GÜNEŞ ENERJİSİ SOLAR - FOTOVOLTAİK SİSTEMLER powerline enerji
Başlık Sayfa İçindekiler 2 Hakkımızda 2 Hizmetlerimiz 3 Lisanssız Elektrik Üretimi 4 Lisanslı Elektrik Üretimi 5 Ürünlerimiz PV Modül 6 Ürünlerimiz PV Modül 7 Solar İnverter 8 Montaj Sistemleri 8 Güneş takip (tracking) 9 Su pompa Sistemleri 9 Neden Güneş Enerjisi 10 PV Güneş Teknolojileri 11 Fotovoltaik Modüller 12 Fotovoltaik Sistemler 13 Off grid Sistemler 13 On grid Sistemler 14 Hibrid Sistemler 14 Çözüm Ortakları 15 HAKKIMIZDA Powerline enerji Yenilenebilir Enerji sistemleri alanında bir Mühendislik, Malzeme Tedarik ve Uygulama ( EPC ) firmasıdır. 1992 yılında Ankara da Tiryaki Elektrik olarak AC DC Dağıtım, Enerji kalitesi, Reaktif kompanzasyon, Jeneratör sistemleri ve otomasyon konularında ürünler imal etmek ve hizmetler vermek için kurulmuş olan firmamız, 2006 yılında Powerline marka tescilini yaptırarak Powerline enerji markası ile Yenilenebilir Enerji kaynakları alanlarında çalışmaya başlamıştır. Powerline Enerji olarak başta güneş ve rüzgar enerjisi olmak üzere yenilenebilir enerji konularında; Taahhüt Müşavirlik, Mühendislik, Ürün Tedarik, Konstrüksiyon - Uygulama, Eğitim Bakım ve Servis hizmetleri vermekteyiz. Güçlü kadromuz, bilgi birikimimiz, tecrübe ve uzmanlığımız ile müşterilerimize ihtiyaçları doğrultusunda anahtar teslimi, entegre çözümler sunuyoruz. Ayrıca Global ve Ulusal Güçlü Partnerlerle çalışarak gücümüzü artırmakta, partnerlerimize de destek olmaktayız. Hedefimiz yenilenebilir enerjinin yaygınlaşması ve bu sayede yeni nesillere temiz bir dünya bırakmak idealine katkıda bulunmaktır. 2 Powerline enerji SOLAR - FOTOVOLTAİK SİSTEMLER www.powerline.com.tr
HİZMETLERİMİZ Her müşterimiz bir müşterimizdir. Her müşterimiz bir ortağımızdır. Powerline enerji olarak müşterilerimizin ihtiyaçlarına en uygun solar enerji çözümleri sunmakta ve anahtar teslimi taahhüt sözleşmeleri imzalamaktayız. Ortaklarımıza denetlenen kaliteye sahip kendini kanıtlamış global ve ulusal üreticiler ve tedarikçilerin ürünlerini sunuyoruz. Sadece ürün sunmuyor, keşiften projeye, montaj sistemlerinden uygulamaya, bakım eğitim ve servis hizmetlerinden periyodik bakım ve uzaktan takibe kadar hep yanınızda oluyoruz. Ayrıca resmi yazışma ve prosedür takibine yardımcı oluyoruz. Çözüm ortaklığı Mühendislik Destek Eğitim çalışması Proje Taahhüt Müşavirlik Müşterilerimizin tercihlerine göre dilerlerse anahtar teslimi taahhüt sözleşmeleri imzalamaktayız. Danışmanlık hizmetleri olarak planlama, fizibilite çalışmaları, sistem seçimi, konstrüksiyon seçimi, ürün seçimi, projelendirme, üretim analizleri, saha uygulama kontrolleri, devreye alma ve bakım işlerine kadar her safhada destek veriyoruz. Mühendislik Powerline enerji ekibimizdeki mühendis ve teknisyenler, enerji - elektrik - elektronik kökenli olup, enerji, kuvvetli akım, AC -DC dağıtım, Elektromekanik ve Otomasyon işlerinde pişmiş ve nihayet Solar enerji de uzmanlaşmıştır. Üzerimize aldığımız işlerin her safhasında güvenilir ve başarılı mühendislik hizmetleri veriyoruz. Ürün Tedarik Bir projelerin başarıya ulaşması için doğru ürün seçilmesi ve işin iş planına uygun olarak ilerlemesi için ürün tedariğinin zamanında yapılması gerekmektedir. Doğru zamanda, doğru ürünlerin temini zaman kaybını önler ve giderleri azaltır. Alanlarında kalite ve güvenirliğini ispatlamış bir çok global ve ulusal firma ile Partner, Tedarikçi veya Çözüm ortağı olarak çalışmaktayız. Çözüm ortaklarımız arasında dünyanın önde gelen firmalarından Yingli, Csun gibi ve Türkiyenin en büyük panel fabrikalarından Alfasolar, Solartürk, Solar fild gibi firmalar bulunmaktadır. Kaliteden taviz vermemek kaydıyla alternatifli teklifler sunmaktayız. Konstrüksiyon Uygulama Projelerin başarıya ulaşması için Konstrüksiyon seçimi, plan ve projesinin doğru ve uygulanabilir olması gereklidir. Projeye en uygun Konstrüksiyonun seçilmesi tek başına yeterli olmamaktadır. Yanlış montaj işlemi veya işçilik kalitesinin Uygulama Ürün tedarik düşük olması sistemin yüksek performanslı olmasına ve problemsiz çalışmasına engel olur, ekonomik ömrünü kısaltır. Bu nedenle doğru montaj, en az doğru projelendirme kadar önemlidir. Firmamız tarafından montaj, devreye alma ve entegrasyon işlemleri titizlikle yapılmakta, işin her safhasında ölçüm ve test işlemleri yapılarak sistemin problemsiz çalışması sağlanmaktadır. Bakım ve servis Güneş enerji santralleri devreye alındıktan sonra performans takibi, arıza tamir ve periyodik bakım hizmetleri gereklidir. Aksi takdirde elde edilen elektrik enerjisinde ciddi düşüşler olabilir. Bu da randımanın düşmesi ve gelir kaybı demektir. Periyodik bakım ve Servis hizmetlerini tesis tarafımızdan yapılsın veya yapılmasın garantili olarak yapmaktayız. www.powerline.com.tr SOLAR - FOTOVOLTAİK SİSTEMLER Powerline enerji 3
