ARASTIRMA MAKALESİ / RESEARCH ARTICLE

Benzer belgeler
Journal of FisheriesSciences.com E-ISSN X

ekler : Kitapta mevcut av araçları planları listesi

Çizelge 101. Gürçamlar balıkçılığının genel durumu

Research Article Journal of Maritime and Marine Sciences Volume: 2 Issue: 2 (2016) 20-35

Ayvalık (Ege Denizi) Kıyı Balıkçılığı Üzerine Bir Ön Çalışma* Preliminary Study on Ayvalık (Aegean Sea) Coastal Fishery

Edremit Körfezi Demersal Balıkçılık Kaynakları Üzerine Bir Araştırma

SAROS VE GÖKOVA KÖRFEZLERİNDE TROL AV KOMPOZİSYONU VE KARŞILAŞTIRMASI

Şekil 1. Türkiye 2008 yılı su ürünleri üretiminin dağılımı (TÜİK, 2009)

Yılları Arasında Çanakkale Balık Hali nde Pazarlanan Su Ürünleri ve Çanakkale Bölgesi Üretim Miktarlarının Karşılaştırılması

Şekil 51. Alibey Adası Balıkçı Barınağı nın genel görünümü (Ayvalık)

An investigation on catch composition of trammel nets used in Ordu

Şekil 256. Alaçatı coğrafik konumu

Journal of FisheriesSciences.com E-ISSN X

Gökova Körfezi (Ege Denizi) Karides Balıkçılığı

Aquaculture Engineering and Fisheries Research

ORTA EGE DE UZATMA AĞLARININ BALIK POPULASYONLARI ÜZERİNDEKİ ETKİLERİNİN ARAŞTIRILMASI

Gökçeada (Ege Denizi) Balıkçılığı ve Balıkçıların Sosyo-Ekonomik Yapısı

İzmir Kıyılarında (Ege Denizi) Ağ Kafes İşletmeleri Civarında Kullanılan Uzatma Ağı ve Paragatların Teknik Özellikleri

İZMİR KÖRFEZİ NDE YILLARI ARASINDA DİP TROLÜ İLE YAKALANAN DEMERSAL BALIKLARIN MİKTARI VE ÇEŞİTLİLİĞİ ÜZERİNE İNCELEMELER

Antalya Körfezi nde Avcılık İle Yakalanan Balık Türleri ve Bunların İşlenerek Değerlendirilmesi

Çizelge 5. Edremit Körfezi su ürünleri kooperatifleri ve üye sayıları (Ceyhan ve diğ. 2006) S.S. Altınoluk Su Ür. Koop.

THE SCIENTIFIC AND TECH NO LOG ICAL RESEARCHCOUNCILOF TURKE Y

Journal of FisheriesSciences.com E-ISSN X

SAROZ KÖRFEZİ DİP UZATMA AĞLARININ TEKNİK ÖZELLİKLERİ ve YAPISAL FARKLILIKLARI

İnciraltı ve Narlıdere İzmir Körfezi nin önemli balıkçılık noktalarının başında gelmektedir (Şekil 141).

INVESTIGATIONS ON SPECIES COMPASITION AND CATCH PER TRAWL OF CEP HALOPODS CAUGHT BY BOnOM TRAWL IN THE BAY OF ızmir (AEGEAN SEA).

Gökçeada ve Bozcaada da (Kuzey Ege Denizi) Kullanılan Uzatma Ağlarının Yapısal Özellikleri

Datça-Bozburun Yarımadası (Ege Denizi) Kıyı Balıkçılığı ve Sorunları Üzerine Bir Araştırma

Mordoğan, İzmir şehir merkezine 80 km uzaklıkta, ana geçim kaynağı tarım, iç turizm ve küçük ölçekli balıkçılık olan bir beldedir (Şekil 194 ve 195).

YÜKSEKÖĞRETİM KURULU YARDIMCI DOÇENT : SİNOP ÜNİVERSİTESİ SU ÜRÜNLERİ FAKÜLTESİ AKLİMAN/SİNOP

KKTC'de Balıkçılık ve Deniz

Annual Catch Diary ( ) of a Swordfish Fishing Vessel in Fethiye Region (Mediterranean)

BİLİMSEL ARAŞTIRMA PROJELERİ KOORDİNASYON BİRİMİ SONUÇ (KESİN) RAPORU

Türkiye nin Kuzey Ege Denizi kıyıları Edirne, Çanakkale, Saros Körfezi, Balıkesir ve Bergama (İzmir) çevresini kapsamaktadır.

Ç.Ü. Fen ve Mühendislik Bilimleri Dergisi Yıl:2016 Cilt:34-5

İstanbul Balık Hali (Türkiye) ve Halde Pazarlanan Su Ürünleri

ANKARA ÜNİVERSİTESİ MERSİN-ANAMUR AVLAMA BÖLGESİNDE DİP TROL AĞI İLE AVCILIKTA HEDEF DIŞI VE ISKARTA AV ORANLARININ BELİRLENMESİ.

