2.2.3 Sınıf 3 Alevlenir sıvılar 2.2.3.1 Kriterler 2.2.3.1.1 Sınıf 3 başlığı, bu Sınıfa ait aşağıda özellikleri verilen maddeleri içeren maddeleri ve nesneleri kapsar: - 1.2.1 de sıvılar tanımının (a) bendine göre sıvı olarak tanımlanır; - 50 C sıcaklıkta, 300kPa dan (3 bar) daha az buhar basıncına sahiptir ve 20 C de ve 101,3 kpa standart basınç altında tamamen gaz değildir; - Parlama noktaları 60 C den daha düşüktür (ilgili test için, bkz. 2.3.3.1). Sınıf 3 başlığı, aynı zamanda, parlama noktası 60 C'nin üstünde olan sıvı maddeleri ve erimiş katı maddeleri de kapsar ve bunlar taşıma sırasında veya aktarma sırasında parlama noktasına eş veya daha yüksek bir sıcaklıkta ısıtılır. Bu maddeler UN No. 3256 ye atanmıştır. Ayrıca, Sınıf 3 başlığı duyarlılığı azaltılmış sıvı patlayıcıları da içerir. Duyarlılığı azaltılmış sıvı patlayıcılar, patlayıcı özelliklerini bastırmak için homojen sıvı bir karışım oluşturmak üzere su ya da diğer sıvı maddelerin içinde çözünmüş halde veya süspansiyon halde bulunan patlayıcı maddelerdir. Bölüm 3.2 Tablo A'daki bunun gibi kayıtlar UN No. 1204, 2059, 3064,3343, 3357 ve 3379 dur. NOT 1: Parlama noktası 35 C nin üzerinde olan, Testler ve Kriterler Elkitabı, Kısım III, alt başlık 32.2.5'e göre yanmayı desteklemeyen maddeler, Sınıf 3'ün maddeleri değildir. Bununla birlikte bu maddeler parlama noktalarından daha yüksek veya parlama noktalarına eşit sıcaklıkta ısıtılırken taşıma için aktarılır ve taşıma edilirse, Sınıf 3 maddeleridir. NOT 2: Yukarıdaki paragraf 2.2.3.1.1'den türetilerek, parlama noktaları 60 C den çok ve 100 C den az olan dizel yakıt, gazolin, sentetik olarak üretilen ürünler dahil olmak üzere ısıtmayağı (hafif) Sınıf 3, UN No. 1202 maddeleri olarak kabul edilir. NOT 3: 2.2.61.1.4 ila 2.2.61.1.9 daki soluma durumunda çok zehirli olan yanıcı sıvılar ile parlarlama noktası 23 C ve üzeri olan zehirli maddeler Sınıf 6.1 içerisindedir (bkz.2.2.61.1). Solunduğunda çok zehirli olan sıvılar Bölüm 3.2 Tablo A Sutun(2) de tam sevkiyat adı Solunum yoluyla zehirli veya Sutun(6)da Özel Hüküm 354 ile belirtilmiştir. NOT 4: Yüksek derecede zehirli, zehirli ve daha az derecede zehirli ve parlama noktası 23 C veya üzerinde olan pestisit olarak kullanılan alevlenir sıvı maddeler ve müstahzarlar Sınıf 6.1 maddeleri içerisindedir (bkz. 2.2.61.1). 2.2.3.1.2 Sınıf 3 maddeleri ve nesneleri aşağıdaki şekilde alt gruplara ayrılır: F Alevlenir sıvılar, ikincil riski olmayan ve bu maddeleri içeren nesneler: F1 F2 F3 Alevlenir sıvılar, parlama noktası 60 C ve altında olan; Alevlenir sıvılar, parlama noktası 60 C'den fazla olan, parlama noktasında veya üstündeki bir sıcaklıkta (yükseltilmiş sıcaklıktaki maddeler) taşınan veya taşıma için aktarılan; Alevlenir sıvılar içeren nesneler; FT Alevlenir sıvılar, zehirli: FT1 Alevlenir sıvılar, zehirli; FT2 Pestisitler; FC FTC D Alevlenir sıvılar, aşındırıcı; Alevlenir sıvılar, zehirli, aşındırıcı; Duyarlılığı azaltılmış sıvı patlayıcılar. - 141 -