LİSANSSIZ ELEKTRİK ÜRETİMİ Güneş Enerji Santralleri Lisanslı ve Lisanssız olmak üzere iki şekilde yapılabilmektedir. Kanun ve yönetmeliklerde belirlenen maksimum güç limitlerine kadar lisans almadan yapılabilir. Yatırımcılar lisanssız limitlerden daha büyük güçte yapılacakları GES yatırımları için lisans almak zorundadır. Türkiye'de tüketiciler, 1 MW (maksimum) lisansız yönetmelik kapsamında elektrik üreticisi olarak kendi iç tüketimlerini karşılama fazla üretimlerini de kanunun belirlediği birim fiyatlardan (0,133 $ / kwh) elektrik dağıtım şirketine 10 yıl boyunca satma imkanına sahiptir. Şirketinizin tükettiği elektriği, hizmet aldığınız dağıtım şirketi sınırlarında bulunan farklı bir yerde kurduğunuz tesis üretimi ile mahsuplaşabilir ya da ürettiğiniz elektriğin tamamını devlete satabilirsiniz. LİSANSSIZ ÜRETİM YOL HARİTASI LUY (lisans uygulama yönetmeliği) Madde 7/ Fıkra 1'de yer alan belgeleri ile İlgili Şebeke İşletmecisine başvurur. Tüm başvurular toplu halde takip eden ayın ilk 20 günü içinde İlgili Şebeke İşletmecisi tarafından değerlendirilir. İlgili Şebeke İşletmecisi, eksikliklerin 10 iş günü içinde tamamlanması için bildirimde bulunur. 10 iş günü içinde belgeler tamamlandı mı? LUY Madde.8 kapsamında yapılan değerlendirme sonucuna göre Tesisin Bağlantı Noktası Başvurusu Uygun mudur? Uygunsa; İlgili Şebeke İşletmecisi, değerlendirme neticesini ve bağlantı noktası uygun bulunmayan başvurular için varsa alternatif bağlantı önerisini kendi internet sayfasında 1 ay süreyle ilan eder. Kendisine alternatif bağlantı görüşü verilen başvuru sahibi İlgili Şebeke İşletmecisine, 1 ay içerisinde bağlantı görüşünü kabul ettiğini yazılı olarak bildirir. 10gün içinde YEGM' ne teknik değerlendirme için gönderilir. YEGM 30 gün içerisinde sonuçlandırır ve İlgili Şebeke İşletmecisine bildirir. Rüzgar/Güneş Enerjisine Dayalı başvurulara ait Teknik değerlendirme kriterleri kapsamında yapılan değerlendirme sonucundaki YEGM raporu olumlu mu? İlgili Şebeke İşletmecisi tarafından "Bağlantı Anlaşmasına Çağrı mektubu" verilir ve gerekli izinler için 180 günlük süre verilir. Gerekli izinler: a) Üretim tesisinin inşaatına başlanabilmesi için İlgili Teknik Mevzuat çerçevesinde alınması gereken proje onayı, (tüm başvurular) TEDAŞPROJE DOSYA İÇERİĞİ b) Rüzgar enerjisine dayalı başvurularda Teknik Etkileşim İzni. (http://www.yegm.gov.tr/duyurular_haberler/h2014 teaanaliz_lisanssiz_k.a spx). Gerekli izinleri alan başvuru sahibi İlgili Şebeke İşletmecisine bağlantı anlaşması yapmak için başvuruda bulunur. Sunulan belgelerin eksiksiz olması halinde 30 gün içerisinde bağlantı anlaşması imzalanır ve inşaat dönemi başlanır. Bu Yönetmelik hükümlerine göre Şebekeye bağlanacak üretim tesislerinin geçici kabul işlemlerinin, bağlantı anlaşmasının imza tarihinden itibaren; a) YG seviyesinden bağlanacak hidrolik kaynağa dayalı üretim tesislerinde üç yıl, b) YG seviyesinden bağlanacak hidrolik kaynağa dayalı üretim tesisleri dışındaki üretim tesislerinde iki yıl, c) AG seviyesinden bağlanacak tüm üretim tesislerinde bir yıl, d) İletim şebekesine bağlanacak üretim tesislerinde Elektrik Piyasası Lisans Yönetmeliği çerçevesinde aynı niteliklere sahip üretim tesisleri için öngörülen süre içerisinde tamamlanması Bakanlık veya Bakanlığın yetkilendirdiği kurum tarafından geçici kabul yapılması ve akabinde 1 ay içinde Sistem Kullanım Anlaşması yapılır. Üretim Tesisi devreye alınır. 4 Powerline enerji SOLAR - FOTOVOLTAİK SİSTEMLER www.powerline.com.tr
LİSANSLI ELEKTRİK ÜRETİMİ Yatırımcılar toplam 1 MW. tan daha büyük güçte yapacakları GES yatırımları için lisans almak zorundadır. Güneş Enerji Santralleri (GES) açık arazilere, büyük alanlı çatılar veya otoparklara hatta deniz üstü ve su kanalları vb. yerlere kurulan büyük güçlü PV (fotovoltaik) enerji santralleridir. Ülkemizde son yıllarda ilgili kanun ve yönetmelikler tamamlanıp alım garantisi gibi teşvikler arttıkça GES yatırımları hızla artmaktadır Güneş Enerji Santralleri kurulumunda belli bir yol haritası takip etmek gerekmektedir. İşin teknik ve uygulaması çok mühim olmakla beraber, mevzuat ve prosedür işlemlerinin tamamlanması daha fazla zaman almaktadır. Bu bakımdan ön hazırlık ve fizibilite çalışmaları önem arz etmektedir. YENİLENEBİLİR ENERJİ KAYNAKLARINA DAYALI ÜRETİM TESİSLERİ İÇİN LİSANS ALMA SÜREÇLERİ 1- Türk Ticaret Kanunu na göre elektrik üretimi amacıyla şirket kurulması 2- Şirket tarafından proje geliştirilecek sahada tesis türüne göre rüzgar veya güneş ölçüm