dr. Ertuğrul Boynukalın (İSAM): Türkiye de Tahkik Çalışmaları: İSAM Tahkik Usulü 5. Prof. Dr. Murteza Bedir (İstanbul Üniversitesi İlâhiyat Fakültesi): Tahkik Çalışmalarında Nüsha Seçimi Problemleri 18
Hint-Pakistan Alt Kıtasında Basılan Farsça Eserlerin İslâm ve Türkiyat Araştırmaları Açısından Önemi Konferansı İSAM ın İkinci Klasik Dönem Projesi kapsamında düzenlediği Uluslararası Tahkik Çalıştayı na katılmak üzere Türkiye ye gelen Pakistanlı Fars dili ve edebiyatı uzmanı Prof. Dr. Ârif Nevşâhî, 10 Aralık Pazartesi günü Hint-Pakistan Alt Kıtasında Basılan Farsça Eserlerin İslâm ve Türkiyat Araştırmaları Açısından Önemi konulu bir konferans verdi. İSAM ve Marmara Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü iş birliğiyle düzenlenen konferans programında, Nevşâhî tarafından hazırlanan ve 1781-2007 yılları arasında Hint- Pakistan alt kıtasında Farsça olarak basılmış olan 20.000 den fazla eserin bibliyografik künyesini içeren Kitâbşinâsî-yi Âsâr-ı Fârsî-yi Çâp Şode der Şibh-i Kârre (Tahran ) adlı katalogun tanıtımı da yapıldı. Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü Müdürü Prof. Dr. Gülşen Seyhan Alışık ın takdim konuşmasıyla başlayan program, Marmara Üniversitesi İlâhiyat Fakültesi Tasavvuf Ana Bilim Dalı öğretim üyesi Prof. Dr. Necdet Tosun un değerlendirme konuşmasıyla sona erdi. 19
YAYINLAR ve İLMÎ ÇALIŞMALAR
Süreli Yayınlar İslâm Araştırmaları Dergisi nin 27 ve 28. Sayıları Yayımlandı Hakemli bir dergi olarak yılda iki sayı yayımlanan İslâm Araştırmaları Dergisi nin 27. sayısı, İsmail Altun, M. Cüneyt Kaya, Necmi Derin, Engin Erden, Necmettin Pehlivan, İrfan Başkurt un makaleleri ve Mahmud ez-zevâdî nin araştırma yazısı, Kitâbiyat bölümünde Murat Yaşar, Hatice Toksöz ve Nebile Özmen in değerlendirme yazıları ve Adnan Aslan ın J. Hick e dair vefeyât yazısından oluşmaktadır. 28. sayıda ise A. Cüneyd Köksal, Yasin Meral, M. Taha Boyalık, İsrafil Balcı, Fatih Yahya Ayaz ın makaleleri, Necdet Tosun, Abdullah Yıldırım, Nebi Mehdiyev, Rabia Soyucak ın kitap değerlendirmeleri, Salime Leyla Gürkan ın Gai Eaton ve Cihad Şenel in Sahbân Halîfât a dair vefeyât yazıları yer alıyor. Katkılarınız ve dergimizde yayımlanmasını istediğiniz yazılarınızı dergi@isam.org.tr e-posta adresine gönderebilirsiniz. 21
Osmanlı Araştırmaları nın 39 ve 40. Sayıları Yayımlandı 1980 yılında yayın hayatına başlayan ve 2010 yılından bu yana İSAM tarafından yılda iki sayı olarak neşredilen Osmanlı Araştırmaları Dergisi nin 39 ve 40. sayıları Thomas D. Goodrich armağanı olarak yayımlanmıştır. Derginin 39. sayısında Zekeriya Kurşun, Bill Hickman, Mary Pedley, Giancarlo Casale, Karen Pinto, Luis A. Robles Macias, Jean-Louis Bacqué- Grammont & Edith G. Ambros, Eric R. Dursteler, Pınar Emiralioğlu, Marinos Sariyannis ve Uğur Demir in makaleleri ile Virginia Aksan, Adnan Tsiligkir, Hikmet Nazlı Pişkin, Feyza Saçmalı, Elif Kök ve Duan Chengyao ya ait kitâbiyat yazıları bulunmaktadır. 40. sayıda ise Baki Tezcan, E. Natalie Rothman, Emine Fetvacı, Zeynep Aydoğan, Jean-Louis Bacqué-Grammont, Sonja Brentjes, Palmira Brummet & Katherine Thomson Newell, John J. Curry, John-Paul A. Ghobrial, Gottfried Hagen, Bruce McGowan, Svatopluk Soucek, Meltem Toksöz, Nicolas Vatin, Alexis Wick ve Bilgin Aydın ın makalelerinin yanı sıra Hüseyin Al, Hüseyin Demir, Rahime Edibali ve Mehmet Edibali, A. Teyfur Erdoğdu, Kahraman Şakul, U. Ceren Ünlü E. ve Faruk Yaslıçimen in kitap tanıtım yazıları yer almaktadır. 22 Katkılarınızı ve dergimizde yayımlanmasını istediğiniz yazılarınızı dergi.osmanli@isam.org.tr e-posta adresine gönderebilirsiniz.
