Türkiye. Başkandan Mesaj İÇİNDEKİLER. 1 Başkandan Mesaj. 2 Haberler. 7 Köprülerde Asfalt Kaplamalar. 11 Kongre ve Toplantı Takvimi

Türkiye Kasım 2012, Şubat Ağustos Aralık,,, Sayı Sayı Sayı 213 3 7 Başkandan Mesaj İÇİNDEKİLER 1 Başkandan Mesaj 2 Haberler 7 Köprülerde Asfalt Kaplamalar 11 Kongre ve Toplantı Takvimi 2012 yılının ardından Derneğimiz ve Sektörümüz Öncelikle belirtmek isterim ki, 2012 yılı Derneğimiz açısından faal, verimli ve önemli bir yıl oldu. Üyesi olduğumuz Avrupa Asfalt Üstyapı Birliği-EAPA nın Genel Kurul u İstanbul da düzenlendi ve Derneğimiz yönetim kurulu başkan yardımcısı Ayberk Özcan ikinci kez EAPA nın Başkan Vekilliğine seçildi. Haziran ayında Avrupa Asfalt Üstyapı Birliği ve Avrupa Bitüm Birliği tarafından dört yılda bir düzenlenen Euroasfalt & Eurobitüm Kongresinin 5. sine ev sahipliği yaptık. Kongrenin yürütme, organizasyon ve teknik kurullarında görev alarak düzenlenmesinde önemli rol üstlendik. Derneğimizin değerli üyelerinin destekleriyle kongreye Karayolları Genel Müdürlüğü ve Üniversitelerden geniş çapta katılım sağladık. Kongreyi destekleyen Ulaştırma, Denizcilik ve Haberleşme Bakanımız Sayın Binali Yıldırım, onur konuğu olarak açılışta ülkemiz karayolu politikası ve hedeflerine ilişkin tüm Avrupalı katılımcıları etkileyen önemli bir konuşma yaptı. Kongre gerek ülkemizden gerekse dünyanın dört bir tarafından gelen asfalt endüstrisinin tüm taraflarını buluşturdu ve hedeflenen başarıya ulaştı. Üyelerimizin uzman yönetici ve teknik elemanlarından oluşan değerli asfaltçıların katılımıyla yılında kurulan Teknik Komitemiz 2012 yılında da çalışmalarını sürdürmüş, yaptığı toplantılarla üyelerimiz arasında iletişimi ve bilgi paylaşımını güçlendirmiş, sektör sorunlarıyla ilgili görüş ve öneriler oluşturulmasını sağlamıştır. Teknik Komitemizde tüm üye firmalarımızdan birer temsilcisinin bulunmasının yürütülen çalışmalara önemli katkı sağlayacağına olan inancımla, yeni yılda katılımın artmasını temenni ediyorum. Dernek uzmanlarımız gerek yurtiçinde ve gerek yurtdışında asfalt sektörüyle ilgili tüm gelişmeleri ve yenilikleri takip etmekte ve yapılan çalışmalara katkı sağlamaktadır. Edinilen bilgiler çeşitli vesilelerle sektöre ve ilgili kurumlara aktarılmakta, seminer ve sempozyum gibi etkinliklerde bildiriler sunulmaktadır. Derneğimiz her yıl olduğu gibi teknik çalışmalarının yanı sıra sektörün sorunlarını ve çözüm önerilerini Karayolları Bölge Müdürleri Toplantısı, TOBB Müteahhitlik Hizmetleri Sektör Meclisi gibi çeşitli platformlarda dile getirmeyi sürdürmüş, özellikle Kamu İhale Kanunu ve aşırı düşük tekliflerle ilgili düşünce ve görüşlerini ilgili idarelere aktarmıştır. 10. Kalkınma Planının hazırlanması için oluşturulan müteahhitlik ve müşavirlik özel ihtisas komisyonunda da görev alan Derneğimiz, hazırlanacak raporda yer almak üzere sorunları ve sektör görüşlerini Komisyona iletmiştir. Bu yıl Derneğimiz sektöre çok değerli bir asfalt el kitabı kazandırmıştır. Uzun süredir yaptığı çalışmayla, sektörümüzdeki Türkçe yayın eksiğini kapatmak amacıyla ABD de Ulaştırma Araştırma Kurulu tarafından yayınlanan Sıcak Karışım Asfalt Kaplama Yapımı başlıklı yayını Türkçeye çevirerek, baskısını yaptırmış ve endüstrinin tüm taraflarına yeni yıl armağanı olarak dağıtmıştır. Genellikle teknik çalışmalara ağırlık veren ve sektörde gelişimi destekleyen Derneğimiz, bu yıl yapılan uluslararası kongrenin ardından gelecek yıl Kasım ayında Karayolları Genel