28 Aralık 2008 PAZAR Resmî Gazete Sayı : 27094 MİLLETLERARASI ANDLAŞMA Karar Sayısı : 2008/14432 31 Mayıs 2008 tarihinde Van da imzalanan ekli Türkiye-İran Sınır Ticareti Ortak Komitesi IV. Dönem Toplantısı Mutabakat Zaptı nın onaylanması; Dışişleri Bakanlığının 17/11/1963 tarihli ve HUMŞ/1170 sayılı yazısı üzerine, 31/5/2008 tarihli ve 244 sayılı Kanunun 3 üncü ve 5 inci maddelerine göre, Bakanlar Kurulu nca 28/11/2008 tarihinde kararlaştırılmıştır. Recep Tayyip ERDOĞAN Başbakan Abdullah GÜL CUMHURBAŞKANI C. ÇİÇEK H. YAZICI N. EKREN M. AYDIN Devlet Bak. ve Başb. Yrd. Devlet Bak. ve Başb. Yrd. Devlet Bak. ve Başb. Yrd. Devlet Bakanı M. BAŞESGİOĞLU K. TÜZMEN N. ÇUBUKÇU M. ŞİMŞEK Devlet Bakanı Devlet Bakanı Devlet Bakanı Devlet Bakanı M. S. YAZICIOĞLU M. A. ŞAHİN M. V. GÖNÜL B. ATALAY Devlet Bakanı Adalet Bakanı Millî Savunma Bakanı İçişleri Bakanı M. AYDIN K. UNAKITAN H. ÇELİK F. N. ÖZAK Dışişleri Bakanı V. Maliye Bakanı Millî Eğitim Bakanı Bayındırlık ve İskân Bakanı R. AKDAĞ B. YILDIRIM M. M. EKER F. ÇELİK Sağlık Bakanı Ulaştırma Bakanı Tarım ve Köyişleri Bakanı Çalışma ve Sos. Güv. Bakanı M. Z. ÇAĞLAYAN E. GÜNAY E. GÜNAY F. N. ÖZAK Sanayi ve Ticaret Bakanı Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı V. Kültür ve Turizm Bakanı Çevre ve Orman Bakanı V. MUTABAKAT ZAPTI Türkiye Cumhuriyeti ile İran İslam Cumhuriyeti arasında, 25 Nisan 2003 tarihinde imzalanan 17. Dönem Karma Ekonomik Komisyonu Mutabakat Zaptı'nın I.A.4 Maddesi çerçevesinde kurulan Türkiye-İran Ortak Sınır Ticaret Komitesi'nin Dördüncü Dönem Toplantısı, 30-31 Mayıs 2008 tarihlerinde Van'da gerçekleştirilmiştir. Türk heyetine Dış Ticaret Müsteşarlığı, Anlaşmalar Genel Müdür Vekili Şevket Ilgaç ve İran heyetine de Batı Azerbaycan Ticaret Örgütü Başkanı Jafar Sadegh Eskandari başkanlık etmişlerdir. Her iki heyetin üyeleri sırasıyla Ek I ve Ek II'de yer almaktadır. Müzakereler, tarafların sınır ticaretinin daha da geliştirilmesine yönelik arzularını yansıtan karşılıklı anlayış ve işbirliği ortamı içerisinde gerçekleşmiştir. Müzakerelerin sonuçları aşağıda özetlenmiştir: I) Sınır Ticaretinin İdari Altyapısı Taraflar, sınır ticareti konusunda ülkelerinde uygulanan kural ve yönetmeliklere ilişkin ayrıntılı bilgi alışverişinde bulunmuşlardır. Bu bağlamda, Taraflar, 2006 ve 2007 yıllarında sınır ticareti kapsamında tercihli uygulamaya konu olan ikili ticaret hacminin, 17. Dönem Karma Ekonomik Komisyonu Mutabakat Zaptı'nın ilgili maddesi çerçevesinde belirlenen hedeflere ulaşmaktan uzak olduğunu belirtmişlerdir. Taraflar, 12 Temmuz 2005 tarihli, Sınır Ticareti Ortak Komitesi 3. Dönem Toplantısı Mutabakat Zaptı hükümlerinin uygulanmasına ilişkin gelişmeleri gözden geçirmişler ve bahse konu hükümlerin önemli bir kısmının henüz uygulanmadığını belirlemişlerdir. Taraflar, bu gerçekleri dikkate alarak, her iki tarafça belirlenen tercihli ticarete konu Sınır ticareti hedeflerine ulaşmak amacıyla her iki ülkedeki kural ve yönetmeliklerin eş zamanlı olarak gözden geçirilmesini kararlaştırmışlardır. İran tarafı, Sınır ticaretine ilişkin meri İran yönetmeliklerinin Sınır Ticaret Merkezleri (STM) sistemi çerçevesinde ithalatı yapılan Türkiye menşeli ürünlere sağlanacak tavizlerin, İran'ın Türkiye'ye yönelik tercihli ticarete tabi ihracatı ile değer olarak eşit miktarda olmasını öngördüğünü belirtmiştir. İran tarafı ayrıca, bu sistem çerçevesindeki tavizlerin sadece İran'ın STM'ler üzerinden gerçekleştireceği ithalat için verilebileceğini ifade etmiştir.
