AKTOB BÜLTEN EYLÜL 2014 /SAYI: 9 30 YIL 1984-2014 AKTOB ARAŞTIRMA /EROL KARABULUT
AKDENİZ TURİSTİK OTELCİLERİ VE İŞLETMECİLER BİRLİĞİ AKTOB BÜLTEN EYLÜL 2014 SAYI: 9 İmtiyaz Sahibi AKTOB Adına Yusuf Hacısüleyman Yayın Kurulu Erkan Yağcı, Kaan K. Kavaloğlu, Erol Karabulut Editör /Araştırma Erol Karabulut AKTOB Ar-ge AKTOB YÖNETİM KURULU Yusuf Hacısüleyman Erkan Yağcı Erdal Tontu Tolga Cömertoğlu Kaan Kaşif Kavaloğlu Ece Tonbul Kilit Aslı Ulukapı Yeliz Gül Ege Nihat Vural Adnan Soyaslan Mehmet Tümbül Zafer Alkaya Emir Demirci Selçuk Akıltopu Ahmet Çevik İÇİNDEKİLER (Ana Konular) Antalya 8 ayda % 7 büyüdü 3-4 Türkiye 7 ayda % 6,8 büyüdü 5-6 Grup Oteller Gelişme Endeksi Araştırması yayınlandı. 7-8 Türkiye Talep Profili Araştırması. 9-11 Antalya Talep Profili Analizi 12 Yurtiçi Seyahat Pazarı 13 Turizmde yatırım teşvikleri 14 Rusya da şirket iflasları. 15 4.Resort Turizm Kongresi. 16 Turizmde istihdamın durumu. 17 Akdeniz de Türkiye ve İspanya2nın performansı. 18 DİĞER KONU BAŞLIKLARI Türkiye de et üretimi verileri. 10 Yatırım aaraçlarında reel getiriler. 12 Yabancılara konut satışları. 13 Türkiye yatak arzı. 14 İLETİŞİM Adres:Gebizli Mah.Termessos Bulvarı. Güngör Ahmet Yitmen İş Merkezi No: 73/ A 07300 Muratpaşa ANTALYA Turizmde vergi istisnası alanlar 16 HolidayCheck Quality Selection ödülleri. 17 Roma da konaklama vergisi yükseldi 18 Tel: 90 242 321 39 94 / 95 Fax: 90 242 321 59 26 / 27 www.aktob.org.tr arge@aktob.org.tr info@aktob.org.tr
ANTALYA YA GELEN YABANCI ZİYARETÇİ SAYISI 8 AYDA % 7 ARTTI. BÜYÜME RUSYA DAN Büyümede Rusya faktörü Ocak - Ağustos dönemini kapsayan 8 aylık sürede, Antalya'ya gelen yabancı ziyaretçi sayısı bir önceki yılın aynı dönemine göre yüzde 7 artarak 7 milyon 893 binden 8 milyon 446 bine yükseldi. Bu dönemde, Rusya pazarındaki büyüme % 13,7 olarak gerçekleşti. Rusya dan gelenlerin sayısı 2 milyon 452 binden 2 milyon 788 bine çıktı. İkinci sırada bulunan Alman pazarındaki düşüş durdu. Son iki ayda artışa geçen pazar, 8 aylık dönemde % 4 dolayında büyüdü Almanya dan gelenlerin sayısı da 1 milyon 800 binden 1 milyon 873 bine yükseldi. Hollanda ve İngiltere pazarlarında da gelişme gösteren Antalya, en büyük düşüşü Ukrayna, Norveç ve Fransa gibi ana pazarlarda yaşadı. 8 ayda Ukrayna pazarı % 17, Norveç % 24 ve Fransa da % 7 dolayında gerileme yaşadı. Bu yıl hızlı büyüyen İran pazarından gelenlerin sayısı 8 aylık dönemde % 232 lik artışla 29 binden 97 bine çıktı. Öte yandan ilişkilerin yeniden gerildiği İsrail de ise büyüme oranı % 80 lerden % 40 lara indi. Bu ülkeden gelenlerin sayısı da 53 binden 74 bine yükseldi. Antalya 8 aylık dönemde diğer pazarlarda genelde bir büyüme eğilimi gösterdi. Antalya nın 8 aylık dönemde sağladığı büyümede Rusya pazarının katkısı oldukça yüksek seyretti. Antalya da yükselişte olan pazarlardan 8 ayda 684 bin ilave ziyaretçi gelirken, bu artışın % 49 unu tek başına Rusya sağladı. Büyümeye Almanya ve İran % 10 ar, Polonya da % 5 dolayında katkıda bulundu. İsrail ve Belarus un katkıları da % 3 dolayında gerçekleşti. Öte yandan Antalya da düşüş gösteren pazarlardan toplamda 131 bin daha az ziyaretçi gelirken, bunun % 45 i Norveç, % 37 si de Ukrayna ve % 9 u da Fransa da kaynaklandı. 3
ANTALYA YA GELEN YABANCI ZİYARETÇİLER (OCA K-AĞUSTOS) 2013 2014 Değişim RUSYA FEDERASYONU 2.452.697 2.788.046 13,7 ALMANYA 1.800.909 1.873.720 4,0 HOLLANDA 394.892 403.604 2,2 İNGİLTERE 308.224 319.526 3,7 İSVEÇ 269.452 268.656-0,3 UKRAYNA 282.723 233.136-17,5 KAZAKİSTAN 223.595 232.037 3,8 BELÇİKA 204.256 205.739 0,7 POLONYA 151.001 184.701 22,3 NORVEÇ 242.258 182.991-24,5 AVUSTURYA 175.386 176.075 0,4 DANİMARKA 159.907 167.178 4,5 FRANSA 163.825 152.465-6,9 ÇEK CUMHURİYETİ 106.324 113.161 6,4 BELARUS (BEYAZ RUSYA) 91.972 112.051 21,8 İSVİÇRE 102.596 108.827 6,1 İRAN 29.290 97.351 232,4 FİNLANDİYA 89.347 91.413 2,3 SLOVAKYA 81.352 84.743 4,2 İSRAİL 53.297 74.980 40,7 ROMANYA 61.392 67.207 9,5 LİTVANYA 33.559 46.718 39,2 MOLDOVA 36.496 40.317 10,5 SIRBİSTAN 33.184 34.645 4,4 MACARİSTAN 29.555 34.143 15,5 AZERBEYCAN 20.620 30.541 48,1 İTALYA 28.159 26.766-4,9 ESTONYA 21.627 24.661 14,0 LETONYA 20.080 22.151 10,3 BOSNA - HERSEK 14.076 15.434 9,6 KOSOVA 19.574 15.211-22,3 ARNAVUTLUK 11.791 13.107 11,2 KUZEY K.T.C. 13.340 12.312-7,7 ÖZBEKİSTAN 8.198 11.137 35,9 SLOVENYA 10.481 10.740 2,5 MAKEDONYA 8.768 10.330 17,8 DİĞER 139.475 160.864 15,3 TOPLAM 7.893.678 8.446.684 7,0 4
