4458 SAYILI GÜMRÜK KANUNU

4458 SAYILI GÜMRÜK KANUNU 4458 sayılı Gümrük Kanununun hazırlanmasına neden olan iki ihtiyaç vardı. 1. Her şeyden önce, dünya ticareti sürekli gelişmekte, teknoloji ve özellikle iletişim baş döndürücü bir hızla ilerlemektedir. Gümrük, ülkenin dış ticaretini yürütmesi, dış ticarete hizmet veren bir kurum olması nedeniyle bu gelişime ayak uydurması gerekmektedir. 2. İkinci olarak, ülkemiz dışa açık büyüme stratejisini benimsemiş ve bu alanda uluslararası örgütlere üye olmuş, uluslar arası birliklere üye olma çabası göstermektedir. Bu çerçevede, Dünya Gümrük Örgütü nün almış olduğu Kararları uygulaması gerektiği gibi Avrupa Birliği ne de mevzuat uyumlaştırması konusunda taahhütte bulunmuştur. İşte bu iki neden, yeni bir Gümrük Kanunu nun hazırlanmasını kaçınılmaz kılmıştır. 4458 sayılı Gümrük Kanunu nun sistematiği, 1615 sayılı Gümrük Kanunu ndan tamamen faklı bir yapı göstermektedir. 1615 sayılı Gümrük Kanunu nda gümrük rejimleri bütün işlemleriyle bir arada yer almakta, her rejimin beyan, muayene ve işlemleri ayrı ayrı düzenlenmekteydi. 4458 sayılı Gümrük Kanunu, eşyanın Türkiye gümrük Bölgesine girişinden başlayıp, eşyaya uygulanacak işlemlerin sırasına göre bir sistematik uygulamış, rejimlere ilişkin özel hükümler dışında, tüm işlemleri bir çatıda değerlendirmiş, böylece gümrük rejimleri arasında bütünlüğü sağlamıştır. 4458 sayılı Gümrük Kanunu nun sistematiği, Avrupa Birliği Gümrük kodu olarak bilinen 2913/92 sayılı, 12 Ekim 1992 tarihli Konsey Yönetmeliği yle benzerlik arzetmektedir. Zaten ülkemiz, 1/95 sayılı Ortaklık Konseyi Kararı yla, eşyanın menşei, eşyanın gümrük kıymeti, eşyanın gümrük birliği alanına girişi, gümrük beyanları, serbest dolaşıma giriş, askıya alma düzenlemeleri ve ekonomik etkili gümrük rejimleri, malların dolaşımı, gümrük borcu, başvuru hakkı konularını kendi mevzuatımıza yansıtacağımızı taahhüt etmiş, bu düzenlemelerinde de az önce belirttiğimiz 2913/92 sayılı Konsey Yönetmeliği esas alınarak yapılmasını öngörmüştür. Doğal olarak Kanun metni, bu günkü ülkemiz ihtiyaçları göz önüne alınarak, gelecekte oluşabilecek ihtiyaçlara da cevap verecek nitelikte, Avrupa Birliği Gümrük Mevzuatına uyumlaştırılmış bir tarzda düzenlenmiştir. Bununla birlikte, kurumlar arası çekişme ve siyasi baskılar nedeniyle, Kanunun ruhunu bozacak, bütünlüğünü zedeleyecek, uygulamada beklenenden farklı sonuçlar doğuracak bazı hükümler maalesef Kanun metninde yer almaktadır. Bu husus, özellikle dahilde işleme, hariçte işleme rejimleriyle tasfiye işlemlerinde göze çarpmaktadır. 4458 sayılı Gümrük Kanunu gümrük işlemlerinin seyrine paralel bir düzenleme getirmektedir. Bu durum kısım ve bölüm başlıkları incelenince dahi göze çarpmaktadır. Şöyle ki; 1-14 BİRİNCİ KISIM Genel Hükümler 15-32 İKİNCİ KISIM Gümrük vergilerinin ve ticaret politikalarının uygulanmasında esas alınacak unsurlar (Tarife, kıymet, menşe) 1

33-56 ÜÇÜNCÜ KISIM Taşıtların kontrolü ve gümrük bölgesine getirilen eşyaya uygulanacak hükümler (Eşyanın gümrüğe arzı, özet beyan verilmesi ve geçici depolama) 57-165 DÖRDÜNCÜ KISIM Gümrükçe onaylanmış işlem veya kullanım (Rejim yasaklıklar, özel önlemler, beyan, muayene ve tahlil, gümrük rejimleri, serbest bölgeler, yeniden ihracat, imha ve terk) 166 BEŞİNCİ KISIM Türkiye Gümrük Bölgesinden çıkan eşya 167-171 ALTINCI KISIM Özellik gösteren faaliyetler (Gümrük vergilerinden muafiyet ve istisna, geri gelen eşya, deniz ürünleri muafiyeti) 172 YEDİNCİ KISIM Sınır Ticareti 173-180 SEKİZİNCİ KISIM Diğer gümrük işlemleri (Posta işlemleri, akaryakıt ve kumanya, tasfiye işlemleri) 181-217 DOKUZUNCU KISIM Gümrük yükümlülüğü (Gümrük yükümlülüğünün doğması gümrük vergilerinin tahakkuku, tebliği ve ödenmesi gümrük yükümlülüğünün sona ermesi vergilerin geri verilmesi veya kaldırılması) 218-230 ONUNCU KISIM Diğer hükümler (Liman ve antrepo işletmelerinin yükümlülükleri çalışma zamanları, gümrük personelinin kıyafeti ve gümrük bayrağı çalışma zamanı ve fazla çalışma ücreti gümrüklerde iş takibi ve gümrük müşavirleri) 231-241 ONBİRİNCİ KISIM Cezalar 242-245 ONİKİNCİ KISIM İtirazlar 246-248 ONÜÇÜNCÜ KISIM Yürürlükten kaldırılan hükümler, geçici maddeler ve yürürlük 1-14 BİRİNCİ KISIM Genel Hükümler Madde 6-7 İdari Karar İdari karar, gümrük idarelerinin, gümrük mevzuatı kapsamında belirli bir konuda her iki tarafı bağlayan, gümrük idaresinin kararıdır. Gümrük mevzuatında açık hükmü olmayan veya bir olayla ilgili ne gibi işlem yapılması gerekeceğine ilişkin idari açıklama denebilir. Örneğin x eşyasının kısmı muafiyet suretiyle geçici ithalat rejiminden yararlanıp yararlanamayacağı konusunda gümrük idaresinden karar istenebilir. Madde 8, 11, 12 Bilgi İlgili kişilerin gümrük idaresinden bilgi talep edebileceği, dolayısıyla da, gümrük görevlilerinin, kişilerce istenilen bilgileri vermelerinin görevi olduğunu düzenlenmektedir. Bilgi isteyen şahıs için bir sınırlama getirilmemektedir. Herkes gümrük idaresinden bilgi isteme hakkına sahiptir. Bununla