4708 SAYILI YAPI DENETİMİ HAKKINDA KANUN VE İLGİLİ MEVZUATINDA; KONTROL ELEMANI İNŞAAT MÜHENDİSLERİNİN GÖREV VE SORUMLULUKLARI

Yaşanabilir çevre ve marka şehirler 4708 SAYILI YAPI DENETİMİ HAKKINDA KANUN VE İLGİLİ MEVZUATINDA; KONTROL ELEMANI İNŞAAT MÜHENDİSLERİNİN GÖREV VE SORUMLULUKLARI 2016-İzmir TMMOB İnşaat Mühendisleri Odası İzmir Şubesi Ali AKAT Yapı Denetimi Şube Müdürü İzmir Çevre ve Şehircilik İl Müdürlüğü

Yaşanabilir çevre ve marka şehirler 4708 Sayılı YAPI DENETİMİ HAKKINDA KANUNun yönetmeliği olan Yapı Denetimi Uygulama Yönetmeliğinin Tanımlar başlıklı 2.Maddesinin (ğ) bendinde; Kontrol elemanı: Yapım işinin denetlenmesi hizmetlerini bizzat yapıda ve şantiye sahasında, denetçi mimar ve mühendislerin sevk ve idaresi altında, gerektiğinde onlara danışarak yapmak ile görevli olan mimar ve mühendisleri, denilmiştir. Buradan anlaşılacağı üzere Kontrol Elemanı İnşaat Mühendisi, esas görevi yapıda ve şantiye sahasında Denetçi İnşaat Mühendisi sevk ve idaresi altında çalışan mühendisler 2 olarak açıklanmıştır.

Yaşanabilir çevre ve marka şehirler 4708 Sayılı YAPI DENETİMİ HAKKINDA KANUNun yönetmeliği olan 05/02/2008 tarihli 26778 sayılı Resmi Gazete de yayınlanarak yürürlüğe giren Yapı Denetimi Uygulama Yönetmeliğinin Denetçi, kontrol elemanı ve yardımcı kontrol elemanının görev ve sorumlulukları başlıklı 6. Maddesinde KE İnşaat Mühendisinin görev ve sorumlulukları açıklanmıştır. 3

Yaşanabilir çevre ve marka şehirler 6. Maddenin 3. Fıkrasında; İşyeri teslimi yapıldıktan sonra, ihtisas alanlarına göre ilgili denetçiler, kontrol elemanları ve var ise yardımcı kontrol elemanları tarafından, temel bölümünün inşası sırasında gerekli denetim ve gözetimler yapılır; temel kalıp ve donatı imalatı kontrol tutanağı, temel topraklaması kontrol tutanağı ve temel beton döküm tutanağı tanzim edilerek, yapılan işlemlerin uygunluğu onaylanır. 4 Denilmiştir.

Yaşanabilir çevre ve marka şehirler 6. Maddenin 4. Fıkrasında; Yapının taşıyıcı sistem bölümünün imalatı sırasında, beton kalıbı, demir teçhizatı ve gerekli diğer tesisat kontrol edildikten sonra ek-8 de gösterilen form-6 ya uygun tutanak tanzim edilir. Uygulama denetçisi inşaat mühendisi veya kontrol elemanı inşaat mühendisi veya var ise yardımcı kontrol elemanı gözetiminde beton dökümüne izin verilir. Beton dökümünü müteakiben, ek-9 da gösterilen form-7 ye uygun tutanak tanzim edilir. Yapıda gerçekleştirilecek her bir beton döküm işi için bu tutanaklar ayrı ayrı hazırlanır. Denilmiştir. 5

Yaşanabilir çevre ve marka şehirler 6. Maddenin 5. Fıkrasında; Yapının çatı örtüsü, dolgu duvarları, kapı ve pencere kasaları ile tesisatlara ait imalatların tamamlanıp sıvaya hazır hâle gelmesi ve iş bitimine kadar olan son bölümünde ise bodrum, zemin, asma, normal kat ve çatı katlarının dış duvarları ve iç duvarları kontrol tutanakları, elektrik tesisatı duvar boruları kontrol tutanağı, elektrik kablo çekimi ve tali pano kontrol tutanağı, çatı konstrüksiyonu, ısı yalıtımı, su yalıtımı ve çatı örtüsü kontrol tutanağı, temiz su boru tesisatı hidrolik basınç testi kontrol tutanağı, pis su boru tesisatı sızdırmazlık testi kontrol tutanağı, yapının sıvaya hazır duruma geldiğini belirten tutanak, elektrik ana pano kontrol tutanağı ve mekanik tesisat montaj tutanağı tanzim edilir. Denilmiştir. 6

Yaşanabilir çevre ve marka şehirler 6. Maddenin 6. Fıkrasında; Maddede sayılan işlemler, ihtisas konusuna göre ilgili denetçi, kontrol ve var ise yardımcı kontrol elemanlarının denetiminde sürdürülür. Denilmiştir. 6. Maddenin 7. Fıkrasında; (Ek:RG-22/8/2015-29453) Hataların taşıyıcı sistemi etkilemesi nedeniyle yapı denetim kuruluşuna yeni iş almaktan men cezası uygulanmasına sebebiyet veren ya da gerçeği yansıtmayan raporlar hazırlayarak laboratuvarların belgesinin iptaline neden olan denetçi mimar ve mühendisler ile teknik elemanlar da, Kanunda yapı denetim kuruluşlarına ve laboratuvarlara idari para cezası uygulanmasına neden olan denetçi mimar ve mühendisler ile teknik elemanlar için öngörülen yaptırımlara tabidir. 7

Yaşanabilir çevre ve marka şehirler Yapı Denetim kuruluşları ve laboratuvarlara Kanunun 8 inci maddesinin birinci fıkrasının (a), (b), (c), (ç), (d) bentleri ile (g) bendinin (1) numaralı alt bendi ve onuncu fıkrasının (b) ve (c) bentleri ile (e) bendinin (2) numaralı alt bendi uyarınca uygulanan her bir idari yaptırım, sorumluluğu bulunan denetçi mimar ve mühendisler ve teknik elemanlara verilecek idari yaptırımlar konusunda tekerrüre esas alınır. bir kere tekerrüre esas alınır. 8

Yaşanabilir çevre ve marka şehirler Ancak Kanunun 8 inci maddesinin onuncu fıkrasının (b) bendi uyarınca uygulanacak idari para cezasının denetçi mimar ve mühendisler ile teknik elemanlar hakkında uygulanacak idari yaptırım için tekerrüre esas alınabilmesi için idari para cezasına konu her üç uyarı cezasına da o kişinin sebep olması gerekmektedir. Aynı inceleme kapsamında kuruluşa birden fazla fiilden idari yaptırım uygulansa bile neden olan denetçi mimar ve mühendisler ile teknik elemanlar için bu durum bir kere tekerrüre esas alınır. Denilmiştir. 9

Yaşanabilir çevre ve marka şehirler 4708 Sayılı YAPI DENETİMİ HAKKINDA KANUNun yönetmeliği olan 05/02/2008 tarihli 26778 sayılı Resmi Gazete de yayınlanarak yürürlüğe giren Yapı Denetimi Uygulama Yönetmeliğinin Yapı denetim kuruluşunun görev ve sorumlulukları başlıklı 5. Maddesinin 4. Fıkrasının (ç) bendinde; Beton kalıbı, demir teçhizatı ve gerekli diğer tesisatı kontrol ederek ek-8 de gösterilen form-6 ya uygun tutanak tanzim edilmeden beton dökümüne izin vermez. Beton, uygulama denetçisi inşaat mühendisi veya kontrol elemanı inşaat mühendisi veya yardımcı kontrol elemanı nezaretinde dökülür. 10

Yaşanabilir çevre ve marka şehirler Beton numuneleri, döküm yerinde yapı denetim elemanlarının huzurunda, deneyi yapacak laboratuvarın teknik elemanlarınca ilgili standartlara uygun olarak alınır. Alınan numuneler üzerinde şantiyede yapılacak deneylerin sonucunun olumlu olması hâlinde beton dökümüne izin verir. Alınan diğer numuneler deneyi yapacak laboratuvara, bu laboratuvarın teknik elemanı marifetiyle iletilir. Beton dökümünü müteakiben ek-9 da gösterilen form-7 ye uygun tutanak tanzim edilir. Denilmiştir. 11

Yaşanabilir çevre ve marka şehirler Görüleceği üzere KE İnşaat Mühendisleri, Uygulama Denetçisi İnşaat Mühendisi sevk ve idaresinde çalışan ve bir uygulama denetçisi kadar sorumluluğu olan bir denetim görevlisidir. 12