Ziyaretçi trafiği artmaya devam ediyor TÜRKİYE 7 AYDA % 6,8 büyüdü Büyümeyi; Rusya, İran, İsrail sürükledi Türkiye ye 7 aylık dönemde gelen yabancı ziyaretçi sayısı % 6,8 artarak 20 milyon 452 bin seviyesine çıktı. Bu yıl % 15 büyüyerek 2 milyon 729 bin kişiye ulaşan Rusya, ilk sırada yerini alırken, onu % 0,4 gelişme ile 2 milyon 635 bine ulaşan Almanya takip etti. Üçüncü sırada % 4,5 büyüyen İngiltere yer aldı. Bu ülkeden gelenlerin sayısı 1 milyon 324 binden 1 milyon 384 bine yükseldi. İran pazarındaki büyüme de devam etti. 7 aylık dönemde % 44 gelişen pazardan gelenlerin sayısı da 638 binden 922 bine çıktı. 7 aylık dönemde gerileyen pazarlardan Hollanda % 0,6 düşüş gösterirken, karmaşa içindeki Ukrayna pazarı da 7 ayı % 5,5 geride kapattı. Norveç pazarındaki gerileme ise % 20 yi aştı. Lüxemburg pazarı da % 13 düşüş gösterdi. İsveç ve İtalya da gerileyen pazarlar içinde yer aldı. 5
türkiye ye GELEN YABANCI ZİYARETÇİLER (OCA K-t e m m uz) 2013 2014 Değişim RUSYA FED. 2 369 483 2 729 442 15,19 ALMANYA 2 625 644 2 635 385 0,37 İNGİLTERE 1 324 577 1 384 356 4,51 GÜRCİSTAN 990 720 979 739-1,11 İRAN 638 922 922 238 44,34 BULGARİSTAN 839 632 909 532 8,33 HOLLANDA 779 969 775 576-0,56 FRANSA 604 339 611 634 1,21 IRAK 334 729 508 788 52,00 YUNANİSTAN 372 725 456 143 22,38 A.B.D. 428 818 436 737 1,85 UKRAYNA 424 819 401 404-5,51 BELÇİKA 388 949 396 017 1,82 İSVEÇ 393 578 383 730-2,50 İTALYA 384 492 353 982-7,94 AZERBAYCAN 343 542 351 608 2,35 AVUSTURYA 298 822 304 557 1,92 POLONYA 225 793 282 307 25,03 KAZAKİSTAN 252 044 260 322 3,28 DANİMARKA 243 091 251 197 3,33 ROMANYA 218 993 237 923 8,64 NORVEÇ 273 085 214 856-21,32 İSVİÇRE 210 579 213 116 1,20 S.ARABİSTAN 125 093 172 668 38,03 LİBYA 131 849 155 048 17,60 İSPANYA 148 809 146 305-1,68 G. KORE 108 140 146 108 35,11 BELARUS 114 099 133 657 17,14 K.K.T.C. 121 496 128 734 5,96 FİNLANDİYA 123 140 121 923-0,99 İSRAİL 76 841 121 714 58,40 ÇEK CUM. 114 766 119 797 4,38 AVUSTRALYA 97 954 108 524 10,79 ÇİN HALK CUM. 76 781 107 641 40,19 SIRBİSTAN 97 063 106 485 9,71 KANADA 100 714 94 940-5,73 TÜRKMENİSTAN 81 335 94 916 16,70 JAPONYA 109 598 93 291-14,88 MAKEDONYA 76 606 83 481 8,97 ÖZBEKİSTAN 70 632 80 616 14,14 LÜBNAN 72 923 79 503 9,02 SLOVAKYA 71 012 74 133 4,40 CEZAYİR 58 458 73 520 25,77 MOLDOVA CUM. 64 654 71 198 10,12 HİNDİSTAN 56 823 69 054 21,52 KUVEYT 41 583 67 041 61,22 2013 2014 Değişim ÜRDÜN 49 605 62 688 26,37 MACARİSTAN 49 452 62 050 25,48 İRLANDA 66 177 59 470-10,13 LİTVANYA 47 457 59 134 24,61 MISIR 66 714 58 008-13,05 TUNUS 49 573 54 356 9,65 KIRGIZİSTAN 35 335 49 424 39,87 KOSOVA 44 380 47 914 7,96 BREZİLYA 66 518 46 607-29,93 FAS 44 247 44 934 1,55 BOSNA HERSEK 40 918 44 842 9,59 ARNAVUTLUK 32 946 39 929 21,20 MALEZYA 31 703 38 179 20,43 ERMENİSTAN 36 121 36 588 1,29 FİLİPİNLER 31 458 35 359 12,40 ENDONEZYA 33 787 34 194 1,20 LETONYA 29 340 31 197 6,33 ESTONYA 24 313 28 170 15,86 PORTEKİZ 25 587 27 360 6,93 PAKİSTAN 18 450 25 930 40,54 B.A.EMİRLİĞİ 25 348 24 956-1,55 ARJANTİN 27 730 24 904-10,19 G.AFRİKA 26 069 24 425-6,31 HIRVATİSTAN 25 991 23 913-8,00 SLOVENYA 22 017 23 547 6,95 MEKSİKA 20 708 23 518 13,57 MİLLİYETSİZ 19 904 22 958 15,34 TACİKİSTAN 14 890 19 121 28,42 Y.ZELLANDA 16 269 17 621 8,31 TAYLAND 13 003 14 706 13,10 SİNGAPUR 11 623 14 484 24,61 KATAR 8 308 13 952 67,93 YEMEN 8 600 13 164 53,07 KOLOMBİYA 12 021 12 713 5,76 BAHREYN 7 964 11 721 47,17 KARADAĞ 10 708 11 371 6,19 ŞİLİ 8 577 9 423 9,86 G. KIBRIS R.Y 7 794 7 492-3,87 BANGLADEŞ 4 985 7 348 47,40 LÜKSEMBURG 8 437 7 274-13,78 SUDAN 4 972 5 670 14,04 İZLANDA 3 112 5 530 77,70 VENEZÜELLA 4 956 3 750-24,33 MALTA 3 114 3 694 18,63 DİĞER 894 137 768 266-14,07 TOPLAM 19 143 032 20 452 740 6,84 6
