KAZAN DERGİSİ (1970-1980)

KAZAN DERGİSİ (1970-1980) B. Tümen SOMUNCUOĞLU* Özet: Türkiye de yaşayan Kazan Tatarları nın neşrettiği süreli yayınlardan olan Kazan Dergisi 1970 ile 1980 yılları arasında yayınlanmıştır. Dönemin siyasi olaylarına pek eğilmeyen bu dergi Tatar kültürünü yeni nesillere aktarmak amacını gütmüştür. Tatar tarihi, edebiyatı, halk oyunları, şarkıları ve ileri gelenleri hakkında pek çok makalenin neşredildiği bu dergi Türkiye deki Kazan Tatarlarının kültür hayatında önemli bir rol oynamıştır. Anahtar Kelimeler: Kazan Tatarları, Kazan Tatar Kültürü, Matbuat, Nadir Devlet, Ahmet Temir, Journal of Kazan (1970-1980) Abstract: The Journal of Kazan, one of the periodicals of Kazan Tatars living in Turkey, was published between 1970 and 1980. It did not deal with the contemporary politics much, and pursued the goal of transferring the Tatar culture to younger generations. This journal, in which numerous articles about Tatar history, literature, folk songs, dances, and the notables were published, had an important role in cultural life of Kazan Tatars in Turkey Keywords: Kazan Tatars, Kazan Tatar Culture, Press, Nadir Devlet, Ahmet Temir 1970 li yıllarda Kazan Tatarları 1 Türkiye nin Eskişehir, Ankara, İstanbul ve İzmir şehirlerinde ve küçük guruplar halinde diğer şehirlerinde yaşamakta idiler. İdil Ural bölgesinden Türkiye ye topluca göçler 1861 yılında Rusya da köylülerin toprağa bağlılıklarının kaldırılması neticesinde köylülerin yer değiştirmesine genel olarak izin verilmesinin de etkisiyle başlamıştır. Rusya nın orta mevkiinde bulunmaları hasebiyle Kazan Tatarlarının kaçak olarak Türkiye ye hicret etmeleri zordu. Rus idaresi 1861 yılından sonra da zaman zaman göç etmek isteyen guruplara güçlük çıkarmış ve göç etmek isteyen herkese izin vermemiştir. Göçlerin üç ana sebebi vardır. Dini ve siyasi baskılar, ekonomik sebepler ve savaş- * Dr., Gazi Üniversitesi Fen-Edebiyat Fakültesi Tarih Bölümü btsomuncuoglu@yahoo.com 1 İdilboyu Tatarları literatürde Kazanlılar, Tatarlar, İdil-Ural Türkleri, İdilboyu Türkleri, Kuzey Türkleri, Türk-Tatarlar ve Kazan Tatarları gibi isimlerle ifade edilmektedirler (Devlet 1970:3). Bizde bu yazımızda Kazan dergisinin ismine atfen genel olarak Kazan Tatarları ibaresini kullanacağız.

B. Tümen SOMUNCUOĞLU lar. 1891-1892 yılında Rusya da yaşanan kıtlık Türkiye ye yönelik bir Kazan Tatar göçüne sebep olmuştur. 1897 Rusya da yapılan genel nüfus sayımı ve bunun Müslüman ahalide yarattığı endişeler ayrıca Kazan Tatarları arasında Cedit hareketinin güçlenmeye başlaması ile mektep ve medreseler üzerinde baskıların artması hatta Kuran-ı Kerim in Rus idaresi tarafından sansürlenmesi de halk arasındaki memnuniyetsizliği artırmış ve Rusya esareti altında İslamın doğru olarak yaşanamayacağını düşünen bir gurup Türkiye ye göç etmiştir. Türkiye ye gelen Kazan Tatarları Anadolu da Hüdavendigar (bu vilayete gelenler Bursa Merkez Sancağı, Karahisar ve Kütahya Sancakları na yerleştirildiler. Bu gün Eskişehir de yaşanlar o dönemde Kütahya Sancağı na bağlı olan Eskişehir e yerleştirilenlerin ahfadıdır), Ankara, Trabzon, Sivas ve Aydın vilayetlerine yerleştirilmişlerdir.(ocaklı 2005: 896-906) Yine 1877-1878 Osmanlı-Rus Savaşı ndan sonra Türkiye ye bir gurup Kazan Tatarı gelmiştir. Bundan sonra aralıklarla küçük gurupların Türkiye ye göç hareketleri devam etmiştir. 20. asrın başında Mançurya, Çin, Kore ve Japonya ya gidenlerin bir kısmı da daha sonradan Türkiye ve ABD ye göç etmişlerdir. Bu kitlesel göçlerin dışında özellikle Rusya da 1917 yılında gerçekleşen Ekim Devrimi sonrası Türkiye ye yönelik bir Kazan Tatar aydın göçü olmuştur ki yeni kurulan Türkiye Cumhuriyeti nin inşasında bu aydınların büyük faydası olmuştur. 1970 li yıllarda Türkiye de bulunan Kazan Tatarlarının İstanbul da Kazan Türkleri Kültür ve Yardımlaşma Derneği, İdil-Ural Türkleri Kültür ve Sosyal Yardım Derneği ve Ankara da da Kazan Kültür ve Yardımlaşma Derneği ni kurduklarını görmekteyiz. Kazan dergisi yayın hayatına girmeden önce 1965-1968 yılları arasında İstanbul daki Kazan Türkleri Kültür ve Yardımlaşma Derneği Tukay Bülteni ismiyle 37 nüshalık bir bülten yayınlanmış fakat bu proje devam ettirilemiyerek akim kalmıştır (Devlet 1970: 3-5). Kazan Dergisi Nadir Devlet 2 in 2 Nadir DEVLET 15.07.1944 tarihinde Mukden de (Mançurya) doğdu. 1971 yılında İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Umumi Türk Tarihi Kürsüsü nü bitirdi. 1972-1974 yılları arasında Maximilian Üniversitesi Türkoloji ve Yakın Doğu Enstitüsünde Yüksek Lisans yaptı. 1976-1982 yıllarında İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Umumi Türk Tarihi Kürsüsü nde 1905-1917 Rusya Türklerinin Milli Mücadele Tarihi adlı teziyle doktorasını tamamladı. 1963-1967 yılları arasında MEB İslam Ansiklopedisi nde tashih memuru, 1967-1971 yıllarında ise TAE de sözlük tarama memuru olarak calıştı. 1972-1984 yılları arasında Hürriyet Radyosu Tatar-Başkurt Servisi nde Radyo Programcılığı yaptı. 1986-1991 yılları arasında Marmara Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları ve Uygulama Merkezi nde Müdür Yardımcılığı görevinde bulundu. 1989-1990 yıllarında 72 TSA / Yıl: 13, S: 1, Nisan 2009

