EKONOMİ BAKANLIĞI EKONOMİ BAKANLIĞI Ürün Güvenliği ve Denetimi Genel Müdürlüğü İthalat Denetimleri TAREKS Uygulamaları 11 Haziran 2015 - İstanbul HAZİRAN 2015 Ekonomi Bakanlığı 1
Neden İthalat Denetimi Üretimin Doğu Asya Ülkelerine kaymış olması (Çin, Tayland vb.) AB ve DTÖ Yükümlülükleri Ürünler Artık Daha Riskli İç Piyasa Denetimleri Yaygınlaştırılıncaya Kadar Ürün Güvenliği Denetimlerinin Gümrüklerde Yapılma Gereği HAZİRAN 2015 Ekonomi Bakanlığı 2
İthalat Denetimlerinin Amacı İnsan sağlığının ve emniyetinin, hayvan veya bitki varlığının veya çevrenin korunmasını ve ulusal güvenlik gereklerini sağlamak, Düşük kaliteden kaynaklanan haksız rekabeti ve yanıltıcı uygulamaları önlemek, Tüketiciyi korumak ve kaliteyi yükseltmek. HAZİRAN 2015 Ekonomi Bakanlığı 3
Denetimlerde Gözetilmesi Gereken Ulusal Yükümlülüklerimiz Dünya Ticaret Örgütü Ticarette Teknik Engeller Anlaşması - Ayırımcı Olmama - Ticarette Gereksiz Engel Yaratılmaması - Uyumlaştırma - Denklik - Karşılıklı Tanıma - Şeffaflık Anlaşmanın istisna getirdiği özel durumlar ise aşağıdaki şekilde özetlenebilir; - Ülke güvenliğinin korunması - İnsan sağlığı ve güvenliğinin korunması - Bitki ve hayvan sağlığı ve yaşamının korunması - Çevrenin korunması - Aldatıcı uygulamaların engellenmesi (tüketicinin bilgilendirilmesi) HAZİRAN 2015 Ekonomi Bakanlığı Ekonomi Bakanlığı 4
Denetimlerde Gözetilmesi Gereken Ulusal Yükümlülüklerimiz Türkiye-AB Gümrük Birliği Türkiye ile Avrupa Birliği (AB) arasında Gümrük Birliğini tesis eden 1/95 sayılı AB-Türkiye Ortaklık Konseyi Kararı (OKK) Gümrük vergileri, eşetkili vergiler ve miktar kısıtlamaları Malların Serbest Dolaşımı A.TR OKK Madde 8 1. Türkiye, bu Karar'ın yürürlüğe giriş tarihinden itibaren beş yıl içinde, ticaretin önündeki teknik engellerin kaldırılması konusundaki Topluluk belgelerini iç hukuk sisteminin bünyesine dahil edecektir. HAZİRAN 2015 Ekonomi Bakanlığı 5
Denetimlerin Çerçevesi; Yeni Yaklaşım Temel Gerekler, Uyumlaştırılmış Standartlara Atıf, AT Uygunluk Beyanı, Onaylanmış Kuruluşlar, İşareti, HAZİRAN 2015 Ekonomi Bakanlığı 6
İthalat Denetim Süreci TEBLİĞLERİN YAYIMLANMASI VE YÜRÜRLÜK GÜMRÜK BAŞVURUSU TAREKS GTİP Tespiti Kapsam Dışı Başvuru Bilgileri Müeyyide Muafiyet Risk Analizi Fiili Denetim Denetim Sonucu TAREKS REFERANS NUMARASI BEYANI HAZİRAN 2015 Ekonomi Bakanlığı 7
TAREKS DIŞ TİCARETTE RİSK ESASLI KONTROL SİSTEMİ İhracatta ve ithalatta ticari kalite ve ürün güvenliği denetimlerinin risk analiziyle internet üzerinden yapılmasını sağlayan çağdaş bir kamu hizmetidir. HAZİRAN 2015 Ekonomi Bakanlığı 8
Amaç TAREKS in Amacı İhracat ve ithalat mevzuatının gerektirdiği ticari kalite ve ürün güvenliği denetimlerinin risk analizine dayalı olarak elektronik ortamda çağdaş kamu hizmeti anlayışıyla gerçekleştirilmesi Uygulamaların başlaması: Pilot denetimler : 8 Aralık 2010 31 Aralık 2011 Genel Uygulama : 1 Ocak 2012 2013/1 ve 9 sayılı Tebliğlerin sisteme alınması: 15 Şubat 2013 Kullanılmış Eşya İthalatında Kayıt Alınması: 1 Mayıs 2014 HAZİRAN 2015 Ekonomi Bakanlığı 9
