DONEM : 19 YASAMA YILI : 3 PTtü""^ O UTANAK 35 inci Birleşim 1. 12. 1993 Çarşamba İÇİNDEKİLER Sayfa I. GEÇEN TUTANAK ÖZETİ II. GELEN KÂĞITLAR III. YOKLAMA IV. BAŞKANLIĞIN GENEL KURULA SUNUŞLARI A) GÜNDEM DIŞI KONUŞMALAR 1. Bayındırlık ve tskân Bakanı Onur Kumbaracıbaşı'nın, Şanlıurfa Milletvekili İbrahim Halil Çelik'in, 34 üncü birleşimde, Şanlıurfa Tünelinde, çalışan işçilerin ücretlerini alamadıklarına ilişkin yaptığı gündem dışı konuşmaya cevabı 2. Adana Milletvekili İbrahim özdiş'in, Antakya'da yapılan Hatayspor - Adanaspor futbol maçında çıkan olaylara ilişkin gündem dışı konuşması 3. Rize Milletvekili Ahmet Kabil'in, ödenmeyen yaş çay bedellerine ilişkin gündem dışı konuşması ve Devlet Bakanı Nafiz Kurt'un cevabı 4. Tokat Milletvekili Ahmet Feyzi Inceöz'ün, Türkiye'ye kabul edilen Ahıska Türklerinin iskânı konusuna ilişkin gündem dışı konuşması 6 9 '11 11:27 11 11:13 13:15 16:18 18:20
T.B.M.M. B : 35 1. 12. 1993 O : 1 Sayfa B) TEZKERELER VE ÖNERGELER 20,27 1. îzmir Milletvekili Mehmet Özkan'ın, (2/301) esas numaralı kanun teklifini geri aldığına ilişkin önergesi (4/239) 20 2. Batı Avrupa Birliği Asamblesinin Genel Kurul ve Komisyon çalışmalarına TBMM'yi temsilen katılacak Türk delegasyonuna ilişkin Başkanlık tezkeresi (3/1203) 21 3. Bilecik Milletvekili Mehmet Seven'in, (6/832) esas numaralı sözlü sorusunu geri aldığına ilişkin önergesi (4/240) 21 4. Millî Savunma Komisyonu Üyesi, İstanbul Milletvekili İsmail Safa Giray'dan boşalan komisyon üyeliğine, Ankara Milletvekili M. Vehbi Dinçer- Ier'in aday gösterildiğine ilişkin ANAP Grubu önergesi (4/241) 27 C) GENSORU, GENEL GÖRÜŞME, MECLİS SORUŞTURMASI VE MECLİS ARAŞTIRMASI ÖNERGELERİ 22 1. Konya Milletvekili Mustafa Ünaldı ve 16 arkadaşının, yükseköğrenimde karşılaşılan sorunların ve çözüm yollarının tespit edilmesi amacıyla Meclis araştırması açılmasına ilişkin önergesi (10/153) 22 2. Denizli Milletvekili Hasan Korkmazcan ve 39 arkadışının, Hükümetin terör örgütüyle ateşkes kabul ederek güvenlik güçlerinin operasyonlarını durdurduğu ve terörle mücadelede yetersiz kaldığı iddialarını araştırmak amacıyla Meclis araştırması açılmasına ilişkin önergesi (10/154) 22:25 V. SATAŞMALARA İLİŞKİN KONUŞMALAR 15 1. Şanlıurfa Milletvekili İbrahim Halil Çelik'in, Bayındırlık ve İskân Bakanı Onur Kumbaracıbaşı'nın kendisine sataşması nedeniyle konuşması 15:16 VI. ÖNERİLER 25 A) DANIŞMA KURULU ÖNERİLERİ 25 1. (8/7) esas numaralı genel görüşme önergesinin gündemdeki yeri ve görüşme gününe ilişkin Danışma Kurulu önerisi 25 2. 384 sıra sayılı kanun tasarısının gündemdeki yeri ile, 1.12.1993 Çarşamba günkü birleşimde sözlü soruların görüşülmemesine ve 1.12.1993 Çarşamba ve 2.12.1993 Perşembe günkü birleşimlerdeki çalışma süresine ilişkin Danışma Kurulu önerisi 25:26 VII. SEÇİMLER 26,27 A) KOMİSYONLARDA AÇIK BULUNAN ÜYELİKLERE SEÇİM 26 1. Sağlık ve Sosyal İşler; Plan ve Bütçe; Dilekçe ve (10/4) esas numaralı Meclis Araştırması Komisyonunda açık bulunan üyeliklere seçim 26 2. Millî Savunma Komisyonunda açık bulunan üyeliğe seçim 27 VIII. KANUN TASARI VE TEKLİFLERİYLE KOMİSYONLARDAN GELEN DİĞER İŞLER 27 1. Hazine ve Dış Ticaret Müsteşarlığı Teşkilat ve Görevleri Hakkında Kanunda Değişiklik Yapılmasına İlişkin 436 Sayılı Kanun Hükmünde Karar- 2
T.B.M.M. B : 35 1. 12. 1993 O : 1 Sayfa name, 16.4.1986 Tarihli ve 3274 Sayılı Hazine ve Dış Ticaret Müsteşarlığı Teşkilat ve Görevleri Hakbnda Kanununa Bir Geçici Madde Eklenmesi Hakkında 256 Sayılı Kanun Hükmünde Kararname ile Sigorta Şirketleri Hizmetlerinin Başbakanlığa Devri Hakkında 303 Sayılı Kanun Hükmünde Kararname ve Sanayi ve Teknoloji ve Ticaret ve Plan ve Bütçe komisyonları raporları (1/202, 1/76, 1/108) (S. Sayısı : 59 ve 59'a 1 inci Ek), 27 2. Bütçe Kanununda Yer Alan Bazı Hükümlerin İlgili Kanunlarında Düzenlenmesi Hakkında Kanun Tasarısı ve Plan ve Bütçe Komisyonu Raporu (1/343) (S. Sayısı : 71) 28 3. Belediye Kanununa Bir Madde Eklenmesine Dair Kanun Tasarısı ve İçişleri ve Plan ve Bütçe komisyonları raporları (1/306) (S. Sayısı : 82) 28 4. İnsan Hakları Bakanlığının Teşkilat ve Görevleri Hakkında Kanun Tasarısı ve Anayasa ve Plan ve Bütçe komisyonları raporları (1/376) (S. Sayısı : 139) 28 5. Çorum Milletvekili Cemal Şahin'in, Türk Kanunu Medenisinin Bazı Maddelerinin Değiştirilmesine Dair Kanun Teklifi ve Adalet Komisyonu Raporu (2/324) (S. Sayısı : 134) 28 6. Doğu Anadolu Projesi Bölge Kalkınma İdaresi Teşkilatının Kuruluş ve Görevleri Hakkında Kanun Tasarısı ile Erzurum Milletvekili Rıza Müftüoğ- Iu ve 10 Arkadaşının ve Erzurum Milletvekili İsmail Köse'nin Aynı Mahiyetteki Kanun Teklifleri ve Plan ve Bütçe Komisyonu Raporu (1/488, 2/9, 2/536) (S. Sayısı : 283) 28 7. Doğru Yol Partisi Grup Başkanvekili Bursa Milletvekili Turhan Tayan, Anavatan Partisi Grup Başkanvekilleri Bayburt Milletvekili Ülkü Güney, Kütahya Milletvekili Mustafa Kalemli ve Sosyaldemokrat Halkçı Parti Grup Başkanvekili İçel Milletvekili Aydın Güven Gürkan'ın Kamu ve özel Radyo - Televizyonların Kuruluş ve İşleyişi Hakkında Kanun Teklifi ile İçel Milletvekili Istemihan Talay ve 4 Arkadaşının özel Radyo ve Televizyon Yayınlarının Düzenlenmesine İlişkin Kanun Teklifi ve Anayasa Komisyonu Raporu (2/754,2/745) (S. Sayısı : 356) 28 8. Sosyal Sigortalar kanunu, Sosyal Sigortalar Kurumu Kanunu ve Gayrimenkul Kiralar Hakkında Kanunda Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun Tasarısı ile 190 Sayılı Genel Kadro Usulü Hakkında Kanun Hükmünde Kararnamenin Eki Cetvellerde Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun Tasarısı ve Sağlık 29:55,66, ve Sosyal İşler ve Plan Bütçe Komisyonları raporları (1/516, 1/531) (S. Sayısı: 348) 95:100 9. Devlet Planlama Teşkilatı Kuruluş ve Görevleri Hakkında 437 Sayılı Kanun Hükmünde Kararname ve Bu Kanun Hükmünde Kararnamenin Bazı Maddelerinde Değişiklik Yapılmasına İlişkin 470 Sayılı Kanun Hükmünde Kararname ve Plan ve Bütçe Komisyonu Raporu (1/201, 1/319) (S. Sayısı: 58 ve 58'e 1 inci Ek) 55 _3