istasyonlarının kurulacağı yer için kullanım hakkının edinilmesi 3- Rüzgar veya güneş ölçüm istasyonlarının kurulması 4- Kurulan ölçüm istasyonları için hazırlanan Ölçüm İstasyonu Kurulum Raporu nun Meteoroloji Genel Müdürlüğü veya Akredite kuruluşlarca onaylanması 5- En az 1 yıl süreli ölçüm verilerinin Meteoroloji Genel Müdürlüğü veya Akredite kuruluşlara gönderilmesi 6-1 yıl sonunda Ölçüm Sonuç Raporu nun Meteoroloji Genel Müdürlüğü veya Akredite kuruluşlarca onaylanması 7- Elektrik Piyasası Lisans Yönetmeliği ve EPDK Kurul Kararlarıyla duyurulan başvuru bilgi ve belgelerin hazırlanması 8- EPDK Kurul Kararlarıyla duyurulan tarihlerde ön lisans başvurusunun yapılması 9- Ön lisans başvurusunun EPDK tarafından ön incelenmesi 10- Ön incelemesi uygun bulunan başvuruların YEGM tarafından teknik değerlendirmesinin yapılması 11- Teknik değerlendirmesi uygun görülenler için YEGM tarafından hazırlanan Teknik Değerlendirme Sonuç Raporu nun EPDK ya gönderilmesi 12- Teknik değerlendirmesi yapılan ve aynı bölgede bulunan başvurular için TEİAŞ tarafından yarışma sürecinin tamamlanması 13- Birim MW kurulu güç için en fazla ücreti ödemeyi taahhüt eden başvurunun TEİAŞ tarafından EPDK ya bildirilmesi 14- Yarışmayı kazanan Şirkete EPDK tarafından Ön lisans verilmesi 15- Ön lisans sürecinde Şirket tarafından tesis kurulumuna yönelik her türlü idari izinlerin alınması ve tesisin imar planlarına işlenmesi 16- Şirkete EPDK tarafından lisans verilmesi 17- Tesise ait projelerin ETKB veya ETKB nin yetkilendireceği kuruluşlarca onaylanması 18- İnşaat ve kurulum işlemlerinin tamamlanması 19- Tesisin ETKB veya ETKB nin yetkilendireceği kuruluşlarca kabul edilmesi 20- Ticari işletme. www.powerline.com.tr SOLAR - FOTOVOLTAİK SİSTEMLER Powerline enerji 5
ÜRÜNLERİMİZ Alanlarında kalite ve güvenirliğini ispatlamış bir çok global ve ulusal firma ile Partner, Bayi, Tedarikçi veya Çözüm ortağı olarak çalışmaktayız. Çözüm ortaklarımız arasında global olarak bu sektörde dünyanın en büyükleri ve Türkiye nin en yeni ve büyük fabrikaları bulunmaktadır. Kalliteden taviz vermemek kaydıyla Yurt dışı ve Yurt içi alternatifli ürün seçenekleri sunmaktayız. Solar modüller: Global markalar; Yingli Solar, CSun Enerji, Renesolar, Canadian Solar, Jinko, Şarp. Ulusal marklar: Alfa Solar, Solar Türk, Solar Field. İnverter : SMA, Growatt, ABB, Franius, Samil power. Montaj Sistemleri: Schletter Solar, Solarfield, Kablo grubu: KBE, FR, Futuresuntech, Ege, Şalt grubu: Siemens, ABB, Shnaider, Moller vb. dünya markaları. Özel talep halinde istenen ürünü tedarik etmekteyiz Yingli Solar (NYSE: YGE) dünyanın en büyük güneş paneli üreticisidir. Dünya genelinde 30'dan fazla bölgesel ofisi ile Yingli Solar, küresel bilgi ve deneyimi ile desteklenen yerel müşteri hizmetleri sağlar. 40 Milyon (10 GW) Yingli Solar paneli, 50'dan fazla ülkede farklı projelerde kullanılmıştır. Monokristal modül Polikristal modül MONOKRİSTALİN.Yingli Solar PANDA modüllerinin geliştirilmesi ile kendimizi teknolojik yeniliğin ön saflarına yerleştirmiş bulunmaktayız.%17.2 e varan verimi ile PANDA Serisi dünyada en yüksek modül performanslarından birine sahiptir. Ölçüler 1650 / 990 / 40 mm. Modül Tipi YLxxxC-30b. Maks. güç 260-280 Wp. MULTİKRİSTALİN (Polikristalin) Yüksek performanslı multikristalin modüllerimiz %15.4 e varan mükemmel bir verime sahiptir. Ticari işletmelerde, konut ve güneş tarlası projelerinde yaygın olarak kullanılan bu yüksek verimli modüller kurulum giderlerini en aza indirerek kwh verimini en üst düzeye çıkarır Yingli Serisinin lokomotifi olan YGE 72 hücreleri en büyük boyutlara sahiptir ve büyük ölçekli enerji santralleri için idealdir. Dünyanın en bilinen güneş tarlası projelerinin birçoğunda kullanılmaktadır. Ölçüler 1970 / 990 / 50 mm. Modül Tipi:YLxxxP-35b. Maks. güç: 290-310 Wp. China Sunergy 2004 yılında Çin'in ilk güneş hücresi fabrikası olarak kurulmuştur. Silikon'dan itibaren dikey entegrasyonda üretim yapan ve yıllık 1.2GW'ın üzerindeki panel üretim kapasi- tesi ile dünyanın sayılı Tier-1 seviyesinde güneş paneli üreticilerindendir. Monokristal modül Polikristal modül Hücre tipi: Monokristal, Panel verimliliği: %16.63 'e kadar, Güç: 320Wp kadar, 60 veya 72 hücreli mevcuttur (herbiri 156x156 mm). Mevcut ürünler: QSAR I CSUN 320-72M QSAR II CSUN 320-72M QSAR I CSUN 270-60M QSAR II CSUN 270-60M Hücre tipi: Polikristal, Panel verimliliği: %15.75 'e kadar, Ortalama gücü: 305Wp'a kadar, 60 veya 72 hücreli mevcuttur (herbiri 156 x156 mm), Mevcut ürünler: CSUN 305-72P CSUN 255-60P. CSUN, Turkiye deki müşte- CSUN Türkiye'nin 300MW kapasiteli en büyük güneş paneli tesisini faaliyete geçirmiştir. Bu fabrikada ürettiği panelleri yurt 6 Powerline enerji SOLAR - FOTOVOLTAİK SİSTEMLER www.powerline.com.tr
