MEHMET UTKU ÖZTÜRK 1961 KURUCU MECLİSİ

Ebat: px

Şu sayfadan göstermeyi başlat:

Download "MEHMET UTKU ÖZTÜRK 1961 KURUCU MECLİSİ"

Gonca Yalçınkaya
7 yıl önce
İzleme sayısı:

1 MEHMET UTKU ÖZTÜRK 1961 KURUCU MECLİSİ

2 İÇİNDEKİLER ÖNSÖZ...VII İÇİNDEKİLER... IX KISALTMALAR... XIX GİRİŞ DEMOKR AT PARTI İKTIDARININ SONUNA DOĞRU DP nin Muhalefete Karşı Tutumu Parlamento Dışı Muhalefete Karşı Tutum Parlamentodaki Muhalefete Karşı Tutum MAYIS MÜDAHALESIYLE BAŞLAYAN DÖNEM Müdahalenin Nitelendirilmesi Milli Birlik Komitesi Yönetiminin Kuruluşu Devlet Yönetiminin MBK Tebliğleriyle Yürütüldüğü Dönem MBK Yönetiminin Geçiciliği Cemal Gürsel in İlk Kabinesinin Kurulması Geçici Anayasanın Yapılması SAYILI KANUNLA KURULAN ANAYASAL DÜZEN: Kanunun İçeriği ve Kapsamı Yasama Yetkisi Yürütme Yetkisi Devlet Başkanı Bakanlar Kurulu MBK nin Faaliyetleri EMİNSU Olayı...32

3 X ler Olayı ler Olayı MBK nin EMİNSU, 147 ler ve 14 ler Tasarruflarıyla İlgili Sonuç KURUCU MECLIS E GIDEN YOL Kurucu İktidar Kavramı Mayıs Müdahalesinin Kurduğu İktidar Bir Kurucu Meclis Kurulması Düşüncesinin Ortaya Çıkması Kurucu Meclis Düşüncesinin Kabulü KURUCU MECLISIN OLUŞTURULMASI: 157 SAYILI KANUNLA KURULAN ANAYASAL DÜZEN Kurucu Meclis Kavramı Kurucu Meclisin Oluşturulması Yasama Yetkisinin Paylaşılması Kurucu Meclis in Görev ve Yetkileri MBK ile Temsilciler Meclisi nin Yasama Yetkilerinin Karşılaştırılması Yasa Yapımında Devlet Başkanının Rolü Anayasanın Değiştirilmesi Usulü TEMSILCILER MECLISI SEÇIM KANUNU: 158 SAYILI KANUN Kanunun Hazırlanması Devlet Başkanı ve MBK Tarafından Seçilecek Temsilciler Devlet Başkanı Tarafından Seçilecek Temsilciler İl Temsilcilerinin Seçimi Siyasi Partiler Temsilcilerinin Seçimi CKMP CHP TEMSILCILER MECLISININ GÖRÜŞTÜĞÜ SEÇIMLERE İLIŞKIN KANUNLAR Anayasanın Halkoyuna Sunulması Hakkında Kanun Yapılacak Olan Halkoylamasının Niteliği Kanunun 3. ve 4. Maddelerinin Anlamı...65

4 7.2. Seçimlerin Temel Hükümleri ve Seçmen Kütükleri Hakkında Kanun Kanunun Düzenleme Alanı Tartışması Müstakil Kanun Konusu Sayılı Kanundaki Değişiklikler Daimi Kütük Meselesi Seçim Sistemine Getirilen Yenilikler Geçici Kütük Sistemi Seçmen Kütüklerinde Adli Teminat sayılı Kanunun Sistemi Yeni Kanunun Öngördüğü Sistem Tasarı Düzenlemesi ile İlgili Görüşmeler Seçmen Yaşının 18 e İndirilmesi sayılı Kanundaki Düzenleme ile Tasarı Düzenlemesinin Karşılaştırılması Subay ve Astsubaylara Oy Hakkının Tanınması Subay ve Astsubayların Oy Hakkıyla ilgili Kısa Geçmiş Tasarı Düzenlemesinin 5545 sayılı Milletvekilleri Seçimi Kanunu Düzenlemesi ile Karşılaştırılması Madde Görüşmeleri KURUCU MECLIS IN ANAYASA TASARISININ CUMHURIYETIN TEMEL NITELIKLERI VE TEMEL HAKLAR VE ÖDEVLER KISMINI MÜZAKERESI Cumhuriyetin Nitelikleri İnsan Hak ve Hürriyetleri İfadesi Milli Devlet İlkesi Milliyetçilik İfadesi Yerine Milli Devletin Kullanılması MBK ce Yapılan Değişiklik Üzerine Görüşmeler Kabul Edilen Milli Devlet İlkesinin Anayasa Komisyonu Tarafından Tanımlanması Anayasanın Genel Hükümleri Egemenlik...95 XI