Grup Oteller Gelişim Endeksi (GHG Index) 2014 ARAŞTIRMASI GHG Index 2014 Araştırması yayınlandı. ARAŞTIRMA YÖNTEMİ Yılda bir kez rapor halinde yayınlanması planlanan araştırmada, konu edilen grup ve zincir yapıları 10 gösterge ve kriterle ele alınıp değerlendirildi. Her bir kriter kendi içinde özel bir puanlama sistemi ile ele alınarak, grup ve zincirlere sahip oldukları oranda yansıtıldı. Her bir grubun, kriterlerden aldıkları puanlar toplanarak bir gelişim endeksi oluşturuldu. Ele alınan tarih itibariyle genel ve özel bazı sıralama ve sınıflandırmalar oluşturuldu. Puanlama kriterleri: AKTOB Araştırma Birimi tarafından gerçekleştirilen Grup Oteller Gelişim Endeksi (GHG Index) 2014 Araştırması yayınlandı. Türkiye de ilk defa, AKTOB Araştırma Birimi tarafından gerçekleştirilen gerçekleştirilen, Grup Oteller Gelişim Endeksi (GHG Index) 2014 Araştırması bulgularına göre; gelişmişlik sıralamasında; Divan Hotels, Dedeman Hotels, Kaya Hotels, Rixos Hotels ve Limak International Hotels ilk 5 grubu oluşturdu. Bu grupları Crystal Hotels, Barut Hotels, Voyage Hotels, Anemaon Hotels ve Paloma Hotels, Titanic Hotels, The Marmara Hotels, Delphin Hotels, IC Hotels ve WOW Hotels izledi. Araştırma kapsamı dışında tutulan uluslar arası gruplar içinde yapılan değerlendirmeye göre ise en yüksek gelişmişlik düzeyinde, ilk sıraları; Hilton Worldwide, Wyndham Hotels, Accor Hotel Türkiye, Starwood Hotels ve Intercontinental Hotel Grup aldı. Tesis sayısı Oda ve yatak kapasitesi, Mülkiyet, işletme ve yönetim tarzları, Kurumsallaşma ve devamlılık, Ulaşılan maksimum personel sayısı, Yapılmakta olan, planlı yatırımlar, Ülke genelindeki yaygınlık, Yurtdışı yatırım ve işletmeleri, Sunulan ürün çeşitliliği, Bünyedeki marka sayısı, Yabancı markalarla partnerlikler vb. (Araştırmanın tamamı www.aktob.org.tr sitesinde, Turizm Raporları bölümünde görülebilir.) 7
Grup Oteller Gelişim Endeksi (GHG Index) 2014 ARAŞTIRMASI GHG INDEX SIRALAMASI 0,0 20,0 40,0 60,0 80,0 100,0 120,0 104,0 DİVAN HOTELS 103,1 DEDEMAN HOTELS & RESORTS 103,0 KAYA HOTELS 102,5 RIXOS OTELLERİ 91,8 LİMAK INTERNATIONAL HOTELS 90,0 CRYSTAL HOTELS RESORTS & SPA 78,0 BARUT HOTELS 73,7 VOYAGE HOTELS (Maxx Royal) 72,4 ANEMON HOTELS 67,7 PALOMA HOTELS 63,1 TITANIC RESORTS & HOTELS 62,2 THE MARMARA GRUBU 62,0 DELPHİN HOTELS & RESORTS 60,5 IC HOTELS 60,2 WOW HOTELS-MNG (1) Türkiye de; franchising, ortaklık, işletme veya kiralama gibi yöntemlerle faaliyette olan yabancı grup ve zincirler hariç. * Değerlendirmede; Coğrafi yaygınlık, Marka portföyü, Ürün portföyü, İstihdam, Varlık/Mülk, Tesis, oda, yatak sayısı, Yatırım eğilimleri, Kurumsal yapılanma gibi kriterler esas alındı. 8
türkiye talep profili 2014/İlk yarı Yılın ilk yarısında Türkiye de yapılan gecelemeler 148 milyona ulaştı. Yabancı ziyaretçilerle, yurtdışında oturan vatandaşlarımızın ilk 6 ayda Türkiye de yaptıkları konaklama sayısı % 5,4 artarak 18,4 milyondan 19,4 milyona çıktı. Bu dönemde yapılan toplam gecelemeler de % 10 artarak 134,9 milyondan 148,4 milyona yükseldi. AKTOB Araştırma Birimi nin TÜİK verilerinden derlediği bilgilere göre, ülkemizdeki ortalama kalış süresi de % 1,8 yükselerek 7,3 geceden 7,6 geceye ulaştı. Konaklamanın % 66 sı tesislerde yapıldı 6 aylık dönemde yapılan 20 milyona yakın konaklamanın % 66 sı konaklama tesislerinde, % 20,6 sı da evlerde gerçekleşti. Diğer yandan, gerçekleşen 148 milyon gecelemenin, % 44,3 ü konaklama tesislerinde, % 45,7 si da evlerde gerçekleşti. İş için gelenlerin % 40 ı evlerde