Yaşanabilir çevre ve marka şehirler YAPI DENETİM YASASI YÖNETMELİKLERİ VE UYGULAMA ESASLARI 4708 Sayılı YAPI DENETİMİ HAKKINDA KANUN un Yapı denetim kuruluşları görevleri başlıklı 2.Maddesinde, yapı denetim kuruluşun görevleri açıklanmıştır. Bu görevler şu şekildedir. 13

Yaşanabilir çevre ve marka şehirler a)proje müelliflerince hazırlanan, yapının inşa edileceği arsa veya arazinin zemin ve temel raporları ile uygulama projelerini ilgili mevzuata göre incelemek, proje müelliflerince hazırlanarak doğrudan kendilerine teslim edilen uygulama projesi ve hesaplarını kontrol ederek, ilgili idareler dışında başka bir kurum veya kuruluşun vize veya onayına tabi tutulmadan, ilgili idareye uygunluk görüşünü bildirmek. 14

Yaşanabilir çevre ve marka şehirler b)yapı denetimini üstlendiğine dair ilgili idareye taahhütname vermek, yapı ruhsatının ilgili bölümünü imzalamak, bu yapıya ilişkin bilgileri yapı ruhsatı düzenleme tarihinden itibaren yedi gün içinde Bakanlığa bildirmek. c)yapının, ruhsat ve ekleri ile mevzuata uygun olarak yapılmasını denetlemek. 15

Yaşanabilir çevre ve marka şehirler d)yapım işlerinde kullanılan malzemeler ile imalatın proje, teknik şartname ve standartlara uygunluğunu kontrol etmek ve sonuçlarını belgelendirmek, malzemeler ve imalatla ilgili deneyleri yaptırmak. e)yapılan tüm denetim hizmetlerine ilişkin belgelerin bir nüshasını ilgili idareye vermek, denetimleri sırasında yapıda kullanılan malzeme ve imalatın teknik şartname ve standartlara aykırı olduklarını belirledikleri takdirde, durumu bir rapor ile ilgili idareye ve il sanayi ve/veya ticaret müdürlüklerine bildirmek. 16

Yaşanabilir çevre ve marka şehirler f)(değişik: 4/4/2015-6645/31 md.) İşyerinde, çalışmaların, iş sağlığı ve güvenliği mevzuatına göre düzenlenmesi gereken sağlık güvenlik planına uygun olarak yapıldığını kontrol etmek ve gerekli tedbirlerin alınması için yapı müteahhidini yazılı olarak uyarmak, uyarıya uyulmadığı takdirde durumu ilgili Çalışma ve İş Kurumu il müdürlüğüne bildirmek. 17

Yaşanabilir çevre ve marka şehirler g)ruhsat ve eklerine aykırı uygulama yapılması halinde durumu üç iş günü içinde ilgili idareye bildirmek. h)yapının ruhsat eki projelerine uygun olarak kısmen veya tamamen bitirildiğine dair ilgili idareye rapor vermek. ı)zemin, malzeme ve imalata ilişkin deneyleri, şartname ve standartlara uygun olarak laboratuvarlarda yaptırmak. 18

Yaşanabilir çevre ve marka şehirler Aynı Kanunun Sorumluluklar ve yapılamayacak işler başlıklı 3. Maddesinde ise yapı denetim kuruluşlarının almış olduğu sorumluluklar ile yapamayacaklar işler tanımlanmıştır. Bunlar şu şekilde açıklanmıştır. Bu Kanunun uygulanmasında, yapı denetim kuruluşları imar mevzuatı uyarınca öngörülen fennî mesuliyeti ilgili idareye karşı üstlenir. 19

Yaşanabilir çevre ve marka şehirler Yapı denetim kuruluşları, denetçi mimar ve mühendisler, proje müellifleri, laboratuvar görevlileri ve yapı müteahhidi ile birlikte yapının ruhsat ve eklerine, fen, sanat ve sağlık kurallarına aykırı, eksik, hatalı ve kusurlu yapılmış olması nedeniyle ortaya çıkan yapı hasarından dolayı yapı sahibi ve ilgili idareye karşı, kusurları oranında sorumludurlar. Bu sorumluluğun süresi; yapı kullanma izninin alındığı tarihten itibaren, yapının taşıyıcı sisteminden dolayı on beş yıl, taşıyıcı olmayan diğer kısımlarda ise iki yıldır. 20

Yaşanabilir çevre ve marka şehirler Yapıda, yapı kullanma izni alındıktan sonra, ilgili idareden izin alınmadan yapılacak esaslı tadilattan doğacak yapı hasarından, izinsiz tadilat yapan sorumludur. Yapı denetim kuruluşu; yazılı ihtarına rağmen yapı sahibi tarafından önlemi alınmayan, parsel dışında meydana gelen ve yapıda hasar oluşturan yer kayması, çığ düşmesi, kaya düşmesi ve sel baskınından doğan hasarlardan sorumlu değildir. 21

Yaşanabilir çevre ve marka şehirler Yapı denetim kuruluşlarının yöneticileri, ortakları, denetçi mimar ve mühendisleri ile proje müellifleri, laboratuvar görevlileri ve yapı müteahhidi; bu Kanunun uygulanmasından dolayı ortaya çıkan yapı hasarından sorumludur. Yapı denetim kuruluşu denetim faaliyeti dışında başka ticarî faaliyette bulunamaz. Bu kuruluşun denetçi mimar ve mühendislerinin, denetim faaliyeti süresince başkaca meslekî ve inşaat işleri ile ilgili ticarî faaliyette bulunmaları yasaktır. 22

Yaşanabilir çevre ve marka şehirler Aynı Kanunun İdari müeyyideler ve teminat başlıklı 8. Maddesinde ise yapı denetim kuruluşlarının, denetçileri, kontrol elemanlarının ve laboratuvarlar ile laboratuvar görevlilerinin idari yaptırımları açıklanmıştır. Bu idari yaptırımlardan kontrol elemanlarına dair yaptırımlar şu şekildedir. (Değişik: 4/4/2015-6645/32 md.) 23

Yaşanabilir çevre ve marka şehirler Yapı denetim kuruluşlarından bu Kanunda ve ilgili mevzuatta öngörülen esaslara göre denetim görevini yerine getirmedikleri tespit edilenlere, tespit edilen fiil ve hâllerin durumuna göre, aşağıdaki idari yaptırımlar uygulanır. 24

Yaşanabilir çevre ve marka şehirler a) Denetim personelinin görevi başında bulunmaması veya yapı denetim kuruluşunun denetim personeline görevi ile ilgili yazılı olarak bilgi vermediğinin anlaşılması, b) Mevzuatın öngördüğü evrakın tanziminde eksiklik veya kusur bulunması, c) 2 nci maddenin dördüncü fıkrasının (b) veya (f) bendinde belirtilen görevlerin yerine getirilmemesi, hâllerinde, tespite konu yapının yapı denetimi hizmet sözleşmesi bedelinin %10 u kadar idari para cezası, 25

Yaşanabilir çevre ve marka şehirler ç) Hataların yapının taşıyıcı sistemini etkilememesi kaydı ile, 2 nci maddenin dördüncü fıkrasının (a) veya (c) ile (g) bentlerinde belirtilen görevlerin yerine getirilmediğinin tespiti hâlinde, tespite konu olan yapı denetimi hizmet sözleşmesi bedelinin %20 si kadar idari para cezası verilir. d) 2 nci maddenin dördüncü fıkrasının (d) veya (e) veya (h) veya (ı) bentlerinde belirtilen görevlerin yerine getirilmediğinin tespiti hâlinde, tespite konu yapının yapı denetimi hizmet sözleşmesi bedelinin %30 u kadar idari para cezası verilir. 26

Yaşanabilir çevre ve marka şehirler f) 6 ncı maddenin birinci fıkrası hükmüne aykırı hareket edilmesi hâlinde üstlenilen denetim işlerinin tamamına ait yapı denetimi hizmet sözleşmesi bedelleri toplamının %2 si kadar idari para cezası verilir. 27

Yaşanabilir çevre ve marka şehirler g) Aşağıda belirtilen; 1) Hataların yapının taşıyıcı sistemini etkilemesi hâlinde 2 nci maddenin dördüncü fıkrasının (a) veya (c) ile (g) bentlerinde belirtilen görevlerin yerine getirilmemesi, 2) 3 üncü maddenin beşinci fıkrasının birinci cümlesi hükmüne aykırı hareket edilmesi, 28

