Ocak 2009 Teknik Özellikler
Teknik Özellikler Tüm Hakları Saklıdır. Prota Yazılım Ltd. Şti. 2
KULLANIM HAKLARI PROTA YAZILIM BİLİŞİM ve MÜHENDİSLİK LTD. ŞTİ. ODTÜ Teknokent Teknoloji Geliştirme Bölgesi Galyum Blok No: 20 ANKARA Tel: (312) 210 17 88 Fax: (312) 210 17 86 Email: probina@prota.com.tr Web: www.prota.com.tr Probina Orion Bina Sistemleri 3-boyutlu Sonlu Elemanlar Analizi-Dizaynı-Çizimi PROTA Yazılım Bilişim ve Mühendislik Ltd. Şti. nin tescilli markasıdır ve yazılımın tüm hakları PROTA Yazılım Bilişim ve Mühendislik Ltd. Şti. firmasına aittir. Tüm eğitim ve kullanım kılavuzları veya herhangi bir program bileşeni hiçbir nedenle kopyalanamaz ve lisans sözleşmesi kapsamı dışında kullanılamaz. KULLANIM HAKLARI Tüm Hakları Saklıdır. Prota Yazılım Ltd. Şti. 3
İçindekiler Modelleme ve Kullanıcı Ara Birimi... 7 Geniş modelleme yelpazesi ile Probina Orion kullanıcıları daha özgür... 8 Yay şeklinde aks ve kirişler kolaylıkla tanımlanabilir.... 8 Otomatik Kat ve Eleman Türetme seçenekleriyle, fiziksel model hızlı bir şekilde üretilir.... 9 Düzlem Elemanı tanımlarıyla yapısal elemanlara toplu halde kot bilgisi verebilir, eğimli elemanlar oluşturabilirsiniz.... 9 Düşey taşıyıcıları üstte veya altta süreksiz olan yapıları rahatlıkla modelleyebilirsiniz.... 10 Kolon ve Perdelerin alt uçlarına her türden mesnet tanımı yapabilir, yaylı mesnetlerle yapı zemin etkileşimini modelinize dahil edebilirsiniz.... 10 Yapıya dıştan gelecek ilave etkileri Noktasal Yük Tanımı ile modele dahil edebilirsiniz.... 10 Sınırsız sayıda malzeme tanımı yapabilir, farklı elemanlara farklı malzemeler atayabilirsiniz.... 11 Oluşturulan analitik ve fiziksel modeller genel amaçlı analiz programları, Mimari ve Yapısal Programlarla paylaşılmaktadır.... 11 Sezgisel kullanıma sahip özelleştirilebilir arayüz... 11 Yapısal Model ve Analiz Sistemi... 13 3 Boyutlu Sonlu Elemanlar Analiz Motoru sayesinde en gelişmiş modelleme ve analiz imkanları elinizin altında... 14 Kapsamlı analitik özelliklere sahip Çerçeve (Çubuk) Elemanları kullanılır.... 14 Orion ile perde duvarlar gerçeğe en yakın analitik model ile oluşturulur.... 15 Düğüm noktaları otomatik olarak oluşturulur ve yapısal elemanlar uygun sayıda sonlu elemana dönüştürülür.... 16 Rijit Döşeme Diyaframı modelleme seçenekleri sayesinde boşluklu, ayrık, çıkıntılı döşeme sistemlerinin yapı üzerindeki etkisi daha doğru modellenir.... 16 Oluşturulan Fiziksel Model, detaylı seçeneklerle Analitik Modele otomatik olarak optimum biçimde çevrilir.... 16 Eşdeğer Statik Deprem Analizinin tüm esasları otomatik olarak uygulanır.... 17 Dinamik Analiz (Mod Birleştirme Yöntemi) gerçekleştirerek düzensiz ve yüksek yapıların analizi gerçekleştirilebilir.... 17 Değişik yönetmeliklere ait Yük Halleri ve Yük Kombinasyonları esnek ve ayrıntılı bir şekilde oluşturulabilir.... 18 Gelişmiş Analiz Öncesi ve Sonrası İşlemciler ve Analiz Uyarıları Sayesinde Yapı Davranışı ve Model Geçerliliği Üzerinde Daha Detaylı Bilgi Sahibi Olacaksınız.... 19 Doğrusal Elastik Bina Değerlendirme Yöntemi (Kapasite Kontrol) ile Performans Analizi gerçekleştirilebilir.... 20 Doğrusal Olmayan Statik Artımsal İtme Analizi (Nonlinear Static Pushover) yöntemiyle Elastik Yöntemin Yetersiz Kaldığı Yapıların Performans Analizleri Yapılabilir.... 20 Deprem Yönetmeliği Hesap Esasları Desteği... 21 Probina Orion En Güvenilir Analiz Modelini oluşturur. Deprem yönetmeliği genel kontrolleri her aşamada gerçekleştirilir.... 22 Eşdeğer Deprem Yükü Yöntemi yönetmelikte yer aldığı şekliyle ayrıntılı olarak uygulanır.... 22 Mod Birleştirme Analizi (Dinamik Analiz) 3 Boyutlu olarak gerçekleştirilir... 23 Düzensizlik Kontrolleri ve Analiz Tekrarları Otomatik olarak gerçekleştirilir.... 23 Deprem Yönetmeliği ve TS500 Tasarım Esasları Desteği... 24 Yüksek Sünek ve Normal Sünek Kirişler... 25 Yüksek Sünek ve Normal Sünek Kolonlar... 25 İçindekiler Tüm Hakları Saklıdır. Prota Yazılım Ltd. Şti. 4
