DIŞ TİCARET İSTATİSTİKLERİ BİLGİ NOTU 2016 Türkiye İstatistik Kurumu 30/11/2016 tarihinde 2016 yılı ayı Dış Ticaret İstatistikleri haber bültenini yayımladı. 2016 yılı ayında; İhracat geçen yılın aynı ayına göre % 3,0 azalarak 12 milyar 841 milyon dolar, ithalat % 0,5 artarak 17 milyar 4 milyon dolar olmuştur. Dış ticaret açığı % 13,2 artarak 3 milyar 678 milyon dolardan, 4 milyar 164 milyon dolara yükselmiştir. 2015 yılı ayında % 78,3 olan ihracatın ithalatı karşılama oranı 2016 yılı ayında % 75,5 e gerilemiştir. Avrupa Birliği ile yapılan dış ticarette; ihracat % 0,8 azalırken, ithalat % 2,8 artmıştır. En fazla ihracat yapılan ülke Almanya, en fazla ithalat yapılan ülke ise Çin olmuştur. ayında Almanya ya 1 milyar 308 milyon dolarlık ihracat yapılırken, Çin den 2 milyar 214 milyon dolarlık ithalat yapılmıştır. Fasıllar düzeyinde ihracatta 1 milyar 854 milyon dolar ile motorlu kara taşıtları, traktörler, bisikletler, motosikletler ve diğer kara taşıtları, bunların aksam, parça, aksesuarı, ithalatta da 2 milyar 339 milyon dolar ile mineral yakıtlar, mineral yağlar ve bunların damıtılmasından elde edilen ürünler, bitümenli maddeler, mineral mumlar ilk sırada yer almıştır. İktisadi Raporlama ve İstatistik Müdürlüğü Sayfa 1
Yüksek teknolojili ürünlerin imalat sanayi ihracatı içindeki payı % 3,7, ithalatı içindeki payı % 16,1 olarak gerçekleşmiştir. Mevsim ve takvim etkilerinden arındırılmış seride bir önceki aya göre ihracat % 2,5 artmış, ithalat % 1,7 azalmıştır. 2016 yılı ayında ihracat 2015 yılının aynı ayına göre % 3,0 azalarak 13.240 milyon dolardan 12.841 milyon dolara gerilemiş, ithalat ise % 0,5 artarak 16.918 milyon dolardan 17.004 milyon dolara yükselmiştir. Böylece dış ticaret açığı % 13,2 artarak 3.678 milyon dolardan 4.164 milyon dolara yükselmiş, dış ticaret hacmi % 1,0 azalarak 30.158 milyon dolardan 29.845 milyon dolara gerilemiştir (Tablo 1, Grafik 1). 2015 yılının ayında % 78,3 olan ihracatın ithalatı karşılama oranı, 2016 yılının aynı ayında 2,8 puan azalarak % 75,5 e gerilemiştir. Takvim etkisinden arındırılmış dış ticaret verilerine göre, 2016 yılı ayında bir önceki yılın aynı ayına göre ihracat % 0,3 azalmış, ithalat % 1,1 artmıştır. Mevsim ve takvim etkilerinden arındırılmış dış ticaret verilerine göre ise, 2016 yılı ayında bir önceki aya göre ihracat % 2,5 artmış, ithalat % 1,7 azalmıştır. Tablo 1. Dış Ticaret Göstergeleri Aylar Ocak- İhracat (FOB) İthalat (CIF) Dış Ticaret Dengesi Dış Ticaret Hacmi İhracatın İthalatı Karşılama Yıllar Değer Değer Değer Değer Oranı 2015 120.406 173.269-52.863 293.675 69,5 2016 117.021-2,8 163.262-5,8-46.241-12,5 280.283-4,6 71,7 2015 13.240 16.918-3.678 30.158 78,3 2016 12.841-3,0 17.004 0,5-4.164 13,2 29.845-1,0 75,5 İktisadi Raporlama ve İstatistik Müdürlüğü Sayfa 2