birlikte, bilgi istemeyi de keyfi olmaktan çıkaracak şartı düzenlemektedir. Bu şartlar, bilgi talebinin, fiilen tasarlanan bir ithalat veya ihracat işlemine dayanmasıdır. Bilgi yazılı veya sözlü olabilir. Gümrük işlemleriyle doğrudan veya dolaylı olarak ilgili bulunan kişiler, gümrük idarelerinin talebi üzerine, gümrük işlemleriyle sınırlı olmak kaydıyla, Gümrük Kanununun belge ve bilgi saklanması için öngördüğü süreler içinde, faturalar, proforma faturalar, alım satım sözleşmeleri, ithal ya da ihraç eşyasına ilişkin muhasebe kayıtları gibi beyanı destekleyen bütün belge ve bilgileri vermek ve her türlü yardımı sağlamakla yükümlüdür. Gizli nitelikli bilgiler, bu bilgilerin edinilmesini gerektiren işlemlerle doğrudan ilgili olması koşuluyla ve bu işlemlerle sınırlı olarak kullanılması gerekir. Gizli nitelikte veya gizlilik esasına göre elde edilen bilgiler açıklanamaz. Bununla birlikte, bilgiyi veren kişi veya makamın, bu bilgiyi açıklanmasına izin vermesi veya yargı kararları gereği mecburiyetten veya yetkili olunmasından ya da verilerin korunmasına ilişkin hükümler uyarınca ilgili mercilere söz konusu bilgiler verilebilir. Örneğin dış ticaret istatistikleri için ithalat veya ihracat rakamlarının Devlet İstatistik Enstitüsü ne verilmesi veya kambiyo işlemleri için bu rakamların aracı bankalara bildirilmesi gibi mevzuatın kaynaklanan bildirimler, soruşturma nedeniyle ilgili birimlere talep edilen bilgilerin verilmesi mümkündür. 2

Madde 8-9 Bağlayıcı tarife ve menşe bilgisi Gerek idari karar, gerek bağlayıcı tarife bilgisi, gerekse bağlayıcı menşe bilgisinin idari bir karar oldukları, gümrük idarelerinin, gümrük mevzuatının belli bir konuda açıklaması olduğunu unutmamak gerekir. Bağlayıcı tarife bilgisi; bir kalem eşyanın, tarifesinin ne olduğu yolunda verilen ve veriliş arihinden itibaren 6 yıl geçerli olan bilgidir. Bağlayıcı menşe bilgisi; bir kalem eşyanın, menşeinin ne olduğu yolunda verilen ve veriliş tarihinden itibaren 3 yıl geçerli olan bilgidir. 15-32 İKİNCİ KISIM Tarife, kıymet, menşe İkinci Kısım hükümleri, eşyanın gümrük vergilerinin hesaplanmasında ve eşyaya uygulanacak gümrük işlemlerinde esas alınması gereken unsurları düzenlemektedir. Diğer bir anlatımla ikinci kısım, gümrük mevzuatının çatısına ilişkin kavramları düzenlemekte olup, tamamı uluslararası anlaşma hükümlerinin ulusal mevzuatımıza yansıtılmasıdır. Bu kısım üç ana başlıkta düzenlenmiştir. Madde 15-16 Tarife Gümrük tarifesi iki amaç için kullanılmaktadır. Bunlardan birincisi, gümrük verilerinin hesaplanması, diğeri ise, eşya ticaretine ilişkin özel hükümlerle belirlenmiş diğer önlemlerin uygulanması, yani tarife dışı engellerin uygulanmasıdır. Gümrük yükümlülüğünün doğması halinde, kanunen alınacak vergiler, Türk Gümrük Tarife Cetveline göre hesaplanacaktır. Gümrük vergileri, gümrük yükümlülüğünün doğduğu tarihte yürürlükte geçerli olan gümrük tarifesi esas alınarak belirlenir. Vergilerin belirlenmesi de, vergi ödeme mükellefiyetinin başladığı tarihteki eşyanın hal ve mahiyeti esas alınır. Bir eşyanın ithalatına veya ihracatına bir önlem getirilmek isteniyorsa, eşyanın ticari markası veya ticari isminin değil, Kombine Eşya Nomanklatüründe yer alan pozisyon numarası ve gümrük literatürü ile belirlenmiş ismi göz önünde bulundurulacaktır. Gümrük tarifesi kapsamı sadece Türk Gümrük Tarife Cetvelini değil, bu cetvelde açılımlar ekleyen diğer cetvelleri, tarifedeki vergi oranlarının uygulanmasına ilişkin özel hükümler içeren mali yükleri, tercihli tarife uygulamalarını, bazı eşyalara ilişkin özel muafiyet hükümlerinin tamamını içermektedir 17-22 Menşe Eşyanın menşei asıl olarak tavizli vergi haddinden yararlanmada önem kazanmaktadır. Belirli ülke menşeli olan eşyaya kanuni vergi haddinden daha düşük bir vergi oranı uygulanmaktadır. İkili, çok taraflı veya uluslararası anlaşmalarla belirlenen vergi oranı uygulanan ülke menşeli olduğunun tespit edilmesi gerekir. Eşyanın menşeinin tespit edilmesi gereken diğer bir konu, dampinge karşı vergi ve telafi edici vergi uygulamasıdır. Bazı ülke menşeli eşyaya, İthalatta Haksız Rekabetin Önlenmesi mevzuatı çerçevesinde dampinge karşı vergi veya telafi edici vergi uygulanmakta, bu uygulama için de eşyanın menşeinin tespiti gerekmektedir. Bu doğrultuda eşyanın menşeinin tespiti iki hale göre yapılır. Tercihli tarife uygulamasının olmadığı durumda, Dünya Ticaret Örgütünün öngördüğü genel kurallara göre eşyanın menşei tespit edilir. Tercihli tarife uygulamasının olması durumunda ise, uygulanacak tercihli tarife anlaşması hükümlerine göre eşyanın menşei tespit edilir. 23-32 Kıymet Eşyanın vergiye esas olan kıymeti CIF kıymettir. CIF kıymette üç unsurun bir arada bulunması gerekir. a) Satış bedeli, eşyanın üretim maliyetini ve üretici karını içeren satış fiatı, b) Navlun, eşyanın Türkiye Gümrük Bölgesine kadar yapılan taşımaya ilişkin navlun ücreti (taşıma bedeli), c) Sigorta, eşyanın Türkiye Gümrük bölgesine taşınması esnasında oluşan risklere karşılık ödenen sigorta ücreti, 3

