TBMM Albümü. TBMM Basın ve Halkla İlişkiler Müdürlüğü Yayınları No: 1 TBMM ALBÜMÜ (1920-2010)

TBMM ALBÜMÜ 1920-2010 4. CİLT 1960-1983

TBMM Albümü TBMM Basın ve Halkla İlişkiler Müdürlüğü Yayınları No: 1 TBMM ALBÜMÜ (1920-2010) TBMM Genel Sekreterliği Basın ve Halkla İlişkiler Müdürlüğü Birinci Basım: Nisan 2010 İkinci Basım: Haziran 2010 Yayın Koordinatörleri Feridun KEŞİR Fatih ÖREN Necati SUNGUR Editörler Sema YILDIRIM Behçet Kemal ZEYNEL Araştırma Mehmet ŞAHİN Dizgi Berna ÇUHADAR Grafik-Tasarım Uğur SAÇI Grafik-Tasarım Asistanları Murat GÜLBEK Gamze KOCABIYIK Aslı AYDIN Uğur SARIER Katkıda Bulunanlar Prof. Dr. Ali BİRİNCİ Sabit DEMİRTUNÇ İsmail HACIFETTAHOĞLU Sema YILDIRIM DURSUN Sezen BAŞ Ünzile ARICI Şerife BARDAKCIOĞLU Haydar AKTAŞ Katkıda Bulunan Birimler Türk Parlamento Tarihi Araştırma Grubu Genel Evrak ve Arşiv Müdürlüğü Personel ve Özlük İşleri Müdürlüğü Bilgi İşlem Müdürlüğü Baskı-Cilt GÖKÇE OFSET Matbaacılık Limited Şirketi Yayın ve İletişim Adresi TBMM Basın ve Halkla İlişkiler Müdürlüğü Bakanlıklar/Ankara Tel: 0 312 420 69 01 420 68 39 e-posta: basinmd@tbmm.gov.tr ISBN: 978-975-8805-05-1 II

TBMM Albümü Gazi Mustafa Kemal ATATÜRK (1881-1938) III

TBMM Albümü Büyük Millet Meclisi, Türk Milleti'nin yüzyıllar süren arayışının bir özeti ve onun kendisini yönetme bilincinin canlı bir örneğidir. IV

TBMM Albümü İÇİNDEKİLER SUNUŞ...VII A. YASAMA ORGANLARI ve TARİHSEL AKIŞ TABLOLARI...IX B. CUMHURİYET SENATOSU ÜYELERİNİN SEÇİMİ KANUNU...XI C. KURUCU MECLİS KANUNLARI... XVI C.1. KURUCU MECLİS TEŞKİLİ HAKKINDA KANUN (1960)... XVI C.2. KURUCU MECLİS HAKKINDA KANUN (1981)... XXII D. CUMHURİYET SENATOSU BAŞKANLARI; TEMSİCİLER MECLİSİ VE DANIŞMA MECLİSİ BAŞKANI... XXIX E. HÜKÜMETLER (1920-1983)...XXX F. SİYASİ PARTİ ADLARI VE KISALTMALARI...XXXI G. TÜRKİYE BÜYÜK MİLLET MECLİSİ ÜÇÜNCÜ BİNASI... XXXII I. KURUCU MECLİS 1) MİLLÎ BİRLİK KOMİTESİ...1623 1.1. MİLLÎ BİRLİK KOMİTESİ ÜYELERİNİN ÖZGEÇMİŞLERİ...1625 2) TEMSİLCİLER MECLİSİ...1635 2.1. TEMSİLCİLER MECLİSİ BAŞKANININ ÖZGEÇMİŞİ Kâzım Orbay...1637 2.2 TEMSİLCİLER MECLİSİ ÜYELERİNİN ÖZGEÇMİŞLERİ...1639 II. CUMHURİYET SENATOSU 1) CUMHURİYET SENATOSU BAŞKANLARININ ÖZGEÇMİŞLERİ...1691 1.1. Suat Hayri Ürgüplü...1691 1.2. Enver Aka...1692 1.3. İbrahim Şevki Atasağun...1693 1.4. M. Tekin Arıburun...1694 1.5. Sırrı Atalay...1695 1.6. İhsan Sabri Çağlayangil...1696 2) CUMHURİYET SENATOSU ÜYELERİNİN ÖZGEÇMİŞLERİ...1697 III. KURUCU MECLİS 1) MİLLÎ GÜVENLİK KONSEYİ 1.1. MİLLÎ GÜVENLİK KONSEYİ ÜYELERİNİN ÖZGEÇMİŞLERİ...1785 2) DANIŞMA MECLİSİ...1789 2.1. DANIŞMA MECLİSİ BAŞKANININ ÖZGEÇMİŞİ Sadi Irmak...1791 2.2. DANIŞMA MECLİSİ ÜYELERİNİN ÖZGEÇMİŞLERİ...1793 İNDEKS İNDEKS (Alfabetik)...1823 İNDEKS (Seçim Bölgelerine Göre)...1828 KAYNAKÇA...1833 GENEL İNDEKS...1835 V

