İNSAN ANATOMİSİ ve FİZYOLOJİSİ Dicle Aras. Organizmanın yapısal düzeni, fizyoloji ve anatomi ile ilgili temel kavramlar

Benzer belgeler
Anatomik Pozisyon

VÜCUT EKSENLERİ ve HAREKET SİSTEMİ

SPOR BiYOMEKANiĞiNiN BiYOLOJiK TEMELLERi

Anatomi Terminolojisi ve Temel Bilgiler

ANATOMİ. 1) Makroskopik Anatomi. 2) Mikroskobik Anatomi

Anatomi ve Kinesiyoloji. Tanımlar ve Terminoloji

Fizyoloji Nedir? 19/11/2015. FİZYOLOJİ KAVRAMI ve HÜCRE. Yaşayan organizmaların karakteristik özellikleri nelerdir?

Kinesiyoloji ve Bilimsel Altyapısı. Prof.Dr. Mustafa KARAHAN

EGZERSİZ FİZYOLOJİSİNE GİRİŞ

10. SINIF ANATOMİ VE FİZYOLOJİ SUNULARI. Bu Sunu ya ait tüm Haklar Atlas Yayınevine aittir. Hiçbir şekilde üçüncü şahıslara verilemez

Kloroform, eter ve benzen gibi organik çözücülerde çözünen bunun yanı sıra suda çözünmeyen veya çok az çözünen organik molekül grubudur.

BÖLÜM I HÜCRE FİZYOLOJİSİ...

FİZYOLOJİ Yrd.Doç.Dr. Önder AYTEKİN

Atomlar ve Moleküller

Yaşayan organiznaların karakteristik özellikleri nelerdir

TEMEL İLK YARDIM VE ACİL MÜDAHALE

BİYOKİMYAYA GİRİŞ: ATOM, MOLEKÜL, ORGANİK BİLEŞİKLER

DÖNEM 2- I. DERS KURULU AMAÇ VE HEDEFLERİ


Organizasyon ve Vücudun Genel Planı

İNSAN ANATOMİSİ VE FİZYOLOJİSİ FBÖ331, Ders Notları. Dr. Aktan, iders Projesi Kapsamında Tasarlanmıştır

Hareket Terimleri. Doç.Dr. Hayri Ertan. Hareketler ve!simleri

Fizyolojiye Giriş. Prof.Dr.Mitat KOZ

Toraks; gövde nin boyun ile abdomen arasında yer alan parçasıdır. Toraks oniki çift kaburga, sternum, kıkırdak kaburgalar ve oniki torakal omur dan

EKLEM HAREKET AÇIKLIĞI ÖLÇÜMÜ

ELEMETLER VE BİLEŞİKLER ELEMENTLER VE SEMBOLLERİ


MAKEDONYA BİYOLOGLAR BİRLİĞİ. Çözümler

CANLILARIN YAPISINDA BULUNAN TEMEL BİLEŞENLER

ANATOMİ ANABİLİM DALI YÜKSEK LİSANS PROGRAMI İLE

Anatomik Sistemler. Hastalıklar Bilgisi Ders-2 İskelet-Kas-Sinir Sistemleri

Organik Bileşikler. Karbonhidratlar. Organik Bileşikler YGS Biyoloji 1

YAZILIYA HAZIRLIK SORULARI. 9. Sınıf

VÜCUDUMUZDA SISTEMLER. Destek ve Hareket

EKLEM HAREKET AÇIKLIĞI MUAYENESİ (LOMBER VE ALT EKSTREMİTE) Dr. Arif GÜLKESEN

Toraks; gövde nin boyun ile abdomen arasında yer alan parçasıdır. Toraks oniki çift kaburga, sternum, kıkırdak kaburgalar ve oniki torakal omur dan

Hücre. 1 µm = 0,001 mm (1000 µm = 1 mm)!

Kinezyoloji, tanımı, amaçları 1.hafta. Prof.Dr. Serap Alsancak Ankara Üniversitesi

FİZYOLOJİ BİLİMİNE GİRİŞ

KASLAR (MUSCLE) 6. HAFTA. Yrd. Doç. Dr. Kadri KULUALP Yrd. Doç. Dr. Önder AYTEKİN

ANATOMİ T.C. ANADOLU ÜNİVERSİTESİ YAYINLARI NO: 492. Açıköğretim Fakültesi Yayınları No: 221. Yazar. Prof.Dr. Gürsel ORTUĞ. Editör

OSSA MEMBRİ İNFERİORİS ALT EKSTREMİTE KEMİKLERİ

9. SINIF KONU ANLATIMI 5 CANLININ TEMEL BİLEŞENLERİ -İNORGANİK MADDELER 1- SU

ELEMENTLER VE BİLEŞİKLER

ADIM ADIM YGS LYS Adım BOŞALTIM SİSTEMİ 3

VÜCUDUN TEMEL PARÇALARI. 1) Baş-boyun 2)Gövde 3)Ekstremiteler (Kollar ve bacaklar)

ADIM ADIM YGS-LYS 5. ADIM CANLININ TEMEL BİLEŞENLERİ -İNORGANİK MADDELER 1- SU

KUVVET ANTRENMANLARININ PROGRAMLANMASI

Biochemistry Chapter 4: Biomolecules. Hikmet Geçkil, Professor Department of Molecular Biology and Genetics Inonu University

Kanın fonksiyonel olarak üstlendiği görevler

Fizyoloji. Vücut Sıvı Bölmeleri ve Özellikleri. Dr. Deniz Balcı.

