T.C. SAĞLIK BAKANLIĞI Temel Sağlık Hizmetleri Genel Müdürlüğü Konu:Cerrahi Müdahale Birimlerinde Uygulanacak Cerrahi Müdahale Listesi 09.08.2007/21291.VALİLİĞİNE (İl Sağlık Müdürlüğü) GENELGE 2007/68 İLGİ: a) 09.03.2000 gün 23988 sayılı Resmi Gazete de Yayımlanan Ayakta Teşhis ve Tedavi Yapılan Özel Sağlık Kuruluşları Hakkında Yönetmelik b) 13.04.2005 gün ve 5262 sayılı Genelge Ayakta Teşhis ve Tedavi Yapılan Özel Sağlık Kuruluşları Hakkında Yönetmeliğin 40 ıncı maddesi gereğince Cerrahi Müdahale Birimlerinin açılış işlemlerinin değerlendirilmesi, faaliyetleri ve kapatılması ile ilgili tavsiye kararları almak üzere, Bakanlığımızca oluşturulan Cerrahi Müdahale Birimi Bilim Komisyonu tarafından, cerrahi müdahale birimleri ve buralarda yapılacak ameliyatlar ile ilgili illerden ve özel sağlık kuruluşlardan gelen öneriler değerlendirilmiştir. Cerrahi Müdahale Birimlerinde yapılacak ameliyatlar listesinde bazı değişiklikler yapılarak liste yeniden düzenlenmiş ayrıca Kalp Damar Cerrahisi branşı ile ilgili ameliyatlar da eklenmiş olup, ilgi (b) sayılı Genelge yürürlükten kaldırılmıştır. Ek te bulunan ameliyat listesinin, ilinizde faaliyet gösteren bu tür sağlık kuruluşlarına tebliğ edilmesi ve cerrahi müdahale birimlerinde yapılacak ameliyatların bu genelge kapsamında yürütülmesi hususunda bilgilerinizi ve gereğini rica ederim. EKLER: Ek - 1 Cerrahi Müdahale Listesi (10 sayfa) Uzm. Dr. Orhan F.GÜMRÜKÇÜOĞLU Bakan a. Müsteşar DAĞITIM A Planı
EK-1 Cerrahi Müdahale Uygulanacak Sağlık Kuruluşlarında Tıp Dallarına Göre Uygulanabilecek Cerrahi Müdahaleler Listesi GENEL CERRAHİ 1. İnguinal herni 2. Femoral herni 3. Umblikal herni 4. Epigastrik ve paraumblikal herniler 5. Nüks inguinal ve femoral herniler 6. Sinüs pilonidalis 7. Hemoroid 8. Anal fissür 9. Komplike olmayan perianal fistüller 10. Deri- derialtı tümörlerin eksizyonu 11. Memeden tanı amaçlı biyopsi 12. Arteriovenöz fistül açılması 13. V. safena parva pake eksizyonu, 14. Tiroglossal kist eksizyonu 15. Sfinkterotomi, 16. Perianal abse drenajı, 17. Perianal sinüs eksizyonu, 18. Anal ve perianal benign lezyonların lokal eksizyonu, 19. Anal stenoz dilatasyonu, 20. Serklaj ameliyatı, rektal prolapsusda, 21. Rektal polip eksizyonu (anal yolla) ORTOPEDİ 1. Açık kırıkların kapalı kırık haline getirilmesi 2. Amputasyonlar (küçük kemiklerde) 3. Artrodezler (spinal artrodez hariç) 4. Artroskopik cerrahi girişimler (tüm eklemlerde, diz ve omuzda yapılanlar dahil) 5. Artrotomiler (tüm kemiklerde) 6. Çıkıkların açık redüksiyonu 7. Çıkıkların kapalı redüksiyonu 8. DKÇ ameliyatları 9. DKÇ kapalı redüksiyonu ve alçı değişimleri 10. Eklem sertliklerinde düzeltme ve manipülasyonlar 11. Eksternal fiksatör uygulama (tüm kemiklerde) 12. Ekstremitelerden yabancı cisim çıkarılması (eklem içi olanlar dahil) 13. Gevşetme operasyonları 14. Habitüel lüksasyon ameliyatları 15. Higroma eksizyonu 16. Kas ameliyatları (myotomiler) 17. Kemik biyopsileri 18. Kemik ve yumuşak doku ameliyatları 1