VI TBMM Albümü

TBMM Albümü SUNUŞ TBMM Albümü IV. Ciltte, 27.05.1960 tarihinden 06.12.1983 tarihine kadar olan dönemde Kurucu Meclisler ve Cumhuriyet Senatosu üyelerinin özgeçmiş bilgileri yer almaktadır. İlk bölümde Milli Birlik Komitesi ve Temsilciler Meclisi nin oluşturduğu Kurucu Meclis, ikinci bölümde Cumhuriyet Senatosu ve üçüncü bölümde de Milli Güvenlik Konseyi ile Danışma Meclisinin oluşturduğu Kurucu Meclis üyelerinin özgeçmişleri bulunmaktadır. Yasama organı üyelerinin özgeçmiş bilgileri, öğrenim durumları, bildikleri diller, uzmanlık alanları, görevleri (yaptıkları işler), siyasi parti kurucu üyeliği ve genel başkanlık bilgileri, yasama organı görevleri, yürütme görevleri, aldıkları ödül ve madalyalar ile medeni durum şeklinde sıralanmıştır. Uzmanlık alanlarının yanında alınan en son askeri rütbe ile akademik unvanlar gösterilmiştir. Bazı üyelerin yasama görevlerini yaparken kullandıkları isimlerinin farklı olması nedeniyle parantez içerisinde vukuatlı nüfus kayıt örneklerindeki isimleri yazılmıştır. Mazbatalarda yazılı olan, beyanlarda belirtilen ya da yasama çalışmalarında kullanılan isimlerin, resmi yazışmalarda geçen isimlerle aynı olmaması nedeniyle farklılıkların bu şekilde belirtilmesi uygun görülmüştür. Ayrıca birden fazla yasama dönemlerinde görev yapan üyelerden, farklı dönemlerde değişik isim kullananların bilgileri de dipnotlarda belirtilmiştir. Cumhuriyet Senatosu üyelerinin mensup oldukları partiler isimlerinin altında gösterilmiştir. Siyasi parti listesinden bağımsız seçilenler ise parti adı kısaltmasının yanında parantez içerisinde yazılmıştır. Temsilciler ve Danışma Meclisleri üyelerinin ise seçim şekilleri özgeçmişleri içerisinde ve başlıkta gösterilmiştir. Kurucu Meclis üyelerinin özgeçmiş bilgileri, bu yasama organında görev yapılan tarihlerle sınırlandırılmıştır. Cumhuriyet Senatosu üyelerinin özgeçmiş bilgileri ise 1961-1980 tarihleri arasında, seçimle gelme, Cumhurbaşkanınca atanma ve tabii üye olma durumuna göre ayrıştırılmamış, farklı tarihlerdeki üyelik bilgileri ilk üyelik bilgisinde birleştirilmiştir. Cumhuriyet Senatosu üyeliklerinde, Cumhurbaşkanınca seçilme ve tabii üye olma durumunda siyasi parti adaylıkları söz konusu olmadığından, üye isimlerinin altında parti adı belirtilmemiştir. Ancak, bu şekilde üyeliği bulunan kişilerin adlarının altında siyasi partilere ait parti kısaltmaları bulunuyorsa, siyasi parti üyeliği bir ilden seçim kazanarak Cumhuriyet Senatosu üyesi olarak görev yapılan döneme ilişkin bilgidir. Görevleri ve medeni durum bilgileri ise seçildikleri tarih ve dönem itibariyle verilmiştir. Çocuk sayılarına vefat eden çocuklar da dahil edilmiştir. Ölüm tarihi, özgeçmiş bilgisi altında belirtilmiştir. Ölüm tarihlerine ilişkin farklı tarihler bulunuyorsa dipnotlarda açıklama yapılmıştır. Yasama dönemi içerisinde vefat edenlerin ölüm tarihleri, vukuatlı nüfus kayıt örnekleriyle farklıysa Başbakanlık tezkeresi esas alınmış, vukuatlı nüfus kayıt örneğindeki bilgi ise dipnotta gösterilmiştir. Üyelerin Kurumumuz kayıtlarında bulunan fotoğraflarının Albüme, seçilen/atanan tarihe göre yerleştirilmesi için çaba gösterilmiştir. Albüm hazırlanırken üyelerin özlük dosyaları, sicil kütükleri, ad defterleri, tutanaklar başta olmak üzere yıllıklar, Türk Parlamento Tarihi Araştırma Grubunun hazırladığı üyelere ait dosyalar incelenmiştir. Kurucu Meclislerin ve Cumhuriyet Senatosu Başkanlarının ayrıntılı özgeçmişleri de ilgili bölüm başlarına konulmuştur. Türkiye Büyük Millet Meclisinin halen görev yaptığı yerleşkesine ilişkin açıklayıcı bilgi cilt başında yer almıştır. 1960-1980 tarihleri arasında, yasama meclislerinin tarihsel akış tabloları, T.C. Hükümetlerinin tarihleri, Kurucu Meclislerin ve Cumhuriyet Senatosu Başkanlarının isimleri, siyasi partilerin açık yazılışları cildin başında verilmiştir. Alfabetik ve seçim bölgelerine göre hazırlanan indeks ise cilt sonuna konulmuştur. Ayrıca bu cilt sonunda 4 cildi de kapsayan alfabetik ve seçim bölgelerine göre genel indeks de verilmiştir. Albümün yetkinleşmesi için sürdürülecek çalışmalarda, saptanacak eksiklik ve yanlışlar için iletileriniz önem taşımaktadır. Albümün kullanıcılar açısından yararlı olmasını umuyoruz. VII

VIII TBMM Albümü

A. YASAMA ORGANLARI VE TARİHSEL AKIŞ TABLOLARI TBMM Albümü Tablo 1 TÜRKİYE BÜYÜK MİLLET MECLİSİ Dönemi Seçim Tarihi Meclise Katılma Tarihi Dönem Sonu I. 23 Nisan 1920 11 Ağustos 1923 II. Haziran-Temmuz 1923 11 Ağustos 1923 1 Kasım 1927 III. 2 Eylül 1927 1 Kasım 1927 4 Mayıs 1931 IV. 25 Nisan 1931 4 Mayıs 1931 1 Mart 1935 V. 8 Şubat 1935 1 Mart 1935 3 Nisan 1939 VI. 26 Mart 1939 3 Nisan 1939 8 Mart 1943 VII. 28 Şubat 1943 8 Mart 1943 5 Ağustos 1946 VIII. 21 Temmuz 1946 5 Ağustos 1946 22 Mayıs 1950 IX. 14 Mayıs 1950 22 Mayıs 1950 14 Mayıs 1954 X. 2 Mayıs 1954 14 Mayıs 1954 1 Kasım 1957 XI. 27 Ekim 1957 1 Kasım 1957 27 Mayıs 1960 MİLLÎ BİRLİK KOMİTESİ* KURUCU MECLİSİ (MİLLÎ BİRLİK KOMİTESİ - TEMSİLCİLER MECLİSİ) TÜRKİYE BÜYÜK MİLLET MECLİSİ MİLLET MECLİSİ CUMHURİYET SENATOSU** Dönemi Seçim Tarihi Meclise Katılma Tarihi Dönem Sonu İl Grubu Seçim Tarihi Dönem Sonu I. (XII) 15 Ekim 1961 25 Ekim 1961 10 Ekim 1965 II. (XIII) 10 Ekim 1965 22 Ekim 1965 12 Ekim 1969 III. (XIV) 12 Ekim 1969 22 Ekim 1969 14 Ekim 1973 IV. (XV) 14 Ekim 1973 24 Ekim 1973 5 Haziran 1977 V. (XVI) 5 Haziran 1977 13 Haziran 1977 12 Eylül 1980 A Grubu B Grubu C Grubu 15 Ekim 1961 2 Haziran 1968 2 Haziran 1968 5 Haziran 1977 5 Haziran 1977 12 Eylül 1980 15 Ekim 1961 5 Haziran 1966 5 Haziran 1966 12 Ekim 1975 12 Ekim 1975 12 Eylül 1980 15 Ekim 1961 7 Haziran 1964 7 Haziran 1964 14 Ekim 1973 14 Ekim 1973 14 Ekim 1979 14 Ekim 1979 12 Eylül 1980 * Tablo 2'de gösterilmiştir. ** 1961 Anayasası ile Cumhurbaşkanına, dönemler itibariyle 15 üye seçimi yetkisi verilmiştir. IX