CANLILIK NEDİR? Fizyolojide Temel Kavramlar

Yrd. Doç. Dr. H. Hasan YOLCU. hasanyolcu.wordpress.com

ANATOMİK TERMİNOLOJİLERLE İLGİLİ TEMEL BİLGİLER VE HATIRLATMALAR. YRD. DOÇ.DR. Kadri KULUALP YRD. DOÇ. DR. Önder AYTEKİN

ELEMENT VE BİLEŞİKLER

DÖNEM II DERS YILI SİNDİRİM VE METABOLİZMA DERS KURULU ( 25 ARALIK 02 MART 2018)

BİYOLOJİ VE BİLİMSEL YÖNTEM... 1 Bilim ve Bilimsel Yöntem... 2

Fizik Antropoloji Anabilim Dalına ait dersler, Antropoloji Lisans Programı dahilinde verilmektedir. Fizik Antropolojiye Giriş.

Yukarıda verilen canlılardan hangisi ya da hangileri yaşamsal faaliyetini sürdürebilmek için beslenmek zorundadır?

I. ÜNİTE ANATOMİ VE FİZYOLOJİYE GİRİŞ

CANLILARIN KİMYASAL İÇERİĞİ

SİNİR SİSTEMLERİ. SANTRAL SİNİR SİSTEMİ Beyin. Anatomik Olarak PERİFERİK SİNİR SİSTEMİ His Motor

HAYVANSAL HÜCRELER VE İŞLEVLERİ. YRD. DOÇ. DR. ASLI SADE MEMİŞOĞLU RESİM İŞ ZEMİN KAT ODA: 111

ANADOLU SAĞLIK MESLEK LİSESİ RADYOLOJİ ALANI RADYOLOJİ TEKNİSYENLİĞİ DALI BECERİ EĞİTİMİ DEĞERLENDİRME FORMU

1-GİRİ 1.1- BİYOKİMYANIN TANIMI VE KONUSU.-

Columna vertebralis (omurga); vücudun arka ve orta kısmında yer alır, kemikten ve kıkırdaktan oluşur ve içinde omuriliği barındırır.

ayxmaz/biyoloji Adı: 1.Aşağıda verilen atomların bağ yapma sayılarını (H) ekleyerek gösterin. C N O H

ANATOMİ YE GİRİŞ Anatomi Terminolojisi [Terminologia Anatomica] Ünite Hakkında Öğrenme Hedefleri Üniteyi Çalışırken

DÖNEM II DERS YILI SİNDİRİM VE METABOLİZMA DERS KURULU ( 24 ARALIK MART 2019)

BİTKİ BESİN MADDELERİ (BBM)

MİNERALLER. Dr. Diyetisyen Hülya YARDIMCI

10. Sınıf Biyoloji Konuları Hücre Bölünmeleri Kalıtımın Genel İlkeleri Ekosistem Ekolojisi ve Güncel Çevre Sorunları

BİYOİNORGANİK KİMYA 5. HAFTA

11. SINIF KONU ANLATIMI 29 ENDOKRİN SİSTEM 4 BÖBREK ÜSTÜ BEZLERİ (ADRENAL BEZLER)

Sayfa BİYOLOJİ VE BİLİMSEL YÖNTEM... 1 Bilim ve Bilimsel Yöntem... 2

ELEMENTLERİN SEMBOLLERİ VE ATOM

İSKELET YAPISI VE FONKSİYONLARI

YAZILIYA HAZIRLIK SORULARI. 9. Sınıf 2 KARBONHİDRAT LİPİT (YAĞ)

Burun, anatomik olarak, yüz üzerinde alınla üst dudak arasında bulunan, dışa çıkıntılı, iki delikli koklama ve solunum organı. Koku alma organıdır.

FEN BİLİMLERİ TESTİ 6. SINIF

Elementlerin büyük bir kısmı tabiatta saf hâlde bulunmaz. Çoğunlukla başka elementlerle bileşikler oluşturmuş şekilde bulunurlar.