geceledi Ülkede yapılan 148 milyon gecelemenin % 5,6 sına denk gelen 8,3 milyon geceleme; konferans, toplantı, görev gibi iş amaçlı hareketlerden kaynaklanıyor. Bu gecelemelerin dahi % 40 ı evlerde gerçekleşiyor. Konaklama tesisleri iş amaçlı gecelemelerden % 57,8 pay alırken, tesis dışı yerler (evler, ulaşım aracı, diğer mekanlar) de % 42,1 pay alıyor. Konaklama ve gecelemeler (Ocak-Haziran), milyon Konaklama Yabancı Geceleme yabancı Konaklama Vatandaş Geceleme Vatandaş Toplam konaklama Toplam geceleme 2013 16,3 104,3 2,1 30,6 18,4 134,9 2014 17,2 115,9 2,2 32,5 19,4 148,4 Değişim,% 5,5 11,1 4,8 6,2 5,4 10,0 Gerçekleşen konaklama ve gecelemelerin dağılımı, % KONAKLAMA GECELEME Tesis Ev Diğer Tesis Ev Diğer 2013 64,4 20,3 15,3 44,2 47,1 8,8 2014 66,0 20,6 13,4 44,3 45,7 10,0 9
türkiye talep profili 2014/İlk yarı TÜRKİYE DE ET ÜRETİMİ Tesislerde konaklama ve geceleme oranları,% (Gelen ziyaretçinin ne kadarı tesislerde kaldı,%) Tesiste geceleme oranı Rusya 91,2 Japonya 90,7 İspanya 85,4 Danimarka 83,3 İsveç 80,8 Belçika 80,1 Yunanistan 79,5 Hollanda 77,2 İngiltere 76,7 Almanya 74,5 İsrail 74,1 İtalya 72,7 Ukrayna 70,0 Avustralya 69,8 Fransa 65,8 İsviçre 63,5 A.B.D. 61,7 Kanada 61,4 Tunus 61,3 Diğer BDT 56,6 İran 50,1 Bulgaristan 50,0 Avusturya 46,5 Suriye 35,3 Azerbaycan 13,6 Vatandaşlar 6,7 Gürcistan 2,5 Gecelemelerin dağılımı, % (ilk yarı sonuçları) 2013 2014 Otel 41,6 42,0 Arkadaş,Akraba evi 25,5 23,9 Kendi evi 16,5 17,1 Kiralık ev 5,1 4,8 Tatil köyü 1,4 1,2 Ulaşım aracında 1,1 1,0 Motel 0,5 0,6 Pansiyon 0,7 0,5 Kamp/Karavan 0,1 0,1 Hostel, Gençlik vb 0,1 0,1 Diğer 7,5 8,7 Geliş amaçlarına göre evlerde yapılan gecelemeler Amaçlar Gecelemenin ne kadarı evlerde yapıldı, % Yakınları ziyaret 95,6 Sağlık 64,5 Eğitim 61,1 İş amaçlı(konferans, 39,7 toplantı, görev vb.) Dini 28,8 Alışveriş 24,1 Gezi, eğlence, sportif 18,5 ve kültürel faaliyetler Transit 1,6 Diğer 36,1 Türkiye Ortalaması 45,7 Kırmızı et üretimi % 4,3 gerilerken Tavuk eti üretimi % 6,3 arttı TÜİK tarafından açıklanan verilere göre yılın ilk yarısında ülkemizin kırmız et üretimi % 4,3 gerileyerek 421 bin tondan 403 bin tona düştü. Bu dönemde; sığır eti üretimi 368 bin tondan 353 bin tona, korun eti üretimi 41,8 bin tondan 40,8 bin tona, keçi eti üretimi 11,1 bin tondan 8,5 bin tona düştü. Hacim olarak düşük olan manda eti üretimi ise 81 tondan 300 tona çıktı. Yılın ilk yarısında tavuk yumurtası üretimi % 5,2 artarak 8 milyardan 8,4 milyara çıktı. Diğer yandan kesilen tavuk miktarı da % 1,8 artışla, 539 milyondan 549 milyona yükseldi. Üretilen tavuk eti miktarı ise % 6,3 artışla 882 bin tondan 937 bin tona çıktı. Öte yandan kesilen hindi adedi 1,8 milyondan 2,1 milyona, hindi eti üretimi de 16,9 bin tondan 22,1 bin tona çıktı. Tavuk yumurtası üretimi için kuluçkaya basılan yumurta sayısı % 26 artarak 89 milyona ulaştı. Diğer yandan etlik tavuk için kuluçkaya basılan yumurta sayısı da % 28 artarak 32 milyon adet oldu. 10
türkiye talep profili 2014/İlk yarı Paket tur oranı % 43,8 Turizm geliri % 6,3 arttı Yılın ilk yarısında, yurtdışından gelenlerin, paket tur ve kişisel harcamalar şeklinde yaptıkları harcamaların toplamı, % 6,3 artarak 13,7 milyar Dolar olarak gerçekleşti. Harcamalar geçen yıl 13 milyar Dolar a yakındı. Turizm harcamalarında pazarlara göre genelde bir yükseliş yaşanırken; Fransa, Belçika, İtalya, Yunanistan, Ukrayna, Bulgaristan, İsviçre, Gürcistan, ABD, Japonya ve Kanada gibi bazı ülkelerde düşüş görüldü. Pazarlara göre turizm harcamaları (Ocak-Haziran), (Bin Dolar) 2014 Değişim Vatandaşlar 2.516.725-5,8 Almanya 1.469.562 0,2 Rusya 972.133 6,4 İran 687.473 78,1 İngiltere 656.597 5,3 BDT Diğer 404.692 21,5 A.B.D. 357.899-7,0 Fransa 338.684-7,6 Hollanda 327.071 6,7 Gürcistan 234.574-2,0 Azerbeycan 215.818 0,4 İtalya 205.366-1,0 İsveç 198.989 12,1 Bulgaristan 194.742-9,1 Ukrayna 172.528-6,9 Belçika 