Dolayısıyla bu üç unsuru birlikte içermeyen teslim şekillerinde eksik olan giderlere ilişkin belgelerin de gümrük idaresine ibrazı ve kıymete dahil edilmesi gerekir. Örneğin; teslim şeklinin sadece satış fiyatını içermesi halinde navlun makbuzu ve sigorta poliçesinin de gümrük idaresine ibraz edilerek beyannameye eklenmesi gerekir. İşte eşyanın gümrük vergisine esas gümrük kıymetinin nasıl tespit edileceği, (GATT) Gümrük Tarifeleri ve Ticaret Genel Anlaşması nın VII. maddesiyle düzenlenmiştir. Dolayısıyla eşyanın gümrük vergisine esas kıymeti bu anlaşma hükümlerine göre tespit edilmektedir. Anlaşma hükümleri, gümrük kıymetini belirleme yöntemlerini altı başlık altında toplamıştır. Bu yöntemler; I- Satış bedeli yöntemi, II- Aynı eşyanın satış bedeli yöntemi, III- Benzer eşyanın satış bedeli yöntemi, IV- Eşyanın ithal ülkesindeki satış fiyatına dayalı indirgeme yöntemi, V- Eşyanın ihraç ülkesindeki üretim maliyetine dayalı hesaplama yöntemi, VI-Bütün yöntemlerin sırasıyla esnek kullanım yöntemi olmak üzere, eşyanın gümrük kıymetini belirlemekte sırasıyla uygulanmak şartıyla 5 i temel ve 1 i yardımcı 6 yöntem, Olarak sıralanmıştır. 33-56 ÜÇÜNCÜ KISIM Eşyanın gümrüğe arzı, özet beyan verilmesi ve geçici depolama Madde 33-38 Taşıtların seyrine ilişkin kurallar Taşıtların Türkiye Gümrük Bölgesine girişinden itibaren gümrük işlemlerinin yapıldığı alana gelene kadar uyacakları kurallar, takip edeceği yollara ve uyması gereken yasaklar düzenlemiştir. Madde 39-46 Eşyanın gümrüğe sunulması, özet beyan verilmesi Türkiye Gümrük Bölgesine getirilen eşya, gümrük idaresinin denetimi altına konularak, gümrük denetimine hazır olduğuna ilişkin bildirim yapılır. Eşyanın gümrük idaresine sunulmasını takip eden ilk iş günü mesai bitimi içersinde, aracın getirdiği yükün dökümünü gösterir özet beyan 24 saat içersinde gümrük idaresine verilir. Bu şekilde özet beyanı verilen eşyaya, deniz yoluyla getirilmesi halinde 45 gün, diğer yollarla getirilmesi halinde 20 gün içersinde gümrükçe Onaylanmış bir işlem veya kullanıma tabi tutulması ve bu işlemlerin bitirilmesi gerekir. Madde 47-50 Eşyanın geçici depolanması Gümrüğe sunulan ve gümrük idaresinin denetimi altında geçici depolama yerine boşaltılan eşya, gümrükçe onaylanmış bir işlem veya kullanıma tabi tutulana kadar geçici depolanan eşya statüsündedir ve geçici depolanan eşya adıyla anılır. Bu eşya, henüz herhangi bir gümrük rejimine tabi tutulmamıştır. Geçici depolanan eşya, buralarda kaldığı sürede, gümrük idaresinin denetiminde mutad elleçleme işlemlerine tabi tutulabilir. Geçici depolanan eşya; - Yolcu beraberi eşya geçici depolama yerine konulduğu tarihten itibaren olması halinde 3 ay, - Ticari eşya olup, özet beyanın verildiği tarihten itibaren denizyoluyla gelmesi halinde 45, diğer yollarla gelmesi halinde 20 gün, İçersinde, gümrükçe onaylanmış bir işlem veya kullanıma tabi tutulmaması veya bu işlemlerin bitirilmemesi halinde tasfiye olunur. 57-166 DÖRDÜNCÜ( ve Beşinci) KISIM Rejim yasaklıklar, özel önlemler, beyan, muayene ve tahlil, gümrük rejimleri, serbest bölgeler, yeniden ihracat, imha ve terk Türkiye Gümrük Bölgesi Çıkan Eşya Dördüncü Kısım hükümleri Gümrük Kanununun temelini oluşturan "Gümrükçe Onaylanmış İşlem Veya Kullanım" şekillerini düzenlemekte olup, Gümrük Rejimleriyle diğer kullanım şekillerinden oluşmaktadır (Ek: 1). 4

Oldukça geniş bir konu niteliğini taşıyan gümrükçe onaylanmış işlem veya kullanımı, genel işlemler, gümrük rejimleri ve diğer kullanım şekilleri başlıkları altında incelemek gerekir. GENEL İŞLEMLER Madde 55 Gümrükçe onaylanmış işlem veya kullanım kısıntıları Eşya aksine hüküm bulunmadığı sürece gümrükçe onaylanmış işlem veya kullanıma tabi tutulabilir. Ancak, kamu ahlakı, kamu düzeni, kamu güvenliği, insan, bitki ve hayvan sağlığının korunması gibi nedenlerle Bakanlar Kurulu yasaklama veya kısıtlama getirebilir. İthalat ve İhracat Rejim Kararları başta olmak üzere, dış ticaret politikasının düzenlenmesine ilişkin bazı kararlar alınmasına yetki veren madde hükmüdür. Madde 56 Sahte menşeli eşya Üzerlerinde üretildikleri ülkeden farklı bir ülkede üretildiğine ilişkin ibareler olan veya böyle bir izlenim uyandıran eşyanın ithaline izin verilmez. Bu eşyanın transiti, antrepoya alınması veya yeniden ihracı ise Müsteşarlığın iznine tabidir. Aynı şekilde, bu amaçla kullanılmak üzere getirilen etiket, zarf, proforma faturaların da ithaline izin verilmez. Madde 57 Fikri ve sınai mülkiyet haklarının ihlali Fikri ve sınai mülkiyet haklarının (marka, lisans, patent, endüstriyel tasarım hakları) korunması mevzuatı veya Fikir veya Sanat Eserleri Kanunu gereğince güvence altına alınmış haklarına ihlal edildiğine ilişkin açık deliller bulunması halinde bu hakları ihlal eden eşyaya ilişkin gümrük işlemleri, hak sahibinin veya temsilcisinin başvurusu üzerine veya herhangi bir başvuruya gerek duyulmaksızın gümrük idaresince re'sen durdurulur ve bu durum hak sahibine bildirilir. Durdurma kararının