DENETLEYİCİ VE DÜZENLEYİCİ SİSTEMLER

Elektronların Dağılımı ve Kimyasal Özellikleri

ÇEVRESEL SİNİR SİSTEMİ SELİN HOCA

HİSTOLOJİ. DrYasemin Sezgin

CANLI-CANSIZ KAVRAMLARI

11. SINIF KONU ANLATIMI 42 SİNDİRİM SİSTEMİ 1 SİNDİRİM SİSTEMİ ORGANLARI

9.Sınıf Biyoloji. Yaşam Bilimi Biyoloji. cevap anahtarı

ŞEFKAT KOLEJİ İMFO SINIF FEN SORULARI

ÜNİTE. TIBBİ TERMİNOLOJİ Dr. Aslı KARA İÇİNDEKİLER HEDEFLER TERMİNOLOJİYE GİRİŞ

EVCİL HAYVAN BAKICILIĞI EĞİTİMİ

CANLILARIN TEMEL BİLEŞENLERİ

AYAK, İŞLEVLERİ, AYAK ANATOMİSİ VE BİYOMEKANİK Ayak: Dik pozisyonda dururken insan vücudunun en alttaki organıdır. Hareket ayaklar ile

Mikroskobun Yapımı ve Hücrenin Keşfi Mikroskop: Robert Hooke görmüş ve bu odacıklara hücre demiştir.

ATOMUN YAPISI. Özhan ÇALIŞ. Bilgi İletişim ve Teknolojileri

Solunum Sistemi Fizyolojisi

DENETLEYİCİ VE DÜZENLEYİCİ SİSTEMLER

DENEY HAYVANLARI ANATOMİSİ

Canlının yapısında bulunan organik molekül grupları; o Karbonhidratlar o Yağlar o Proteinler o Enzimler o Vitaminler o Nükleik asitler ve o ATP

İstanbul Yeni Yüzyıl Üniversitesi

Transkript:

İNSAN ANATOMİSİ ve FİZYOLOJİSİ Dicle Aras Organizmanın yapısal düzeni, fizyoloji ve anatomi ile ilgili temel kavramlar

Organizmanın Yapısal Düzeni 3.9.2015 2

Fizyoloji İnsan organizmasını oluşturan hücre, doku ve organların işleyişini, ilişkilerini ve etkileşimlerini inceleyen bilim dalıdır. Fizyolojik olayların amacı homeostasisi (iç denge) korumaktır. Organizmadaki tüm olaylar birbiriyle dengeli ve düzenli bir şekilde gerçekleşmelidir. 3.9.2015 3

Fizyoloji Homeostasis; insan vücudunun, iç dengedeki sürekliliği sağlayarak oluşturduğu kendini koruma eğilimidir. Bu durumu korumak için tasarlanmış mekanizma homeostatik mekanizma olarak adlandırılır. Homeostatik mekanizma stresi dengeleyemediği zaman hastalık veya ölüm ortaya çıkabilir. 3.9.2015 4

Fizyoloji Homeostatik mekanizma; geribildirim sistemi ile çalışır. İki tür geribildirim sistemi vardır. Bunlar; Pozitif geribildirim sistemi ve Negatif geribildirim sistemidir. 3.9.2015 5

Fizyoloji Negatif geribildirim; bu mekanizmanın görevi uygun olmayan değişikliği önlemektir, böylece mevcut durum korunacaktır. Bu, negatif geribildirim sistemdir, çünkü düzenleyicinin yanıtı uyaranı geri çevirmektir. Çoğu homeostatik mekanizma bu şekilde çalışır. Vücut ısısı, kandaki şeker düzeyinin ayarı (glikoz) vb. 3.9.2015 6

Fizyoloji 3.9.2015 7

Fizyoloji Pozitif geribildirim; sabit durumdan farklılaşmalar yaratan, değişikliklerin şiddetini artıran bir dizi olayı başlatır. Doğum eylemi süresince bu sistem işler. Bebeğin başı annenin rahim ağzını zorlarken bir refleks hareketi rahmin kasılmasına yol açar. Kasılma bebeğin başını tekrar rahim ağzına doğru zorlar. Bu bir diğer kasılma ile sonuçlanır ve pozitif geribildirim bebek doğana kadar sürekli olarak tekrarlanır. 3.9.2015 8

Fizyoloji 3.9.2015 9

Fizyoloji Egzersiz fizyolojisi; akut ve kronik egzersize maruz kaldıklarında vücudumuzdaki yapılar ve onların fonksiyonlarının nasıl etkilendiğinin incelendiği çalışma alanı. Spor fizyolojisi; Egzersiz fizyolojisinde oluşan konseptlerin sporcuların antrenmanlarında ve sportif performansın artırılması amacıyla uygulanmasıdır. Bu nedenle spor fizyolojisi egzersiz fizyolojisinden türemiştir. 3.9.2015 10

Fizyoloji Fiziksel aktivite; iskelet kaslarının kasılmasıyla dinlenik düzeyin üzerinde enerji harcaması gerektiren aktivitelerdir. Egzersiz; fiziksel uygunluğun bir ya da birkaç parametresini korumak ve geliştirmek amacıyla yapılan planlı fiziksel aktivitelerdir. 3.9.2015 11