Müdürlüğü ve Yollar Türk Milli komitesi işbirliği ile gerçekleştireceği 6.Ulusal Asfalt Sempozyumunun organizasyon çalışmalarına başlamıştır. Şimdiden sektörümüz temsilcilerini bu sempozyuma bildirilerle katkıda bulunmaya davet ediyorum. Bu yılı ekonomik açıdan değerlendirdiğimde; geçmiş yıllara göre düşük olan 2012 yılı karayolu ödeneklerimizle zor bir yıl geçirdiğimizi söyleyebilirim. Ancak Sayın Bakanımızın geçtiğimiz ay yaptığı açıklamada 2013 yılı ödeneklerinin yılı gibi yüksek olacağını ifade etmesi sektörümüzü memnun etmiştir. Umarım bütçede hedeflenen gerçekleşir ve bu yıl kısmen hız kesmiş olan projelerimiz yeniden ivme kazanır. 2013 yılında yapılacak olan olağan Genel Kurulumuzda 3 dönemdir başkanlığını üstlendiğim Dernekte tüzük gereği başkanlık görevimi devredeceğim. Bu uzun yönetim dönemimde hedefim asfalt işlerinin kaliteli, yüksek performanslı ve uzun ömürlü yapılmasını sağlamak üzere Dernek çalışmalarını yürütmek, sektörün sorunlarına çözümler üretmek olmuştur. Bugün kuruluşumuzun 16. yılında, kısıtlı imkânlarla, Derneğimizin hem ulusal hem de uluslar arası arenada tanınan, asfaltla ilgili aktivitelerde ve çalışmalarda yer alan bir konuma geldiğini yani sektörü başarıyla temsil ettiğini görüyorum. Bu azimle, Derneğimizin daha da güçleneceğine ve sektörümüze önemli katkılar sağlayacağına inanarak geleceğe umutla bakıyor ve 2013 yılının sektörümüz için hayırlı ve başarılı bir yıl olmasını diliyorum. Ahmet Tuncer Ertan / ASMÜD Yönetim Kurulu Başkanı Sayfa 1

HABERLER Fatih Sultan Mehmet Köprüsü Mastik asfalt yenileme çalışmaları Bu yıl yaz ayları içinde yenilenen Fatih Sultan Mehmet Köprüsünün kaplamasında yapılan çalışmaları izlemek üzere şantiyeye giden Derneğimiz Genel Koordinatörü Derya Şenyay ve uzmanımız Zeliha Temren köprüde mastik asfalt çalışmasını yerinde görme ve değerlendirme fırsatı bulmuştur.. Dernek üyemiz Eksen Proje Tic.A.Ş tarafından üstlenilen projede mastik asfalt üretimi ve uygulaması Derneğimiz üyesi ve İstanbul da asfalt üretim fabrikalarına sahip olan İSFALT A.Ş tarafından yapılmıştır. Yılın son Teknik Komite Toplantısı düzenlendi Üyelerimizin yönetici ve teknik elemanlarından oluşan değerli asfaltçıların katılımıyla geçen yıl kurulan teknik komitemiz yaptığı toplantılarla Derneğimiz ile üyelerimiz arasında iletişimi artırmış, bilgi paylaşımını güçlendirmiş ve sektör sorunlarıyla ilgili görüş ve önerilerin oluşturulmasını sağlamıştır. Komitemizin 2012 yılı son toplantısı 19 Kasım da düzenlemiştir. Bu toplantıda; Gelecek yıl kasım ayında yapılacak olan ve Derneğimizin de organizasyonda yer aldığı 6.Ulusal Asfalt Sempozyumu ve paneli 10.Kalkınma Şurası nedeniyle hazırlanmakta olan müteahhitlik ve müşavirlik sektör raporu, Kentsel dönüşüm projesi kapsamında yıkılan bina enkazının yol yapımında kullanılması ve bu kapsamda kazılan asfalt kaplamaların geri kazanımı, Türkiye asfalt istatistikleri, Sektörde yenilikler: Malzeme transfer aracı, Kauçuk asfalt, FP 7 projeleri Performans ilişkili bitüm standardı- EN 12 591 revizyonu konuları tartışılmıştır. 1988 yılında trafiğe açılan bu köprünün mastik asfaltla teşkil edilen yüzey tabakası ilk olarak 2002 yılında yenilenmiştir. Aradan geçen 10 yıl içinde %15 i ağır taşıt olmak üzere günde yaklaşık 250,000 aracın seyrettiği köprüde oluşan yoğun bozulmalar nedeniyle bu yıl köprünün tüm üstyapısının sökülerek yeniden yapımı gerçekleştirilmiştir. Büyük deformasyonların oluştuğu bu çelik asma köprüde yorulmaya karşı direnç sağlamak üzere, yüksek oranda Trinidad göl asfaltı ve normal bitümlü bağlayıcı ile hazırlanan esnek bir karışım olan mastik asfalt kullanılmıştır. 