19. Kırıkların açık redüksiyonu ve osteosentez (tüm kemiklerde) 20. Kırıkların kapalı redüksiyonu 21. Kırıklı çıkıkların kapalı redüksiyonu 22. Konjenital deformiteleri düzeltici girişimler 23. Osteomyelit ameliyatları 24. Osteosentez materyalin ve eksternal fiksatörlerin çıkarılması (tüm kemiklerde) 25. PEV alçıları 26. PEV ameliyatları 27. İmplant çıkarmalar 28. Psödoartroz tamiri (tüm kemiklerde) 29. Sinir tamirleri, greftleri, 30. Sinoviektomiler 31. Sinoviyal biyopsiler 32. Tendon transferleri, tamirleri, greftleri ve kas ameliyatları (tüm ekstremitelerde) 33. Tüm eklemlerde ligament ile bağ tamir ve rekonstrüksiyonları 34. Tüm el cerrahisi ameliyatları (mikrocerrahi dahil) 35. Uzatma ameliyatları (tüm kemiklerde) 36. Yumuşak doku ve kemik biyopsileri KADIN HASTALIKLARI VE DOĞUM 1. Vajinal doğum (epizyotomi dahil) 2. Küretaj 3. Amniyosentez-kordosentez 4. Amniyoskopi 5. Arka onarım 6. Bartholin bez drenaj ve marsupiyalizasyonu 7. Bartholin bez eksizyonu 8. Embriyosid-fetosid 9. Gebelik sonlandırma (10 haftadan büyük anomalili fetüs için) 10. Gittes usulü ile kolposuspansiyon 11. İntrauterin RİA çıkarılması (myometriuma invaze olanlar için) 12. Koryon villus örneklemesi 13. Laparoskopi (açık trokar uygulaması ile tanısal ve adenolizis, kist aspirasyonu, tüp ligasyonu, endometriozis odak koterizasyonu dahil tedavi amaçlı) 14. Anti enkontinans operasyonları 15. Mini laparotomi ile tubal ligasyon 16. Servikal konizasyon (sıcak) 17. Servikal konizasyon (soğuk) 18. Servikal polip çıkarımı (kalın saplı olanlar) 19. Servikal sirkülaj (Mc Donald s, Shirodkar, Lash) 20. Trakelorafi 21. Ultrasonografi eşliğinde kist aspirasyonu, ektopik gebelik içine ilaç uygulaması 22. Uterin polip çıkarımı 23. Üretral karunkül eksizyonu 24. Vajinal duvar kist aspirasyonu-eksizyonu 25. Vajinal septum eksizyonu 26. Vajinal stenoz tamiri 27. Vulva cildi eksizyonu 2
28. Vulvar abse hematom boşaltılması 29. Vulvar travma onarımı 30. Vulvar, vajinal tümör, kist eksizyonel biyopsileri ÜROLOJİ 1. Dilatasyon (üretral) 2. Double J katater ve ureter katateri takılması 3. İntrakavernozal enjeksiyonlar 4. İntravenikal kemoterapik veya immunoterapotik ajanlar verilmesi 5. Kordon kisti eksizyonu 6. Meatotomi, benique dilatasyonu 7. Mesane punch biyopsisi 8. Minimal invaziv priapism tedavisi 9. Papaverin testi 10. Prostat biyopsisi (TRUS eşliğinde) 11. Skrotal cerrahi (hidrosel, varikosel, skrotal orşiektomi) 12. Sistoskopi 13. Testis biyopsisi 14. Perkutan nefrostomi 15. Perkutan kist aspirasyonu (ultrason eşliğinde) 16. İnguinal orşiektomi 17. Vazektomi 18. Empotans ve enkontinans ameliyatları 19. Genital bölgenin cilt lezyonlarının cerrahi tedavisi 20. İnguinal orşiektomi 21. Orşipeksi 22. Üreteral stent veya kateterizasyon 23. Üreterosel, endoskopik tedavi PLASTİK VE REKONSTRUKTİF CERRAHİ A. GENEL UYGULAMALAR-GİRİŞİMLER 1. Kist, iyi huylu deri tümörlerinin eksizyonu 2. Malign deri tümörlerinin eksizyonu 3. Hemanjiom veya vasküler malformasyon eksizyonu 4. Tatuaj eksizyonu 5. Dermabrazyon 6. Skar revizyonu 7. Kimyasal peeling 8. Botilinum toksin enjeksiyonu, 9. Dolgu maddeleri enjeksiyonu, B. GREFTLER 1. Kısmi kalınlıkta deri grefti 2. Tam kalınlıkta deri grefti 3. Kompozit greft 4. Mukoza grefti alınması 5. Yağ grefti uygulamaları 3
