3357 SEFERBERLİK VE SAVAŞ HALİNE İLİŞKİN HARP SANAYİİ FAALİYETLERİNİN YÜRÜTÜLMESİ HAKKINDA YÖNETMELİK Bakanlar Kurulu Kararının Tarihi : 19/12/1996, No: 96/9012 Dayandığı Kanunun Tarihi : 28/2/1995, No: 4083 Yayımlandığı R.Gazetenin Tarihi : 30/1/1997 No: 22893 Yayımlandığı Düsturun Tertibi : 5, Cildi: 36, S.: Amaç Madde 1 Bu Yönetmeliğin amacı; Türk Silahlı Kuvvetlerinin seferberlik ve savaş halinde ihtiyaç duyacağı her türlü harp sanayii ürünü olan silah, mühimmat, araç, gereç, teçhizat, malzeme ve yedek parçaları ile bunların kullanılmasına ait hizmetlerin milli sanayinin kaynak ve üretimleriyle karşılanması için gerekli hazırlıkların barıştan itibaren yapılmasına ilişkin esas ve usulleri düzenlemektir. Kapsam Madde 2 Bu Yönetmelik, harp sanayii faaliyetinin yürütülmesi için barış döneminden itibaren; yapılacak hazırlık, planlama ve teşkilatlanmayı, ilgili bakanlıklar ve kuruluşlar arasındaki koordinasyonu, Türk Silahlı Kuvvetlerinin ihtiyacı olan her türlü harp sanayii ürününü üretebileceği tespit edilen kamu ve özel kurum ve kuruluşlar ile gerçek ve tüzel kişilere ait görev ve sorumlulukları kapsar. Hukuki dayanak Madde 3 Bu Yönetmelik, 4083 sayılı Seferberlik ve Savaş Haline İlişkin Harp Sanayii Faaliyetinin Yürütülmesi Hakkında Kanunun 12 nci maddesi gereğince hazırlanmıştır. Tanımlar Madde 4 Bu Yönetmelikte geçen; a) Seferberlik: Devletin tüm güç ve kaynaklarının başta askeri güç olmak üzere, savaşın ihtiyaçlarını karşılayacak şekilde hazırlanması, toplanması, tertiplenmesi ve kullanılmasına ilişkin bütün faaliyetlerin uygulandığı; hak ve hürriyetlerin kanunlarla kısmen veya tamamen sınırlandırıldığı hali, b) Seferberlik Hali: Seferberlik faaliyetinin başlatıldığı gün ve saatten, kaldırıldığı gün ve saate kadar devam eden durumu, c) Savaş: Devletin bekasını temin etmek, milli menfaatleri sağlamak ve milli hedefleri elde etmek amacıyla, başta askeri güç olmak üzere Devletin maddi ve manevi tüm güç ve kaynaklarının hiçbir sınırlamaya tabi tutulmadan kullanılmasını gerektiren silahlı mücadeleyi, d) Savaş Hali: Savaş ilanına karar verilmesinden, bu halin kaldırıldığının ilan edilmesine kadar devam eden süre içinde, hak ve hürriyetlerin kanunlarla kısmen veya tamamen sınırlandırıldığı durumu, e) Harp Sanayii: Yurt içinden sağlanan harp silah, mühimmat, araç, gereç, teçhizat, malzeme, yedek parçalar ve bunların kullanılmasına ait her türlü hizmet ile Silahlı Kuvvetlerin yurt dışından sağlanan ihtiyaçlarının milli sanayi imkanlarıyla karşılanması amacıyla, milli sanayinin seferberlik ve savaş hali şartlarına göre düzenlenmesi ve üretimin planlanması faaliyetini, f) Prototip İmali: Üretime esas teşkil edecek numunenin üretimini, ifade eder. İlkeler Madde 5 Harp sanayii faaliyetinin planlanmasında ve yürütülmesinde aşağıdaki ilkeler esas alınır.