ÜRÜNLERİMİZ Alanlarında kalite ve güvenirliğini ispatlamış bir çok global ve ulusal firma ile Partner, Bayi, Tedarikçi veya Çözüm ortağı olarak çalışmaktayız. Çözüm ortaklarımız arasında Yerli olarak Türkiye nin en büyük fabrikaları bulunmaktadır. Kaliteden taviz vermemek kaydıyla Yurt dışı ve Yurt içi alternatifli ürün seçenekleri sunmaktayız. Solar modüller Ulusal marklar: Alfa Solar, Solar Türk, Solar Field. Özel talep halinde istenen ürünü tedarik etmekteyiz. Proje bazında çözüm ortağı ve ürün bazında yetkili satıcısı olduğumuz Alfa Solar Türkiyenin yerli en büyük fabrikalarından 60 MWp kapasiteye sahiptir. Panel Teknolojisi, ileri teknoloji, otomasyonlu üretim hattında ürünler 12 farklı kontrol noktasından geçerek, 25 Yıllık performans garantisi ile istikrar ve güvenilirliği garanti etmektedir. Panellerimiz IEC 61215, IEC 61730-1, IEC 61730-2 standartlarına uygun, tüm testlerden başarıyla geçilmiştir. Monokristal modül Polikristal modül SOLARTURK Güneş Panelleri ve Güneş Hücreleri üretmek amacıyla 2009 yılında kurulmuştur. PV güneş paneli üretimine 2013 yılının ilk aylarında başlamıştır. Bu sektörde 5 yıl içerisinde 300 MW Güneş Paneli, Güneş modülleri için gerekli olan hücre üretimini ve 100 MW gücünde güneş tarlası proje uygulaması yapmayı hedeflemektedir. Panel tipi Birim STRP 250 STRP 255 STRP 260 Maksimum güç Pmax W 250 255 260 Açık devre voltajı Voc V 37,4 37,5 37,6 Kısa devre akımı Isc A 8,83 8,86 8,95 Mpp voltajı Vmpp V 30,1 30,4 30,5 Mpp akımı Impp A 8,31 8,39 8,53 Maksimum sistem voltajı V 1000 1000 1000 Sıcaklık katsayısı % / C - 0,30-0,30-0,30 Güç toleransı Apmax + 5 + 5 + 5 Panel boyu mm 1640 1640 1640 Panel eni mm 992 992 992 Panel kalınlığı mm 40 40 40 Ağırlık kg 19 19 19 Hücre tipi Polikristal Polikristal Polikristal Hücre ölçüleri mm 156x156 156x156 156x156 Hücre sayısı adet 60 60 60 Performans garantisi 25 yıl %80 25 yıl %80 25 yıl %80 İşçilik garantisi 10 yıl 10 yıl 10 yıl www.powerline.com.tr SOLAR - FOTOVOLTAİK SİSTEMLER Powerline enerji 7
SOLAR İNVERTERLER Solar (PV) modüller (paneller) DC (doğru akım) üretirler. Evlerde ve sanayide kullanılan elektrik alıcıları ise genelde AC (alternatif akım) elektrik ile çalışırlar. Bu sebepte solar modüllerin ürettiği DC enerjiyi kullanabilmek için AC enerjiye çevirmek gerekmektedir. Solar modüllerden alınan DC enerji AC enerjiye İnverterler ile dönüştürülmektedir. Böylece her türlü AC enerji ihtiyacı olan cihaz, yük ve sistemler çalıştırılabilir, şebekelere enerji verebilirler. Solar inverterler solar sistemlerde kullanılmak üzere özel olarak tasarlanmıştır. İnverterler sessiz çalışmaları ve yüksek verimleri ile her türlü teknik gereksinimi karşılayabilirler. SOLAR İNVERTERLERİN ÖZELLİLLERİ İnverterler 12, 24, 48, 96.. 600 V.DC gibi çeşitli besleme giriş gerilim değerlerinde ve 1 faz veya 3 faz AC, 220 V 380V. çıkış gerilim değerinde imal edilirler. Çıkış dalga şekilleri kare, üçgen, sinüs vb şekillerde olmaktadır. Sinüs dalga formu tercih edilmelidir. Solar inverterlerde aşırı yük, aşırı ısı, düşük-yüksek gerilim, vb. bir çok koruma ve uzaktan izleme gibi özellikler mevcuttur. İnverter güçleri 50 W. gibi küçük güçlerden başlayarak 50 kw. Güçlere kadar çıkmaktadır. Daha büyük güç ihtiyaçlarında inverterler paralel bağlanarak diziler oluşturulmaktadır. Güneş santralinde dizi inverterler modüler gibi tesislere, yerine göre inverter merkezleri de kurulmaktadır. SOLAR MONTAJ SİSTEMLERİ Güneş enerji sistemlerinin uygulamaları; standartlara, belirli proje verilerine ve uygulama koşullara dayanarak statik analizin tamamı ve eksiksiz bir proje planını oluşturarak güvenli bir şekilde yapılabilir. Kuruluş yerine göre genel olarak; Zemine (arazi) montajı, Çatı montajı, Cephe montajı, Park montajı, gibi isimlendirilir. Ayrıca güneş açısını takip edip randımanı yükselten hareketli Tracking sistem uygulamaları yapılmaktadır. Kazıklı Arazi Montaj Sistemi Beton ayaklı Sistemler Her montaj sistemi modüllere gerekli konumu sağlayacak, pratik, sağlam ve hızlı kurulum sağlamayı hedefleyen standart parçalar halinde dizayn edilmelidir. Çatı Montaj Sistemi Araç Park Montaj Sistemleri Cephe Montaj Sistemleri 8 Powerline enerji SOLAR - FOTOVOLTAİK SİSTEMLER www.powerline.com.tr