tebliğ tarihinden itibaren 10 gün içersinde eşya hakkında esastan dava açılmaz veya tedbir mahiyetinde karar alınmaz ise durdurma kararı kaldırılır. GÜMRÜK REJİMLERİ Madde 58-59 Beyan Bir gümrük rejimine tabi tutulacak eşya, o rejim hükümlerine göre gümrük idaresine beyan edilir. Diğer bir deyişle, eşyanın bir gümrük rejimine tabi tutulabilmesi için, rejim beyanında bulunulması gerekmektedir. Kısaca rejim beyanı, beyan sahibinin eşyasını bir gümrük rejimine tabi tutma isteğidir. Rejim beyanı, bu beyan için kullanılan tek tip gümrük beyannamesinin kullanılarak yapılan yazılı beyan şeklinde olabileceği gibi, irsaliye, tahakkuk kağıdı gibi sözlü beyanda kullanılan bir belgeyle veya TIR karnesi, ATA karnesi, araç giriş-çıkış formu gibi ilgili rejime ilişkin bir belgeyle veya veri işleme tekniğinin kullanıldığı gümrük idarelerinde bilgisayar veri işleme tekniği yoluyla ya da herhangi bir belge kullanılmaksızın yapılır. Madde 60-70 Yazılı beyan Sözle beyan ve özel beyana tabi eşyalar dışında kalan bütün eşyaların bir gümrük rejimine tabi tutulabilmesi için yazılı beyan yapılması zorunludur. Yazılı beyanlar kitabımızın Tek Tip Gümrük Beyannamesi Formuyla, Tek Tip Gümrük Beyannamesi Kullanma Talimatı doğrultusunda düzenlenip işlem görür. Bu şekilde doldurulan beyanname gümrük idaresince tescil edilir. Beyannameler tescilden sonra vergilendirmeye esas unsurlar açısından düzeltilemezler. Ancak, tescil edilen beyannameler, zorunlu hallerde bölünebileceği gibi, eşyanın tabi tutulduğu gümrük rejiminin uygulanmasının mümkün olmaması halinde iptal de edilebilir. Tescil edilen beyanname kapsamı eşya, beyanın doğruluğunun tespiti amacıyla fiziki muayeneye tabi tutulur. Eşyanın nitelik ve özelliğine göre, gümrük kimyagerliği veya özel ihtisas laboratuarlarında kimyevi tahlile de tabi tutulabilir. Süresi içersinde gümrük işlemleri tamamlanmayan eşya, gümrük idaresince muayene edilerek, tasfiye edilir. 5

Madde 71 Basitleştirilmiş usul Bazı özel durumlarda getirilen özel nitelikteki eşyalarla, güvenilir nitelikte yükümlülere gümrük işlemlerinin daha az formaliteyle işlem yapılmasına basitleştirilmiş usulle beyan demekteyiz. Bilgisayar veri işleme tekniği yoluyla beyan dışında basitleştirilmiş usulle beyan şu şekillerde almaktadır. - Bekletilmesi veya muhafazası güç olan, özellikle canlı hayvan, aşı, doku, peryodik yayınlar ve kurye taşımacılığı kapsamında gelen eşyalar gibi durumlarda, eksik belge veya bilgiyle eşyanın beyanı yapılıp, eşya doğrudan beyan sahibine teslim edilmekte ve işlemleri sonradan yapılmaktadır. - Aynı şekilde, özel nitelikteki bazı eşyalar için beyanname yerine fatura gibi belgeler kabul edilip, daha sonra peryodik işlemleri için tek bir beyanname verilmesi (dönemsel beyanname) uygulaması öngörülmektedir. - Henüz uygulanmamakla birlikte, eşyanın kayıt yoluyla beyan edilip, hiç gümrük idaresine getirilmeden, doğrudan beyan sahibine teslimi öngörülmektedir. - Ayrıca, eşya geçici depolama yerine alınmadan doğrudan gümrük işlemleri taşıt üstünde gerçekleştirilerek sahibine teslim edilmesi uygulaması da var olup bu kapsamda değerlendirilmesi mümkündür. Madde 72 Diğer beyanlar Bazı eşyaların gümrük rejimine tabi tutulmasında beyanname verilmeyip, bu eşyalara ilişkin özel belgeler beyanname olarak kabul edilmektedir. Beyanname yerine geçen belgeleri, Cumhurbaşkanlığı Genel Sekreterliğinden yazılacak mektupları, elçilik takrirleri, heyet başkanlarınca yazılan mektupları, kurye mektupları, deklarasyon anduanları ve deniz, kara ve hava nakil araçlarına verilecek kumanyaya ilişkin listeyi sayabiliriz. Madde 73 Sonradan kontrol Sonradan kontrol yöntemi, adından da anlaşılacağı üzere eşyanın gümrük denetiminden çıkıp sahibine teslim edildikten sonra kontrolünün yapılmasıdır. Bu kontrol, eşyanın bulunduğu yerde gerçek miktarının beyana edildiği gibi olup olmadığının tespiti şeklinde yapılabileceği gibi, eşyayı serbest dolaşıma veya başka bir gümrük rejimine tabi tutan veya eşyayı zilyedinde bulunduran firma ve şahısların mali kayıtlarının incelenmesi suretiyle de yapılabilir. Bu sistemde asıl amaç, beyan veya muayeneye tabi tutulsun yada tutulmasın eşyanın her zaman kontrol edilebileceğinin rejim hak sahibi tarafından bilinmesini sağlamaktadır. Dolayısıyla, yanlış beyanın her an tespit edilebileceğini bilen mükellefin bu yanlış beyanının veya eşya kaçakçılığın engellenmesi amaçlanmaktadır. Madde 74-79 Serbest dolaşıma giriş rejimi Serbest dolaşıma giriş rejimi eşyanın statüsünü de değiştiren bir rejimdir. Serbest dolaşımda bulunmayan eşyanın serbest dolaşıma giriş rejimine tabi tutulması sonucunda, bu eşya serbest dolaşımda bulunan eşya statüsünü kazanmaktadır. Serbest dolaşımda olmayan eşya, serbest dolaşıma giriş rejimine tabi tutulduktan sonra Türk menşeli eşyayla aynı statüde olmaktadır. Serbest dolaşımda olmayan eşyanın serbest dolaşımda bulunan eşya statüsüne dönmesi için, eşyaya ilişkin gümrük işlemlerinin tamamlanması, eşyaya ilişkin ticaret politikası önlemlerinin