3358 a) Harp sanayii faaliyetinin temel amacı; Türk Silahlı Kuvvetlerinin seferberlik ve savaş halinde ihtiyaç duyacağı her türlü harp sanayii ürününün ve hizmetlerin milli sanayinin kaynak ve üretimleri ile azami ölçüde yurt içinden karşılanması için, barıştan itibaren başlanarak mevcut sanayinin kapasitesinin ayrıntılı olarak değerlendirilmesi ve bu imkan ve kabiliyetlerin Türk Silahlı Kuvvetlerinin ihtiyaçlarının karşılanması istikametinde düzenlenmesi ve geliştirilmesidir. b) Harp sanayiinin tanziminde ana unsurları oluşturan istihdam, kaynak, üretim, stoklar ve ihtiyaçlar istatistiki tahminlerle sağlıklı olarak düzenlenir. c) Seferberlik ve savaş haline ait ihtiyaçlar uygun ve eksiksiz tespit edilerek, kaynak israfına sebep olacak uygulamalardan kaçınılır. d) İhtiyaçların yurt dışından tedarik yolu ile karşılanması gerektiğinde, harp sanayii ürünlerinin teknoloji transferi ve bu teknolojiyi geliştirecek araştırma ve geliştirme çalışmalarını özendirecek teşviklerin barıştan itibaren uygulanması suretiyle yurt içinde imali ve bu şekilde kaynak tasarrufunun sağlanması ve üretim potansiyelinin artırılması hedef alınır. e) Türk Silahlı Kuvvetlerinin 4083 sayılı Kanun kapsamında tedarik edilecek ihtiyaçlarının öncelikle kamu kurum ve kuruluşlarınca, bu mümkün olmadığı takdirde özel sektörden karşılanması esastır. Ancak, özel sektörü teşvik etmek amacıyla kamu kesimine sağlanan imkanların özel sektöre de sağlanması için teşvik mevzuatında gerçekleştirilecek düzenlemeler her yıl ilgili firmalara ayrıca duyurulur. f) Yeni ve/veya geliştirilecek yatırımlarda, Türk Silahlı Kuvvetlerinin ihtiyaçları dikkate alınarak yapılacak ve/veya geliştirilecek tesisin üretim planlaması için özendirici teşviklere yer verilmesi sağlanır. Seferberlik ve savaş halinde, Türk Silahlı Kuvvetlerinin ihtiyaçlarının karşılanmasına yönelik üretimler için teşvik belgesi aranmaksızın uygulamalar yapılabilir. Genelkurmay Başkanlığının görevleri Madde 6 Genelkurmay Başkanlığının bu Yönetmelik kapsamındaki görevleri şunlardır: a) Türk Silahlı Kuvvetlerinin harp sanayii kapsamındaki ihtiyaçlarını tespit etmek, önceliklerini belirlemek ve bu konuda Milli Savunma Bakanlığına öneride bulunmak. b) İhtiyaçların, üretim planlamalarının hazırlanması için Milli Savunma Bakanlığına teknik düzeyde yardım sağlamak. c) Üretim faaliyetlerine ilişkin olarak, talep edildiğinde, uygun test ve deney teçhizatı bulunan her türlü tesis ve alanı tahsis etmek, ayrıca prototipe esas teşkil edecek gerekli desteği sağlamak. Milli Savunma Bakanlığının görevleri Madde 7 Milli Savunma Bakanlığının bu Yönetmelik kapsamındaki görevleri şunlardır: a) Türk Silahlı Kuvvetlerinin harp sanayii kapsamında değerlendirilen ihtiyaçlarının incelenmesi ve hazırlayıcı programların uygulanması için, Genelkurmay Başkanlığı ile koordine edilmek suretiyle, Milli Savunma Bakanlığı bünyesinde Harp Sanayii birimini kurmak ve harp sanayii faaliyetlerini bu birim vasıtasıyla yürütmek. b) Üretimine karar verilen harp sanayii ürünlerinin prototipini ve gerektiğinde seri olarak üretimini yaptırmak için her yıl bütçe teklifinde gerekli ödeneği planlamak. c) Harp sanayii faaliyetinin yürütülmesi sırasında, ilgili Bakanlık, kurum ve kuruluşlar arasında koordinatörlük yapmak.