TBMM Albümü Tablo 2 MİLLÎ BİRLİK KOMİTESİ Başlama Tarihi Bitiş Tarihi 27 Mayıs 1960 25 Ekim 1961 KURUCU MECLİS MİLLÎ BİRLİK KOMİTESİ TEMSİLCİLER MECLİSİ Başlama Tarihi Bitiş Tarihi 6 Ocak 1961 25 Ekim 1961 Tablo 3 MİLLÎ GÜVENLİK KONSEYİ Başlama Tarihi Bitiş Tarihi 12 Eylül 1980 6 Aralık 1983 KURUCU MECLİS (MİLLÎ GÜVENLİK KONSEYİ DANIŞMA MECLİSİ) Seçim Tarihi Başlama Tarihi Bitiş Tarihi 15 Ekim 1981 23 Ekim 1981 6 Aralık 1983 X

TBMM Albümü B. CUMHURİYET SENATOSU ÜYELERİNİN SEÇİMİ KANUNU (Resmî Gazete ile ilânı: 30.5.1961 - Sayı: 10815) No: 304 Kabul tarihi: 24.5.1961 BİRİNCİ BÖLÜM İLKELER Seçim usulü ve şekli MADDE 1. Cumhuriyet Senatosu üyeleri seçimi, tek derecelidir; çoğunluk usulüne göre, genel, eşit ve gizli oyla, bütün yurtta aynı günde yapılır. Seçmen, oyunu kendisi ve tam bir serbestlikle kullanır. Oyların sayımı, dökümü ve tutanaklara bağlanması, açık olarak yapılır. Seçim çevresi MADDE 2. Cumhuriyet Senatosu üyeleri seçiminde, her il, bir seçim çevresidir. Ancak; Ankara, İstanbul, İzmir illeri ilişik (1) sayılı listede yazılı olduğu şekilde üçer seçim çevresine bölünmüştür. Seçilecek üye sayısı MADDE 3. Cumhuriyet Senatosuna seçimle gelecek üye sayısı (150) dir. Her ilin çıkaracağı Cumhuriyet Senatosu üye sayısı, ilişik (2) sayılı listede gösterilmiştir. Seçimin başlangıcı ve günü MADDE 4. Cumhuriyet Senatosu üyelerinin üçte biri iki yılda bir yapılacak seçimle yenilenir. Yenilenecek olan Cumhuriyet Senatosu üyelerinin seçiminde ikinci yılın 30 Mart günü seçimin başlangıç tarihidir. Haziran ayman ilk Pazar günü oy verilir. Cumhuriyet Senatosunda istifa ve ölüm gibi sebeplerle boşalan yerler için, ara seçimi yapılmaz. Ancak, üçte bir yenileme sırasında bu açıklar da doldurulur. İKİNCİ BÖLÜM SEÇİM ÖNCESİ İŞLERİ Seçilebilme MADDE 5. Kırk yaşını bitiren ve yüksek öğrenim yapmış bulunan her vatandaş, Cumhuriyet Senatosu üyeliğine seçilebilir. Cumhuriyet Senatosu üyeliğine seçilemiyecek olanlar MADDE 6. Anayasanın 68 nci maddesi gereğince, Milletvekilliğine seçilme yeterliği olmıyanlar, Cumhuriyet Senatosu üyeliğin de seçilemezler. Adaylık MADDE 7. Seçilme yeterliğine sahip her vatandaş, Cumhuriyet Senatosu üyeliğine adaylığını koyabilir. Siyasî partilerin genel merkezlerindeki yetkili organları da, bu partilerin teşkilâtı bulunan seçim çevreleri için, o çevrenin seçebileceği Cumhuriyet Senatosu üyeliği sayısı kadar, aday gösterebilirler. Siyasî partilerin aday gösterebilmeleri için, kendi tüzüklerine göre ilk genel kurul toplantılarını yapmış olmaları ve en az on beş ilde altı aydan beri il ve ilçe teşkilâtı kurmuş bulunmaları gerekir. Siyasî partilerin aday listeleri MADDE 8. Hiçbir siyasî partiye kayıtlı olmayan kimselerin, her hangi bir siyasî parti tarafından aday gösterilmeleri yazılı muvafakatlerine bağlıdır. Bir siyasî partinin aday listesine girmiş bulunan kimse, diğer bir siyasî parti tarafından her hangi bir seçim çevresi için aday gösterilemez. XI

TBMM Albümü MADDE 9. Milletvekili Seçimi Kanununun 15,16, 17, 18,19, 20, 21, 22 nci maddeleri, Cumhuriyet Senatosu üyelerinin seçiminde de uygulanır. Ölüm ve adaylıktan istifa MADDE 10. Siyasî partilerin aday listelerinin kesinleşmesinden sonra, ölüm veya istifa suretiyle boşalan yerlere partilerin merkezlerindeki yetkili organlar tarafından, en geç, oy verme gününden önceki yedinci günü saat on yediye kadar, aday gösterilebilir. ÜÇÜNCÜ BÖLÜM SEÇİM GÜNÜ IŞLERİ Oy verme MADDE 11. Cumhuriyet Senatosu üyelerinin seçimi, milletvekilleri seçimi ile aynı günde yapıldığı takdirde, Cumhuriyet Senatosu üyeleri seçiminin oy verme işleri de aynı sandık kurulları tarafından yürütülür. Şu kadar ki; sandık alanında, bu seçim için, ayrı bir kapalı oy verme yeri, ayrı renkte oy sandığı, sandık seçmen listesinin ayrı bir nüshası, milletvekili seçiminde kullanılan zarftan, renk bakımından farklı zarf bulundurulur. Ancak, bir sandığa ait işler bitirilmeden, diğer sandık açılamaz. Oy pusulası doldurma serbestliği MADDE 12. Seçmen, dilediği adayları yazarak oy pusulası doldurmakta serbest olduğu gibi, basılı oy pusulasında yazılı isimlerden dilediğini silebilir ve yerlerine başka adayların isimlerini yazabilir. Hesaba katılan ve katılmayan oy pusulaları MADDE 13. Belli aday sayısından daha az sayıda ad yazılı olan oy pusulaları olduğu gibi kabul edilir. Kurulca okunamıyan adlar hesaba katılmaz. Aynı ad birkaç defa yazılmış ise tek oy sayılır. Pusulada seçilecek aday sayısından fazla ad bulunduğu takdirde sondan başlanarak fazla adlar hesaba katılmaz. Sandıktan milletvekili seçimine ait zarflar çıkmış ise bu zarflar ile milletvekili seçimine ait oy pusulaları hesaba katılmaz. DÖRDÜNCÜ BÖLÜM SEÇİM SONRASI İŞLERİ İl seçim kurulunda birleştirme MADDE 14. İl seçim kurulu, ilçe seçim kurullarından gelen tutanakları birleştirerek il seçim çevresindeki: 1) Seçmenlerin sayısını, 2) Oy kullanan seçmenlerin sayısını, 3) İtiraz edilmiş veya ihtilaflı görülmüş olup da, muteber sayılarak hesaba katılan oy pusulaları sayısını, 4) Muteber sayılmıyan ve hesaba katılmayan oy puslaları sayısını, 5) Muteber tutulan ve hesaba katılan oy puslaları genel toplamını, 6) Soyadı alfabe sırasına göre, adayların aldıkları oy sayısını, (rakam ve yazı ile), Gösteren bir tutanak düzenler ve çoğunluk usulüne göre, seçilmiş olanları belirtir. Cumhuriyet Senatosu üyeliğine seçildikleri anlaşılanlara tutanaklarını verir ve bu tutanaklardan ikişer nüshasını Yüksek Seçim Kuruluna gönderir. Seçim sonuçlarının ilânı ve yayımı MADDE 15. Seçim sonuçlarının ilân ve yayımında, Milletvekili Seçimi Kanununun 35 ve 36 ncı maddeleri uygulanır. Seçim delillerinin saklanması MADDE 16. Seçim delillerinin saklanması, Milletvekili Seçimi Kanununun 37 nci maddesi uyarınca yapılır. Seçimin veya tutanakların iptali MADDE 17. Cumhuriyet Senatosu üyeleri tutanaklarına yapılan itiraz, oyların dökümüne, sayımına ilişkin olduğu ve yeniden yapılan döküm, sayım ve hesap sonucunda tutanağın iptaline karar verildiği takdirde, yapılan döküm, sayım ve hesaba göre seçilmiş olduğu anlaşılana Yüksek Seçim Kurulu tarafından tutanak verilir. Bir seçim çevresinde yapılan seçimin, seçilenlerden bir veya daha fazlasının seçimlerinin veya tutanaklarının; seçim işlemleri veya diğer sebeplerle iptaline karar verildiği takdirde, o seçim çevresinde yeniden seçim yapılır ve Yüksek Seçim Kurulu seçimin yenilenmesine dair kararla birlikte, o çevrede yeniden seçimin yapılacağını Resmî Gazete ve diğer vasıtalarla derhal ilân eder. Bu ilândan sonra gelen altmışıncı günü takiben ilk Pazar günü oy verme günüdür. XII

