(Milyar $) 3 216 Ağustos - 216 TÜİK dış ticaret verilerine göre ihracat 216 yılı Ağustos ayında, 215 yılının aynı ayına göre %7,7 artarak 11 milyar 867 milyon dolar, ithalat %3,7 artarak 16 milyar 554 milyon dolar olarak gerçekleşti. 2 15 1 5-5 - 1 Aylara Göre Dış Ticaret - MTEA İhracat İthalat Denge TÜİK 216 Ağustos ayında dış ticaret açığı %5,3 azalarak 4 milyar 687 milyon dolara düştü. İhracatın ithalatı karşılama oranı ise geçen sene %69 iken, 216 Ağustos ayında %71,7'ye yükseldi. Mevsim ve takvim etkilerinden arındırılmış verilere göre ise aylık bazda ihracat % 1,5 arttı, ithalat %,6 azaldı. Parite Türkiye ağırlıklı olarak hammadde ithal edip tüketim malı ihraç etmektedir. Hammaddelerin ticareti ise başta petrol olmak üzere Dolar üzerinden olup; ihracatın yapıldığı mamul ürünlerin ticareti de en büyük ihracat pazarımızın AB bölgesi olması sebebiyle Euro üzerinden gerçekleşmektedir. Bu doğrultuda Doların Euro karşısında değer kaybetmesi, net dış ticaret rakamlarını pozitif yönden etkilerken bir yandan da maliyetleri azaltarak ihracatı teşvik etmektedir. Aşağıdaki grafikler de göstermektedir ki dış ticaretimizde TL nin rolü sınırlı olup, ihracatta Euro nun, ithalatta ise Dolar ın etkisi ön plana çıkmaktadır. Sayfa 1
Milyar $ Milyon Milyon 3 216 7 6 5 4 3 2 1 Döviz Türlerine Göre İhracat 12 1 8 6 4 2 Döviz Türlerine Göre İthalat Euro Dolar TL Euro Dolar TL Bu doğrultuda son zamanlarda Dolar/Euro paritesinde gerçekleşen yükseliş trendi dış ticaretimizi desteklemektedir. Dolar/Euro Paritesi - Dış Ticaret Dengesi,9 1,8,7,6,5,4,3,2,1-1 - 2-3 - 4-5 - 6-7 - 8-9 Dolar/Euro Paritesi Dış Ticaret Dengesi USForex-TÜİK Nitekim Dolar/Euro parite değeri ile dış ticaret dengesinin son iki yılda izlediği seyre karşılaştırmalı bakıldığında benzer bir yönelim izledikleri görülmektedir. Ülkeler Bazında Dış Ticaret Avrupa Birliği nin (AB-28) ihracattaki payı 215 Ağustos ayında %44 iken, 216 Ağustos ayında %46,5 oldu. AB ye yapılan ihracat, 215 yılının aynı ayına göre %13,9 artarak 5 milyar 519 milyon dolar olarak gerçekleşti. Sayfa 2
Milyar $ Milyar $ 3 216 En fazla ihracat yapılan ülke Almanya olup, Ağustos ayında 1 milyar 193 milyon dolar olurken, bu ülkeyi sırasıyla İngiltere (921 milyon dolar), Irak (78 milyon dolar) ve ABD (66 milyon dolar) takip etti. Ağustos Ayı En Fazla İhracat Yapılan İlk 1 Ülke 1,4 1,2 1,,8,6,4,2, Almanya İngiltere Irak ABD Fransa İtalya İran İspanya BAE Hollanda TÜİK İthalatta ilk sırayı Çin aldı. Çin'den yapılan ithalat, 216 yılı Ağustos ayında 2 milyar 531 milyon dolar oldu. Bu ülkeyi sırasıyla Almanya (1 milyar 738 milyon dolar), Rusya (1 milyar 378 milyon dolar) ve İtalya (823 milyon dolar) izledi. Ağustos Ayı En Fazla İthalat Yapılan İlk 1 Ülke 3, 2,5 2, 1,5 1,,5, Çin Almanya Rusya İtalya ABD Güney Kore Hindistan Fransa İran İngiltere TÜİK İhracatta (en çok ihracat yapılan ilk 2 ülke arasında) en fazla artış gerçekleşen ülkeler %79,5 ile Bulgaristan, %69,7 ile İran ve %52,8 ile Fas olurken, en fazla azalış gerçekleşenler -%55,7 ile Rusya, -%18,9 ile Mısır ve -%11,6 ile Suudi Arabistan oldu. Sayfa 3