220-230 C'a üretilen mastik asfalt sıkıştırma gerektirmeyen bir karışım olduğundan özel bir finişerle yayılarak serilmiş ve tabakanın yüzeyinde kayma direnci sağlamak amacıyla bitümle kaplanmış mıcır ile yüzey pürüzlendirilmiştir. 3,5 cm kalınlığında uygulanan bu esnek karışımın geçirimliliği çok düşük olduğundan kısmi bir su yalıtımı da sağlamıştır. Tabakanın performansı, köprüden geçecek ağır taşıt trafiğinin yoğunluğuna, sıcaklığa ve su yalıtım sisteminin etkinliğine bağlı olacaktır. EAPA Teknik Komite Toplantısı nda asfalt endüstrisindeki yeni teknikler ve standardlar tartışıldı 31 Ekim 2012 tarihinde Budapeşte de düzenlenen ve aşağıda belirtilen konuların ele alındığı EAPA Teknik Komite toplantısına Dernek uzmanımız Zeliha Temren katılmıştır. Hazırlanmakta olan Asfaltın geri kazanımı, Asfalt kaplamlarda lastik atıklarının kullanılması- Kauçuk asfalt ve Köprü tabliyelerinde asfalt kaplamalar başlıklı doküman taslakları üzerinde görüşler belirtilmiştir. Avrupa Birliği nin, 7.Çerçeve araştırma programı kapsamında yenilikçi rekabetçilik ana başlığı altında Güvenli, çevreci ve iklim şartlarına uyumlu yollar için Sayfa 2

yenilikçi, maliyet etkinliği yüksek olan yapım ve bakım teknikleri konusunda bir proje çağrısı yapıldığı ve ılık karışım asfaltın performansına yönelik çalışmalarında proje başlığı altında yer aldığı belirtilmiştir. Projede, Amerika da mevcut teknolojilerden elde edilen deneyimlerin paylaşılarak Avrupa daki uygulamalarla birleştirilmesi hedeflenmiştir. EAPA ılık karışım asfaltın kullanımının teşvik edilmesi amacıyla bu projeye katılmak üzere çalışmalar başlatmıştır. AB standardları, Yol Malzemeleri-Bitümlü Karışımlar Teknik komite çalışmaları-cen TC 227/WG1 Bitümlü karışım ürün standardları (EN 131081,2 9,20 ve 21) ile deney standardlarının (EN 12697) 5 yıllık revizyonu devam etmektedir. Ürünün performans beyanını gerektiren Yeni Yapı Malzemeleri Tüzüğüne uygun olarak revize edilen ürün standardları, bu yönetmeliğin yürürlüğe gireceği 1.Temmuz 2013 tarihinden önce çıkarılmış olacaktır. Yeni hazırlanmakta olan deneylerden Cilalanmadan sonra sürtünme ve Sürtünmeye karşı direnç deneyleri için üyelerden bilgi ve veri toplanmaktadır. Bitümlü karışımların yaşlanmaya karşı direncini tespit etmek üzere yapılan deneylerin koşullandırma yöntemleri konusunda çalışmalar başlatılmıştır. Mastik asfalt üretiminde bitümün güvenli kullanılabilmesi için sıcaklığın 200 C aşmaması gerektiğinden, Uluslararası Mastik Asfalt Derneği risk değerlendirmesi yapmaktadır. Soğuk karışımlar için taslak bir standard hazırlanmıştır. CEN TC 154-Agregalar Agrega standardlarının revizyonu tamamlanarak onaylandı. Uygunluğun teyidi için yeni hazırlanan kalite kontrol standardları üzerindeki çalışmalar da 2012 yılsonunda tamamlanmış olacaktır CEN TC351 / Tehlikeli maddeler Bitümlü karışımlardan tehlikeli maddelerin süzülerek yer altı suyunu kirletmediği konusunda yapılan araştırmalar toplanmaktadır. Asfaltın tehlikeli maddelere yönelik ileri deneylere gerek kalmadan değerlendirilmesi için çalışmalar devam etmektedir. (AB üyesi hiç bir ülkede yüzey kaplaması için bu konuda bir şart bulunmamaktadır.) CEN TC336 WG1 Kaplama sınıfı bitümlü bağlayıcılar PMB gibi kompleks bağlayıcılar için Performans ilişkili standartların