TBMM Albümü BEŞİNCİ BÖLÜM İTİRAZLAR VE ŞİKAYETLER Adaylara karşı itiraz MADDE 18. Adaylıkların geçici olarak ilânından itibaren iki gün içinde, il seçim kuruluna itiraz edilebilir. İtirazlar, il seçim kurullarınca, en geç, oy verme gününden önceki 25 nci gün akşamına kadar karara bağlanır. İlgililer, bu kararlara karşı iki gün içinde, Yüksek Seçim Kuruluna itiraz edebilirler. Yüksek Seçim Kurulu, üç gün içinde ve en geç, kesin aday listelerinin ilânı gününe kadar bu itirazları karara bağlar. ALTINCI BÖLÜM Son hükümler MADDE 19. Bu kanunda özel bir hüküm bulunmayan hallerde "Seçimlerin Temel Hükümleri ve Seçmen Kütükleri" hakkındaki Kanunun, bu kanuna aykırı olmayan hükümleri uygulanır. YEDİNCİ BÖLÜM Geçici hükümler GEÇİCİ MADDE 1. Bu kanun gereğince yapılacak ilk seçim, milletvekilleri seçimi ile aynı tarihte yapılır. Üçte bir yenilemeler için 4 ncü maddede belirtilen tarihler esastır. GEÇİCİ MADDE 2. Birinci ve ikinci yenilemeler, bu kanuna ekli A. B. C. grupları arasında, Cumhuriyet Senatosunun özel birleşiminde Başkan tarafından yapılacak adçekme ile belli olur. GEÇİCİ MADDE 3. 1. Bu kanunun 7 nci maddesindeki siyasî partilerin 15 il çevresinde il ve ilçe teşkilâtı kurmuş olmaları hakkındaki hüküm saklı kalmak şartıyla, ilk Genel Kurul toplantılarını, yapmış olmalarına ve altı aydan beri il ve ilçe teşkilâtı kurmuş bulunmalarına dair olan kayıt, bu kanunun yayınlanmasından sonra yapılacak ilk seçimlerde uygulanmaz. 2. Bu kanuna göre yapılacak ilk Cumhuriyet Senatosu seçimlerine katılacak siyasî partilerin daha evvel kurulmuş olan ilçe ve sandık kurallarına üye vermek hakları saklıdır. Bu hüküm, ilçe seçim kurulu başkanlarınca "Seçimlerin Temel Hükümleri ve Seçmen Kütükleri hakkındaki Kanun"un 19 ve 23 ncü maddeleri gereğince resen uygulanır. Yürürlük MADDE 20. Bu kanun yayımı tarihinde yürürlüğe girer. Yürütmekle görevli makam MADDE 21. Bu kanun hükümlerini Bakanlar Kurulu yürütür. 20 Mayıs 1961 [1] SAYILI LİSTE ANKARA 1 Numaralı seçim çevresi: Ankara Altıntağ Çubuk Kalecik Sulakyurt Delice Kırıkkale Keskin 2 numaralı seçim çevresi: Yenimahalle Ayaş Beypazarı Güdül Kızılcahamam Çamlıdere Nallıhan Merkez ilçesi ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' İlçesi ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' Çıkaracağı Cumhuriyet Senatosu Üye Sayısı 3 1 XIII

TBMM Albümü 2 Numaralı seçim çevresi: Çankaya Balâ Şerefli Koçhisar Haymana Polatlı Elmadağ İSTANBUL 1 Numaralı seçim çevresi: Eminönü Eyüp Bakırköy Fâtih Zeytinburnu Çatalca Silivri 2 Numaralı seçim çevresi: Beyoğlu Şişli Beşiktaş Sarıyer 3 Numaralı seçim çevresi: Adalar Beykoz Kadıköy Üsküdar Kartal Şile Yalova İZMİR 1 Numaralı seçim çevresi: İzmir Seferihisar Urla Çeşme Karaburun 2 Numaralı seçim çevresi: Karşıyaka Menemen Foça Dikili Bergama Kınık 3 Numaralı seçim çevresi: Bornova Kemâlpaşa Torbalı Selçuk Bayındır Tire Ödemiş Kiraz İlçesi ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' İlçesi ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' İlçesi ' ' ' ' ' ' İlçesi ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' İlçesi ' ' ' ' ' ' ' ' İlçesi ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' İlçesi ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' Çıkaracağı Cumhuriyet Senatosu Üye Sayısı 3 5 3 2 3 1 2 XIV