Fizyoloji Fiziksel uygunluk; kassal işi tatmin edici düzeyde yapabilmektir. Günlük işleri canlı ve uyanık yapabilme, boş zamanları eğlenceli aktivitelerle geçirecek enerjiye sahip olabilme ve gün içinde beklenmeyen tehlikeleri karşılayabilecek yeterliliğe sahip olabilme yeteneğidir. 3.9.2015 12

Fizyoloji Fiziksel uygunluğun unsurları; sağlığa ilişkin unsurlar ve motor uygunluk unsurları olarak iki grupta incelenir. Sağlığa ilişkin unsurları; kardiyovasküler uygunluk, kassal uygunluk (kas kuvveti ve dayanıklılığı, esneklik), vücut kompozisyonu ve biyokimyasal parametrelerdir. 3.9.2015 13

Fizyoloji Motor uygunluk unsurları; güç, denge, koordinasyon, sürat, çeviklik ve reaksiyon zamanıdır. Kalıtımın biyolojik temellerinden, moleküler biyolojiden canlıların davranış özelliklerine kadar her şey fizyolojinin konusudur. 3.9.2015 14

Anatomi Eski Yunanca bir terimdir. Ana+tome (içinden+kesmek) İnsan vücudunu oluşturan birimlerin normal şeklini, yapısını, işlevlerini ve aralarındaki ilişkileri inceleyen bilim dalıdır. Latince karşılığı disseksiyondur (dissection). 3.9.2015 15

Anatomi Anatomi temelde mikroskobik ve makroskobik olarak ikiye ayrılmıştır. Anatominin bundan ayrı birçok alt grupları da vardır. 3.9.2015 16

Anatomi - Mikroskobik anatomi İnsan yapısını mikroskop altında inceler. Sitoloji (cytology) hücre bilim, Histoloji (histologia) doku bilim, iki alt dalıdır. 3.9.2015 17

Anatomi - Makroskobik anatomi İnsan yapısının çıplak gözle görülebilen oluşumlarını inceler. 3.9.2015 18

Anatominin alt dalları I. Gelişimsel anatomi İnsan vücudundaki oluşumların şekil, yapı ve fonksiyonlarını zigottan başlayarak ölüme kadar inceler. Doğum öncesi, çocukluk, erişkinlik ve yaşlılık dönemi anatomisi olarak dört başlık altında incelenir. 3.9.2015 19

Anatominin alt dalları a. Embryologia doğum öncesi dönem anatomisi Sperm ile oositin birleşerek oluşturdukları zigotu, onun büyümesini ve gelişimini doğuma (partum) kadar inceler. 3.9.2015 20

Anatominin alt dalları b. Çocukluk dönemi anatomisi Doğumdan puberte dönemine kadar süren gelişimi inceler. c. Erişkin dönemi anatomisi Erişkin insan vücudunun yapısını inceler. 3.9.2015 21

Anatominin alt dalları d. Geriatrik anatomi - yaşlılık dönemi anatomisi Yaşlı insanlarda görülen yapısal değişiklikleri inceler. 3.9.2015 22

Anatominin alt dalları II. Yüzeyel anatomi İnsan vücudu üzerinde organları el ve gözle inceleyen anatomi dalıdır. İnsan vücudu inspeksiyon (gözle m.), palpasyon (elle m.), perküsyon (dinleyerek m.) ve öskültasyon (dinleyerek ms.) yöntemleriyle muayene edilir. 3.9.2015 23

Anatominin alt dalları III. Bölgesel anatomi (anatomia topographic, regionali) İnsan vücudunu bölgelere ayırır. Doku ve organları dıştan içe doğru inceler. 3.9.2015 24

Anatominin alt dalları IV. Fonksiyonel anatomi İnsan vücudunda bulunan doku ve organların fonksiyonlarını inceler. 3.9.2015 25

Anatominin alt dalları V. Sistematik anatomi (anatomia systematica) Organizmada aynı işi yapan doku ve organları ve bunların bir araya gelerek oluşturdukları sistemleri inceler. 3.9.2015 26

Anatominin alt dalları VI. Karşılaştırmalı anatomi (anatomia comperativa) Hayvan anatomisini karşılaştırmalı olarak inceler. VII. Cerrahi anatomi (anatomia chirurgica) Anatominin cerrahi uygulamalarda nasıl kullanıldığını gösteren alt anatomi dalıdır. 3.9.2015 27

Anatominin alt dalları VIII.Klinik anatomi Tüm anatomi bilgilerinin klinikte, canlı üzerinde uygulanmasını inceleler. 3.9.2015 28

Anatominin alt dalları IX. Kesitsel anatomi (radyolojik anatomi) Hastalıkları tanılamada kullanılan bazı yöntemler vardır. Bunlar; radyoloji, bilgisayarlı tomografi (CT), nükleer manyetik rezonans görüntüleme (NMRI), pozitron emisyon tomografisi (PET), sintigrafi ve ultrasound dur. 3.9.2015 29