Kazan Dergisi (1970-1980) başkanlığında aynı derneğin yayın organı olarak 1970 ile 1980 yılları arasında toplam 23 sayı neşredilmiştir. Üç ayda bir yayınlanması planlanan dergi sadece 1972 yılında dört sayı çıkabilmiştir. Bazı yıllar bir, iki, üç nüsha çıkan dergi 1979 yılında yayınlanamıştır. 3 17 x 24 ebadında yayınlanan derginin kapağında beyaz zemin üzerinde Kazan şehrinde bulunan Süyümbike Kulesi nin resmi bulunmaktadır. Rusların Kazan ı işgali esnasında sabık Kazan Hanının eşi olan Süyümbike Tatar Türkleri için bağımsızlık sembolü olmuştur. Derginin beşinci sayısına kadar imtiyaz sahibi Rifat Muhtesip, yazı işleri müdürü ise Nadir Devlet tir. Altıncı sayıdan itibaren ise imtiyaz sahibi Dr. Mahmut Alukay, yazı işleri müdürü ise Reşit Agi olmuştur. Derginin yayın hayatı boyunca sekreterlik görevini Saide Arslanbek Hanımefendi yürütmüştür. Derginin 11. sayısına kadar Redaksiyon Kurulunda Prof. Dr. Ahmet Temir 4, Mahmut Tahir 5,Rifat Muhtesip, Nadir Columbia Üniversitesi Orta Asya Araştırmaları nda misafir-araştırmacı öğretim üyeliği yaptı. 1984 yılından itibaren Marmara Üniversitesi Fen-Edebiyat Fakültesi Tarih Bölümü nde ögretim üyesi ve 1991 yılında Marmara Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü nde Müdür Yardımcılığı görevine atandı. Daha sonra Yeditepe Üniversitesi Tarih Bölümü Başkanlığı na getirildi. Üyesi olduğu kuruluşlar: Türk Tarih Kurumu, Türk Kültürünü Araştırma Enstitüsü dür. Bildiği yabancı diller; Almanca, İngilizce ve Rusça dır. Kitapları: Çağdaş Türkiler, Doğuştan Günümüze Büyük İslam Tarihi, Ekcilt, İstanbul, 1993. Çağdaş Türk Dünyası, İstanbul: MÜ Fen-Edebiyat Fak. Yay., 1989. İsmail Bey (Gaspıralı), Ankara: Kültür ve Turizm Bakanlığı Yay., 1988.Rusya Türklerinin Milli Mücadele Tarihi 1905-1917, Ankara: Türk Kültürünü Araştırma Enstitüsü Yay., 1985. N.Devlet (haz.), Milletlerarası Çağdaş Türk Alfabeleri Sempozyumu, İstanbul, 1992.Turkic Studies in the World and Turkey, İstanbul: Fatih Yayınevi, 1987.Dünyada Türklük Araştırmaları ve Türklük Araştırmaları ve Türkiye, İstanbul: Fatih Yayınevi, 1987.Kazak ve Tatar Türkleri, İstanbul: Boğaziçi Yayınları,1976. http://www.biyografi. net/kisiayrinti.asp?kisiid=2687. 3 1970 iki sayı-1971 üç sayı-1972 dört sayı-1973 bir sayı-1974 üç sayı-1975 iki sayı- 1976 iki sayı- 1977 iki sayı-1978 bir sayı-1979 yayın yok-1980 bir sayı. Toplam 23 sayı yayınlanmamıştır. 4 Prof. Dr. Ahmet Temir, bir Tatar şehri olan Elmet te 14 Kasım 1912 de dünyaya gelmiştir. Henüz beş yaşında iken 1917 Ekim İhtilali patlak vermiş, iç savaş çıkmış ve dokuz-on yaşında iken bölgede hüküm süren 1921-1922 yıllarındaki dehşetli açlığı görmüştür. İlk eğitimini o zamanlar bir kasaba olan Elmet te bir medresede alır. 1920 de babası Bügülme ye imam tayin edildiği için oraya giderler. Orada Rus okuluna devam eder. Bu arada akrabası olan tanınmış Tatar tarihçisi Hadi Atlasi nin teşviki ile Almanca da öğrenmeye başlar. Ancak 1926 yılında Ahmed i molla çocuğu olduğu için okuldan kovarlar. On dört yaşındaki bir çocuk için bu çok kötü bir tecrübedir. Bu durum onu ülkeden kaçma gibi zor bir karara yöneltmiştir. Neticede henüz 17 yaşında iken 17 Haziran 1929 da dört arkadaşı ile bin bir meşakkatle Batum a ulaşır, ancak üçü güvenlik güçlerine yakalanır. Ahmet ile sonra Topkapı Sarayı Müzesi müdürü olacak Ahat-Ural TSA / Yıl: 13, S: 1, Nisan 2009 73