GÜNEŞ TAKİP (TRACKING) SİSTEMLERİ Güneş enerjisini kullanarak yer altından veya göl, akarsu gibi kaynaklardan su çekmek ve pompalama yapmak mümkündür. Seçilecek pompa modeli ile güneş paneli gücü ve sayısı, derinliğe, debiye ve kapasiteye bağlı olarak farklılık göstermektedir. Pompa seçiminde suyun çekileceği öngörülen düşey derinlik ile suyun basılacağı yükseklik ve yatay mesafe tespit edilir. İhtiyaç duyulan saatlik veya günlük su miktarı (debi) belirlenir. Bununla beraber kullanılacak bölge (güneşlenme süresi), çalışma sezonu (yaz, kış, hepsi) ile kaynağın özellikleri gibi hususlara azami dikkat edilmelidir. SOLAR SULAMA (POMPA) SİSTEMLERİ Güneş enerjisini kullanarak yer altından veya göl, akarsu gibi kaynaklardan su çekmek ve pompalama yapmak mümkündür. Seçilecek pompa modeli ile güneş paneli gücü ve sayısı, derinliğe, debiye ve kapasiteye bağlı olarak farklılık göstermektedir. Pompa seçiminde suyun çekileceği öngörülen düşey derinlik ile suyun basılacağı yükseklik ve yatay mesafe tespit edilir. İhtiyaç duyulan saatlik veya günlük su miktarı (debi) belirlenir. Bununla beraber kullanılacak bölge (güneşlenme süresi), çalışma sezonu (yaz, kış, hepsi) ile kaynağın özellikleri gibi hususlara azami dikkat edilmelidir. www.powerline.com.tr SOLAR - FOTOVOLTAİK SİSTEMLER Powerline enerji 9
NEDEN GÜNEŞ ENERJİSİ Güneş enerjisi yaşanabilir bir dünya için çevre dostu, düşük maliyetli ve tükenmez bir enerjidir. Güneş enerjisi, güneşin çekirdeğinde yer alan füzyon süreci ile (hidrojen gazının helyuma dönüşmesi) açığa çıkan ışıma enerjisidir. 1. Güneş bol ve tükenmeyen bir enerji kaynağıdır. Dünya atmosferinin dışında güneş enerjisinin şiddeti, yaklaşık olarak 1370 W/m² değerindedir, ancak yeryüzüne ulaşan miktarı atmosferden dolayı 0-1100 W/m2 değerleri arasında değişim gösterir. Bu enerjinin dünyaya gelen küçük bir bölümü dahi, insanlığın mevcut enerji tüketiminden kat kat fazladır. Güneş enerjisinin avantajları: 2. Duman, gaz, karbon monoksit, kükürt ve radyasyon gibi çevreyi kirleten faktörler olmadığından en temiz enerji türü. 3. Enerjiye ihtiyaç duyulan her yerde yararlanılabilir ve yerel uygulamalar için elverişlidir. 4. Güneş, tüm dünya ülkelerinin yararlanabileceği bir enerji kaynağıdır. Bu nedenle ülkelerin enerji bağımlılıkları ortadan kalkabilir. 5. Birçok uygulamada fazla karmaşık teknolojilere ihtiyaç duyulmaz. 6. Kurulan sistemlerin bakım maliyetleri çok azdır. 7. Güneş enerjisi doğabilecek arızalardan etkilemez. Mesela ulaşım şebekelerinde yapılan değişiklikler enerjinin tümünü etkilemez. Türkiye, coğrafi konumu nedeniyle yüksek güneş enerjisi potansiyeline sahip olması bakımından çok şanslıdır. Yenilenebilir Enerji Genel Müdürlüğünce hazırlanan, Türkiye nin Güneş Enerjisi Potansiyeli Atlasına (GEPA) göre, yıllık toplam güneşlenme süresi 2.737 saat (günlük toplam 7,5 saat), yıllık toplam gelen güneş enerjisi 1.527 kwh/m².yıl (günlük toplam 4,2 kwh/m²) olduğu tespit edilmiştir. Güneş enerjisi teknolojileri yöntem, malzeme ve teknolojik düzey açısından çok çeşitlilik göstermekle birlikte iki ana gruba ayrılabilir: 1) Isıl Güneş Teknolojileri ve Odaklanmış Güneş Enerjisi (CSP): Güneş enerjisinden ısı elde edilen bu sistemlerde, ısı doğrudan kullanılabileceği gibi elektrik üretiminde de kullanılabilir. 2) Güneş Hücreleri: Fotovoltaik güneş elektriği sistemleri de denilen yarı iletken malzemeler güneş ışığını doğrudan elektriğe çevirirler. Güneş enerjisinden yararlanma konusundaki çalışmalar özellikle 1970'lerden sonra hız kazanmış, güneş enerjisi sistemleri teknolojik olarak ilerleme ve maliyet bakımından düşme göstermiş, çevresel olarak temiz bir enerji kaynağı olarak kendini kabul ettirmiştir. GÜNEŞ ENERJİSİ HAKKINDA BİLGİLER Dünyaya ulaşan güneş enerjisi Dünya ile Güneş arasındaki mesafe 150 milyon km'dir. Dünya'ya güneşten gelen enerji, Dünya'da bir yılda kullanılan enerjinin 20 bin katıdır. Güneş ışınımının tamamı yer yüzeyine ulaşamaz, %30 kadarı atmosfer tarafından geriye yansıtılır. Güneş ışınımının %50'si atmosferi geçerek dünya yüzeyine ulaşır. Bu enerji ile Dünya'nın sıcaklığı yükselir ve yeryüzünde yaşam mümkün olur. Rüzgâr hareketlerine ve okyanus dalgalanmalarına da bu ısınma neden olur. Güneşten gelen ışınımının %20'si atmosfer ve bulutlarda tutulur. Yer yüzeyine gelen güneş ışınımının %1'den azı bitkiler tarafından fotosentez olayında kullanılır. Bitkiler, fotosentez sırasında güneş ışığıyla birlikte karbondioksit ve su kullana rak, oksijen ve şeker üretirler. Fotosentez, yeryüzünde bitkisel yaşamın kaynağıdır. Güneş, nükleer enerji dışındaki bütün enerjilerin dolaylı veya direkt kaynağıdır. Güneş enerjisi teknolojileri yöntem, malzeme ve teknolojik düzey açısından çok çeşitlilik göstermekle birlikte iki ana gruba ayrılabilir: Bunlar; foto elektro kimyasal çok kristalli Titanyum Dioksit hücreler, polimer yapılı Plastik hücreler ve güneş spektrumunun çeşitli dalga boylarına uyum sağlayacak şekilde üretilebilen enerji bant aralığına sahip Kuantum güneş hücreleri gibi yeni teknolojilerdir. 10 Powerline enerji SOLAR - FOTOVOLTAİK SİSTEMLER www.powerline.com.tr