T.B.M.M. B:35 1.12.1993 0:1 Sayfa -10. Türkiye Radyo Televizyon Gelirleri Kanununun Bir Maddesinde Değişiklik Yapılmasına Dair 394 Sayılı Kanun Hükmünde Kararname ve Sanayi ve Teknoloji ve Ticaret Komisyonu Raporu (1/160) (S. Sayısı : 111) 55 ""11. Bilim ve Teknoloji Yüksek Kurulu Kurulmasına İlişkin 77 Sayılı Kanun Hükmünde Kararname ile Bu Kanun Hükmünde Kararnamenin Bazı Maddelerinin Değiştirilmesi Hakkında 391 Sayılı Kanun Hükmünde Kararname ve Sanayi ve Teknoloji ve Ticaret Komisyonu Raporu (1/14, 1/155), (S. Sayısı: 112) 55 12. Turizm Bakanlığının Teşkilat ve Görevleri Hakkında 355 Sayılı Kanun Hükmünde Kararname, 190 ve 355 Sayılı Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik "yapılmasına Dair 411 Sayılı Kanun Hükmünde Kararname, Kültür ve Turizm Bakanlığı Teşkilat ve Görevleri Hakkında 187 Sayılı Kanun Hükmünde Kararname, 187 Sayılı Kanun Hükmünde Kararnamede Değişiklik Yapılmasına Dair 216 Sayılı Kanun Hükmünde Kararname ile Millî Eğitim, Bayındırlık, tmar, Ulaştırma ve Turizm, Anayasa ve Plan ve Bütçe komisyonları raporları (1/137, 1/181, 1/52, 1/62) (S. Sayısı : 116) 55 13. ödünç Para Verme İşleri Hakkında 90 Sayılı Kanun Hükmünde Kararname ile Adalet ve Plan ve Bütçe komisyonları raporları (1/9) (S. Sayisı: 180) 56 14. Tarım ve Köyişleri Bakanlığının Kuruluş ve Görevleri Hakkında Kanun Hükmünde Kararname ve Tarım, Orman ve Köyişleri ve Anayasa ve Plan ve Bütçe komisyonları raporları (1/199) (S. Sayısı : 193) 56 15. Arsa Ofisi Kanununun Bazı Maddeleri ile 190 Sayılı Kanun Hükmünde Kararnamenin Eki Cetvellerde Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun Hükmünde Kararname ile Arsa Ofisi Kanununun Bazı Maddelerinde Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun Tasarısı ve Bayındırlık, îmar, Ulaştırma ve Turizm ve Plan ve Bütçe komisyonları raporları (1/166, 1/505) (S. Sayısı : 322) 56 16. Çanakkale Milletvekili Hamdi Üçpınarlar ve 53 Arkadaşının, Haksız ve keyfi işlemleriyle Devleti zarara uğrattığı ve Bu Eylemlerinin Türk Ceza Kanununun 240 inci ve İlgili Maddelerine Uyduğu İddiasıyla Devlet Eski Bakanı Halil Şıvgın Hakkında Anayasanın 100 üncü Maddesi Uyarınca Bir Meclis Soruşturması Açılmasına İlişkin önergesi ve Meclis Soruşturması Komisyonu Raporu (9/11) (S. Sayısı : 337) 57 17. 4792 Sayılı Kanun ile 190 Sayılı Kanun Hükmünde Kararnamede Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun Tasarısı ve Sağlık ve Sosyal İşler ve Plan ve Bütçe komisyonları raporları (1/474) (S. Sayısı : 309) 57:69 18. Türkiye Cumhuriyeti ile Ukrayna Arasında Dostluk ve İşbirliği Anlaşmasının Onaylanmasının Uygun Bulunduğuna Dair Kanun Tasarısı ve Dışiş- 69:72,, leri Komisyonu Raporu (1/409) (S. Sayısı : 162) 101:105 IX. SORULAR VE CEVAPLAR 72 A) YAZILI SORULAR VE CEVAPLARI 72 1. Şırnak Milletvekili Orhan Doğan'ın, Genelkurmay Başkanının görev süresinin uzatılmasına ilişkin Başbakandan sorusu ve Devlet Bakanı Bekir sami Daçe'nin yazılı cevabı (7/1706) 72:74 4
T.B.M.M. B : 35 1, 12. 1993 O : 1 Sayfa 2. - Afyon Milletvekili Gaffar Yakın'ın, Kalkınma Bankası tarafından verilen kredilere ilişkin Başbakandan sorusu ve Devlet Bakanı Bekir Sami Daçe'- nin yazılı cevabı (7/1976) 74:88 3. Ankara Milletvekili M. Vehbi Dinçerler'in, Ayaş-tİhan Köyü Camiine yardım yapılıp yapılmayacağına ilişkin sorusu ve Devlet Bakanı Necmettin Cevheri'nin yazılı cevabı (7/2012) 88:90 4. Kayseri Milletvekili Şaban Bayrak'ın, Vakıflar Bankası Viyana Şubesi Müdürünün görevden alındığı iddiasına ilişkin sorusu ve Devlet Bakanı Necmettin Cevheri'nin yazılı cevabı (7/2173) 90;92 5 Ankara Milletvekili M. Vehbi Dinçerler'in, Etimesgut Elvan Mahallesinde bulunan elektrik direklerinin değiştirilmesine ilişkin sorusu ve Enerji ve Tabiî Kaynaklar Bakanı Veysel Atasoy'un yazılı cevabı (7/2226) 92:95
T.B.M.M. B:35.1.12.1993 0:1 I. GEÇEN TUTANAK ÖZETİ TBMM Genel Kurulu saat 15.00'te açılarak iki oturum yaptı. Kırşehir Milletvekili Coşkun Gökalp, yargısız infazlarla, kişilerin öldürülmesine, Muş Milletvekili Sırrı Sakık da, son günlerde basında ve TRT'de yer alan şahsıyla ilgili ithamlara, İlişkin gündem dışı birer konuşma yaptılar. Şanlıurfa Milletvekili İbrahim Halil Çelik'in, Şanlıurfa Tünelinde çalışan işçilerin Akpınar şirketinden beş aydır ücretlerini alamadıklarına ilişkin gündem dışı konuşmasının, Bakanlığıyla ilgili kısmına Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Mehmet Moğultay cevap verdi. Devlet Bakanları Mustafa Çiloğlu, Beytullah Mehmet Gazioğlu, Güneş Müftüoğlu, Ahmet Sanal ile Sağlık Bakanı Rifat Serdaroğlu'nun istifalarının kabul edilmiş olduğuna ve bu suretle boşalan Devlet Bakanlıklarına Balıkesir Milletvekili Abdülbaki Ataç, Tokat Milletvekili Ali Şevki Erek, Kastamonu Milletvekili Nurhan Tekinel, Trabzon Milletvekili Mehmet Ali Yılmaz ve Sağlık Bakanlığına Kocaeli Milletvekili Mehmet Kâzım Dinç'in atanmalarının uygun görülmüş olduğuna ilişkin Cumhurbaşkanlığı, Rusya Federasyonu Federal Meclisi seçimlerini izlemek üzere Rusya Federasyonunu ziyaret edecek olan milletvekilleri için siyasî parti gruplarınca gösterilen adaylara ilişkin Başkanlık, Türkiye - AT Karma Parlemonte Komisyonu başkan, başkan yardımcılıkları seçimine ilişkin Komisyon Başkanlığı, AGİK Parlamenter Asamblesi Türk Grubu başkanlığı, Kuzey Atlantik Asamblesi Türk Grubu başkan ve başkan yardımcılığı, Karadeniz Ekonomik işbirliği Parlamenter Asamblesi Türk Grubu Başkanlığı, Seçimlerine ilişkin, Grup Başkanlıkları ile, Avrupa Konseyi Parlamenter Meclisi Türk Delegasyonu başkan seçimine ilişkin Delegasyon Başkanlığı, Tezkereleri ve Muş Milletvekili Muzaffer Demir ve 9 arkadaşının, Muş'ta güvenlik güçlerince bazı yerleşim birimlerinin zorla boşaltıldığı ve masum kişilerin öldürüldüğü iddialarını araştırmak amacıyla Meclis araştırması açılmasına ilişkin önergesi (10/152) ve, Türkiye Büyük Millet Meclisi Başkanlığı ve Sayıştay Başkanlığının 1992 Malî Yılı Kesin- ' hesabına ilişkin Türkiye Büyük Millet Meclisi Hesaplarını İnceleme Komisyonu Raporu (5/11) (S. Sayısı : 368); Genel Kurulun bilgisine sunuldu. Araştırma önergesinin gündemde yerini alacağı ve öngörüşmesinin, sırasında yapılacağı açıklandı., Batı Avrupa Birliği, Asamblesi Başkanlık Konseyinin aldığı karar ve davet üzerine, Batı Avrupa Birliği Asamblesi toplantılarına Türkiye Büyük Millet Meclisini temsilen bir heyetle katılınmasına ilişkin Başkanlık tezkeresi ile, 1994 Malî Yılı Bütçe Kanunu Tasarıları ile 1992 Malî Yılı Kesinhesap Kanunu Tasarılarının Türkiye Büyük Millet Meclisi Gündeminin "özel Gündemde Yer Alacak İşler" kısmında yer almasına; bütçe görüşmelerine 8.12.1993 Çarşamba günü saat 10.00'da başlanılmasına ve bitimine kadar, resmî tatil günleri dahil, her gün 10.00'dan 13.00'e ve 14.00'ten 20.00'ye kadar devam olunmasına; günlük programın saat 20.00'ye kadar bitirilmemesi halinde, saat 21.00'de gece toplantıları yapılarak o günkü programın bitirilmesinin sağlanmasına, 6