[2] SAYILI LİSTE TBMM Albümü (A) Grubu iller (B) Grubu İller (C) Grubu iller İller Çıkaracağı Cumhuriyet Senatosu üye sayısı İller Çıkaracağı Cumhuriyet Senatosu üye sayısı İller Çıkaracağı Cumhuriyet Senatosu üye sayısı Adıyaman 1 Adana 4 Ağrı 1 Aydın 3 Afyon 3 Amasya 1 Bilecik 1 Ankara 7 Antalya 2 Bolu 2 Bingöl 1 Artvin 1 Çankırı 1 Bursa 4 Balıkesir 4 Çorum 2 Denizli 2 Bitlis 1 Edirne 1 Diyarbakır 2 Burdur 1 Gazianteb 2 Elâzığ 2 Çanakkale 2 İçel 2 Eskişehir 2 Erzincan 1 İzmir 6 Giresun 2 Erzurum 3 Kastamonu 2 Gümüşane 1 Hakkâri 1 Kırklareli 1 Kayseri 3 Hatay 2 Kırşehir 1 Kocaeli 2 İstanbul 10 Konya 5 Muğla 2 İsparta 1 Malatya 2 Niğde 2 Kars 3 Manisa 4 Sakarya 2 Kütahya 2 Maraş 2 Tekirdağ 2 Mardin 2 Nevşehir 1 Trabzon 3 Muş 1 Ordu 3 Tunceli 1 Rize 1 Sinob 1 Urfa 2 Samsun 4 Sivas 4 Uşak 1 Siird 1 Zonguldak 3 Tokad 2 Van 1 Yozgad 2 50 50 50 Devlet Başkanlığına yazılan tezkerenin tarih ve numarası: : 24.5.1961 5/9 Bu kanunun ilânının Başbakanlığa bildirildiğine dair Devlet Başkanlığından gelen tezkerenin tarih ve : 29.5.1961 4/219 numarası: Bu kanunun müzakerelerini gösteren tutanakların Temsilciler Meclisi Tutanak Dergisi cilt ve sayfa : Temsilciler Meclisi Tutanak Dergisi numaraları Cilt Sayfa 2 92 5 239: 252,252:255,255:257,261:263 5 350:356,358,409:411 6 2 : 3 [Birleşim : 28, 65, 67, 73 36, 36 ya 1, 2, 3, ncü ek sıra sayılı basmayazılar. Temsilciler Meclisi 65, 67, 73 ncü Birleşim Tutanak dergilerine bağlıdır.] Bu kanunu görüşen komisyon: Seçim Kanunu Komisyonu. XV

TBMM Albümü C. KURUCU MECLİS KANUNLARI C.1. KURUCU MECLİS TEŞKİLİ HAKKINDA KANUN (1960) (1924 TARİH VE 491 SAYILI TEŞKİLÂTI ESASİYE KANUNUNUN BÂZI HÜKÜMLERİNİN KALDIRILMASI VE BÂZI HÜKÜMLERİNİN DEĞİŞTİRİLMESİ HAKKINDAKİ 12 HAZİRAN 1960 TARİHLİ VE 1 SAYILI GEÇİCİ KANUNA EK "KURUCU MECLİS TEŞKİLİ" HAKKINDA KANUN) (Resmi Gazete ile ilânı: 16.12.1960 Sayı: 10682 No.: 157 Kabul tarihi: 13.12.1960 BİRİNCİ BÖLÜM Genel hükümler I. Kurucu Meclis MADDE 1. Kurucu Meclis, Türk Milletinin zulme karşı direnme hakkını kullanmak suretiyle onun adına harekete geçen Türk Silâhlı Kuvvetlerinin, meşruiyetini kaybetmiş olan idareyi 27 Mayıs 1960 Millî İhtilaliyle devirerek, meşru iktidarı emanet ettiği Millî Birlik Komitesi ile, Demokratik Hukuk Devletinin kurulması yolunda ve mevcut şartlara uygun olarak milletin en geniş mânasiyle temsili gayesini gözeten ve bu kanun hükümlerine göre kurulacak olan Temsilciler Meclisinden teşekkül eder. Millî Birlik Komitesi, bu kanunun altında imzası bulunan başkan ve üyelerden kuruludur. II. Amaç MADDE 2. Kurucu Meclis, Demokrasi ve Hukuk Devleti esaslarını gerçekleştirip teminat altına alacak olan yeni Anayasa ile yeni Seçim Kanununu en kısa zamanda tamamlayarak en geç 29 Ekim 1961 tarihinde iktidarı yeni seçilecek Türkiye Büyük Millet Meclisine devredinceye kadar yasama yetkisi ile yürütme organını denetleme yetkisini bu kanundaki esaslara göre kullanır. Kurucu Meclisin kabul edeceği Anayasa, ancak halkoyu ile tasvibedildikten sonra kesinleşir. III. Milletin temsilciliği MADDE 3. Kurucu Meclis üyeleri, her hangi bir bölgenin, siyasi zümrenin veya kendilerini seçen kurum, kurul, makam ve mercilerin değil Türk Milletinin temsilcileridir. Kurucu Meclis üyeleri, kendilerini seçen kurum, kurul, makam ve merciler de dâhil olmak üzere, Meclisteki çalışmaları ve kullanacakları oylar bakımından hiçbir yerden emir veya direktif almazlar ve yalnız yeminlerine ve vicdanlarına bağlıdırlar. İKİNCİ BÖLÜM Temsilciler Meclisi I. Temsilciler Meclisinin kuruluşu MADDE 4. Temsilciler Meclisi, illerin ve aşağıda yazılı teşekküllerin Temsilciler Meclisi Seçim Kanununa göre seçilecek olan temsilcilerinden kuruludur; a) Devlet Başkanı ve Millî Birlik Komitesi tarafından seçilecek temsilciler: 1. Devlet Başkanı, 2. Millî Birlik Komitesi. b) Bakanlar Kurulu üyeleri, c) İller temsilcileri, d) Siyasi partiler temsilcileri: 1. Cumhuriyet Halk Partisi, 2. Cumhuriyetçi Köylü Halk Partisi. e) Diğer teşekküller ve kurumlar temsilcileri: 1. Barolar temsilcileri, 2. Basın temsilcileri, 3. Eski Muharipler Birliği temsilcileri, 4. Esnaf teşekkülleri temsilcileri, 5. Gençlik temsilcisi, 6. İşçi sendikaları temsilcileri, 7. Odalar temsilcileri, 8. Öğretmen teşekkülleri temsilcileri, 9. Tarım teşekkülleri temsilcileri, 10. Üniversitesi temsilcileri, 11. Yargı organları temsilcileri. XVI