158.223-12,4 Avusturya 156.458-0,9 İsrail 143.242 261,0 Yunanistan 113.874-17,0 İsviçre 112.800-4,5 İspanya 104.026 51,2 Japonya 103.589-10,1 Danimarka 97.041-0,8 Kanada 71.632-11,7 GSM Dolaşım Harcamaları 70.424 6,5 Marina Hizmet Harcamaları 29.896 10,0 Toplam 13.783.813 6,3 Altı aylık dönemde gelen yabancı ve vatandaş ziyaretçilerden, paket turları kullanarak gelenlerin oranı % 43,8 oldu. Yalnızca yabancı ziyaretçiler değerlendirildiğinde, paket turun payı % 49 dolayında çıkmaktadır. Türkiye ye gelen ziyaretçilerin önemli bir kısmı, gelir seviyesi olarak, orta gelir grubuna ait özelliklere sahip. Paket turlarla gelenlerin gelir dağılımlarında da benzer eğilim gözlenmekte. 2014 yılı ilk yarı verilerine göre; paket tur kullananların % 74 ü orta gelirli, % 15 i yüksek gelirli ve % 10 u da düşük gelirli grupta. Son bir yılda orta gelirlilerin toplam paket tur içindeki payı 2 puan artarken, yüksek ve düşük gelir gruplarının payında azalma görüldü. 11
türkiye talep profili antalya analizi 2014 yılı 6 aylık dönemde Antalya da konaklama sayısı % 12,2 artarak 4,6 milyona yükseldi. Gelen kişilerin yaptıkları toplam geceleme ise % 13,7 yükselişle 33,1 milyona çıktı. Diğer yandan Antalya ya gelen ziyaretçilerin % 80 i tesislere yönelirken, yapılan gecelemelerin % 87 si konaklama tesislerinde gerçekleşti. Gecelemelerin % 11,1 i de evlerde yapıldı. 2014 yılı ilk yarısında, ortalama kalış süresi de 7,8 gece olarak gerçekleşti. Bu seviye 2013 yılında da aynı noktada bulunuyordu. Antalya da konaklama ve geceleme milyon, (Ocak-Haziran) Konaklama Geceleme 2013 4,1 29,1 2014 4,6 33,1 Değişim 12,2 13,7 Tesislerde konaklama ve gecelemelerin eğilimi, % (Ziyaretçilerin ne kadarı tesislere yöneldi) Konaklama Geceleme 2013 75,3 86,9 2014 80,1 87,1 Otellerde gecelemelerin % 62 sini Almanya ve Rusya sağladı 6 aylık dönemde Antalya da tesislerde yapılan 33,1 milyon gecelemenin % 32,9 unu Alman ziyaretçiler, % 29,7 sini Rus ziyaretçiler yaptı. Bu iki ülke ziyaretçilerini, % 4-4,5 aralığında paylar ile İngiltere ve Hollanda izledi. Onları, İsveç, Ukrayna, diğer BDT ülkeleri ve Belçika takip etti. Diğer yandan evlerde gerçekleşen gecelemelerin % 60 ına yakını; yurtdışında yaşayan vatandaşlar ile Gürcistan dan gelenler tarafından yapıldı. Onları, Rusya, Almanya, İngiltere ve Danimarka dan gelenler takip etti. REEL GETİRİLER Temmuz ayı verilerinden derlenen bilgilere göre Dolar ve Avro, yatırımcısına yıllık bazda kazandırdı. 12 aylık ortalamalara göre, Temmuz ayında Avro % 11,8, Dolar ise % 6,8 reel kazanç getirdi. Öte yandan; aylık, 3 aylık ve 6 aylık dönemde ise Dolar ve Avro da reel kazanç oluşmadı. Diğer yandan yıllık bazda mevduat faizi, Borsa, Altın ve Devlet iç Borçlanma Senetleri ise reel olarak kaybettirdi. Yatırım araçlarında reel getiriler, Temmuz Yıllık Nominal Yıllık Reel Faiz 5,09-3,01 Borsa -5,36-12,65 Dolar 15,75 6,83 Avro 21,15 11,81 Altın -4,98-12,30 DİB 6,85-1,38 12
Yurtiçi Pazarda 10 Milyon Kişi Seyahat Etti TATİL AMAÇLI SEYAHATLER 1 MİLYONA YAKLAŞTI TÜİK tarafından açıklanan verilere göre, 2014 ün ilk çeyreğinde yurtiçinde ikamet eden 10 milyon 61 bin kişi seyahate çıktı. Seyahate çıkanların bir ve daha fazla geceleme kaydı ile ülke içinde yaptıkları toplam seyahat sayısı % 6,5 artarak 12 milyon 745 bine ulaştı. Seyahate çıkanlar, ortalama 258 TL harcadı Bu çeyrekte seyahate çıkanlar 96 milyon 699 bin geceleme yaptı. Ortalama geceleme sayısı 7,6 gece olurken seyahat başına yapılan ortalama harcama ise 258 TL oldu. Yerli turistlerin, yurtiçinde yaptıkları seyahat harcamaları % 33,8 artarak 3 milyar 292 milyon 746 bin TL ye ulaştı. Yurtiçi turizm harcamasının % 96,8 i kişisel harcamalar olurken, % 3,2 si de paket tur harcamaları oluşturdu. İlk çeyrekte seyahate çıkanların % 68,5 i yakınlarını ziyaret amacı güderken, % 13,2 si de sağlık amaçlı seyahat etti. Üçüncü sırada % 9 ile gezi, eğlence, tatil amaçlı seyahatler oldu. Otellerde geceleme süresi arttı Yurtiçi pazarda seyahat edenlerin yaptıkları toplam gecelemeler içinde otellerin payı % 4 dolayında sabit kalsa da, tesislerde ortalama kalış süresinde artış kaydedildi. 