Anatominin alt dalları IX. Kesitsel anatomi (radyolojik anatomi) Bu yöntemler vücudu çeşitli açılardan milimetrik ince dilimlere ayrılmasıyla elde edilen görüntülerin incelenmesini sağlar. Radyolojik anatomi bilgisi bu kesitlerin doğru anlamlandırılıp yorumlanmasını sağlar. 3.9.2015 30

Anatominin alt dalları X. Artistik anatomi Güzel sanatlarda ressam ve heykeltıraşlar tarafından kullanılır. XI. Spor anatomisi Egzersiz ve spor eğitimi veren kurumlarda özellikle hareket sistemini inceleyen bilimdir. 3.9.2015 31

Organizmanın Yapısal Düzeni Evreni oluşturan her şey, element denilen maddelerden meydana gelmiştir. Bildiğimiz 92 tane element vardır. Elementler ise atomlardan meydana gelmişlerdir. Atom, bir kimyasal elementin karakteristik özelliğini taşıyan en küçük parçasıdır. 3.9.2015 32

Organizmanın Yapısal Düzeni Atom, proton (+), elektron (-) ve nötronlardan (0) oluşur. Atomun kimyasal özellikleri proton ve nötron sayıları ile belirlenir. 3.9.2015 33

İnsan Vücudunu Oluşturan Elementler Oksijen O 65 Hücre solunumu için gereklidir. Suyun bileşenidir. Karbon C 18 Organik moleküllerin ana maddesidir. Hidrojen H 10 Birçok organik bileşende bulunur. Suyun bileşenidir. Nitrojen N 3 Tüm protein ve nükleit asitlerin bileşenidir. Kalsiyum Ca 1.5 Kemik ve dişlerin yapısal bileşenidir. Kas kasılmasında ve kan pıhtılaşmasında önemli rol oynar. Fosfor P 1 Nükleit asit bileşendir. Kemiğin yapı taşlarındandır. Enerji transferinde önemlidir. Potasyum K 0.4 Hücrenin temel pozitif iyonudur. Sinir ve kas işlevlerinde rol oynar. Sülfür S 0.3 Çoğu proteinlerin bileşenidir. Sodyum Na 0.2 Doku sıvılarının temel pozitif iyonudur. Magnezyum Mg 0.1 Kan ve diğer vücut dokuları için gereklidir. Klor Cl 0.1 Doku sıvılarının temel negatif iyonudur. Demir Fe 0.- Hemoglobin ve miyoglobin ve bazı enzimlerin bileşenidir. İyot I 0.- Troid hormonunun bileşenidir. 3.9.2015 34

Organizmanın Yapısal Düzeni Elektrik yüklü atoma iyon denir. İyonlar katyon (+) ve anyon (-) olmak üzere iki gruptur. Organizma yapısının hiyerarşik düzeni; Atom Molekül Makro molekül Organel Hücre Doku Organ Sistem Organizma 3.9.2015 35

Organizmanın Yapısal Düzeni 3.9.2015 36

Organizmanın Yapısal Düzeni Atomlar bazı fiziksel ve kimyasal kurallara göre molekülleri oluştururlar. Atom ve moleküller hücre içindeki tüm biyokimyasal olayların gelişmesini sağlarlar. İnsan vücudunda farklı tiplerde toplamda yaklaşık yüz trilyon kadar hücre bulunur. 3.9.2015 37

Organizmanın Yapısal Düzeni Belirli fonksiyonları yerine getirmek için uzmanlaşmış hücre gruplarına doku denir. Dokular organize olup birlikte çalışarak organları meydana getirirler. Belli dokular ve organlar da birlikte çalışarak sistemleri oluştururlar. 3.9.2015 38

Organizmanın Yapısal Düzeni - Sistemler Deri Sistemi Hareket Sistemi Solunum Sistemi Dolaşım Sistemi Boşaltım Sistemi Üreme Sistemi Endokrin Sistemi Sinir Sistemi ve Duyu Organları Sindirim Sistemi 3.9.2015 39

Organizmanın Yapısal Düzeni - Sistemler Deri Sistemi Vücudu dış etkenlerden korur. Vücut ısısını dengelemeye yardım eder. Periferden dokunma, ağrı, ısı ve basınç duyusunu alır. 3.9.2015 40

Organizmanın Yapısal Düzeni - Sistemler Hareket Sistemi Aktif ve pasif hareket sistemi olarak incelenir. Kemikler, ligamentler, kıkırdak doku ve eklemler pasif bölümünü oluşturur. Kaslar, tendonlar, tendon kılıfları ve bursa gibi yapılar ise aktif bölümünü oluşturur. 3.9.2015 41

Organizmanın Yapısal Düzeni - Sistemler Solunum Sistemi Hava yollarından ve akciğerlerden oluşur (ağız, burun, larinks, trakea, bronşlar, bronşioller, alveoller). Kana oksijen sağlar ve vücuttaki karbondioksitin dışarı atılmasını sağlar. 3.9.2015 42