uygulanması, vergilerin tahsili veya muafiyetin uygulanmaktadır. Diğer taraftan, bazı tür eşyaların bazı amaçlar doğrultusunda kullanılması halinde, uygulanması gereken gümrük vergisi oranlarından daha düşük vergi oranı uygulaması söz konusudur. Avrupa Birliğinde listeler halinde belirlenen bu eşya ve eşyaların kullanım amacı, ülkemizde henüz uygulamaya geçmemiştir. Madde 79-83 Ekonomik etkili gümrük rejimleri ortak hükümleri Ekonomik etkili rejimlerinin ülke ekonomisine katkısı üretimde bir genişleme veya ihracatın artırılması veya yabancı girdilerden oluşan ürünün ithali verine, üründe yerli girdilerin kullanılması şekillerinde olmaktadır. Bu durumların gerçekleştirilmesi için bu rejimlerde gümrük vergilerinden muafiyet tanınmaktadır Ancak bu muafiyet mutlak muafiyet değil, rejimin şartlarının ve rejim amaçlarının gerçekleştirilmesi halinde tanınan bir muafiyet yani şartlı bir muafiyettir. Bu nedenle ekonomik etkili gümrük rejimlerinin diğer bir ismi şartlı muafiyet düzenlemeleridir. 6

Madde 84-92 Transit rejimi Transit rejimi, serbest dolaşımda bulunmayan eşyanın gümrük vergilerine tabi tutulmadan taşınmasına imkan tanıyan rejimdir. Aynı şekilde, gümrük işlemleri tamamlanmış çıkış eşyasının da Türkiye Gümrük Bölgesi içinde taşınması transit rejimi hükümlerine tabidir. Bu durumda, transit rejimi bir nevi muafiyet hükmü içermekte, ancak bu hüküm sadece eşyanın taşınmasına ilişkin olması nedeniyle şartlı muafiyet kapsamında değerlendirilmektedir. Transit rejimi aşağıdaki hallerde söz konusu olmaktadır: a) Serbest dolaşımda olmayan eşyanın Türkiye Gümrük Bölgesi dışından gelip Türkiye Gümrük Bölgesinden geçerek tekrar Türkiye Gümrük Bölgesi dışına taşınmasında, b) Yine serbest dolaşımda bulunmayan eşyanın Türkiye Gümrük Bölgesi dışından gelip Türkiye Gümrük Bölgesindeki bir iç gümrüğe taşınmasında, e) Serbest dolaşımda bulanmayan eşyanın Türkiye Gümrük Bölgesinde bir iç gümrük diğer bir iç gümrüğe taşınmasında, d) Serbest dolaşımda bulunmayan eşyanın veya çıkış işlemleri tamamlanmış ihraç eşyasının, Türkiye Gümrük Bölgesinde bir iç gümrükten Türkiye Gümrük Bölgesi dışına taşınmasında. Transite rejimi kapsamı eşya; a) Denizyolu, demiryolu ve havayolu taşımalarında, teminat alınmadan özet beyan kapsamında, b) Karayoluyla teminat alınmadan TIR karnesi kapsamında, c) Karayoluyla teminatlı olarak ya da memur refakatinde transit beyannamesi kapsamında, d) Geçici depolama yeri veya antrepodan her türlü yolla transit beyannamesi kapsamında, e) Yolcu beraberi eşya, teminatsız olarak irsaliye kapsamında, f) Posta yoluyla, posta işlemleri kapsamında, g) Boru hattıyla taşıma, kayıt üzerinde, Taşınır. Madde 93-149 Ekonomik Etkili Gümrük rejimleri a) Antrepo Rejimi: Serbest dolaşımda bulunmayan eşyanın ve ihraç eşyasının gümrük vergilerine tabi tutulmadan ve ticaret politikası hükümleri uygulanmadan depolanmasıdır Muafiyet şartı. eşyanın kullanılmaması, sadece depolanmasıdır. Rejimin amacı ise, ülke üretiminde kullanılan girdilerin depolanması sırasında. üreticiye gümrük vergisi yükü yüklenmemesi. maliyetlerin artırılmamasıdır. b) Dahilde İşleme Rejimi: Serbest dolaşımda bulunmayana eşyanın Türkiye Gümrük Bölgesinde işlenip işlem görmüş ürün olarak ihracı. ihraç edilmesi halinde ithalatta alınması gereken vergilerden muaf tutulması ve ithalat esnasında Ticaret politikası önlemlerine tabi tutulmamasıdır Burada muafiyet şartı. işlenen ürünün ihracı, muafiyet uygulanan vergiler ise işlenmek amacıyla ithal edilen eşyanın vergileridir. Rejimin amacı, Türkiye'nin ihracının artırılması yeni ihracatı teşviktir. c) Gümrük Kontrolü Altında İşleme Rejimi: Serbest dolaşımda bulunmayan eşyanın Türkiye Gümrük Bölgesine getirilerek niteliğini veya durumunu değiştiren bir işleme tabi tutulması, bu eşyanın ithali esnasında gümrük vergilerinin alınmaması ve ticaret politikası önlemlerinin uygulanmaması, işlemlerin bitiminde işlem görmüş ürünün vergi oranından eşyanın serbest dolaşıma sokulmasıdır. Aslında burada tam anlamıyla bir muafiyet söz konusu olmayıp, ithal eşyasının vergilerini üstelik işlem görmüş ürüne ilişkin vergi oranı üzerinden serbest dolaşıma giriş esnasında tahsil edilmesi, yani verginin ertelenmesi söz konusudur. Dolayısıyla rejimin amacı. perakende satışa sunulacak eşyanın, perakende satışa sunulacak şekilde ithali yerine, bu işlemlerin Türkiye'de gerçekleşmesini sağlamaktır d) Hariçte İşleme Rejimi: Serbest dolaşımda bulunan eşyanın Türkiye Gümrük Bölgesi dışında işleme tabi tutulması, bu işleme sonucunda elde edilen ürünün serbest dolaşıma sokulması halinde, bu ürüne ilişkin vergilerden geçici ihraç edilen eşyanın vergilerinin düşürülmesidir, Muafiyetin şartı. ithal edilen işlem girmiş ürünün serbest dolaşımda bulunan ve geçici ihraç edilen eşyadan üretilmesidir. Rejimin amacı, Türkiye'de üretilemeyen eşyanı ithale yerine, Türk menşeli eşyadan bu ürünün üretilmesini sağlamaktır. 7