Yaşanabilir çevre ve marka şehirler 3) Yapı denetim kuruluşuna son bir yıl içinde üç defa idari para cezası uygulanması, hâllerinde, cezayı gerektiren fiil ve hâlin, yetkililer tarafından yapılan inceleme ve denetimlerle tespit edilip öğrenilmesinden veya son idari para cezasının tebliğinden itibaren İl Yapı Denetim Komisyonunun teklifi üzerine Bakanlıkça bir yıl yeni iş almaktan men cezası verilir. 29

Yaşanabilir çevre ve marka şehirler h) Yeni iş almaktan men yönünde verilen ilk cezanın ilan edilmesinden sonra, yeni iş almaktan men yönünde cezayı gerektiren ikinci bir fiilin işlenmesi ve bundan dolayı ceza verilip ilan edilmesinden sonra üçüncü defa yeni iş almaktan men yönünde ceza vermeyi gerektiren bir fiilin işlenmesi ve bundan dolayı da ceza verilip ilan edilmesi hâlinde, son ilan tarihinden itibaren Merkez Yapı Denetim Komisyonunun teklifi üzerine Bakanlıkça yapı denetim kuruluşunun izin belgesi iptal edilerek faaliyetine son verilir ve teminatı irat kaydolunur. 30

Yaşanabilir çevre ve marka şehirler Yapı denetim kuruluşunun, 3 üncü maddenin beşinci fıkrasının ikinci cümlesi hükmüne aykırı hareket eden veya yapı denetim kuruluşunda görevli iken laboratuvar kuruluşlarında da görev alan mimar ve mühendislerine İl Yapı Denetim Komisyonunun teklifi üzerine Çevre ve Şehircilik İl Müdürlüğünce 5.000 Türk Lirası idari para cezası verilir. 31

Yaşanabilir çevre ve marka şehirler İdari para cezası, cezayı gerektiren fiil ve hâlin, yetkililer tarafından yapılan inceleme ve denetimlerle tespit edilmesini müteakip yapı denetim kuruluşunun ve ilgililerin savunmaları alınarak verilir ve yazılı olarak tebliğ edilir. İdari para cezasına karşı on beş gün içinde yetkili idare mahkemesine itiraz edilebilir. Bu süre içinde itiraz yoluna başvurulmaması hâlinde idari para cezası kesinleşir. İtirazlar, zaruret olmayan hâllerde evrak üzerinde incelenerek en kısa süre içinde karara bağlanır. İtiraz üzerine verilen mahkeme kararları kesindir. 32

Yaşanabilir çevre ve marka şehirler Yapı denetim kuruluşuna üç defa idari para cezası verilmesine sebep olduğu anlaşılan teknik personel, üç yıl süre ile herhangi bir yapı denetim veya laboratuvar kuruluşunda idari veya teknik bir görev alamaz ve başka bir yapı denetim veya laboratuvar kuruluşunun ortağı da olamaz. 33

Yaşanabilir çevre ve marka şehirler 4708 sayılı Kanunun Ceza hükümleri başlıklı 9.Maddesinde yapı denetim kuruluşu ve denetim görevlerinin buna kontrol elemanları da dahildir, adli yaptırımların neler olduğu şu şekilde açıklanmıştır. (Değişik:23/1/2008 5728/497md.) Bu Kanun hükümlerinin uygulanması sırasında, yapı denetim kuruluşunun icraî veya ihmalî davranışla görevini kötüye kullanan ortakları, yöneticileri, mimar ve mühendisleri, yapı müteahhidi, proje müellifi gerçek kişiler ile laboratuvar görevlileri, altı aydan üç yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılır. 34

Yaşanabilir çevre ve marka şehirler Yapı denetim kuruluşunun ortak ve yöneticileri, mimar ve mühendisleri ile laboratuvar görevlileri bu Kanun hükümleri çerçevesinde yapmaları gereken denetimi yapmadıkları hâlde yapmış gibi veya yapmalarına rağmen gerçeğe aykırı olarak belge düzenlemeleri hâlinde Türk Ceza Kanununun resmi belgede sahtecilik suçuna ilişkin hükümlerine göre cezalandırılır. 35

Yaşanabilir çevre ve marka şehirler 4708 Sayılı YAPI DENETİMİ HAKKINDA KANUNun yönetmeliği olan 05/02/2008 tarihli 26778 sayılı Resmi Gazete de yayınlanarak yürürlüğe giren Yapı Denetimi Uygulama Yönetmeliğinin Teknik personelin denetim yetkisi başlıklı 15. Maddesinin 3. Fıkrasında; 36

Yaşanabilir çevre ve marka şehirler Kontrol elemanı: Yapı denetim kuruluşunda görev alan kontrol elemanı, denetçi mimar ve denetçi mühendisin sevk ve idaresi altında görev yapar. Görevlendirildikleri yapılarda denetçi mimar ve mühendislerin vereceği görevi yerine getirir ve sorumluluğu altında bulunan işlerden dolayı denetçi mimar ve mühendisler ile birlikte müteselsilen sorumludur. Denetim yetkisi sınırları, 30.000m² olarak belirtilmiştir. 37

Yaşanabilir çevre ve marka şehirler Aynı Yönetmeliğinin Teknik personelin yapı denetim kuruluşunda istihdam esasları başlıklı 16.Maddesinin 2.Fıkrasında; (Değişik: RG- 31/7/2009-27305) Yapı denetim kuruluşunda görev alacak, kontrol elemanı ise; üstlenilecek denetim hizmeti için ek-19 da gösterilen form-17 ye uygun taahhütnameyi, İdare tarafından tasdikli diploma suretini, T.C. kimlik numarasını, odaya kayıt belgesini ve sabıka kaydı olmadığına dair beyanını 38

Yaşanabilir çevre ve marka şehirler (Değişik ibare:rg-5/2/2013-28550) İl Yapı Denetim Komisyonuna sunulmak üzere yapı denetim kuruluşuna vermek zorundadır. Yapı denetim kuruluşu ile istihdam edilecek denetçi, kontrol elemanı ve yardımcı kontrol elemanı arasında, çalışma saatleri, ücret, görev ve sorumlulukları içeren bir sözleşme akdedilir. Denilmiştir. 39

Yaşanabilir çevre ve marka şehirler 16.Maddesinin 3.Fıkrasında; (Değişik:RG- 5/2/2013-28550) Denetçi mimarlar, denetçi mühendisler, kontrol elemanları ve yardımcı kontrol elemanları 17 nci maddenin altıncı fıkrasında yer alan istisnalar hariç olmak üzere, sadece bir ilin sınırları içerisinde görev yapabilirler. 40

Yaşanabilir çevre ve marka şehirler Yapı denetim kuruluşu, denetçi mimarlar, denetçi mühendisler, kontrol elemanları ve yardımcı kontrol elemanlarının denetleme yetkisine sahip oldukları yapı inşaat alanı aşıldığı takdirde, ilave denetçi mimar, denetçi mühendis, kontrol elemanı ve yardımcı kontrol elemanı görevlendirmek ve bununla ilgili belgeleri İl Yapı Denetim Komisyonuna vermek zorundadır. Denilmiştir. 41

Yaşanabilir çevre ve marka şehirler 16. Maddesinin 5. Fıkrasında; Denetçi mimar ve denetçi mühendisler, sorumlulukları altında bulunan işler için aynı işte görevli olan kontrol ve yardımcı kontrol elemanlarını uygun şekilde görevlendirmek ve sevk ve idare etmekle yükümlüdür. Denetçi mimar ve denetçi mühendisler, sevk ve idaresi altında bulunan kontrol ve yardımcı kontrol elemanlarına sorumlulukları altındaki işler ile ilgili düzenli olarak aylık raporlar hazırlatarak yapı denetim kuruluşuna sunarlar. Denilmiştir. 42

Yaşanabilir çevre ve marka şehirler 16. Maddesinin 8. Fıkrasında; Yapı denetim kuruluşundan ayrılmak isteyen denetçi mimar, denetçi mühendis, kontrol ve yardımcı kontrol elemanları, bu isteklerini noterlikçe keşide edilecek bir istifaname ile yapı denetim kuruluşuna ve (Değişik ibare:rg-5/2/2013-28550) İl Yapı Denetim Komisyonuna bildirirler. Bu durumlarda bildirimle ilgili kanuni süreler, istifanamenin tebliğ tarihinden itibaren başlar. Denilmiştir. 43