Organizmanın Yapısal Düzeni - Sistemler Dolaşım Sistemi Kalp ve kan damarlarından oluşmuştur (Lenfatik). Damarlar besinleri ve oksijeni hücrelere iletirler ve atıkları organizmadan dışarı taşırlar. 3.9.2015 43

Organizmanın Yapısal Düzeni - Sistemler Sindirim Sistemi Sindirim kanalı (ağız, farinks, mide, ince ve kalın bağırsaklar, anüs) ve sindirim bezlerinden oluşur. Besinlerin kan içinde emilebilmesi için yiyecekleri öğütür ve atık maddeleri organizmadan dışarı taşır. 3.9.2015 44

Organizmanın Yapısal Düzeni - Sistemler Boşaltım Sistemi Vücudun elektrolit ve sıvı dengesini ayarlar. Böbrekler zararlı maddeleri ve suyu kandan süzer, kanın bileşimini ayarlar. Üriner sistemin diğer bileşenleri aracılığıyla da idrarın dışarı atılmasını sağlar. 3.9.2015 45

Organizmanın Yapısal Düzeni - Sistemler Üreme Sistemi Kadın ve erkek üreme sistemleri, iç ve dış genital organlardan meydana gelmiştir. Erkek üreme sistemi sperm üretir ve iletir. Kadın üreme sistemi yumurta üretir ve döllenmiş yumurtanın yerleşmesini ve gelişmesini sağlar. 3.9.2015 46

Organizmanın Yapısal Düzeni - Sistemler Endokrin Sistemi Hormon denilen kimyasal maddeleri salgılayan doku ve bezlerden oluşur. Tüm sistemlerle birlikte çalışır. Metabolik aktiviteyi düzenler. 3.9.2015 47

Organizmanın Yapısal Düzeni - Sistemler Sinir Sistemi ve Duyu Organları Beyin, beyincik, omurilik, duyu organları ve sinirlerden meydana gelir. Vücuttaki tüm aktiviteleri düzenler. Organizmanın bulunduğu ortama uyum sağlaması sinir sisteminin başlıca görevidir. 3.9.2015 48

Organik ve İnorganik Bileşenler Kimyasal bileşenler iki grupta toplanır. 1. Organik Bileşenler 2. İnorganik Bileşenler 3.9.2015 49

Organik Bileşenler Karbon elementi içeren geniş, karmaşık moleküllü bileşenlerdir. Organik bileşenler vücudun kimyasal yapı taşlarıdır ve metabolizma için gerekli enerjiyi üretirler. Yaşam ve yaşamın devamı için gerekli olan kimyasal reaksiyonları başlatır ve düzenlerler. 3.9.2015 50

Organik Bileşenler Organik bileşikler dört ana grupta incelenirler. Bunlar; 1. Karbonhidrat 2. Lipit 3. Protein 4. Nükleit asit 3.9.2015 51

Organik Bileşenler 1. Karbonhidrat Karbon en çok karbon, hidrojen ve oksijen ile birleşir. Karbon, hidrojen ve oksijen içeren bileşiklere karbonhidrat denir. 3.9.2015 52

Organik Bileşenler 1. Karbonhidrat Nişasta ve selüloz çok büyük ve karmaşık karbonhidrat moleküllerdir. Basit şekerler de karbonhidrat molekülüdür ve vücut tarafından yakıt molekülleri olarak ve enerji depolamak için kullanılırlar. 3.9.2015 53

Organik Bileşenler 2. Lipit Bunlar da karbon, hidrojen ve oksijen içeren hidrokarbon türevidir. Bu elementlere fosfor ve azot da eklenebilir. Lipitler suda çözülmezler. 3.9.2015 54

Organik Bileşenler 2. Lipit Nötral yağlar lipitlerin bir grubudur. Yağlar; organizmada enerji depo maddesi olarak görev yaparlar. 3.9.2015 55

Organik Bileşenler 3. Protein Karbon, hidrojen, oksijen ve azot içerirler. Birçok protein kükürt de içerebilir. Bu elementler proteinlerin yapı taşları olan amino asitlerin birleşenleridir. 3.9.2015 56

Organik Bileşenler 3. Protein Proteinler enzim ve katalizör olarak kimyasal reaksiyonları düzenlerler. Hücre fonksiyonunu büyük ölçüde belirleyen faktör hücredeki protein miktarı ve çeşididir. 3.9.2015 57

Organik Bileşenler 4. Nükleit asit Kalıtım üniteleri olan genleri oluşturan materyallerdir. Nükleit asitler genetik bilginin; Saklanması, Çoğaltılması (replikasyonu), Çeşitliliği (rekombinasyonu), Aktarılması (transmisyonu) görevlerini üstlenirler. 3.9.2015 58

Organik Bileşenler 4. Nükleit asit Nükleit asitler iki grupta incelenir. Bunlar; Deoksiribonükleit asit (DNA) Ribonükleit asit (RNA) 3.9.2015 59