3359 d) Türk Silahlı Kuvvetlerinin seferberlik ve savaşta özel olarak ihtiyaç duyacağı araç, gereç, mal ve hizmetlerin karşılanmasına ilişkin planlamaları yapmak, bu ihtiyaçların karşılanması için gerekli sanayi tesisleri ve hizmet kuruluşlarını Genelkurmay Başkanlığı ve Sanayi ve Ticaret Bakanlığı ile koordine ederek belirlemek, barıştan itibaren seferberlik ve savaş hali için ihtiyaç duyulan hazırlıkların tamamlanmasını sağlamak. e) Bu Yönetmelik kapsamında görev verilen kamu ve özel kurum ve kuruluşlar ile gerçek ve tüzel kişilere ait kuruluşların personel ve araç ertelemelerini yapmak. f) Üretimi palanlanan harp sanayii ürünlerini üretecek kuruluş veya firmaları belirlemek,tespit edilen ürünü imal ettirmek için gereken protokolu yapmak, protokol kapsamında imal ettirilen prototipin uygunluğunu Genelkurmay Başkanlığı ile koordineli olarak tespit ve tayin etmek, malzemenin üretimi ile ilgili teknik bilgileri oluşturmak ve onaylamak, seri üretim aşamasında kalite denetimini sağlamak, üretilen prototipi ve teknik bilgileri muhafaza etmek. g) Diğer bakanlıklar tarafından yurt dışından tedarik edilmesi gereken kritik ikmal maddelerinin tespit edilmesinde yardımcı olmak. h) Harp sanayii faaliyetleri konusunda diğer bakanlıklarca hazırlanacak olan planlarla ilgili koordinasyon ve işbirliğinde bulunmak. Sanayi ve Ticaret Bakanlığının görevleri Madde 8 Sanayi ve Ticaret Bakanlığının bu Yönetmelik kapsamındaki görevleri şunlardır: a) Türk Silahlı Kuvvetlerinin harp sanayii kapsamında değerlendirilen ve belirlenen ihtiyaçlarının üretimi için kamu ve özel kurum ve kuruluşlar ile gerçek ve tüzel kişilere ait üretim birimlerini; 1) Barış döneminde doğrudan harp, silah, araç ve gereçlerini üretmek maksadıyla kurulmuş olan savunma sanayii işletmeleri, 2) En kısa zamanda üretim türü veya tesis tevsii suretiyle harbin ihtiyaçlarına dönüştürülebilmeleri için, barıştan itibaren önceden hazırlanmaları gereken işletmeler, 3) Harp esnasında, harbin getireceği şartlara göre alternatif işletme olarak değerlendirilmeleri gereken sanayi işletmeleri, olmak üzere üç kategoride tespit ederek Milli Savunma Bakanlığına bildirmek. b) Milli Savunma Bakanlığı ile koordine etmek suretiyle, ilgili kurum ve kuruluşları seferberlik ve savaş hali planlamasına dahil etmek, "Kamu ve Özel Sektör Sanayi Kuruluşlarının Harp Sanayiine Dönüşüm Planı"nı hazırlamak. c) Harp sanayii ürünlerinden uygun bulunanların üretimi için Milli Savunma Bakanlığı ile protokol yapmak ve bu protokolün bir suretini üretimi yapacak olan kamu kurum ve kuruluşları ile gerçek ve tüzel kişilere ait kuruluşlara göndererek müteakip detay protokol/sözleşmelerin yapılmasını sağlamak.