B. Tümen SOMUNCUOĞLU Devlet yer almışlardır. Bu sayıdan itibaren bu heyete Naile Binark katılmış ve beş kişilik heyet derginin yayın hayatı boyunca değişmemiştir. Derginin idare yeri İstanbul basım yeri ise Ankara olmuştur. 6 Derginin amacı birinci sayısında Türk dünyasında Kazanlıları tanıtmak ve Rusya dışındaki Tatarlar arasındaki bağları güçlendirmek şeklinde ifade edilmiştir. Türkiye de Kazan Tatarları ile alakalı neşriyatın eksikliği eliştirilerek bu alanda hizmet vermek istendiği vurgulanmıştır (Devlet 1970: 5). Dergide hem akademisyenlerin hem de bağımsız araştırmacıların yazılarına yer verilmiştir. Dergi akademik bir amaç hedeflemekten ziyade halk için özellikle de dünyanın değişik bölge- Bikkul, bin bir tehlikeler atlatarak gizlice 8 Temmuz 1929 da, Türkiye ye iltica ederler. Prof. Dr. Yusuf Akçura nın kefil olması ile başta Trabzon Muallim Mektebi ne oradan da İstanbul Haydarpaşa Lisesi ne devam eden Ahmet Temir 1935 te bu liseden mezun olmuş ve Ankara Üniversitesi Dil Tarih ve Coğrafya Fakültesi ne kaydolmuştur. 1936 yılında kazandığı bursla Almanya ya yollanmış ve burada gösterdiği başarı ile 2 Haziran 1943 yılında Felsefe Doktoru unvanını almıştır. Almanya da tahsilde iken babası Carullah ve akrabaları tarihçi Hadi Atlasi ile başka şahısların tutuklanıp 15 Şubat 1938 yılında kurşuna dizilme haberini alır. Bu onun için korkunç bir haber olur, uzun yıllar bunun etkisinden kurtulamaz. Doktora öğrenciliği esnasında 1936-1943 yılları arasında Tatarca lektörü olarak çalışmış, bir müddet Almanlara esir düşen İdil-Urallı Tatar, Başkurt ve Çuvaş askerleri ile de ilgilenmiştir. Doktorasını tamamlayan Temir, Türkiye ye döner, askerlik görevini yapar. 1947-1951 yıllarında Müzeler Genel Müdürlüğü nde çalışır. Daha sonra iki yıl Hamburg Üniversitesi nde Türkçe lektörü olarak çalışır ve aynı zamanda doçentlik tezini hazırlar. 1 Ağustos 1953 te doçent unvanını alır. 1955 yılında ise DTCF Türkoloji Bölümü nde göreve başlar, 1962 yılında profesörlüğe yükseltilir, 1982 yılında 70 yaşında iken bu üniversiteden emekli olur. Türkoloji ve Mongolistik üzerine uzman olan Temir in telif ve tercüme kitapları bulunmaktadır. Bunun dışında değişik ansiklopedilerde, derlemelerde, hatıra kitaplarında ve dergilerde iki yüzün üstünde makalesi bulunmaktadır. Üniversite hocalığı esnasında bir hayli öğrenci yetiştirmiş, Türkçe ye değerli eserler kazandırmıştır. 1961 ile 1975 yılları arasında Ankara da Türk Kültürünü Araştırma Enstitüsü nün kurucu müdürü olarak görev yapmıştır. Ahmet Temir 19 Nisan 2003 Cumartesi günü Ankara da 91 yaşında vefat etmiştir. Ayrıntılı bilgi için bakz. http://www.kulturad.org/_haber_2003_10_3 5 Mahmut Tahir 27.8.1922 tarihinde Çin in Harbin şehrinde tüccar bir ailede dünyaya gelmiştir. İlk mektebi Tatar okulunda okumuş ve 1945 yılında Harbin Teknoloji Üniversitesi ne girmiş 1951 yılında Makine Mühendisi olarak mezun olmuştur. 12 yıl Çin de mühendis olarak çalıştıktan sonra 1963 yılında göçmen olarak Türkiye ye gelmiş ve 1965 yılında Devlet Şu işlerinde çalışmaya başlamıştır. İngilizce, Rusça ve bir miktarda Çince ve Japonca bilmektedir. Yayınlanmış onlarca makalesi ve birkaç kitabı bulunmaktadır. Mahmut Tahir 28.12.1991 tarihinde vefat etmiştir (Arslanbek 1992: 40-44). 6 İdare Yeri: Şair Nigar Sokak 59, Kızılay Apartmanı Osmanbey İstanbul. Basıldığı Yer: Ayyıldız matbaası Ankara. Derginin idare yeri İstanbul olmasına rağmen hazırlanması ile alakalı faaliyetlerin büyük bir kısmı Ankara da Türk Kültürü Araştırma Enstitüsü nde gerçekleştirilmiştir. Prof. Dr. Ahmet Temir, Mahmut Tahir ve Saide Arslanbek hazırlık çalışmaları ve yazıların toplanma işi ile ilgilenmişlerdir. 74 TSA / Yıl: 13, S: 1, Nisan 2009

Kazan Dergisi (1970-1980) lerinde yaşayan Kazan Tatar halkına seslenmek, yeni Tatar nesillerine Tatar kültürünü daha iyi tanıtmak amacı ile neşredilmiştir. Dergide yer alan Kazan Tatarlarının tarihi, kültürü, dili, edebiyatı vb. konularla ilgili makaleler hem araştırmacılar hem de kendi geçmişini öğrenmek isteyen Tatarlar için çok önemli bilgiler ihtiva etmektedir. SSCB nin mevcut oluduğu ve Türkiye de Türk Dünyası ile alakalı yayınların çok az olduğu bir dönemde Kazan dergisi Tatar kültürürünün yaşatılması ve tanıtılması bakımından çok önemli bir misyon gerçekleştirmiştir. Döneminin Tataristan ı ve Rusyası ile ilgilenmeyip doğrudan Tatarların geçmişine özelliklede yakın geçmişine odaklanan dergi tek kelime ile ifade edildiğinde Tatar ruhunu ifade etmek amacını güden bir süreli yayın olmuştur diyebiliriz. Günlük siyaset ve politik gelişmelerden kendini soyutlayan dergi tam bir kültür misyonu gütmüştür. Hem dünyanın değişik bölgelerinde yaşayan Tatarlar için hem de Türkiye Türkleri için Tatar Türklerinin kültürel ve tarihi mirasını gözler önüne sermeye çalışan dergi Tatar kültürünün korunmasını hedef alan bir yayın politikası takip etmiştir. Dergiyi okuyan kişinin edindiği ilk izlenim samimiyettir. Türk dünyası ve Kazan Tatarları ile ilgilenen herkesin heyecanla okuyacağı dergi dönemin Tatar diasporasından tutunda, yeni çıkan yayınlara ve yemek tariflerine kadar verdiği bilgilerle okuyucuları kolayca etkisi altına almakta ve Tatar kültürünü daha çok öğrenme arzusu doğurmaktadır. Bugün Tatar Türkleri üzerinde araştırma yapmaya başlayacak olan kişilerin sağlıklı bir psikolojik zemin edinmek için çalışmalarına bu dergi ile başlamaları çok faydalı olacaktır. Elbetteki 23 sayı çıkmış bu dergi ile Tatar kültürüne ve tarihine tamamen vakıf olmak mümkün değildir. Fakat bu dergi Tatar kültürüne giriş açısından çok faydalı bir neşriyattır. Ayrıca dergi 1970 ile 1980 li yıllar arasındaki Tatar diasporasının durumu hakkında da çok önemil bilgiler vermektedir. Dergide Mahmut Tahir M.T. ve Ankaralı kısaltmasını, Naile Binark N.B. kısaltmasını, Ahmet Temir A.T. kısaltmasını, Hamit Zübeyr Koşay da İdilboylu kısaltmalarını veya müstear isimlerini bazı yazılarında kullanmışlardır. Dergi, Kazan Tatarlarının zenginlerinden Ahmet Veli Menger in 7 7 Ahmet Veli Menger 8 Aralık 1891 tarihinde bugünkü Kazakistan topraklarında bulunan Kızılcar (Petropavlovsk ) şehrinde 13 çocuklu bir Kazan Tatar ailesinin en küçük çocuğu olarak dünyaya geldi. Babası ticaretle uğraşıyordu. 1897 yılında eski usul mektepte okumaya başladı. 1901 yılında babasını kaybeden Ahmet Veli işleri devralan abisinin yanında ticari konularda bilgi sahibi oldu. Ayrıca kendi imkanları ile Rusça öğrenmeye TSA / Yıl: 13, S: 1, Nisan 2009 75