İnorganik Bileşenler Karbon elementi içermeyen küçük ve basit bileşenlerdir (su, tuz, basit asit ve bazlar). İnorganik maddelere; Hücre zarından içeri ve dışarı madde taşınmasında, Elektrolit-sıvı dengesinin kurulmasında ihtiyaç duyulur. 3.9.2015 60

Anatomik Pozisyon Anatomi tanım bilimidir. Vücudun bütününe ve yapıların birbirlerine olan pozisyonlarını belirlemek için tek anlamlı terim ve tanımlar kullanılır. Bu tanımların tamamı anatomik pozisyona göre yapılır. 3.9.2015 61

Anatomik Pozisyon Ayakta dik duran, baş dik, yüz karşıya dönük, kollar iki yanda sarkık, avuç içleri karşıya dönük ve ayakların topuklardan bitişik olduğu pozisyona denir. 3.9.2015 62

Anatomik Düzlemler 1. Sagital düzlem (planum sagittale) Önden arkaya, yukarıdan aşağıya doğru olan düzlemdir. Vücudu sağ-sol parçalara böler. 3.9.2015 63

Anatomik Düzlemler 2. Frontal düzlem (planum frontale, koronal) Sağdan sola veya soldan sağa, yukarıdan aşağıya doğru olan düzlemdir. Vücudu ön-arka parçalara ayırır. 3.9.2015 64

Anatomik Düzlemler 3. Transvers düzlem (planum transversum, horizontal) Yere paralel uzanan düzlemdir. Vücudu üst ve alt parçalara böler. 3.9.2015 65

Anatomik Düzlemler 3.9.2015 66

Anatomik Eksenler 1. Vertikal eksen (axis verticalis) Vücutta yukarıdan aşağıya ve yere dik olan eksendir. 3.9.2015 67

Anatomik Eksenler 2. Sagital eksen (axis sagittalis) Vücutta önden arkaya ve yere paralel olan eksendir. 3.9.2015 68

Anatomik Eksenler 3. Transvers eksen (axis transversalis) Vücutta sağdan sola veya soldan sağa ve yere paralel olan eksendir. 3.9.2015 69

Anatomik Eksenler 3.9.2015 70

Anatomik Bölgeler I. Kaput (caput, baş) II. Kollum (collum, boyun) III. Trunkus (truncus, gövde) I. Toraks (thorax, göğüs kafesi) II. Dorsum (dorsum, sırt) III. Abdomen (abdomen, karın) IV. Pelvis (pelvis, leğen) 3.9.2015 71

Anatomik Bölgeler IV. Regio membri süperioris I. Omos (omuz) II. Brachium (kol) III. Antebrchium (önkol) IV. Manus (el) V. Regio membri inferioris I. Gluteus (kalça) II. Femur (uyluk) III. Crus (bacak) IV. Pedis (ayak) 3.9.2015 72

Anatomik Bölgeler 3.9.2015 73

Anatomik Boşluklar İç organların yerleştiği boşluklara kavitas (cavitas) denir. İki ana vücut boşluğu vardır. Bunlar; Cavitas dorsalis (arka boşluk) Cavitas ventralis (ön boşluk) dir. 3.9.2015 74

Anatomik Boşluklar Cavitas dorsalis Birbiriyle bağlantılı iki boşluk halindedir. Kafatası içinde kalan kısmı cavitas cranii (kavitas krani, kafatası boşluğu) dir. Burada beyin bulunur. Omurgalar içinde kalan bölümü ise canalis vertebralis dir (kanalis vertebralis, omurga kanalı). Burada omurilik bulunur. 3.9.2015 75

Anatomik Boşluklar Cavitas dorsalis 3.9.2015 76

Anatomik Boşluklar Cavitas ventralis Gövdenin ön kısmında bulunur. Diyafragma ile üst ve alt olarak ikiye ayrılmıştır. Üst boşluğa cavitas thoracis (kavitas torasis, göğüs boşluğu) alt boşluğa ise cavitas abdominalis (kavitas abdominalis, karın boşluğu) denir. Karın boşluğunun altında da cavitas pelvis (kavitas pelvis, leğen boşluğu) bulunur. 3.9.2015 77

Anatomik Boşluklar Cavitas ventralis 3.9.2015 78

Anatomik Boşluklar Cavitas ventralis Cavitas thoracis de akciğerler, kalp, yemek borusu, soluk borusu ve büyük damarlar, Cavitas abdominalis de mide, ince ve kalın bağırsaklar, karaciğer, safra kesesi, dalak, pankreas, böbrekler, böbrek üstü bezleri ve aort bulunur. 3.9.2015 79

Anatomik Boşluklar Cavitas ventralis Cavitas pelvis de ise idrar kesesi ve borusu, ince bağırsak kıvrımları, rektum ile kadında uterus, tüpler ve yumurtalıklar, erkekte sperm kanalı ve prostat bezi bulunur. 3.9.2015 80