T.B.M.M. B : 35 1. 12. 1993 0:1 Başlangıçta bütçenin tümü üzerinde gruplar ve Hükümet adına yapılacak konuşmaların (Hükümetin sunuş konuşması hariç) Ter saat, kişisel konuşmaların 15'er dakika ile sınırlandırılmasına, Bakanlık ve daire bütçeleri üzerinde gruplar ve Hükümet adına yapılacak konuşmaların; Tarım ve Köyişleri Bakanlığı bütçesi ve Millî Eğitim Bakanlığı bütçesi için 45'er dakika; Başbakanlık ve diğer bakanlık bütçeleri ile gelir bütçesi için 30'ar dakika; diğer daire bütçeleri için 15'er dakika kişisel konuşmaların 10'ar dakika ile sınırlandırmasına, Bütçe görüşmeleri sonucunda soru - cevap işlemlerinin, ilgili bütçe üzerindeki grup konuşma süresiyle sınırlandırılmasına, Bütçenin tümü ile bakanlık ve daire bütçeleri üzerinde, İçtüzüğün 73 üncü maddesi gereğince yapılacak kişisel konuşmalarda, İçtüzüğün 62 nci maddesine göre, bütçenin lehinde aleyhinde ve üzerinde olmak üzere sırasıyla ikişer milletvekiline söz verilmesi ve bir milletvekilinin en fazla iki bütçe hakkında söz kaydı yaptırabilmişine, Genel ve Katma Bütçe Kanunu Tasarıları ile birlikte görüşülen Kesinhesap Kanunu Tasarılarına bağlı cetvellerin Genel Kurulda yapılacak oylamalarında sadece program veya bölümlerin genel toplamlarının oya sunulmasına, Bütçe görüşmelerinin sonunda gruplara ve Hükümete 45'er dakika süre ile söz verilmesine, İçtüzüğün 87 nci maddesine göre yapılacak kişisel son konuşmaların 10'ar dakika olmasına, İlişkin Danışma Kurulu önerileri; Kabul edildi. Sımak Milletvekili Mahmut Alınak'ın Toprak Reformuna (2/714), Gazinatep Milletvekili Mustafa Doğan'ın Asgarî Ücretlerin ve Asgarî Ücrete Tekabül Eden Ücretlerin Vergiden Muaf tutulacağına (2/298), Kırşehir Milletvekili Coşkun Gökalp'ın Küçük Çiftçilerin T.C. Ziraat Bankasına ve Tarım Kredi Kooperatiflerine Olan Bir Kısım Borç Faizlerinin Silinmesine (2/403), Dair kanun tekliflerinin, İçtüzüğün 38 inci maddesine göre doğrudan gündeme alınmasına ilişkin önergelerinin, yapılan görüşmelerden sonra kabul edilmedikleri açıklandı. Afyon Milletvekili Gaffar Yakın'ın, 16 Ekim 1992'de Abdi İpekçi Spor Salonunda yapılan memur imtihanında usulsüzlük yapıldığı iddialarına ilişkin sorusuna (6/492) Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Mehmet Moğultay, İstanbul Milletvekili Ercan Karakaş'ın, ünlü bir yazarın ölümle tehdit edildiği iddialarına ilişkin sorusuna (6/611) İçişleri Bakanı Nahit Menteşe; Cevap verdiler. İstanbul Milletvekili Halit Dumankaya'nın, Kartal Merkez Eczacıbaşı Okulu Müdürünün görevinden alınış nedenlerine ilişkin sorusuna (6/576) Millî Eğitim Bakanı Nevzat Ayaz cevap verdi. Soru sahibi de, cevaba karşı görüşünü açıkladı. (6/232), (6/306), (6/374), (6/376), (6/377), (6/526), (6/419), (6/421), (6/422), (6/543), (6/450), (6/461), (6/466), (6/469), (6/566), (6/491), (6/493), (6/397), (6/498), (6/499), (6/500), (6/501), (6/579), (6/508), (6/510), (6/535), (6/536), (6/553), (6/556), (6/557), (6/558), (6/715), (6/562), (6/563), (6/567), (6/568), (6/569), (570), (6/571), (6/572), (6/573), (6/719), (6/722), (6/726), (6/781) numaralı sorular, soru sahipleri ve ilgili bakanlar Genel Kurulda hazır bulunmadıklarından, 7
T.B.M.M. B:35 1. 12. 1993 O: 1 (6/507), (6/308), (6/309), (6/325), (6/349), (6/361), (6/365), (6/366), (6/637), (6/368), (6/525), (6/425), (6/448), (6/484), (6/488), (6/511), (6/512), (6/514), (6/515), (6/516), (6/517), (6/519), (6/520), (6/521), (6/522), (6/531), (6/554), (6/714), (6/574), (6/720), (6/575), (6/721), (6/724), (6/736), numaralı sorular ilgili bakanlar Genel Kurulda hazır bulunamadıklarından, (6/355), (6/489), (6/490), (6/502), (6/537), (6/555), (6/559), numaralı sorular, soru sahipleri izinli olduklarından, (6/507), (6/534), (6/587), (6/588), (6/584), (6/585), (6/725), (6/728), (6/732), (6/733), (6/734), (6/595), (6/596), (6/597), (6/599), (6/605), (6/782), (6/783), (6/606), (6/608), (6/610), numaralı sorular, soru sahipleri Genel Kurulda hazır bulunmadıklarından, bir defaya mahsus olmak üzere, (6/577), (6/578), (6/583), (6/590), (6/591), (6/592), (6/594), (6/598), (6/600), (6/601), (6/602), (6/603), (6/604), (6/607), (6/795), (6/609), (6/797) numaralı sorular, soru sahiplerinin aynı birleşimde görüşülmüş sorusu bulunduğundan; Ertelendiler. (6/530), (6/415), (6/420), (6/503), (6/504), (6/505), (6580), (6/523), (6/532), (6/533), (6/589), numaralı sorular, soru sahipleri iki cevap gününde de Genel Kurulda hazır bulunmadıklarından, düştüler. Kahramanmaraş Milletvekili ökkeş Şendiller ve 12 arkadaşının, toplumdaki ahlakî çöküntü ve aile yapımızı tehdit eden sorunlar konusunda genel görüşme açılmasına ilişkin önergesinin (8/7) öngörüşmeleri tamamlandıktan sonra, kabul edildiği; genel görüşme gününün Danışma Kurulu tarafından tespit edilerek, Genel Kurulun onayına sunulacağı açıklandı. Devlet Bakanı Türkân Âkyol, Kahramanmaraş Milletvekili ökkeş Şendiller'in, kendisine atfen basında çıktığı iddia ettiği beyanlarına ilişkin açıklamada bulundu. 1 Aralık 1993 Çarşamba günü saat 15.00'te toplanmak üzere, birleşime 19.00'da son verildi. Kamer Genç Başkanvekili Cengiz Üretmen Manisa Kâtip Üye Ali Günaydın Konya Kâtip Üye îlhan Kaya tzmir Kâtip Üye