B. Tümen SOMUNCUOĞLU maddi desteği ile çıkmıştır. Menger, bu dergiye ve derneğe verdiği maddi destek ile asrın başında Tatar Türkleri arasında örneğini gördüğümüz milli neşriyat, okul, tiyatro vb. sosyal yenilik hareketlerini destekleyen milli zengin tüccar geleneğini devam ettirmiştir. Ahmet Veli Menger in vefatı derginin de kapanmasına yol açmıştır. Onun sağladığı maddi imkanların kaybı derginin devamını engellemiştir. KAZAN DERGİSİ FİHRİSTİ Yıl:1 Sayı: 1 Eylül 1970 Nadir Devlet Başlarken 3 Rifat Muhtesip Derneğimiz 7 M. T. Tarih-Hatıra: Kazan Türklerinde Tahsil-Bilim 10 Mahmut Tahir Rusya Dışında Kazan Türkleri 14 Ahmet Veli Menger Abdullah Kari 15 Mahmut Tahir Biyografya: Abdullah Kari 17 Nadir Devlet Şahveli(Riyanoğlu Klevli) İlder 19 Şahveli İlder Edebiyat: Milli Kaygıdan 22 Hüseyin Gabdüş Premeç Maşinası 26 Zahide Tahir Dahige 32 Abdullah Tukay Sak-Suk Beyiti 34 Halk Edebiyatı(Şiir) Yemli Agidil Buyları 42 Destan Alp nıng Turmışı Hem Bulgar Şeherining Salınuvı 44 Masal Zirek Kart 50 Rifat Muhtesip Haberler(Çağrı) 56 Dernek Haberleri 57 Muhtelif Haberler 60 Açılış Konuşması 61 Basından 63 başladı. 1905 yılında Kazak yazarlarından Mirjakup Dulatoğlu ile tanışan Ahmet Veli bulunduğu bölgedeki Kazaklarla ilişki kuruyor aynı zamanda etrafındaki siyasi ve sosyal gelişmeleri de yakından takip etmeye çalışıyordu. Bu dönemde Kazakistan a Rus göçmenler getiriliyor ve Kazaklar kendi topraklarından çıkmaya zorlanıyorlardı. 1911 yılında Kızılcar şehrinde ayrılan Ahmet Veli ticari faaliyetleri sebebiyle Doğu Kazakistan ve Moğolistan bölgesine gider. 1914 yılında Birinci Dünya Savaşı nın başlamasından sonra Çin in Haylar bölgesine giden Ahmet Veli burada ticari faaliyetlerini devam ettirir. Zaten Penza, Haylar vb. Rus sınırındaki Çin şehirlerinde küçük de olsa bir Kazan Tatar diasporası oluşmuştur. 1925 yılında Harbin şehrinde Ayşe Hanımla evlenir. Daha sonra Türkiye ye gelen Ahmet Veli burada ticari faaliyetlerine devam eder. Boch ve Mersedes firmalarının temsilciliklerini alır. Aynı zamanda Türkiye deki ve diğer bölgelerdeki Kazan Tatarlarının kültürel faaliyetlerine elinden geldiğince maddi destek sağlar. 10 Kasım 1978 yılında İstanbul da vefat etmiştir. Emrullah Agi, Ahmet Veli Menger, Kazan İstanbul, 1980, 23, 6-15. Daha geniş bilgi için bkz. Safiye İmre, İlbaris Nadriov, Ahmetveli Menger Hatıralar, Kazan 1997. 76 TSA / Yıl: 13, S: 1, Nisan 2009

Kazan Dergisi (1970-1980) Yıl:1 Sayı: 2 Aralık 1970 Nadir Devlet Türkiye de Kazan Türklerini Tanıtma Meselesi 1 Ne Durumdadır? Rifat Muhtesip Kazan Tatarlarında Gece Toplantıları 9 Naile Binark Çağımızın Büyük Türk Bilgini Ord. Prof. Dr. 11 Reşid Rahmeti Arat Kazanlı(Reşid Rahmeti Nindi Nur 15 Arat) Kazanlı (Reşid Rahmeti Batır Cigit 17 Arat) Ord. Prof. Dr. Zeki Velidi - 19 Togan Emrullah Agi Zahidullah Agiş 20 Ankaralı Zahide Tahir 22 Zahide Tahir Uylarım 24 Nadir Devlet Ord. Prof. Dr. Sadri Maksudi Arsal 26 Mecit Gafuri 29 Mecit Gafuri Han Mescidi 31 Muhammed Zahir Bigi - 33 Fatih Kerimi - 35 Mahmut Tahir Rusya Dışındaki Kazan Türkleri 37 M. T. Kazan Türklerinde Tahsil-Bilim 41 Şahveli(Riyanoğlu Klevli) Millet Süzi 44 İlder Hüseyin Gabdüş Ortak Vicdan 46 Halk Cırları(Şiir) İ, Anam Bik Sağınam 53 Tatar Halk Yemekleri 55 İlan 57 Açık Teşekkür 57 Rifat Muhtesip Çağrı 58 Dernek Haberleri 59 Muhtelif Haberler 62 Yıl:1 Sayı: 3 Mart 1971 İstiklal Marşı 1 Naile Binark Mehmet Akif Ersoy ve İstiklal Marşı 3 Nadir Devlet Kazan Türkleri ve Abdullah Tukay 6 Gabdulla Tukay Vasiyetim 12 Ahmet Temir Tukay Devri Kazan Şairleri 13 Gabdulla Tukay Tugan Til 18 Gabdulla Tukay Şüreli 19 Sultan(Ahmed Virgaz) Şagirge 27 TSA / Yıl: 13, S: 1, Nisan 2009 77

B. Tümen SOMUNCUOĞLU Şahveli Klevli İlder Tukay İzinden 29 Şahveli Klevli İlder İl Yulduzı 31 Ahmet Veli Menger Bubi Medresesi ve Bubi Kardeşler 33 Ahmet Temir Tatar Sözünün Menşei Hakkında 41 Doğumunun 120. yılı Dolayısıyla Gaspıralı İsmail 45 Bey (1851-1914) Vefatının 50. yılı Dolayısıyla Alimcan Barudi 47 (1851-1914) Misbah Mittahoğlu (1923-1970) 50 A. T. Ölümünün 100. yıldönümü Dolayısıyla Şeyh Şamil 51 (1875?-17.2.1871) M. T. Kazan Türklerinde Tahsil-Bilim 53 Mahmut Tahir Rusya Dışındaki Kazan Türkleri 55 Tatar Halk Yemekleri 57 Dernek Haberleri 59 Kazan Kültür ve Yardımlaşma Derneğinin Milli Gecesi 61 Yıl:1 Sayı: 4 Haziran 1971 Naile Binark Şanlı Türk Zaferi Malazgirt Meydan Muharebesinin 1 900. yıl dönümü 26 Ağustos 1071 Ahmet Veli Menger İmtiyazlı Buharalılar 3 M. T. Rusya Dışında Kazan Türkleri 7 Ahmet Temir Kazan ve Şimal Türk Edebiyatının Eski Kaynakları 10 (XlX. Yüzyıla kadar) Minhaç Kazan 16 Naile Binark Büyüklerimizi Tanıyalım: Profesör Abdülkadir İnan 20 (1889- ) Osman Ali Veli Ahmet Hakim (1882-1970) 26 Doğumunun 80. Yılı Dolayısıyla Mir Haydar Feyzi 28 (1891-1921) Nadir Devlet Ölümünün 50. Yılı Dolayısıyla Zakir Remi 32 (Derdimend) (1859-1921) Ölümünün 35. Yılı Dolayısıyla Rizaeddin Fahreddin 36 (12.1.1859-14.4.1936) Ahmet Temir Abdünnasır Kursavi (1771/1772-1812) 44 Seniye Işıkay Kazan lı Kardeşler 46 Tatar Halk Yemekleri 47 Bibliyografya: Dergimiz Hakkında Basında Çıkan 53 Yazılar Dernek Haberleri 59 78 TSA / Yıl: 13, S: 1, Nisan 2009