II) Mevcut STM'lerin Altyapısının Geliştirilmesi a. Mevzuata İlişkin Tedbirler Taraflar, ticari işlemlerin pürüzsüz bir şekilde gerçekleştirilmesi amacıyla sınır ticareti mevzuat altyapısının acilen geliştirilmesi ihtiyacını vurgulamışlardır. Bu bağlamda, Türk tarafı, STM'lerin kapasitesinin daha verimli kullanılması amacıyla, meri sınır ticareti düzenlemelerinin iyileştirilmesine yönelik araştırma ve çalışmalar hakkında İran tarafını bilgilendirmiştir. Bu çerçevede, Türk tarafı, mevcut sistemin yeniden yapılandırılması amacıyla yapılması muhtemel aşağıdaki değişiklik ve iyileştirmeler hakkında özet bilgi vermiştir. - Bürokratik prosedürlerin, "Sınır Ticareti Değerlendirme Komiteleri"nin yetkilendirilmesi suretiyle basitleştirilmesi ve kolaylaştırılması, - Sanayi mallarında, işlemlerin daha etkin yapılması amacıyla yeni bir sistemin oluşturulması, - Sanayi mallarının ithalatı için basitleştirilmiş prosedürlerin hazırlanması, - Hâlihazırda ticareti yapılan tarımsal ürünler için kotaların artırılması ve kotaların daha iyi kullanılması amacıyla bu ürünlere uygulanan mevsimsel kısıtlamalara daha fazla esneklik sağlanması, - Hâlihazırda STM sistemi kapsamında ticareti yapılmayan veya ticareti yetersiz olarak yapılan tarımsal ürünlerin ticaretini daha cazip kılmak için yeni önlemlerin getirilmesi, - Sınır illerinde yerleşik şirket ve tacirlere belge verilmesi yoluyla sınır ticaretinden faydalananların sayısının artırılması. İran tarafı, 17. Dönem KEK Toplantısı Mutabakat Zaptında belirlenen hedeflere ulaşmak amacıyla eş zamanlı olarak uygun önlemleri almayı kabul etmiştir. Taraflar, STM kullanıcılarının, sınır ticareti belgelerini kullanarak, birbirlerinin STM bölümlerine giriş ve ithalat yapabilmeleri amacıyla gerekli mevzuat değişikliklerinin yapılabilmesi imkânlarını araştırmaya karar vermişlerdir. Taraflar, STM'lerin eş zamanlı bir şekilde, haftada altı gün ve günde en az sekiz saat çalışmaları hususunda prensip olarak anlaşmışlardır. Fiili çalışma günleri ve saatleri, her STM'nin işleticisi tarafından, ihtiyaçlar çerçevesinde belirlenecektir. b - STM'lerin Altyapısının İyileştirilmesi I - Kapıköy/Razi İran tarafı, Kapıköy-Razi Sınır Kapısı bağlantı yollarında devam eden inşaat çalışmalarına atıfta bulunarak, Khoy-Razi yolunun, 19-21 Şubat 2007 tarihlerinde Ankara'da gerçekleştirilen 19. Dönem KEK Toplantısında kararlaştırıldığı şekilde 2008 yılı sonu itibariyle tamamlanacağını ifade etmiştir. II - Ağrı - Sarısu Türk tarafı, yukarıda, paragraf "II.a"da belirtilen yeniden yapılandırmaya yönelik tedbirlerin uygulanmasına ilişkin gelişmelere paralel olarak, Ağrı-Sarısu STM'sinin alt ve üstyapısı için ihtiyaç duyulan inşaat işlerini tamamlamayı kabul etmiştir. III - Esendere/Serow Taraflar, Esendere/Serow Gümrük Kapısındaki sıkışıklığı önlemek amacıyla, küçük çaplı ticari faaliyetleri Esendere/Serow STM'sine yönlendirmek suretiyle ortak tedbirler uygulamayı kararlaştırmışlardır. c - Yeni STM'lerin kurulması Türk tarafı, Boralan-Iğdır STM'lerinin kurulması için gerekli düzenlemeleri yapmak üzere, iki ülke yetkilileri arasında, Iğdır'da bir toplantı düzenlenmesini teklif etmiştir. İran tarafı, bu konuya ilişkin olarak Türk tarafına, 10-14 Ekim 2008 tarihlerinde gerçekleştirilecek Sınır Ticareti Ortak Komitesi V. Dönem Toplantısına kadar cevap vermeyi kabul