II. GELEN KÂĞITLAR 1.12.1993 ÇARŞAMBA Teklifler 1. - Hakkâri Milletvekili Mustafa Zeydan'ın; Yüksek öğretim Kurumlan Teşkilatı Hakkında 41 Sayılı Kanun Hükmünde Kararnamenin Değiştirilerek Kabulüne Dair 2809 Sayılı Kanunun 33 üncü Maddesinin Değiştirilmesi Hakkında Kanun Teklifi (2/881) (Millî Eğitim ve Plan ve Bütçe komisyonlarına) (Başkanlığa geliş tarihi : 23.11.1993) 2. Erzincan Milletvekili Mustafa Kul'un; Bir İlçe Kurulması Hakkında Kanun Teklifi (2/882) (İçişleri ve Plan ve Bütçe komisyonlarına) (Başkanlığa geliş tarihi : 24.11.1993) 3. Yozgat Milletvekili Mahmut Orhon'un; Yamaçlı Adında Bir İlçe Kurulması Hakkında Kanun Teklifi (2/883) (İçişleri ve Plan ve Bütçe komisyonlarına) (Başkanlığa geliş tarihi: (24.11.1993) 4. Yozgat Milletvekili Mahmut Orhon'un; Sarıkent ve Kuzayca Birleştirilerek Kuzeykent Adında Bir tlçe Kurulması Hakkında Kanun Teklifi (2/884) (İçişleri ve Plan ve Bütçe komisyonlarına) (Başkanlığa geliş tarihi : 24.11.1993) 5. Yozgat Milletvekili Mahmut Orhon'un; Eymir Adında Bir İlçe Kurulması Hakkında Kanun Teklifi (2/885) (İçişleri ve Plan ve Bütçe komisyonlarına) (Başkanlığa geliş tarihi; 24.11.1993) 6. Yozgat Milletvekili Mahmut Orhon'un; Doğankent Adında Bir tlçe Kurulması Hakkında Kanun Teklifi (2/886) (İçişleri ve Plan ve Bütçe komisyonlarına) (Başkanlığa geliş tarihi : 24.11.1993) 7. Yozgat Milletvekili Mahmut Orhon'un; Uzunlu Adında Bir İlçe Kurulması Hakkında Kanun Teklifi (2/887) (İçişleri ve Plan ve Bütçe komisyonlarına) (Başkanlığa geliş tarihi: 24.11.1993) 8. Yozgat Milletvekili Mahmut Orhon'un; Yüksek öğretim Kurumları Teşkilatı Hakkında 41 Sayılı Kanun Hükmünde Kararnamenin Kabulüne Dair 2809 Sayılı Kanuna Bir Madde Eklenmesi Hakkında Kanun Teklifi (2/888) (Millî Eğitim ve Plan ve Bütçe komisyonlarına) (Başkanlığa geliş tarihi : 24.11.1993) 9. Çanakkale Milletvekili Süleyman Ayhan ve 70 Arkadaşının; Tarihî Türk Ocağı Binasının Kamu Yararına Çalışan Türk Ocakları Umumî Merkezine Devrine Dair Kanun Teklifi (2/889) (Plan ve Bütçe Komisyonuna) (Başkanlığa geliş tarihi : 24.11.1993) 10. Sivas Milletvekili Muhsin Yazıcıoğlu ve 6 Arkadaşının; Tarihî Türk Ocağı Binasının Kamu Yararına Çalışan Türk Ocakları Umumî Merkezine Devrine Dair Kanun Teklifi (2/890) (Plan ve Bütçe Komisyonuna) (Başkanlığa geliş tarihi : 24.11.1993) Raporlar 1. Gümrük Rejimlerinin Basitleştirilmesi ve Ahenkleştirilmesine İlişkin Uluslararası Sözleşme (Kyoto Sözleşmesi) ve Altı Ekine Katılmamızın Onaylanmasının Uygun Bulunduğuna Dair Kanun Tasarısı ve Dışişleri ve Plan ve Bütçe komisyonları raporları (1/370) (S. Sayısı : 381) (Dağıtma tarihi : 1.12.1993) (GÜNDEME) 9
T.B.M.M. B:35 1.12.1993 0:1 2. Eskişehir Milletvekili Hüsamettin Cindoruk ve 9 Arkadaşının, Karadeniz Ekonomik İşbirliği Uluslararası Sekreteryası ile Karadeniz Ekonomik işbirliği Parlamenter Asamblesi Uluslararası Sekreteryasının Türkiye'de Yararlanacağı Ayrıcalıklar, Bağışıklak ve Kolaylıklara Dair Kanun Teklifi ve Dışişleri Komisyonu Raporu (2/853) (S. Sayısı: 383) (Dağıtma tarihi : 1.12.1993) (GÜNDEME) 3. - 657 Sayılı Devlet Memurları Kanunu ile 285, 375 ve 481 Sayılı Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun Tasarısı ve Plan ve Bütçe Komisyonu Raporu (1/633) (S. Sayısı : 384) (Dağıtma tarihi : 1.12.1993) (GÜNDEME) Meclis Araştırması Önergeleri 1. Konya Milletvekili Mustafa Ünaldı ve 16 arkadaşının, yükseköğrenimde karşılaşılan sorunların ve çözüm yollarının tespit edilmesi amacıyla Anayasanın 98 inci, içtüzüğün 102 ve 103 üncü maddeleri uyarınca bir Meclis araştırması açılmasına ilişkin önergesi (10/153) (Başkanlığa geliş tarihi : 30.11.1993) 2. Denizli Milletvekili Hasan Korkmazcan ve 39 arkadaşının, Hükümetin terör örgütüyle ateşkes kabul ederek güvenlik güçlerinin operasyonlarını durdurduğu ve terörle mücadelede yetersiz kaldığı iddialarının araştırmak amacıyla Anayasanın 98 inci, içtüzüğün 102 ve 103 üncü maddeleri uyarınca bir Meclis araştırması açılmasına ilişkin önergesi (10/154) (Başkanlığa geliş tarihi : 30.11.1993) Rapor 1. Çorum Milletvekili Gemal Şahin ve 54 Arkadaşının, Sosyal Sigortalar Kurumu ile StSATEV Arasında Tetkik Hizmetleri Sağlanmasına ve Gayrimenkul Kiralanmasına ilişkin Olarak ilgili Yönetmelik Hükümlerinin ihlali Suretiyle Sözleşmeler Yaptığı ve Bu Eylemlerinin Türk Ceza Kanununun 240 inci ve ilgili Maddelerine Uyduğu iddiasıyla Çalışma ve Sosyal Güvenlik Eski Bakanı imren Aykut Hakkında Anayasanın 100 üncü Maddesi Uyarınca Bir Meclis Soruşturması Açılmasına ilişkin önergesi ve Meclis Soruşturması Komisyonu Raporu (9/15) (S. Sayısı : 385) (Dağıtma tarihi : 1.12.1993) (GÜNDEME) 10
T.B.M.M. B : 35 1. 12.. 1993 0:1 BİRİNCİ OTURUM Açılma Saati : 15.00 BAŞKAN : Başkanvekili Kamer Genç KÂTİP ÜYELER : Cengiz Üretmen (Manisa), Abbas Inceayan (Bolu) BAŞKAN Türkiye Büyük Millet Meclisinin 35 inci Birleşimini açıyorum. III. YOKLAMA BAŞKAN Ad okunmak suretiyle yoklama yapılacaktır. Sayın milletvekillerinin, salonda bulunduklarını yüksek sesle belirtmelerini rica ediyorum. (Yoklama yapıldı) BAŞKAN Sayın milletvekilleri, toplantı yetersayımız vardır, çalışmalarımıza başlıyoruz. Gündeme geçmeden önce, gündem dışı söz istekleri vardır; yerine getireceğim. BAYINDIRLIK VE İSKÂN BAKANI ONUR KUMBARACIBAŞI (Hatay) Sayın Başkan, dün yapılan bir konuşmaya cevap vermek istiyorum. IV. BAŞKANLIĞIN GENEL KURULA SUNUŞLARI A) GÜNDEM DIŞI KONUŞMALAR I. Bayındırlık ve İskân Bakanı Onur Kumbaracıbaşı'nın, Şanlıurfa Milletvekili İbrahim Halil Çelik'in, 34 üncü birleşiminde, Şanlıurfa Tünelinde çalışan işçilerin ücretlerini alamadıklarına ilişkin yaptığı gündem dışı konuşmaya cevabı BAŞKAN Sayın milletvekilleri, dün yapılan bir gündem dışı konuşmaya Bayındırlık ve İskân Bakanımızın, o sırada yabancı bir bakanı karşılamak zorunda olması nedeniyle yarın (bugün) cevap vereceğini söylemiştim. Şimdi, Sayın Bakan, bu gündem dışı konuşmaya cevap verecekler. Buyurun Sayın Bakan. BAYINDIRLIK VE İSKÂN BAKANI ONUR KUMBARACIBAŞI (Hatay) Teşekkür ederim Sayın Başkan. Sayın Başkan, değerli milletvekilleri; dün, burada, UrfaTüneliyle ilgili düşüncelerini gündem dışı söz alarak dile getiren değerli arkadaşımız Sayın İbrahim Halil Çelik'in bu konuşmasını cevaplandırmak üzere huzurunuzdayım. Hepinize saygılar sunuyorum. Değerli arkadaşımız, Urfa Tüneliyle ilgili konuşmasında, tüneldeki inşaatın durumunu ve orada bulunan 716 işçinin sıkıntılarını dile getirmiş. Değerli arkadaşımız bu konuda haklıdır. Gerçekten, işçilerimiz, bir hayli sıkıntı içindeler. Biliyorsunuz müteahhit firma, mayıs ayından itibaren, herhangi bir ciddî gerekçesi olmaksızın, inşaatı durdurmuş durumda. Kendisiyle müteaddit defalar görüşmeler yaptık, malî gücünün yetersizliği nedeniyle inşaatı sürdüremediğini ifade ediyor. 11