Yüksek Sünek ve Normal Sünek Perdeler... 26 Betonarme Kesit Hesapları... 28 Kolon/Perde Donatı Hesapları... 29 Kat Kirişleri, Temel Kirişleri Donatı Hesapları... 30 Kirişlerde Otomatik Sehim Kontrolü Gerçekleştirilebilir.... 31 Nervür ve Kaset Kirişleri Donatı Hesapları... 31 Donatı Tasarım Durumunu Belirten Renk Kodları... 31 Katlarda ve Radye Temelde Plak Döşeme Donatı Hesapları... 32 Tekil Temel ve Sürekli Temel Sömelleri Donatı Hesapları... 33 Zımbalama Kontrolleri... 33 Döşeme Sistemlerinin Analizi ve Tasarımı... 35 Kirişli Plak Döşeme Sistemleri TS500 de yer alan Moment Katsayıları Yöntemi ile çözülebilir.... 36 Kirişli ve Kirişsiz Plak Döşeme Sistemleri Sonlu Elemanlar Yöntemi ile analiz edilebilir.... 36 Nervür ve Kaset Döşemeleri benzersiz modelleme araçları kullanarak Analitik Yöntem veya Sonlu Elemanlar Yöntemi ile hesaplayabilirsiniz.... 39 Düşey Yüklerin Hesaplanması ve Dağıtılması... 41 Eleman ağırlıkları otomatik olarak fiziksel model boyutlarından hesaplanır.... 42 Döşemelerin üzerine noktasal, çizgisel ve alan yükleri tanımlayabilir, döşeme boşluğu yerleştirebilirsiniz.... 42 Döşemelerden kirişlere yük aktarımı iki farklı yöntemle otomatik olarak gerçekleştirilir... 42 Kirişlere yük aktarılmasında kırılma çizgileri yöntemi yöntemi kullanılabilir.... 43 Kiriş yükleri karmaşık geometrilerde sonlu elemanlar yöntemiyle hesaplanabilir.... 43 Grafiksel arayüze sahip editörler yardımıyla kirişlere farklı yükler tanımlayabilir, otomatik hesaplanan yükleri değiştirebilir ya da kontrol edebilirsiniz.... 43 Kütle Merkezi hesabı iki farklı yöntemle en hassas şekilde yapılır.... 44 Kiriş Yük Hesabı Raporu ve Eksenel Yük Karşılaştırma Raporu ile sistem yüklerinin sağlaması yapılır.... 44 Temel Sistemleri... 45 Zemin Yapı Etkileşimi... 46 Tekil Temel Sistemleri güvenilir şekilde çözülür, kullanışlı araçlar sunulur.... 46 Sürekli Temellerin Hesabı Winkler Yöntemi Kullanılarak Yapılmaktadır.... 47 Kolon/Perde altlarına kazıklı temel yerleştirilebilir.... 48 Temel Kolonları/Perdeleri Gruplanabilir.... 49 Kirişli ve Kirişsiz Radye Temeller Sonlu Elemanlar Yöntemiyle hiçbir programın sunmadığı esneklikler ve araçlar kullanılarak çözülebilir.... 50 Radye Temel Analiz Son İşlemcisi... 51 Radye Temel Döşemelerinde ve Temel Kirişlerinde Donatı Hesabı Yapılması... 53 Ortak Temel Çözümü için farklı Projeler Birleştirilebilir... 54 Mevcut Yapıların Değerlendirilmesi ve Güçlendirilmesi... 56 Doğrusal Olmayan Statik Artımsal İtme Yöntemi (Nonlinear Static Pushover Analysis) ile yapıların performans analizleri gerçekleştirilebilir.... 57 Doğrusal Elastik Bina Değerlendirme (Kapasite Kontrol) Yönteminin tüm ilke ve kuralları uygulanır.... 58 Güçlendirilmiş Dolgu Duvarlar ile alternatif Güçlendirme yöntemlerini uygulayabilirsiniz.... 59 İçindekiler Tüm Hakları Saklıdır. Prota Yazılım Ltd. Şti. 5
Modelleme Kolaylığı sağlayan araçlar sayesinde çok daha verimli çalışacaksınız.... 59 Kolon Mantosu Tanımlanabilir.... 60 Ek Kapasite Analiz Raporları kullanılarak yapı elemanlarının kapasite kullanımları hakkında daha detaylı bilgiye ulaşılır.... 60 Raporlama... 61 Raporlama İşlemlerinde Neden Probina Orion?... 62 Kolon Perde Donatı Raporu... 62 Kiriş Donatı Raporu... 62 Kolon Kapasite Analizleri Raporu... 63 Kiriş Kapasite Analizleri Raporu... 63 Kiriş Tablosu... 63 Plak Döşeme Hesap Raporu... 63 Nervür Döşeme Hesap Raporu... 64 Zımbalama Raporları... 64 Analiz Öncesi Raporlar... 64 Kiriş Yükleri Raporu... 64 Analiz Sonrası Kontrolleri Raporu... 64 Analiz Sonrası Tasarım Kontrolleri Raporu... 64 Narinlik Kontrolü Raporu... 64 Deprem Hesap Sonuçları Raporu... 65 Analiz Sonuçları Raporu... 65 Eksenel Yük Karşılaştırma Raporu... 65 Metraj Raporları... 65 Performans Değerlendirme Raporları... 66 Detay Çizimleri ve Metraj... 67 Kalıp Planı Çizimleri... 68 Plak Döşeme Donatıları Detay Çizimleri... 68 Kiriş Donatı Detay Çizimleri (Kat Kirişleri, Temel Kirişleri, Nervür/Kaset Kirişleri)... 69 Kolon/Perde Donatı Detay Çizimleri... 70 Kolon/Perde Aplikasyon Planları... 71 Tekil ve Kazıklı Temel Detay Çizimleri... 72 İçindekiler Tüm Hakları Saklıdır. Prota Yazılım Ltd. Şti. 6
Modelleme ve Kullanıcı Ara-Birimi Modelleme ve Kullanıcı Ara-Birimi Tüm Hakları Saklıdır. Prota Yazılım Ltd. Şti. 7