TBMM Albümü II. Temsilciler Meclisi üyeliği ile ilgili hükümler. 1. Komite üyeliği ile bağdaşmazlık. MADDE 5. Millî Birlik Komitesi üyeliği ile Temsilciler Meclisi üyelisi, bir kişi üzerinde birleşemez. 2. Seçilme yeterliliği. MADDE 6. Temsilciler Meclisi üyeliğine, kısıtlı veya kamu hizmetlerinden yasaklı olmıyan, ağır hapis cezası veya sahtecilik, dolandırıcılık, hileli iflâs, hırsızlık, emniyeti suiistimal, zimmet, irtikâp, rüşvet veya ihtilâs suçlarından hüküm giymemiş, 25 yaşını bitirmiş ve en az lise veya benzeri öğretim, kurumlarından diplomalı olan Türk vatandaşları seçilebilirler. Tarım, işçi ve esnaf kurullarınca seçilen temsilcilerin en az ilkokul mezunu olmaları şarttır. Faaliyetleri, yayınları ve davranışları ile 27 Mayıs İhtilâline kadar Anayasaya, İnsan Haklarına aykırı icraat ve siyaseti desteklemekte devam etmiş olanlar, Temsilciler Meclisine üye seçilemezler. 3. Üyelik teminatı MADDE 7. Bu kanunda gösterilen üyeliği kaybetme hali dışında, Temsilciler Meclisi üyeleri hiçbir makam, merci, kurum veya kurul tarafından azledilemez; bunların sıfatlarına ve görevlerine son verilemez. Bir temsilcinin kendisini seçen kurum, kurul, makam, merci, meslek teşekkülü veya siyasi parti ile ilişiği kesilse de temsilcilik sıfatı devam eder. 4. Sorumsuzluk ve dokunulmazlık 5. Üyelikle bağdaşabilen işler. 6. Üyelikle bağdaşamıyan haller. MADDE 8. Temsilciler Meclisi üyeleri; Meclis içinde görevlerini yerine getirmek sırasındaki oy, mütalâa ve sözlerinden sorumlu tutulamazlar, Temsilciler Meclisinin tam üye sayısının salt çoğunluğu ile verilmiş bir kararı olmadıkça sanık olarak sorguya çekilemez, tevkif edilemez, her hangi bir şekilde kişi hürriyetinden yoksun kılınamaz ve yargılanamaz. Ağır cezayı gerektiren suçüstü hali, bu hükmün dışındadır. Ancak bu halde yetkili makam, durumu hemen Temsilciler Meclisine bildirir. Seçilmesinden önce veya sonra Temsilciler Meclisi üyelerinden biri hakkında, verilmiş bir ceza hükmünün yerine getirilmesi, Meclisin hukuki varlığının sona ereceği zamana bırakılır. Temsilciler Meclisi üyeliği süresince dâva ve ceza süre aşımı işlemez. MADDE 9. Temsilciler Meclisinin üyeleri, bu Meclisteki görevlerini aksatmamak şartiyle, serbest mahiyetteki meslekî faaliyetlerine devam edebilirler. Devlet veya diğer kamu tüzel kişileriyle bunlara bağlı teşekkül ve ortaklıklarda görevli iken Temsilciler Meclisine üye seçilenler, bu Meclis sona erinceye kadar görevlerinden izinli sayılırlar. Ancak üniversite öğretim üyeleri bu kayda tâbi değildirler. MADDE 10. 9. maddede yer alan hükümler saklı kalmak üzere Temsilciler Meclisi üyeleri, seçildikleri tarihten sonra Devlet ve diğer kamu tüzel kişileriyle bunlara bağlı teşekküllerde, Devletin ve diğer kamu tüzel kişilerinin doğrudan doğruya veya dolayısıyla katıldıkları ve ilgili oldukları teşebbüs ve ortaklıklarda görev alamazlar. Üniversite öğretim üyeliği bu hükmün dışındadır. Milletlerarası teşekküllerde Devletin temsilinin bu teşekküllerin statüleri gereğince ancak Yasama Meclisi üyeleri tarafından yapılması gereken haller müstesnadır. Temsilciler Meclisi üyeleri, seçildikleri tarihten sonra, Devletin ve diğer kamu tüzel kişilerinin her hangi bir taahhüt işini doğrudan doğruya veya dolayısıyla kabul edemezler ve bunların taraf oldukları anlaşmazlıklarda vekâlet alamazlar. 7. Üyeliğin düşmesi. MADDE 11. İstifa eden veya Temsilciler Meclisi üyeliğine seçilmeye engel olan bir suçtan dolayı kesin olarak hüküm giyen veya kısıtlanan kimsenin üyeliği kendiliğinden sona erer. Temsilciler Meclisi çalışmalarına özürsüz veya izinsiz olarak aralıksız (7) gün katılmıyanlar ile özürsüz ve izinsiz geçecek süreler toplamı (21) günü geçenlerin üyelik sıfatının kalkmasına bu Meclisin tam üye sayısının salt çoğunluğu ile karar verilir. III. Temsilciler Meclisinin çalışması ile ilgili hükümler. MADDE 12. Temsilciler Meclisi Seçimi Kanununa göre seçilecek temsilciler, bu kanunun yayımından sonraki (21). günde, Ankara da Türkiye Büyük Millet Meclisi binasında saat (15) te en yaşlı üyenin başkanlığında kendiliğinden toplanırlar ve aşağıdaki şekilde and içerler: XVII