T.B.M.M. B:35 1.12.1993 0:1 Oysa, Urfa Tüneli, malumunuz olduğu gibi, Türkiye'nin en önemli projelerinden bir tanesidir. ve biz, bu nedenle, göreve geldiğimiz tarihten itibaren, Urfa Tünelinden Urfa'ya suyun akıtılabilmesi için özel bir proje hazırlattık, süreyi kısaltmak amacıyla, bir by-pass projesiyle, 1994 baharında Urfa'ya su vermeye başlamayı planladık. Tabiî, tam kapasiteyle T-l tünelini çalıştırma olanağı yok; ama, 30 metreküp/saniye suyun verilebilmesi planlanmıştı ve bu, ekonomimiz açısından son derece önemli bir çalışmaydı. Ne yazık ki, müteahhidin, mayıs ayından beri oradaki çalışmaları durdurmuş olması sonucunda, bu projemizde, bir süre aksaması olacak; ama, müteahhidimiz, bu işi mutlaka devam ettirmek arzusunda olduğunu ifade ediyor. Kendisinin bazı talepleri var. Bu taleplerin hepsi incelendi. Ne yazık ki, sözleşme koşulları içinde, ileriye sürdüğü talepleri olumlu olarak yanıtlamak söz konusu değil. tşi süratle bitirmenin ekonomiye olan büyük katkısını göz önünde bulundurarak, Devlet Su İşleri Genel Müdürlüğümüz, talimatımız üzerine, Danıştaya da başvuruda bulundu ve müteahhidin bazı isteklerinin kabul edilebilmesi konusunda bir müracaat yaptı. Aldığımız bilgi şu : Bunların içinde, belki, sadece çimento fiyatıyla ilgili talep yerinde görülecek, onun dışındakilerin karşılanması söz konusu olamayacak. Bu duruma bir çözüm bulmak üzere -birkaç hafta önce Urfa'ya yaptığım gezi sırasında, işçilerle de konuştum- Sayın Başbakanımızın talimatıyla, yeni bir yöntem arayışı içindeyiz. Şu anda, Kalkınma Bankası, orada, kendi eksperlerine bir tespit yaptırıyor; müteahhide bir kredi sağlama olanağını araştırıyor. Bu kredi temin edildiği takdirde, müteahhit firma, tekrar işbaşı yapacak. Tabiî, burada, konuşmaları sırasında, değerli arkadaşımız kendi iliyle ilgili yerel politikayı^ haklı olarak, gündemde tutmak amacıyla, bana göre, hoş olmayan bazı sözler sarf etmiş; "bu ihaleyi, bu firmadan alıp, kime, neyin karşılığında vermeyi düşünüyor Bakan?" gibi, yersiz, yakışıksız ve kendisine gerçekten yakıştıramadığım sözler söylemiş. Böyle bir düşünceyi karşılıklı olarak ortaya atmaya başlarsak, o zaman, değerli arkadaşıma da şu soru sorulur : tşin bu müteahhitte kalması için, arkadaşımız acaba nasıl bir çıkar ilişkisi düşünüyor? Ben, böyle bir şey sormuyorum ve böyle bir düşüncesi olduğunu zannetmiyorum. Herhalde, arkadaşımız, bir sürçü lisan olarak böyle bir cümle sarf etmiş. Bizim yaptığımız şudur : Son derece önemli olan bu projenin mutlaka devreye girmesini istiyoruz. Müteahhitle herhangi bir sıkıntımız yok; "o gitsin, bu gelsin" diye bir düşüncemiz de yok. Tam tersine, defaatle yaptığımız ve demin de açıkladığım gibi, görüşmelerde müteahhitin bu işi nasıl yapabileceği konusunda çözüm aradık; son çözüm olarak da, Kalkınma Bankası aracılığıyla bir kredinin sağlanmasını öngördük. Bu gerçekleşirse, orada çalışma başlayacaktır; ama, bu gerçekleşir veya gerçekleşemez... Bu kadar önemli ve büyük bir projenin sorumluluğu vardır. Bu sorumluluğun gereği olarak, mayıstan beri göstermiş olduğumuz toleransın, artık sınırına gelmiş olduğumuz için, hukuken tespit yaptırıyoruz tünellerde. İcabında, başlayamama halinde, süratle bunun yeniden ihalesi yoluna gidilecektir. Bu, kesin kararımızdır. Aksi takdirde, kaybettiğimiz zaman, daha da büyük bir süreyi kapsayacak şekilde uzar. Bunu engellemek için, yasal sorumluluğumuzun gereği olarak bu tespiti başlattık ve hukukî önlemleri alıyoruz. 1 2 -. '.
T.B.M.M. B : 35 1. 12. 1993 O : 1 Dileğimiz, Sayın Başbakanın direktifleri ve Sayın Cevheri'nin de bu konuda desteğiyle, zannediyorum ki, bu kredi çözülür ve müteahhitimiz de, bıraktığı yerden işine devam eder; böylece T-l tünelini, biraz gecikmeyle de olsa kullanılır hale getiririz ve suyu, önümüzdeki yıl içinde Urfa'ya akıtma olanağını buluruz. işçilerimizin durumuna gelince: Müteahhit firmanın bir alacağı yok idareden; tersine, daha önce de ifade ettiğim gibi, idareye bir miktar borcu var. Bu borcu, ilerideki istihkaklarından kesmek üzere bekletiyoruz, tşi yapmasını sağlamak için bu desteği de firmaya veriyoruz. Tabiî, sosyal demokratlar olarak -arkadaşımız o konuda çok haklı- işçilerimizin durumunu da unutmuş falan değiliz. Arkadaşımız, olayı çok yakından izleyemediği için, haklı olarak, işçilerin, bir sosyaldemokrat bakanın bakanlığı sırasında mağdur edilmesini, oradaki yerel politika açısından kendisi lehine bir puan olarak düşünmüş olmalı ki, bu sözleri sarf etmiş. öyle değil durum. İşçilerimizin sorununun çözümü, kuşkusuz, müteahhitin yükümlülüğündedir; ama, biz, Devlet Su İşleri olarak bu konuda bir çalışma yaptırdık, bu çalışmayı aşağı yukarı bir ay önce başlattık ve sonuçlanmak üzeredir, işçilerimize, yasaların müsaade ettiği nispetler içinde yardımcı olmayı da, sanıyorum ki, önümüzdeki birkaç gün içinde belki gerçekleştirme olanağını bulacağız. Bu çok önemli konuyu gündeme getirmesinden dolayı, değerli arkadaşımıza teşekkürlerimi, Yüce Meclise de saygılarımı sunuyorum. BAŞKAN Teşekkür ederim Sayın Bakan. 2. Adana Milletvekili İbrahim özdiş'in, Antakya'da yapılan Hatayspor - Adanaspor futbol maçında çıkan olaylara ilişkin gündem dışı konuşması. BAŞKAN Gündem dışı ilk söz sırası, Adana Milletvekili Sayın İbrahim özdiş'indir. Sayın İbrahim özdiş, Adana'yı, futbolda, İkinci Lig Beşinci Grupta temsil eden ve 24 Ekim 1993 Pazar günü Hatay'da oynanan Hatayspor - Adanaspor maçında çıkan olaylardan dolayı Adanaspora yapılan haksız uygulamalara ilişkin gündem dışı söz istemiştir. Kendilerine söz veriyorum. Buyurun Sayın özdiş. Konuşma süreniz S dakikadır. İBRAHİM ÖZDİŞ (Adana) Sayın Başkan, sayın milletvekilleri; 24 Ekim 1993 Pazar günü Antakya'da oynanan Hatayspor - Adanaspor maçında çıkan olaylar, maçın iptali; daha sonra, Futbol Federasyonu tarafından Adaöaspora -hiç hak etmediği halde- verilen cezalarla ilgili olarak Yüce Meclisin siz değerli üyelerinin, sayın Hükümetin, Sayın Başbakanın, Spordan Sorumlu Sayın Devlet Bakanının dikkatini çekmek ve çok bariz bir hatanın düzeltilmesi için katkı yapmak düşüncesiyle gündem dışı söz almış bulunuyorum. Adana için, Adanalı için, Adanasporlular için, Adanaspor severleri için, o ilin milletvekili olmam nedeniyle, o bölgenin insanı olmam nedeniyle, ayrıca benim de çok haklı bulduğum bir konu olması dolayısıyla, böyle bir önemli konuda bana gündem dışı konuşma fırsatını verdiği için, Sayın Başkana, şahsım adına, Adanalı adına, Adanalı sporseverler adına, Adanasporlular adına teşekkür ediyor, saygılar sunuyor, yüce Meclisi saygıyla ve sevgiyle selamlıyorum. Değerli milletvekilleri, bilindiği üzere, Anayasamızın temel ilkelerinden biri de, "hiçbir sınıf ve zümreye üstünlük tanınamaz" ilkesidir. Bu temel ilkenin, her türlü karar ve yargı organında temel görüş olarak benimsenmesi, bireylerin ve toplumun kişisel hak ve özgürlüklerinin korunmasını sağlayacaktır. 13