Bin 3 216 İthalatta ise (en çok ithalat yapılan ilk 2 ülke arasında) en fazla artış gerçekleşen ülkeler %64,4 ile Malezya, %36,2 ile Japonya ve %32,7 ile Hollanda olurken, en fazla azalış gerçekleşenler ise -%11,4 ile Rusya, -%9,7 ile Güney Kore,-%5,7 ile Almanya oldu. Teknoloji yoğunluğuna göre dış ticaret verileri, ISIC Rev.3 sınıflaması içinde yer alan imalat sanayi ürünlerinin toplam ihracattaki payı %94,4, yüksek teknoloji ürünlerinin imalat sanayi ürünleri ihracatı içindeki payı %3,4, orta yüksek teknolojili ürünlerin payı ise %3,9 oldu. İmalat sanayi ürünlerinin toplam ithalattaki payı %84,5, yüksek teknoloji ürünlerinin 216 Ağustos ayında imalat sanayi ürünleri ithalatı içindeki payı %16,4, orta yüksek teknolojili ürünlerin payı ise %44 oldu. Emtia 6 5 4 3 2 1 Ham Petrol: Fiyat ($) - İthalat (Ton) 3 2 5 2 1 5 1 5 Ham Petrol Fiyatı($) Ham Petrol İthalatı(Ton) TÜİK-Bloomberg Ham petrol ithalatı Temmuz da olduğu gini Ağustos ta da 2 milyon 3 Yüz bin civarında seyretti. Petrol ve petrolden elde edilen gelirler kaleminde net ihracat 5 yüz bin dolar açık verdi. Sayfa 4
Bin 3 216 OPEC, sekiz yıl aradan sonra ilk kez üretimi azaltma kararı aldı. Bu istisnai karar sonrası petrol fiyatları yükseldi. Bu karar piyasaları oldukça yükseltti. Petrol fiyatları hızla %6 artarak 5 dolar sınırına dayandı. Ağustos genelinde 44-45 dolar seviyelerindeydi. Cezayir'de yapılan görüşmelerden sonra, günde 7 ton üretim kesintisine gidilmesinde mutabık kalındı. Günlük toplam üretim ise 32,5 milyon ton olacak. Uzlaşmanın ayrıntıları ise Kasım'da yapılacak resmi OPEC toplantısından önce açıklanmayacak. OPEC'in küçük üyelerinin çoğu, oluşan arz ve talep dengesizliği nedeniyle bir anlaşmaya varılması için girişimlerde bulunuyordu. 14 12 1 8 6 4 2-2 -4-6 Altın: Fiyat (Ons/$) - Net İhracat ($) 16 14 12 1 8 6 4 2 Altın Net İhracatı Altın Fiyatı(Ons/$) TUİK - Bloomberg Altın net ihracatı 396 bin Dolar açık verdi. Geçen ay 4 bin dolar artı seviyesinde olan rakam tam tersi bir noktaya gelerek yılın en yüksek açığını vermiş oldu. Avrupa da Deutsche Bank ile ilgili sermaye artırımına ihtiyacı olacağı yönündeki haberler global piyasalara olumsuz etki yaratmaya devam ediyor. Yaklaşık 1 hedge fonun finansal riskleri azaltmak için Deutsche Bank ı bırakması bankaya yönelik risklerin arttığına işaret ediyor. Güvenli liman olan altın, Deutsche Bank a yönelik artan endişeler sonucu yükselişe geçti. Sayfa 5
Bin Bin 3 216 Haftaya 133 seviyesinin üzerinde başlayan ancak hafta genelinde 1315 seviyesine kadar geri çekilen ons altın Alman Bankasına yönelik haberlerle tekrar yönünü yukarı çevirmiş durumda. ABD cephesinde Ağustos ayını yansıtacak kişisel gelir ve harcama verileri açıklanması bekleniyor olacak altındaki seyri görmek için. Jeopolitik Gelişmeler Net İhracat: Rusya - İran -2-4 -6-8 -1-12 -14-16 35 3 25 2 15 1 5-5 -1-15 Rusya İran TÜİK Türkiye ye, Rusya pazarından yeniden 1 numara olmak için sadece bir ay yetti. Rusya da şu an satılan tur paketleri içinde Türkiye nin payı yüzde 41 e yükseldi. Eylül ve ekim aylarından Türkiye de tatil yapanların sayısının 15 bini bulması bekleniyor. Bu rakam, kriz öncesi dönemin aynı dönem rakamlarına yakın. Yani durumun normale döndüğü sinyalleri geliyor demek mümkün. Türkiye ye Eylül de, Ağustos a kıyasla 1 kat daha fazla talep olduğu bildirildi. Ancak turizm cephesinden gelen bu haberler dışında diğer sektörlerde henüz bir aşama kaydedilmiş değil. Türk diplomatların ve diğer resmi heyet ve görevlilerin dahi Rusya sınır Sayfa 6
