Sütten Kesilmiş Akkeçi Oğlak Besisinde Arpanın Değişik Formlarının Etkileri Üzerinde Bir Araştırma*

TARIM BİLİMLERİ DERGİSİ 26, 12 (3) 221-226 ANKARA ÜNİVERSİTESİ ZİRAAT FAKÜLTESİ Sütten Kesilmiş Akkeçi Oğlak Besisinde Arpanın Değişik Formlarının Etkileri Üzerinde Bir Araştırma* Ahmet TEKELİ 1 M. Rifat OKUYAN 2 Geliş Tarihi: 26.1.26 Öz: Araştırma, sütten kesilmiş oğlakların büyütülmelerinde arpanın değişik formlarının etkilerini saptamak amacıyla yürütülmüştür. Üç gruba ayrılan 1 baş sütten kesilmiş erkek Akkeçi oğlağı dane, kırılmış ya da ezilmiş arpaya dayalı rasyonlarla beslenmişlerdir. Denemede 1.gruba dane (DA), 2.gruba kırılmış (KA) ve 3.gruba ezilmiş arpa (EA) katılan rasyon verilmiştir. Rasyonun diğer ögeleri yonca kuru otu, vitamin ön karma, mineral ön karma ve tuzdan oluşturulmuştur (%12.19 HP, 242.6 ME Kcal/kg). Rasyonlar, hayvan başına günlük olarak canlı ağırlığın %2.4 yaşama payı ve 1 g canlı ağırlık artışı için 3 g kuru madde hesabıyla verilmiştir. Araştırma sonucunda grupların ortalama canlı ağırlıkları, sırasıyla 31.4, 28.44, 26.26 kg, günlük ortalama canlı ağırlık artışları ise 111.9, 96.2, 82. g olmuştur. Dane arpayla beslenen grubun günlük ortalama canlı ağırlık artışı ezilmiş ya da kırılmış arpa ile beslenenlerden daha yüksek olmakla birlikte, gruplar arasındaki farklılık istatistiki olarak önemli bulunmamıştır (P>.). Grupların günlük ortalama yem tüketimleri sırasıyla 723.2, 631.8, 71.2 g/baş, ve 1 kg canlı ağırlık artışı için yem tüketimleri sırasıyla 6.68, 6.84, 7.18 kg olmuştur. Bu durumda, sütten kesilmiş oğlakların büyütülmelerinde kullanılan arpaya fiziksel işlem uygulanmasına gerek olmadığı söylenebilir. Anahtar Kelimeler: Sütten kesilmiş oğlak, büyüme, ezilmiş, kırılmış ya da dane arpa, canlı ağırlık artışı, yem tüketimi, yem değerlendirme A Research on the Effects of Different Forms of Barley on Fattening Performance of Weaned Kids Abstract: This research was performed for fixing the effects of different forms of barley on growing performance of weaned kids. Three groups of 1 male Akkeci weaned kids were, kids for per each group, fed with three different forms of barley; whole, crushed and rolled barley forms. In the experiment first group was fed with WB (whole barley), second group was fed with CB ( crushed barley) and the last group was fed with RB (rolled barley). The other compenents of the diets were composed of alfalfa hay, premix of vitamin, premix of mineral and salt (12.19 %CP, 242.6 ME Kcal/kg). Diets were applied as 2.4% for living and 3 g dry matter for 1 g live weight gain for each animal perday. At the end of the research live weight s for each group were, 31.4, 28.44, 26.26 kg and average live weight gain s per day were 111.9, 96.2, 82. g respectively. Although average live weight gain for the group fed with WB, was greater than the other groups, but the differences between groups were found istatisticaly insignificant (P>.). Average feed intakes for the groups per day were; 723.2, 631.8, 71.2 g/animal, and feed intakes for one kg of feed utilization were 6.68, 6.84, 7.18 kg respectively. In this situation, it is possible to say that, there is no need to carry out physical process on barley to effect the growing performance of weaned kids. Key Words : Weaned kids, grow, roll barley, crush barley, whole barley, live weight gain, feed intake, feed