3360 d) Prototip ve üretilen malzemenin test ve kalite kontrolunun yapılması için, talep edildiğinde, laboratuvar ve poligon tahsis etmek. e) Seferberlik ve savaş hali planlarına dahil edilen sanayi kuruluşlarının işi bırakma, iş değiştirme, adres değiştirme gibi durumlarının, bu hususların vukuu tarihinden itibaren gerekçeleri ile birlikte 60 gün içinde Milli Savunma Bakanlığına bildirilmesini sağlamak. f) Üretim için seçilen kurum veya kuruluşun, seferberliğin başlangıcı veya seferberliğin devamı esnasında Milli Savunma Bakanlığının görüşü alınarak, gerekli görüldüğünde emin bölgelere nakli için planlar hazırlamak, bu tesislerin savaş hasar onarım planları ile düşman eline geçebilecek stratejik önemi haiz sanayi işletmelerinin imha planını ilgili Bakanlıkla koordineli şekilde yapmak. g) Yurt içi üretimi olmayan kritik malzemelere ait üretime esas olacak teknik bilgi paketini Genelkurmay Başkanlığınca belirlenecek öncelik sıralamasına göre kamu ve özel kurum ve kuruluşlar ile gerçek ve tüzel kişilere ait kuruluşlara araştırma-geliştirme projesi olarak vermek ve ödeneğini Milli Savunma Bakanlığından temin etmek. h) Yüksek teknoloji gerektiren silah sistemleri, araç, gereç, mühimmat gibi ürünlerin teknolojisini yapabilecek nitelikli firmalarla, anılan ürünlerin incelenmesini koordine etmek, ayrıca uluslararası bilgi iletişim ağları veya sair kanallar aracılığı ile dünyadaki mevcut patent ve bilgi akışını yeterli ve yetenekli firmalara ücretsiz sağlamak. ı) Mevcut ileri teknolojilere sahip kamu ve özel kurum ve kuruluşlar ile gerçek ve tüzel kişilere ait kuruluşların işbirliğini sağlamak. j) Bu Yönetmelik kapsamındaki kamu ve özel kurum ve kuruluşlar ile gerçek ve tüzel kişilere ait kuruluşların personel ve araç erteleme tekliflerini ilgili mevzuat hükümleri çerçevesinde Milli Savunma Bakanlığına bildirmek. Sanayi ve Ticaret Bakanlığı kendisine verilen görevleri yerine getirirken; savunma sanayii alanında üretim yapan kuruluşlar ile kalite güvencesi ve Nato Bakım ve İkmal Ajansı (NAMSA) kodlandırmasını tamamlamış ya da amaçla NAMSA'ya başvuruda bulunmuş kuruluşlar ve Stratejik Hedef Planı (SHP)'na yönelik üretim yapan kuruluşlardan başlayarak, yurt dışı tedarik şeklinde planlanan malzemeleri yurt içinde üretmiş ve üretecek nitelikte olan, araştırmageliştirme faaliyetleri yapan ve ülke teknolojisine katkıda bulunacak olan firmalara öncelik verir. Diğer Bakanlıkların görevleri Madde 9 Milli Savunma Bakanlığı ve Sanayi ve Ticaret Bakanlığı hariç olmak üzere diğer bakanlıkların bu Yönetmelik kapsamındaki görevleri şunlardır: a) Bakanlığın kuruluşunda ve kontrolünde bulunan fabrika ve işyerlerinden uygun olanlarının harp sanayiine dönüşüm planlamasını yaparak Türk Silahlı Kuvvetlerinin harp sanayii kapsamına değerlendirilen ihtiyaçlarının barış döneminden itibaren karşılanmasını Milli Savunma Bakanlığı ile koordine ederek planlamak. b) Üretimi planlanan harp sanayii ürünlerinin prototipini belirlenen kuruluş veya firmalara imal ettirmek ve seri üretime esas olacak planlamayı yapmak. c) Prototip ve üretilen malzemenin kalite kontrolunun yapılmasında, talep edildiğinde laboratuvar ve poligon tahsis etmek. d) Harp sanayii ürünlerinden uygun bulunanların üretimi için Milli Savunma Bakanlığı ile protokol yapmak ve bu protokolün bir suretini üretimi yapacak olan kamu ve özel kurum ve kuruluşlar ile gerçek ve tüzel kişilere ait kuruluşlara göndererek müteakip detay protokol/sözleşmelerin yapılmasına sağlamak. e) Üretim için seçilen kurum veya kuruluşun, seferberliğin başlangıcı veya seferberliğin devamı esnasında, Sanayi ve Ticaret Bakanlığının görüşü alınarak, gerekli görüldüğünde emin bölgelere nakli için planlar hazırlamak, düşman eline geçebilecek stratejik önemi haiz sanayi işletmelerinin imha planını yapmak.