ÖZGEÇMİŞ VE ESERLER LİSTESİ

Proje No: 103Y132. Balıkçılık Yönetimi Açısından Ege Denizi Demersal Balık Stoklarının İlk Ürüme Boyları, Yaşları ve Büyüme Parametrelerinin Tespiti

Balıkçılık Sektörünün İzmir İli İçindeki İşleyişi ve Güncel Sorunları

Yumurtalık Koyu nda Dip Trolü ile Yakalanan Türlerin Mevsimsel Değişimi ve Verimlilik İndeksi

a. Dip trolü, b. Orta su trolü. Ülkemizde en sık kullanılan türü dip trolüdür.

Şekil 280. Kuşadası genel görünümü ve balıkçı tekneleri. Şekil 281. S.S. Kuşadası Su Ürünleri Kooperatifi İdari Binası

İzmir Körfezi (Ege Denizi) Urla Yöresinde Trata Balıkçılığı*

Yeni Türlerin Yetiştiriciliği. Dr. C. Güngör MUHTAROĞLU Akvatek Su Ürünleri Ltd.

2.2. ÇANAKKALE ÇANAKKALE MERKEZ

DOĞU KARADENİZ BÖLGESİNDE GIRGIR AĞLARINDA HEDEF DIŞI AV KOMPOZİSYONUNUN ARAŞTIRILMASI ÜZERİNE BİR ÖN ÇALIŞMA

İzmir Körfezi nde (Ege Denizi) Kullanılan Sürüklenen Pelajik Uzatma Ağlarının Teknik Özellikleri

BÖLÜM Sosyo-Ekonomik Çevrenin Değerlendirilmesi - Denizel

AŞAMALI KÜMELEME YÖNTEMLERİNİN SU ÜRÜNLERİNDE KULLANIMI * Hierarchical Cluster Analysis Use in Fisheries

SU ÜRÜNLERİ AVCILIĞINDA TUZAKLARIN YASAKLANMASI VE BELİRLİ AVCILIK YASAKLARINA İLİŞKİN KURALLAR TÜZÜĞÜ

ÖZET Yüksek Lisans Tezi ADANA YUMURTALIK TA KARİDES AĞI İLE AVCILIKTA HEDEF DIŞI VE ISKARTA AV ORANLARININ BELİRLENMESİ Koray TUÇDAN Ankara Üniversite

Trabzon Bölgesi nde Kullanılan Mezgit Uzatma Ağlarının Av Verimi ve Tür Kompozisyonunun Belirlenmesi

İstanbul Kıyı Balıkçılığında Kullanılan Dip Uzatma Ağlarının Teknik Özellikleri

Adana Yumurtalık ta Karides Ağı ile Avcılıkta Hedef Dışı ve Iskarta Av Oranlarının Belirlenmesi

FETHİYE KÖRFEZİ (MUĞLA, TÜRKİYE) NİN BALIK FAUNASI

İskenderun Körfezi nde Kullanılan Paraketa Takımlarında Yem Çeşidi ve İğne Büyüklüğünün Tür Seçimine Etkisi

TÜRKİYE DEKİ KILIÇ (Xiphias gladius), TULİNA (Thunnus alalunga), YAZILI ORKİNOS (Euthynnus alletteratus) AVCILIĞI

Güneydoğu Marmara da Algarna ile Karides Avcılığında Av Kompozisyonu ve Hedef Dışı Av

Marmara Denizi nde Karides Algarnasının Av Kompozisyonu ve Hedeflenmeyen Av Üzerine Bir Çalışma*

İzmir Körfezi nde (Ege Denizi) Kafadanbacaklı (Cephalopoda) Türlerin Bazı Morfolojik Özelliklerinin Belirlenmesi Üzerine Bir Araştırma

Gökçeada (Ege Denizi) Kıyı Balıkçılığı ve Balıkçılık Kaynakları

Journal of Aquaculture Engineering and Fisheries Research

3. ORTA EGE 3.1. İZMİR

Çanakkale Bölgesinde Kullanılan Uzatma Ağlarının Donam Özellikleri ve Balıkçıların Sorunları

19 (2), , (2), , 2007

İzmir Körfezi nde Karides Balıkçılığında Kullanılan Uzatma Ağlarının Av Kompozisyonu*

Prens Adaları (İstanbul) Kıyı Balıkçılık Av Araçları

MUSTAFA KEMAL ÜNIVERSITESI SU ÜRÜNLERI FAKÜLTESI

İstanbul Kıyı Balıkçılığında Kullanılan Pelajik Uzatma Ağlarının Teknik Özellikleri

SU ÜRÜNLERİ DERGİSİ JOURNAL OF FISHERIES & AQUATIC SCIENCES İSTANBUL ÜNİVERSİTESİ SU ÜRÜNLERİ FAKÜLTESİ

Su Ürünleri Dergisi Cilt No: 15 Sayı: İzmir-Bornova 1998

Karadeniz de Orta Su Trolü İle Avlanan Pelajik Balıkların Bazı Biyolojik Özellikleri ve Avcılık Verilerinin İncelenmesi

Fatma AYDIN*, Fahrettin YÜKSEL**

ETA Maritime Science

C.B.Ü. Fen Bilimleri Dergisi ISSN C.B.U. Journal of Science 5.1 (2009) (2009) 19 26

Yazışma Adresi: İstanbul Üniversitesi Su Ürünleri Fakültesi. Avlama teknolojisi Anabilim Dalı Ordu Cad. No: Laleli / İstanbul

Finike (Antalya) Körfezi nde Dip Paraketasındaki Farklı İğnelerin Av Verimi

EDREMİT KÖRFEZİ DİP UZATMA AĞLARININ TEKNİK ÖZELLİKLERİ VE YAPISAL FARKLILIKLARI

Balık Alırken; a) Balığın boyuna b) Balığın tazelik özelliklerine c) Satın alınan yerin fiziki ve hijyenik şartlarına. dikkat edilmelidir.