Kazan Dergisi (1970-1980) Kazan Kültür ve Yardımlaşma Derneğinin Küçük 60 Kardeşlerinden Suzan Devletşah ın 23 Nisan Bayramı İntibaları Muhtelif Haberler 62 Yıl:ll Sayı: 5 Eylül-Ekim 1971 Abdülkadir İnan Atatürk ve Dış Türkler 3 Ahmet Veli Menger Kazan Türklerinin Milli, Medeni Faaliyetlerinde 6 İmam ve Tüccarların Rolü Ahmet Temir Kazan ve Şimal Türk Edebiyatının Eski Kaynakları 12 ll M. T. Maddi Kültürümüzden 21 Kazan Profesör Dr. Akdes Nimet Kurat (22.4.1903-27 8.9.1971) Nadir Devlet Kazanlı Tarihçi ve Islahatçı Din Adamı Şihabeddin 33 Mercani Hal Tercümesi Ölümünün 25. Yıldönümü Dolayısıyla Fethi Burnaş 42 (1898-1946) Fethi Burnaş Tınlık Avazı 43 Nadir Devlet Doğumunun 115. Yılı Dolayısıyla Gabdurrahman İlyasi (1856-1895) Mahmut Tahir Uzak Doğu Neşriyat Faaliyetlerimiz (Harbin deki 47 Türk-Tatar Dini ve Milli Cemiyeti) Hüseyin Gabduş Hikaye: Yırak Şark 49 Şahveli Klevli İlder Baykal Buyında 53 Tatar Halk Yemekleri 57 Dernek Haberleri 59 Muhtelif Haberler 60 Plaklarda Milli Cırlar 62 İlan 63 Düzeltme (Geçen Sayıdan) 64 Yıl:ll Sayı: 6 Eylül-Aralık 1971/Şubat 1972 Doğumunun 80. Yılı Dolayısıyla Ahmet Veli Menger 1 Mahmut Tahir-Nadir Türkiye de Yaşayan Kazan lıların Sosyal 4 Devlet Vaziyetlerine İstatistik Bir Bakış Nadir Devlet Kazanlı Tarihçi ve Islahatçı Din Adamı Şihabeddin 8 Mercani Talebeleri, Eserleri ve Tarihi Hizmetleri Ölümünün 50. Yılı Dolayısıyla Abdullah Bubi (1867?-1922) 20 TSA / Yıl: 13, S: 1, Nisan 2009 79

B. Tümen SOMUNCUOĞLU Ölümünün 15. Yıldönümü Dolayısıyla Profesör Sadri 23 Maksudi Arsal (1880-2.2.1957) Yazılışının 900 Yıldönümü Dolayısıyla (1072-1972) 25 Divanü Lügüt-it Türk ve Kaşgarlı Mahmud Kilisli Rifat Bilge Divanü Lügüti-t Türk ve Emiri Efendi 27 Minhaç Türk Dünyası 36 Mahmut Tahir Bin Yıl Camii (Harbin deki Türk-Tatarların Dini ve 38 Milli Cemiyeti) İ. Çinbay Yulçı Ürnek (Şiirler) 42 M. Karateev Tatarlar Hakkında Bazı Gerçekler 44 Naile Binark Finlandiya Türkleri Tarafından Şeker Bayramı 55 Münasebetiyle 21.11.1971 Tarihinde Helsinki de Tertiplenen Çocuklar Günü San-Fransisko Tatar Sanatkarlarının Moskovadaki Gösterisi 58 Chronicle Prof. Dr. Akdes Nimte Kitaplar Arasında 59 Kurat Tatar Halk Yemekleri 61 Rahile Agi Muhtelif Haberler 64 Yıl:ll Sayı: 7-8 Mart-Ağustos 1972 Prof. Dr. Akdes Malazgirt Zaferi Sıralarında İdil Boyu ve 1 Nimet Kurat Karadeniz in Kuzeyindeki Türk Kavimleri Büyük Bulgar Şeheri ve Onun Tarihi Hakkında 4 Prof. Dr. Ahmet Türk-Moğol İmparatorluğu Devrinde Sosyal ve 7 Temir Askeri Teşkilat Cemender Türk Havacılık Tarihinde Türkler 25 Arslanoğlu Şah Veli İlder-Kevli Güzel İstanbul 30 Ş. Şişman İstanbul Karayları 32 Fevziye Tansel Kırım Hanı lv. Mehmed Giray ın Elimize Geçen 38 Yeni Bir Koşması Reşit Latif Kazan Türklerinde Kuyumculuk Sanatı 41 Minhaç Vatanı Sagınu 47 Mahmut Tahir-Nadir Kazan Türklerinde Musiki 49 Devlet Teftileü 56 Bişik Cırı-Beşik nağmesi 57 Umızaya-Akçiğdem 58 Seniye Işıkay Nisan Yağmuru 60 Prof. Dr. Ahmet Temir Hüseyinoğulları 61 80 TSA / Yıl: 13, S: 1, Nisan 2009

Kazan Dergisi (1970-1980) Nadir Devlet Şihabeddin Mercani 64 Gabdulla Tukay Şihab Hazret 80 Hüseyin Feyzıhani 84 Mechul Şagir Tabınır İdim 86 Ş. Niğmeti Bilgisiz Kabir 89 Mahmut Tahir Harbin deki Türk-Tatarların Dini ve Milli Cemiyeti 91 İnayetullah Akçora Mukden Şeherindeki Tatarların Dini ve Milli 98 Cemiyeti Akıllı Kilin 100 Ekiyet-Hikaye Akıllı Kilin 101 Ekiyet-Hikaye Agay Kaznı Niçik Bülgen? 103 Masal Han Kızının Falic(Torgınlık)Avıruından Tirilüi 105 Tatar Halk Yemekleri 109 Ahmet Gizzetullah 111 Ayşe Cemil 113 Dernek Faaliyetleri 114 Muhtelif Haberler 115 Kitaplar Arasında 118 İlan 120 Yıl:lll Sayı: 9 Eylül-Kasım 1972 Prof. Dr. Saadet Ölümünün 70. Yıldönümü Dolayısıyla Abd-ül 3 Çağatay Kayyum Nasıri ve Eserleri Prof. Dr. Ahmet Temir Abdülkayyum Nasiri nin Hayatından 18 Kayyum Nasıri Fevakih el Cülasa dan 24 Salavat Yulay 25 Salavat Beyiti 28 Başkurt Sözünün Menşei Hakkında Efsaneler 32 İ. İşgay Balta Sapı 34 M. T. İdil Boyunda İslam Dini 35 Galiyebanu 39 Epipe 41 Mahmut Tahir Kazan Türklerinde Tahsil-Bilim 43 Mahmut Tahir Pagranicnideki Türk-Tatarların Dini ve Milli 48 Cemiyeti Kazan Muhammed Abdulhay Kurbanali 50 A. Battal Taymas Kazan ın Müdafaası 52 Tatar Halk Yemekleri 57 Saide Arslanbek Bibliyografya 58 Muhtelif Haberler 59 TSA / Yıl: 13, S: 1, Nisan 2009 81