3 216 ve gümrüklerinde hala sorunlar yaşaması da sürecin beklendiği kadar hızlı gelişmeyeceğine dair işaret olarak düşünülebilir. İran ile ise en önemli nokta diplomasi ve Suriye krizi konularındaki yumuşamadan sonra gelişen ılımlı havanın ticaret ve ekonomik alana hiçbir yansıma yapmadığı. İran ile ticaret izlediğimiz dönemlerin neredeyse tamamında bir gelişme göstermedi. Küresel Görünüm Avrupa Birliği Avrupa Birliği ihracatı Temmuz ayında geçen yıl aynı döneme göre %13 gerileyerek 162,3 milyar Euro dan 142 milyar Euro ya geriledi. Mal ihracatı özellikle enerji ihracatında yaşanan % 26 lık düşüşün etkisiyle % 5 azaldı. İthalat ise % 8 oranında düşüşle 138 milyar 2 milyon Euro olarak gerçekleşti. Geçen yıl aynı dönemde 12 milyar 7 milyon Euro olan dış ticaret fazlası Temmuz 216 da 3 milyar 8 milyon Euro olarak gerçekleşti. 15 1 5 AB İhracat (Milyar EURO) -5 Ağu Eyl Eki Kas Ara Oca Şub Mar Nis May Haz Tem İhracat Dış Ticaret Eurostat Çin Ağustos ta ihracat, geçen yıl aynı döneme göre geçen ayki % 4,4 düşüşün ardından piyasa beklentilerinin altında % 2,8 oranında gerileme yaşadı. Böylelikle Çin, 19 milyar 59 milyon Dolar düzeyinde ihracat gerçekleştirdi. Yuan bazında ise Temmuz da yaşanan % 2,9 luk artışın ardından Ağustos ayında % 5,9 artış söz konusu oldu. Sayfa 7
3 216 İthalat ise beklentilerin aksine %1,5 arttı. Son iki yıllık süreçte ilk kez artış gösteren ithalat 138 milyar 54 milyon Dolar seviyesinde gerçekleşti. İthalattaki artışın kaynağı ise artan hammadde fiyatları oldu. Yurtiçi talep, tüketim veya yatırımda herhangi bir artış sinyali gözlemlenmedi. Toplam dış ticaret fazlası 52 milyar 5 milyon dolar olarak gerçekleşti. Çin İhracat (Milyar USD) 3 2 1 İhracat Dış Ticaret Dengesi Trading Economics Amerika Birleşik Devletleri Temmuz da ABD ihracat %1,9 artışla 186 milyar 3 milyon Dolar a yükseldi. İthalat ise aylık bazda %,8 azalışla 225 milyar 8 milyon dolar düzeyinde gerçekleşti. Dış ticaret açığı ise 43 milyar olan piyasa beklentilerinin altında 39 milyar 47 milyon olarak açıklandı. 2 ABD İhracat (Milyar USD) 1-1 Ağu Eyl Eki Kas Ara Oca Şub Mar Nis May Haz Tem İhracat Dış Ticaret Dengesi Trading Economics Sayfa 8
3 216 Birleşik Krallık Toplam ihracat Temmuz ayında bir önceki aya göre %1,9 artışla 43 milyar 8 milyon GBP düzeyinde gerçekleşti. Bu artışta mal ihracatında gerçekleşen % 3,4 lük yükseliş etkili oldu. İthalat ise %,5 oranında azalarak 48 milyar 3 milyon GBP düzeyinde gerçekleşti. Özellikle otomobil ithalatında gerçekleşen %,9 luk azalış bu gerilemede etkili oldu. Dış ticaret açığı bir önceki aya göre 1,1 milyar GBP azalarak 4,5 milyar GBP oldu. 5 Birleşik Krallık İhracat (Milyar GBP) 3 1-1 Ağu Eyl Eki Kas Ara Oca Şub Mar Nis May Haz Tem İhracat Dış Ticaret Dengesi Trading Economics Güney Kore Güney Kore de ihracat, Temmuz ayında yaşanan % 1,2 lik gerilemenin ardından Ağustos ta yıllık bazda % 2,6 artarak 4,1 milyar Dolar olarak gerçekleşti. Böylece ihracat 2 aylık periyodda ilk kez yükseliş kaydetmiş oldu. İthalatta da azalış beklentilerinin aksine %,1 artışla 34 milyar 8 milyon düzeyinde gerçekleşti. Geçtiğimiz ay yaşanan % 13,2 lik azalışın ardından beklentiler bu ayda da % 3,3 azalma olacağı yönündeydi. İhracatın ithalatın daha fazla büyümesi kaynaklı, dış ticarette fazla 5 milyar 3 milyon Dolar olarak açıklandı. Sayfa 9
3 216 Güney Kore İhracat (Milyar USD) 5 4 3 2 1 İhracat Dış Ticaret Dengesi Trading Economics Almanya Temmuz ayı ihracatı bir önceki yıl aynı dönemine göre ağırlıklı olarak baz etkisi kaynaklı % 1 azalarak 96 milyar 4 milyon Euro olarak gerçekleşti. AB Bölgesine satışlar %7 azalırken, AB üyesi olmayan ülkelere ihracat ise % 13,8 azaldı. 15 Almanya İhracat (Milyar Euro) 1 5 Ağu Eyl Eki Kas Ara Oca Şub Mar Nis May Haz Tem İhracat Dış Ticaret Dengesi Trading Economics İthalat % 6,5 azalarak 76 milyar 9 milyon Euro ya düştü. AB ülkelerinden yapılan ithalat % 4,5 azalırken AB üyesi olmayan ülkelerden ithalat % 1,1 oranında azaldı. Dış ticaret fazlası ise Ocak ayından bu yana en düşük seviyesinde, 19 milyar 5 milyon Euro olarak gerçekleşti. Sayfa 1