Geniş modelleme yelpazesi ile Probina Orion kullanıcıları daha özgür Dairesel yay şeklinde akslar ve kirişler dört ayrı değişik yöntem kullanılarak tanımlanabilmesi, Planda Non-ortogonal / ortogonal (dik veya açılı kesişimli) veya yuvarlak kat planlarına sahip sistemler, Ara katlı, kademeli, aynı katta farklı kotlara sahip sistemler, Düşeyde ve yatayda açılı elemanlara sahip (eğik kiriş, kolon, perde ve döşeme gibi) yapılar, Sürekli / Süreksiz döşeme sistemleri, büyük boşluklu plana sahip yapılar, Katlarda birden fazla rijit diyaframa sahip (çift kule, dilatasyonlu bloklar, yıldız veya L formda bağımsız kanatlara sahip binalar gibi), Rijit diyaframsız yapılar, Sürekli/Süreksiz, dolu veya bağ kirişli perde/çerçeve sistemleri, Konsola, kirişe veya döşemelere basan, alt katlarda süreksiz kolon veya perde elemanlara sahip sistemler, Kısmi bodrumlu ve/veya farklı kotlarda kademeli temellere sahip yapılar, Nervür/Kaset ve Kirişsiz döşeme sistemleri, Tünel Kalıp Binalar ve Yüksek Yapı Sistemleri, Yay şeklinde aks ve kirişler kolaylıkla tanımlanabilir. Yay aksları ve kirişleri aks kaçıklığı, merkez uzaklığı, yarıçap gibi yöntemlerle hızlıca modelleyebilirsiniz. Yay kiriş için kullanılacak çubuk elemanların sayıları, içten teğet ya da dıştan teğet olma durumları kullanıcı tarafından detaylı olarak belirlenebilir. Yay kiriş tanımlanacak olan bölgede daha önce tanımlanmış yay şeklinde akslar otomatik olarak algılanır. Aralarındaki düzenli ya da düzensiz ofset mesafeleri verilerek birden fazla düz/yay şeklinde aks ve kirişler hızlıca otomatik olarak tanımlanabilir. Döşemelerden yay şeklindeki kirişlere aktarılan yükler kırılma çizgileri ya da sonlu elemanlar kiriş yükü hesabı ile detaylı olarak belirlenir. Modelleme ve Kullanıcı Ara-Birimi Tüm Hakları Saklıdır. Prota Yazılım Ltd. Şti. 8
Otomatik Kat ve Eleman Türetme seçenekleriyle, fiziksel model hızlı bir şekilde üretilir. Aks, kolon ve perde elemanları mimari çizimden (DXF) ithal edilebilir. Mimari çizim arkaplanda görüntülenerek, bu çizim üzerinden çalışma yapılabilir. Benzer katların tümünün girilmesine gerek yoktur. Katlar kendilerini kullanıcının belirttiği herhangi bir kattan kopyalayabilirler. Bu sayede tip katlar kolayca oluşturulur. Herhangi bir seviyeye yeni kat eklenebilir. Kat yükseklikleri ve kot bilgileri kolay bir şekilde ayarlanabilir. Bu kot bilgileri, detay çizimlerine otomatik olarak yansıtılır. Toplu olarak kat iptali, kattaki elemanların silinmesi gibi işlemler yapılabilir. Bir kattaki elemanların tamamı ya da sadece seçilen elemanlar bir kattan diğer bir kata yük bilgileriyle beraber kopyalanabilir. Bu işlem yapılırken, hedef katta aynı yerde bulunan elemanlar kullanıcı isteğine bağlı olarak silinir. Aynalama işlemi sayesinde simetrik sistemler hızlı bir şekilde oluşturulur. Aynalamada kullanılacak eleman etiket karakterleri belirlenebilir. Eleman Etiketlerinin ayrıntılı bir şekilde yeniden sıralanmasını sağlayan menüler mevcuttur. Elemanlar satır öncelikli veya sütun öncelikli sıralanabilir. Eleman etiketlerine yöne bağımlı ilk ve son karakterler eklenebilir. Eleman etiketleri için değişik şablonlar bulunmaktadır. Etiket karakterleri, gösterim biçimleri ve yerleri ayarlanabilir. Eleman tabloları sayesinde toplu düzenleme işlemleri kolayca gerçekleştirilir. Grafik Editör ortamındaki her bir objenin özelliklerine kolayca ulaşılabilir. Aynı özellikteki elemanlar hızlıca oluşturulur. Kirişlerin üzerine istenilen yük profiline sahip yayılı, trapez yükler ve tekil yükler görsel editörler yardımıyla tanımlanabilir. Düzlem Elemanı tanımlarıyla yapısal elemanlara toplu halde kot bilgisi verebilir, eğimli elemanlar oluşturabilirsiniz. Kiriş uçlarına bulundukları kat seviyesinden göreceli olarak ayrı ayrı kot bilgisi verebilirsiniz. Böylece eğimli kiriş sistemleri oluşturabilirsiniz. Kolonların alt ve üst uçlarını kat seviyesinden göreceli olarak aşağı ya da yukarı kaldırabilirsiniz. Kolon boyları bir kat yüksekliği kadar olmak zorunda değildir. Kat atlayan kolonları kolaylıkla modelleyebilirsiniz. Modelleme ve Kullanıcı Ara-Birimi Tüm Hakları Saklıdır. Prota Yazılım Ltd. Şti. 9