utilization Giriş Entansif koşullarda keçilerden et üretimi sözkonusu olduğunda kaynak olarak, oğlakların değerlendirilmesi akla gelmektedir. Oğlak besisi genel anlamda sütten kesimden sonra 6.aya kadar devam eden süreyi kapsamaktadır. Ancak uygulamada bu ilkeye pek bağlı kalınmadığı dikkati çekmektedir (Devendra 1987). Türkiye de en fazla üretimi yapılan ve hayvanların öncelikle enerji ihtiyacını karşılamada kullanılan dane yemler arasında arpa, üretim miktarı bakımından mısırdan sonra ilk sıralarda yer almaktadır. Arpa, by-pass protein değerinin yüksek oluşunun anlaşılmasından sonra süt ve besi yemleri içinde ayrı bir öneme kavuşmuştur. Fiatının mısır, sorgum ve buğdaydan ucuz oluşu bu avantajını daha da arttırmaktadır (Toker ve ark. 1998). * Yüksek lisans tezinden hazırlanmıştır. 1 Çukurova Üniv. Ziraat Fak. Zootekni Bölümü-Adana 2 Ankara Üniv. Ziraat Fak. Zootekni Bölümü-Ankara

222 TARIM BİLİMLERİ DERGİSİ 26, Cilt 12, Sayı 3 Tahıla dayalı yoğun kuzu besi sistemlerinde yemden yüksek düzeyde yararlanma ve sindirimle ilgili sorunların kesin olarak önlenebilmesi için yemlemede kullanılan hububata herhangi bir fiziksel işlem uygulanmaması gerektiği bildirilmektedir (Ak ve ark. 1998). Kuzu besi rasyonlarına katılan sorgumun ezilerek verilmesinin, nişasta ve proteinden daha yüksek oranda yararlanılmasına olanak sağladığı için, yemden yararlanmanın artmasına ve daha fazla canlı ağırlık artışı sağlamasına neden olduğu tespit edilmiştir (Arnold 1989). Ancak, öğütme, yemlerin rumenden geçiş hızını artırdığı için sindirim salgılarının etkilerini azaltmakta ve yemlerin içerdiği besin maddelerinden yararlanma oranını ise düşürmektedir. Bu nedenle öğütülmüş sorgumla beslenen kuzuların tükettikleri yemden yeterince yararlanamadığı ve bunun sonucunda daha düşük canlı ağırlık artışı sağladıkları saptanmıştır (Ak ve ark.1998). Kuzu ve oğlak besisinde çoğu yetiştirici orta düzeyde enerji içeren ve oldukça ucuz olan arpaya dayalı bir besleme programı uygulamaktadır. Türkiye de, hayvan beslemede tüm üretim giderlerinin %6-8 gibi büyük bir kısmını yem giderleri oluşturmaktadır. Yemler hayvanlara; ezme, kırma, öğütme gibi fiziksel işlemler uygulanarak yedirilmektedir. Dolayısıyla bu işlemler maliyeti daha da arttırmaktadır. Arpaya işlem uygulamanın büyüme yada besi performansına etkisi yok ise veya da yapılan masraflar maliyeti karşılayamıyorsa, arpaya fiziksel işlem uygulamanın anlamı yoktur. Küçükbaş hayvan beslemede kullanılan dane yemlere işlem uygulanması konusunda araştırıcılar arasında farklı görüşler bulunmaktadır. Bu nedenle bu araştırma, sütten kesilmiş oğlakların besi performansları üzerine işlem görmüş ve görmemiş arpanın (dane, kırılmış, ezilmiş) etkilerini belirlemek amacıyla düzenlenmiştir. Materyal ve Yöntem Araştırmada 3 aylık yaşta sütten kesilmiş 1 baş, Akkeçi erkek oğlağı kullanılmıştır. Hayvanların canlı ağırlık kazançları iki haftada bir, yem tüketimleri ise olarak yonca ve arpanın toplamı olarak belirlenmiştir. Tartım öncesinde oğlaklar akşamdan aç bırakılmışlardır. Besiye başlamadan önce 1 hafta alıştırma devresi uygulanmış, besideki hayvanlara grup yemlemesi yapılmıştır. Deneme 7 gün sürmüştür. Araştırmada kaba yem kaynağı olarak kıyılmış yonca kuru otu (% 91.7 kuru madde, % 13.9 ham protein ve 179 ME kcal/kg içerikli) ve dane yem olarak da arpa (% 9.43 kuru madde, % 12,2 ham protein ve 268 ME kcal/kg