Bölüm Kodu Adı SOSYOLOJİ SOSSO092 SOSYAL BİLİMLERDE METOD Kred i AK TS Türü (Seçmeli - Zorunlu) Derse kabul koşulları (Ön Koşul, Bağlantı Koşul) Öğretim dili 2 3 Seçmeli YOK TÜRKÇE işleniş yöntemi Derse Devam Zorunluluğ u Öğrenme Çıktıları KONU ANLATIMI 70% içeriği amaçları Sosyal bilimlerde kullanılan metodları ve genel sosyolojik yaklaşımları incelemek Toplumsal meseleleri sistematik bir biçimde anlamayı sağlamak için gerekli olan yöntemleri katılımcılarla tanıştırmak bu dersin temel amacıdır. Derste toplumsal araştırmaların nasıl gerçekleştireceğine ilişkin temel yöntemsel adımların katılımcılarla paylaşılacaktır. Bu kapsamda araştırma sorusu geliştirme, hipotez oluşturma, teoriyle ve kavramlarla ilişki kurma vb. temel aşamaların aktarılması hedeflenmektedir. Derste teori ve araştırma arasındaki etkileşim değerlendirilerek sosyolojik yaklaşımların gelişmesinde araştırmanın oynadığı rol ele alınacaktır. Katılımcılar ders kapsamında bir araştırma planı hazırlayacaklardır. Bu nedenle katılımcıların dersin başında konu belirleyerek bir araştırma tasarlamaları ve bunu ders sonunda nihayete erdirmeleri beklenmektedir. alan öğretimini sağlamaya yönelik katkısı a1 a2 Sosyolojide araştırma yöntem ve tekniklerine ilişkin kuramsal bilgi ve uygulama deneyimine sahip olma, uygun sosyolojik yöntem ve araştırma tekniğini seçme, kuram ile uygulama arasında bağ kurma becerisi kazandırmaktadır. alık Konu Başlıkları Giriş ve Ders Planı Yöntem Meselesine Giriş: Toplumsal Gerçekliği Kavramak KAYNAKLAR C. Wright Mills, Sosyolojik Tahayyülün Vaat Ettikleri, Sosyolojik Tahayyül (çev. Ömer Küçük) içinde (s. 13-39). İstanbul: Hiç Yayınları, 2016. C. Wright Mills, Düşünsel Zanaatkarlık Üzerine, Sosyolojik Tahayyül (çev. Ömer Küçük) içinde (s. 253-292). İstanbul: Hiç Yayınları, 2016.
a3 a4 Bilim ve Toplumsal Araştırma Toplumsal Araştırmanın Doğası ve Süreci Neuman, W. Lawrence, Bilim ve Araştırma, Yaklaşımlar (Çev. Sedef Özge) içinde (s. 1-34). Doğan Özlem, Doğa Bilimleri ve Sosyal Bilimler Ayrımının Dünü ve Bugünü Üzerine, Siyaset, Bilim ve Tarih Bilinci içinde (s. 85-135). Ankara, İmge Kitabevi, 2006. Derek Layder, Araştırma Sürecinin Unsurları Sosyolojik Araştırma Pratiği (çev. Serdar Ünal) içinde (64-92). Ankara: Heretik Yayınları. Niyazi Karasar, Araştırma Süreç ve Teknikleri Bilimsel Araştırma Yöntemleri içinde (s. 53-74). Nobel Yayıncılık, Ankara, 2013. a5 Toplumsal Araştırma Stratejileri Derek Layder, Teori ve Araştırma Arasındaki Bağlantılar Sosyolojik Araştırma Pratiği (çev. Serdar Ünal) içinde (27-57). Ankara: Heretik Yayınları. Neuman, W. Lawrence, Kuram ve Araştırma, Yaklaşımlar (Çev. Sedef Özge) içinde (s. 75-116). a6 Bir Araştırma Projesi Tasarlama ve Araştırma Sorusunu Geliştirme Pauline V. Young, Sosyal İnceleme Metod ve Teknikleri, Sosyal Araştırmanın Temel Prensipleri, Bilimsel Tutum ve İnceleme Planı Bilimsel Sosyal İncelemeler ve Araştırma (çev. Gazanfer Bingöl ve Necati İşcil) içinde (s. 101-157). Sağlık ve Sosyal Yardım Bakanlığı Sosyal Hizmetler Genel Müdürlüğü Yayınları, Ankara, 1968. Neuman, W. Lawrence, Metodolojinin Anlamları, Yaklaşımlar (Çev. Sedef Özge) içinde (s. 117-162).