Rize İlinde Kullanılan Uzatma Ağlarının Teknik Özelliklerinin Belirlenmesi

İzmir Körfezi nde (Ege Denizi) Isparoz (Diplodus annularis L., 1758) un Bir Defada Bıraktığı Yumurta Miktarının Belirlenmesi Üzerine Bir Ön Çalışma

DENİZ ÜRÜNLERİNE AİT TABLET BİLGİLER VE OCAK AYINDA TÜKETİLEBİLECEK BAZI DENİZ BALIKLARI

Ağ Kafes Üniteleri Etrafındaki Balıkların Kaldırma Ağı ile Avcılığı Üzerine Bir Ön Çalışma

ÇUKUROVA ÜNİVERSİTESİ FEN BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ

DENİZ ÜRÜNLERİNE AİT TABLET BİLGİLER VE MART AYINDA TÜKETİLEBİLECEK BAZI DENİZ BALIKLARI

Barbunya Galsama Ağlarında Kullanılan Poliamid Monofilament ve Multifilament Ağ İpinin Av Kompozisyonuna Olan Etkisi

MAVRUŞGİL (Sciaena umbra) VE KÖTEK (Umbrina cirrosa) BALIKLARININ BİYOEKOLOJİK ÖZELLİKLERİNİN BELİRLENMESİ

sonuç ve değerlendirme

1Hacettepe Üniversitesi Biyoloji Bölümü SAL 2A.Ü.G.V. Öz. Lis. ncek/ankara

BuNLarI BiLiYOr muyuz?

YATAY KONUMLU IZGARA SEÇİCİLİĞİ

DENİZ ÜRÜNLERİNE AİT TABLET BİLGİLER VE MAYIS AYINDA TÜKETİLEBİLECEK BAZI DENİZ BALIKLARI

DİP TROLÜ İLE İKİ FARKLI DERİNLİKTE AVLANAN MEZGİT (Gadus merlangus euxinus N. 1840) BALIĞININ AV VERİMİ VE BOY KOMPOZİSYONUNUN DEĞİŞİMİ

EGE ÜNİVERSİTESİ BİLİMSEL ARAŞTIRMA PROJE KESİN RAPORU EGE UNIVERSITY SCIENTIFIC RESEARCH PROJECT REPORT

DO U KARADEN Z DE D P TROLÜ AV KOMPOZ SYONU

KEMER BARAJ GÖLÜ'NDEKİ Cypr nus carpio L., 1758'NUN BAZI BİYOLOJİK ÖZELLİKLERİ

Derece Bölüm/Program Üniversite Yıl

ZM R L (EGE DEN Z ) NDE A KAFES LETMELER C VARINDA YAPILAN BALIKÇILIK ÜZER NE ARA TIRMALAR

Transkript:

ANADOLU ÜNİVERSİTESİ BİLİM VE TEKNOLOJİ DERGİSİ ANADOLU UNIVERSITY JOURNAL OF SCIENCE AND TECHNOLOGY Cilt/Vol.:8-Sayı/No: 1 : 139-144 (2007) ARASTIRMA MAKALESİ / RESEARCH ARTICLE GÖKOVA KÖRFEZİ (EGE DENİZİ) UZATMA AĞLARI BALIKÇILIĞI ÜZERİNE ARAŞTIRMALAR Okan AKYOL 1, Tevfik CEYHAN 1, Akın İLKYAZ 1, Mustafa ERDEM 2 öz Ege Denizi nin Muğla İli sınırları içerisinde yer alan Gökova Körfezi, 24500 hektarı kara alam olmak üzere toplam 52000 hektarlık alanı ile Türkiye nin 1989 dan beri sekiz deniz koruma alanından biridir. Bu çalışma, Gökova Körfezi nde (Ege Denizi) iki ana balıkçılık limanı olan Akyaka ve Akçapınar da uzatma ağları balıkçılığı üzerine Eylül 2002 ve Ağustos 2003 arasında yürütülen araştırma sonuçlarını içermektedir. Uzatma ağları balıkçılığından elde edilen balık ve omurgasız türleri, Akdeniz in kıyı sularında yaşayan tipik türlerdir. Liza saliens (kastroz), Scomberomorus commerson (ceylan), Pagellus erythrinus (kırına mercan), Mullus surmuletus (tekir) ve Octopus vulgaris (ahtapot) türleri ticari avda baskındır. Uzatma ağları balıkçılığından toplam 33 tür balık ve 6 tür omurgasız tanımlanmıştır. Gökova Körfezi nde balıkçılık gücü ve birim çabaya düşen av (CPUE) miktarları oldukça düşük olarak kaydedilmiştir. Anahtar Kelimeler: Uzatma ağları, Balıkçılık, Gökova Körfezi, Ege Denizi. INVESTIGATIONS ON THE SET NET FISHERY IN GÖKOVA BAY (AEGEAN SEA) ABSTRACT Gökova Bay, which is located in Mugla in Turkish Aegean Sea, has total area of 52000 hectares, including 24500 hectares territorial waters. This area is one of the eight protected marine areas in Turkey which has been protecting since 1989. This study reports an investigation carried out on set net fishery in two main fishing ports, Akyaka and Akçapınar in Gökova Bay (Aegean Sea) between September 2002 and August 2003. The fish and invertebrate species caught from set net fishery were typical of those that inhabit coastal embayments in the Meditemranean. Liza saliens, Scomberomorus commerson, Pagellus erythrinus, Mullus surmuletus and Octopus vulgaris species dominated in the commercial catch. A total of 33 finfish, 6 invertebrate species were identifled from commercial catches in set netting. Fishing effort and CPUE (catch per unit effort) in biomass of fish were recorded in rather low values in Gökova Bay. Keywords: Set nets, Fishery, Gökova Bay, Aegean Sea. 1, Ege Üniversitesi Su Ürünleri Fakültesi, 35440 Urla/İzmir. 2, Muğla Üniversitesi Su Ürünleri Fakültesi, 48000 Muğla. Geliş: 13 Şubat 2006; Düzeltme: 03 Mayıs 2006; Kabul: 26 Ekim 2006