Kapsam İhracatta ticari kalite denetimleri Tarım ürünleri (yaş sebze meyveler, kuru ve kurutulmuş ürünler, bitkisel yağlar ve bakliyat) Firmanın altyapısına dayalı sınıflandırma (Kalite Sistem Belgesi, Nitelikli personel, Tesis) İthalatta ürün güvenliği denetimleri Pil ve aküler, ayakkabılar, CE işareti taşıması gereken oyuncaklar, tıbbi cihazlar, yapı malzemeleri, KKD, telekom 2014/1 ve 2014/9 sayılı ÜGD Tebliğleri kapsamı ürünler (TSE eliyle yapılan denetimler) Pamuk denetimleri İhracat, İthalat ve İç Piyasa Kontrolleri HAZİRAN 2015 Ekonomi Bakanlığı 10
Uygulama, Temel Hedefler Çağdaş kamu hizmeti sağlanması Elektronik Ortamda; Kolay erişim, Kolay Başvuru Belge Yükleme Başvuru Takibi ve Sonuçlandırılması Bürokrasinin azaltılması Risk Analizi ile Etkin Kaynak Kullanımı Muafiyet Uygulamalarının Kolaylaştırılması Gümrüklerde Belgesiz İşlem Anlık Sonuç Bildirimi, Anlık Önlem, Anlık Müeyyide HAZİRAN 2015 Ekonomi Bakanlığı 11
TAREKS - Tanımlama ve Yetkilendirme Onayı Elektronik sertifika veya mobil elektronik imza temini Elektronik imza sahibi kişinin firma tarafından taahhütname ile yetkilendirilmesi E-imzası ile firmanın TAREKS e tanımlanması E-imza ile firmadaki kullanıcıların TAREKS e tanımlanması Grup Başkanlığına dilekçe ile müracaat - İmza Sirküleri - Taahhütname - Ticari Sicil Gazetesi - Vergi Mükellefiyet Belgesi HAZİRAN 2015 Ekonomi Bakanlığı 12
Firma Tanımlama HAZİRAN 2015 Ekonomi Bakanlığı 13
Kullanıcı Yetkilendirme HAZİRAN 2015 Ekonomi Bakanlığı 14
Ürün Güvenliği ve Denetimi Tebliğleri Tebliğ No Ürün Grubu Denetimi Yapan Kurum İlgili Yönetmelik PGD Sorumlusu 2015/1 Rulman, flanş vb. TSE İlgili standartlar BSTB 2015/8 Telsiz - Telekom Ekonomi B. Telekom Yön. BTK 2015/9 Makine, LVD, EMC vb. TSE Makine, LVD, EMC Yön. BSTB 2015/10 Oyuncak Ekonomi B. Oyuncak Yönetmeliği GTB 2015/11 KKD Ekonomi B. KKD Yönetmeliği ÇSGB 2015/14 Yapı Malzemeleri Ekonomi B. Yapı Malzemesi Yön. ÇŞB 2015/15 Pil ve Akümülatörler Ekonomi B. Pil ve Akümülatör Yön. BSTB 2015/16 Tıbbi Cihazlar Ekonomi B. Tıbbi Cihazlar Yön. Sağlık B. 2015/18 Ayakkabılar Ekonomi B. Ftalat GTB HAZİRAN 2015 Ekonomi Bakanlığı 15
Fiili Denetim TAREKS Başvuru Bilgilerinin Kontrolü Kapsam Kontrolü (öncelikle) Belge Kontrolü İşaretleme Kontrolü Fiziki Muayene Laboratuvar Testi HAZİRAN 2015 Ekonomi Bakanlığı 16
İthalat Denetim Süreci Risk Analizi Denetim Birimi Grup Başk. / TSE Muafiyetler (A.TR, Girdi Muafiyeti ) Denetim Sonucu Kabul Denetim Sonucu Red Denetim Belge/Fiziki Kontrol Numune Alımı HAZİRAN 2015 Ekonomi Bakanlığı 17