geliştirilmesi planlanmıştır. Bu kapsamda EN 14023 modifiye bitüm standardı hem amprik hem de fonksiyonel özellikleri seçmeli olarak yer alacak şekilde revize edilecektir. MSCR( Multiple stress creep and recovery) deneyi ile uzun vadeli yaşlandırma deneyleri standarda dahil edilecektir. Bu standardın yeni versiyonunun 2014 de çıkarılabileceği belirtilmektedir. Normal kaplama sınıf bitümler için ise yine klasik deneyler kullanılması düşünülmektedir. Ancak asfalt sektörü normal bitümün de performans ilişkili deneylerle değerlendirmesi gerektiğini vurgulayarak konunun üye ülkelerin ayna komitelerinde tartışılması ve alınan görüşler doğrultusunda oylanması düşünülmektedir. Multigrade Bitumen Standard pren13924-2 taslağı hazırlanmıştır. Macaristan petrol ve gaz firması MOL un Yol yapımında kauçuk bitüm kullanımı ile ilgili bir araştırma çalışması sunulmuştur. EAPA teknik komitesi asfaltın promosyonu için güçlü ve zayıf yönlerinin analizinin yapılarak beton kaplamalarla karşılaştırılması konusuyla ilgili bir çalışma planlamıştır. EAPA HS(E) Komitesi Toplantısı 30 Ekim 2012 de Budapeşte de yapıldı Toplantıda öncelikle asfaltın sağlık güvenliği konusunda yapılan IARC araştırması hakkında ileri çalışma yapılıp yapılmaması konusu tartışıldı ve ileri düzeyde mekanistik çalışmaların yapılması hususu görüşüldü. Güvenlik acısından ise, Avrupa Komisyonu nun Yolda ölümlerin 2050'ye kadar sıfıra indirmesini amaçlayan yol güvenliğinin sağlanmasına yönelik olarak; yolda çalışan kişilerin yol güvenliği konusunda EAPA tarafından hazırlanmakta olan doküman görüşüldü. Çeşitli ülkelerden en iyi örneklerin alınması metoduyla EAPA'nın bir alt çalışma grubu tarafından yolda çalışanların güvenliğinin sağlanması için tüm yol kullanıcılarına bir farkındalık yaratmak amacı ile hazırlanan taslak dokümanın 2013 yılının ilk yarısında bitirilmesi hedefleniyor. Sayfa 3

10.Kalkınma Planı çalışmaları devam ediyor Ülkemizin 2014-2018 dönemini kapsayacak olan ve Kalkınma Bakanlığı tarafından yürütülen Onuncu Kalkınma Planı çalışmaları kapsamında kurulan İnşaat, MühendislikMimarlık, Teknik Müşavirlik ve Müteahhitlik Hizmetleri Özel İhtisas Komisyonu nda bir sivil toplum kuruluşu olarak yer alan ASMÜD, komisyonda Genel Koordinatörümüz Derya Şenyay tarafından temsil edilmektedir. İlgili kamu kurumları, üniversiteler, İNTES ve Türkiye Müteahhitler Birliğinin yer aldığı komisyon 2 toplantı düzenlemiş hazırlanan taslak raporu tartışmıştır. Rapor kapsamında; 9. Plan döneminin değerlendirilmesi, dünyada ve ülkemizde mevcut durum analizi, Dünyada ve Türkiye deki gelişme eğilimleri, GZFT analizi ve rekabet gücü değerlendirmesi, 10. Plan dönemi perspektifi (Hedefler, politikalar, düzenlemeler, önemli projeler ve araştırmalar), Sonuç ve genel değerlendirme (Temel Amaç, Politika ve Eylemler,sektörün ülkemizin gelişmesine katkısı), konuları yer almıştır. Türkiye Köprüler Zirvesi düzenlendi Uluslararası Kalite ve Verimlilik Merkezi-IQPC tarafından 4-5 Aralık 2012 tarihlerinde Dedeman Otel, Ankara da Türkiye Köprüler Zirvesi düzenlenmiştir. Derneğimiz zirvenin sektöre duyurulmasına destek sağlamış ve uzmanımız Zeliha Temren tarafından Köprülerde asfalt kaplamalar konusuyla ilgili bir sunum yapılmıştır. Türkiye hızlı tren çalışmalarının geleceği ve köprülerin üzerindeki etkileri, Varol Akar, Köprüler Şube Müdürü Vekili, T.C. Demiryolları 3. Boğaz Köprüsü, Gebze-İzmit Otoyolu üzerindeki Körfez Köprüsü, NÖMAYG Yapım Ortaklığı