2.2.3.1.3 Sınıf 3 altında sınıflandırılan maddeler ve nesneler, Bölüm 3.2 Tablo A'da listelenmiştir. Bölüm 3.2 Tablo A'da ismen belirtilmeyen maddeler 2.2.3.3'ün ilgili kaydına atanır ve bu bölümün hükümlerine uygun olarak ilgili ambalajlama grubuna atanır. Alevlenir sıvılar, taşıma için arz ettikleri tehlike derecelerine göre, aşağıdaki ambalajlama gruplardan birinde sınıflandırılır: a Ambalajlama grubu Parlama noktası (Kapalı kap) Başlangıç kaynama noktası I -- 35 C II a < 23 C > 35 C III a 23 C 60 C > 35 C Ayrıca bkz. 2.2.3.1.4. (a) ikincil riske (risklere) sahip bir sıvı için ambalajlama grubu, yukarıdaki tablo uyarınca belirlenir ve ikincil riskin (risklerin) önemi göz önünde bulundurularak sınıflandırma ve ambalajlama grubu, 2.1.3.10 daki tehlike önceliği tablosu uyarınca belirlenir. 2.2.3.1.4 Boya, emaye, lake, vernikler, yapıştırıcılar, cilalar gibi parlama noktaları 23 o C nin altında olan viskoz yanıcı sıvı maddeler, Testler ve Kriterler El kitabı Kısım III alt başlık 32.3 te öngörülen aşağıdaki koşulların karşılanması durumunda, ambalajlama grubu III e atanabilirler: (a) Vizkozitesi 2 ve parlama noktası aşağıdaki tabloya uygun olan: Kinematik vizkozite (tahmini) ν (sıfıra yakın kayma hızında) 23 C de mm 2 /sn Akış süresi t saniye Ağız (jet) çapı (mm) Parlama noktası, kapalı- kap ( C) 20 < ν 80 20 < t 60 4 17 üstü 80 < ν 135 60 < t 100 4 10 üstü 135 < ν 220 20 < t 32 6 5 üstü 220 < ν 300 32 < t 44 6-1 üstü 300 < ν 700 44 < t 100 6-5 üstü 700 < ν 100 < t 6 Limitsiz (b) (c) (d) Çözücü ayırma testinde, şeffaf çözücü katmanın %3'ten azı ayrılıyor; Karışım ya da herhangi bir ayrılan çözücü Sınıf 6.1 ya da Sınıf 8 kriterlerini karşılamıyor; Maddeler kapasitesi 450 litreden fazla olmayan kaplar içerisinde ambalajlanmıştır. 2 NOT: Bu hükümler aynı zamanda kuru kütlece %12.6'yı aşmayan bir nitrojen içeriği bulunan %20'den fazla nitroselüloz içermeyen karışımlar için de geçerlidir. Kuru kütlece %12.6'yı aşmayan bir nitrojen içeriği bulunan %20'den fazla fakat %55'ten fazla olmayan nitroselüloz içeren karışımlar UN No. 2059 atanan maddelerdir. Parlama noktası 23 C'nin altında olan ve şunları içeren karışımlar: - nitrojen içeriği ne olursa olsun %55'ten fazla nitroselüloz; ya da - kuru kütlece %12.6 üzerinde bir nitrojen içeriği bulunan %55'ten fazla olmayan nitroselüloz; Sınıf 1 (UN No. 0340 ya da 0342) veya Sınıf 4.1 (UN No. 2555, 2556 ya da 2557) maddelerdir. Vizkozitenin saptanması: Maddenin Newton yasalarına uymadığı veya vizkozitenin saptanması için akış kabının aksi şekilde uygun olmadığı durumlarda, maddenin dinamik vizkozite katsayını belirlemek için 23 C de ve kayma hızı sayısında değişken kayma hızına sahip bir vizkometre kullanılır. Elde edilen değerler, kayma hızına karşı taslak olarak belirlenir ve daha sonra sıfır kayma hızına göre tahmini olarak hesaplanır. Bu şekilde elde edilen ve yoğunluğa bölünen dinamik vizkozite, sıfıra yakın kayma hızında görünür kinematik vizkoziteyi verir. - 142 -