B. Tümen SOMUNCUOĞLU Yıl:lll Sayı: 10 Aralık 1973 Kazan Cumhuriyetin Ellinci Yılı ve Atatürk ün Büyük İdeali 3 Onuncu Yıl Marşı 5 Ellinci Yıl Marşı 6 Saide Arslanbek Cumhuriyetimizin 50. Yıldönümü Münasebetiyle 8 Tertiplenen Mühim Konferanslar Ord. Prof. Dr. Sadri Farabi nin Hukuk Felsefesi 11 Maksudi Arsal Nadir Devlet Sovyetler Birliği İçinde Tatar-Başkurdlar 17 Mişerler 22 Minhaç Türk Tarihinden 25 Sibgat Hakim Kazan Artı 28 Şakir Muhammed 29 Mahmut Tahir Doğu Çin Demiryolu Boyunca Yaşayan 30 Tatarlar(Kazanlılar) Naile Binark Ömer Yusuf Akçura 32 Prof. Dr. Ahmet Abdulla Tukay 37 Temir Hüseyin Gabduş Neden Ben Küçük Apuş Değil, Kos-Kocaman 41 Tukay Oldum? Nadir Devlet Abdullah Tukay ın Şiirlerinde Çocuk Teması 48 Emrullah Agi Milli Şarkılarımızın Unutulmayan Bir Gecesi 54 Saide Akay Finlandiya daki Türk Kardeşlere 57 Finlandiya dan Kısa Haberler 58 Kazan Milli Yemekleri 60 Amerika Haberleri 61 Kırım Folklor Gösterisi 62 Türkiye den Muhtelif Haberler 63 Yıl:lV Sayı: 11 1974 Mahmut Tahir Hüseyin Gabdüş 1 Medine Seli-Ahmet Hüseyin Gabdüş ke 5 Sultan Hüseyin Gabdüş ke 7 Hüseyin Gabdüş Milli Tüs-Milli Renk 9 Hüseyin Gabdüş Üzibiz Üçin-Kendimiz İçin 13 Milletçi Rabia Egirci 22 Mahmut Tahir Rabia Abla ile Tanışmamız 25 Naile Binark Tarihin Meşhur Türk Kadınlarından Kazan Melikesi 27 Süyüm-Bike Şah-Veli Kilevli-İlder Yeş Buvınga 31 Mahmut Tahir Haylar daki Türk Tatarların Dini ve Milli Cemiyeti 33 Ahmet Veli Menger in Hatıraları 40 82 TSA / Yıl: 13, S: 1, Nisan 2009

Kazan Dergisi (1970-1980) A. Tukay Taz-Kel 51 A. Tukay Tilençi-Dilenci 55 A. Tukay Nesihat-Nasihat 57 Kitaplar Arasında 58 Amerika Haberleri 60 Türkiyeden Muhtelif Haberler 62 Yıl:lV Sayı: 12 1974 Naile Binark Yavruvatan Kıbrıs 1 N. Binark Ayaz İshaki İdilli 8 Saadet Çağatay Babam Ayaz İshaki nin Son Günleri 18 Prof. Dr. Saadet Ayaz İshaki den Hatıralar 24 Çağatay Ayaz İshaki Tövbekar Kadın 29 Ayaz İshaki nin Her Zaman Söylediği Sözlerden 45 G. Tukay Muharrirge 46 A. Tukay Muharrire 47 Ahmet Veli Menger Tatar Tiyatrosu Hakkında 48 Ahnef Harisov Kazansı Kazan 52 Abdulhak Safiulla Finlandiya da Jarvenpaa Şehrindeki Kültür Bayramı 57 Emrullah Agi San-Fransisko ve Burlingame den Haberler 59 Ankara Haberleri 63 Açık Teşekkür 64 Sayın Okuyucuların Dikkatine 64 Yıl:lV Sayı: 13 1974 Şah-Veli Kilevli-İlder Kurban Beyreminde 1 Naile Binark Bin Yıl Önce Orta Asya da Yaşayan Alim Ebü 3 Reyhan Muhammed İbn Ahmet El Birüni Ahmet Veli Menger Mir Yakup Dulatoğlu 6 Nadir Devlet S.S.C.B. nde Nüfus Hareketi ve Tatarlarda Durum 12 M. T. Mahkeme-i Şerriye ve Müftülerimiz 18 Prof. Dr. Ahmet Temir Tipterler 24 İ. İşgay Masumlar Sesi 25 Hüseyin Gabdüş Eylenmelik Igı-zıgısında Dönüş Karışıklığı 26 Sait Remi-Ilgaz Tan Vakti 34 Nouruzhan İsfendiyar Çınbay Şu Görünen Köyümüz 36 Reşide Aslan Dr. Rabia Arat ın Kısaca Tercüme-i Hali 41 E. Agi Fedakar Bir Ananın Sonu 43 TSA / Yıl: 13, S: 1, Nisan 2009 83

B. Tümen SOMUNCUOĞLU E. Agi Dr. İsmail Ziya Tiregul 46 Saide Arslanbek Alime Topbaş 48 V. Monasiyp(ov) Salavat Küpiri-Salavat Köprüsü 49 Mehmet Gaziz(ov) Barmaklar-Parmaklar 52 Vahit Muhasiyp(ov) Kim Bilen Kim-Kim ile Kim 54 Kazan Milli Yemekleri 59 San-Fransisko ve Burlingame den Haberler 62 Muhtelif Haberler 64 Yıl:V Sayı: 14 1975 Prof. Dr. Akdes Nimet 1917 Şubat İhtilali ve Rusya Türkleri 1 Kurat Naile Binark Kazan Atasözleri 13 Mahmut Tahir Kazan Tiyatrosu Hakkında 25 Gabdullah Tukay Tiatır 31 Abdullah Tukay Tiyatro 32 N. Binark (Çeviren) Kazan Halk Oyunlarında Kız ve Kadınların 33 Giyimleri Murat Bardakçı Kazan Türkleri Musikiye Büyük Değer Verirlerdi 39 Mahmut Tahir Uzak Şark ta Dini-Milli Cemiyetlerimiz 41 Abdulhak Safiulla Jarvenpaa Cemiyeti (Finlandiya) 42 V. Monasıyp(ov) Tüp Tügel Segat-Tam Tamına Saat 44 Zeki Nuri Yal Küni-Tatil Günü 46 Şevket Gali Hezine-Hazine 49 Zekiye Tufayl(ova) Eni Süzi-Anne Sözü 50 Kazan Milli Yemekleri 51 Reşit Mansur Avusturalya Haberleri 53 İstanbul Haberleri 55 Ankara Haberleri 58 Ahmet Veli Menger Kazan Utları Dergisi Redaksiyonuna Açık Mektup 60 Düzeltme 64 Yıl:V Sayı: 15 1975 Naile Binark Finlandiya da Kurulmuş Olan Cemiyetler 1 Mahmut Tahir Kazan Tiyatrosu Hakkında 9 Ahmet Gerey Mısır Piramidlerine, (Kır Yabani)Kızlarına İmrenmek 16 Naile Binark Kazan Atasözleri(ll) 18 Nadir Devlet Türkiye de Kazanlılar 29 Ahmet Veli Menger Aziz Bulat Hakkında Hatırımda Kalanlar 37 İsfendiyar Çınbay Gerçeği Söylediler 40 84 TSA / Yıl: 13, S: 1, Nisan 2009