içerikli) kullanılmıştır. Kullanılan yem hammaddelerinin kimyasal bileşimleri Weende analiz yöntemine göre saptanmıştır (Akyıldız 1984). Araştırmada kullanılan karmanın bileşimi ve analitik ve analitik değerleri de Çizelge 1 de verilmiştir. Çizelge 1. Araştırmada kullanılan karmanın bileşimi ve analitik değerler. Yemler % Arpa (dane, kırılmış ya da ezilmiş) 73.13 Yonca Kuru Otu 26.2 Vitamin Ön Karması.2 Mineral Ön Karması.1 TUZ. TOPLAM 1 ANALİTİK DEĞERLER Metabolik Enerji,Kcal/kg Kuru Madde,% Ham Protein, % Ham Selüloz, % Ham Yağ, % Ham Kül,% Nitrojensiz Öz Madde,% 242.64** 89.99* 12.19* 12.3* 1.74* 3.47* 6.26* (*) Laboratuvar analizi değeri. (**) Yemlerin tablo değerlerinden hesaplanmıştır (Okuyan ve ark. 1994) Denemede elde edilen sonuçlar, SAS (1987) paket proğramı kullanılarak Tesadüf Parselleri Deneme Tertibinde Varyans Analizi Tekniğine göre değerlendirilmiş, ortalamaların karşılaştırlmasında Duncan Çoklu karşılaştırma testi kullanılmıştır. (Düzgüneş ve ark. 1983). Bulgular Araştırmada grupların deneme başı ve deneme sonu ortalama canlı ağırlıkları ile tartım periyotlarında elde edilen ortalama canlı ağırlıkları Çizelge 2 de verilmiştir. Canlı ağırlığın tartım dönemleri itibariyle değişimi ise Şekil 1 de gösterilmiştir. Deneme gruplarının, tartı dönemleri itibariyle canlı ağırlık artışlarına ait veriler karşılaştırıldığında, grupların gerek deneme başı ve gerekse deneme sonu canlı ağırlıklarının birbirinden istatistiki olarak farklı olmadıkları (P>.) görülmüştür. Tartım sonuçlarından yararlanılarak hesaplanan, grupların dönemler itibariyle günlük ortalama canlı ağırlık artışları Çizelge 3 de, günlük ortalama canlı ağırlık artışının tartım dönemleri itibariyle değişimi ise Şekil 2 de gösterilmiştir. 1.gruptaki (dane arpa) deneme hayvanları deneme süresince günde ortalama 111.9 g canlı ağırlık artışı sağlarken, 2.gruptaki (kırılmış arpa) deneme hayvanları 96.2 g, 3.gruptaki (ezilmiş arpa) deneme hayvanları ise 82. g canlı ağırlık artışı sağlamışlardır. Dane arpayla beslenen grubun günlük ortalama canlı ağırlık artışları, ezilmiş ya da kırılmış arpa ile beslenenlerden daha yüksek olmakla birlikte, gruplar arasındaki farklılık istatistiki bakımdan önemli bulunmamıştır (P>.). Çizelge 4 de dönemler itibariyle ve deneme süresince hayvan başına günlük ortalama yem tüketimi, Şekil 3 de ise dönemler itibariyle hayvan başına günlük ortalama yem tüketimi verilmiştir.

TEKELİ, A. ve M. R. OKUYAN, Sütten kesilmiş akkeçi oğlak besisinde arpanın değişik formlarının etkileri üzerinde 223 bir araştırma Çizelge 2. Grupların çeşitli dönemlerdeki ortalama canlı ağırlıkları (kg). Tartımlar n 1.Grup (dane arpa) 2.Grup (kırılmış arpa) 3.Grup (ezilmiş arpa) SED P Deneme başı ağırlığı 23.2 ± 1.78 21.7 ± 1.79 2.48 ±.92 1..4832* 14. Gün 28. Gün 42. Gün 6. Gün 7. Gün 24.94 ± 2.8 26.6 ± 2. 28.32 ± 2.6 29.86 ± 2.93 31.4 ± 2.9 23.1 ± 1.68 24. ± 1.73 26.2 ± 1.9 27.42 ± 1.78 28.44 ± 1.6 21.76 ±.92 22.8 ± 1.1 24.24 ± 1.14 2.26 ± 1.6 26.26 ± 1.7 1. 1.19 1.22 1.4 1.4.41*.377*.3487*.379*.3348* Besi Süresince Toplam 7.84 ± 1.86 6.74 ±.47.78± 1.19.69.427* C.A.A *: Her bir dönem için grup ortalaması arasındaki farklılık istatisitiki olarak önemsizdir (P>.) SED: Ortalamalar arası farklılığın standart hatası 3. ORTALAMA CANLI AĞIRLIKLAR (g) 3. 2. 2. 1. 