Yaşanabilir çevre ve marka şehirler 16. Maddesinin 9. Fıkrasında; Yapı denetim kuruluşunda çalışan kontrol ve yardımcı kontrol elemanları, bu görevi sürdürdükleri süre içinde, başkaca mesleki ve inşaat işleriyle ilgili ticari faaliyette bulunamazlar. Denetçi mimar ve denetçi mühendisler için Kanunda öngörülen hüküm ve yükümlülükler, kontrol ve yardımcı kontrol elemanları için de geçerlidir. Denilmiştir. 44

Yaşanabilir çevre ve marka şehirler Aynı Yönetmeliğinin Yapı denetim kuruluşunun şube aracılığıyla faaliyet göstermesi ve şubede görevlendirilecek personel başlıklı 17. Maddesinin 6. Fıkrasında; (Ek:RG-14/4/2012-28264) İldeki yapı denetimi faaliyetleri Valilik binası esas alınarak 200 km ye kadar mesafedeki diğer illerde bulunan yapı denetim kuruluşları tarafından yürütülebilir. Bu mesafeye göre ayrıca büro açmaksızın faaliyet gösterilebilecek diğer illerin listesi Bakanlıkça belirlenir. 45

Yaşanabilir çevre ve marka şehirler Kuruluşların diğer illerdeki faaliyetlerinde görev alacak personelden sadece uygulamayı denetleyen inşaat mühendisinin ve kontrol elemanı inşaat mühendisi veya mimarının veya yerine görev alan yardımcı kontrol elemanının faaliyet gösterilecek ilde ikamet etmesi mecburidir. Bu fıkra doğrultusunda yürütülecek faaliyetlerde bu maddenin diğer fıkralarındaki hükümler aranmaz. Denilmiştir. 46

Yaşanabilir çevre ve marka şehirler 01/08/2013 tarihli 6581 sayılı Genelgenin 6. Maddesinde; Yapı Denetimi Hakkında Kanun un 6 ncı maddesi gereği yapı denetim kuruluşlarından ayrılmak isteyen denetçi mimar ve denetçi mühendisler ile kontrol ve yardımcı kontrol elemanlarının bu isteklerini, noter kanalıyla, yalnızca yapı denetim kuruluşu ile Çevre ve Şehircilik İl Müdürlüklerine bildirmeleri gerekmektedir. Vefatlar konusundaki bildirimin de Çevre ve Şehircilik İl Müdürlüklerine yapılması yeterlidir. Denilmiştir. 47

Yaşanabilir çevre ve marka şehirler 01/08/2013 tarihli 6582 sayılı Genelgenin 7. Maddesinde; İmar Kanunu ve buna dayalı yönetmeliğe göre alınan ruhsatlarla ilgili olarak fenni mesuliyet görevi alan mimar ve mühendislerin, denetçi veya kontrol elemanı mimar/mühendis olarak, hizmet sözleşmesi düzenleyerek yapı denetim kuruluşunda görev almaları halinde, kendilerinin denetim görevi üstlenecekleri ilk yapı denetimi hizmet sözleşmesinin imzalandığı tarihe kadar fenni mesuliyet görevlerini bırakmaları gerekmektedir. 48

Yaşanabilir çevre ve marka şehirler 4708 sayılı yasanın ve ilgili yönetmeliğin Denetçiler, kontrol ve yardımcı kontrol elemanlarına ilişkin yasak ve taahhüt hükümleri; görev aldıkları YD Kuruluşunca, kendilerine denetim görevi verilen ilk hizmet sözleşmesinin imzalandığı tarihten itibaren başlayacaktır. Denilmiştir. 49

Yaşanabilir çevre ve marka şehirler KE İnşaat Mühendislerinin adres dahil bilgileri, YDS veri tabanı üzerinden sürekli güncel tutulması gerektiğinden herhangi bir değişiklik olması durumunda ivedilikle İYDK ya yani İl Müdürlüğümüze ilgili KE İnşaat Mühendisi tarafından başvurulması gereklidir. 50

Yaşanabilir çevre ve marka şehirler ÇEVRE VE ŞEHİRCİLİK TARAFINDAN YAPILAN ŞANTİYE DENETİMLERİNDE DİKKAT EDİLEN HUSUSLAR 4708 sayılı Kanunun gereği İl Müdürlüğümüz, ilimizde faaliyet gösteren yapı denetim kuruluşların bürolarını yılda en az 2 kez ve denetimi üstlendikleri inşaatların şantiyelerini ise yılda en az 6 kez denetlemekle görevlidir. 51

Yaşanabilir çevre ve marka şehirler Bu kapsamda özellikle Kontrol Elemanı İnşaat Mühendisleri ile büro denetiminde daha çok şantiye denetimlerinde karşılaşmaktayız. KE İnşaat Mühendislerinin görevleri şantiyede daha yoğun olmakta olup, özellikle beton döküm imalatı esnasında Uygulama Denetçisi İnşaat Mühendisi ile aynı görevlere sahiptir. 52

Yaşanabilir çevre ve marka şehirler İl Müdürlüğümüzce şantiyelerde yapılan denetimlerde ki özellikle beton döküm imalatı esnasında ne yazık ki UD İnşaat Mühendisi veya KE İnşaat Mühendisi ya da YKE İnşaat Teknikerine rastlayamamaktayız. Bu durumda yapı denetim kuruluşu ve ilgili denetim görevlileri savunmalarını sunduklarında savunmaları yeterli görülmez ise idari yaptırıma uğrayabilirler, 53

Yaşanabilir çevre ve marka şehirler bu yaptırım taşıyıcı sistemi etkileyeceğinden 1 yıl yeni iş almaktan men cezası olarak uygulanacaktır. Bu konu önemli bir husus olup en çok dikkat edilen denetimler beton dökümü esnasındaki denetimlerimizdir. İl Müdürlüğümüz yapı denetim çalışma birimleri şantiye sahasına geldiklerinde Şantiye Denetim Föyünde yer alan şu sorular cevaplamaktadır. 54

Yaşanabilir çevre ve marka şehirler vdenetim esnasında, yapılmakta olan imalat var mı? vşantiye şefi iş başında mı? vyapı denetleme defteri var mı? Yapı denetleme defterine düzenli olarak bilgi işlenmekte mi? Yapı denetleme defteri bilgileri ile yapı durumu arasında tutarsızlık var mı? 55

Yaşanabilir çevre ve marka şehirler vyapı denetim kuruluşu tanıtıcı levhası var mı? vonaylı projeler şantiyede mevcut mu? vşantiyede alınması gerekli iş sağlığı ve güvenliğine ilişkin tedbirler yeterli mi? vonaylı projelere aykırı uygulama var mı? (Aykırılık tespiti halinde aykırılığın bulunduğu kısmın projesindeki akslara göre kodlandırılarak açıklamanın yapılması) 56

Yaşanabilir çevre ve marka şehirler DENETİM BETON DÖKÜMÜ ESNASINDA YAPILIYOR İSE alt kısımlar cevaplandırılır yok ise boş geçilir. vuygulama denetçisi iş başında mı? vkontrol elemanı iş başında mı????????? vvarsa yrd. kont.elemanı iş başında mı? vkalıp ve donatı imalatı kontrol tutanağı ilgililerce imzalanmış mı? vdonatı statik projesine uygun döşenmiş mi? 57 (Yapının örnek olarak seçilecek bölümünde)

Yaşanabilir çevre ve marka şehirler visı yalıtım mevzuatına uygun imalat yapılmakta mıdır? vbetondan numune almak üzere laboratuvar görevlisi şantiyede mi? vslump ve numune almak için teçhizat şantiyede mevcut mu? vbeton üretici firmanın taahhüt ettiği beton niteliğini gösteren belgelerdeki (irsaliyedeki) beton sınıfı, projedekine uygun mu? 58

Yaşanabilir çevre ve marka şehirler vslump deneyi sonucu beton döküme uygun mu? vbeton dökümü için gerekli teçhizat şantiyede hazır durumda mı? vbeton basınç dayanım tayini deneyi için yeterli sayıda numune alınıyor mu? vhazır beton firmasının unvanı yazılır. 59

Yaşanabilir çevre ve marka şehirler Tüm bu işlemler standart bir form olan Şantiye Denetim Föyünün ilgili yerlerine işaretlenir. Denetim görevlileri var ise ismi imzası alınır, ayrıca Yapı Müteahhidi veya şantiye şefinin imzaları var ise alınır. Bu föy Bakanlığımız Yapı İşleri Genel Müdürlüğümüzce hazırlanmış matbu bir evrak olup, tüm İl Müdürlükleri aynı evrakı tanzim etmektedir. 60