140 Anadolu Üniversitesi Bilim ve Teknoloji Dergisi, 8(1) 1. GİRİŞ Ege Denizi nin Akdeniz ile birleştiği bölgede yer alan Gökova Körfezi (36 45 N 27 l9 E), 24500 hektarı kara alanı olmak üzere toplam 52 bin hektarlık a- 1am ile Türkiye nin sekiz deniz koruma bölgesinden biri olarak, 1989 yılından itibaren Özel Çevre Koruma Bölgesi, ÖÇK ilan edilmiştir. Körfez, yüksekliği 879 m civarında olan Menteşe dağlarıyla çevrelenmiştir. Körfezin en doğu kesiminde yer alan Gökova ve Kızılkaya ovaları, alüvyon orijinli tarım alanları olarak kullanılmaktadır. Körfez civarında Bodrum ve Ö- ren den başka önemli yerleşim alanı bulunmamaktadır. Ören de yapımı tamamlanmış olan termik santral henüz tam kapasiteyle çalışmaya başlamamıştır. Bu nedenlerle, Gökova ve Yeşilova halen Ege nin en temiz körfezleri durumundadır. Körfeze hiçbir büyük akarsu girdisinin olmayışı da kirliliğin artmamasında rol oynayan önemli bir etkendir. Bununla beraber, bölgenin karasal kısmının karstik bir yapıya sahip olması nedeniyle yağmur suları, kayalardan süzülerek kıyı bölgelerinde deniz tabanından taze tatlı su ile zengin mineral girişi sağlamakta ve canlı üretkenliği arttırmaktadır. Her iki körfezde de kıyı bölgeleri haricinde derin suların bulunması ve Süveyş Kanalı ndan Akdeniz e geçen Hint Okyanusu kökenli türlerin dağılım göstermesi tür çeşitliliğini arttırmaktadır (Cihangir vd., 1998). Gökova Körfezi nde bugüne değin yapılmış, çok az sayıda çalışma mevcuttur. Bunlardan Tekoğul ve Gökkuş (1997), Akyaka balıkçı barınağının çevresel ve sosyal boyutlarını incelemişler; barınağın kuruluş aşamasındaki fizibilitesi ve ÇED raporunu hazırlayarak, ulusal ve uluslararası kullanımı ile ekonomiye katkılarım tartışmışlardır. Cihangir vd. (1998), Gökova Körfezi ve civarında fiziksel deniz suyu özellikleri ile birlikte, birincil üretimden demersal balıkçılığa kadar birçok hidrobiyolojik özelliği irdelemişlerdir. Cirik vd. (2001) ise, körfezin 0-70 m derinlikleri arasında toplanan deniz çiçeksiz (yosunlar) ve çiçekli bitkilerini (deniz fanerogamları) tayin ederek liste halinde vermişlerdir. Kırmızı yosunlardan (Rhodophycophyta) 60 tür, esmer yosunlardan (Phaeophycophyta) 15 tür, yeşil yosunlardan (Chlorophycophyta) 16 tür, mavi-yeşil yosunlardan (Cyanoschizophyta) 1 tür ve deniz tohumlu bitkilerinden (Spermatophyta) 3 tür tayin etmişlerdir. Aynı zamanda, yabancı ve yayılımcı bitkiler ile ilgili olarak körfezde Caulerpa taxifolia ya rastlanmamış olup, özellikle Caulerpa racemosa nın batı Akdeniz de çevre felaketine yol açan C. taxifolia gibi Gökova Körfezi nde hızla geliştiği tespit edilmiştir. Erdem vd. (2002), kıyı alanı güney Ege balıkçılığı ilişkisini ele almışlar, kıyı alanı kullanımında ve korunmasında balıkçılığın rolünü Gökova-Marmaris Körfezleri için vurgulamışlardır. Bu çalışmada, Gökova Körfezi kıyılarında uzatma ağlarını kullanan, Akyaka ve Akçapınar balıkçılarının av kompozisyonları, ağ çeşitliliği ve birim çabaya düşen av miktarlarının ortaya konması amaçlanmıştır. 2. MATERYAL VE YÖNTEM Çalışma, Muğla iline bağlı Akyaka Beldesi ve Akçapınar Köyü Su Ürünleri Kooperatifleri başta olmak üzere, Gökova Körfezi ni (Şekil 1) kullanan kooperatif merkezlerinde ve uzatma ağı balıkçı teknelerinde, Eylül 2002 Ağustos 2003 tarihleri arasında, aylık örneklemelerle yürütülmüştür. Şekil 1. Çalışma alanı Gökova Körfezi nde uzatma ağlan ile avcılık yapan balıkçı tekneleriyle operasyonlara çıkılmış; av kaydı tutularak, operasyon şekli yerinde incelenmiştir. Denize çıkan teknelerden rastgele seçilen bazılarının av kayıtları ise karaya çıkış noktalarında direkt olarak alınmıştır. Günlük birim çabaya düşen av (CPUE) ın hesaplanmasında, balıkçılık çabası f = (a /30) x g, CPUE = kg/f formülü kullanılmıştır (De Metrio ve Megalafonou, 1988). Burada, (a /30), denize günlük atılan ve 30 posta olarak standardize edilmiş (ağların donam faktorlerı goz ardı edilmiştir) ağ ünitesi ve g, çalışılan gün sayısıdır. 3. BULGULAR Barınma limanlarına bağlı toplam 28 adet teknenin, %14,3 ü yalnızca uzatma ağı teknesi, %85,7 si hem parakete hem de uzatma ağı kullanmaktadır (Tablo 1). Gökova Körfezi nde örneklenen 28 adet teknenin büyük bölümü 7-9 m boyunda, 9-28 hp motor gücünde, Bozburun (Muğla) yapımı ve piyade tipinde olup, tamamı ahşap materyalden yapılmıştır.