2013 yılında 2,8 gece olan kalış süresi, 2014 yılında 3,3 geceye yükseldi. Yurtiçi pazarda, otellerde yapılan gecelemeler ise % 10,6 artarak 4 milyon dolayına çıktı. Yurtiçi seyahat pazarı (Ocak-Mart) Seyahat sayısı (Bin) Geceleme sayısı (Bin) Ortalama geceleme sayısı 2013 11 972 84 372 7,0 2014 12 745 96 699 7,6 Değişim 6,5 14,6 7,7 yabancılara konut satışları 6 ayda 3124 konut satıldı. Türkiye de yılın ilk yarısında yabancılar 8 bin 507 konut satın aldı. Bu ticarette Antalya 3 bin 124 satış ile ilk sırada yerini aldı. Antalya, yapılan toplam işlemlerin de % 36 sını elinde bulunduruyor. Diğer yandan, yabancılara en fazla konutun satıldığı ikinci il, 2 bin 517 işlem ve % 29 pay ile İstanbul oldu. İstanbul u Aydın, Muğla, Bursa, Mersin ve Sakarya illeri takip etti. Yabancılara konut satışı (Ocak-Haziran) İller Pay,% ANTALYA 36,7 İSTANBUL 29,6 AYDIN 6,5 BURSA 5,0 MUĞLA 5,6 MERSİN 3,9 YALOVA 3,2 SAKARYA 2,8 ANKARA 1,6 İZMİR 1,0 DİĞER 4,1 13
TURİZM 6 AYDA 3,1 MİLYAR TL TEŞVİK ALDI Antalya teşviklerde yine ilk sırada yer aldı. Turizm sektörü yılın ilk yarısında 205 yatırım projesi için 3,1 milyar TL teşvik aldı. Bu projelerden 169 adedi ile komple yeni yatırımlar öngörülüyor. 2,7 milyar TL lik komple yeni yatırımlarla toplamda, 11 bin yeni istihdam ve 47 bin 607 yeni yatak kapasitesi üretilecek. Komple yeni yatırımlarda Antalya liderliğini sürdürdü. 6 aylık verilere göre Antalya, toplam yatırım bütçesinin % 35 ini, yatak ve istihdam kapasitesinin de % 36 sını elinde bulunduruyor. Yeni konaklama tesisi yatırımlarında ilk sıraları % 36 ile 3 yıldızlı, % 33 ile 4 yıldızlı oteller alırken onları % 15 ile 5 yıldızlı oteller ve % 7,7 ile butik oteller izledi. Komple yeni yatırımların illere göre dağılımda ilk sıraları Antalya ve İstanbul aldı. Onları; Muğla, Mersin, Yalova, Aydın, Bursa, Konya, Balıkesir, adana ve İzmir takip etti. Yatırımlara ayrılacak toplam bütçe açısından ilk sırayı % 35 payla Antalya alırken onu % 15 ile İstanbul izledi. Onları; Muğla, Mersin, Bursa ve Yalova takip etti. Yaratılacak toplam yatak kapasitesinin % 36 sı Antalya, % 15 i İstanbul ve % 6 sı da Muğla da yer alıyor. Bu illeri Mersin, aydın ve Yalova izliyor. Yeni yatırımla üretilecek toplam istihdam kapasitesinin de % 36 sı Antalya ve % 16 sı İstanbul da bulunacak. Turizmde yatırım teşvik belgeleri (Ocak-Haziran) Proje sayısı Teşvik tutarı, milyar TL İstihdam (Bin kişi) Oda sayısı (Bin) Yatak sayısı (bin) Teşvik 205 3.17 89.0 34.8 70.2 toplamı Yeni 169 2.75 11.0 23.6 47.6 yatırımlar *Turizm yatırımı olmayıp, teşvik kapsamından faydalanan 41 adet öğrenci yurdunda 13 binden fazla yatak yapılacak. yatak arzı 1,3 milyona çıktı Türkiye de yatak sayısı 1,3 milyonu aştı Yatak artışın % 60 ı 5 yıldızlı otellerden geldi Türkiye de Bakanlık ve Belediye belgeli tesislerdeki toplam yatak arzı 1 milyon 300 bini geçti. Temmuz sonu verilerine göre Türkiye; 790 bini Bakanlık, 512 bini de Belediye belgeli olmak üzere 1,3 milyon yatağa ulaştı. Geçen yılın aynı döneminde Türkiye deki yatak kapasitesi 1 milyon 247 bin dolayındaydı. Konaklama ünitesi bulunan Bakanlıktan belgeli 3060 tesisteki 790 bin dolayındaki yatağın % 40 ı 5 yıldızlı oteller bulunuyor. Onu 192 bin yatakla 4 yıldızlı tesisler ve 201 bin yatakla 3 yıldızlı tesisler izledi. Son bir yılda Bakanlıktan belgeli tesis sayısı 135, yatak sayısı da 57 bin dolayında arttı. Yatak arzındaki bu artışın % 60 ı 5 yıldızlı, % 20 si de 4 ve 3 yıldızlı tesislerden sağlandı. Arza kaynaklık eden diğer tesis türleri de termal oteller, özel konaklama tesisleri ve butik oteller şeklinde sıralandı. 14