Kataloglar İsmail E. Erünsal-Mustafa Birol Ülker-Fatih Çardaklı, İlâhiyat Fakülteleri Tezler Kataloğu (1953-2010), İstanbul: İSAM Yayınları,, 1060 sayfa, ISBN 978-605-588-684-3. Derleme ve Tercümeler Rahmetullah el-hindî, İzhârü l-hak (trc. Ali Namlı-Ramazan Muslu), I-II, İstanbul: İSAM Yayınları,, 480+394 sayfa, ISBN 978-605-5586-67-6 / 978-605-5586-68-3. 23
Doktora Tezleri Adalet Çakır, Abdülkādir-i Geylânî ve Kādirîlik, İstanbul: İSAM Yayınları,, I-II, 626+557 sayfa, ISBN 978-605- 5586-94-2. Agil Şirinov, Nasîrüddin Tûsî de Varlık ve Ulûhiyyet, İstanbul: İSAM Yayınları,, 255 sayfa, ISBN 978-605- 5586-77-5. Hacer Sibel Ünalan, Anadolu daki Türk Kütüphaneleri, İstanbul: İSAM Yayınları,, 538 sayfa, ISBN 978-605-5586-80-5. Hilmi Demir, Delil ve İstidlâlin Mantıkî Yapısı-İlk Dönem Sünnî Kelâm Örneği, İstanbul: İSAM Yayınları,, 298 sayfa, ISBN 978-605-5586-89-8. Mehmet Eren, Hadis İlminde Rical Bilgisi ve Kaynakları, İstanbul: İSAM Yayınları,, 727 sayfa, ISBN 978-605-5586-79-9. Osman Aydınlı, Fethinden Sâmânîler in Yıkılışına Kadar Semerkant Tarihi, İstanbul: İSAM Yayınları,, 596 sayfa, ISBN 978-605-5586-76-8. 24
Temel Kültür Dizisi Ramazan Şeşen, Eyyûbîler (1169-1260), İstanbul: İSAM Yayınları,, 253 sayfa, ISBN 978-605-5586-85-0. Doç. Dr. İbrahim Kalın ın İSAM Yayınları tarafından Temel Kültür Dizisi içerisinde neşredilen (2007) ve aynı yıl Türkiye Yazarlar Birliği tarafından fikir ödülüne lâyık görülen İslâm ve Batı adlı eseri Maria Ververidou tarafından Yunanca ya çevrilerek Ocak de Papazisi yayınlarından çıktı. 25
KÜTÜPHANE
Haftanın yedi günü 09. 00-23. 00 saatlerinde açık olan kütüphanemizden lisans üstü bir programa kayıtlı veya bitirmiş olan araştırmacılar ile üniversitelerimizin öğretim üye ve görevlileri istifade etmektedir. yılında kütüphane üye sayısı yaklaşık olarak 12.000 e ulaşmıştır. Yıl boyunca kütüphaneden 94.194 araştırmacı istifade etmiştir. Kütüphaneye senesi içerisinde satın alma yoluyla 3793, bağış yoluyla 3850 ve mübadele yoluyla 322 olmak üzere toplam 7965 kitap; satın alma yoluyla 1311, bağış yoluyla 9369 ve mübadele yoluyla 473 olmak üzere toplam 11.153 dergi kazandırılmıştır. yılı itibariyle kütüphane koleksiyonu: Kitap Sayısı 234.799 Dergi Sayısı 743 ü sürekli takip edilen 3528 çeşit dergi (yaklaşık 150.000 sayı) Doküman Dosyası 19.704 Osmanlı Kadı Sicilleri 20.542 (defter) Mikrofiş ve Mikrofilm 411 Ayrı Basım 5326 CD 1151 27