Perdelerin başlangıç-bitiş ve alt-üst uçlarına kot bilgisi tanımlayabilirsiniz. Bu şekilde üst veya alt kenarı eğimli perdeler modellenebilir. Kolon ve perdelerin alt ve üst yerleşim aksları birbirinden farklı olabilir. Eğimli düşey taşıyıcı elemanlar tanımlayabilirsiniz. Eleman bazında yapılabilen göreceli kot verme ve düzenleme işlemleri toplu halde Düzlem Elemanları kullanılarak da gerçekleştirilebilir. Sistematik biçimde 3-boyutlu oryantasyona sahip elemanlar (örneğin eğimli çatı, ara-kat) düzlem elemanlarına bağlanabilir. Düzlem elemanlarına bağlanmış elemanların bazılarını ya da tamamını düzlemden koparabilirsiniz. Bütün bu işlemler içerik-duyarlı sağ-tuş menüsünde! Düşey taşıyıcıları üstte veya altta süreksiz olan yapıları rahatlıkla modelleyebilirsiniz. Kolon/Perde elemanları artık temel katına kadar inmek zorunda değil. Düşey taşıyıcı elemanların uçlarını uzatıp kısaltabilir veya bir katta tamamen silebilirsiniz. Tüm bu süreksizlikler ve kademeler analitik modele olduğu gibi yansıtılır. Düşey taşıyıcılar perde ve kiriş açıklıklarına oturabilir. Kolonlar perde içinde tanımlanabilir. Perdeler altta kolonlara dönüşebilir. Kolonlar konsol kiriş uçlarında tanımlanabilir. Tüm bu durumlar hatasızca göz önüne alınabilir. Kolon ve Perdelerin alt uçlarına her türden mesnet tanımı yapabilir, yaylı mesnetlerle yapı-zemin etkileşimini modelinize dahil edebilirsiniz. 6 serbestlik derecesinin kısıtlanma koşullarını ayarlayarak istediğiniz tarzda mesnet oluşturun. (kayar mesnet, çöker mesnet, yaylı mesnet, dönebilen mesnet vb. gibi) Yay sabitleri tanımlayarak kolon/perde altındaki herhangi bir serbestlik derecesini elastik yaylarla mesnetleyin. Oluşturduğunuz mesnet tiplerini ister eleman tablolarını kullanarak toplu halde, ister eleman özelliklerini kullanarak düşey taşıyıcılara atayın. Yapıya dıştan gelecek ilave etkileri Noktasal Yük Tanımı ile modele dahil edebilirsiniz. Kolon ve perde elemanlarına sağ tuş menüsü kullanılarak- 6 serbestlik derecesi yönünde noktasal yükler uygulanabilir. Özellikle çelik çatı yükleri, zemin itkisi gibi durumlarda eleman bazında yükleme yapmak gereği ortaya çıkar. Modelleme ve Kullanıcı Ara-Birimi Tüm Hakları Saklıdır. Prota Yazılım Ltd. Şti. 10
Noktasal yükler istenilen yük halinin kapsamına alınabilir (otomatik hesaplanan deprem yüklemeleri hariç). Sabit yük kapsamına alındıkları takdirde bina kütlesine olan katkıları hesaba katılır. Noktasal yükler birden fazla kolona aynı anda atanabilir. Yük kombinasyonu ve yük hali değişimlerinde, mevcut noktasal yüklerin hangi yük haline atanacağı otomatik olarak belirlenir. Belirlenemeyenler kullanıcıya sorularak değiştirme ya da silme imkanı verilir. Sınırsız sayıda malzeme tanımı yapabilir, farklı elemanlara farklı malzemeler atayabilirsiniz. Sonlu elemanlar analizi ve eleman tasarımında kullanılmak üzere sınırsız sayıda malzeme tanımlayabilirsiniz. Kolon, kiriş, perde, plak döşeme, nervür döşeme ve temel grupları için ortak malzeme tanımı yapabileceğiniz gibi, her bir elemana farklı malzeme sınıfı ve donatı çeliği sınıfı atayabilirsiniz. Perdelerde başlık için ayrı, gövde için ayrı donatı sınıfı tanımlaması yapabilirsiniz. Elemanların otomatik hesaplanan kesit özelliklerini değiştirebilirsiniz. Oluşturulan analitik ve fiziksel modeller genel amaçlı analiz programları, Mimari ve Yapısal Programlarla paylaşılmaktadır. Bina Analizi amacıyla oluşturulan 3 boyutlu analitik model tüm ayrıntılarıyla (çubuk ve kabuk elemanlar, kesitler, malzemeler, yük halleri ve yük kombinasyonları, rijit bölgeler, rijit diyaframlar, mesnetler, spektrum fonksiyonları, kütleler, bütün yükler) genel amaçlı analiz programlarına aktarılır (SAP2000, SFrame, LUSAS) Kat döşemelerinin ve radye temellerin sonlu elemanlarla oluşturulmuş analiz modelleri, tüm detaylarıyla, genel amaçlı analiz programlarıyla paylaşılır. Artımsal İtme (Pushover) dataları (Analitik Model + Plastik Mafsal Özellikleri) SAP2000 programına aktarılabilir. Fiziksel model mimari programlarla paylaşılır (3D Plus) AutoDesk Revit Structure programıyla iki yönlü veri aktarımı yapılır. Sezgisel kullanıma sahip özelleştirilebilir arayüz Orion Bina Tasarım Sistemi grafik editörünün tüm kullanıcı dostu özellikleri, sezgisel kullanımı ve tek bir ortamdan yürütülen işlemleri ile performansınızı en üst düzeye taşırsınız. Ergonomik tasarlanmış araç çubukları ve menüleriyle yapısal elemanları 2-Boyutlu Kalıp planında hızlı bir şekilde tanımlarsınız. Nesne tabanlı Grafik Editör sayesinde eleman özelliklerine kolaylıkla ulaşır, benzer özelliklere sahip elemanları kolayca çoğaltabilirsiniz. Yapı Ağacı Görünümü ile eleman arama, düzenleme işlemleri çok daha kolaydır. Tüm elemanlar ve katlar hiyerarşik yapı ağacı kullanılarak seçilebilir. Bütün komutlara yapı ağacından da erişebilirsiniz. Yapısal Elemanların etiketlerinin etkin şekilde sıralanması özelliğini kullanabilirsiniz. (Satır/Sütun öncelikli sıralama, sadece belli eleman gruplarını sıralama, sadece bir katta sıralama, yöne bağımlı ön ya da art karakter ekleme ve fazlası). Modelleme ve Kullanıcı Ara-Birimi Tüm Hakları Saklıdır. Prota Yazılım Ltd. Şti. 11