T.B.M.M. B : 35 1. 12. 1993 O : 1. Toplumun, şiddet, terör ve anarşiden arındırılması, spor bilincini geliştirmek, sporu teşvik etmekle mümkündür. Spor, toplumların ortak paydasıdır. Spor olayını kişisel menfaatlanna alet ederek çirkinleştirmek isteyenlere prim vermek, Anayasanın temel ilkesine ters düşer; aynı zamanda, sporun gelişmesini, büyümesini ve yararlı bir aktivite olmasını da engeller. Anayasanın temel ilkesinin korunması, toplumun her birimi ve kesimi için adil ve standart kararların alınmasına bağlıdır. Bir olaya, birbirine zıt iki ceza getirirseniz, daha az ceza alan için, üstün bir zümre meydana getirmiş ve onu korumuş olursunuz. Ülkemizde, maalesef, bu uygulamalar, bu ayrıcalıklar bundan önceki dönemlerde yaşanmış, bugün de yaşanmaya devam etmektedir. Nasıl mı? örneğin, Trabzon, özellikle spor olayında üstünlük tanınan bir zümreyi; Adana ise, yasalara saygılı olduğu için, sesini yükseltemediği için, hakları yenen bir sınıfı temsil eder hale getirilmiştir. Değerli milletvekilleri, bundan bir kaç sezon önce Trabzon'da oynanan Trabzonspor lig maçı devam ederken, maçın orta hakemi maçı tatil ediyor; Futbol Federasyonu, bu maçla ilgili olarak Trabzonspor aleyhine 2 maç saha kapatma cezası ve hükmen mağlubiyet kararı veriyor. Üstelik, Trabzonspor bu maçta ev sahibidir. 24 Ekim 1993 tarihinde Hatayspor-Adanaspor maçı devam ederken, bu maçın orta hakemi maçı tatil ediyor; Futbol Federasyonu, maçla ilgili olarak, Adanaspor aleyhine 2 maç saha kapatma, 5 futbolcusuna 2'şer maç ceza, hükmen mağlubiyet kararı veriyor. Buraya kadar anladık ve bunu anlaşılabilir buluyoruz; fakat, dikkatinizi şuraya çekmek istiyorum : Bu cezalar yetmiyor; Adanasporun, daha önce kazanılmış haklarından 3 puanını da silmeye karar veriyor ve üstelik Adanaspor bu maçta deplasman takımı... Değerli milletvekilleri, maçı incelediğiniz zaman, normal bir lig maçı olduğunu görürsünüz. Her maçta olduğu gibi, futbolcu ve kenar yönetiminden sözlü itirazlar var. Ne bir darp ne bir fiilî saldırı ne bir yaralama ne de maçı tatil etmeyi gerektirecek bir olay var. Maçı tatil eden kötü niyetli yönetim, kendisine ait maç raporunu, verilen kararları haklı çıkaracak bir biçimde hazırlayarak Federasyona veriyor. (Mikrofon otomatik cihaz tarafından kapatıldı) NİHAT MATKAP (Hatay) İbrahim, bu kadar mesaj bence yeter!.. BAŞKAN Sözünüzü bitirmek için iki dakika daha süre veriyorum; ama, bu son olsun. İBRAHİM ÖZDİŞ (Devamla) Teşekkür ederim Sayın Başkan. Federasyonun ayrıca tayin ettiği federasyon temsilcisi, gözlemci raporlarını, Adanasporun gönderdiği hiçbir belgeyi incelemeden, Adanaspor Kulübüne hiç de hak etmediği cezaları veriyor. Üstelik kime veriyor? Adanaspor Kulübü gibi, Türkiye'yi Avrupa'da başarıyla temsil etmiş, aynı Federasyon tarafından konulan centilmenlik kupası ve para ödülünü almış, ulusumuza mal olmuş güzide bir kulübümüze... Bu kulübün dününü, bugününü, geleceğini, ipotek altına alıyor... Değerli milletvekilleri, şimdi, bu kulübe gönül vermiş binlerce, onbinlerce insan, buruk ve kırgın... Bu insanlar, "olmaz, olamaz, Adanaspora böyle bir ceza reva görülemez. Bu ceza, Adanaspor Kulübüne yönelik bir ceza değildir; bu ceza, tüm Adana'ya, tüm Adanalılara verilmiş bir cezadır" diye isyan ediyorlar. Bu onbinlerce insan, bunu, toplumsal bir ceza olarak görüyor; haklarını korumak için, Adanalı kenetlenmiş, miting düzenliyor, partilerini ve bizleri, haklarını koruyamadığımız için eleştiriyor. 14
T.B.M.M. B : 35 1. 12. 1993 O : 1 Değerli arkadaşlarım, ilginçtir; Adanaspora tüm bu cezaların verilmesine neden olan hakem, aynı Federasyon tarafından cezalandırılıyor; o maçtan itibaren maç yönetmesi engelleniyor. Bu ne çelişki!. Adanaspor suçlu, Adanasporu suçlu duruma düşüren hakem de suçlu; peki, kim haklı?!. Değerli milletvekilleri, Adana şimdi, torpil istemiyor, yardım istemiyor; Adana şimdi, adalet istiyor, kazanılmış haklarının iadesini istiyor. (Mikrofon, otomatik cihaz tarafından kapatıldı) BAŞKAN Sayın özdiş, cümlenizi bağlamanız için son bir dakika daha süre veriyorum; bir daha vermeyeceğim. Buyurun. ibrahtm ÖZDÎŞ (Devamla) Teşekkür ediyorum Sayın Başkan. Bağlıyorum. Değerli milletvekilleri, demin de söylediğim gibi, altını çizerek sözlerimi tekrarlıyorum : Adana şimdi, torpil istemiyor, yardım istemiyor; Adana şimdi adalet istiyor, kazanılmış haklarının iadesini istiyor. Diliyor ve inanıyoruz ki, Futbol Federasyonu tarafından Adanaspor'a yapılan bu hatayı Tahkim Kurulumuz düzeltecek, gecikmiş de olsa adalet yerine gelecektir. Beni dinlediğiniz için hepinizi saygıyla, sevgiyle selamlıyorum. Teşekkür ediyorum. (Alkışlar) BAŞKAN Teşekkür ederim Sayın Özdiş. V. SATAŞMALARA İLİŞKİN KONUŞMALAR 1. Şanlıurfa Milletvekili İbrahim Halil Çelik'in, Bayındırlık ve İskân Bakanı OnurKumbaracıbaşı'nın kendisine sataşması nedeniyle konuşması. İBRAHİM HALİL ÇELİK (Şanlıurfa) Sayın Başkan, Bakanın konuşmasında bana sataşma var. 70 nci maddeye göre söz istiyorum. BAŞKAN Hangi konuda sataşma var diyorsunuz? İBRAHİM HALİL ÇELİK (Şanlıurfa) Bana hakaret edildi efendim. BAŞKAN Siz burada yoktunuz... İBRAHİM HALİL ÇELİK (Şanlıurfa) Dinledim. BAŞKAN Sayın Çelik, Sayın Bakan size cevap verirken siz burada yoktunuz; ben de ciddî olarak dinledim... İBRAHİM HALİL ÇELİK (Şanlıurfa) Dışarıda dinledim efendim. BAŞKAN Bana yazılı bildirirseniz... Hangi cümlede hakaret varsa... İBRAHtM HALİL ÇELİK (Şanlıurfa) "Firmadan ne aldı?" diye... BAŞKAN Sayın Bakan şöyle bir cümle sarf etti : "Kendisi, bu ihaleyi, bu firmaya... İBRAHİM HALİL ÇELİK (Şanlıurfa) "Ne aldı?" diye sordu. BAŞKAN Bir dakika, ben size anlatayım; burada özellikle dinledim. "İhalenin bu firmadan alınıp, başka firmalara verilmesini neden düşünüyor?" gibi bir cümle sarf etmişsiniz? Sayın Bakan da... İBRAHtM HALİL ÇELİK (Şanlıurfa) "Çıkar ilişkisi var" dedi. BAŞKAN Bir dakika... Rica ediyorum... Ben cümleyi iyi dinledim. İBRAHİM HALİL ÇELİK (Şanlıurfa) Ben cevap vermek istiyorum. BAŞKAN "Acaba kendisi de, bu ihalenin bu firmada kalması için niye ısrar ediyor? Ama, ben bunu sormuyorum" dedi. 15