e) Geçici ithalat Rejimi: Serbest dolaşımda bulunmayan eşyanın gümrük vergilerinden tamamen ve kısmen muaf olarak ya da ticaret politikası önlemlerine tabi tutulmadan geçici bir süreyle Türkiye'de kullanılmasıdır. Bu kullanım sırasında eşya üzerinde bir işleme faaliyeti yapılamaz, eşyanın aynı nitelikleri değiştirilemez. Muafiyet şartı, eşyanın belirtilen süre içerisinde geçici ithalat rejiminden çıkarılmasıdır. Rejimin amacı, Türkiye Gümrük Bölgesine sadece geçici süreyle gelecek eşyaya belirlenen kolaylığın sağlanmasıdır. Ekonomik etkili gümrük rejimlerinden dahilde işleme rejimi ile gümrük kontrolü altında işleme rejimi arasında büyük bir benzerlik bulunmaktadır. Bu iki rejim arasında üç temel farkın bilinmesi gerekir: a) Dahilde işleme rejiminde amaç, ithal eşyasının işleme tabi tutulduktan sonra ihracıdır. Dolayısıyla bu rejim bir nevi ihracatı teşvik tedbiri niteliğindedir. Gümrük kontrolü altında işleme rejiminde ise amaç ithal eşyasının bir işleme tabi tutulduktan sonra serbest dolaşıma sokulmasıdır. b) Dahilde işleme rejiminde yapılan işleme faaliyeti daha büyük kapsamda sınai nitelikte olup hemen hemen bütün eşya türleri bu rejimden yararlanır. Gümrük kontrolü altında işleme rejimindeki eşya daha küçük çapta bir işleme tabi tutulur. Örneğin, döküm eşyasının perakende satışa hazır hale getirilmesi gibi. Bu rejimden yararlanan eşya ve işlemler ise liste halinde belirlenmiştir. c) Bütün rejimlerde, bir rejimden diğer rejime geçiş mümkündür. Dahilde işleme rejimi kapsamı eşyanın serbest dolaşıma girişinde vergilendirme. İthal eşyasının vergi oranı üzerinden yapılır. Gümrük kontrolü altında işleme rejimi kapsamı eşyanın serbest dolaşıma girişinde ise vergilendirme. ithal eşyasının vergi oranı işlenmiş ürün üzerinden yapılır. Gümrük kontrolü altında işleme rejimi kapsamı eşyanın serbest dolaşıma girişinde ise vergilendirme. işlenmiş ürün üzerinden yapılmaktadır. Ekonomik etkili gümrük rejimlerinin yeni bir kavram olmasına rağmen, geçmişte gümrük mevzuatımıza çok yabancı da olmadığı ortadadır. Temel mantık ve genel açıdan baktığımızda; bu rejime paralel veya yakın düzenlemelerin bu güne kadar ülkemizde uygulandığı görülecektir. Bunu başlıklar halinde şöyle sıralayabiliriz: a) Dahilde işleme rejimi: Mülga 1615 sayılı Gümrük Kanununun 118 inci maddesinde yer alan geçici kabul rejimi, 119 uncu maddesinde yer alan geçici muaflık rejiminin Türkiye Gümrük Bölgesinde bir işçiliğe tabi tutulacak eşyaya ilişkin hükümleri ile ihracatı teşvik mevzuatı hükümleri dahilde işleme rejimine yakın düzenleme ve uygulamalar idi. b) Hariçte işleme rejimi: Mülga 1615 sayılı Gümrük Kanununun 131 ve 132 inci maddesinde yer alan geçici çıkış ve geri gelen eşyanın, Türkiye Gümrük Bölgesi dışında işleme veya tamire tabi tutulmak üzere geçici çıkan ve geri gelen eşyaya ilişkin hükümleri ile ithalat rejimi kararı ve yönetmeliğinin bu yönde özel düzenlemeleri de hariçte işleme rejimine yakın düzenleme ve uygulamalar idi. c) Antrepo rejimi: Gümrük Kanunun antrepo rejimine ilişkin hükümleri. uyumlaştırılan antrepo rejimine paralellik arz etmektedir. Bununla birlikte bazı farklılıklar mevcuttur. d) Geçici ithalat rejimi: Mülga 1615 sayılı Gümrük Kanununun 119 uncu maddesinde yer alan geçici muaflık rejiminin, Türkiye Gümrük Bölgesinde kullanıldıktan sonra olduğu gibi Türkiye Gümrük Bölgesi dışına gönderilecek eşyaya ilişkin hükümleri ile turistik kolaylıklara, sınır ahalisine tanınan kolaylıklara ilişkin hükümleri geçici ithalat rejimine yakınlık arz etmekteydi. Aynı zamanda, ATA karnelerine, konteynerlere ilişkin uluslar arası anlaşmalar gibi bazı uluslararası anlaşmalar kapsamı eşyaya ilişkin hükümler aynıdır. Bu çerçevede ülkemiz mevzuatına ve uygulamasına yeni giren tek kavram ve buna ilişkin uygulama gümrük kontrolü altında işleme rejimidir. Bu rejime veya bu rejimin mantığına uygun bir düzenleme daha önce ülkemizde yapılmamıştır. Madde 150-151 İhracat rejimi İhracat rejimi, serbest dolaşımda bulunan eşyanın ihraç amacıyla Türkiye Gümrük Bölgesi dışına çıkışına ilişkin hükümlerin uygulandığı rejimdir. İhracat rejimi kapsamında Türkiye Gümrük Bölgesi dışına çıkan eşyanın tekrar Türkiye Gümrük Bölgesi ne geri getirilmesi amacı yoktur. Bu haliyle ihracat rejimi, hariçte işleme rejiminden ayrılmaktadır. Diğer taraftan Türkiye Gümrük Bölgesinde serbest dolaşımda bulunan eşya ihracat rejimine tabi olup, 8