İSAM Kütüphanesi ne Bağışlar yılında İSAM Kütüphanesi ne bağışlar devam etmiştir. Küçük miktarlardaki bağışlar dışında toplu olarak yapılan bağışlar şöyledir: 28 Ahmet Hulusi Konuk Ahmet Özel Ahmet Topaloğlu Ali Çelik Bahriye Çeri Canan Kaya Emre Dölen Erhan Afyoncu Hasip Saygılı Hilal Kazan Hülya Akdaş İsa Akalın İsmail Durmuş İsmet Cebeci Kemal Türen Murat Bardakçı Mustafa Özkan Nail Bayraktar Recep Aynacı Recep Eryılmaz Seyfi Kenan Şahin Sezgin Şakir Kocabaş Vehbi Bilimer 1128 cilt kitap 26 cilt kitap 1464 cilt kitap 87 cilt kitap 100 cilt kitap 109 cilt kitap 78 cilt kitap 103 cilt kitap 230 cilt kitap 93 cilt kitap 82 cilt kitap 14 cilt kitap 243 cilt kitap 98 cilt kitap 378 cilt kitap 435 cilt kitap 246 cilt kitap 37 cilt kitap 84 cilt kitap 378 cilt kitap 707 cilt kitap 572 cilt kitap 201 cilt kitap 114 cilt kitap
İSAM Kütüphanesi nden Bağışlar Elindeki mükerrer kitapları çeşitli kurumların kütüphanelerine bağışlayan İSAM yılı içerisinde aşağıdaki kurumlara yayın bağışında bulunmuştur. Adıyaman Üniversitesi / 384 cilt kitap Amasya Üniversitesi İlâhiyat Fakültesi / 48 cilt kitap, 396 sayı dergi Avusturya İslâm Birliği / 31 cilt kitap Bülent Ecevit Üniversitesi / 344 cilt kitap Cumhuriyet Üniversitesi İlâhiyat Fakültesi / 25 cilt kitap Çankırı Kız Teknik ve Meslek Lisesi / 257 cilt kitap Diyarbakır İlim Yayma Cemiyet Fârâbî Bilgi Evi / 469 cilt kitap Fatih Sultan Mehmet Vakıf Üniversitesi / 1222 sayı dergi Gaziosmanpaşa Üni. İlâhiyat Fakültesi / 367 cilt kitap, 297 sayı dergi Hitit Üniversitesi İlâhiyat Fakültesi / 1316 cilt kitap Isparta Açık Ceza İnfaz Kurumu / 55 cilt kitap İstanbul 29 Mayıs Üniversitesi / 2254 cilt kitap İstanbul Üniversitesi İlâhiyat Fakültesi / 110 cilt kitap Kafkas Üniversitesi İlâhiyat Fakültesi / 873 cilt kitap, 386 sayı dergi Karadeniz Teknik Üni. İlâhiyat Fakültesi / 319 cilt kitap, 938 sayı dergi Kastamonu Üniversitesi İlâhiyat Fakültesi / 160 cilt kitap, 359 sayı dergi Konya Üniversitesi / 230 cilt kitap Manisa DİB Eğitim Merkezi Müdürlüğü / 11 cilt kitap Mardin Anadolu İmam-Hatip Lisesi / 472 cilt kitap Sakarya Cemil Meriç Sosyal Bilimler Lisesi / 34 cilt kitap, 739 sayı dergi Silopi Kaymakamlığı İlçe Müftülüğü / 61 cilt kitap Solhan Kaymakamlığı İlçe Müftülüğü / 55 cilt kitap Şırnak Üniversitesi İlâhiyat Fakültesi / 735 cilt kitap Trakya Üniversitesi / 719 cilt kitap Yıldırım Beyazıt Üniversitesi / 740 cilt kitap, 645 sayı dergi 29
Yeni Gelen Dergiler ve İçindekiler e-dergisinin Yeni Sayıları Çıktı İSAM Kütüphanesi tarafından sürekli olarak takip edilen özellikle yabancı dillerdeki süreli yayınların içindekiler sayfalarını ihtiva eden ve dört ayda bir hazırlanan Yeni Gelen Dergiler ve İçindekiler isimli yayınımız 63. sayıdan itibaren İSAM web sayfası üzerinden e-dergi şeklinde yayımını sürdürmektedir. İlk sayısı Şubat 1994 te yayımlanan derginin son olarak 65. sayısı yayımlanmıştır. Derginin bütün sayılarına PDF formatında ulaşılabilmektedir. Araştırmacılar bu dergilerde yer alan makalelerden ihtiyaç duyduklarını kutuphane@isam.org.tr adresine istek mesajı göndermek suretiyle temin edebilirler. 30