TBMM Albümü 1. Temsilciler Meclisinin ilk toplantısı ve yemin. "Yurdun bağımsızlığı ve bütünlüğü, milletin egemenliği ve mutluluğu, hukuk devleti, demokrasi ve insan hakları ilkeleri uğrunda bütün gücümle çalışacağım. Adalet ve ahlâk esaslarına bağlılıktan ve yeni Anayasayı demokratik ve lâik Cumhuriyet esaslarına göre en kısa zamanda hazırlamak ve iktidarı yeni Meclise devretmek ülküsünden ayrılmıyacağım. Bunun için şerefim, namusum ve bütün mukaddesatım üzerine and içerim." 2. Başkanlık Divanı. MADDE 13. Temsilciler Meclisi, ilk toplantısını takibeden üçüncü günde toplanarak bir başkan, iki başkanvekili, dört kâtip ile iki idareci üyeden ibaret Başkanlık Divanını seçer. Başkan tarafsız olan üyeler arasından seçilir. 3. Mal beyanı. MADDE 14. Temsilciler Meclisi üyeleri, vazifeye mal beyanı ile başlarlar ve görevlerinin sonunda mal beyanı ile ayrılırlar. 4. Toplantı ve karar nisabı. 5. Görüşmelerin açık oluşu ve tutanaklar. 6. Temsilciler Meclisinin hukuki teminatı. MADDE 15. Temsilciler Meclisi, üye tam sayısının salt çokluğu ile toplanır; aksine hüküm bulunmıyan hallerde hazır bulunan üyelerin salt çokluğu ile karar verir. MADDE 16. Temsilciler Meclisinin görüşmeleri herkese açıktır ve Tutanak Dergisinde olduğu gibi yayınlanır. Bunların başka yollarla da yayınlanması önlenemez ve yayınlanmasından kimse sorumlu tutulamaz. Dış ve iç güvenliği yakından ilgilendiren konularda, toplantıya katılan üyelerin üçte iki çoğunluğu ile kapalı oturuma karar verilebilir. Kapalı oturumların tutanaklarının yayınlanmasına aynı çoğunlukla karar verilmedikçe, bunlar ancak beş yıl sonra yayınlanabilir. MADDE 17. Temsilciler Meclisi, hiçbir makam, merci, kurum veya kurul tarafından kapatılamaz. Bu kanunda gösterilen haller dışında tatil edilemez. ÜÇÜNCÜ BÖLÜM Kurucu Meclisin, görev ve yetkileri I. Genel olarak. MADDE 18. Kurucu Meclisin başta gelen görevi, beşinci ve altıncı bölümlerdeki esaslara göre halkoyuna sunulacak Yeni Anayasayı görüşüp kabul etmek ve Seçim Kanununu yapmaktır. Bunun dışında kanunları yapma, değiştirme, yorumlama ve yürürlükten kaldırma; bütçe ve kesin hesap kanun tasarılarını ve eklerini görüşme ve kabul etme; barışa, savaşa, yabancı Devletlere karşı silâhlı kuvvet kullanılmasına ve zorlama tedbirleri alınmasına karar verme; yabancı Devletler ve milletlerarası teşekküllerle yapılan andlaşmalarla sözleşme ve her türlü anlaşmaları ve Bakanlar Kurulunca ilân edilen sıkı yönetim kararını onaylama yetkileri Kurucu Meclise aittir. II. Kanunların yapılması. 1. Kanun teklif etme hakkı 2. Kanunların görüşülmesi ve kabul edilmesi MADDE 19. Kanun teklif etme hakkı, Bakanlar Kurulu ile Kurucu Meclis üyelerine aittir. Kurucu Meclis üyelerince yapılacak kanun tekliflerinin, en az bir Millî Birlik Komitesi üyesi ile bir Temsilciler Meclisi üyesinin imzalarını taşıması şarttır. MADDE 20. Kanun tasarıları, önce Temsilciler Meclisinde görüşülür. Temsilciler Meclisi tasarıyı kabul, ret veya tadil ederek Millî Birlik Komitesine gönderir. Temsilciler Meclisinin reddettiği bir tasarı Millî Birlik Komitesince de reddedilirse, tasarı düşer. Millî Birlik Komitesi, Temsilciler Meclisinden gelen metni hiçbir değişiklik yapmadan kabul ederse, tasarı kanunlaşır. Millî Birlik Komitesi, Temsilciler Meclisinin kabul etmiş olduğu bir tasarıyı tamamiyle reddeder veya değiştirerek kabul ederse veya Temsilciler Meclisinin tamamiyle reddettiği bir tasarıyı olduğu gibi veya değiştirerek kabul ederse, tasarıyı Temsilciler Meclisine geri gönderir. Temsilciler Meclisi de Millî Birlik Komitesinin ret kararını benimserse, tasarı düşer. Temsilciler Meclisi, Millî Birlik Komitesince kabul edilen metni olduğu gibi benimserse tasarı kanunlaşır. Aksi halde, tasarının ihtilâflı kalan noktaları, Kurucu Meclisteki en kıdemli yargıtay temsilcisinin başkanlığında Millî Birlik Komitesinden ve Temsilciler Meclisinden seçilmiş (Başkan dâhil) 7 şer üyeden kurulu bir Karma Komisyonda görüşülür. Karma Komisyonda beliren ayrı görüşler, Kurucu Meclisin birleşik toplantısında sözcüler tarafından izah edilir ve metinler görüşmesiz oylanır. Millî Birlik Komitesi üyeleri ve Temsilciler Meclisi üyeleri ayrı ayrı oylarını kullanırlar ve tasan oylama yüzdeleri vasatilerine göre kabul veya reddolunur. Kanunlar yayınlanmak üzere derhal Devlet Başkanına gönderilir. Kanunlann görüşülmesinde gözetilecek süreler, Kurucu Meclis İçtüzüğünde belirtilir. XVIII

TBMM Albümü 3. Kanunların yeniden görüşülmek üzere geri gönderilmesi. 4. Kurucu Meclisin birleşik toplantı halinde kullanacağı yetkiler. 5. 1961 Bütçe Kanununun kabulü. MADDE 21. Devlet Başkanı, yayınlanmak üzere kendisine gönderilen kanunları bir defaya mahsus olarak yeniden görüşülmek üzere yedi gün içinde gerekçesi ile birlikte Kurucu Meclise gönderir. Yeni Anayasa ile Seçim Kanunu ve Bütçe Kanunu bu hükmün dışındadır. Geri gönderilen kanun, Karma Komisyonda müzakere edilir. Kurucu Meclisin birleşik toplantısında bir evvelki maddeye göre oylanır. Ancak kabul nısabı 2/3 çoğunluktur. Bu takdirde kanun derhal yayınlanır. MADDE 22. Kurucu Meclis, Anayasayı kabul ve kanun koyma dışındaki yetkilerini, Millî Birlik Komitesi ile Temsilciler Meclisinin bir arada toplanması suretiyle kullanılır. MADDE 23. 1961 yılına ait Bütçe Kanunu tasarısı ile katma bütçeler, Millî Birlik Komitesi ile Temsilciler Meclisinden seçilecek 10 ar üyeden kurulu bir Bütçe Komisyonunda incelenerek Kurucu Meclisin birleşik toplantısında görüşülüp kabul edilir. Bakanlık bütçeleri ile katma bütçeler, Mecliste tüm halinde görüşülür. Bölüm ve maddeler ayrı ayrı görüşülmez. Kabul edilmiyen bütçeler, yeniden incelenmek üzere komisyona geri gönderilir. Kurucu Meclis üyelerinin masraf teklifinde bulunabilme usulleri İçtüzükle düzenlenir. DÖRDÜNCÜ BÖLÜM Kurucu Meclisin toplantı ve görüşmeleri 1. Aralıksız çalışma MADDE 24. Kurucu Meclis aralıksız çalışır. Ancak zaruret halinde, Millî Birlik Komitesi ile Temsilciler Meclisinin birleşik toplantısında, toplantıya katılacakların üçte iki çoğunluğu ile 10 günü aşmamak üzere tatil kararı verilebilir. Tatil sırasında, komisyonlar çalışabilir. Devlet Başkanı Kurucu Meclisi, Temsilciler Meclisi Başkanı Temsilciler Meclisini, tatil bitmeden toplantıya çağırabilir. II. İçtüzükler. III. Birleşik toplantılar, 1. Birleşik toplantılarda Başkanlık Divanı. 2. Birleşik toplantılarda nisap. 3. Birleşik görüşmelerin açık olması ve tutanaklar. MADDE 25. Millî Birlik Komitesi ve Temsilciler Meclisi çalışmalarını kendi İçtüzüklerine göre yaparlar. Kurucu Meclisin birleşik toplantıları için ayrı bir İçtüzük yapılır. Yeni İçtüzüklerde hüküm bulunmıyan hususlarda, eski Türkiye Büyük Millet Meclisi İçtüzüğü uygulanır. MADDE 26. Kurucu Meclisin birleşik toplantılarında Başkanlık, Millî Birlik Komitesinin bu maksatla seçeceği üye ile Temsilciler Meclisi Başkanı arasında nöbetleşe yapılır. İlk birleşik toplantıya Millî Birlik Komitesi tarafından seçilen başkan, başkanlık eder. MADDE 27. Kurucu Meclisin birleşik toplantıları, Millî Birlik Komitesi ve Temsilciler Meclisi üye tam sayılarının salt çoğunluklan ile yapılır. Aksine hüküm olmadıkça kararlar hazır bulunan üyelerin salt çoğunluğu ile verilir. Ancak barışa, savaşa, yabancı devletlere karşı silâhlı kuvvet kullanılmasına, zorlama tedbirleri alınmasına, yabancı devletler ve milletlerarası teşekküllerle yapılan andlaşmalarla Bakanlar Kurulunca ilân edilen sıkı yönetim kararını onaylamaya Kurucu Meclis üye tam sayısının üçte iki çoğunluğu ile karar verilir. MADDE 28. Kurucu Meclisin birleşik toplantıları hakkında, bu kanunun 16 ncı maddesi uygulanır. BEŞİNCİ BÖLÜM Yeni Anayasanın, Seçim Kanununun hazırlanması ve kabulü I. Komisyonlar kurulması. MADDE 29. Temsilciler Meclisi, Başkanlık Divanı seçiminin yapıldığı toplantıda, 20 üyeden kurulu bir Anayasa Komisyonu ile aynı sayıda üyesi olan bir Seçim Kanunu Komisyonunu gizli oyla seçer. Komisyonlar derhal toplanarak başkan, başkanvekili ve sözcülerini seçerler. XIX