Özelleştirilebilir araç çubukları ile en çok kullandığınız komutları tek bir pencerede toplayıp ve kısayol tuşları atayabilirsiniz. Özelleştirilebilir 3-Boyutlu görünüm ekranı ile oluşturduğunuz fiziksel modelin detaylı kontrolünü gerçekleştirip, görüntüleri resim dosyası ve video olarak kaydededebilirsiniz. Kalıp planında kullanılan sağ tuş kısayol menüsünü 3-boyutlu görünüm penceresinde de kullanabilirsiniz. Kalıp Planı, Kolon Aplikasyonu, Tasarım durumu görünümleri arasında hızlı geçişler yapabilirsiniz. Tasarım durumu renkleri 3-boyutlu model üzerinde de gösterilir. Grafik Editörün özelleştirilebilir katman tabanlı ortamında düzenli çalışmanın keyfini çıkarırsınız. İstemediğiniz detayları tek bir tıklamayla görünümden kaldırabilirsiniz. Aynı katmanları DXF/DWG çiziminde de görürsünüz. Aks türetme, taşıma, sündürme gibi işlemleri grafik editör üzerinde gerçekleştirebilirsiniz. Aks kesişimlerini dikkate alarak otomatik aks sündürme ile aks uzantılarını otomatik ayarlayabilirsiniz. Otomatik Nesne Kenetlenmesi özelliği sayesinde CAD programlarında yaşadığınız rahatlığı Probina Orion arayüzünde de yaşarsınız. İki nokta arası mesafe ve açı bilgilerini sağ tuş menüsündeki ÖLÇ komutu ile görebilirsiniz. Gelişmiş Grafik Editör Görünüm Seçenekleri ve Grafik Editör Ayarları ile kontrol tamamen sizdedir. SI ve MKS birim sistemleri arasında çalışma sırasında geçişler yapma imkanı elinizdedir. Kalıp planında farklı, analizde farklı birimler kullanabilirsiniz. Örneğin, deformasyonları mm, kesit boyutlarını cm, eleman boyutlarını m olarak ayarlayarak çalışabilirsiniz. Kalıp planında otomatik ve manuel ölçülendirme yöntemleri bulunmaktadır. Kullanılan ölçüler farklı ölçü stilleri ile özelleştirilebilir. Ürettiğiniz kalıp planından istediğiniz açıda kesitler alabilirsiniz. Döşeme kesitlerinde donatıları gösterebilirsiniz. Projenizi taşımanız ya da saklamanız gerektiği durumlarda PROJEYİ ARŞİVLE seçeneği tüm bilgilerinizi sıkıştırarak arşivleyecektir. İster tüm analiz dosyalarını, isterseniz sadece yapısal model veri dosyalarını arşivleyebilirsiniz. Projelerinizi kolayca tasniflemek ve aradığınızda bulabilmek için Proje Yöneticisi ni kullanabilirsiniz. Programa entegre edilmiş o anda çalışılan konu içeriğine duyarlı yardım sistemi F1 tuşuna bastığınız anda karşınıza gelecektir. Detaylı hazırlanmış arama ve konu taraması yapılabilen yapısıyla yardım dosyası, aradığınız konuyu bulmanızı kolaylaştıracaktır. Modelleme ve Kullanıcı Ara-Birimi Tüm Hakları Saklıdır. Prota Yazılım Ltd. Şti. 12
Yapısal Model ve Analiz Sistemi Yapısal Model ve Analiz Sistemi Tüm Hakları Saklıdır. Prota Yazılım Ltd. Şti. 13
3-Boyutlu Sonlu Elemanlar Analiz Motoru sayesinde en gelişmiş modelleme ve analiz imkanları elinizin altında Probina Orion Analiz Modülü genel amaçlı analiz programları kadar güçlü, esnek ve hızlıdır ve Sonlu Elemanlar ve Yapısal Analiz Yöntemleri konularında uzman İnşaat Mühendisleri tarafından geliştirilmiştir. Bu modül her noktada 6 serbestlik derecesi gözönüne alarak 3-Boyutlu Çözüm yapabilen özgün bir analiz motorudur ve bina sistemleri için optimize edilmiştir. Yeni yapılacak binaların yatay ve düşey yük analizleri Doğrusal Elastik Yöntemlerle gerçekleştirilir. Analitik model, fiziksel elemanlar kullanılarak otomatik olarak üretilir. Geniş bir yelpazede sunulan Modelleme Seçenekleri ve Proje Parametreleri ile kullanıcının oluşturulan analitik model ve çözümü üzerinde tam hakimiyeti sağlanır. Analiz sisteminde çubuk elemanlar, üçgen (DKT), dörtgen (Quad) sonlu elemanlar ve elastik yay elemanları kullanılabilir. Hareketli Yük Azaltma işlemi otomatik olarak ilgili yönetmelikler uyarınca gerçekleştirilir. Taşıyıcı Elemanların (kolon/perde) alt uçlarında, istenilen serbestlik derecesi kısıtlanabilir ya da serbest bırakılabilir. Elastik yay elemanlarıyla (tüm serbestlik derecelerinde) yaylı mesnetler tanımlanabilir. Bina analizi için kullanılan üstün analiz motoru aynı zamanda radye temel ve döşeme sistemlerinin analizi için de kullanılmaktadır. [Radye temel ve döşeme sistemlerinin sonlu elemanlar analizi ile ilgili detaylı bilgi Döşeme