TÜRKİYE GÜNEŞ ENERJİSİ POTANSİYEL ATLASI (GEPA) Türkiye güneş enerjisi açısından zengin bir ülkedir. Haritada görüldüğü gibi nispeten daha az güneş alan mavi boyalı karadeniz bölgesi dahi güneş enerji sistemleri kurulmaya elverişlidir. Gerekli kanun ve yönetmelik düzenlemeleri yapılması ve teşvikler verilmesi ile son yıllarda güneş enerjisi yatırımları artmıştır. Ancak Türkiye de Güneş enerjisi yatırımlarında alınacak çok yol vardır. Fotovoltaik Hücreler: FOTOVOLTAİK GÜNEŞ TEKNOLOJİLERİ Güneş hücreleri (fotovoltaik hücreler), yüzeylerine gelen güneş ışığını doğrudan elektrik enerjisine dönüştüren yarı iletken maddelerdir. Yüzeyleri kare, dikdörtgen, daire şeklinde biçimlendirilen güneş hücreleri alanları genellikle 100-250 cm² civarında, kalınlıkları ise 0,1-0,5 mm arasındadır. Güneş hücreleri fotovoltaik ilkeye dayalı olarak çalışırlar, yani üzerlerine ışık düştüğü zaman uçlarında elektrik gerilimi oluşur. Hücrenin verdiği elektrik enerjisinin kaynağı, yüzeyine gelen güneş enerjisidir. Güneş enerjisi, güneş hücresinin yapısına bağlı olarak % 5 ile % 30 arasında bir verimle elektrik enerjisine çevrilebilir. Güç çıkışını artırmak amacıyla çok sayıda güneş hücresi birbirine paralel ya da seri bağlanarak bir yüzey üzerine monte edilir, bu yapıya güneş hücresi modülü ya da fotovoltaik modül adı verilir. Fotovoltaik Hücrelerinin Yapımında Kullanılan Malzemeler: Kristal Silisyum: Önce büyütülüp daha sonra 150-200 mikron kalınlıkta ince tabakalar halinde dilimlenen Tek kristal Silisyum bloklardan üretilen güneş pillerinde laboratuvar şartlarında %24, ticari modüllerde ise %15'in üzerinde verim elde edilmektedir. Dökme silisyum bloklardan dilimlenerek elde edilen Çoklu kristal Silisyum güneş pilleri ise daha ucuza üretilmekte, ancak verim de %2-5 kadar düşük olmaktadır. Verim, laboratuvar şartlarında %19, Güneş hücresi ve Fotovoltaik modül ticari modüllerde ise %16 civarındadır. Galyum Arsenit (GaAs): Bu malzemeyle laboratuar şartlarında %25 ve %28 (optik yoğunlaştırıcılı) verim elde edilmektedir. Diğer yarıiletkenlerle birlikte oluşturulan çok eklemli GaAs pillerde %30 verim elde edilmiştir. GaAs güneş pilleri uzay uygulamalarında ve optik yoğunlaştırıcılı sistemlerde kullanılmaktadır. Amorf Silisyum: Kristal yapı özelliği göstermeyen bu Si pillerden elde edilen verim %10 dolayında, ticari modüllerde ise %5-7 mertebesindedir. Günümüzde daha çok küçük elektronik cihazların güç kaynağı olarak kullanılan amorf silisyum direkt güneş ışınımı az olan bölgelerde de santral uygulamalarında kullanılmaktadır. Amorf silisyumun bir başka önemli uygulama sahası ise binalara entegre yarısaydam cam yüzeyler, bina dış koruyucusu ve enerji üreteci uygulamalarıdır. Kadmiyum Tellürid (CdTe): Çok kristal yapıda bir malzeme olan CdTe ile güneş hücre maliyetinin çok aşağılara çekileceği tahmin edilmektedir. Laboratuar tipi küçük hücrelerde %16, ticari tip modüllerde ise %7 civarında verim elde edilmektedir. Bakır İndiyum Diselenid( CuInSe2): Bu çokkristal hücre laboratuar şartlarında %17,7 ve enerji üretimi amaçlı geliştirilmiş olan prototip bir modülde ise %10,2 verim elde edilmiştir. Optik Yoğunlaştırıcılı Hücreler: Gelen ışığı 10-500 kat oranlarda yoğunlaştıran mercekli veya yansıtıcılı araçlarla modül verimi %20'nin, hücre verimi ise %30'un üzerine çıkılabilmektedir. Yoğunlaştırıcılar basit ve ucuz plastik malzemeden veya camdan yapılmaktadır. Son Yıllarda Üzerinde Çalışılan Güneş Pilleri Ticari ortama girmiş olan geleneksel Si güneş hücrelerinin yerini alabilecek verimleri aynı ama üretim teknolojileri daha kolay ve daha ucuz olan güneş hücreleri üzerinde de son yıllarda çalışmalar yoğunlaştırılmıştır. www.powerline.com.tr SOLAR - FOTOVOLTAİK SİSTEMLER Powerline enerji 11
FOTOVOLTAİK MODÜLLERİN YAPISI Fotovoltaik hücreleri bir araya getirerek yapılan ünitelere Fotovoltaik (PV) modül veya Güneş paneli denir. PV Modüllerin içerisindeki hücreler çevre etkilerine karşı cam, folyo vb. malzemeler arasında dizayn edilerek koruma altına alınmışlardır. Bütün PV ünitelerde hücrelerin toplam enerjisinden faydalanabilmek için tüm hücreler birbirine elektrik ağı ile bağlanırlar. Daha büyük enerjiler elde etmek için çok sayıda modül projelendirmeye göre kendi aralarında seri ve paralel bağlanarak kullanılırlar. Bu günkü şartlarda modüllerin bir metrekarelik bölümünden yaklaşık 150 W lık bir enerji üretilebilir. Fotovoltaik modüller kullanılan hücre yapısına göre mono kristal veya poly kristal olarak adlandırılır. Fotovoltaik sistemlerin ömrü aktif kullanım süresine göre değişir. Üreticiler tarafında genel olarak solar PV modülleri için genellikle 25 yıllık elektrik üretim garantisi verilir. Fotovoltaik modüllerin iç yapısı PV Modül (Panel). PV Hücre Tipik hücre özellikleri: Hücre Tipi : monokristal & polikristal Hücre Verimliliği : 17.95% e kadar. Ortalama Gücü : 4.33W e kadar Voltaj : 0,50-0,65 V. Akım : 7-9 A. Boyutlar: formatı 156x156mm ±0.5mm, kalınlığı 200µm ±20µm. GÜNEŞ PANELLERİNİN İMALATI - PARÇALARI Fotovoltaik modüller genelde aşağıdaki parçalardan oluşur. 