Yer ve Yön Bildiren Anatomik Terimler Superior (üst,üstte) Anterior (ön, önde) Medial (orta hatta yakın) Internal (hacmin içindeki) Dextra (sağ) Superficial (yüzeyel) Proximal (gövdeye yakın üst uç) Inferior (alt, altta) Posterior (arka, arkada Lateral (orta hatta uzak) External (hacmin dışındaki) Sinistra (sol) Profundus (derin) Distal (gövdeye uzak alt uç) 3.9.2015 81

Yer ve Yön Bildiren Anatomik Terimler Medianus (tam ortadaki) Intermedius (iki oluşum arasındaki) Visceralis (iç organlarla ilgili) Centralis (merkezdeki) Periphericus (uzaktaki) Peripheralis (çevresel) Ventralis (karın tarafında) Dorsalis (sırta ait) Thorocalis (göğüs kafesinde) Abdominalis (karın içinde) Margo (kenar) Cranialis (başa ait, baş tarafında) Corpus (cisim) Extremites (uç) 3.9.2015 82

Yer ve Yön Bildiren Anatomik Terimler Caudalis (ayak ucuna yönelik, bir organın altında) Planta (ayak tabanı) Palma (el ayası) Collum (boyun) Facies (yüz) Truncus (gövde) Sagitalis (oksal, ok yönü) Transversalis (enine) Vertikalis (düşey) Horizontalis (yatay) Apix (tepe) Apicalis (tepede) Basis (taban) Basalis (tabanda) 3.9.2015 83

Yer ve Yön Bildiren Anatomik Terimler Ipsilateralis (aynı tarafta) Contralateralis (karşı tarafta) Longutudinalis (boyuna) Nukleus (çekirdek) Nukleolus (çekirdekçik) Arteria (atardamar) Vena (toplardamar) Ligament (bağ) Articulatio (eklem) Ductus (boru, kanal) Vesicula (küçük kesecik) Muskulus (kas) Nervus (sinir) Glandula (bez) Ganglion (düğüm) Regio (bölge) Foramen (delik) 3.9.2015 84

Yer ve Yön Bildiren Anatomik Terimler 3.9.2015 85

Hareket Bildiren Anatomik Terimler Flexion (fleksiyon): Eklem açısının küçüldüğü bükme hareketi. Hiperfleksiyon aşırı bükülme demektir. Lateral fleksiyon yanlara bükülme anlamına gelir. 3.9.2015 86

Hareket Bildiren Anatomik Terimler 3.9.2015 87

Hareket Bildiren Anatomik Terimler Plantar flexion: Ayak tabanına doğru yapılan bükme hareketidir. Ayak ucu yukarı hareket eder. Dorsi flexion: Ayağın sırtına doğru yapılan bükme hareketidir. Ayak ucu aşağı hareket eder. 3.9.2015 88

Hareket Bildiren Anatomik Terimler 3.9.2015 89

Hareket Bildiren Anatomik Terimler Extantion (ekstantiyon): Eklem açısının büyüdüğü germe hareketi. Hiperekstansiyon aşırı germe anlamına gelir. Lateral ekstansiyon yanlara germe demektir. 3.9.2015 90

Hareket Bildiren Anatomik Terimler 3.9.2015 91

Hareket Bildiren Anatomik Terimler Abduction (abduksiyon): Orta hattan uzaklaşma hareketidir. Adduction (adduksiyon): Orta hatta yaklaşma hareketidir. 3.9.2015 92

Hareket Bildiren Anatomik Terimler 3.9.2015 93

Hareket Bildiren Anatomik Terimler Rotation (rotasyon): Bir eklemin kendi ekseni etrafında yaptığı dönme hareketidir. Dönme hareketi mediale doğru oluyorsa buna iç rotasyon denir. Dönme hareketi laterale doğru oluyorsa buna dış rotasyon denir. 3.9.2015 94

Hareket Bildiren Anatomik Terimler Başı ve boynu sağa-sola çevirme hareketine sağa-sola rotasyon denir. Önkoldaki iç rotasyona pronation (pronasyon), dış rotasyona ise supination (supinasyon) denir. 3.9.2015 95

Hareket Bildiren Anatomik Terimler 3.9.2015 96

Hareket Bildiren Anatomik Terimler Circumduction (sirkumdiksiyon): Bir nokta etrafında yapılan dairesel dönme hareketidir. Opposition (oppozisyon): El baş parmağının diğer parmaklara yaklaşma hareketidir. Reposition (repozisyon): El baş parmağının diğer parmaklardan uzaklaşma hareketidir. 3.9.2015 97

Hareket Bildiren Anatomik Terimler 3.9.2015 98

Hareket Bildiren Anatomik Terimler Inversion (inversiyon): Ayağın ön kısmını aşağı ve içe döndüren, küçük parmak tarafına yatma hareketidir. Ayak tabanı mediale döner. Eversion (eversiyon): Ayağın ön kısmını yukarı ve dışa döndüren, baş parmak üzerine yatma hareketidir. Ayak tabanı laterale döner. 3.9.2015 99

Hareket Bildiren Anatomik Terimler 3.9.2015 100