1.. Deneme Baş ı A ğ ırlığ ı 1. Tartım 2. T a rtım 3. T a rtım 4. T a rtım Denem e Sonu Ağ ırlığ ı TARTIMLAR Dane arpa K ı r ı lm ı ş arpa Ezilm iş arpa Şekil 1.Canlı ağırlıkların tartı dönemleri itibariyle değişimi (g). Çizelge 3. Grupların dönemler itibariyle günlük ortalama canlı ağırlık artışları (g). Dönemler 1.Grup 2.Grup 3.Grup SED P Deneme başı 14. gün 124.29 ±. 2 1. ±. 1 91.43 ±.2.496* 14-28. gün 28-42. gün 42-6. gün 6-7. gün 118.7 ±.4 122.86 ±.2 11. ±.3 84.29 ± 1. ± 121.43 ± 87.14 ±.2 72.86 ±.2 74.29 ± 12.86 ± 72.86 ±.4 71.43 ±.3.46*.6644*.6982*.949* Besi Süresince 112. ±.2 96.29 ± 82.7 ±.2.427 *: Her bir dönem için grup ortalaması arasındaki farklılık istatisitiki olarak önemsizdir (P>.) SED: Ortalamalar arası farklılığın standart hatası GÜNLÜK CANLI AĞIRLIK ARTIŞLARI (g) 14 12 1 8 6 4 2 1. Dönem 2. Dönem 3. Dönem 4. Dönem. Dönem O rt.canlı A ğ ı r. A rtış ı DÖNEMLER Dane arpa K ı r ı lm ı ş arpa E z ilm iş arpa Şekil 2. Günlük ortalama canlı ağırlık artışının tartı dönemleri itibariyle değişimi (g).

224 TARIM BİLİMLERİ DERGİSİ 26, Cilt 12, Sayı 3 Çizelge 4. Dönemler itibariyle ve deneme süresince hayvan başına günlük ortalama yem tüketimi (g). Dönemler Yem tüketimi (g) 1.Grup 2.Grup 3.Grup Deneme başı-14.gün 9 47 44 14-28. gün 28-42. gün 42-6. gün 6-7. gün 689 728 89 831 2 68 73 74 12 27 641 731 Besi Süresince 723.2 631.8 71.2 YEM TÜKETİMİ (g) 9 8 7 6 4 3 2 1 1. Dönem 2. Dönem 3. Dönem 4. Dönem. Dönem Denem e Süresince DÖNEMLER Dane arpa K ır ılm ış arpa Ezilmiş arpa Şekil 3. Dönemler itibariyle hayvan başına günlük ortalama yem tüketimi (g). Hayvan başına günlük ortalama yem tüketimleri Çizelge 3 den de izleneceği gibi, denemenin başından itibaren her üç grupta da canlı ağırlık artışına paralel olarak artış göstermektedir. Deneme süresince 1. grup 723.2 g, 2. grup 631.8 g ve 3.grup 71.2 g ortalama günlük yem tüketmişlerdir. Çizelge de ise dönemler itibariyle ve deneme süresince 1 kg canlı ağırlık artışı için tüketilen yem miktarları verilirken, Şekil 4 de de bunun dönemlere göre değişimleri gösterilmiştir. Araştırmada yemden yararlanma oranı ortalama olarak 1.grupta 6.68 kg, 2. grupta 6.84 kg ve 3.grupta 7.18 kg bulunmuştur. Tartışma Grupların deneme başı ortalama canlı ağırlıkları, sırasıyla; 23.2, 21.7, 2.48 kg; deneme sonu canlı ağırlıkları ise, sırasıyla; 31.4, 28.44 ve 26.26 kg bulunmuştur. Bu değerler, Eker ve. (1976), Mavrogenis ve ark. (1982), Akman ve Tuncel (1984) ve Kesim (1993) in elde ettiği bulgularla uyumlu olmakla beraber, Daşkıran (1992) ve Keleş (199) in bulgularına uymamaktadır. Bu denemelerde sağlanan canlı ağırlık artışları, denememizde elde edilen sonuçlardan düşüktür. Dane arpayla beslenen grubun günlük ortalama canlı ağırlık artışları, ezilmiş ya da kırılmış arpa ile beslenenlerden daha yüksek olmakla birlikte, gruplar arasındaki farklılık istatistiki bakımdan önemli bulunmamıştır (P>.). Bu sonuç Hanke ve Jordan (1963) ın, dane arpanın, peletlenmiş arpaya, Economides ve ark. (199) nin, karma yemi pelet formunda yedirmenin toz forma; Ak ve ark. (1998) nin, dane sorgumun, öğütülmüş sorguma, Yaman ve ark. (2) nin, dane arpanın, ezilmiş arpaya göre daha fazla canlı ağırlık artışı sağladığı yönündeki bulgularıyla uyum içerisindedir. Ancak Orskov ve ark. (1974) nin, öğütülmüş-peletlenmiş arpanın, dane arpadan, Ak ve ark. (1998) nin, ezilmiş sorgumun, dane sorgumdan daha fazla canlı ağırlık artışı sağladığı yönündeki bulgularıyla, uyumlu değildir.