a7 Toplumsal Araştırmada Literatür Değerlendirmesi Neuman, W. Lawrence, Literatür Değerlendirmesi ve Etik Kaygılar, Toplumsal Araştırma Yöntemleri: Nitel ve Nicel Yaklaşımlar (Çev. Sedef Özge) içinde (s. 163-220). Howard, S. Becker, Literatür Karşısında Dehşete Düşmek Sosyal Bilimcilerin Yazma Çilesi & Yazımın Sosyal Organizasyonu Kuramı, (Çev. Şerife Geniş) içinde (s. 175-190). Ankara: Heretik Yayınları, 2013. a8 Araştırma Planları Konusunda Müzakere a9 Araştırma Modeli ve Türleri Neuman, W. Lawrence, Araştırmanın Boyutları, Yaklaşımlar (Çev. Sedef Özge) içinde (s. 35-74). Birsen Gökçe, Toplumsal Araştırmaların Sınıflandırılması, Toplum Bilimlerde Araştırma içinde (s. 53-65). Ankara, Savaş Yayınevi, 2007. Niyazi Karasar, Yöntem Bilimsel Araştırma Yöntemleri içinde (s. 75-93). Nobel Yayıncılık, Ankara, 2013. a10 Nicel Araştırmanın Doğası Neuman, W. Lawrence, Nitel ve Nicel Araştırma Tasarımları, Toplumsal Araştırma Yöntemleri: Nitel ve Nicel Yaklaşımlar (Çev. Sedef Özge) içinde (s. 221-262). John W. Creswell, Nicel Yöntemler (Çev. Ed. Selçuk Beşir Demir) Araştırma Deseni içinde (s. 155-182). Ankara: Eğiten Kitap, 2016. a11 Nitel Araştırmanın Doğası Philipp Mayring, Nitel Düşüncenin Tarihi ve Nitel Düşünce Kuramı Nitel Sosyal Araştırmaya
a12 Nitel ve Nicel Ayrımından Vazgeçmek Giriş (çev. M. Sezai Durgun, Adnan Gümüş) içinde (s. 15-44), Bilgesu Yayıncılık, Ankara, 2011. John W. Creswell, Nitel Yöntemler (Çev. Ed. Selçuk Beşir Demir) Araştırma Deseni içinde (s. 183-214). Ankara: Eğiten Kitap, 2016. Belkıs Kümbetoğlu, Sosyal Bilimlerde Farklı Yaklaşımlar, Sosyolojide ve Antropolojide Niteliksel Yöntem ve Araştırma içinde (s. 15-31). İstanbul, Bağlam Yayınları, 2008. Elif Kuş, Nicel Araştırma Teknikleri ile Nitel Araştırma Tekniklerinin Karşılaştırılması Nicel- Nitel Araştırma Teknikleri içinde (s. 105-127). İstanbul, Anı Yayıncılık, 2012. a13 Karma Yöntemli Araştırma: Nicel ve Nitel Araştırmayı Birleştirmek John W. Creswell, Karma Yöntemler (Çev. Ed. Selçuk Beşir Demir) Araştırma Deseni içinde (s. 215-240). Ankara: Eğiten Kitap, 2016. a14 Toplumsal Araştırmalarda Ahlak ve Siyaset Pierre Bourdieu, Bilimin Toplumsal Kullanımları Bilimsel Alanın Klinik Bir Sosyolojisi İçin, (Çev. Levent Ünsaldı), (s. 63-134). Ankara: Heretik, 2013. Theodor Adorno, Sosyoloji ve Ampirik Araştırma Methodos: Kuram ve Yöntem Kenarından (edt. Dilek Hattatoğlu ve Gökçen Ertuğrul) içinde (s. 171-189). İstanbul: Anahtar Kitaplar. 1 Hazırlayan/Tarih YRD. DOÇ. DR. MURAT ŞENTÜRK /31.05.2016 Ödevler ve Sınavlar 1. Vize sınavı (%40) 2. Araştırma planı hazırlanması (%30) Öğretim üyesi ile birlikte derslerde/görüşmelerde araştırma konusunun belirlenmesi Araştırma ödevinin son halinin teslim edilmesi (2000-2500 kelime, final sınavında teslim) 3. Final Sınavı (%30) Ödev Yazım Kuralları Yazı Tipi Bütün metinde 10 punto Times New Roman yazı karakteri kullanılır. Sayfa Yapısı