C. FLEPLER 1. Deri flepleri 2. Fasiyokutan flepler 3. Kas, kas-deri flepleri 4. İnterpolasyon flepleri 5. Doku genişletici uygulamaları 6. Z-plasti D. LAZER TEDAVİ UYGULAMALARI E. BAŞ VE BOYUN CERRAHİSİ 1. Kraniyal kemik defektlerinin rekonstrüksiyonu 2. Maksillofasiyal bölge yumuşak doku yaralanmaları 3. Maksillofasiyal bölge kırıklarının tedavisi 4. Baş boyun bölgesi tümör cerrahisi ve rekonstrüksiyonu 5. TME cerrahisi 6. Estetik burun cerrahisi 7. Septum, konka ve internal valve cerrahisi 8. Burun rekonstrüksiyonu, 9. Oronazal fistüllerin kapatılması 10. Tiroglossal kist veya fistül eksizyonu 11. Brankial kleft kisti veya sinüsü eksizyonu 12. Tortikolis düzeltilmesi 13. Oral kavite abse, kist veya hematom drenajı 14. Oral kavite laserasyonlarının onarımı 15. Oral kavite benign-malign tümörlerinin rezeksiyonu 16. Dudak-damak yarıklarının primer ve sekonder cerrahisi 17. Parotidektomi, 18. Sublingual tükrük bezi eksizyonu 19. Submandibuler tükrük bezi eksizyonu F. GÖVDE VE KARIN ÖN DUVARINDA YAPILAN MÜDAHALELER 1. Sternal debridman 2. Tümör veya kist eksizyonu 3. Abdominoplasti 4. Gastroşizis onarımı 5. Göbek granülomu/polipi eksizyonu 6. Karın duvarı benign-malign tümörleri için girişim 7. Rektus diyastazı onarımı 8. Büyütme mammoplastisi 9. Küçültme mammoplastisi 10. Jinekomasti düzeltilmesi 11. Meme dikleştirme 12. Meme rekonstrüksiyonu 13. Tüberöz meme onarımı G. LENF NODLARI VE LENFATİK KANAL HASTALIKLARI CERRAHİSİ 1. Lenf bezi diseksiyonu 2. Lenfödem tedavisi için Charles ameliyatı 3. Lenfödem tedavisi için Thompson ameliyatı 4. Lenfödemde lenfadenovenöz veya lenfatikovenöz şant 5. Lenfödem için Charles radikal eksizyon ve deri grefti H. EL VE MİKROCERRAHİ, EKSTREMİTE CERRAHİSİ 1. Konjenital el deformitelerinin düzeltilmesi 4
2. Travmatik el deformitelerinin düzeltilmesi 3. Ekstensör tendon onarımları 4. Fleksör tendon onarımları 5. Nöroliz 6. Periferik sinir onarımları 7. Pulley onarımları 8. Eldeki tümörlerin eksizyonu ve rekonstrüksiyon 9. Sinir dekompresyonları 10. Tenodezler 11. Tenoliz I. FASİYAL PARALİZİNİN TEDAVİSİ 1. Yalnızca deriye müdahale ile statik onarımlar 2. Fasiya veya tendon grefti ile askı ameliyatları 3. Kas transpozisyonu veya grefti ile düzeltme 4. Fasial sinir onarımı 5. Fasial sinirin greftle onarımı 6. Hipoglossal sinir transpozisyonu 7. Yumuşak doku süspansiyonu 8. Nöroliz J. PERİOKÜLER BÖLGE CERRAHİSİ 1. Pitoz cerrahisi 2. Blefaroplasti, 3. Ektropion ve entropion için cerrahi girişim 4. Epikantus onarımı 5. Göz kapağı defektlerinin