TEKELİ, A. ve M. R. OKUYAN, Sütten kesilmiş akkeçi oğlak besisinde arpanın değişik formlarının etkileri üzerinde 22 bir araştırma Çizelge. Dönemler itibariyle ve deneme süresince 1 kg canlı ağırlık artışı için yem tüketimi (kg). Dönemler Deneme başı 14.gün 14-28. gün 28-42. gün 42-6. gün 6-7. gün Besi süresince 1 Kg CAA için Yem Tüketimleri (Kg) 12 1 8 6 4 2 1.Gru p 4..81.92 7.3 9.86 6.68 1 Kg C.A.A. için yem 2.Grup 4.7.2.6 8.7 1.3 6.84 1.Dönem 2.Dönem 3.Dönem 4.Dönem.Dönem Dönemler Dane arpa Kırılmış arpa Ezilmiş arpa 3.Grup 4.86 6.9.12 8.8 1.23 Şekil 4. Bir kg canlı ağırlık artışı için yem tüketiminin dönemlere göre değişimi. 7.18 Araştırmada gruplardan elde edilen günlük ortalama canlı ağırlık artış değerleri Parthasarathy ve ark. (1984) nin, farklı besleme koşullarında, Akman ve Tuncel (1984) ile Keleş (199) in, ad-libitum kesif yemlerle sağlamış oldukları canlı ağırlık bildirişleriyle uyum halinde olmuştur. Ancak Anonim (197) un farklı ham protein düzeyleri ve Güney (1984), Çayan (1986), Güney ve Çayan (1987), Kor (1991), Daşkıran (1992), Kesim (1993) ve Koyuncu ve ark. (1996) nun, entansif koşullarda ad-libitum kesif yemlerle sağlamış oldukları canlı ağırlık bildirişleriyle uyum halinde değildir. Sağlanan canlı ağırlık artışlarının denememizde bulunmuş olan değerlere göre yüksek olduğu görülmektedir. Bu farklılık, araştırmalarda değişik ırklarda hayvan kullanılmasından ve entansif besi uygulanmasından kaynaklanmaktadır. Singh ve Sengar (197) ın, farklı enerji ve farklı protein düzeyleriyle, ve Koyuncu ve ark. (1996) nin mera koşullarında sağlamış oldukları canlı ağırlık artışları denememizde bulunmuş olan değerlere göre çok düşüktür. Araştırmamızda dane arpayla beslenen 1. grubun tüketmiş olduğu günlük ortalama yem miktarı, ezilmiş ya da kırılmış arpa yedirilen grupların tükettikleri yem miktarlarından yüksek bulunmuştur. Bu sonuç, Orskov ve Fraser (197) in, dane arpayla beslenenlerin, peletlenmiş arpayla beslenenlere ve Yaman ve ark. (2) nin, dane arpayla beslenenlerin, ezilmiş arpayla beslenenlere göre daha fazla yem tükettiklerine dair bulgularıyla uyum içerisinde olmuştur. Ancak, Anonim (197) ve Daşkıran (1992) nın elde ettiği bulgularla uyum içerisinde olmamıştır. Bu farklılığın, araştırmada kullanılan hayvanların ırk farklılığından ve entansif besi sisteminin uygulanmasından ileri geldiği söylenebilir. Araştırmamızda yemden yararlanma oranı ortalama olarak 1.grupta 6.68 kg, 2. grupta 6.84 kg ve 3.grupta 7.18 kg bulunmuştur. Araştırmamızda dane arpayla beslenen grubun yemden yararlanma oranı, ezilmiş ya da kırılmış arpa yedirilen grupların yemden yararlanma oranlarından yüksek bulunmuştur. Hanke ve Jordan (1963) ve Orskov ve ark. (1974) ile Orskov ve Fraser (197) in, dane arpayla beslenenlerin, peletlenmiş arpayla beslenenlerden, Economides ve ark. (199) nin, karma yemin pelet formunun toz formundan ve Yaman ve ark. (2) nin, dane arpanın, ezilmiş