etmiştir. İran tarafı, Kozerash-Gelincik STM'lerinin kurulması için gerekli düzenlemeleri yapmak üzere, iki ülke yetkilileri arasında, Iğdır'da bir toplantı düzenlenmesini teklif etmiştir. Türk tarafı, sözkonusu teklif üzerinde çalışmayı ve İran tarafına bir ay içerisinde yanıt vermeyi kabul etmiştir. d - Bir Sonraki Toplantının Yeri ve Tarihi Taraflar, Sınır Ticareti Ortak Komitesinin bir sonraki toplantısının, 10-13 Ekim 2008 tarihlerinde Urumiye'de gerçekleştirilmesi hususunda anlaşmışlardır. Türk tarafı, Türk resmi heyetine, Türkiye'nin sınır illerinde yerleşik işadamları, tacir ve zanaatkârlardan oluşan geniş kapsamlı bir ticaret heyetinin eşlik edeceğini bildirmiştir. İran tarafı, sözkonusu ziyaret esnasında gerçekleştirilecek eşleştirme programının ve diğer aktivitelerin organizasyonu için gerekli yardımı sağlamaya hazır olduğunu ifade etmiştir. Taraflar, STM sistemince yaratılan fırsatların sınır illerindeki iş çevreleri tarafından tanınmasını ve bilinmesini sağlamak amacıyla, her üç ayda bir, dönüşümlü olarak Türkiye'de ve İran'da, sınıra en yakın illerden birinde seminerler organize etmeyi kararlaştırmışlardır. Bahse konu seminerler, tercihen Sınır Ticareti Ortak Komitesi'nin resmi toplantıları ile eş zamanlı olarak gerçekleştirilecektir. Her iki nüshası da eşit derecede geçerli olmak üzere, İngilizce lisanında iki orijinal nüsha olarak, 31 Mayıs 2008 2
tarihinde, Van'da müzakere edilmiş ve imzalanmıştır. TÜRK TARAFI ADINA Şevket ILGAÇ Anlaşmalar Genel Müdür Vekili Başbakanlık Dış Ticaret Müsteşarlığı İRAN TARAFI ADINA Jafar Sadegh ESKANDARI Batı Azerbaycan Ticaret Organizasyonu Başkanı Şevket Ilgaç Orhan Ertuğruloğlu Nafi Cemal Tosyalı Hakkı Karabörklü Şinasi Demirbaş Ahmet Öğüt Mustafa Yüksel Dr. Salih Yurtalan Jafar Sadegh Eskandari Ali Reza Safari Hasan Ghafari Azar Tohid Azarbod Mostafa Hodoudi Azar Mina Rahimi Mostafa Naji Ahmad Hamid Ebrahimi Asl Mehrdad Saadat Samad Pour Soltani Shariar Khak Vatan Davud Sarvari TÜRK HEYETİ : Anlaşmalar Genel Müdür Vekili, Başbakanlık Dış Ticaret Müsteşarlığı (DTM) : Urumiye Başkonsolosu : Tebriz Başkonsolosu : Daire Başkanı, DTM : Daire Başkanı, DTM : Daire Başkanı, Maliye Bakanlığı : Daire Başkanı, Gümrük Müsteşarlığı : Daire Başkanı, Tarım ve Köyişleri Bakanlığı İRAN HEYETİ : Batı Azerbaycan Ticaret Organizasyonu Başkanı, Heyet Başkanı : Batı Azerbaycan Eyaleti Ekonomik İşler Genel Müdürü : Urumiye Valisi : Bazargan Gümrükleri Genel Müdürü : Urumiye Ticaret Odaları Yönetim Kurulu Üyesi : Türkiye Uzmanı, Ticaret Bakanlığı : Dış Ticaret İdaresi Başkanı : Makao İşadamları Temsilcisi : Azar Ravansaz Şirketi Temsilcisi : Taak Khousheh Tala Şirketi Temsilcisi : Shariar Şirketi Temsilcisi : Mobilia Şirketi Temsilcisi EK I EK II 3
AGREED MINUTES The Fourth Session of the Turkish-Iranian Joint Border Trade Committee, established in accordance with Article I.A.4 of the Memorandum of Understanding of the 17 th Session of the Joint Economic Commission between the Republic of Turkey and the Islamic Republic of Iran dated April 25, 2003, was held in Van on May 30-31, 2008. The Turkish Delegation was headed by Mr. Şevket ILGAÇ, Acting Director General of Agreements, Undersecretariat of the Prime Ministry for Foreign Trade and the Iranian Delegation was headed by Mr. Jafar Sadegh ESKANDARI, the Head of the West Azarbaijan Commercial Organization. The members of two Delegations are listed in Annexes