Genel Müdür ü Hikmet Tuğlu, Nissibi Köprüsü,Altok Kurşun, Teknik Danışman, Nurcan Çatalpınar, Genel Müdür, Gülsan Fatih Sultan Mehmet Köprüsü'nün asfalt kaplamalarının yenilenmesi, İbrahim Sönmez, Genel Müdür Yardımcısı, İSFALT Türkiye'de Kamu-Özel Ortaklığı Forumu - 2012 Yıl içinde açıklanan önemli projeler ve bu projelerin hayata geçmesi için Kamu Özel Sektör Ortaklığı'nın önemine binaen E.E.L. Events Ltd - London firması tarafından 28-29 Kasım 2012 tarihlerinde Ankara'da Crown Plaza Otel'de Türkiye de Kamu Özel Ortaklığı Forumu-2012 (PPP in Turkey 2012) düzenlenmiştir. Devlet temsilcilerimizin yanı sıra başta İngiltere olmak üzere Avrupa'dan Kamu Özel Sektör İşbirliği konusunda uzmanlaşmış kişiler ile finans, danışmanlık, hukuk ve inşaat firmalarının temsilcilerinin katılımları ile gerçekleşen ve iki gün süren kongreye Dernek Genel Koordinatörümüz davetli olarak katılmıştır. Karayolları Genel Müdürlüğü, Devlet Demiryolları Genel Müdürlüğü, üniversiteler ve ilgili firma temsilcilerinin katıldığı zirvede aşağıda belirtilen önemli sunumlar yapılmıştır. Devletin ve projenin gereksinimlerinin karşılanabilmesi açısından proje planlamasının önemi, Seçil Çam, Sanat Yapıları Projeleri Şube Müdürü, KGM Sayfa 4

SATHİ KAPLAMA UYGULAMASI VE SOĞUK BİTÜMLÜ KARIŞIM KULLANIMI Asfalt endüstrisinin yılının rakamlarla değerlendirmesi Türkiye de asfalt endüstrisinin üretim ve uygulamaları ile ilgili olarak Karayolları Genel Müdürlüğü, Belediyeler, İl Özel idareler ve asfalt işi yapan firmalar ile asfalt plenti üreten ve tedarik eden firmalarla iletişim kuran ASMÜD, topladığı veri ve bilgileri toplayarak Türkiye asfalt istatistiklerini üretmektedir. Gerek ulusal ve gerekse uluslar arası arenada paylaşılan bu istatistiklerle Türkiye asfalt endüstrisinin mevcut durumu ve potansiyeli değerlendirilmektedir. Türkiye asfalt istatistikleri Avrupa Asfalt Üstyapı Birliği-EAPA tarafından her yıl yayınlanmakta olan Rakamlarla Asfalt broşüründe Avrupa verileri içinde yer almaktadır. Türkiye de son 5 yılda yollarda kurumlar bazında kullanılan toplam asfalt ve bitüm miktarları, asfalt endüstrisindeki plentlerin dağılımı ve asfalt işi yapan firma sayısı ile Avrupa ülkelerinin asfalt üretimleri aşağıdaki tablolarda verilmiştir. BİTÜMLÜ SICAK KARIŞIM ÜRETİMİ VE BİTÜM TÜKETİMİ Yıl Karayolları Sehiriçi Yollar Köy Yolları Toplam Bitümlü Sıcak Karışım, Yıl Karayolları Sehiriçi Yollar Köy Yolları milyon ton Bitüm ve bitümlü bağlayıcı x 1.000 ton 4,9 790 10,2 916 14,9 1.140 22,1 1.590 29,4 1.625 16,9 636 16,3 880 7,9 534 13,0 553 13,6 673 Kapasite ton/saat 0,31 450 0,07 Toplam Sathi Kaplama, km2 Soğuk Bitümlü Karışım, x 1.000 ton 164 470 175 2.904 180 962 200 1.643 172 512 18 84 21 297 9 26 11 210 5,6 22 158 746 71 344 40 415 86 515 99,4 486 340 1.300 267 3.545 229 1.403 297 2.369 277 1.020 ASFALT PLENTLERİNİN DAĞILIMI Özel Sektör Belediyeler KGM Diğer Toplam >100 465 39 10 14 528 218 100-50 19 60 2 34 115 0,28 117 <50-35 109 21 165 0,20 227 Toplam 484 134 121 69 808 0,46 292 22,1 1.876 26,6 2.014 23,1 1.791 35,3 2.370 43,5 2.590 ASFALT İŞİ YAPAN FİRMA SAYISI Üretim ve serme-sıkıştırma yapan Sadece serme -sıkıştırma yapan 265 (39 ASMÜD Üyesi) 78 Sayfa 5