arpadan daha iyi yemden yararlanma oranı sağladığına ilişkin bulgularıyla uyum içerisinde olmuştur. Ancak Ak ve ark. (1988) nin, ezilmiş sorgumun dane sorgumdan daha iyi yemden yararlanma oranı sağladığına ilişkin bulgularıyla uyum içerisinde olmamıştır. Bu farklılığın, araştırmada kullanılan tahılların farklılığından ileri geldiği söylenebilir. Araştırmamızda gruplardan elde edilen yemden yararlanma oranları, Kesim (1993) in elde etmiş olduğu bulguyla uyumlu, Daşkıran (1992) ın entansif koşullarda ad-libitum kesif yemlerle sağlanmış olduğu sonuçlarla çok yakın olmuştur. Ancak Güney (1984), Çayan (1986), Güney ve Çayan (1987), Kor (1991) ve Keleş (199) in, entansif koşullarda ad-libitum kesif yemlerle sağlamış oldukları bulgularla uyum içerisinde olmamıştır. Bu farklılık, araştırmada kullanılan hayvanların ırk farklılığından ve entansif besi uygulanmasından kaynaklanabilir. Sonuç Sütten kesimden sonra oğlakların yetmiş günlük büyüme döneminde, gruplar arasında canlı ağırlık artışı bakımından istatistiki farklılık bulunmamış olması, sütten kesilmiş oğlakların besisinde kullanılan arpaya fiziksel işlem uygulamanın, gerekli olmadığı söylenebilir.

226 TARIM BİLİMLERİ DERGİSİ 26, Cilt 12, Sayı 3 Kaynaklar Ak, İ., V, Akgündüz., İ. Filya,. ve M. Akgündüz. 1998. Sorgum Yem Formunun Kuzuların Besi Performansı Üzerine Etkile ri. Anadolu Tarım Kon gresi 969-978. 14-18 Eylül 1998 Erzurum. Akman, N. ve E. Tuncel. 1984. Dişi, Erkek ve Erken Kastre Edilmiş Akkeçi Oğlaklarınd a Besi Performansı Üzerinde Araştırmalar. Uludağ Üniv. Ziraat Fak. Dergisi, 3: 2-31. A kyıldız, A.R. 1984. Yemler Bilgisi Laboratuvar Kılavuzu. Ank.Üniv. Zir.Fak. Yay: 89. Uygulama Kılavuzu 213. Ankara. Anonim, 197. Cyprus Agricultural Research Institute. Annual Report. Cyprus. Arnold, L.D. 1989. Sorgumun Hayvan Beslemede Kullanılma Olanakları U.S. Feed Grains Council Yayınları 2.s. Çayan, O. 1986. Alman Geyik Renkli X Kıl Melezi (F1) ve Saf Kıl Erkek Oğlaklarının Besi Gücü ve Karkas Özellikleri Üzerinde Karşılaştırmalı Bir Araştırma. Yüksek Lisans Tezi Adana. Daşkıran, İ. 1992. Sütten Kesim Çağında Besiye Alınan Tiftik Keçisi Oğlaklarının Besi Performansı ve Karkas Özellikleri A.Ü. Fen Bil. Ens. Yüksek Lisans Tezi, Ankara. Devendra, C. 1987. The Digestive Efficiency of Goats. World Rev. Anim. Prod. 14:9-12. Düzgüneş, O., T. Kesici ve F. Gürbüz. 1983. İstatistik Metodları 1, Ank.Üniv. Zir.Fak. Yay. No: 861, Ders Kitabı:229, 218 s. Ankara. Economides, S., A. Koumos, E. Georghıades and M. Hadjıpanayıotou. 199. The Effect of Barley-Sorghum Grain Processing and Form of Concentrate Mixture on the Performance of Lambs, Kids and Calves. Animal Feed Science and Technology, 31 (1-2): 1-116. Eker, M., E. Tuncel, Y. Aşkın ve S. M. Yener. 1976. Saanen X Kilis Melezi Keçilerde Canlı Ağırlık ve Vücut Gelişmesi Üzerinde Araştırmalar. Ankara Üniv. Ziraat Fak. Yıl. 26 (1): 164-17. Güney, O. 1984. Saanen X Kilis ve Saanen X Kıl Birinci Geriye Melez Erkek Oğlakların Besi Gücü ve Karkas Özellikleri Üzerine Bir Araştırma. TÜBİTAK Doğa Derg. 8(1): 4-49. Güney, O. ve O. Çayan. 