I and II respectively. The deliberations of the meeting took place in an atmosphere of mutual understanding and cooperation, reflecting the desire of both sides for further improvement of border trade transactions. The results of the deliberations are summarized as follows: I) Administrative Infrastructure of the Border Trade Both sides exchanged detailed information about border trade rules and regulations implemented in their respective countries. In this context, both sides stated that the volume of the bilateral trade subject to preferential treatment within border trade system realized in 2006 and 2007 is far from the targets set with the relevant article of the Memorandum of Understanding of the 17 th Session of the Joint Economic Commission. The two sides reviewed the developments achieved with regard to implementation of the provisions of the Minutes of Meeting of the Third Session of the Joint Border Trade Committee dated July 12, 2005 and observed that a significant part of the said provisions has not been put into force yet. The two sides, taking these facts into consideration, agreed to revise the rules and regulations of both countries in a synchronized manner with the aim of achieving the targets set between the two sides for the bilateral border trade subject to preferential treatment. The Iranian side indicated that the current Iranian regulations related to on border trade envisage in granting concessions for the importation of the products originating in Turkey within Border Trade Centers (BTC) system equal to value of the Iranian exports to Turkey subject to preferential treatment. The Iranian side also stated that concessions within this system can only be granted for Iranian importation via BTCs. II) Improvement of the Infrastructure of the Existing BTCs 4
a. Legislative Measures The two sides emphasized the urgent need of improvement of the legislative infrastructure of the border trade in order to provide the smooth functioning of the transactions. In this connection, the Turkish side informed the Iranian side about the studies and works towards improvement of the current border trade regulations with the aim to use the capacities of the existing BTCs more efficiently. In this context, the Turkish side outlined the prospective changes and improvements aiming at restructuring the existing system in the following areas. - Simplification and facilitation of the bureaucratic procedures by delegating Border Trade Assessment Committees. - Establishment of a new system for the industrial products with the aim to enable the realization of transactions more effectively. - Provision of simplified procedures for the importation of the industrial goods. - Increasing the quotas for agricultural products which are currently traded and providing more flexibility for seasonal restrictions applied to these products with the aim of enabling extensive use of the quotas. - Introduction of the new measures for attracting transactions of the agricultural products which are not currently traded / insufficiently traded under the BTC system. - Increasing the number of beneficiaries of the border trade by granting certificate for the companies and merchants located in border cities. The Iranian side agreed to take appropriate measures in a synchronized manner in order to achieve the targets set out at the Memorandum of Understanding