Yaşanabilir çevre ve marka şehirler Dinlediğiniz İçin Teşekkür Ederim Ali AKAT Yapı Denetimi Şube Müdürü İzmir Çevre ve Şehircilik İl Müdürlüğü E-posta: ali.akat@csb.gov.tr Tel & Faks : (0 232) 341 6800 (0 232) 341 6536 61

1) KONTROL ELEMANI İNŞAAT MÜHENDİSLERİNİN GÖREV VE SORUMLULUKLARI 4708 Sayılı YAPI DENETİMİ HAKKINDA KANUNun yönetmeliği olan Yapı Denetimi Uygulama Yönetmeliğinin Tanımlar başlıklı 2.Maddesinin (ğ) bendinde; Kontrol elemanı: Yapım işinin denetlenmesi hizmetlerini bizzat yapıda ve şantiye sahasında, denetçi mimar ve mühendislerin sevk ve idaresi altında, gerektiğinde onlara danışarak yapmak ile görevli olan mimar ve mühendisleri, denilmiştir. Buradan anlaşılacağı üzere Kontrol Elemanı İnşaat Mühendisi, esas görevi yapıda ve şantiye sahasında Denetçi İnşaat Mühendisi sevk ve idaresi altında çalışan mühendisler olarak açıklanmıştır. 4708 Sayılı YAPI DENETİMİ HAKKINDA KANUNun yönetmeliği olan 05/02/2008 tarihli 26778 sayılı Resmi Gazete de yayınlanarak yürürlüğe giren Yapı Denetimi Uygulama Yönetmeliğinin Denetçi, kontrol elemanı ve yardımcı kontrol elemanının görev ve sorumlulukları başlıklı 6. Maddesinde KE İnşaat Mühendisinin görev ve sorumlulukları açıklanmıştır. 6. Maddesinin 3. Fıkrasında; İşyeri teslimi yapıldıktan sonra, ihtisas alanlarına göre ilgili denetçiler, kontrol elemanları ve var ise yardımcı kontrol elemanları tarafından, temel bölümünün inşası sırasında gerekli denetim ve gözetimler yapılır; temel kalıp ve donatı imalatı kontrol tutanağı, temel topraklaması kontrol tutanağı ve temel beton döküm tutanağı tanzim edilerek, yapılan işlemlerin uygunluğu onaylanır. Denilmiştir. 6. Maddesinin 4. Fıkrasında; Yapının taşıyıcı sistem bölümünün imalatı sırasında, beton kalıbı, demir teçhizatı ve gerekli diğer tesisat kontrol edildikten sonra ek-8 de gösterilen form-6 ya uygun tutanak tanzim edilir. Uygulama denetçisi inşaat mühendisi veya kontrol elemanı inşaat mühendisi veya var ise yardımcı kontrol elemanı gözetiminde beton dökümüne izin verilir. Beton dökümünü müteakiben, ek-9 da gösterilen form-7 ye uygun tutanak tanzim edilir. Yapıda gerçekleştirilecek her bir beton döküm işi için bu tutanaklar ayrı ayrı hazırlanır. Denilmiştir. 6. Maddesinin 5. Fıkrasında; Yapının çatı örtüsü, dolgu duvarları, kapı ve pencere kasaları ile tesisatlara ait imalatların tamamlanıp sıvaya hazır hâle gelmesi ve iş bitimine kadar olan son bölümünde ise bodrum, zemin, asma, normal kat ve çatı katlarının dış duvarları ve iç duvarları kontrol tutanakları, elektrik tesisatı duvar boruları kontrol tutanağı, elektrik kablo çekimi ve tali pano kontrol tutanağı, çatı konstrüksiyonu, ısı yalıtımı, su yalıtımı ve çatı örtüsü kontrol tutanağı, temiz su boru tesisatı hidrolik basınç testi kontrol tutanağı, pis su boru tesisatı sızdırmazlık testi kontrol tutanağı, yapının sıvaya hazır duruma geldiğini belirten tutanak, elektrik ana pano kontrol tutanağı ve mekanik tesisat montaj tutanağı tanzim edilir. Denilmiştir. 6. Maddesinin 6. Fıkrasında; Maddede sayılan işlemler, ihtisas konusuna göre ilgili denetçi, kontrol ve var ise yardımcı kontrol elemanlarının denetiminde sürdürülür. Denilmiştir. 6. Maddesinin 7. Fıkrasında; (Ek:RG-22/8/2015-29453) Hataların taşıyıcı sistemi etkilemesi nedeniyle yapı denetim kuruluşuna yeni iş almaktan men cezası uygulanmasına sebebiyet veren ya da gerçeği yansıtmayan raporlar hazırlayarak laboratuvarların belgesinin iptaline neden olan denetçi mimar ve mühendisler ile teknik elemanlar da, Kanunda yapı denetim kuruluşlarına ve laboratuvarlara idari para cezası uygulanmasına neden olan denetçi mimar ve mühendisler ile teknik elemanlar için öngörülen yaptırımlara tabidir. Yapı Denetim kuruluşları ve laboratuvarlara Kanunun 8 inci maddesinin birinci fıkrasının (a), (b), (c), (ç), (d) bentleri ile (g) bendinin (1) numaralı alt bendi ve onuncu fıkrasının (b) ve (c) bentleri ile (e) bendinin (2) numaralı alt bendi uyarınca uygulanan her bir idari yaptırım, sorumluluğu bulunan denetçi mimar ve mühendisler ve teknik elemanlara verilecek idari yaptırımlar konusunda tekerrüre esas alınır. Ancak Kanunun 8 inci maddesinin onuncu fıkrasının (b) bendi uyarınca uygulanacak idari para cezasının denetçi mimar ve mühendisler ile teknik elemanlar hakkında uygulanacak idari yaptırım için tekerrüre esas alınabilmesi için idari para cezasına konu her üç uyarı cezasına da o kişinin sebep olması gerekmektedir. Aynı inceleme kapsamında kuruluşa birden fazla fiilden idari yaptırım uygulansa bile neden olan denetçi mimar ve mühendisler ile teknik elemanlar için bu durum bir kere tekerrüre esas alınır. Denilmiştir. 4708 Sayılı YAPI DENETİMİ HAKKINDA KANUNun yönetmeliği olan 05/02/2008 tarihli 26778 sayılı Resmi Gazete de yayınlanarak yürürlüğe giren Yapı Denetimi Uygulama Yönetmeliğinin Yapı denetim kuruluşunun görev ve sorumlulukları başlıklı 5. Maddesinin 4. Fıkrasının (ç) bendinde; Beton kalıbı, demir teçhizatı ve gerekli diğer tesisatı kontrol ederek ek-8 de gösterilen form-6 ya uygun tutanak tanzim edilmeden beton dökümüne izin vermez. Beton, uygulama denetçisi inşaat mühendisi veya kontrol elemanı inşaat mühendisi veya yardımcı kontrol elemanı nezaretinde dökülür. Beton numuneleri, döküm yerinde yapı denetim elemanlarının huzurunda, deneyi yapacak laboratuvarın teknik elemanlarınca ilgili standartlara uygun olarak alınır. Alınan numuneler üzerinde şantiyede yapılacak deneylerin sonucunun olumlu olması hâlinde beton dökümüne izin verir. Alınan diğer numuneler deneyi yapacak laboratuvara, bu laboratuvarın teknik elemanı marifetiyle iletilir. Beton dökümünü müteakiben ek-9 da gösterilen form-7 ye uygun tutanak tanzim edilir. Denilmiştir.