Kazan Dergisi (1970-1980) Düzeltme 45 N. Binark (Çeviren) Kazan Oyunlarında Erkek Giyimleri 46 A. M. Sakmar Kazan Tarihinden Yapraklar 50 İ. İşgay Genç Nesil 52 Naile Binark Musa Akyeğitzade 54 Üç Kız (Tatar Halk Masalı) 54 İkinci Türk Yayın Kongresi nin Altıncı Komisyonu 59 (Halk, Kültür ve Devlet Yayıları) nda Verilen Teklifler (Kabul Edilmiştir San-Fransisko ve Burlingame den Haberler 61 Ankara Haberleri 63 İstanbul Haberleri 64 Yıl:V Sayı: 16 1975 Prof. Dr. Akdes Nimet Kazan Türklerinin Tanınmış Tarihçi ve 1 Kurat Milliyetçilerinden Hadi Atlas Ord.Prof.Dr. Reşit Kazan Türklerinde Periodik Matbuat 7 Rahmeti Arat Mahmut Tahir Tokyo da Matbaa-i İslamiye 15 Naile Binark Türk Kadını ve Anası 21 Mahmut Tahir Mançurya Şehrindeki Türk-Tatar Cemiyeti 25 Naile Binark Musa Carullah Bigi 27 Minhaç Fatimaga Hat (Fatma ya Mektup) 33 Ahmet Veli Menger Niğmetullah Hacı Karamşak Hakkında Hatıralar 35 Kazan Oyunlarında Kolların Duruşu El Vuruş 36 Oyunu Prof. Dr. Saadet Dr. Sahip Cemal Sultan 42 Çağatay Prof. Dr. Saadet Prof. Dr. Med. İbrahim Veli Odar 43 Çağatay Yalçın Özeke 51 M. T. Ankara Kazan Kültür ve Yardımlaşma Derneğinin 52 Yeni Binası Gami Afzal Kitaplar Yazmışı-Kitapların Alınyazısı 54 Günaydın Gazetesi Başbakan Demirel Helsinki de 58 Cevher Tuganay Finlandiya Haberleri 58 Hürriyet Gazetesi Kazan Türkleri İle Bir Tarih Yaşadım 59 San-Fransisko dan Haberler 60 Emrullah Agi İstanbul Haberleri 63 TSA / Yıl: 13, S: 1, Nisan 2009 85

B. Tümen SOMUNCUOĞLU Yıl:Vl Sayı: 17 1976 Nadir Devlet Sovyetler Birliği ve Çin Halk Cumhuriyeti ndeki 1 Türkler Öyezibek Kişi 17 Ahmet Veli Menger 1922 Yılında Tataristan da Vukua Gelen Açlık 18 Sefaleti Hakkında Bildiklerim Mecit Gafuri Açlık Peygamberi 22 Naile Binark Fatih Emirhan 25 Fatih Emirhan Şark Uyuyor (Şark Yoklıy) 29 Kazan Abdullah Tukay 33 Seniye Işıkay Abdullah Tuka ın 90ncı Yıl Dönümü 35 A. Tukay Su Anası 36 A. Tukay Kadir Gecesi (Kadir Kiç) 40 Şemsyie Apakay Ben Kazan da 41 Ahmet Veli Menger Mekerce Yerminkesinden (Fuar) Hatıralarım 44 Azerbaycan da Petrol ve Zeynel Abidin Tagi(yev) 46 Bibliyografya Eski Kitapçılık Sanatlarımız (Kazan) Sovyet 51 Tatarstanı (Emrullah Agi) Finlandiya Haberleri 53 Basından 53 Amerika Birleşik Devletleri Haberleri 54 Ankara ve İstanbul dan Haberler 55 İçindekiler 56 Yıl:Vl Sayı: 18 1976 Phil.Dr. Hamit Zübeyr Yusuf Akçura Yüzüncü Doğum Yılında Törenle 1 Koşay Anıldı Prof. Dr. Saadet İdil Ural Üzerine Yeni Bir Eser 8 Çağatay İsmet Binark Kontenjan Senatörü Adile Ayda Kazan Türkleri nde 13 Matbaacılık Sahasındaki Çalışmalar Mahmud Tahir Milli Bayrak Matbaası 21 Emrullah Agi Ahun (Baş İmam) İnayetullah Seli-Ahmed 23 Acı Bir Kayıp 28 Naile Binark Kazan Oyunlarında Kolların Duruşu ll 29 (Çeviren) Nerkiz Deuş-Gieling Tukay ga Hörmetler Bilen (Tukay a Hürmetlerle) 37 A. Mecit Şakmar Kazan? Kazansız Olmaz 39 İbrahim Baday 43 İbrahim Baday ın Harbin Hatıraları 44 Ahmet Veli Menger in Hatıralarından 47 86 TSA / Yıl: 13, S: 1, Nisan 2009

Kazan Dergisi (1970-1980) Mahmud Tahir Çan-Çun (Sin-Zin)Türk-Tatar Cemiyeti 49 Naile Binark Petrol Yüksek Mühendisi Kemal Lokman 51 Naile Binark Bibliyografya: 1-Garep harfleri bilen basılgan Tatar 57 Neşriyatının Bibliyografyası, 2-A.H. Halik(ov), Tatar Halkının Kilip Çıgışı Amerika Birleşik Devletleri Haberleri 60 Cevher Tuganay Finlandiya Haberleri 60 Emrullah Agi İstanbul Haberleri 61 Ankara Haberleri 63 Yıl:Vl Sayı: 19 1977 Naile Binark Ord. Prof. Dr. Sadri Maksudi Arsal Ölümünün 1 Yirminci Yılında Törenle Anıldı Adile Ayda Sadri Maksudi nin Hayat Hikayesi 3 Uluğ Kızılkeçili Sadri Maksudi Arsal ın Aziz Ruhuna 14 Phil. Dr. Hamid Z. Sadri Maksudi Arsal ın Hizmetleri ve Millet Anlayışı 15 Koşay Ord. Prof. Dr. Sadri Bir Rus Parti Kongresinde Boğazları Müdafaa 23 Maksudi Arsal Ord. Prof. Dr. Sadri Son Ders Öğütleri 24 Maksudi Arsal Naile Binark Prof. Abdülkadir İnan Hoca ile İlgili Hatıralar 28 Saide Binark Prof. Abdülkadir İnan dan Birkaç Hatıra 38 Seniye Işıkay Abdülkadir İnan 41 Ahmet Veli Menger Ali Ake Umarof 42 Prof. Dr. Alfred Kazan Ne Zaman ve Nerede Meydana 44 Halikov Gelmiş?(Çeviren: Şamil Alukay) N. B. Abdulvahap Yurtsever 55 Ali Akış Vahap Yurtsever in Ardından 57 M. T. Atasözleri 58 Saide Arslanbek Sanat Haberleri 60 Emrullah Agi İstanbul Haberleri 62 Muhtelif Haberler 64 TSA / Yıl: 13, S: 1, Nisan 2009 87