Rusya da şirket İflasları pazarı endişelendiriyor 2014 yılı içinde Neva Travel, Labirint ve Roza Vetrov gibi tur operatörlerinin ardından 22 yıldır Rusya outgoing pazarında faaliyet gösteren, ülkenin önde gelen tur operatörlerinden, IntAer de faaliyetlerini durdurmasının ardından yetkililer, şirketler hakkında detaylı analizlere başladı. Son aylarda Rusya'da iflas eden tur operatörü sayısı 6'ya yükselirken, iflasa gerekçe olarak olumsuz siyasi koşullar, dövizdeki yükselme ve halkın alım gücünde yaşanan gerileme gösterildi. Konuyla ilgili olarak açıklama yapan Rusya Federal Turizm Ajansı (Rosturizm), tur operatörleri için durumun 2009 yılındaki krizden bile daha ağır olduğunu ve söz konusu iflasların araştırılması gerektiğini belirtti. Rusturizm yetkililerinin, tur operatörü iflaslarının hileli olup olmadığının araştırılması için Soruşturma Komisyonu, Savcılık ve İç İstihbarat makamlarına başvuruda bulundukları kaydedildi. Öte yandan Rusya da tur operatörleri iflasları nedeniyle mağdur kalan Rus turistlere yönelik tavırlarından dolayı, içinde otellerin de bulunduğu bir 'kara liste' hazırlanmakta olduğu iddia edildi. İflaslar, pazardan kaynaklı Tur operatörlerinin iflasını değerlendiren Akdeniz Turistik Otelciler ve İşletmeciler Birliği (AKTOB) Başkanı Yusuf Hacısüleyman, iflaslar nedeniyle tatilcilerin mağdur olmaması için herkesin elbirliği ile çalıştığını söyledi. Otelcilerin ve turizm şirketlerinin çalışacakları operatörleri, partnerleri seçerken dikkatli olmaları gerektiğini söyleyen Hacısüleyman, son dönemde olanların bir yanıyla yeni dünya düzenine ayak uyduramayanlardan kaynaklandığını belirtti. kayıgrup iflası hakkında KAYI Tur mağdurları için iflas dairesinden önemli çağrı İstanbul 1. İflas Dairesi Müdürlüğü, geçtiğimiz yıl iflas eden Kayı Tur'dan alacağı bulunanlara çağrıda bulundu. Çağrıda, söz konusu şirketten alacağı bulunanların 30 gün içinde mahkemeye başvurmalarını istedi. İstanbul 1. İflas Dairesi Müdürlüğü tarafından yayımlanan ilanda, iflas eden Kayı Tur'dan alacağı olanlarla menkul ve gayrimenkuller üzerinde istihkak iddiasında bulunanların 30 gün içinde İstanbul 1. İflas Dairesi Müdürlüğü'ne başvurmaları istendi. İstanbul 3. Asliye Hukuk Mahkemesi, 26 Haziran 2014 tarihinde, Kayı Tur'un iflasına karar vermişti. Yaşananlar sektörün her kesimine özellikle konaklama kesimine verdiği ciddi zararlara rağmen, bu bir yanıyla doğal ayıklanma sürecidir diyen Hacısüleyman, iflas eden tur operatörlerinin bir pazar ya da ülke ile sınırlı olmadığını, iflas edenler arasında Rus tur operatörlerinin yanı sıra Almanya, İngiltere ve Danimarka merkezli şirketlerin de yer aldığını vurguladı. 15
4. ULUSLARARASI RESORT TURİZM KONGRESİ 27-28 KASIM DA LARA ASKA RESORT TE 54 şirkete vergi İstİsnası AKTOB un sahibi olduğu RESORT Dergisi nin bir organizasyonu olan Uluslar arası Resort Turizm Kongresi nin dördüncüsü 27-28 Kasım da Antalya Lara da Aska Resort Otel de yapılacak. Geleceğin Turizmi Turizmin Geleceği ana teması altında sektörün bugünkü durumu ve geleceğine ilişkin beklenti ve değerlendirmelerin yapılacağı 4. Uluslararası Resort Turizm Kongresi ne her yıl olduğu gibi bu yıl da seyahat endüstrisinin her kesiminden uluslararası alandaki temsilcileri katılarak sunumlar yapacak. 4. Uluslararası Resort Turizm Kongresi nde bu yıl online seyahat pazarındaki gelişmeler, kruvaziyer turizmi ve günümüzde dünya turizminin merkezi olan Akdeniz bölgesi ayrı ayrı oturumlar halinde ele alınacak. Yurt içinden ve yurtdışından sektör temsilcileri ve uzmanların katılacağı oturumlarda kongre için özel olarak hazırlanmış sunumlar yapılacak. 54 turizm şirketine vergi istisnası verildi Yılın 7 aylık döneminde, 54 turizm şirketi, Ekonomi Bakanlığı ndan 302 milyon Dolar lık vergi, resim ve harç istisnası aldı. Ekonomi Bakanlığı, şirketlerin elde edeceği döviz gelirlerini baz alarak yaptığı değerlendirmede, bu yıl 54 şirkete vergi, resim ve harç istisnası tanıdı. İstisna alan 54 şirketin 37 si Antalya merkezli olarak faaliyet gösteriyor. Diğer yandan İstanbul dan 8, Ankara dan 5 şirket de vergi, resim ve harç istisnası aldı. 7 aylık dönemde 302 milyon 842 bin Dolar lık istisna alan turizm sektörü, geçen yılın aynı döneminde 421 milyon 918 bin Dolar lık istisnadan yararlanmıştı. 16