Sistemlerinin Analiz ve Tasarımı ve Temel Sistemlerinin Analiz ve Tasarımı bölümlerinde bulunabilir.] Kapsamlı analitik özelliklere sahip Çerçeve (Çubuk) Elemanları kullanılır. Çerçeve Elemanları, tüm kesit etkilerini (Eksenel Yük, Kesme, Burulma, Eğilme) gözönüne alan 12x12 lokal rijitlik matrisleri kullanılarak modellenmektedir. Otomatik rijit bağlantılar (linkler) ile sistem sürekliliği sağlanmaktadır. Mimari ve geometrik kısıtlamalardan dolayı kolon kiriş birleşim bölgelerinde meydana gelen eksentrisiteler bu sayede gözönüne alınmaktadır. Rijit bölgeler detaylı olarak modellenir. Yapısal eleman kesişimlerinde oluşan rijit bölgeler otomatik olarak hesaplanır ve analize dahil edilir. Rijit bölge uygulama seçenekleriyle, bu bölgeler azaltılabilir, olduğu gibi kullanılabilir ya da gözardı edilebilir. Kiriş uçlarının birbiriyle birleştiği durumlarda rijit bölgeler gözönüne alınmaz. Bu sayede grid sistemleri ve farklı derinliğe sahip kiriş sistemleri daha doğru modellenir. Yapısal Model ve Analiz Sistemi Tüm Hakları Saklıdır. Prota Yazılım Ltd. Şti. 14
Kolon ve kiriş elemanlarında asimetrik mafsallar tanımlanabilir. Mafsallar rijit bölgenin bittiği noktada oluşturulur. Çerçeve elemanlarına trapez, üçgen, kısmi yayılı ve tekil yükler uygulanabilir. Orion ile perde duvarlar gerçeğe en yakın analitik model ile oluşturulur. Analitik perde modeli olarak Sonlu Elemanlar Kabuk ve Çubuk (T modeli) seçenekleri kullanılmaktadır. Farklı perde model seçenekleri, model genelinde ya da aynı model içinde farklı perde elemanlarında ayrı ayrı kullanılabilir. Sonlu Elemanlar kabuk ağları otomatik olarak hazırlanır. Perdeyle ilişkisi bulunan kolon, kiriş ve diğer perde elemanları dikkate alınarak sonlu elemanlar ağı oluşturulur. Elemanların yerleri değiştirilmeden kabuk ağı ayarlanır ve ortak düğüm noktalarından tüm elemanlar birbirine bağlanır. Kabuk ağları hazırlanırken kullanıcının belirttiği ağ boyutlarının dışına çıkılmadan işlem yapılır. Böylece daha sık ya da daha seyrek ağlar oluşturmak kullanıcının kontrolünde kalır. Sonlu Elemanlar Bina Analizi sonucunda kabuklarda elde edilen eleman iç kuvvetleri, tasarıma geçilirken entegrasyon hatları ile perde alt ve üst kesitlerinde otomatik olarak toplanır. (Bu özellik ETABS taki Pier, SAP2000 deki section cut ve SFRAME deki Integration Line özelliklerine denk düşmektedir.) Perdelerin Orta Kolon modeli (Çerçeve Modeli, T Modeli) otomatik olarak oluşturulur. Her bir düğüm noktasında 6 adet serbestlik derecesiyle, kabuk eleman rijitlik matrisi 24x24 boyutundadır. Kabuk elemanların Dönme Serbestlik Dereceleri (Drilling Degree of Freedom) gözönüne alınarak kabuk-çubuk etkileşimi doğru olarak modellenir. Kabuk Elemanlarında, Düzlem içi (Membrane) ve düzlem dışı (Plate) eğilme etkileriyle birlikte kayma deformasyonları da gözönüne alınmaktadır. Perdelerde Sonlu Elemanlar Kabuk Modeli eleman bazında ve model bazında kullanılabilir. Kabuk eleman idealizasyonun daha geçerli sonuç vereceği perdeler kabuklarla modellenirken (geniş perdeler gibi), diğer perdeler çerçeve elemanlarıyla modellenebilir. Yapısal Model ve Analiz Sistemi Tüm Hakları Saklıdır. Prota Yazılım Ltd. Şti. 15
Düğüm noktaları otomatik olarak oluşturulur ve yapısal elemanlar uygun sayıda sonlu elemana dönüştürülür. 3-Boyutlu uzayda kesişen elemanların kesişim noktaları otomatik olarak yakalanır ve bu elemanlar kesişim noktalarında gerektiği kadar düğüm noktasıyla otomatik olarak parçalanır. Tali kirişlerdeki yük aktarımları bu sayede gerçeğe en yakın şekilde modellenmektedir. Uygun biçimde parçalanmış (sonlu eleman parçaları, çubuk, kabuk) yapısal elemanlar, detaylı bağlantı bilgileri kayıtları tutularak bu şekilde analiz edilir. Tasarım aşamasında hesaplanan etkiler tekrar birleştirilir. Rijit Döşeme Diyaframı modelleme seçenekleri sayesinde boşluklu, ayrık, çıkıntılı döşeme sistemlerinin yapı üzerindeki etkisi daha doğru modellenir. Döşeme geometrisi kullanılarak her kat seviyesinde birden fazla diyafram otomatik olarak tanımlanabilir. Döşemeler planda ya da düşey düzlemde birbirine temas etmiyorsa farklı diyaframlar oluştururlar. Herhangi bir (şüpheli) döşemenin rijit diyaframa katkısı kullanıcı kontrolü ile ihmal edilebilir. Rijit Diyafram tanımı yapılmayabilir ya da her katta tek rijit diyafram seçeneği kullanılabilir. Her durumda yatay kat yükleri, diyafram noktalarına ve serbest düğüm noktalarına gelen yükler otomatik olarak hesaplanır. Oluşturulan Fiziksel Model, detaylı seçeneklerle Analitik Modele otomatik olarak optimum biçimde çevrilir. Analiz motorunun yapıyı analiz edebilmesi için fiziksel (katı) modelin analitik modele doğru bir biçimde çevrilmesi gereklidir. Bu amaçla, mühendisin kontrolüne sunulmuş ayrıntılı modelleme seçenekleriyle fiziksel veriler harmanlanarak analiz modülünün anladığı matematiksel modele çevrilir. Yapısal Model ve Analiz Sistemi Tüm Hakları Saklıdır. Prota Yazılım Ltd. Şti. 16