TBMM Albümü II. Görüşmelerin önceliği II. Anayasa ve Seçim Kanununun Kurucu Meclisçe kabul tarzı. IV. Anayasa ve Seçim Kanunu yayınlanması ve halkoyuna sunulması. V. Türkiye Büyük Millet Meclisinin toplantısı. MADDE 30. Temsilciler Meclisi ve yukarıki maddede sözü geçen komisyonlar, Anayasa ile Seçim Kanununun gecikmeden görüşülmesini ve kabulünü sağlıyacak çalışma esasları ile usullerini derhal karara bağlarlar. İlgili komisyonca Anayasa ve Seçim kanunlarının tamamen veya kısmen Temsilciler Meclisi Genel Kuruluna gönderilmesinden itibaren bunların görüşülmesine başlanır. Bu görüşmeler, en kısa zamanda bitirilecek surette, öncelikle yapılır. Anayasa ve Seçim Kanunu görüşmelerine başlandıktan sonra, haftada en az dört tam gün bu görüşmelere ayrılır. MADDE 31. Anayasa ve Seçim Kanunu ile ilgili metinler, Temsilciler Meclisinde kabul edilip Millî Birlik Komitesine gönderildiğinde, Komite bunları Temsilciler Meclisi Genel Kurulundaki görüşme süresinin yarısı kadar süre içinde sonuçlandırır. Bu süre (7) günden az olamaz. Millî Birlik Komitesi, Temsilciler Meclisinden gelen metni aynen kabul etmediği takdirde, Temsilciler Meclisinde yapılacak ikinci görüşme, Millî Birlik Komitesindeki görüşme süresinin yarısını geçemez. Ancak bu süre (7) günden az olamaz. Temsilciler Meclisi, Millî Birlik Komitesinden gelen metni ikinci görüşmede aynen kabul etmediği takdirde, ihtilâflı kalan noktaların halli için karma komisyon teşkil edilir, bu komisyonca kabul edilen metin, Kurucu Meclisin birleşik toplantısında öncelikle ve aralıksız olarak görüşülüp halkovuna sunulacak hale getirilir. Anayasa ve Seçim Kanununun ihtilâflı noktalarının halli için yapılacak Kurucu Meclisin birleşik toplantısı müzakerelerinde kararlar üçte iki çoğunlukla alınır. MADDE 32. Kurucu Meclisce kabul edilen Anayasa ve Seçim Kanunu Devlet Başkanı tarafından derhal yayınlanır. Anayasanın halkoyuna sunulması tarihi ve siyasi partilerin Anayasa Konusundaki propaganda serbestliği kararını Millî Birlik Komitesi verir. MADDE 33. Türkiye Büyük Millet Meclisi genel seçim tarihi; halkoyu sonucu belli olduktan sonraki ilk haftanın Cuma günü yapılacak Kurucu Meclis birleşik toplantısında, Türkiye Büyük Millet Meclisinin en geç 29 Ekim 1961 de görevine başlaması sağlanacak surette tesbit edilir. ALTINCI BÖLÜM Yeni Anayasanın vaktinde yetiştirilmemesinin veya reddedilmesinin sonuçları I. Anayasanın ve Secim Kanununun Kurucu Meclisçe hazırlanması ve kabulü müddeti. II. Ret halinde yeni Temsilciler Meclisinin secimi III. Yeni Temsilciler Meclisince ve Milli Birlik Komitesince Anayasanın kabulü müddeti. MADDE 34. Kurucu Meclis, Anayasa ile Seçim Kanununu en geç 27 Mayıs 1961 tarihine kadar tamamlar. Bu süre, bir defaya mahsus olmak üzere 15 gün uzatılabilir. Anayasa bu tarihe kadar yine tamamlanmış olmazsa, 35. maddeye göre Temsilciler Meclisinin yerini alacak yeni bir Temsilciler Meclisi seçilir. MADDE 35. Halkoyu sonucunda Anayasa reddedilirse, her 100 000 nüfus için bir üye hesabiyle ve yeni Seçim Kanunu hükümlerine göre yeni bir Temsilciler Meclisi seçilir. Seçim tarihi halkoyunu mütaakıp ilk haftanın Cuma günü Kurucu Meclis birleşik toplantısında tesbit ve ilân olunur. Bu Meclis, seçimin yapıldığı tarihin ertesi gününden başlıyarak 5. gün saat 15 te Ankara da çağrısız toplanır. Bu Meclisin görevine başlaması ile eski Temsilciler Meclisinin hukuki varlığı sona erer ve bu kanunla Temsilciler Meclisine verilmiş olan görev ve yetkiler kendiliğinden yeni Temsilciler Meclisine geçer. MADDE 36. 35. maddeye göre halk tarafından seçilecek olan yeni Temsilciler Meclisinin ve Millî Birlik Komitesinin bu kanunda Anayasanın kabulü için konulmuş olan usul uyarınca ve en geç 29 Ekim 1961 de yeni Anayasaya göre Türkiye Büyük Millet Meclisinin görevine başlamasını mümkün kılacak bir süre içinde kabul edecekleri Anayasa, Devlet Başkanı tarafından derhal yayınlanır ve 2. maddenin son fıkrası dikkate alınmadan yürürlüğe girer. Bundan sonra 33. madde hükümleri uygulanır. XX