5 XII Tasarı Gerekçesine Göre Benimsenen Egemenlik Anlayışı Tasarının Benimsediği Egemenlik Anlayışının 1924 Anayasasındaki Egemenlik Anlayışından Farkı Yasama Yetkisi ve Yürütme Görevi Anayasa Komisyonu nun Gerekçesi Tasarının Benimsediği Sistemin 1924 Anayasası ile Karşılaştırılması Anayasanın Üstünlüğü ve Bağlayıcılığı Maddenin Düzenlenme Gerekçesi ve 1924 Anayasası Düzenlemesinden Farkı Anayasa Normlarının Bağlayıcılığı ile İlgili Tartışmalar Anayasanın İdareyi Bağlaması Meselesi Anayasa Normlarının Bireyleri Bağlayıcılığı Meselesi Anayasa Normlarının Yargı Erkini Bağlayıcılığı Meselesi Devlet Şeklinin Değişmezliği İlkesi Maddenin Tasarıdaki Yeri Değiştirilmezliğin İçeriğine Dair Tartışmalar Temel Hak ve Ödevler Genel Hükümler Genel Olarak Temel Haklar Tasarının Getirdiği Düzenin 1924 Anayasal Düzeni ile Karşılaştırılması Tasarının Temel Hak ve Özgürlükler Kataloğunun Sistematik Getirileri Tasarının Temel Hak ve Özgürlükler Kataloğunun İçerik Olarak Getirileri Temel Hakların Niteliği ve Korunması Maddenin İçeriğinin Açıklanması Devletin Engelleri Kaldırma Ödevi Tabii Hak Anlayışının Terk Edilmesi Üzerine

6 XIII Temel Hak ve Özgürlüklerin Sınırlandırılması Maddenin Anlamı İkinci Fıkradaki Sınırlama Sebeplerine Sosyal Adalet in Eklenmesi Meselesi Öz ün Tanımı Meselesi Kanun Önünde Eşitlik Kişinin Hakları ve Ödevleri Kişi Dokunulmazlığı ve Özel Hayatın Gizliliği Tasarı Düzenlemesinin 1924 Anayasasındaki Düzenlemeyle Karşılaştırılması Maddenin Kapsamı Maddeye Öz Güvencesi Eklenmesi Teklifi Özel Hayatın Gizliliği Laiklik İlkesi ve Vicdan Özgürlüğü Laikliğin Tanımının Anayasada Bulunması Meselesi Türkiye deki Laiklik Anlayışının Kendine Özgü Nitelikleri Vicdan Özgürlüğünün Boyutları Özgürlüğün Negatif Boyutu Özgürlüğün İçsel Boyutu ve Dışavurumu Arasındaki Ayrım Dini Öğretim Meselesi Diyanet İşleri Bakanlığı nın Varlığı ve Statüsü Maddenin Son Halini Alışı Düşünce Özgürlüğü Basın ve Yayın ile İlgili Hükümler Sosyal ve İktisadi Haklar ve Ödevler Katalog Hakkında Sosyal Devlet, Sosyal Adalet ve Çalışma İlkesi Kavramları Hakkındaki Görüşmeler Mülkiyet Hakkı Mülkiyete ait Genel Kural Maddenin Tasarıdaki Yeri Maddenin İçeriği

7 XIV Toprak Mülkiyeti Maddenin Kısa Hikayesi Maddenin Anayasa Komisyonu Tarafından Düzeltilmiş Hali Üzerindeki Görüşmeler Düzenlemenin Yürürlükteki Çiftçiyi Topraklandırma Kanunu ile İlişkisi Kamulaştırma Maddenin Kurucu Meclis in Gündemine Gelişi Maddenin Gerekçesi Kamulaştırma Bedeli ve Bedelin Taksitle Ödenmesi Meselesi Maddenin İlk Hali Üzerine Maddenin Anayasa Komisyonu Tarafından Tekrar Düzeltilmesinin Ardından Maddenin Komisyona Tekrar Gidip Gelmesi Üzerine Komisyon Açıklaması Anayasa Komisyonu nun Maddeyle İlgili Son Yorumu Maddenin Kabulü Devletleştirme Özel Teşebbüsün Çalışma Şartları Açısından Kamu Hizmetinin Niteliği Açısından İktisadi ve Sosyal Hayatın Düzeni Toplu Sözleşme ve Grev Hakkı Maddenin Anlamı Grevin Niteliği Üzerine Grev Hakkının Düzenlenme Tekniği Üzerine Sağlık Hakkı Hakkın Anayasa Hükmü Olarak Düzenlenmesinin Gerekçesi Hakkın Öznesi olan Herkes Meselesi Devletin İktisadi ve Sosyal Ödevlerinin Sınırı Maddenin Hukuki Anlamı