T.B.M.M. B:35 1.12.1993 0:1^ İBRAHİM HALİL ÇELİK (Şanlıurfa) Ben de cevap vermek istiyorum. Şaibe altında bırakamaz. 70 nci maddeye göre söz istiyorum. BAŞKAN Peki, size iki dakika söz veriyorum. Yalnız, yeniden bir sataşmaya sebebiyet vermeyin, rica ediyorum. Buyurun. (RP sıralarından alkışlar) İBRAHİM HALİL ÇELİK (Şanlıurfa) Hayır, hayir... Sayın Başkan, değerli milletvekilleri; Sayın Bayındırlık ve İskân Bakanı Onur Kumbaracıbaşı, "devletin 40 milyar lira alacağı var" diyor. Türkiye'nin gözü ve cumhuriyetin en büyük eseri olan GAP'ı altı aydır boş bırakanlardan hesap sormuyor Sayın Bakan. Benim orada 716 işçim var. Oradaki işçilerimin haklarını, paralarını almalarını sağlamak benim en tabiî hakkımdır. Ben çevreme siyaset yapmıyorum ve hiç kimseyle bir bağlantım da yoktur. Siz, 40 milyarı altı aydır almadığınızı söylediğinizde, "Astaldi'ye veriyor, Akpınar'a para vermiyorsunuz" diye soru sormayacağım da -sosyaldemokrat bakan geçiniyorsunuz, ben de sosyal adaletçi, evrensel düşünceye sahip, adil görüşün bir yiğit milletvekiliyim- sizden hesap sormayacağım da kimden soracağım?!. Kalkınma Bankası Şubesini Urfa'da kapatıp, Gaziantep'e götürüyorsunuz... DYP ve SHP Hükümetine soruyorum : Urfa'nın, "GAP'ın Başkenti" olduğunu iddia eden Sayın Tansu Çiller'in Hükümetine soruyorum : Kalkınma Bankası Şubesini Urfa'dan kaldırıp, 716 işçinin parasını vermeyip, 40 milyar lirayı almayan ve altı aydır da işi akamete uğratan bir Bakan olarak hakkınızda kanunî işlemin yapılması lazım; yapıldı mı?.. Bunu soruyor ve saygılarla hepinize hürmetlerimi sunuyorum. (RP sıralarından alkışlar) BAŞKAN Teşekkür ederim Sayın Çelik. Sporla ilgili olarak yapılan gündem dışı konuşmaya herhalde cevap verilmeyecek. EYÜP AŞHC (Trabzon) Sayın Başkan, Trabzonsporla ilgili beyan doğru değildir. BAŞKAN Efendim, şimdiye kadar hep ciddî konularda söz verdik; spora da önem verdiğimizi belirtmek için, spor konusunda da gündem dışı söz verdik; ama, burada bu konuda herkese söz verirsek, bu işe bütün iller karışıyor, onun için arkadaşların da bu durumu dikkate almalarını diliyorum. IV. BAŞKANLIĞIN GENEL KURULA SUNUŞLARI (DEVAM) A) GÜNDEM DIŞI KONUŞMALAR (DEVAM) 3. Rize Milletvekili Ahmet Kabil'in, ödenmeyen yaş çay bedellerine ilişkin gündem dışı konuşması ve Devlet Bakanı Nafiz Kurt'un cevabı. BAŞKAN Gündem dışı ikinci söz sırası Sayın Ahmet Kabil'in. Sayın Kabil, ödenmeyen yaş çay bedelleriyle ilgili olarak 2 Aralık 1993 Perşembe günü için Genel Kurulda gündem dışı söz istemişlerdir; kendilerine şimdi söz veriyorum. Buyurun Sayın Kabil; konuşma süreniz 5 dakikadır. AHMET KABİL (Rize) Sayın Başkan, sayın milletvekilleri; verilmeyen yaş çay bedelleri ve Çay Kurumunun icraatları hakkında Yüce Meclise bilgi sunmak için huzurunuzdayım; hepinizi saygıyla selamlıyorum. Çay tarımı, Doğu Karadeniz Bölgesinin tek geçim kaynağı olarak, 216 bin üretici tarafından yapılan ve alım gücü yıldan yıla azalan bir tarım türüdür. 216 bin üreticinin yüzde 84'ü, 5 dönüme kadar çay tarlası olanlardır. Yani, bir aile, bütün fertleriyle bir yıl çalışarak, bugünkü fiyatlarla yılda 12 milyon lirayla geçinmek durumundadır. 16
T.B.M.M. B:35 1.12.1993 0:1 Bugünkü yönetimin sayın eski bakam ve Çay-Kur Genel Müdürü, 1992 ve 1993 yılı kampanyaları başında, yaş çay bedellerinin peşin ödeneceğini söylemişler, geçen yıl da bu uygulamaya başlamışlardı. Ancak, İ993 yılında, müstahsil, hâlâ, ikinci sürgünün, yani sekizinci ayda verdikleri çayların paralarını alamamışlardır. Verilen söze göre, bu paraların en geç dokuzuncu ayda verilmesi gerekliydi. Devlet peşin para ödeyecek diye, müstahsil, çaylarını devlet fabrikalarına vermiş, piyasaya borçlanmışlardır ve bugün perişan durumdadırlar. Çay paralarının bir an önce verilmesini Sayın Bakandan bekliyoruz. Genel Müdür, Çay Kurumunun yönetimi yerine, müstahsile verilen sözlerin takibi yerine, partizan tayinlerle sürgünler yaparak, mahallî politikacıların kanunsuz talimatlarını yerine getirmekle meşgul. Ne yaptığını kendisi de takip edemez durumdadır. Belli kişilerin taşeronudur; sadece verilen talimatları yerine getirmektedir. Bundan bir müddet önce, 13 Kasım 1993 Cumartesi günü ciddî ve büyük gazetelerimizden bir tanesinde bir haber çıkıyor, "Pes doğrusu. Taklit paketlerle piyasaya çay sürdüğü için Çay-Kur tarafından mahkemeye verilen Ergüven, Çay-Kur'a Genel Müdür yapıldı. Torpille getirildi" diyor ve "... Çaya, çorbaya, utanma hissi..." diye devam ediyor. Başka bir gazetede "Taklit çaycı, Genel Müdür oldu" vesaire diye yazıyor. SÜLEYMAN HATİNOĞLU (Artvin) Arhavi Fabrikasını sattılar... AHMET KABİL (Devamla) Bu Genel Müdürü, Sayın eski bakan göreve getirirken hakkında söylenenlerin hepsi tek tek doğru çıkmaktadır. Genel Müdür olmak için, genel müdürlük yetkilerini, kendisini bu göreve getiren mahallî politikacılara kullandırmayı vaat eden ve yalnız bu sözünü tutan, kanunsuz icraat yapmayı başarı sayan Genel Müdürün, iki yıllık icraatını bir değerlendirecek olursak, 1991 yılında satışı yapılan kuru çay miktarı 86 657 ton, 1992 yılında 78 531 tondur; yani, 8 bin ton daha az çay satılmıştır 1992 yılında. Şunun altını çizerek söylemek istiyorum : ödenen satış primlerine bakıyoruz : 1991 yılında, -yani 86 bin ton çay satıldığı zaman- ödenen satış primi 14 milyar 676 milyon lira; 1992 yılında- yani 78 bin ton çay satıldığı zaman- ödenen satış primi ise 72 milyar 582 milyon liradır. Yani, 61 milyar lira daha fazla para ödenmiştir. Kime? 1991 yılında 836 bayi varken, bir formülle bunları 1992 yılında 9'a düşürmüş, 9 tane imtiyazlı bayi oluşmuş ve bu 9 bayie 61 milyar 212 milyon lira tutarındaki fazla parayı taksim etmiştir. ödenen reklam ve tanıtma giderlerine bakıyoruz : 1991'de 452 milyon lira, 1992'de ise 7 milyar 578 milyon lira para ödenmiş; yani, 7 milyar 106 milyon lira daha fazla para ödenmiş. Kampanyada çalışan işçi adedine bakıyoruz; 1991'de 21 842 işçi, 1992'de ise 31 200 işçi çalışmış; yani, 9 358 işçi fazla. Paketlenen çay miktarına bakıyoruz; 1991'de 89 bin tondan, 1992'de 75 bin tona düşmüş; yani, fazla işçi, üretimi engellemiştir. Müstahsile 1,4 trilyon lira borç, bankalara ve piyasaya 2,1 trilyon lira borç; zarar ise 1,9 trilyon lirayı aşmıştır. (Mikrofon otomatik cihaz tarafından kapatıldı) BAŞKAN Sayın Kabil, size, konuşmanızı bitirmek üzere iki dakika daha süre veriyorum, lütfen bu süre içinde konuşmanızı bitirin. 17