B. Tümen SOMUNCUOĞLU Yıl:Vll Sayı: 20 1977 Phil Dr. Hamit Z. Koşay İdil-Ural Bölgesindeki Türklerin Menşei 1 Hakkında Naile Binark Finlandiya ve Fin-Türk Münasebetleri 11 Şamil Alukay(Derleyen) Çarlık Rusyası nın ve Sovyet Rejiminin 19 Ruslaştırma Politikası Naile Binark Saniye İffet Ugan (Ölümünün 20. Yılı 24 Dolayısıyla) Ahmet Veli Menger Agafuroflar ve Veliyefler Hakkında Hatıralarım 30 Ahmet Veli Menger in Hatıralarından 32 Kayumeddin Yuldaş(of) Milli Dile (Milli Tilge) 33 Çeviren: Nadir Devlet İdil-Dim Dr. Ahmet Lebib Karan (Doğumunun 90ıncı 34 Yıldönümü Münasebetiyle) M.T Neden Öyle Diyorlar 40 N. Binark(Çeviren) Medresede Olan Bir Olay Oyunu 42 Reşit Mansur Avustralya daki Kazan Türkleri 57 Finlandiya Haberleri 58 Emrullah Agi İstanbul Haberleri 59 Ankara Haberleri 61 Kazan Dergisinin 17-20. Sayıları İçin Fihrist 62 Yıl:Vlll Sayı: 21 1978 Naile Binark Abdullah Battal-Taymas 1 A. Battal Taymas Yeni Kazan Türk Edebiyatına Kuşbakışı 7 A. İdilboyu Kazan Türkleri nde Bayramlar ve Bir Aile Kitaplığı 27 Doğan Avcıoğlu Turancılık,Görüşünü Rusya Türkleri Getirir 31 Adile Ayda Türklerin Tarihi Yazısı İçin Bir Açıklama 35 Mahmut Tahir Rusya Dışında Kazanlıların Tiyatro Faaliyetleri 38 Dile Velieva Çev: Şamil Alukay Bulgar Sanatı Sayfalarından 45 Bibliyografya 55 S. Arslanbek Sanat Haberleri 57 Emrullah Agi Kayıplar: Hatip Halidi, Fatima Agiş 58 Devlet Geray Mansur, Feyzullah Yanmirza, 61 Hamidullah Demirbay E. Agi İstanbul Haberleri 63 Ankara Haberleri 64 88 TSA / Yıl: 13, S: 1, Nisan 2009

Kazan Dergisi (1970-1980) Yıl:Vlll Sayı: 22 1978 Başsağlığı 1 Muhtar Kazan Türk Devletinin Anayasası 2 İsfendiyar İşgay Seyf Sarayı nın Yeni Bulunan Eserleri 6 N. B. Kazan Türkleri nin Dünü ve Bugünü 11 Mahmut Tahir Hun Hul Di de Türk-Tatar Cemiyeti 22 Hasan Agay Ayaz İshaki nin Kısa Tercüme-i Hali 26 Emrullah Agi Muhammed Ayaz İshaki yi Anma Töreni 28 Phil. Dr. Hamit Zübeyr Marttı Rasannen 30 Koşay Minhac Dahi Tukay nı İske Alu-Dahi Tukay ı Hatırlama 44 Prof. Dr. Saadet Meryem Bayçın 47 Çağatay Mahmut Tahir Hüseyin Feyizhani 49 Azize Bayçura 51 N. Binark Bir Tez Çalışması 52 Hayrettin Güleçyüz Kazan Türklerinin Dağılması ve Göçler 53 Emrullah Agi Kazan Türkleri Kültür ve Yardımlaşma Derneğinin 61 Yeni Binasının Açılış Merasimi E. Agi İstanbul Haberleri 62 Kayıplar 64 Yıl:lX Sayı: 23 1980 Ahmet Veli Menger 1 Ahmet Veli Menger in Ardından 3 Adile Ayda Tanıdığım En Büyük Centilmen Ahmet Veli Menger 5 Emrullah Agi Ahmet Veli Menger 10 (Derleyen) Prof. Dr. Ahmet Temir Tatar Ediplerinden Zarif Beşiri 16 Muhtar Kazan Türk Devletinin Anayasası ll 18 Altın Ordu (Altınorda) Kağanlığı ll 27 N. Binark Kazan Hanlığı lll 34 E. Agi İmam ve Öğrtemn Münir Hasbullah 53 Tercüman Reşit Rahmeti Arat 55 Nadir Devlet Bibliyografya: Alan Fisher, Kırım Tatarları 56 Muhammed Ayaz İshaki Hayatı ve Faaliyeti 59 İsmet Binark Harry Halen: Handbook of Oriental Collections In 60 Finland Kayıplarımız 65 TSA / Yıl: 13, S: 1, Nisan 2009 89

B. Tümen SOMUNCUOĞLU SONUÇ Yukarıda tanıtmaya çalıştığımız on yıl boyunca 23 sayı çıkmış Kazan Dergisine kolaylıkla erişilememesi ve sadece mahdut kütüphanelerde bulunması sebebiyle yukarıda fihristi verilmiştir. Bu fihristin dergi ve Kazan Tatarları üzerine yapılacak araştırmalarda faydalı olacağını inanıyoruz. KAYNAKLAR Agi, E.(1980). Ahmet Veli Menger. Kazan. Nu. 23, 6-15. Arslanbek, S.(1992). Mahmut Tahir Bey (27.8.1922-28.12.1991). Kardeş Edebiyatlar. Nu. 22, 40-44. Devlet, N. (1970). Başlarken. Kazan.Nu. 1, 3-7. Ocaklı Arzu Kılınç.(2002). XlX. Yüzyılda İdil-Ural Bölgesinden Anadolu ya Göçler, Türkler 13. cilt, 896-906. http://www.biyografi.net/kisiayrinti.asp?kisiid=2687. http://www.kulturad.org/_haber_2003_10_3. 90 TSA / Yıl: 13, S: 1, Nisan 2009