AVRUPA ÜLKELERİNİN BİTÜMLÜ ASFALT ÜRETİMLERİ, MİLYON TON SICAK KARIŞIM ÜLKE Almanya 51,0 51,0 55,0 45,0 50,0 Avusturya 9,5 9,5 9,0 8,2 8,0 Belçika 4,5 4,9 4,7 4,8 5,9 Çek Cumhuriyeti 7,0 7,3 7,0 6,2 5,8 Danimarka 3,3 3,1 2,7 3,2 4,0 Estonya 1,5 1,5 1,2 1,1 1,3 Finlandiya 5,9 6,0 5,2 4,9 5,0 Fransa 42,3 41,8 40,1 38,8 39,2 Hırvatistan 3,7 4,2 3,2 2,7 2,6 Hollanda 10,2 9,3 9,8 9,5 9,6 İngiltere 25,7 25,0 20,5 21,5 22,4 İrlanda 3,3 2,8 3,3 2,3 1,8 İspanya 49,9 42,3 39,0 34,3 29,3 İsveç 7,7 8,7 8,1 7,9 8,1 İsviçre 5,2 5,3 5,4 5,3 5,4 İtalya 39,9 36,5 34,9 29,0 28 İzlanda 0,3 0,4 0,3 0,2 0,2 Letonya Litvanya 1,7 2,2 1,5 1,6 1,6 Lüksemburg 0,7 0,7 Macaristan 3,3 2,5 1,6 3,4 2,3 Norveç 5,9 5,7 6,5 5,9 6,7 Polonya 18,0 15,0 18,0 18,0 26,5 Portekiz 9,0 9,0 9,0 6,7 6,4 Romanya 3,2 3,3 3,6 3,2 3,6 Slovakya 2,2 2,2 2,2 1,9 2,2 Slovenya 2,1 2,6 2,3 1,8 1,3 Türkiye 22,2 26,6 23,1 35,3 43,5 Yunanistan 8,0 8,1 8,7 5,2 2,3 347,7 338,0 317,3 309,3 324,6 TOPLAM 6. Ulusal Asfalt Sempozyumu ve Sergisi önümüzdeki yıl Kasım ayında Ankara'da düzenlenecek Derneğimiz, Karayolları Genel Müdürlüğü ve Yollar Türk Milli Komitesi-YTMK işbirliği ile daha önce 1998, 2000, 2004 ve yıllarında gerçekleştirilen Ulusal Asfalt Sempozyumlarının 6.'sı Kasım 2013'de Ankara'da düzenlenecek. Sıcak Karışım Asfalt Kaplama Yapımı El Kitabı basıldı Asfaltın ülkemizdeki odak merkezi olma amacıyla faaliyetlerini sürdüren ve bu kapsamda yol yapım ve asfalt sektörüyle ilgili ulusal ve uluslararası kurum ve kuruluşlarla işbirliği yapan Derneğimiz, asfalt endüstrisinin her kademesinde görev alan meslek sahiplerinin faydalanabilmesi ve bu alanda Türkçe kaynak sıkıntısının giderilmesine katkı sağlamak üzere ABD Ulaştırma Araştırma Kurulu (Transportation Research Board) tarafından yayınlanan Sıcak Karışım Asfalt Kaplama Yapımı El Kitabı nı gerekli izinleri alarak Türkçeye çevirmiş olup, bastırmıştır. Terminolojilerin titizlikle adapte edilmeye çalışılarak, tercüme ve derlemesi yapılan Sıcak Karışım Asfalt Kaplama Yapımı El Kitabı'nın bedelsiz olarak sektöre dağıtımı Aralık ayı içerisinde yapılmıştır. Sayfa 6

KÖPRÜLERDE ASFALT KAPLAMALAR Dünyada yol, havaalanı ve trafiğe açık alanların kaplamalarında yaygın olarak kullanılan asfalt, günümüzde araç trafiğine hizmet veren beton ve çelik köprüler üzerinde de kullanılmaktadır. Köprü kaplamalarının temel fonksiyonu; Köprüyü yapısal olarak zararlı etkileri olan su ve buz çözücü maddelerinden korumak, yapının ömrünü uzatmak, Trafik yüklerine, termal genleşmelere, tabliye deformasyonlarına, yaşlanmaya ve değişik hava şartlarına karşı mekanik direnç sağlamak, Kullanıcılara güvenli ve konforlu sürüş kalitesi sağlamaktır. Köprü kaplamaları, yapısal olarak trafik yüklerini taşıyacak ve alttaki tabliyeye iletecek şekilde dizayn edilir. Asfalt tabakaları köprü kaplamalarının temel fonksiyonlarını tek başına sağlayamadığından farklı ara tabakalara ihtiyaç vardır. Genellikle asfalt köprü kaplamaları aşağıdaki şekilde belirtildiği gibi 4 farklı tabakadan oluşur. Beton ve çelik köprülerde aşağıda belirtilen yalıtım sistemleri kullanılır. Sıvı uygulanan malzemeler: Akrilik, poliuretan ve bitüm esaslı maddelerdir. Membranlar: Polimerli ve elastomer modifikasyonlu bitüm esaslı 4-5 mm kalınlığında hazır şiltelerdir. Bitümlü bir yapıştırıcı ile köprü yüzeyine yapıştırılır.membranlar 1 veya 2 tabaka halinde uygulanabilir. Mastik asfalt : Boşluk oranı düşük olan mastik asfalt, yalıtım tabakası olarak 30-35 mm kalınlığında tek başına kullanıldığı gibi bir yalıtım tabakası üzerine uygulanabilir. Bu asfalt tabakası su yalıtım tabakasını mekanik hasarlardan koruduğu gibi alttaki tabakaya su geçişini azaltır. Bazı ülkelerde koruyucu tabaka olarak düşük