3361 f) Yurt içi üretimi olmayan kritik malzemelere ait üretime esas olacak teknik bilgi paketini Genelkurmay Başkanlığınca belirlenecek öncelik sıralamasına göre kamu ve özel kurum ve kuruluşlar ile gerçek ve tüzel tişilere ait kuruluşlara araştırma-geliştirme projesi olarak vermek ve ödeneğini Milli Savunma Bakanlığından temin etmek. g) Bu yönetmelik kapsamındaki kamu ve özel kurum ve kuruluşlar ile gerçek ve tüzel kişilere ait kuruluşların personel ve araç erteleme tekliflerini ilgili mevzuat hükümleri çerçevesinde Milli Savunma Bakanlığına bildirmek. Kamu ve özel kurum ve kuruluşlar ile gerçek ve tüzel kişilerin görev ve sorumlulukları Madde 10 Kamu ve özel kurum ve kuruluşlar ile gerçek ve tüzel kişilerin bu Yönetmelik kapsamındaki görevleri şunlardır: a) Harp sanayii kapsamında Milli Savunma Bakanlığı ile aralarında mali ve idari hususlarda protokol yapılan kurum ve kuruluşlar; prototip üretimi yapmak, denemelerinde hazır bulunmak ve üretime esas olacak teknik bilgi paketini ve malzemeyi çalışmanın tamamlanmasını müteakip Milli Savunma Bakanlığına teslim etmek, talep edildiğinde seri üretim hazırlığını yapmak zorundadır. b) Seferberlik ve savaş hali planlarına dahil edilen sanayi kuruluşları; işi bırakma, iş değiştirme, adres değiştirme gibi durumlarını, bu hususların vukuu tarihinden itibaren 30 gün içinde gerekçeleri ile birlikte sözleşme yapılan Komutanlığa, Milli Savunma Bakanlığna ve Sanayi ve Ticaret Bakanlığına bildirmekle yükümlüdürler. c) Harp Sanayii faaliyetleri kapsamında görev alan kurum ve kuruluşlar; kritik araç ve personeli için, olabilecek erteleme tekliflerini ilgili mevzuat hükümleri çerçevesinde yaparlar. Mali hükümler Madde 11 Bu Yönetmelikte belirtilen harp sanayii üretiminin gerçekleştirilebilmesi amacıyla Milli Savunma Bakanlığınca seçilen kuruluşta yapılması gereken değişikliklerin gerektirdiği ödenek, bu Bakanlıkça belirlenen esaslara göre kendi bütçesinden karşılanır. Seçilen özel kurum ve kuruluşun özendirilmesi için Milli Savunma Bakanlığınca gerekli mali destek sağlanır ve teşvik tedbirleri alınır. Harp sanayii ihtiyacı için kamu ve özel sektörce üretilen ürünler Milli Savunma Bakanlığınca tedarik edilir ve bedeli Milli Savunma Bakanlığı bütçesinden karşılanır. Yönerge Madde 12 Bu Yönetmelikte belirtilen görev alanları ile ilgili teknik ayrıntılar çıkarılacak yönergeler ile düzenlenir. Yürürlük Madde 13 Sayıştay'ın görüşü alınarak hazırlanan bu Yönetmelik yayımı tarihinde yürürlüğe girer. Yürütme Madde 14 Bu Yönetmelik hükümlerini Bakanlar Kurulu yürütür.