1- Alüminyum Çerçeve : Panellere, montaj uygulamalarında kolaylık sağlaması ve kenarlardan gelecek darbelere karşı paneli koruması için alüminyum çerçeve takılır. 2-Çift Taraflı Panel Çerçeve Bandı : Laminasyon sonrası panel çevresi çerçeve bandı ile kaplanarak, panel kenarlarında meydana gelebilecek deformasyonlara karşı önlem alınmış olur. 3-Panel Camı : Panel camları olumsuz hava koşullarında, dışarıdan gelen etkilere karşı panel bileşenlerini koruyacak şekilde temperlenmiş ve optimum verim için güneş ışığını geri yansıtma oranı düşük olacak şekilde seçilmiş olmalıdır 4- EVA Film (Ethylene vinyl acetate) : İyi bir laminasyon işlemi ve panel hücrelerinde meydana gelebilecek güç kayıplarını azaltmak için encapsulasyon (Kapsulasyon) işlemi gerekmektedir. Eva film, hücrelerin alt ve üst yüzeylerini kaplayacak şekilde yerleştirilir. 5- Güneş Hücreleri : Panellerde Mono ve Polly güneş hücreleri kullanılmaktadır. Hücre verimleri %17-20 arasındadır. 6- EVA Film (Ethylene vinyl acetate) : 7- TEDLAR backsheet Film (Polyvinyl fluoride) : Backsheet panel hücrelerine yalıtkanlık sağlayarak dış ortamdan etkilenmelerini engeller. 8- Ribbon : Panel içindeki hücrelerin elektriksel bağlantıları ribbon ile yapılır. PV panellerde hücreler ribbon Busbarlar ile bağlanarak stringler oluşturulur. Stringlerdeki hücre sayısı panel ölçü ve gücüne göre değişkenlik gösterir. 9- Junction Box : Stringlerden gelen busbarları birleştirmek için junctionbox kullanılır. Junctionbox ile panel içindeki hücrelerin elektrik akımları stringler aracılığıyla birleştirilerek panelin güç kaynağı gibi çalışması sağlanır. 12 Powerline enerji SOLAR - FOTOVOLTAİK SİSTEMLER www.powerline.com.tr
FOTOVOLTAİK SİSTEMLER Sistem: Güneş hücreleri, elektrik enerjisinin gerekli olduğu her uygulamada kullanılabilir. fotovoltaik modüller uygulamaya bağlı olarak, akümülatörler, inverterler, akü şarj denetim aygıtları ve çeşitli elektronik destek devreleri ile birlikte kullanılarak bir fotovoltaik sistemi oluştururlar. Bu sistemler, geçmiş zamanlarda sadece yerleşim yerlerinden uzak, elektrik şebekesi olmayan yörelerde kullanılırken, artık şebeke bağlantısı olan yerleşim yerlerinde de şebeke bağlantılı olarak evlerin çatılarına ve büyük ölçekli santral uygulamalarında da kullanımı oldukça yaygınlaşmıştır. Bunun dışında dizel jeneratörler, rüzgar enerjisi ya da başka güç sistemleri ile birlikte kullanılmaları da mümkündür. Bakım, işletme: Fotovoltaik sistemler hareketli parça içermediğinden PV sistemlerin bakımı oldukça basittir. Şebekeye bağlı sistemler için sadece yapılması gereken, panelleri temiz tutmaktır; belli aralıklarla silinmesi yeterli olur. Tek başına sistemlerde ise aküler belirli aralıklarla bakım-kontrol gerektirir. Fotovoltaik sistemler için benzin, gaz, su gibi herhangi bir girdi gerekmez yalnızca güneş ışığı yeterlidir. Bu nedenle işletim masrafı yoktur. Elektrik Satışı: Şebekeye bağlı (On-Grid) sistemlerde elektrik satışı yapılabilir. Yasa ve yönetmeliklerde (bkz. Mevzuat) belirtildiği üzere 2015 yılına kadar kurulan sistemlerde 10 yıl boyunca kwh/0,133$ alım garantisi vardır yani fazla üretilen elektrik devlet satın alacaktır. On Grid sistemlerde kullanılan çift taraflı sayaçlar tüketilen ve satılan elektriği ayrı ayrı hesaplar. Ay sonunda dağıtım şirketi ile mahsuplaşılır. Uygulamada kullanılan fotovoltaik sistemler genelde 3 çeşittir. 1.Şebekeden bağımsız ( off-grid) solar sistemler. 2.Şebekeye bağlı ( on-grid) sistemler. 