Anadolu Üniversitesi Bilim ve Teknoloji Dergisi, 8(1) 141 Tablo 1. Limanlara bağlı uzatma ağı teknelerinin dağılımları. Balıkçı Barınağı N Uzatma Ağı Teknesi Parakete + Uzatma Ağı Teknesi N % N % Akyaka 15 3 20,0 12 80,0 Akçapınar 13 1 7,7 12 92,3 Toplam 28 4 14,3 24 85,7 Bu teknelerde genellikle 1, bazen 2, nadiren ise 3 personel bulunmaktadır. Balıkçılar çoğunlukla aileleriyle birlikte ve günübirlik balığa çıkmaktadırlar. Parakete takımı da taşıyan pek çok uzatma ağı balıkçısı, ağlarını yoğun olarak Şubat, Mart, Nisan ve Mayıs aylarında olmak üzere tüm yı1 kullanırken; yaz aylarında paraketelerle de avcılık yapmaktadırlar. Gökova Körfezi, trol avcılığına tamamen yasak iken, 3 adet gırgır teknesi bölgede çalışmaktadır. Gırgırlardan alınan sardalye (Sardina pilchardus), tirsi (Alosa fallax nilotica) türü balıklar parakete teknelerinin yem ihtiyacını büyük ölçüde karşılamaktadır. Gırgır yasağı döneminde (Mayıs-Eylül) ise sade, 250 göz derinliğinde, 17-18-20-22 mm göz genişliğindeki ağlar yemlik sardalye elde etmek için kullanılmaktadır. Kullanılan diğer ağların teknik özellikleri ise Tablo 2 de özetlenmiştir. Gökova Körfezi uzatma ağı av kompozisyonunda 33 tür balık, 4 tür kafadanbacaklı ve 2 tür eklembacaklı tespit edilmiştir (Tablo 3). Toplamda ağırlık olarak %13,9 luk payla en çok avlanan tür Liza saliens (kastroz) olurken, onu %8,37 ile Scomberomorus commerson (ceylan), %7,16 ile Pagellus erythrinus (kırma mercan), %6,92 ile Mullus surmuletus (tekir) izlemiştir. Diğer türler sırasıyla Octopus vulgaris (ahtapot), Saurida undosquamis (zurna), Penaeus kerathurus (oluklu karides), Epinephelus costae (kara lahos), Dentex dentex (sinagrit) şeklinde devam etmektedir. Paraketenin hedef türü olan Epinephelus aeneus (beyaz lahos) ise %4,37 lık payla oldukça az oranda yakalanmıştır. Gökova Körfezi nde karaya çıkanlan av gruplarına bakıldığında, toplam ayın %84,6 sım kemikli balıklar (Teleostei), %10,3 ünü kafadanbacaklılar (Cephalopoda) ve %5,1 ini kabuklu eklembacaklılar (Crustacea) oluşturmuştur (Şekil 2). 5,1% Crustacea 10,3%Cephalo. 84,6% Teleostei Şekil 2. Gökova Körfezi nde karaya çıkarılan avın gruplara göre yüzde dağılımı. Gökova Körfezi nde faaliyet gösteren uzatma ağı teknelerinden günlük örneklemeyle elde edilmiş top- 1am avın, birim çabaya düşen av (CPUE) miktarları hesaplanmış; 30 postalık ünite halinde standardize edilmiş ağların günlük birim çabaya düşen av miktarlarının 1,50-28,10 kg arasında değiştiği tespit edilmiştir (Tablo 4). Tablo 2. Gökove Körfezi nde kullanılan uzatma ağları ve bazı teknik özellikleri. Ağın türü Göz genişliği (mm) Posta adedi Yüksekliği (göz sayısı) Tor İp Materyali /Kalınlığı Ağın Tipi Yoğun kullanıldığı dönem Barbun 22-23-24-25-28 2-22 33-60 PA,210d/3-4 Fanyalı ve Sade Tüm yıl Karides 20 10-18 50-60 PA,110d/2 Fanyalı Mart-Nisan-Mayıs Sinagrit 36-40-42 12-30 33-52.5 PA,210d/6 Fanyalı Şubat-Temmuz Voli ağı 1 25-28-32 3-4 105-120 PA,210d/3 Fanyalı Tüm yıl Voli ağı 2 22-25 3-4 80-105 PA,210d/2 Fanyalı Tüm yıl Palamut 40-42 1-5 150-200-250 PA,210d/4-6 Sade Kasım-Aralık Biledye ağı 28-32 3 105 PA 210d/3 Fanyalı Tüm yıl Sardalye 17-18-20-22 2-4 250 PA,210d/2 Sade Tüm yıl Dil ağı 42 25 33 PA,210d/4 Fanyalı Tüm yıl