Görüleceği üzere KE İnşaat Mühendisleri, Uygulama Denetçisi İnşaat Mühendisi sevk ve idaresinde çalışan ve bir uygulama denetçisi kadar sorumluluğu olan bir denetim görevlisidir. 2-12. Slayt 2) YAPI DENETİM YASASI YÖNETMELİKLERİ VE UYGULAMA ESASLARI 4708 Sayılı YAPI DENETİMİ HAKKINDA KANUN un Yapı denetim kuruluşları görevleri başlıklı 2.Maddesinde, yapı denetim kuruluşun görevleri açıklanmıştır. Bu görevler şu şekildedir. a) Proje müelliflerince hazırlanan, yapının inşa edileceği arsa veya arazinin zemin ve temel raporları ile uygulama projelerini ilgili mevzuata göre incelemek, proje müelliflerince hazırlanarak doğrudan kendilerine teslim edilen uygulama projesi ve hesaplarını kontrol ederek, ilgili idareler dışında başka bir kurum veya kuruluşun vize veya onayına tabi tutulmadan, ilgili idareye uygunluk görüşünü bildirmek. b) Yapı denetimini üstlendiğine dair ilgili idareye taahhütname vermek, yapı ruhsatının ilgili bölümünü imzalamak, bu yapıya ilişkin bilgileri yapı ruhsatı düzenleme tarihinden itibaren yedi gün içinde Bakanlığa bildirmek. c) Yapının, ruhsat ve ekleri ile mevzuata uygun olarak yapılmasını denetlemek. d) Yapım işlerinde kullanılan malzemeler ile imalatın proje, teknik şartname ve standartlara uygunluğunu kontrol etmek ve sonuçlarını belgelendirmek, malzemeler ve imalatla ilgili deneyleri yaptırmak. e) Yapılan tüm denetim hizmetlerine ilişkin belgelerin bir nüshasını ilgili idareye vermek, denetimleri sırasında yapıda kullanılan malzeme ve imalatın teknik şartname ve standartlara aykırı olduklarını belirledikleri takdirde, durumu bir rapor ile ilgili idareye ve il sanayi ve/veya ticaret müdürlüklerine bildirmek. f) (Değişik: 4/4/2015-6645/31 md.) İşyerinde, çalışmaların, iş sağlığı ve güvenliği mevzuatına göre düzenlenmesi gereken sağlık güvenlik planına uygun olarak yapıldığını kontrol etmek ve gerekli tedbirlerin alınması için yapı müteahhidini yazılı olarak uyarmak, uyarıya uyulmadığı takdirde durumu ilgili Çalışma ve İş Kurumu il müdürlüğüne bildirmek. g) Ruhsat ve eklerine aykırı uygulama yapılması halinde durumu üç iş günü içinde ilgili idareye bildirmek. h) Yapının ruhsat eki projelerine uygun olarak kısmen veya tamamen bitirildiğine dair ilgili idareye rapor vermek. i) Zemin, malzeme ve imalata ilişkin deneyleri, şartname ve standartlara uygun olarak laboratuvarlarda yaptırmak. Aynı Kanunun Sorumluluklar ve yapılamayacak işler başlıklı 3. Maddesinde ise yapı denetim kuruluşlarının almış olduğu sorumluluklar ile yapamayacaklar işler tanımlanmıştır. Bunlar şu şekilde açıklanmıştır. Bu Kanunun uygulanmasında, yapı denetim kuruluşları imar mevzuatı uyarınca öngörülen fennî mesuliyeti ilgili idareye karşı üstlenir. Yapı denetim kuruluşları, denetçi mimar ve mühendisler, proje müellifleri, laboratuvar görevlileri ve yapı müteahhidi ile birlikte yapının ruhsat ve eklerine, fen, sanat ve sağlık kurallarına aykırı, eksik, hatalı ve kusurlu yapılmış olması nedeniyle ortaya çıkan yapı hasarından dolayı yapı sahibi ve ilgili idareye karşı, kusurları oranında sorumludurlar. Bu sorumluluğun süresi; yapı kullanma izninin alındığı tarihten itibaren, yapının taşıyıcı sisteminden dolayı on beş yıl, taşıyıcı olmayan diğer kısımlarda ise iki yıldır. Yapıda, yapı kullanma izni alındıktan sonra, ilgili idareden izin alınmadan yapılacak esaslı tadilattan doğacak yapı hasarından, izinsiz tadilat yapan sorumludur. Yapı denetim kuruluşu; yazılı ihtarına rağmen yapı sahibi tarafından önlemi alınmayan, parsel dışında meydana gelen ve yapıda hasar oluşturan yer kayması, çığ düşmesi, kaya düşmesi ve sel baskınından doğan hasarlardan sorumlu değildir. Yapı denetim kuruluşlarının yöneticileri, ortakları, denetçi mimar ve mühendisleri ile proje müellifleri, laboratuvar görevlileri ve yapı müteahhidi; bu Kanunun uygulanmasından dolayı ortaya çıkan yapı hasarından sorumludur. Yapı denetim kuruluşu denetim faaliyeti dışında başka ticarî faaliyette bulunamaz. Bu kuruluşun denetçi mimar ve mühendislerinin, denetim faaliyeti süresince başkaca meslekî ve inşaat işleri ile ilgili ticarî faaliyette bulunmaları yasaktır.

Aynı Kanunun İdari müeyyideler ve teminat başlıklı 8. Maddesinde ise yapı denetim kuruluşlarının, denetçileri, kontrol elemanlarının ve laboratuvarlar ile laboratuvar görevlilerinin idari yaptırımları açıklanmıştır. Bu idari yaptırımlardan kontrol elemanlarına dair yaptırımlar şu şekildedir. (Değişik: 4/4/2015-6645/32 md.) Yapı denetim kuruluşlarından bu Kanunda ve ilgili mevzuatta öngörülen esaslara göre denetim görevini yerine getirmedikleri tespit edilenlere, tespit edilen fiil ve hâllerin durumuna göre, aşağıdaki idari yaptırımlar uygulanır. a) Denetim personelinin görevi başında bulunmaması veya yapı denetim kuruluşunun denetim personeline görevi ile ilgili yazılı olarak bilgi vermediğinin anlaşılması, b) Mevzuatın öngördüğü evrakın tanziminde eksiklik veya kusur bulunması, c) 2 nci maddenin dördüncü fıkrasının (b) veya (f) bendinde belirtilen görevlerin yerine getirilmemesi, hâllerinde, tespite konu yapının yapı denetimi hizmet sözleşmesi bedelinin %10 u kadar idari para cezası, ç) Hataların yapının taşıyıcı sistemini etkilememesi kaydı ile, 2 nci maddenin dördüncü fıkrasının (a) veya (c) ile (g) bentlerinde belirtilen görevlerin yerine getirilmediğinin tespiti hâlinde, tespite konu olan yapı denetimi hizmet sözleşmesi bedelinin %20 si kadar idari para cezası verilir. d) 2 nci maddenin dördüncü fıkrasının (d) veya (e) veya (h) veya (ı) bentlerinde belirtilen görevlerin yerine getirilmediğinin tespiti hâlinde, tespite konu yapının yapı denetimi hizmet sözleşmesi bedelinin %30 u kadar idari para cezası verilir. g) Aşağıda belirtilen; 1) Hataların yapının taşıyıcı sistemini etkilemesi hâlinde 2 nci maddenin dördüncü fıkrasının (a) veya (c) ile (g) bentlerinde belirtilen görevlerin yerine getirilmemesi, 2) 3 üncü maddenin beşinci fıkrasının birinci cümlesi hükmüne aykırı hareket edilmesi, 3) Yapı denetim kuruluşuna son bir yıl içinde üç defa idari para cezası uygulanması, hâllerinde, cezayı gerektiren fiil ve hâlin, yetkililer tarafından yapılan inceleme ve denetimlerle tespit edilip öğrenilmesinden veya son idari para cezasının tebliğinden itibaren İl Yapı Denetim Komisyonunun teklifi üzerine Bakanlıkça bir yıl yeni iş almaktan men cezası verilir. h) Yeni iş almaktan men yönünde verilen ilk cezanın ilan edilmesinden sonra, yeni iş almaktan men yönünde cezayı gerektiren ikinci bir fiilin işlenmesi ve bundan dolayı ceza verilip ilan edilmesinden sonra üçüncü defa yeni iş almaktan men yönünde ceza vermeyi gerektiren bir fiilin işlenmesi ve bundan dolayı da ceza verilip ilan edilmesi hâlinde, son ilan tarihinden itibaren Merkez Yapı Denetim Komisyonunun teklifi üzerine Bakanlıkça yapı denetim kuruluşunun izin belgesi iptal edilerek faaliyetine son verilir ve teminatı irat kaydolunur. Yapı denetim kuruluşunun, 3 üncü maddenin beşinci fıkrasının ikinci cümlesi hükmüne aykırı hareket eden veya yapı denetim kuruluşunda görevli iken laboratuvar kuruluşlarında da görev alan mimar ve mühendislerine İl Yapı Denetim Komisyonunun teklifi üzerine Çevre ve Şehircilik İl Müdürlüğünce 5.000 Türk Lirası idari para cezası verilir. İdari para cezası, cezayı gerektiren fiil ve hâlin, yetkililer tarafından yapılan inceleme ve denetimlerle tespit edilmesini müteakip yapı denetim kuruluşunun ve ilgililerin savunmaları alınarak verilir ve yazılı olarak tebliğ edilir. İdari para cezasına karşı on beş gün içinde yetkili idare mahkemesine itiraz edilebilir. Bu süre içinde itiraz yoluna başvurulmaması hâlinde idari para cezası kesinleşir. İtirazlar, zaruret olmayan hâllerde evrak üzerinde incelenerek en kısa süre içinde karara bağlanır. İtiraz üzerine verilen mahkeme kararları kesindir. Yapı denetim kuruluşuna üç defa idari para cezası verilmesine sebep olduğu anlaşılan teknik personel, üç yıl süre ile herhangi bir yapı denetim veya laboratuvar kuruluşunda idari veya teknik bir görev alamaz ve başka bir yapı denetim veya laboratuvar kuruluşunun ortağı da olamaz. 4708 sayılı Kanunun Ceza hükümleri başlıklı 9. Maddesinde yapı denetim kuruluşu ve denetim görevlerinin buna kontrol elemanları da dahildir, adli yaptırımların neler olduğu açıklanmıştır. Bu adli yaptırımların neler olduğu şu şekilde açıklanmıştır. (Değişik: 23/1/2008 5728/497 md.) Bu Kanun hükümlerinin uygulanması sırasında, yapı denetim kuruluşunun icraî veya ihmalî davranışla görevini kötüye kullanan ortakları, yöneticileri, mimar ve mühendisleri, yapı müteahhidi, proje müellifi gerçek kişiler ile laboratuvar görevlileri, altı aydan üç yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılır.