of the 17 th Session of the Joint Economic Commission. The two sides agreed to study the possibility of making necessary amendment in their legislations with the aim of enabling the BTC beneficiaries to enter in and import from each other s section of the BTCs by using their border trade certificates. Both sides agreed in principle on the operation of the BTCs six days a week and at least eight hours a day on a synchronized basis. The actual working days and hours will be determined by the operator of each BTCs in conformity with the availability of the need for their operations. b- Improvement of the Infrastructure of the BTCs I- Kapıköy/Razi The Iranian side, referring to ongoing construction works carried out at the connecting roads of the Kapıköy-Razi Border Gate, stated that Khoy-Razi road will be completed 5
by the end of 2008 as decided during the 19 th Session of the Joint Economic Commission, held in Ankara on February 19-21, 2007. II- Ağrı - Sarısu The Turkish side agreed to complete the necessary construction works needed for the infra and super-structure of the Ağrı-Sarısu BTC in parallel to the development in the restructuring measures described in paragraph II.a above. III- Esendere/Serow Both sides agreed to implement joint measures in order to avoid the congestion in the Esendere/Serow Customs Gate by directing the small size trade activities to the Esendere/Serow BTC. c- Establishment of new BTCs The Turkish side proposed to hold a meeting between relevant authorities of the two countries in Iğdır/Turkey in order to make necessary arrangement for the establishment of Boralan-Iğdır BTCs. The Iranian side agreed to reply to the Turkish side about this issue by the Fifth Session of the Joint Border Trade Committee to be realized on 10-14 October 2008. The Iranian side proposed to hold a meeting between relevant authorities of the two countries in Iğdır/Turkey in order to make necessary arrangement for the establishment of Kozerash-Gelincik BTCs. The Turkish side agreed to study this proposal and reply to the Iranian side within one month. d- Venue and Date of the Next Meeting The two sides agreed to hold the next session of the Joint Border Trade Committee in Oroumieh between 10-13 October 2008. The Turkish side informed the Iranian side that a wide-scaled business delegation comprising of the businessmen, merchants and craftsmen located in border cities of Turkey will accompany the Turkish official delegation. The Iranian side expressed its readiness to provide necessary assistance for the organization of the match-making program and other activities to be carried out during the said visit. Both sides agreed to organize seminars every three months in one of nearest cities to the border alternately in Turkey and Iran with the aim to increase awareness and 6
knowledge of the business circles of border cities about the opportunities provided by the BTC system. The said seminars will be organized preferably simultaneously with the official meetings of the Joint Border Trade Committee. Done and signed in Van/Turkey on May 31, 2008, in two originals in the English language, both texts being equally authentic. FOR THE TURKISH SIDE FOR THE IRANIAN SIDE Şevket ILGAÇ Acting Director General of Agreements Undersecretariat of Prime Ministry for Foreign Trade Jafar Sadegh ESKANDARI Head of West Azarbaijan Commercial Organization 7