Yeni Bir Denetim Yapısı; Risk Analizi Denetim konusu ürünlerin fiili denetime yönlendirilip yönlendirilmeyeceği, TAREKS te Uygulanan Risk Analizi ile belirlenmektedir. Risk Analizi Uygulamasında; firmanın «geçmiş denetim performansı» ile, an itibariyle ortaya çıkan «risk alarmları», «risk unsurları» dikkate alınır. Risk Analizi ile; Denetimlerin etkinleştirilmesi Riskli ürün ve firmaların takip edilmesinin kolaylaştırılması Riskli ürünlere ve firmalara yönelik denetim sıklığının artırılması Risksiz ürün ve firmalar için denetim sıklığının azaltılması Kaliteli ve güvenli ürün arzının sağlanması Kaynakların verimli kullanılması Piyasa Gözetimi ve Denetimi sonuçlarının denetimlerde göz önüne alınması mümkün olmuştur. HAZİRAN 2015 Ekonomi Bakanlığı 18
İthalat Denetimi Süreci Risk Kriterleri TAREKS te firma hakkındaki bilgiler geçmişte yapılan denetimlerin sonuçları üretici, ithalatçı firma veya temsilcisi, giriş gümrüğü ürünün cinsi/markası/modeli/fiyatı ve miktarı menşe, çıkış, sevk veya ticaret yapılan ülke risk tespiti için kullanılabilecek diğer bilgiler HAZİRAN 2015 Ekonomi Bakanlığı 19
Ne Getirdi... - 35.749 firma, 55.577 kullanıcının hizmetinde... - Ortalama denetim süresi ihracatta 7, ithalatta 19 saat... - Etkin ödül/ceza sistemi... - Risk varsa geçiş yok...risk yoksa geçiş saniyelerle - Anlık takip, güncel istatistik... HAZİRAN 2015 Ekonomi Bakanlığı 20
TAREKS Ödüller... Avrupa nın en yenilikçi, etkin ve iyi kamu projelerinin seçildiği 2013 Avrupa Kamu Sektörü Ödülü (EPSA) yarışmasında ilk 5 e kalarak en iyi uygulama ödüllerinden birini almıştır. TÜSİAD ve Türkiye Bilişim Vakfı tarafından bu yıl onbirincisi düzenlenen etr yarışmasında Kamudan İş Dünyasına Hizmetler alanında birinci olarak kupayı kazanmıştır. HAZİRAN 2015 Ekonomi Bakanlığı 21
Veriler: Firma/Kullanıcı/Başvuru TOPLAM FİRMA KAYDI 35.749 TOPLAM KULLANICI 55.577 BAŞVURU SAYISI İHRACAT İTHALAT 2011 169.752 23.615 2012 221.387 131.099 2013 375.831 1.027.486 2014 408.299 1.444.082 Toplam Başvuru 1.175.269 2.626.282 HAZİRAN 2015 Ekonomi Bakanlığı 22
Denetim Konusu İthalat DENETİME TABİ SANAYİ ÜRÜNLERİ İTHALATI Milyon Dolar 2013 2014 2013 2014 Tebliğ Değer Pay (%) Değer Pay (%) Tebliğ Değer Pay (%) Değer Pay (%) 2014/1* 2.221 0,88 2.461 1,02 2014/14 503 0,20 513 0,21 2014/8 3.061 1,22 3.400 1,40 2014/15 309 0,12 309 0,13 2014/9 6.277 2,49 6.078 2,51 2014/16 1.000 0,40 1.681 0,69 2014/10 484 0,19 502 0,21 2014/18 813 0,32 800 0,33 2014/11 441 0,18 517 0,21 TOPLAM 15.109 6,00 16.261 6,71 Denetime tabi sanayi ürünleri ithalatı, Tebliğ eki GTİP ler kapsamı bütün ürünleri içerirken, fiili olarak denetime tabi tutulan ürünler sadece ilgili standartlar kapsamında yer alan ürünlerdir. HAZİRAN 2015 Ekonomi Bakanlığı 23
Bitirirken... Bugünkü Uygulama, Neden İthalat Denetimleri? TAREKS Tek Pencere Entegrasyonu İthalat Denetimleri ve Piyasa Gözetimi ve Denetimi Uygulamaları Yarın? Yeni Denetimler? İthalat Denetimlerinin Geleceği? HAZİRAN 2015 Ekonomi Bakanlığı 24
Ekonomi Bakanlığı TEŞEKKÜRLER EKONOMİ BAKANLIĞI ÜRÜN GÜVENLİĞİ VE DENETİMİ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ İthalat Denetimleri Dairesi Başkanı: M. Murat Taşkın taskinm@ekonomi.gov.tr HAZİRAN 2015 Ekonomi Bakanlığı 25