142 Anadolu Üniversitesi Bilim ve Teknoloji Dergisi, 8(1) Tablo 3. Gökova Körfezi nde uzatma ağı balıkçılığında karaya çıkarılanlar ve ağırlık oranları. Tür N W (gr) W (%) Teleostei Alosa fallax nilotica (Geoffroy Saint-Hilaire, 1808) 2 230 0,18 Boops boops (Linnaeus, 1758) 1 47 0,04 Dentex dentex (Linnaeus, 1758) 36 6151 4,85 Dentex maroccanus Valenciennes, 1830 1 141 0,11 Diplodus anularis (Linnaeus, 1758) 53 1673 1,32 Diplodus sargus (Linnaeus, 1758) 4 518 0,41 Diplodus vulgaris (Geoffroy Saint-Hilaire, 1817) 14 470 0,37 Epinephelus aeneus (Geoffroy Saint-Hilaire, 1817) 16 5541 4,37 Epinephelus costae (Steindachner, 1878) 21 6245 4,93 Lithognathus mormyrus (Linnaeus, 1758) 8 790 0,62 Liza saliens (Risso, 1810) 26 17629 13,91 Merluccius merluccius (Linnaeus, 1758) 6 648 0,51 Mullus barbatus Linnaeus, 1758 5 398 0,31 Mullus surmuletus Linnaeus, 1758 128 8770 6,92 Oblada melanura (Linnaeus, 1758) 8 508 0,40 Pagellus erythrinus (Linnaeus, 1758) 112 9066 7,16 Pomatomus saltatrix (Linnaeus, 1766) 2 900 0,71 Puntazzo puntazzo (Cetti, 1777) 2 199 0,16 Sarpa salpa (Linnaeus, 1758) 1 200 0,16 Saurida undosquamis (Richardson, 1848) 78 7891 6,23 Scomberomorus commerson (Lacepede, 1802) 2 10600 8,37 Seriola dumerili (Risso, 1810) 11 3524 2,78 Siganus luridus (Rüppell, 1828) 14 1189 0,94 Siganus rivulatus (Forskal, 1775) 46 3139 2,48 Solea vulgaris Quensel, 1806 5 1328 1,05 Sparus aurata Linnaeus, 1758 5 1643 1,30 Sphyraena sphyraena (Linnaeus, 1758) 5 4312 3,40 Trachurus mediterraneus (Steindachner, 1868) 16 3615 2,85 Trachurus trachurus (Linnaeus, 1758) 5 2010 1,59 Trigla lucerna Linnaeus, 1758 1 252 0,20 Umbrina cirrosa (Linnaeus, 1758) 2 2450 1,93 Upaneus molluccensis (Bleeker, 1855) 200 6197 4,89 Uronoscopus scaber Linnaeus, 1758 1 200 0,16 Cephalopoda Loligo vulgaris Lamarck, 1798 1 65 0,05 Octopus vulgaris Cuvier, 1797 5 8080 6,38 Sepia elegans Blainville, 1827 1 100 0,08 Sepia officinalis Linnaeus, 1758 8 2422 1,91 Crustacea Callynectes sapidus (Rathbun, 1896) 2 400 0,31 Penaeus kerathurus Forskal, 1775 221 7160 5,65 Toplam 1075 126701 100 4. TARTIŞMA VE SONUÇ Gökova Körfezi nde yalnızca tek tür av aracı ile kıyı sularında yapılan örneklemelerde 33 tür balık, 4 tür kafadanbacaklı ve 2 tür eklembacaklı yakalanmış olması ve Kızıldeniz göçmeni (Lessepsiyen) türlerin göreceli bolluğu, bölgenin biyolojik çeşitlilik açısından ne denli zengin olduğunun bir göstergesidir. Cihangir vd. (1998), körfezin 400-700 m lik derin sularında yaptıkları trol çekimlerinde ise karideslerden; Parapenaeus longirostris, Plesionika heterocarpus, mürekkepbalıklanndan; Sepia elegans, Sepia orbignyana, Sepietta sp., kalamarlardan; Loligo forbesii, Illex coindeti, Todarodes sagittatus, ahtapotlardan; Octapus salutii, köpekbalıklarından; Centrophorus granulosus, Dalatias licha, Etmopterus spinax, Galeus melastomus, Squalus blainvillei, Schyliorhinus canicula, Mustelus mustelus (daha az derin sularda) vatozlardan; Raja clavata, Raja oxyrinchus, kemikli balıklardan; Argentina sphyraena, Gadiculus argenteus, Chloropthalmus agassizii, Merluccius merluccius, Micromesistius poutassou, Phycis blennoides, Coelorhynchus coelorhynchus, Argyropelecus hemigymnus,