Yapı denetim kuruluşunun ortak ve yöneticileri, mimar ve mühendisleri ile laboratuvar görevlileri bu Kanun hükümleri çerçevesinde yapmaları gereken denetimi yapmadıkları hâlde yapmış gibi veya yapmalarına rağmen gerçeğe aykırı olarak belge düzenlemeleri hâlinde Türk Ceza Kanununun resmi belgede sahtecilik suçuna ilişkin hükümlerine göre cezalandırılır. 4708 Sayılı YAPI DENETİMİ HAKKINDA KANUNun yönetmeliği olan 05/02/2008 tarihli 26778 sayılı Resmi Gazete de yayınlanarak yürürlüğe giren Yapı Denetimi Uygulama Yönetmeliğinin Teknik personelin denetim yetkisi başlıklı 15. Maddesinin 3. Fıkrasında; Kontrol elemanı: Yapı denetim kuruluşunda görev alan kontrol elemanı, denetçi mimar ve denetçi mühendisin sevk ve idaresi altında görev yapar. Görevlendirildikleri yapılarda denetçi mimar ve mühendislerin vereceği görevi yerine getirir ve sorumluluğu altında bulunan işlerden dolayı denetçi mimar ve mühendisler ile birlikte müteselsilen sorumludur. Denetim yetkisi sınırları, 30.000m² olarak belirtilmiştir. Olarak tanımlanmıştır. Aynı Yönetmeliğinin Teknik personelin yapı denetim kuruluşunda istihdam esasları başlıklı 16. Maddesinin 2. Fıkrasında; (Değişik:RG-31/7/2009-27305) Yapı denetim kuruluşunda görev alacak denetçi mimar ve denetçi mühendisler, denetim sorumluluğu üstlenileceğine ilişkin olarak ek-14 de gösterilen form-12 ye uygun taahhütnameyi, denetçi belgesini, noterlikçe tasdikli imza beyanını, T.C. kimlik numarasını, sabıka kaydı olmadığına dair beyanını, kontrol elemanı ve yardımcı kontrol elemanı ise; üstlenilecek denetim hizmeti için ek-19 da gösterilen form-17 ye uygun taahhütnameyi, İdare tarafından tasdikli diploma suretini, T.C. kimlik numarasını, odaya kayıt belgesini ve sabıka kaydı olmadığına dair beyanını (Değişik ibare:rg-5/2/2013-28550) İl Yapı Denetim Komisyonuna sunulmak üzere yapı denetim kuruluşuna vermek zorundadır. Yapı denetim kuruluşu ile istihdam edilecek denetçi, kontrol elemanı ve yardımcı kontrol elemanı arasında, çalışma saatleri, ücret, görev ve sorumlulukları içeren bir sözleşme akdedilir. Denilmiştir. 16. Maddesinin 3. Fıkrasında; (Değişik:RG-5/2/2013-28550) Denetçi mimarlar, denetçi mühendisler, kontrol elemanları ve yardımcı kontrol elemanları 17 nci maddenin altıncı fıkrasında yer alan istisnalar hariç olmak üzere, sadece bir ilin sınırları içerisinde görev yapabilirler. Yapı denetim kuruluşu, denetçi mimarlar, denetçi mühendisler, kontrol elemanları ve yardımcı kontrol elemanlarının denetleme yetkisine sahip oldukları yapı inşaat alanı aşıldığı takdirde, ilave denetçi mimar, denetçi mühendis, kontrol elemanı ve yardımcı kontrol elemanı görevlendirmek ve bununla ilgili belgeleri İl Yapı Denetim Komisyonuna vermek zorundadır. Denilmiştir. 16. Maddesinin 5. Fıkrasında; Denetçi mimar ve denetçi mühendisler, sorumlulukları altında bulunan işler için aynı işte görevli olan kontrol ve yardımcı kontrol elemanlarını uygun şekilde görevlendirmek ve sevk ve idare etmekle yükümlüdür. Denetçi mimar ve denetçi mühendisler, sevk ve idaresi altında bulunan kontrol ve yardımcı kontrol elemanlarına sorumlulukları altındaki işler ile ilgili düzenli olarak aylık raporlar hazırlatarak yapı denetim kuruluşuna sunarlar. Denilmiştir. 16. Maddesinin 8. Fıkrasında; Yapı denetim kuruluşundan ayrılmak isteyen denetçi mimar, denetçi mühendis, kontrol ve yardımcı kontrol elemanları, bu isteklerini noterlikçe keşide edilecek bir istifaname ile yapı denetim kuruluşuna ve (Değişik ibare:rg-5/2/2013-28550) İl Yapı Denetim Komisyonuna bildirirler. Bu durumlarda bildirimle ilgili kanuni süreler, istifanamenin tebliğ tarihinden itibaren başlar. Denilmiştir. 16. Maddesinin 9. Fıkrasında; Yapı denetim kuruluşunda çalışan kontrol ve yardımcı kontrol elemanları, bu görevi sürdürdükleri süre içinde, başkaca mesleki ve inşaat işleriyle ilgili ticari faaliyette bulunamazlar. Denetçi mimar ve denetçi mühendisler için Kanunda öngörülen hüküm ve yükümlülükler, kontrol ve yardımcı kontrol elemanları için de geçerlidir. Denilmiştir. Aynı Yönetmeliğinin Yapı denetim kuruluşunun şube aracılığıyla faaliyet göstermesi ve şubede görevlendirilecek personel başlıklı 17. Maddesinin 6. Fıkrasında; (Ek:RG-14/4/2012-28264) İldeki yapı denetimi faaliyetleri Valilik binası esas alınarak 200 km ye kadar mesafedeki diğer illerde bulunan yapı denetim kuruluşları tarafından yürütülebilir. Bu mesafeye göre ayrıca büro açmaksızın faaliyet gösterilebilecek diğer illerin listesi Bakanlıkça belirlenir. Kuruluşların diğer illerdeki faaliyetlerinde görev alacak personelden sadece uygulamayı denetleyen inşaat mühendisinin ve kontrol elemanı inşaat mühendisi veya mimarının veya yerine görev alan yardımcı kontrol elemanının faaliyet gösterilecek ilde ikamet etmesi mecburidir. Bu fıkra doğrultusunda yürütülecek faaliyetlerde bu maddenin diğer fıkralarındaki hükümler aranmaz. Denilmiştir. 01/08/2013 tarihli 6581 sayılı Genelgenin 6. Maddesinde; Yapı Denetimi Hakkında Kanun un 6 ncı maddesi gereği yapı denetim kuruluşlarından ayrılmak isteyen denetçi mimar ve denetçi mühendisler ile kontrol ve yardımcı kontrol elemanlarının bu isteklerini, noter kanalıyla, yalnızca yapı denetim kuruluşu ile Çevre ve Şehircilik İl Müdürlüklerine bildirmeleri gerekmektedir. Vefatlar konusundaki bildirimin de Çevre ve Şehircilik İl Müdürlüklerine yapılması yeterlidir. Denilmiştir. 01/08/2013 tarihli 6582 sayılı Genelgenin 7. Maddesinde; İmar Kanunu ve buna dayalı yönetmeliğe göre alınan ruhsatlarla ilgili olarak fenni mesuliyet görevi alan mimar ve mühendislerin, denetçi veya kontrol elemanı mimar/mühendis olarak, hizmet sözleşmesi düzenleyerek yapı denetim kuruluşunda görev almaları halinde, kendilerinin denetim görevi üstlenecekleri ilk yapı denetimi hizmet sözleşmesinin imzalandığı tarihe kadar fenni mesuliyet görevlerini bırakmaları gerekmektedir. 4708 sayılı yasanın ve ilgili yönetmeliğin Denetçiler, kontrol ve yardımcı kontrol elemanlarına ilişkin yasak ve taahhüt hükümleri; görev aldıkları YD Kuruluşunca, kendilerine denetim görevi verilen ilk hizmet sözleşmesinin imzalandığı tarihten itibaren başlayacaktır. Denilmiştir.