2.2.3.1.5 Aşağıdaki özelliklere sahip viskoz sıvılar: - parlama noktası 23 C ya da üstünde olup 60 C'den az ya da eşit olan; - zehirli, aşındırıcı ya da çevreye zararlı olmayan; - nitroselülozun kuru kütlesinde %12.6'dan fazla nitrojen içermemesi koşuluyla %20'den fazla nitroselüloz içermeyen; ve - kapasitesi 450 litreden fazla olmayan kaplar içerisinde ambalajlanan; şu koşullara bağlı olarak ADR'ye tabi değildir: (a) çözücü ayırma testinde (bkz. Testler ve Kriterler Elkitabı, Kısım III, alt bölüm 32.5.1), ayrılan çözücü katmanının yüksekliği toplam yüksekliğin %3'ünden azsa; ve (b) viskozite testinde akış süresi (bkz. Testler ve Kriterler Elkitabı, Kısım III, alt bölüm 32.4.3), 6 mm ağız (jet) çapıyla aşağıdaki değerlere eşit ya da bunlardan büyükse: (i) (ii) 60 saniye; ya da viskoz sıvı Sınıf 3 maddelerin %60'ından fazlasını içermiyorsa 40 saniye. 2.2.3.1.6 Ek katkılar sonucu Sınıf 3 maddeleri, Bölüm 3.2 Tablo A'da ismen belirtilen maddelerin ait oldukları risk kategorilerinden farklı kategorilere girdikleri takdirde, bu karışımlar ve çözeltiler, asıl tehlike derecelerine göre ait oldukları kayıtlara atanır. NOT: Çözeltilerin ve karışımların (müstahzar ve atıklar gibi) sınıflandırılması için, ayrıca, bkz. 2.1.3. 2.2.3.1.7 Ayrıca, 2.3.3.1 e ve 2.3.4'a uygun olarak test prosedürleri uyarınca ve 2.2.3.1.1'de verilen kriterler uyarınca, ismen belirtilen veya ismen belirtilen bir madde içeren, çözeltinin veya karışımın bu Sınıfın hükümlerine (bkz. 2.1.3) tabi olup olmayacağı belirlenebilir. 2.2.3.2 Taşıma için kabul edilmeyen maddeler 2.2.3.2.1 Kolayca peroksit oluşturmaktan sorumlu Sınıf 3 maddelerinin (heterosiklik, oksijenlenmiş maddeler veya eterlerle olduğu gibi) hidrojen peroksit (H2O2) olarak hesaplanan peroksit içeriği % 0,3'ten fazla ise taşınması kabul edilmez. Peroksit içeriği 2.3.3.3'te belirtildiği gibi belirlenmelidir. 2.2.3.2.2 Sınıf 3 teki kimyasal olarak kararsız maddeler, taşıma sırasındaki polimerizasyonu veya tehlikeli bozulmalarını önlemek için gerekli önlemler alınmadıkça taşıma için kabul edilmez. Bu amaçla, tanklarda ve haznelerde bu tepkimelere yol açabilecek maddelerin bulunmamasına dikkat edilmelidir. 2.2.3.2.3 Bölüm 3.2 Tablo A'da listelenmiş olanlardan başka duyarlılığı azaltılmış sıvı patlayıcılar Sınıf 3 maddesi olarak taşıma için kabul edilmez. - 143 -
2.2.3.3 Toplu kayıtların listesi Alevlenir sıvılar ve bu maddeleri içeren nesneler İkincil riski olmayan F F1 1133 YAPIŞTIRICILAR alevlenir sıvı içeren 1136 KÖMÜR KATRANI DAMITIKLARI, ALEVLENİR 1139 KAPLAMA ÇÖZELTİSİ (yüzey uygulamaları veya endüstriyel veya araç alt kaplaması, varil veya fıçı iç kaplaması gibi diğer kaplamaları kapsar) 1169 ÖZÜTLER, AROMATİK, SIVI 1197 ÖZÜTLER, TATLANDIRICI, SIVI 1210 MATBAA MÜREKKEBİ, alevlenir veya 1210 MATBAA MÜREKKEBİ, alevlenir veya MATBAA MÜREKKEBİ İLE İLGİLİ MALZEME (matbaa mürekkebi inceltici veya azaltıcı bileşeni dahil), alevlenir 1263 BOYA (boya, vernik, emaye, renklendirici, lake, cila, parlatma sıvı dolgu ve sıvı vernik bazı dahil) veya 1263 BOYA İLE İLGİLİ MALZEME (boya, vernik, emaye, renklendirici, lake, cila, parlatma sıvı dolgu ve sıvı vernik bazı dahil) 1266 PARFÜMERİ ÜRÜNLERİ alevlenir çözücüler içeren 1293 BOYALAR, TIBBİ 1306 TAHTA KORUYUCULAR, SIVI 