rekonstrüksiyonu 6. Kantoplasti 7. Tarsorafi 8. Telekantus onarımı 9. Periorbital bölge onkolojik cerrahisi ve rekonstrüksiyon 10. Gözyaşı drenaj problemlerinin onarımları K. KULAK BÖLGESİNİN CERRAHİSİ 1. Konjenital kulak anomalilerinin onarımı 2. Travmatik kulak defektlerinin onarımı 3. Aurikula eksizyonu 4. Kulak memesi delinmesi L. ERKEK GENİTAL SİSTEMİ CERRAHİSİ 1. Hipospadias onarımı 2. Üretral fistül onarımı 3. Fimozis açılması 4. Meatotomi 5. Penil fraktür onarımı 6. Penis rekonstrüksiyonu, 7. Penis uzatma 8. Peyronie plak eksizyonu GÖZ _ A. GENEL ANESTEZİ ALTINDA YAPILACAK AMELİYATLAR 1. 16-18 yaş altındaki hastaların tümü 5
2. Ekzantrasyon 3. Göz içi yapıların boşalabileceği göz yaralanmaları 4. Hekimin veya hastanın genel anestezi tercihi 5. Mental retarde hastalar 6. Optik sinir ve orbita dekompresyon ameliyatları 7. Orbitotomiler 8. Psikolojik olarak gergin olan hastalar 9. Süresi 1,5-2 saati geçen operasyonlar 10. Vitreoretinal cerrahiler, keratoprotez, diğer bilim dalları ile birlikte yapılan operasyonlar (Blow-out fraktürleri, maksillofasiyal girişimler gibi) B. LOKAL VEYA TOPİKAL ANESTEZİ ALTINDA YAPILACAK AMELİYATLAR 1. Evisserasyon, enükleasyon 2. Orbitotomi 3. Ekzantrasyon 4. Göz kapaklarında kesi, abse, kist, tümör cerrahisi, 5. Kapak rekonstrüksiyonu 6. Entropion, ektropion ameliyatları 7. Şalazyon ameliyatları 8. Tarsorafi 9. Gözyaşı drenaj sistemi probing, entübasyon 10. Kese ablasyonu 11. Dakriosistorinostomi, konjuktival rinostomi 12. Rektus ve oblik kaslara geriletme, rezeksiyon, miyotomi, miyektomi, ve ayarlanabilir sütur, 13. Kas transpozisyonları, 14. Faden ameliyatları 15. Nistagmus cerrahisi 16. Pterjium ameliyatı 17. Konjunktiva örtmesi 18. Konjunktival kesi, kist ve tümör cerrahisi, 19. Kornea, sklera kesisi sütürasyonu, 20. Ön kamara lavajı, 21. Penetran ve lamellar keratoplasti, 22. Radial keratotomi, astigmatik keratotomi, 23. Excimer laser ile PRK ve PTK 24. LASİK 25. Katarakt ameliyatı ve göz içi lens implantasyonu 26. Pupilloplasti 27. Sineşiotomi, iridotomi, iridektomi, 28. Tüm glokom ameliyatları, 29. Seton cerrahisi 30. Retina dekolmanı ameliyatları 31. Ön vitrektomi, pars plana vitrektomi, 32. Vitreoretinal cerrahi 33. Göz içinden silikon yağı alınması 34. Göz içi yabancı cisim çıkarılması 35. Pnömotik retinopeksi, 36. Keratoprotez, 37. İntacs, crossling laser ameliyatları 6
KULAK BURUN BOĞAZ A. BURUN 1. Septal abse ve hematom drenajı 2. Nazal polipektomi 3. Konka rezeksiyonu 4. Burundan yabancı cisim çıkartılması 5. Burundan yabancı cismin cerrahi olarak çıkartılması 6. Septoplasti veya SMR 7. Alar defektlerin rekonstrüksiyonu 8. Oroantral fistül onarımı 9. Anterior tampon 10. Posterior tampon 11. Kırık redüksiyonu 12. Burun mukazası koterizasyonu 13. Burun içi konka elektrokoterizasyonu 14. Korrektif septorinoplasti 15. Rhinofima B. PARANAZAL SİNÜSLER 1. Maksiller sinüs ponksiyonu ve lavajı 2. Antralkoanal