Anadolu Üniversitesi Bilim ve Teknoloji Dergisi, 8(1) 141 Tablo 4. Gökova Körfezi nde avlanan rasgele örneklenmiş uzatma ağı teknelerinin günlük birim çabaya düşen av (CPUE) miktarları (kg/30 posta ağ / gün). Örnek Göz genişliği Günlük Ağın Türü Tekne (mm) av (kg) f CPUE 1 Fanyalı ağ 25 8,400 0,40 21,0 2 Sade ağ 18 9,274 0,33 28,1 3 F. Barbun ağı 22 2,739 0,50 5,5 4 Karides ağı 20 4,482 0,40 11,2 5 F. Barbun ağı 22 6,309 0,33 19,1 6 Sinagrit ağı 36 13,650 0,60 22,8 7 Karides ağı 20 1,800 0,66 2,7 8 Fanyalı ağ 36 2,300 0,50 4,6 9 Fanyalı ağ 32 2,250 0,10 22,5 10 Fanyalı ağ 28 4,273 0,30 14,2 11 F. Barbun ağı 20 1,650 0,27 6,1 12 Karides ağı 20 18,590 0,77 24,1 13 Karides ağı 20 0,900 0,60 1,5 14 Karides ağı 20 3,940 0,67 5,9 15 Sinagrit ağı 40 11,030 0,60 18,4 16 Karides ağı 20 2,200 0,60 3,7 Ortalama 5,862±1,27 0,48±0,05 13,21±2,26 Cyclothone braueri, Hoplostethus mediterraneus, Hymenocephalus italicus, Trachurus trachurus, Scorpaena elongata, Scorpaena scrofa, Peristedion cataphractum, Trigla lyra, Aspitrigla cuculus, Macroramphisus scolapax, Capros aper, Lophius piscatorius, Lepidorhombus boscii, Zeus faber, Dentex macrophthalmus türlerini tespit etmişlerdir. Daha az derin sulardaki trol av kompozisyonu verilmediğinden ve diğer av yöntemleri ise denenmediğinden kuşkusuz tür sayısı çok daha fazladır. Gökova Körfezi nde, uzatma ağı balıkçılığından elde edilen türlerin %84,6 sını kemikli balıklar (Teleostei), %10,3 ünü kafadanbacaklılar (Cephalopoda) ve %5,1 ini ise eklembacaklı kabuklular (Crustacea) oluşturmuştur. Cihangir vd. (1998), aynı körfezde mevsimsel trol örneklemesi sonucu Bahar 1992 de %79.2 kemikli balıklar, %15.5 köpekbalıkları ve vatozlar, %4 kafadanbacaklılar ve %0,2 karides elde etmişlerdir. Güz 1992 de ise %75,6 kemikli balıklar, %1,8 köpekbalıkları, %21 kafadanbacaklı, %0,03 karides yakalanırken; Yaz 1994 döneminde %78,7 kemikli balıklar, %10,8 köpekbalıkları, %4,7 kafadanbacaklı şeklinde rapor etmişlerdir. Trol örneklemelerinde, mevcut türler içerisinde ilk beş sırayı alan türler; Pagellus erythrinus (kırma mercan), Mullus barbatus (barbun), Zeus faber (Dülger), Merluccius merluccius (bakalyaro) ve Saurida undosquamis (zurna) şeklinde bildirilmiştir. Bu çalışmadaki uzatma ağı balıkçılığında ise ağırlıkça ilk beş tür: Liza saliens (kastroz), Scomberomorus commerson (ceylan), Pagellus erythrinus (kırma mercan), Mullus surmuletus (tekir) ve Octopus vulgaris olarak tespit edilmiştir. Gökova Körfezi nde uzatma ağlan balıkçılığından elde edilen birim çabaya düşen av (CPUE) miktarlan, minimum 1,50 - maksimum 28,10 kg/gün o- lup (ortalama 13 kg/gün), genellikle günlük av 1-18 kg arasında değişmektedir. Günlük av bazı teknelerde 1 kg ı bile bulamamakta, hatta bir çok balıkçı yılın büyük bir bölümünde (yılda genellikle 150-200 gün deniz zamanı bildirilmiştir) hava şartlarından denize çıkamadığı gibi, bazı günler hiç balık avlayamadan döndüklerini de ifade etmektedirler. Zaman zaman bir çok tekne balıkçılık masraflarını (yağ, mazot, kumanya, vb.) karşılayabilmek ve daha çok balık yakalayabilmek amacıyla 3-4 gün süren seferler düzenlemektedirler. Düşük birim çabaya düşen av miktarları, muhtemelen hedef türleriin düşük stok yoğunluğu ile açıklanabilir. Cihangir vd. (1998), trol için birim çabaya düşen av miktarlarını 2,62-8,50 kg/hp olarak yüksek sayılabilecek bir miktarda bildirmektedir. Ancak bu miktarlara diğer biyolojik materyaller (aigler, bivalvler, vs.) de dâhi1 edilmiştir. Ayrıca göreceli yüksek miktar, körfezin trol balıkçılığına kapalı olmasıyla da ilgilidir. Gökova Körfezi nde sürdürülebilir balıkçılık için çok daha fazla bilimsel çalışmaya ihtiyaç olduğu ortadadır. Öncelikle, hedef türlerin üreme biyolojileri ile birlikte, türlerin hangi dönem ve hangi boyda yakalanması gerektiği ve av araçlarının seçiciliği gibi konularda ileri araştırmalar gereklidir. KAYNAKÇA Cihangir, B., Benli, H.A., Cirik, Ş., Ünlüoğlu, A. ve Sayın, E. (1998). Gökova Körfezi nin biyoekolojik özellikleri. Bodrum Yarımadası Çevre Sorunları Sempozyumu, Bodrum, 15-19 Şubat 1995, ss. 647-662. Cirik, Ş., Akçalı, B. ve Bilecik, N. (2001). Gökova Körfezi (Ege Denizi) Deniz Bitkileri. Pini Reis Bilim Serisi No.4, DEÜ-DBTE, Yayın No.09.8888.6000/DK.0l.001.260, İzmir, 95 s.