8 XV Maddenin Ekonomi Politikası Açısından Anlamı Maddedeki Kriterlerin Somutlaştırılması Gerekliliği Madde Düzenlemesinin Kötüye Kullanılması İhtimali Siyasi Hak ve Ödevler Katalog Hakkında Vatandaşlık Vergi Ödevi Maddenin Tasarıdaki Yeri Mali Güç Ödeme Gücü Meselesi Vergi Benzeri Mali Yükümlülükler Meselesi Maddenin Kabulü KURUCU MECLIS IN ANAYASA TASARISININ DEVLETIN TEMEL KURULUŞU KISMINI MÜZAKERESI Yasama Cumhuriyet Senatosunun Adı TBMM nin Görev ve Yetkileri Meclis Tasarruflarının Kanun Şeklinde Yapılması Yasama Yorumu (Teşrii Tefsir) Yasama Dokunulmazlığı Yasama Dokunulmazlığı Kaldırılan Milletvekilinin Tekrar Seçilmesi Yasama Dokunulmazlığı Kaldırılan Milletvekilinin Yasama Döneminde Yargılanması Maddede Yapılan Değişiklikler Çift Meclis Çift Meclis Fikrinin Oluşumu İkinci Meclisin Niteliği Çift Meclisli Yasama Organına Geçişle İlgili Görüşmeler Gensoru

9 XVI Anayasası ndaki Gensoru Düzenlemesi ve Tasarının Düzenlemesinin Karşılaştırılması Gensoru Yetkisinin Niteliği Cumhuriyet Senatosu ile Millet Meclisi nin Yetkilerinin Dengesi Yürütme Cumhurbaşkanının Seçimi ve Tarafsızlığı Tasarı Düzenlemesinin 1924 Anayasası Düzenlemesi ile Farkı Cumhurbaşkanının Konumu ve Seçimi Cumhurbaşkanının Sorumsuzluğu ve Sorumluluğu Düzenlemelerin İçeriği Sorumluluk Hallerinin Düzenlenmesi TBMM Seçimlerinin Cumhurbaşkanınca Yenilenmesi Tasarı Düzenlemesinin İçeriği Madde Hakkındaki Görüşmeler Öncesinde Anayasa Komisyonu nun Açıklaması Seçimlerin Yenilenmesinde Cumhurbaşkanı ve Başbakanın Konumları ve Yetkileri Yapıcı Güvensizlik Önergesi Teklifi Bakanlar Kurulunun Kuruluşu Tasarı Düzenlemesinin 1924 Anayasası Düzenlemesinden Farkı Parlamento Dışından Bakan Atanması Tüzükler Tasarı Düzenlemesinin 1924 Anayasası Düzenlemesinden Farkı Tüzüklerin Çıkarılmasında ve Yargısal Denetiminde Danıştay ın Rolü Yargı Tasarı Düzenlemesinin 1924 Anayasal Düzeniyle Karşılaştırılması Mahkemelerin Bağımsızlığı Tüzük ve Yönetmeliklerin Kanuna Aykırılığı Meselesi.204

10 XVII Yüksek Hakimler Kurulu Yüksek Hakimler Kurulu nun Tasarruflarının Niteliği Anayasa Mahkemesi Anayasa Mahkemesi nin Kuruluşu Anayasa Mahkemesi nin Üye Kompozisyonu Üyelerin Seçildiği Kaynaklar Mahkemeye Sayıştay dan Üye Seçimi Anayasa Mahkemesine Başkan Seçilmesi Anayasa Mahkemesinin Görev ve Yetkileri Anayasanın Yorumlanması Yetkisinin Anayasa Mahkemesine Verilmesi Anayasa Mahkemesi ne Verilen Yetkilerin Genişletilmesi Anayasa Mahkemesi nin Kanunları İncelemesinin Sınırı İptal Davası Dava Hakkının Genişliği İptal Yoluna Başvurabilme Açısından Sistemler İptal Sisteminin Federalizmle İlişkisi Anayasa Mahkemesinin Kararlarının Etkisi KURUCU MECLIS DÖNEMININ SONU: 1961 SEÇIMLERI Temsilciler Meclisi ndeki ve Kurucu Meclis teki Son Görüşmeler Tasarının Halkoyuna Sunulması ve Kabulü Ekim 1961 Seçimleri Cumhurbaşkanlığına Giden Yol SONUÇ KAYNAKÇA

Benzer belgeler

İÇİNDEKİLER ÖNSÖZ...VII İÇİNDEKİLER...IX

İÇİNDEKİLER ÖNSÖZ...VII İÇİNDEKİLER...IX ÖNSÖZ...VII İÇİNDEKİLER...IX BIRINCI BÖLÜM ANAYASA HUKUKUNUN KISA KONULARI 1. 1961 Anayasası ile 1982 Anayasası nın Hazırlanış ve Kabul Ediliş Süreçlerindeki Farklılıklar...1 2. Üniter, Federal ve Bölgeli