polip ekzisyonu 3. Eksternal etmoidektomi 4. Caldwell-Luc ameliyatı 5. Mandibula fraktür redüksiyonu (açık, kapalı) 6. Maksilla fraktür redüksiyonu 7. Zigomatik ark fraktürü 8. Medial maksillektomi C. ENDOSKOPİ 1. Tanı amaçlı nazal endoskopi 2. Fonksiyonel endoskopik sinus cerrahisi (tek taraf) 3. Fonksiyonel endoskopik sinus cerrahisi (çift taraf) 4. Maksiller sinüse endoskopik müdahale 5. Nazofarinks biyopsisi D. LARENKS- BAŞ-BOYUN 1. Trakeotomi, Planlı 2. Trakeotomi, Acil işlem 3. Larinks biyopsisi (indirekt laringoskopi ile) 4. Direkt laringoskopi 5. Fleksible fiberoptik laringoskopi 6. Larinks papillomu 7. Kordektomi veya stripping 8. Nodül ve polip eksizyonu 9. Tiroplastiler 10. Teflon, yağ enjeksiyonu 11. Parotidektomi (yüzeyel, total) 12. Submandibuler gland eksizyonu 13. Sublingual gland eksizyonu 14. Ranula eksizyonu 7
15. Brankial kist eksizyonu 16. Lenf nodu diseksiyonu 17. İnce iğne aspirasyon biopsisi E. AĞIZ-DUDAK-DİL 1. Tonsillektomi 2. Adenektomi 3. Ventilasyon tüp tatbiki 4. Ağız vestibül abse, kist veya hematom drenajı 5. Frenilum linguada basit frenilektomi 6. Frenilum linguale plastiği 7. Dudak lezyonu, basit eksizyon 8. Dudak malign tümör wedge rezeksiyonu 9. Dil ve ağız tabanı, abse, kist, hematom vs. çıkarılması 10. Dil biyopsisi 11. Dil lezyonu eksizyonu, 12. Uvulaplasti 13. Uvulapalatofaringoplasti 14. Yumuşak damağa radyofrekans veya lazer uygulaması 15. Damaktan kitle eksizyonu 16. Özefagustan yabancı cisim çıkarılması F. KULAK 1. Miringoplasti 2. Timpanoplasti 3. Stapedektomi 4. DKY den polip eksizyonu 5. DKY den ekzositoz eksizyonu 6. Masteidektomi (basit, radikal) 7. Aurikula eksizyonu (parsiyel, total) 8. Yabancı cisim eksizyonu 9. Orta kulak eksplanasyonu ÇOCUK CERRAHİSİ Yeni doğan hariç; 1. Abse/hematom drenajı 2. Anal stenozda dilatasyon 3. Anoplasti 4. Bartholin kisti çıkarılması 5. Brankial kleft kisti/sinüsü/fistülü eksizyonu 6. Bronkoskopi, tanısal 7. Bronkoskopi, yabancı cisim çıkarılması 8. Çift J stent yerleştirilmesi (endoskopik) 9. Deri kesisi ve laserasyonu onarımı 10. Deri/deri altı biyopsileri 11. Deri/deri altı kist/benign tümör çıkarılması 12. Epigastrik herni onarımı 13. Femoral herni onarımı 14. Fimozis açılması 15. Funikuler kist eksizyonu 16. Gastroskopi/gastroduodenoskopi (tanı, tedavi) 17. Göbek polipi eksizyonu 8
18. Hemanjiom eksizyonu (yüzeyel, 4cm den küçük) 19. Hidroselektomi 20. Hipospadias (distal) 21. İmperfore himen açılması 22. İnguinal herni onarımı 23. İnguinal orşiektomi 24. Kas biyopsisi 25. Kolonoskopi 26. Lingual frenulum plastiği 27. Meatotomi 28. Memenin iyi huylu tümörlerinin eksizyonu 29. Orşiopeksi 30. Özofagoskopi, tanısal 31. Özofagoskopi, yabancı cisim çıkarılması/biyopsi 32. Parafimozis düzeltilmesi 33. Perianal abse drenajı 34. Perianal fistülotomi / fistülektomi 35. Perirektal enjeksiyon (rektal prolapsusta) 36. Preauriküler sinüs veya deri kalıntıları eksizyonu 37. Rektal