144 Anadolu Üniversitesi Bilim ve Teknoloji Dergisi, 8(1) De Metrio, G. ve Megalafonou, P. (1988). Catch, size distrbution, growth and sex raio of swordfish (Xiphias gladius L.) in the Gulf of Taranto. FAO Fish. Rep. No.394, Rome, pp. 91-102. Erdem, M., Ünal, V. ve Kınacıgil, T. (2002). Kıyı Alanı Balıkçılık İlişkisi - Güney Ege Balıkçılığı. Türkiye nin Kıyı ve Deniz Alanları IV. Ulusal Konferansı, 5-8 Kasım, İzmir, ss. 681-687. Mustafa Erdem, 1965 yılında İzmit te doğdu. 1988 yılında Akdeniz Üniversitesi Eğirdir Su Ürünleri Yüksek Okulu nu, 1993 te Süleyman Demirel Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü nde Yüksek Lisansını, 2000 de ise Ege Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü nde Doktorasını bitirdi. Halen Muğla Üniversitesi Su Ürünleri Fakültesi nde Yrd. Doç. Dr. olarak görevini sürdürmektedir. Tekoğul, N. ve Gökkuş, Ü. (1997). Akyaka Balıkçı Barınağının Çevresel ve Sosyal Boyutları. Akdeniz Balıkçılık Kongresi, 9-11 Nisan, İzmir, ss. 471-476. Okan Akyol, 1966 yılında Bursa da doğdu. 1987 yılında Ege Üniversitesi Su Ürünleri Yüksek Okulu nu, 1995 te Dokuz Eylül Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü nde Yüksek Lisansını, 1999 da ise Ege Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü nde Doktorasını bitirdi. Halen Ege Üniversitesi Su Ürünleri Fakültesi nde Doç. Dr. olarak görevini sürdürmektedir. Tevfik Ceyhan. 1976 yılında Edremit te dünyaya geldi. Ege Üniversitesi Su Ürünleri Fakültesi nden 1997 yılında mezun oldu. 2001 yılında Ege Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü nde Yüksek Lisansını, 2005 te ise aynı enstitüde Doktorasını bitirdi. Halen Ege Üniversitesi Su Ürünleri Fakültesi nde Araş. Gör. Dr. olarak görevini sürdürmektedir. Akın İlkyaz, 1969 yılında Ankara da dünyaya geldi. Ege Üniversitesi Su Ürünleri Fakültesi nden 1992 yılında mezun oldu. 1998 yılında Ege Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü nde Yüksek Lisansını, 2005 te ise aynı enstitüde Doktorasını bitirdi. Halen Ege Üniversitesi Su Ürünleri Fakültesi nde Yrd. Doç. Dr. olarak görevini sürdürmektedir.