Bu modelleme seçenekleri arasında en önemlilerinden biri eleman gruplarının brüt alan, atalet momenti, kayma alanı, burulma rijitliği ve elastisite modülü gibi analize direk etki eden özelliklerinin toplu halde ölçeklenebilmesi özelliğidir. Yüksek yapılara özellikle ortaya çıkan çerçeve etkisi ve kademeli inşaat etkilerinin en aza indirilebilmesi için bu araçlar benzersizdir. Çerçeve etkisi gibi etkilerin yanısıra, sünme gibi etkilerin de eleman grupları üzerindeki etkisi gözönüne alınmış olur. Yanal yüklemelerde eleman gruplarının güvenli tarafta tasarımı için de bu araçlar kullanılabilir. Eşdeğer Statik Deprem Analizinin tüm esasları otomatik olarak uygulanır. Yapı doğal titreşim peryotları 3-Boyutlu Özdeğer Analizi ile hesaplanır. Kullanıcının belirttiği sayıda mod adedi hesaba katılarak etkin kütle katılım oranları belirlenir ve eşdeğer deprem yükü hesabında bu hakim modların peryotları kullanılır. Periyod değerlerinin üst sınırları TDY 2007 ya göre kontrol edilir. (Madde 2.7.4) Eşdeğer deprem yükleri TDY 2007 2. Bölüm de anlatıldığı şekliyle hesaplanır ve kat seviyelerine dağıtılır. (Madde 2.7) [Yapı kütlesi hesabı detayları için Düşey Yükler bölümüne bakınız.] Eşdeğer Deprem Yükü yönteminin uygulanamayacağı koşullar otomatik olarak kontrol edilir ve kullanıcıya bildirilir. [Yönetmelik hükümlerini uygulamak için yapılan otomatik kontrollerin detaylarını TDY 2007 Desteği bölümünde bulabilirsiniz.] Yatay yükler diyaframların kaydırılmış kütle merkezlerine ve varsa serbest düğüm noktalarına dışmerkezlikle beraber etki ettirilir. Deprem Hesap Sonuçları ve Yönetmelik Kontrol Raporları ayrıntılı bir şekilde verilir. Dinamik Analiz (Mod Birleştirme Yöntemi) gerçekleştirerek düzensiz ve yüksek yapıların analizi gerçekleştirilebilir. Mod Birleştirme Yöntemi nde analizler, kütleleri katlarda toplanmış çok kütleli sistem modeli kullanılarak yapılır. Modal deprem yükleri TDY2007 Madde2.8.2.1 de belirtildiği gibi, deprem doğrultusuna dik doğrultudaki kat boyutunun +%5 i ve %5 i kadar kaydırılması ile belirlenen noktalara uygulanır. Bu amaçla kütle kaydırma yöntemi uygulanmamaktadır. (Referans: Y. M. Fahjan, C. Tuzun, J.Kubin, (2006), An Alternative Procedure For Accidental Eccentricity in Dynamic Modal Analyses of Buildings. First European Conference on Earthquake Engineering and Seismology.) Yapısal Model ve Analiz Sistemi Tüm Hakları Saklıdır. Prota Yazılım Ltd. Şti. 17
Katta birden fazla diyafram olması ve diyaframlara bağlı olmayan düğümlerin olması durumunda da kütle merkezlerinin doğru hesabı ve kat yüklerinin doğru olarak dağılımının sağlanması gerçekleştirilir. Eşdeğer Statik Deprem Yüklemesi sonuçlarıyla, Mod Birleştirme Analizi sonuçları otomatik olarak karşılaştırılır. (TDY 2007 Madde 2.8.5) Mod adedi yeterliği kontrolü otomatik olarak gerçekleştirilir. (TDY 2007 Madde 2.8.3) Statik analizler sonucunda hesaplanan ötelenmeler, eksenel yükler, kayma kuvvetleri ve momentlerin yanısıra, dinamik analizler sonucunda periyotlar, mod vektörleri, mod katılım faktörleri, etkin kütleler ve oranları hesaplanarak raporlanır. Değişik yönetmeliklere ait Yük Halleri ve Yük Kombinasyonları esnek ve ayrıntılı bir şekilde oluşturulabilir. Bina türü yapı sistemlerinin düşey ve yatay yükler altında çözümünü (Türkiye için) TDY 2007 ve TS500-2000 yönetmeliklerine göre gerçekleştirecek standart kombinasyonlar hazır olarak sunulur. Hazır olarak sunulan bu kombinasyon gruplarına ek olarak, sınırsız sayıda yük kombinasyonları ve bunların katsayıları tamamen kullanıcı kontrolünde düzenlenebilir. Böylece yönetmelik desteği kavramının sadece çok ufak bir parçası olan yükleme gruplarının ayarlanması adımı sağlanmış olmaktadır. Yükleme hazırlayıcısı