1866 REÇİNE ÇÖZELTİSİ, alevlenir 1999 KATRANLAR, SIVI, yol yağları ve inceltilmiş bitümler dahil 3065 ALKOLLÜ İÇKİLER 1224 KETONLAR, SIVI, B.B.B. 1268 PETROL DAMITIKLARI, B.B.B. veya 1268 PETROL DAMITIKLARI, B.B.B. 1989 ALDEHİTLER, B.B.B. 2319 TERPİN HİDROKARBONLAR, B.B.B. 3271 ETERLER, B.B.B. 3272 ESTERLER, B.B.B. 3295 HİDROKARBONLAR, SIVI, B.B.B. 3336 MERKAPTANLAR, SIVI, ALEVLENİR, B.B.B. veya 3336 MERKAPTAN KARIŞIMI, SIVI, ALEVLENİR, B.B.B. 1993 ALEVLENİR SIVI, B.B.B. F 2 yükseltilmiş sıcaklık 3256 YÜKSEK SICAKLIKTA SIVI, ALEVLENİR, B.B.B. parlama noktası 60 C nin üstünde, parlama noktasında veya parlama noktasından daha yüksek bir sıcaklıkta 3269 POLİESTER REÇİNE KİTİ F 3 nesneler 3473 EKİPMAN İÇİNDEKİ YAKIT HÜCRESİ KARTUŞU 3473 EKİPMAN İLE AMBALAJLANMIŞ YAKIT HÜCRESİ KARTUŞU (sonraki sayfada devam ediyor) - 144 -
2.2.3.3 Toplu kayıtların listesi (devamı) FT1 1228 MERKAPTANLAR, SIVI, ALEVLENİR, ZEHİRLİ, B.B.B. veya 1228 MERKAPTAN KARIŞIMI, SIVI, ALEVLENİR, ZEHİRLİ, B.B.B. 1986 ALKOLLER, ALEVLENİR, ZEHİRLİ, B.B.B. 1988 ALDEHİTLER, ALEVLENİR, ZEHİRLİ, B.B.B. 2478 İZOSİYANATLAR, ALEVLENİR, ZEHİRLİ, B.B.B. 2478 İZOSİYANAT ÇÖZELTİSİ, ALEVLENİR, ZEHİRLİ, B.B.B. 3248 İLAÇ, SIVI, ALEVLENİR, ZEHİRLİ, B.B.B. 3273 NİTRİLLER, ALEVLENİR, ZEHİRLİ, B.B.B. 1992 ALEVLENİR SIVI, ZEHİRLİ, B.B.B. Zehirli FT pestisit (p.n<23 C) 2758 KARBAMAT PESTİSİT, SIVI, ALEVLENİR, ZEHİRLİ 2760 ARSENİKAL PESTİSİT, SIVI, ALEVLENİR, ZEHİRLİ 2762 ORGANOKLORİN PESTİSİT, SIVI, ZEHİRLİ 2764 TRİAZİN PESTİSİT, SIVI, ALEVLENİR, ZEHİRLİ 2772 TİYOKARBAMAT PESTİSİT, SIVI, ALEVLENİR, ZEHİRLİ 2776 BAKIR ESASLI PESTİSİT, SIVI, ALEVLENİR, ZEHİRLİ 2780 İKAMELİ NİTROFENOL PESTİSİT, SIVI, ALEVLENİR, ZEHİRLİ 2782 BİPİRİDİLYUM PESTİSİT, SIVI, ALEVLENİR, ZEHİRLİ 2784 ORGANOFOSFOR PESTİSİT, SIVI, ALEVLENİR, ZEHİRLİ 2787 ORGANOTİN PESTİSİT, SIVI, ALEVLENİR, ZEHİRLİ 3024 KUMARİN TÜREVLİ PESTİSİT, SIVI, ALEVLENİR, ZEHİRLİ 3346 FENOKSİASETİK ASİT TÜREVLİ PESTİSİT, SIVI, ALEVLENİR, ZEHİRLİ 3350 PİYRETROİD PESTİSİT, SIVI, ALEVLENİR, ZEHİRLİ 3021 PESTİSİT, SIVI, ALEVLENİR, ZEHİRLİ, B.B.B. NOT: Bir kaydın altına pestisitin atanması, aktif bileşeninden, pestisitin fiziksel halinden ve mevcut olabilecek ikincil risklerden etkilenir. Aşındırıcı FC 3469 BOYA, ALEVLENİR, AŞINDIRICI (boya, vernik, emaye, renklendirici, lake, cila, parlatma sıvı dolgu ve sıvı vernik bazı dahil) 3469 BOYA İLE İLGİLİ MALZEME, ALEVLENİR, AŞINDIRICI (boya, vernik, emaye, renklendirici, lake, cila, parlatma sıvı dolgu ve sıvı vernik bazı dahil) 2733 AMİNLER, ALEVLENİR, AŞINDIRICI, B.B.B. veya 2733 POLİAMİNLER, ALEVLENİR, AŞINDIRICI, B.B.B. 2985 KLOROSİLANLAR, ALEVLENİR, AŞINDIRICI, B.B.B. 3274 ALKOLATLAR ÇÖZELTİ, B.B.B., alkolde 2924 ALEVLENİR SIVI, AŞINDIRICI, B.B.B. Zehirli, aşındırıcı FTC 3286 ALEVLENİR SIVI, ZEHİRLİ, AŞINDIRICI, B.B.B. Sıvı duyarlılığı azaltılmış D patlayıcı kütlece %30 dan az nitrogliserin içeren 3357 NİTROGLİSERİN KARIŞIMI, DUYARLILIĞI AZALTILMIŞ, SIVI, B.B.B. kütlece %30 dan az nitrogliserin içeren 3379 DUYARLILIĞI AZALTILMIŞ PATLAYICI, SIVI, B.B.B. - 145 -