hava boşluklu asfalt betonu veya taş mastik asfalt da kullanılmaktadır. Köprünün durabilitesi su yalıtım sisteminin etkinliğine bağlıdır. Köprüde hem tabliye yüzeyinde hem de kaplama yüzeyinde iyi bir drenaj sağlanmalıdır. Asfalt tabakası Trafik yüklerine, kalıcı deformasyona ve yorulmaya karşı dirençli olması gereken asfalt tabakası, trafik güvenliği ve konforu açısından düzgün ve kayma direnci yüksek olmalıdır. Farklı yapısal özelliklere sahip olan beton ve çelik köprülerde farklı asfalt tipleri uygulanmaktadır. Beton köprülerde asfalt kaplama Uygulanan tabakalar beton ve çelik köprülerde bazı farklılıklar gösterdiği gibi, kullanılan malzemelere göre de değişmektedir. Genelde köprü kaplaması astarla başlar, su yalıtım tabakasının uygulanmasından sonra yüzey tabakasıyla tamamlanır. Beton köprülerin rijitliği nedeniyle yorulma sorunu olmadığından asfalt kaplama dizaynı daha kolaydır. Tabliye üzerinde koruyucu tabaka olarak asfalt kullanılması halinde, bu tabakanın daha esnek, aşınma tabakasının ise daha rijit olması gerekmektedir. Düzgün, sağlam ve temiz tabliye üzerine astar olarak bitümlü malzemelerin yanı sıra sentetik reçine, epoksi gibi malzemeler kullanılır. Çelik köprülerde tabliye üzeri önce çinko ile galvanizlendikten sonra astar uygulanır. Beton tabliyeler büzülme ve hareketli yükler altında oluşan çatlaklara karşı hassastır. Beton tabliyeye su ve buz çözücü sıvıların girişi, donma ve çözülmelere, alkali agrega reaksiyonuna ve donatının korozyona uğramasına neden olduğundan gerek tabliyede ve gerekse kaplamada ciddi hasarlara neden olmaktadır. Beton köprüler, iyi bir su yalıtım tabakasıyla yüksek kaliteli asfalt kaplama uygulamasını gerektirir. Genellikle asfalt tabakası olarak beton köprülerde asfalt betonu ve taş mastik asfalt kullanılmaktadır.bazı ülkelerde uygulanan beton köprü kaplama uygulamaları aşağıda verilmiştir. Astar üzerine su yalıtımını ve drenajı sağlamak üzere kullanılan koruyucu tabaka uygulanır. Her şartta geçirimsiz olan koruyucu tabaka köprü tabliyesine ve bitümlü tabakaya iyi yapışmalı, trafik yüklerine ve termal genleşmelere dayanıklı, buz çözücü maddelere karşı dirençli olmalıdır. Ayrıca üzerine serilecek olan asfaltın serim sırasındaki yüksek sıcaklığından etkilenmemelidir. Sayfa 7

Beton köprü tipik kaplama örnekleri Türkiye Asfalt betonu 5 cmm veya SMA 4 cm PMB'li membran Bitüm emülsiyonu / Kanaviçeli tecrit Beton tabliye Kullanılan asfalt karışımı sert bitüm veya PMB ile modifiye edilmektedir. Danimarkada aşınmaya 25 yıl, binder ve dreanj tabakalarına 50 yıl ömür verilmektedir. Aşınma ömrü boyunca 3 kez alt tabakalar ise bir kez yenilenmektedir. Almanya İngiltere Fransa Danimarka Küçük köprülerde aşınma tabakası olarak yanındaki yolda kullanılan karışımla aynı kalınlıkta ve özellikteki malzeme kullanılırken, büyük köprülerde taş mastik asfalt tercih edilir. Sayfa 8

Sıkıştırma gerektirmeyen mastik asfaltı diğer sıkıştırılan asfalt tiplerine göre birçok avantajları vardır. Mastik asfalt termoplastik bir malzeme olduğundan kolay çatlamaz, mastik asfaltın kalıcı deformasyonlara (tekerlek izi) karşı direnci için doğal asfalt (örneğin; Trinidad göl asfaltı), polimerler veya katkılar kullanılır. Ayrıca yüksek sıcaklıkta üretilen mastik asfaltı ılık karışım asfalt tekniğiyle daha düşük sıcaklıkta üretebilmek için katkılar kullanılmaktadır. Günümüzde artan trafik yükleri, yoğun trafik ve iklim değişikliği sonucu oluşan sıcaklık artışı