1987. The Fattening Performance and Carcass Characteristics of Hair Male Kids Under İntensive Feeding Conditions. PHILDETIONS Symposium on The Evaluation of Mediterranean Sheep and Goat. Fonte-BOA. (Santarem-Portugal), 23-2 September. Portugal. Hanke, H. E. and R. M. Jordan. 1963. Comparison of Lambs Fed Shelled Corn and Whole of Pelleted Barley of Different Bushel Weights. J. Anim. Sci. 22:197-199. Keleş, M. A. 199. Sütten Kesim Çağında Besiye Alınan Kıl Keçisi Erkek Oğlaklarının Besi Performansı ve Karkas Özellikleri Üzerine Bir Araştırma. Ankara Üniv. Fen Bilimleri Enstitüsü Yüksek Lisans Tezi, Ankara. Kesim, M. E. 1993. Oğlak Besisinde Tek Yem Arpa ile Standart Besi Yeminin Besi Performansına Etkileri Üzerinde Karşılaştırmalı Bir Araştırma. Ankara Üniv. Fen Bilimleri Enstitüsü Yüksek Lisans Tezi, Ankara. Kor, A. 1991. Damascus X Kıl Keçi (F1) Melezi Erkek Oğlakların Besi Gücü ve Karkas Özellikleri Üzerine Bir Araştırma. Ç.Ü.Fen Bil.Ens. Yüksek Lisans Tezi, Adana. Koyuncu, M., E. Tuncel ve N. Akman. 1996. Ankara Keçisi Erkek Oğlaklarının Mera ve Entansif Koşullarda Besi Gücü ve Karkas Özellikleri TÜBİTAK Tr.J. of Vet. and Anim. Sci. 2: 17-161. Mavrogenis, P. A., A. Constantinou and A. Louca. 1982. Environmental and Genetic influences of Growth Traits of The Damascus Goat. Proceedings of The Third International Conference on Goat Production and Disease. 1-1 Journay, Tucson, Arizona.U.S.A. Okuyan, M. R., E. Tuncel, A. Karabulut, Ş. Bayındır ve Z. Yıldırım. 1994. Keçilerin Besin Maddeleri Gereksinimleri (Çeviri). Uludağ Üniv. Basımevi. Bursa. Orskov, E. R., C. Fraser and J. G. Gordon. 1974. Effect of Processing of Cereals on Rumen Fermentation, Digestibility, Rumination Time and Firmness of Subcutaneous Fat. Br. J.Nutr. 32: 9-69 s. Orskov, E. R. and C. Fraser. 197. The Effect Processing of Barley Based Supplements on Rumen ph, Rate of Digestion and Voluntary Intake of Dried Grass in Sheep. Br.J.Nutr.34: 493- s. Parthasarathy, M., D. Sıngh and P. S. Rawat. 1984. Performance of Feedlot Kids on Different Dieatary Regimen. Indian J.Anim.Sci. 4 (1): 13-131. SAS, (1987) SAS Institute, SAS User s Guide: Statistics. Institute, Inc. Cary, NC, USA. Sıngh, S. and N. S. Sengar. 197. Investigation of Milk and Meat Potential of Indian Goats. Final Technical Report. Raja Balwant Singh College, Bichpuri, Agra, India. Toker, E., M. Zincirlioğlu ve Ö. F. Alarslan. 1998. Yemler ve Hayvan Besleme, Hayvan Yetiştirme Ders Kitabı. 2. Baskı. Baran Ofset. 94 s. Ankara. Yaman, S., S. Çep, B. Ankaralı ve A. Öztürk. 2. Sodyum Hidroksitle Muamele Edilmiş Dane Arpanın Kuzu Besisinde Kullanımı. International Animal Nutrition Congress 2. 36-366 s. Isparta. İletişim Adresi: Ahmet TEKELİ Çukurova Üniv. Ziraat Fak. Zootekni Bölümü- Adana