A4 boyutlarındaki kâğıda üst, alt, sağ ve sol boşluk 2,5 cm bırakılarak, iki yana dayalı, satır sonu tirelemesiz şekilde olmalıdır. Çalışmalar tek sütun olarak hazırlanmalıdır. Paragraflarda ve başlıklarda girinti ve çıkıntı olmamalıdır. Paragraf Yapısı Paragraf sekmesinde girintiler bölümünde; önce ve sonra alanı 0,6 nk satır aralığı 1,5 olmalıdır. Sayfa Sınırı Yukarıdaki şablona göre hazırlanmış sunum dosyasının 5, nihai dosyanın 10 sayfayı geçmemesi gerekmektedir. Hatırlatmalar Sayfa numaraları mutlaka eklenmelidir. Ödev için kapağa gerek bulunmamaktadır. Öğrencilerin sadece ad ve soyadlarını ve okul numaralarını yazmaları yeterli olacaktır. Bu bilgilerin ön sayfada olması gerekmektedir. Ayrıca ödevler sadece bir adet şeffaf dosya içinde teslim edilmelidir. Atıf ve Referanslar Ödevlerde atıflar ve referanslar APA (American Psychological Association) stiline uygun olarak yapılacaktır. Detaylar için web ya da Amerikan Psikoloji Derneği Yayım Kılavuzu (Kaknüs Yayınları) na bakılabilir. Metin İçi Referans Gösterimi Atıflarda yazarlar arasında & işareti değil ve ibaresini kullanınız. Örnek; Arpacı ve Kuyu nun (2000) çalışması (Kesme işaretini parantezli ifadeye koymayınız) (Arpacı ve Kuyu, 2010, s. 72) (Arpacı, Kuyu ve Huysuz, 2000, s. 12-13) Atıfların Sıralanması Parantez için atıflar alfabetik olarak dizmelidir. Örnek; (Arpacı, 2013; Arpacı ve Kuyu, 2010, s. 15; Karman, 2000, 2004, 2010; Zengin, Warrant, Güner, Aykut ve Karpat, 2013) Aktarılan Kaynak Bir referansın içindeki bir başka referanstan yapılan aktarma aşağıdaki gibi gösterilir. Örnek; (Torgerson, 1958, s. 1-8 den akt., Baykul, 2000; Zengin, 1957 den akt., Pınar, 1999) Toplumsal Araştırma İçin Bazı Kitap Önerileri Howard, S. Becker (2014). Mesleğin İncelikleri (çev. Levent Ünsaldı, Baran Öztürk, Hatice Esra Mescioğlu, Şerife Geniş, Gökçe Metin). Ankara: Heretik Yayınları. Philipp Mayring (2011). Nitel Sosyal Araştırmaya Giriş (çev. M. Sezai Durgun, Adnan Gümüş), Ankara: Bilgesu Yayıncılık.
Alain Coulon (2010). Etnometodoloji (çev. Ümit Tatlıcan). İstanbul: Küre Yayınları. Linda L. Shaw, Rachel I. Fretz, Robert M. Emerson (2008). Bütün Yönleriyle Alan Çalışması (Etnografik Alan Notları Yazımı),(çev. A. Erkan Koca), Ankara: Birleşik Kitabevi. Harold Garfinkel (2014). Etnometodolojide Araştırmalar (çev. Ü. Tatlıcan), Ankara: Heretik Yayıncılık. Hilal Çelik, Halil Ekşi (2015). Nitel Desenler Gömülü Teori İstanbul: EDAM Yayınları. Nuri Bilgin, (2014). İçerik Analizi. Ankara: Siyasal Kitabevi. Paul Thompson, Geçmişin Sesi (çev. Şehnaz Layıkel). İstanbul: Tarih Vakfı Yurt Yayınları.