Türkiye Gümrük Bölgesi serbest dolaşımda bulunmayan eşya ise yeniden ihracat işlemine tabidir. Bu yönüyle de ihracat rejimi ile yeniden ihracat birbirinden ayrılır. Serbest dolaşımda bulunan eşyanın ihraç edilmesi için veya ihracat rejimine tabi tutulması için, eşyaya ilişkin rejim beyanında bulunulması, gümrük işlemlerinin tamamlanması, gerekmesi halinde ticaret politikası önlemlerinin uygulanması gerekir. DİĞER KULLANIM ŞEKİLLERİ 152-162 Serbest bölgeler Türkiye Gümrük Bölgesinin parçaları olmakla beraber, serbest dolaşımda olamayan eşyanın bir gümrük rejimine tabi tutulmaksızın ve serbest dolaşıma sokulmaksızın tüketilmemek ve kullanılmak kaydıyla konulduğu, ithalat vergileri ile ticaret politikası önlemlerinin ve kambiyo mevzuatının uygulanması bakımından Türkiye Gümrük Bölgesi olarak kabul edilen yerlerdir. Ayrıca, Serbest dolaşımdaki eşya, buraya konulması halinde ihracata bağlı olanaklardan (KDV iadesi gibi) yararlanır. Serbest bölgelerde yapılan depolama ve mutad elleçleme işlemleri gümrük vergisine tabi değildir. Madde 163-165 Yeniden ihracat, imha ve terk Serbest dolaşımda bulunmayan eşyanın Türkiye Gümrük Bölgesi dışına yeniden ihracı mümkündür. Eşyanın mahrece iade edilmesi veya üçüncü ülkelere gönderilmesi yeniden ihracat kapsamında yapılmaktadır. Diğer taraftan aynı şekilde, serbest dolaşımda bulunmayan eşya, sahibinin iradesiyle hazineye hiçbir masraf veya külfet yüklememek kaydıyla terk edilebileceği gibi, gümrük idaresinin gözetiminde imha da edilebilir. Madde 166 Madde; Türkiye Gümrük Bölgesi çıkan eşya maddeyle Türkiye Gümrük Bölgesinden eşya çıkarılmasının gümrük idarelerinin denetiminde olduğu ve eşyanın önceden belirlenen yollardan yurtdışı edileceği belirtilmiştir. 167-172 ALTINCI (ve Yedinci) KISIM Gümrük vergilerinden muafiyet ve istisna, geri gelen eşya, deniz ürünleri muafiyeti Sınır ticareti Madde 167 Gümrük vergilerinden muafiyet ve istisna Cumhurbaşkanlığı eşyası, diplomatik muafiyete tabi eşya, askeri ve güvenlik amaçlı muafiyetlerin yanında daha çok ticari nitelik arzetmeyip kişisel kullanıma mahsusu veya önemli bir değeri olamayan eşyalar için gümrük vergisinden muaf olan haller sıralanmıştır. Madde 168-170 Geri gelen eşya Serbest dolaşımda bulunan eşyanın üç yıllık süre içinde geri gelmesi halinde ithalat vergilerinden muaf olarak serbest dolaşıma sokulabilir. Ancak bu muafiyetin uygulanabilmesi için beyan sahibinin talebinin olması ve eşyanın ayniyetinin değişmemiş olması gerekmektedir. Geçici olarak çıkarılacak eşyanın muayenesi ihracat rejimi hükümlerine tabidir. Serbest dolaşımda bulunan eşya, Türkiye Gümrük Bölgesi dışına çıkarıldığı veya çıkış hükmünde geçici depolama yerleri ile antrepolara konulduktan sonra Türkiye Gümrük Bölgesinden ihraç edildiği ve ayniyetleri değişmeden 3 yıl içinde yeniden serbest dolaşıma sokulduğu takdirde ve beyan sahibinin talebi üzerine gümrük vergilerinden muaf tutulur. Geri gelen eşya ile hariçte işleme rejiminin arasındaki fark, hariçte işleme rejiminde eşyanın işleme faaliyetine tabi tutulmak üzere gönderilmesi, geri gelen eşyada ise, eşyanın asli niteliklerinin değişmemesi esasının olmasıdır. Madde 171- Deniz ürünleri Türk gemileriyle uluslararası sularda avlanan deniz ürünleri gümrük vergilerinden muaftır. Madde 172 Sınır ticareti Sınır ticareti konusunda Bakanlar Kuruluna yetki veren maddedir. 9

173-180 SEKİZİNCİ KISIM Posta işlemleri, akaryakıt ve kumanya, tasfiye işlemleri Madde 173-175 Posta gümrük işlemleri Mektup dışında kalan posta göderileri ve posta kolileri, gümrük idaresinin denetim ve muayenesine tabidir. Posta yoluyla gelen eşya, posta idaresinin sorumluluğuna, bu iş için ayrılmış antrepolarda depolanır. Ticari nitelikteki eşya hakkında, yazılı beyan hükümleri ile normal gümrük işlemleri uygulanır. Madde 176 Akaryakıt ve kumanya Deniz ve hava taşıtlarının, dış seferlerinde veya serbest dolaşımda bulunmayan eşyanın taşınmasında kullanacakları ve kullanacakları akaryakıt ve yağları gümrük vergilerinden muaftır. Bu şartlarda kullanacakları akaryakıtlar, serbest dolaşımda olması halinde ihracat, serbest dolaşımda olmaması halinde ise transit rejimi hükümlerine göre verilir. Madde 177-180 Tasfiye edilecek eşyaya ilişkin işlemler Kanuni bekleme sürelerini dolduran, gümrüğe terk edilen veya 1918 sayılı Kanun uyarınca müsaderesine karar verilen eşyalarda olduğu gibi, 177 nci maddede sayılan eşya tasfiye edilir. Tasfiyeye tabi tutulan eşyanın, satış ilanının yayımından önce başvurulması halinde, sahibi tarafından serbest dolaşıma sokulması mümkündür. 181-217 DOKUZUNCU KISIM Gümrük yükümlülüğünün doğması gümrük vergilerinin tahakkuku, tebliği ve ödenmesi gümrük yükümlülüğünün sona ermesi vergilerin geri verilmesi veya kaldırılması Madde 181-217Gümrük Yükümlülüğü Kısım hükümleri, gümrük yükümlülüğünün hangi hallerde doğduğu, gümrük vergilerinin tahakkuk etmesi, gümrük vergilerinin yükümlüye tebliği, gümrük vergilerinin ödenmesi gümrük yükümlülüğün hangi hallerde sona erdiği, vergilerin geri verilmesi veya kaldırılması ile geri verme ve kaldırma kavramlarının ne olduğu konularına açıklık getirmektedir. 