3.Hibrid sistemler. Şebekeden bağımsız ( off-grid) sistemler Elektrik ihtiyacı olan, ancak şebekeden uzakta olan yerlerde, kullanım amaçlı elektrik üretmek isteyenler için kurulan sistemler Off-Grid sistemlerdir. Yaylalar, dağ evleri, şantiyeler, ölçüm ve gözetleme istasyonları gibi halihazırda elektrik şebekesi olmayan yerlerde tercih edilir. Güneş'ten elektrik üreten sistemlerde herhangi bir işletim maliyeti olmadığı için elektrik olmayan yerlerde kullanılan jeneratörlerden daha karlı bir yatırımdır. Şebekeden bağımsız sistemlerde yeterli sayıda fotovoltaik modül, enerji kaynağı olarak kullanılır. Güneşin yetersiz olduğu zamanlarda ya da özellikle gece süresince kullanılmak üzere sistemde akümülatör grubu bulundurulur. Fotovoltaik modüller gün boyunca DC elektrik enerjisi üreterek bunu akümülatörde depolar, yüke gerekli olan enerji akümülatörden alınır. Üretilen enerjiden stabil şarj sağlayabilmek için otomatik şarj kontrollü solar regülatörler kullanılır. Şebeke uyumlu alternatif akım elektriğinin gerekli olduğu uygulamalarda, sisteme bir inverter eklenerek akümülatörde depo edilen DC elektrik enerjisi otomatik kontrollü, yüksek demeraj güçlerine dayanıklı, tam sinüs sabit çıkış verebilen solar inverterler ile çevrilerek 220 V, 50 Hz. sinüs dalgasına dönüştürülür. Kullanılması istenen alanın enerji ihtiyacı belirlenerek, kurulması gereken sistem ekipmanları tespit edilir. Depo edilecek enerji miktarı, günlük enerji ihtiyacının en az 3 katı olarak belirlenir. Elektrik üretimini gerçekleştiren solar modüllerin ön yüzleri güney yönüne bakacak şekilde yaz veya kış açı ayarına göre monte edilir. Benzer şekilde, uygulamanın şekline göre çeşitli destek elektronik devreler sisteme katılabilir. Bazı sistemlerde, fotovoltaik modüllerin maksimum güç noktasında çalışmasını sağlayan maksimum güç noktası izleyici cihazda bulunur. Fotovoltaik sistemlerin şebekeden bağımsız (of-grid) olarak kullanıldığı tipik uygulama alanlarından bazıları aşağıda sıralanmıştır. - Bina içi ya da dışı aydınlatma, - TV, radyo, buzdolabı gibi her nevi elektrikli cihazın çalıştırılması. - Tarımsal sulama ya da ev kullanımı amacıyla su pompajı. - Haberleşme istasyonları, radyo, telsiz ve telefon sistemleri. - Petrol boru hatlarının katodik ve metal yapıların korozyon koruması. - Elektrik, su dağıtım şebekelerinde yapılan tele metrik ölçümler. - Orman gözetleme kuleleri, Deniz fenerleri ve hava gözlem istasyonları, - Deprem, İlkyardım, alarm ve güvenlik sistemleri vb. www.powerline.com.tr SOLAR - FOTOVOLTAİK SİSTEMLER Powerline enerji 13
Şebekeye bağlı ( on-grid) sistemler: Şebekeye bağlı sistemler üretim fazlası elektriği aküler yardımıyla depolamak yerine şebekeye satan sistemlerdir. Hali hazırda elektrik şebekesinin olduğu yerlere yapılabilir ve üretim fazlası olan elektrik şebekeye satılır. Yasa ve yönetmeliklerde belirtildiği üzere devletin alım garantisi vardır. İhtiyacından fazlasını üretip satmak isteyen müşterilerimiz için doğru sistem On-Grid sistemlerdir. Böyle bir sistemde enerji depolaması yapmaya gerek yoktur. yalnızca üretilen DC elektriğin, AC elektriğe çevrilmesi ve şebeke uyumlu olması yeterlidir. Depolama ve akü oldukça masraflı ürünlerdir. Bu sistemlerde depolama yapılmadığından yatırım maliyetini Off-Grid sistemlere göre oldukça azdır. Atmosferden gelen güneş ışınlarının solar modüller üzerine temas etmesi ile DC elektrik enerjisi üretilir. Üretilen enerji yüksek çevrim gücü olan, merkezi şebekeye bağlanabilen inverterler ile merkezi şehir şebeke sistemine bağlanır. Üretilen enerji doğrudan şebeke sistemine gönderilmiş olur. Güneş enerjisi ile elektrik üretimi en kolay kurulabilen enerji üretim aracı olduğu gibi, en uzun ömürlü, hemen hemen hiç işletme maliyeti olmayan kullanım kolaylığı sunan sistemlerdir. Şebeke bağlantılı fotovoltaik sistemler yüksek güçte - santral boyutunda sistemler şeklinde olabileceği gibi binalarda küçük güçlü kullanım şeklinde de kullanılır. Bu sistemlerde örneğin bir konutun elektrik gereksinimi karşılanırken, üretilen fazla enerji elektrik şebekesine verilir, yeterli enerjinin üretilmediği durumlarda ise şebekeden enerji alınır. Hibrid sistemler Güneş enerji (PV) sistemler, dizel jeneratörler, rüzgar enerjisi ya da başka güç sistemleri ile birlikte karma olarak kullanılmaları da mümkündür. Bu sayede gündüzleri çalışacak olan PV sistem ve Rüzgar Türbinlerinde üretilen elektrik enerjisi toplanarak üretimi artırır. Bu üretimin ihtiyaç kadarı kullanılır, fazla üretim şebekeye satılır. Gece ise güneş olmadığından PV sistem elektrik üretmeyecektir. Bu durumda gece Rüzgar elektrik üretimi yetiyorsa kullanılır ve fazlası şebekeye satmaya devam edilir. Gece Rüzgar elektrik üretimi yetmiyorsa Dizel jeneratör çalıştırılabilir veya on-grid sistemlerde şebekeden elektrik alınır. Şebekeye satılan ve şebekeden alınan elektrik enerjisinin ölçümü için çift taraflı sayaçlar kullanılır. 14 Powerline enerji SOLAR - FOTOVOLTAİK SİSTEMLER www.powerline.com.tr
ÇÖZÜM ORTAKLARIMIZ www.powerline.com.tr SOLAR - FOTOVOLTAİK SİSTEMLER Powerline enerji 15
ARKA KAPAK powerline enerji Adres: İvedik OSB 1354 cadde Fora iş merkezi No : 138/86 Yenimahalle ANKARA Tlf: +90 312 395 3520 Fax: +90 312 395 3521 E-mail: powerline@powerline.com.tr & info@tiryakielektrik.com.tr