Grafik 1. Dış Ticaret Göstergeleri TÜRKİYE ODALAR VE BORSALAR BİRLİĞİ Ekonomik faaliyetlere göre 2016 yılı ayında geçen yılın aynı ayına göre balıkçılık ihracatı % 15,6, madencilik ve taşocakçılığı ihracatı % 14,5 artarken, imalat sanayii ihracatı % 3,0, tarım ve ormancılık ihracatı % 10,3 azalmıştır (Tablo 2). Tablo 2. Ekonomik Faaliyetlere Göre Dış Ticaret 2015 2016 Sektörler Değer Pay Değer Pay Toplam 13.240 100,0 12.841 100,0-3,0 Tarım ve Ormancılık 646 4,9 580 4,5-10,3 Balıkçılık 28 0,2 32 0,3 15,6 Madencilik ve Taşocakçılığı 226 1,7 259 2,0 14,5 İmalat 12.297 92,9 11.931 92,9-3,0 Diğer 43 0,3 38 0,3-10,9 Toplam 16.918 100,0 17.004 100,0 0,5 Tarım ve Ormancılık 594 3,5 499 2,9-15,9 Balıkçılık 5 0,0 4 0,0-24,7 Madencilik ve Taşocakçılığı 2.024 12,0 1.584 9,3-21,8 İmalat 13.953 82,5 14.523 85,4 4,1 Diğer 342 2,0 394 2,3 15,1 İktisadi Raporlama ve İstatistik Müdürlüğü Sayfa 3
2016 yılı ayında 11.931 milyon dolarlık imalat sanayi ürünleri ihracatı, 580 milyon dolarlık tarım ve ormancılık ürünleri ihracatı, 259 milyon dolarlık madencilik ve taşocakçılığı ürünleri ihracatı ve 32 milyon dolarlık balıkçılık ürünleri ihracatı gerçekleşmiştir. 2016 yılı ayında bir önceki yılın aynı ayına göre ara (ham madde) malları ithalatında % 1,3 azalış gerçekleşirken, tüketim malları ithalatında % 3,2, sermaye (yatırım) malları ithalatında % 5,0 artış gerçekleşmiştir. Ara (ham madde) malları ithalatı 11.338 milyon dolar, sermaye (yatırım) malları ithalatı 3.086 milyon dolar, tüketim malları ithalatı 2.535 milyon dolar düzeyinde gerçekleşmiştir (Tablo 3). Tablo 3. Geniş Ekonomik Grupların Sınıflamasına Göre Dış Ticaret Sektörler Değer Pay Değer Pay Toplam 13.240 100,0 12.841 100,0-3,0 Sermaye (Yatırım) Malları 1.439 10,9 1.371 10,7-4,7 Ara (Ham Madde) Malları 6.069 45,8 5.800 45,2-4,4 Tüketim Malları 5.663 42,8 5.621 43,8-0,7 Diğerleri 69 0,5 48 0,4-30,2 2015 2016 Toplam 16.918 100,0 17.004 100,0 0,5 Sermaye (Yatırım) Malları 2.939 17,4 3.086 18,1 5,0 Ara (Ham Madde) Malları 11.491 67,9 11.338 66,7-1,3 Tüketim Malları 2.457 14,5 2.535 14,9 3,2 Diğerleri 30 0,2 45 0,3 49,9 Fasıllara göre ihracatta 2016 yılı ayında ilk sırayı 1.854 milyon dolar ile motorlu kara taşıtları, traktörler, bisikletler, motosikletler ve diğer kara taşıtları, bunların aksam, parça, aksesuarı alırken, bunu 1.163 milyon dolar ile kıymetli veya yarı kıymetli taşlar, kıymetli metaller, inciler, taklit mücevherci eşyası ve metal paralar, 1.080 milyon dolar ile de kazanlar, makinalar, mekanik cihazlar ve aletler, nükleer reaktörler, bunların aksam ve parçaları ihracatı izlemiştir. İktisadi Raporlama ve İstatistik Müdürlüğü Sayfa 4