KE İnşaat Mühendislerinin adres dahil bilgileri, YDS veri tabanı üzerinden sürekli güncel tutulması gerektiğinden herhangi bir değişiklik olması durumunda ivedilikle İYDK ya yani İl Müdürlüğümüze ilgili KE İnşaat Mühendisi tarafından başvurulması gereklidir. 13-50. Slayt 3) ÇEVRE VE ŞEHİRCİLİK TARAFINDAN YAPILAN ŞANTİYE DENETİMLERİNDE DİKKAT EDİLEN HUSUSLAR 4708 sayılı Kanunun gereği İl Müdürlüğümüz, ilimizde faaliyet gösteren yapı denetim kuruluşların bürolarını yılda en az 2 kez ve denetimi üstlendikleri inşaatların şantiyelerini ise yılda en az 6 kez denetlemekle görevlidir. Bu kapsamda özellikle Kontrol Elemanı İnşaat Mühendisleri ile büro denetiminde daha çok şantiye denetimlerinde karşılaşmaktayız. 1.bölümde de anlatıldığı üzere KE İnşaat Mühendislerinin görevleri şantiyede daha yoğun olmakta olup, özellikle beton döküm imalatı esnasında Uygulama Denetçisi İnşaat Mühendisi ile aynı görevlere sahiptir. İl Müdürlüğümüzce şantiyelerde yapılan denetimlerde ki özellikle beton döküm imalatı esnasında ne yazık ki UD İnşaat Mühendisi veya KE İnşaat Mühendisi ya da YKE İnşaat Teknikerine rastlayamamaktayız. Bu durumda yapı denetim kuruluşu ve ilgili denetim görevlileri savunmalarını sunduklarında savunmaları yeterli görülmez ise idari yaptırıma uğrayabilirler, bu yaptırım taşıyıcı sistemi etkileyeceğinden 1 yıl yeni iş almaktan men cezası olarak uygulanacaktır. Bu konu önemli bir husus olup en çok dikkat edilen denetimler beton dökümü esnasındaki denetimlerimizdir. İl Müdürlüğümüz yapı denetim çalışma birimleri şantiye sahasına geldiklerinde Şantiye Denetim Föyünde yer alan şu sorular cevaplamaktadır. Denetim esnasında, yapılmakta olan imalat var mı? Şantiye şefi iş başında mı? Yapı denetleme defteri var mı? o Yapı denetleme defterine düzenli olarak bilgi işlenmekte mi? o Yapı denetleme defteri bilgileri ile yapı durumu arasında tutarsızlık var mı? Yapı denetim kuruluşu tanıtıcı levhası var mı? Onaylı projeler şantiyede mevcut mu? Şantiyede alınması gerekli iş sağlığı ve güvenliğine ilişkin tedbirler yeterli mi? Onaylı projelere aykırı uygulama var mı? (Aykırılık tespiti halinde aykırılığın bulunduğu kısmın projesindeki akslara göre kodlandırılarak açıklamanın yapılması) ---DENETİM BETON DÖKÜMÜ ESNASINDA YAPILIYOR İSE alt kısımlar cevaplandırılır yok ise boş geçilir. Uygulama denetçisi iş başında mı? Kontrol elemanı iş başında mı????????? Varsa yrd. kont.elemanı iş başında mı? Kalıp ve donatı imalatı kontrol tutanağı ilgililerce imzalanmış mı? Donatı statik projesine uygun döşenmiş mi? (Yapının örnek olarak seçilecek bölümünde) Isı yalıtım mevzuatına uygun imalat yapılmakta mıdır? Betondan numune almak üzere laboratuvar görevlisi şantiyede mi? Slump ve numune almak için teçhizat şantiyede mevcut mu? Beton üretici firmanın taahhüt ettiği beton niteliğini gösteren belgelerdeki (irsaliyedeki) beton sınıfı, projedekine uygun mu? Slump deneyi sonucu beton döküme uygun mu? Beton dökümü için gerekli teçhizat şantiyede hazır durumda mı? Beton basınç dayanım tayini deneyi için yeterli sayıda numune alınıyor mu? Hazır beton firmasının unvanı yazılır. Tüm bu işlemler standart bir form olan Şantiye Denetim Föyünün ilgili yerlerine işaretlenir. Denetim görevlileri var ise ismi imzası alınır, ayrıca Yapı Müteahhidi veya şantiye şefinin imzaları var ise alınır. Bu föy Bakanlığımız Yapı İşleri Genel Müdürlüğümüzce hazırlanmış matbu bir evrak olup, tüm İl Müdürlükleri aynı evrakı tanzim etmektedir. 51.-60. Slayt

Saygıdeğer katılımcılar, hoşgeldiniz. Depremler ülkemizin en fazla zarar gördüğü doğal afetlerin başında gelmektedir. Bu durum depremin ve inşa edilmiş yapılara etkilerinin bilimsel düzeyde bilinmemesinden değil, mevcut bilgilerin tasarım ve üretim aşamasında bilinçli veya bilinçsiz olarak yanlış, hatalı ve etik olmayan uygulamaların sonucudur. Depreme hazırlıklı olmak iki kategoride değerlendirilir. Deprem öncesi alınacak tedbirler ve deprem sonrası yapılacak çalışmalardaki adına afet yönetimi deniliyor. Deprem sonrası çalışmalar buzdağının görünen yüzü gibidir. Arama, kurtarma, ilk yardım, sağlık v.s. Deprem öncesi yapılması gereken çalışmaların en önemlisi güvenli yapı tasarımı ve yapılan yapıların denetimidir. Çağdaş yaklaşım depremden sonra ne yaparız değil, depremden önce olası bir depremi önlemek değil, zararlarını önlemek ya da en aza indirgemek için neler yapılabilir yaklaşımıdır. Bugünün depreme dayanıklı yapı tasarımı ilkelerine göre yapılar ekonomik ömürleri içinde en az bir kere olması beklenen yüksek şiddetteki depremlerde can kaybını önleyecek dayanımda yapılırlar. Bu yaklaşımdan depreme dayanıklı yapıların şiddetli depremin etkisinde taşıyıcı olan ya da taşıyıcı olmayan elemanlarında hasar olacaktır. Orta şiddetteki depremlerde yapısal olan veya yapısal olmayan bölgelerde hiçbir hasar olmayacaktır. Sonuç itibarıyla şiddetli bir depremde bir yapının içinde veya yanında değil de boş bir arazide bulunuyorsanız depremden etkilenmeniz ne derecede olabilir. Bunların dışında proje ve yapım hataları sonucu onarım ve güçlendirilmesi gereken yapılar da olacaktır. Yapılardaki hasarın belirtisi fazla sehim çatlak ve bazen de titreşimdir. Çatlak ve sehim ve deformasyon o elemanın elastik yük taşıma limitinin üzerinde zorlanmakta olduğunu gösterir. Betonun basınç dayanımı çekme dayanımının çok üzerinde olduğu için önce çekme çatlakları görülür. Depremler sonrası ülkemizde ve diğer gelişmiş ülkelerde de yapılan çalışmalarda yıkım ve hasarların oluşumu üç ana nedene bağlıdır. - Proje ve tasarım hataları - Denetim ve işçilik hataları - Malzeme hataları Yapı üretimi proje ile başlar. Proje yapının ömrü boyunca yapıya etkimesi olası yükleri güvenlikle taşıyabileceğini gösteren belgedir. Depreme güvenli bir yapı için proje yapılması gereklidir. Doğru bir proje olmadan doğru ve güvenli bir yapı inşa etmek mümkün değildir. Bunun bir göstergesi de şiddetli bir deprem geçirmiş ve yıkımların