biyopsi 38. Rektosigmoidoskopi 39. Retrograd üreteral kateterizasyon 40. Servikal, inguinal lenf bezi biyopsisi 41. Sfinkterotomi 42. Sinüs pilonidalis eksizyonu 43. Sistolitotomi, endoskopik 44. Sistoüretroskopi 45. Deri skarı revizyonu 46. Subüreteral enjeksiyon (vezikoüreteral reflüde) 47. Testis biyopsisi 48. Testis protezi yerleştirilmesi 49. Tiroglossal kist/fistül eksizyonu 50. Tortikollis eksizyonu 51. Trakeotomi (acil) 52. Umblikal herni onarımı 53. Üretra dilatasyonu 54. Üretradan taş ya da yabancı cisim çıkarılması 55. Üretrostomi 56. Üretere basket konulması, transüreterolitotomi 57. Vajinoskopi 58. Labial füzyon açılması 59. Varikoselektomi 60. Yanık debridman ve pansumanı (%10 un altında) 61. Yara debridmanı ve pansumanı KALP DAMAR CERRAHİSİ 1. Alt ve üst ekstremitede arteriyel ve venöz embolektomi, trombektomi endarterektomi 2. Alt ve üst ekstremitede arteriyel anevrizmanın cerrahi tedavisi (onarımı, gerektiği durumlarda greft yerleştirilmesi) 9
3. Alt ve üst ekstremitede arteriyovenöz fistül onarımı 4. Periferik damar yaralanmalarının onarımı 5. Periferik tıkayıcı damar hastalıklarının cerrahi tedavisi (abdominal girişim gerektirenler hariç) 6. Postoperatif kanama, tromboz, enfeksiyon için eksplorasyon, yara debridmanı 7. Arteriyovenöz fistül oluşturulması 8. Hemodiyaliz veya tedavi amaçlı kanül/kateter yerleştirilmesi, 9. Damar ve lenf sistemine yönelik biopsiler/eksizyonlar 10. Hemanjiyom eksizyonu (küçük, sınırlı) 11. Lenfödem cerrahi dışı tedavileri (Jobbst/intermitten pozitif basınç uygulaması, manuel lenf drenajı 12. Varis hastalığının tedavileri a. Safenofemoral birleşim yerinde vena safena magna ligasyon ve divizyonu veya distal interruptionlar b. Vena safena magna/parvanın ligasyonu, divizyon ve komplet strippingi c. Vena safena magna/parvanın ligasyonu (ikisi birden), divizyon ve komplet strippingi d. Vena safena magna/parvanın ligasyon, divizyon ve komplet strippingi ile birlikte radikal ülser eksizyonu ve deri grafti ve/veya alt ekstremite komünikan venlerin bağlanması, derin fasiya eksizyonu ile birlikte e. Perforatörlerin ligasyonu, subfasiyal (SEPS), radikal (Linton tipi) deri grefti ile birlikte veya değil f. Vena safena parvanın safenopopliteal birleşim yerinde ligasyon ve divizyonu (aynı işlem) g. Rekürren veya sekonder variköz venlerin ligasyon ve/veya divizyonu h. Varislerde sklerozan madde enjeksiyonu (seansı) i. Eski- yüzeysel varis, sklerozan madde enjeksiyonu (her bir enjeksiyon) j. Varislerde lokal pake eksizyonu (her biri) k. Vena safena magna nın endovenöz radyofrekans ablasyonu l. Vena safena magna nın endovenöz lazer ile ablasyonu m. Vena safena magna nın endovenöz köpük skleroterapi ile ablasyonu n. İnce retiküler varis ve telejiyektazilerin transkutan radyofrekans ablasyonu o. İnce retiküler varis ve telejiyektazilerin transkutan lazer ablasyonu Not: Sünnet uygulaması tüm hekimler tarafından yapılabilmektedir. 10