Aynı dönemde ithalatta mineral yakıtlar, mineral yağlar ve bunların damıtılmasından elde edilen ürünler, bitümenli maddeler 2.339 milyon dolar ile ilk sırada yer alırken, 2.291 milyon dolarlık ithalat ile kazanlar, makineler, mekanik cihazlar ve aletler, bunların aksam ve parçaları ikinci, 1.795 milyon dolarlık ithalat ile elektrikli makina ve cihazlar, ses kaydetme-verme, televizyon görüntü-ses kaydetme-verme cihazları, aksam parça-aksesuarları üçüncü sırada yer almıştır. İller itibariyle 2016 yılı ayında ihracatta İstanbul ilk sırada yer alırken, onu sırasıyla Bursa, İzmir, Gaziantep ve Kocaeli izlemiştir. Toplam ihracat içinde İstanbul un payı % 54,1, Bursa nın payı % 6,8, İzmir in payı % 5,9, Gaziantep ve Kocaeli nin payları % 4,5 olarak gerçekleşmiştir (Tablo 4). Tablo 4. En Çok İhracat ve İthalat Yapılan 10 İl İller Değer Pay Değer Pay -2016 Genel 117 020 967 100,0 Genel 163 261 982 100,0 İstanbul 63 358 547 54,1 İstanbul 95 302 533 58,4 Bursa 8 001 591 6,8 Ankara 9 000 082 5,5 İzmir 6 947 525 5,9 Bursa 7 223 813 4,4 Gaziantep 5 299 002 4,5 İzmir 7 354 825 4,5 Kocaeli 5 296 680 4,5 Kocaeli 6 712 559 4,1 Ankara 5 311 427 4,5 Gaziantep 3 937 276 2,4 Sakarya 1 697 731 1,5 Sakarya 1 484 129 0,9 Denizli 1 977 416 1,7 Hatay 2 049 038 1,3 Manisa 1 519 699 1,3 Manisa 2 230 254 1,4 Hatay 1 359 562 1,2 Denizli 1 390 228 0,9 Not: Firma vergi kimlik numaralarının bağlı olduğu ile göredir. (Bin ABD $) İthalatta ise ilk sırada yer alan İstanbul u, Ankara, Bursa, İzmir ve Kocaeli izlemiştir. Toplam ithalat içinde İstanbul un payı % 58,4, Ankara nın payı % 5,5, Bursa nın payı % 4,4, İzmir in payı % 4,5 ve Kocaeli nin payı % 4,1 olmuştur. İktisadi Raporlama ve İstatistik Müdürlüğü Sayfa 5
2016 yılının ayında, 2015 yılının aynı ayına göre Avrupa Birliği (AB) ülkelerine yapılan ihracat % 0,8, Türkiye Serbest Bölgelerine yapılan ihracat % 8,6 ve diğer ülkelere yapılan ihracat % 4,9 azalış göstermiştir (Tablo 5). Aynı dönemde AB den yapılan ithalat % 2,8 artmış, diğer ülkelerden yapılan ithalat % 0,9, Türkiye Serbest Bölgelerinden yapılan ithalat % 3,8 azalmıştır. Ülke Grupları Tablo 5. Ülke Gruplarına Göre Dış Ticaret 2016 yılı ayında en fazla ihracat yapılan ülkeler sıralamasında Almanya ilk sırada yer alırken, bu ülkeye olan ihracatımız bir önceki yılın aynı ayına göre % 0,5 azalarak 1.308 milyon dolar olmuştur. Almanya yı 1.049 milyon dolarlık ihracat ile İngiltere ve 775 milyon dolarlık ihracat ile Irak takip etmiştir. 2016 yılı ayında en çok ithalat yapılan ülke sıralamasında ilk sırada Çin yer almıştır. Bu ülkeden yapılan ithalat geçen yılın aynı ayına göre % 2,9 azalmakla birlikte 2.214 milyon dolar olarak gerçekleşmiştir. Bu ülkeyi 1.757 milyon dolarlık ithalat ile Almanya ve 1.204 milyon dolarlık ithalat ile Rusya Federasyonu izlemiştir. Değer Pay Değer Pay Toplam 13.240 100,0 12.841 100,0-3,0 A-Avrupa Birliği Ülkeleri (AB-28) 6.262 47,3 6.211 48,4-0,8 B-Türkiye Serbest Bölgeleri 165 1,2 151 1,2-8,6 C-Diğer Ülkeler 6.813 51,5 6.478 50,5-4,9 2015 2016 Toplam 16.918 100,0 17.004 100,0 0,5 A-Avrupa Birliği Ülkeleri (AB-28) 6.504 38,4 6.686 39,3 2,8 B-Türkiye Serbest Bölgeleri 104 0,6 100 0,6-3,8 C-Diğer Ülkeler 10.310 60,9 10.218 60,1-0,9 Bu konuyla ilgili bültene www.tuik.gov.tr adresinden ulaşabilirsiniz. İktisadi Raporlama ve İstatistik Müdürlüğü Sayfa 6