31
İSAM MENSUPLARINDAN HABERLER
İSAM Mensuplarının İlmî Çalışmaları Prof. Dr. İsmail E. Erünsal (Kitap) İlâhiyat Fakülteleri Tezler Kataloğu (1953-2010), İsmail E. Erünsal, Mustafa Birol Ülker, Fatih Çardaklı, İstanbul: İSAM Yayınları,, 1060 sayfa, ISBN 978-605-588-684-3. Doç. Dr. Ertuğrul Boynukalın (Bildiri) Türkiye de Tahkik Çalışmaları: İSAM Tahkik Usulü, İSAM Uluslararası Tahkik Çalıştayı, İstanbul, 8-9 Aralık. (Müzakere) V. Güncel Dinî Meseleler İstişare Toplantısı, Diyanet İşleri Başkanlığı Din İşleri Yüksek Kurulu, Afyonkarahisar, 30 Kasım 2 Aralık. Doç. Dr. M. Suat Mertoğlu (Seminer) Modernleşme Sürecinde İslâmî İlimler: Modern Dönemde Tefsir, Bilim ve Sanat Vakfı, İstanbul, 17 Kasım. (Dizi editörlüğü) İhsan et-tercüman, Çekirge Yılı Kudüs 1915-1916, trc. Ali Benli, Arap Gözüyle Osmanlı: 10, İstanbul: Klasik,, 328 sayfa, ISBN 978-605-524-504-7. Doç. Dr. Salime Leyla Gürkan (Makale) Bir Yahudi Karşı-Geleneği Olarak Yahudi Sekülerliği: Kökenleri ve Dinamikleri, İnsan ve Toplum, 2/4 (), s. 205-215. (Makale) Yahudilik te Kadın Algısı, Bütün Yönleriyle Yahudilik, Dinler Tarihi Araştırmaları VIII, Ankara: Türkiye Dinler Tarihi Derneği Yayınları,, s. 631-648. 33
Doç. Dr. Semih Ceyhan (Bildiri) Osmanlı Mesnevî Şerhlerine Göre Ebü l-hasan Harakānî: İsmâil Rüsûhî Ankaravî ve Ahmed Avni Konuk Örneği, I. Uluslararası Harakānî Sempozyumu (11-13 Ekim, Kars Kafkas Üniversitesi). Doç. Dr. Seyfi Kenan (Bildiri) Behiç Efendi and the Role of His Lâyiha/Report in the Transition from the Ancient Regime to the New Order During the Selim III s Rule, Living Empire: Ottoman Identities in Transition 1700-1850, Toronto, 20-22 Nisan. (Lisans dersi) Introduction to Islamic Culture and Civilization, International Summer School of Renmin University of China, Pekin, 29 Temmuz. (Bildiri) Malumat Çağında Okuryazarlığı Yeniden Düşünmek, XXI. Ulusal Eğitim Bilimleri Kongresi (Marmara Üniversitesi Atatürk Eğitim Fakültesi, 12-14 Eylül ). (Konferans) The Question of How to Know and Study Other Cultures and Societies, Zahle-University of Copenhagen, Kopenhag, 21 Eylül. 34 Doç. Dr. Tuncay Başoğlu (Panel Sunumu) Doğu dan Batı ya Beşerî Bilimler ve Entelektüel Eğitimin Serüveni, Medeniyetleri Karşılaştırmak: George Makdisi Paneli, Bilim ve Sanat Vakfı, İstanbul, 31 Mart. Dr. Ali Hakan Çavuşoğlu (Atölye Koordinatörü) İslâm Medeniyetinin Teşekkül Dönemi Atölyesi, Bilim ve Sanat Vakfı, Medeniyet Araştırmaları Merkezi (MAM), İstanbul, Ocak Aralık.