218-230 ONUNCU KISIM Liman ve antrepo işletmelerinin yükümlülükleri çalışma zamanları, gümrük personelinin kıyafeti ve gümrük bayrağı çalışma zamanı ve fazla çalışma ücreti gümrüklerde iş takibi ve gümrük müşavirleri Madde 218-219 Liman ve antrepo işletmelerinin yükümlülükleri Gümrük idarelerinin hizmet verdiği liman ve antrepo işletmelerinin, gümrük idarelerine karşı bazı yükümlülükleri vardır. Bu yükümlülükleri iki ana başlıkta toplamak mümkündür. Birincisi, gümrük idaresinin çalışma mekanlarının ve çalışmaları için gerekli ortama ilişkin ihtiyaçlarının karşılanmasıdır. İkincisi ise, özellikle gümrük idaresinin kişinin özel işlemi için hizmet verdiği durumda, özlük haklarının da bu işletme tarafından karşılanmasıdır. Madde 220-222 Çalışma Zamanları Gümrük idaresinin çalışma zamanı 8 saat esasına göre çalışır. Ancak, yolcu giriş ve çıkışının olması halinde, sadece yolcuya hizmet vermek üzere 24 saat esasına göre çalışan idareler de mevcuttur. Bununla birlikte, normal çalışma saatleri dışında gümrük işlemlerini yaptırmak isteyen kişilerin, fazla mesai ücretlerini yatırması şartıyla bu talepleri kabul edilir. Fazla mesailerden idare amirleri yararlanamazlar. Ancak, fazla mesaiden alınan pay, idare amirlerine de dağıtılır. Madde 223-224 Gümrük kıyafeti ve bayrağı Gümrük ve Muhafaza Başmüdürü, Başmüdür Yardımcısı ile merkez memurları dışındaki personel gümrük kıyafeti giyerler. Gümrük idareleri, hizmet verdiği süre boyunca, gümrük bayrağı çekili kalır. 10

Madde 225-230 Gümrük Müşavirliği Özel hükümler saklı kalmak kaydıyla gümrüklerde iş takibi esas itibariyle gümrük müşavir veya müşavir yardımcıları tarafından profesyonelce yapılır. Bu unvanı kazanan kişilerin, gümrüklerdeki işlerin aksamadan, süratli olarak yapılabilmesi ve iş sahiplerini zarara sokamadan işlem tesis etmeleri için gerekli mevzuat bilgisi yanında bir disiplin içerisinde hareket etmeleri esastır. Dolayıyla mesleğe dışardan girişte yetişme döneminden sonra gerekli mevzuat bilgisi aranmakta, gümrüklerde çalışanların bu ünvanla çalışmak istemeleri halinde tecrübe aranmaktadır. Bu nedenle, gümrük müşaviri olabilme şartları sınavı ile sınavsız gümrük müşaviri olabilme halleri Kanunla düzenlenmiştir. 231-241 ONBİRİNCİ KISIM Cezalar Gümrük işlemlerinin doğru yürütülmesi, gümrük vergisi kaybının önlenmesi ve kaçakçılığın önlenmesi amacıyla getirilen idari para cezaları üç ayrı başlıkta düzenlenmiştir. Madde 231-233 Genel hükümler Ceza uygulanmasında genel kurallar düzenlenmiş olup, bunlar kısaca; ceza uygulanmasında kasıt aranmayacağı, adli ceza uygulanan olayda idari para cezası uygulanamayacağı, aynı olayda birden fazla ceza gerekmesi halinde sadece ağır olanının uygulanacağı, cezanın idari yaptırımları ortadan kaldırmayacağı, vergi kaybına ilişkin ceza uygulamasında kararın verginin kesinleşmesinden sonra karar bağlanacağı, ceza uygulanma süreleri ve zamanaşımı ile cezanın ikramiye olarak dağıtım ve idarece kullanımı olarak sıralayabiliriz. Madde 234-238 Vergi kaybına neden olan işlemler uygulanacak cezalar Bu bölümde işlenen fiilin vergi kaybına neden olması durumunda, vergilerin alınmasıyla birlikte alınacak para cezaları düzenlenmiş olup, kısaca, serbest dolaşıma giriş ve geçici muafiyet düzenlemesine tabi eşyanın beyanı ile yapılan muayenesi sonucunda ortaya çıkan farklara uygulanacak ceza, gümrük işlemlerine başlanmadan veya bitirilmeden antrepodan eşya çıkarılması halinde uygulanacak ceza, antrepo veya eşya konulmasına izin verilen yerlerde sayım sonucu eksik çıkan eşyaya ilişkin ceza, özet beyan eksik ve fazlalığına ilişkin ceza, dahilde işleme ve geçici ithalat rejimlerine aykırı hareketlerde uygulanacak ceza olarak sayabiliriz. Madde 239-241 usulsüzlüklere ilişkin cezalar Bu bölümde işlenen fiilin vergi kaybına neden olmadığı ancak gümrük mevzuatına aykırı davranışlarda bulunulması durumunda uygulanacak para cezaları düzenlenmiş olup, kısaca, gümrük vergilerinden muaf eşyanın gümrük işlemlerine tabi tutulmaması halinde uygulanacak ceza, sahibinin hatası sonucu (özellikle süre aşımı) tasfiyelik hale gelen eşyanın serbest dolaşıma sokulması halinde uygulanacak ceza ve genel olarak mevzuata aykırı davranışlara ilişkin cezalar düzenlenmiştir. 242-245 ONİKİNCİ KISIM İtirazlar Madde 242-245 İtirazlar Gümrük mevzuatı gereğince gümrük idaresince yürütülen işlemlere veya gümrük idaresinin verdiği kararlara karşı, yükümlü tarafından yapılan itirazları üç başlıkta toplamak mümkündür. Yükümlü, vergi tahakkukuna karşı 15 gün içersinde, tahakkuku yapan idareye düzeltme talebinde bulunur. İdare, bu talebi 30 gün içersinde inceleyerek karar bağlar. İdarenin bu kararına karşı itiraz edilebilir. Gerek bahsi geçen düzeltme talepleri üzerine verilen karara karşı, gerek tahlil sonuçlarına, gerekse idarenin mevzuatla ilgili verdiği karar veya ceza kararına karşı itirazlar bir üst mercie yapılır. Yani, müdürlük ilk kararlarına karşı başmüdürlüklere, başmüdürlük ilk kararlarına karşı Müsteşarlığa itiraz edilebilir. İtiraz mercilerince, itirazın reddi halinde idari itiraz yolları tüketilmiş olup, idari yargıya bu aşamadan sonra başvuru ancak idari yargı mercilerine yapılır. 11

Remzi AKÇİN Daire Başkanı GÜMRÜKÇE ONAYLANMIŞ İŞLEM VEYA KULLANIM ŞEKİLLERİ *Serbest Dolaşıma *Giriş Rejimi *Transit Rejimi *Antrepo Rejimi Gümrük Rejimleri Diğer Kullanım Şekilleri Ekonomik Etkili Gümrük Rejimleri *İhracat Rejimi *Serbest Bölgeler *Dahilde İşleme Rejimi *Gümrük Kontrolü Altında İşleme Rejimi *Geçici İthalat Rejimi *Hariçte İşleme Rejimi 12

*Yeniden İhracat *İmha *Terk 13