yardımıyla, tarif ettiğiniz doğrultuda kombinasyon grupları otomatik olarak oluşturulur. Analiz işlemi, yük hallerinin özelliklerine duyarlıdır. Özel olarak geliştirilmiş Eşdeğer Statik Deprem Yükü ve Spektrum Deprem Yüklemesi tiplerindeki yük halleriyle deprem yükleri otomatik olarak hesaplanır. Spektrum Deprem Yüklemesi yük halleri sadece Mod Birleştirme Analizi ile beraber çalışırlar. Aynı şekilde Eşdeğer Deprem Yükü Yük halleri Eşdeğer Deprem Yükü yöntemi ile çalışmaktadırlar. Kullanıcı tanımlı yatay yük halleri oluşturularak rüzgar yükleri ve zemin itkisi gibi yüklemeler için yükleme durumları oluşturulabilir. Kullanıcı tanımlı yatay yükler herhangi bir analiz tipi ile çalışabilir. Yapısal Model ve Analiz Sistemi Tüm Hakları Saklıdır. Prota Yazılım Ltd. Şti. 18
Otomatik (Eşdeğer Statik, Spektrum Yüklemesi) ya da kullanıcı tanımlı yatay yük hallerine ait isim, açıklama, dışmerkezlik ve yön gibi parametreler yük hali editörü içerisinden düzenlenebilir. Böylece her yük halinin kendine has özellikleri olması sağlanır. Düşey yük hallerinin detaylı düzenlenmesi için etkin araçlar elinizin altındadır. Birden fazla sabit ve hareketli yük hali oluşturulmasına imkan verilir. Dama tahtası (dolu-boş, şaşırtmalı) yüklemeler hareketli düşey yüklerde düzenlenebileceği gibi sabit düşey yüklerde de düzenlenebilir. Buna ek olarak, şaşırtmalı yüklemelerin tekrar eden desenleri kullanıcı tarafından belirtilebilir.(mesela dolu-dolu-boş-dolu-boş şablonunda tekrar eden bir şaşırtmalı hareketli/sabit düşey yükleme oluşturulabilir. Bu örnekleri çoğaltmak mümkündür.) Şaşırtmalı yük desenlerinin mühendis tarafından özel olarak belirtilebilmesine ek olarak, bu dama tahtası yükleme deseninin yöne bağımlı olup olmayacağı da bildirilebilir. Bir yönde şarşıtmalı diğer yönde tam dolu, her iki yönde tam dolu ya da her iki yönde de şaşırtmalı düşey yüklemeler oluşturulabilir. Ayrıca bir yönde boş olması gereken kirişe saplanan diğer yön kirişi de otomatik olarak boşaltılır. Bu sayede, değişik yönetmeliklerde öngörülen düşey yükleme durumları kolayca oluşturulabilir. Gelişmiş Analiz Öncesi ve Sonrası İşlemciler ve Analiz Uyarıları Sayesinde Yapı Davranışı ve Model Geçerliliği Üzerinde Daha Detaylı Bilgi Sahibi Olacaksınız. Yapısal Model ve Analiz Sistemi Bina modeli, analiz öncesinde detaylı olarak kontrol edilerek olası problemler bildirilir. Fiziksel model üzerinde yapılan geometri ve yük değişimlerinde, otomatik trafik ışığı sistemi sayesinde analiz sonuçlarının geçersiz olacağı kullanıcıya bilgi olarak verilir ve işleme devam edip etmeyeceği sorulur. Bina Analizi, Radye Temel ve Döşeme Analizi, Sonlu Elemanlar Kiriş Yük Hesabı gibi analizlerin sonuçlarının geçerliliği hakkında bilgi verilir. En son yapılan geçerli bina analizinin tarihi bildirilir. Analiz sırasında oluşan problemler uyarı olarak raporlanır. Mekanizma oluşumları, büyük deformasyonlar, geçersiz elemanlar ve düğüm noktaları konularında mühendis uyarılır ve bunların incelenebilmesi için eleman ve düğüm numaraları verilir. Gerçek-zamanlı Analiz Son-İşlemci modülü sayesinde, yapısal analiz sonucunda elde edilen deplasmanların, eksenel ve kesme kuvvetlerinin ve momentlerin diagramları çizdirebilir. Tüm Hakları Saklıdır. Prota Yazılım Ltd. Şti. 19
Sonlu Kabuk Elemanları ile modellenmiş perdelere ait stres ve kuvvet konturları detaylı olarak incelenebilir. Analitik modelin tüm detayları grafiksel olarak incelenebilir. Karmaşık yapıların daha kolay irdelenebilmesi için kat, aks ve eleman grubu bazında görsel filtreleme seçenekleri mevcuttur. Deformasyonların ve titreşim şekillerinin animasyonları gerçek-zamanlı grafik ortamında irdelenebilir. 3-Boyutlu Analitik model (Pushover verileri de dahil), genel amaçlı analiz programları ve mimari programlarla paylaşılabilir. Doğrusal Elastik Bina Değerlendirme Yöntemi (Kapasite Kontrol) ile Performans Analizi gerçekleştirilebilir. [Detaylı bilgi Mevcut Yapıların Değerlendirilmesi ve Güçlendirilmesi bölümündedir.] Doğrusal Olmayan Statik Artımsal İtme Analizi (Nonlinear Static Pushover) yöntemiyle Elastik Yöntemin Yetersiz Kaldığı Yapıların Performans Analizleri Yapılabilir. [Detaylı bilgi Mevcut Yapıların Değerlendirilmesi ve Güçlendirilmesi bölümündedir.] Yapısal Model ve Analiz Sistemi Tüm Hakları Saklıdır. Prota Yazılım Ltd. Şti. 20