(Panel Sunumu) Medrese den Üniversite ye Skolastik Eğitimin Evrimi, Medeniyetleri Karşılaştırmak: George Makdisi Paneli, Bilim ve Sanat Vakfı, İstanbul, 31 Mart. Abdullah Taha Orhan (İnceleme-çeviriyazı) Hüseyin Vassâf, Vâkıât-Keşif Günlüğü, İstanbul: Büyüyenay Yayınları,, 267 sayfa, ISBN: 978-605-5166-01-4. (Tercüme) Zbeigniew Brzezinski, Stratejik Vizyon, çev. Abdullah Taha Orhan ve Sezen Yalçın, İstanbul: Timaş Yayınları,, 234 sayfa, ISBN: 978-605-08-0278-8. Ali Yücel Yürük (Kitap/Proje koordinatörü) Üsküdarlı Meşhurlar Ansiklopedisi, ed. Âlim Kahraman, İstanbul: Üsküdar Belediyesi,, 406 sayfa, 978-605-60594-3-8. Enis Karakaya (Makale) Bizans Döneminde Bağdat Yolu (Üsküdar-İzmit Arası), Sanat Tarihi Yıllığı, XX (), s. 87-122. Hüseyin Karaer (Kitap) Malatya Bibliyografyası, Malatya: Malatya Kitaplığı,, 355 sayfa, 978-605-87068-1-1. Muhammed Enes Topgül (Makale) Bir Cerh Sebebi Olarak Teşeyyu (Şiîlik Eğilimi) Kavramına Tarihsel Bir Bakış, Marmara Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, /1, sy. 42, s. 47-76. 35 (Araştırma notu) Hadis ve Bilim Adlı Çalışma Üzerine Bazı Notlar, Marife, XII/1(), s. 189-203.
Mustafa Birol Ülker (Kitap) İlâhiyat Fakülteleri Tezler Kataloğu (1953-2010), İsmail E. Erünsal, Mustafa Birol Ülker, Fatih Çardaklı, İstanbul: İSAM Yayınları,, 1060 sayfa, ISBN 978-605-588-684-3. (Kitap editörlüğü) Yavuz Argıt Armağanı (yay. haz. Mustafa Birol Ülker), genişletilmiş ve gözden geçirilmiş 2. bs., Kocaeli: Kocaeli Büyükşehir Belediyesi,, 448 sayfa, ISBN: 978-605-62567-5-2. İSAM da Görev Değişiklikleri Doç. Dr. Ömer Türker ve Dr. Eyyüp Said Kaya başkan yardımcılığı görevinden ayrıldılar. Doç. Dr. M. Suat Mertoğlu, Doç. Dr. Tuncay Başoğlu ve Dr. Ali Hakan Çavuşoğlu başkan yardımcılığına; Prof. Dr. Ali Bardakoğlu yönetim kurulu üyeliğine atandı. İSAM Mensuplarının Yeni Akademik Unvanları 36 İSAM mensuplarından Ahmet Özel profesör; Ertuğrul Boynukalın, M. Suat Mertoğlu, Ömer Türker, Semih Ceyhan, Tuncay Başoğlu ve Vildan S. Coşkun doçent; Kenan Yıldız ise doktor unvanı kazandı. Yeni İSAM Araştırmacıları Görevlerine Başladılar Dr. Mustafa Demiray (İslâm hukuku), Abdullah Taha Orhan (tasavvuf) ve M. Enes Topgül (hadis) araştırma uzmanı olarak İSAM daki görevlerine başladılar.
İSAM Araştırmacıları Çeşitli Üniversitelerde Göreve Başladılar İSAM ın akademik kadrosunda bulunan bazı araştırmacılar çeşitli üniversitelerde öğretim üyesi olarak görev aldılar: Doç. Dr. Ertuğrul Boynukalın Marmara Üniversitesi İlâhiyat Fakültesi Doç. Dr. Muhammed Aruçi İstanbul Üniversitesi İlâhiyat Fakültesi Doç. Dr. Nuri Tınaz Marmara Üniversitesi Fen-Edebiyat Fakültesi / Sosyoloji Bölümü Doç. Dr. Ömer Türker Marmara Üniversitesi İlâhiyat Fakültesi Doç. Dr. Seyfi Kenan Marmara Üniversitesi Atatürk Eğitim Fakültesi Y. Doç. Dr. Eyyüp Said Kaya İstanbul Şehir Üniversitesi İslâmî İlimler Fakültesi Y. Doç. Dr. Halit Özkan İstanbul Şehir Üniversitesi İslâmî İlimler Fakültesi 37