Konaklama SEKTÖRÜNDE sigortalı çalışan sayısı % 10 arttı quality Selection 2014 HolidayCheck Quality Selection ödülleri SGK tarafından açıklanan verilere göre konaklama sektöründe sigortalı olarak çalışanların sayısı % 10 artışla 304 binden 334 bine yükseldi. Mayıs ayı sigortalı verilerinde göre, konaklama, yeme içme, havayolu, seyahat acenteleri ve diğer turizm sahalarında toplam çalışan sayısı % 10,6 artışla 998 bin kişiye ulaştı. Bu dönemde, Türkiye de toplam sigortalı sayısı ise % 5,8 artarak 13 milyonu geçerken, turizmde çalışanların toplam içindeki payı da % 7,3 ten % 7,6 ya çıktı. Son bir yılda sigortalı istihdamında 714 bin kişi yükseliş olurken bunun % 13,4 ü turizmden (yaklaşık 96 bin kişi) kaynaklandı. Bu artışta konaklama sektörünün payı ise % 4,3 oldu. Turizmde sigortalı çalışanların sayısı (Mayıs ayı/ 4a kapsamı) 2013 2014 Değişim Yiyecek İçecek Hizm 469.691 526.359 12,1 Konaklama 304.062 334.906 10,1 Spor, Eğl.Dinl.Faal. 56.365 59.918 6,3 Seyahat Ac.Tur Op.Hizm 53.624 55.924 4,3 Havayolu 19.176 21.329 11,2 Turizm Toplamı 902.918 998.436 10,6 Türkiye Sigortalı Toplamı 12.354.071 13.068.558 5,8 Turizmin Payı,% 7,3 7,6 + 0,3 puan Türkiye'den 20 otel, HolidayCheck tarafından açıklanan "HolidayCheck Quality Selection 2014" ödülünü almaya hak kazandı. İspanya'dan 24, Tayland'dan 22, Mısır ve Yunanistan'dan 21'er ve BAE'den 10 otel Quality Selection 2014 listesine girdi. Türkiye'den lisyete giren tesisler: Royal Alhamra Palace Trendy Verbana beach Commodore Elite Hotel Crystal Palace Aydinbey Kings Palace Manzara Istanbul App Melas Lara Hotel Hotel Royal Dragon Crystal De Luxe Resort Hotel Mukarnas Spa Hotel Thalia Beach Amara Dolce Vita Concorde De Luxe Rixos Premium Belek Trendy Aspendos Hotel Side Sun Hotel Grand Side Robinson Club Pamfilya Hotel Melas Resort Barut Hotel Arum 17
AKDENİZ DE İSPANYA ve türkiye rakiplerle ARAYI AÇIYOR roma da konaklama vergisi arttı Roma'da konaklama vergileri ikiye katlandı İtalya'nın başkenti Roma'da turist başına alınan konaklama vergisine % 100 zam yapıldı. Yılın 7 aylık döneminde % 7 artışı yakalayarak 36 milyon yabancı ziyaretçi sayısına ulaşan İspanya, Türkiye ile arasındaki farkı 1 milyon dolayında artırdı. Bu dönemde 20 milyonu aşan Türkiye ise % 6,8 lik artışla ikinci sırada yer aldı. Yabancı ziyaretçi sayısında, geçen yıl 7 aylık dönemde 14,7 milyon olan İspanya-Türkiye farkı, bu yılın aynı döneminde 15,8 milyona yükseldi. Öte yandan Akdeniz çanağında Türkiye ve İspanya toplamı, Yunanistan ve Mısır ile farkını da oldukça yukarı çekti. Geçen yıl 37 milyon dolayında olan bu fark, bu yılın 7 ayında 40,8 milyona çıktı. 7 aylık verilere göre, en hızlı büyüme % 16 ile Yunanistan da gerçekleşirken, İspanya % 7, Türkiye % 6,8 gelişme gösterdi. Öte yandan Mısır daki gerileme devam etti. Mısır 7 ayda % 25 dolayında düşüş yaşadı. Akdeniz de yabancı ziyaretçi sayıları, milyon (Ocak-Temmuz) 2013 2014 DEĞİŞİM İSPANYA 33.9 36.3 7,0 TÜRKİYE 19.1 20.4 6,8 YUNANİSTAN* 9.3 10.8 16,5 MISIR* 6.6 5.0-24,8 *Tahmin Daha önce, 4 kişik bir ailenin 48 Euro olan konaklama vergisi, 96 Euro'ya yükseldi. Roma'da turist başına alınan konaklama vergisi en son 4 yıl önde arttırılmıştı. Sürece uyum sağlamaları için konaklama sektörüne 5 haftalık bir süre tanındı. Roma'daki vergi artışının rezervasyonları ve istihdamı etkilemesi beklenirken sektör firmaları endişelerini açıklamaya devam ediyorlar. Benzer uygulama, geçen dönemde Fransa da gündeme gelmiş, ancak hükümetin içinden yapılan itirazlar sonucu vazgeçilmişti. 18