nedeniyle, köprüler üzerindeki mastik asfaltta, tekerlek izi ve çatlama gibi bozulmaların kısa sürede meydana geldiği görülmektedir. Son yıllarda köprü kaplamalarında mastik asfalttan daha iyi performans verebilen yüksek oranda polimer içeren asfalt betonu ve taş mastik asfalt karışımları kullanılmaktadır. Çelik köprü tipik kaplama örnekleri Türkiye Mastik asfalt - 3,5 cm Yapıştırma tabakası Ayırıcı membran Korozyona karşı etkili metal bazlı astar Çinko kaplama Kum ile temizlenmiş çelik tabliye Çelik köprülerde asfalt kaplamalar Çelik köprü üzerindeki kaplamanın fonksiyonu; su yalıtım tabakasıyla birlikte tabliyeye su girişini önlemek, yüzeyde yeterli bir sürtünme direnci sağlamak, çelik tabliyenin deformasyonuna uyumlu olmak, tekerlek izine dirençli ve yorulma çatlaklarını önleyecek yüksek çekme mukavemetine sahip olmaktır. Almanya Çelik köprülerde asfalt kaplama dizaynı çelik yapının davranışına bağlıdır. Bazı çelik tabliyeler çok rijit bazıları ise çok esnektir (asma köprü, orto tropik tabliyeli köprü). Esnek çelik tabliyenin üzerindeki asfalt kaplama büyük deformasyonlara maruz kaldığından karışımın yorulmaya karşı direnci büyük bir önem taşımaktadır. Deformasyonlara direnç sağlayacak şekilde zengin bitümle esnek bir asfalt tabakası uygulandığında, kaplamada yüksek sıcaklıkta tekerlek izi sorunu ile karşılaşılmaktadır. Birbiri ile çelişen bu iki dizayn parametresi nedeniyle çelik köprülerin kaplama dizaynı oldukça komplekstir Genellikle çelik köprülerde bir ya da iki tabaka halinde mastik asfalt ve/veya taş mastik asfalt kullanılır. Bazı ülkelerde poröz asfalt ve epoxy asfalt karışımları da uygulanmaktadır Çelik köprülerde tek tabakalı üstyapı modelinde gerekli kalınlığın tamamında mastik asfalt, 2 tabakalı modelde ise mastik asfaltın alt tabakada modifiye asfalt karışımları da üst tabakada kullanılmaktadır. Sayfa 9

Fransa ABD Ortotropik çelik köprülerde tipik kaplama örnekleri İngiltere Oresund Köprüsü Oresun köprüsü- İsveç ile Danimarka arasında - Galvanizli çelik yüzey - 5mm bitümlü membran/pmb sıcak püskürtme - SMA binder ve aşınma tabakaları Hollanda Sayfa 10 Bir sonraki kongre 2016 yılında Prag'da yapılacaktır.

KONGRE VE TOPLANTI TAKVİMİ Türkiye Asfalt Müteahhitleri Derneği Bülteni TUNCER ERTAN Yönetim Kurulu Başkanı Ayberk Özcan Başkan Vekili Onur Pekgöz Sekreter Üye İbrahim Yaykıran Muhasip Üye Deha Emral Üye Çağatay Kalkancı Üye İhsan Çetinceviz Üye Derya Şenyay Genel Koordinatör Zeliha Temren Teknik Uzman Gülay Malkoç Teknik Uzman Seray Toraman Asistan 10-13 Şubat 2013 ABD Ulusal Asfalt Üstyapı Birliği Yıllık Toplantısı, Arizona 28 Şubat 1 Mart 1013 CEN TC 336 WG1 Toplantısı 21 Mart 2013 EAPA Yönetim Kurulu Toplantısı, Brüksel 21 Mart 2013 EAPA-Eurobitume Yönetim Kurulları Müşterek Toplantısı, Brüksel 26 Mart 2013 EAPA HS(E) Komitesi Toplantısı, Amsterdam 27 Mart 2013 EAPA Teknik Komite Toplantısı, Amsterdam 11 Nisan 2013 CEN TC227 WG1 Toplantısı, Londra 18 Nisan 2013 EAPA Direktörler Toplantısı, Brüksel 11 Haziran 2013 EAPA Yönetim Kurulu Toplantısı, Estonya 11 Haziran 2013 EAPA Genel Kurul Toplantısı, Estonya 22 Ekim 2013 EAPA HS(E) Komitesi Toplantısı, Brüksel 23 Ekim 2013 EAPA Teknik Komite Toplantısı, Brüksel 26-27 Kasım 2013 Asfalt Üstyapılar Konferansı, Çek Cumhuriyeti Kasım 2013 6. Ulusal Asfalt Sempozyumu, Ankara Yönetim Yeri Küpe Sokak No: 10 / 3 06700 GOP/ANKARA Tel: 0.312.447 42 25 Faks: 0.312.447 42 26 www.asmud.org.tr aca@asmud.org.tr Sayfa 11