T.B.M.M. B:35 1.12.1993 0:1 AHMET KABtL (Devamla) Çay-Kur, 1994, 1995 ve 1996 yıllarında müstahsile hiç para vermese dahi yine borçlarını temizleyemez. Bu gidişle, zarar ve borç da günden güne artacaktır. Çay Kurumunun sermayesinin 1,1 trilyon liradan 4 trilyona çıkarılacağı söyleniliyor. Bu Genel Müdüre, değil 4 trilyon, 14 trilyon da verseniz, yine Çay Kurumu zarar edecek ve batacaktır; çünkü, bu göreve gelmeden önce çalıştığı üç şirketi de batırmıştır. Rize'de Karadeniz Üniversitesine bağlı bir yüksekokuldan 30 çay eksperi mezun olmuştur. Bu okul, yalnız eksper yetiştirmek için kurulmuştur. 30 kişi şu anda boş geziyor... Çay Kurumuna verilen yeni 160 kadroya rağmen, bu Genel Müdür, bu eksperlere iş vermiyor. Sebebine gelince, bu okulun, önceki iktidar döneminde açılmasıdır. "Bu okul açılırken bana mı sordular?" diye ifadede bulunmaktadır. Sayın Bakandan, bu 30 kişiye iş vermesini bekliyoruz. 1993 kampanya başında çay bölgesinde şiddetli don olayı olmuş, çay, tam filizlenme anında hasar görmüştür. O zaman, o bölgenin milletvekili olarak oraya gittik, oradaki durumla ilgili Sayın Bakana rapor verdik ve yine gündem dışı konuşmalarla bu konuyu dile getirdik. O zaman, Sayın Bakan, kampanya sonunda, azalma yüzdesine göre fark vereceğini söylemişti. Şu anda, 1992 yılında 620 bin ton çay alınmıştır; 1993 yılında 518 bin ton çay alınmıştır. Bu yüzdeye göre bu hasarın da verilmesini arzu ediyoruz. Sayın Bakan, bu Genel Müdür kaldıkça, Çay Kurumunun batması kaçınılmazdır. Bir an önce Çay Kurumuna ve çay müstahsiline sahip çıkmanızı bekliyor, Yüce Meclise saygılar sunuyorum. (ANAP sıralarından alkışlar) BAŞKAN Teşekkür ederim Sayın Kabil. Gündem dışı konuşmaya cevap vermek üzere, Devlet Bakanı Sayın Nafiz Kurt, buyurun. (DYP sıralarından alkışlar) DEVLET BAKANI NAFİZ KURT (Samsun) Sayın Başkan, değerli milletvekilleri; Anavatan Partisi Milletvekili Sayın Ahmet Kabil Beyin, çay alımları hakkındaki konuşmasına cevap vermek üzere huzurlarınızda bulunuyorum. Hepinizi saygı ve sevgiyle selamlarım. Biz, 1993 senesinde Çay-Kur olarak 530 bin ton çay aldık ve birinci ve ikinci sürgün pozisyonundaki yaprakların bedelini 885 milyar lira olarak ödedik. Diğer üçüncü sürgünün parasını, bu hafta içerisinde başlayıp, aralık ayının sonuna kadar ödeyeceğiz. 1990 senesinde alınan mahsulün parası 1991 Nisan ayında ödenmişti; 1991 senesinde alınan yaş çay parası ise 1992'nin Ocak 15'ine kadar ödenmişti. 1992 ve 1993 senesinde alınan çayın parasının 1993'ün Aralık ayı sonuna kadar ödeneceğini sayın milletvekilime bildirmek isterim. Bunun yanında, kadrolar alınır alınmaz 30 çay eksperimizi işe başlatacağız. Evet, Çay-Kur ve çayda bazı noksanlıklar vardır. Değerli milletvekili arkadaşımın bu kürsüde yaptığı konuşmalarını zabıtlardan daha iyi inceleyerek, Çay-Kur'umuzu daha iyi bir hale getirmek için gayret sarf edecek, elimizden gelen her şeyi yapacağız. Bana bu fırsatı verdiği için sayın milletvekilime teşekkür ediyor, Yüce Meclisi saygı ve sevgiyle selamlıyorum. (DYP sıralarından "Bravo" sesleri, alkışlar) BAŞKAN Teşekkür ederim Sayın Bakan. 4. Tokat Milletvekili Ahmet Feyzi Inceöz'ün, Türkiye'ye kabul edilen Ahıska Türklerinin iskânı konusuna ilişkin gündem dışı konuşması. 18--
T.B.M.M. B : 35 1.12.1993 0:1 BAŞKAN Üçüncü gündem dışı söz istemi, Doktor Ahmet Feyzi tnceöz tarafından yapılmıştır. Sayın tnceöz, Ahıska Türklerinin Türkiye'ye kabul ve iskânı konusundaki aksaklıklar hakkında konuşacaktır. Söz süreniz 5 dakikadır. Buyurun Sayın tnceöz. AHMET FEYZt tnceöz (Tokat) Sayın Başkan, değerli milletvekilleri; önce Yüce Meclisi saygıyla selamlıyorum. Ahıska Türklerinin Türkiye'ye Kabul ve İskânına Dair 2.7.1992 tarih ve 3835 numaralı kanun ile, Asya'da 6 cumhuriyette, 210 yerleşim merkezinde yerleşik vatansız Anadolu insanlarına, Türkiye Cumhuriyeti Devleti olarak kucak açılmış ve halen 92/3706 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı mucibince yurda getirilmesi planlanan 150 aileden 120'si getirilerek, İğdır ilinde yapılan geçici göçmen konutlarında iskân edilmiştir. 1992 programına dahil, 20'si Rusya'da, 10'u Özbekistan'da olmak üzere, toplam kalan 30 aile de yurda getirilmeyi beklemektedir. Daimî iskân edilecekleri yerde henüz istenen mesafe sağlanamamıştır. Bu noktadan itibaren, Ahıska Türklerinin tarihine şöyle kısaca bir göz gezdirmek istiyorum. Ahıska Türkleri, dini Müslüman olan, dili ve kültürü Osmanlıdan bu yana bozulmadan yaşayan barışçı bir millettir. Ahıska Türklerine bir asırdır zulüm devam ediyor. Ahıska Türkleri üç önemli zulme maruz kalmışlardır. Bunları üç ana başlıkta toplamak mümkündür. 1914-1927 yılları arasında Birinci Dünya Savaşında başlayan ilk zulüm döneminde binlerce Ahıska Türkü yurtlarından oldular, binlercesi de can verdi. Daha sonra 1944 yılında Sovyetler tarafından Ahıska Türkleri büyük katlimlara uğrayıp, yine yurtlarından sürgün edildiler. Sadece Müslüman oldukları için, dinini, dilini yaşadığı, kültüründen, örfünden, âdetinden vazgeçmedikleri için, 1989 yılında, yine Sovyetler tarafından çeşitli zulümlere maruz kaldılar. Firgene Vadisinde bulunan Ahıska Türklerine tecavüz edip, evlerini ve eşyalarını yağmalayıp yaktılar, yıktılar; Firgene Vadisinde 40 bin kişiyi katlettiler. Bu olaylardan sonra birçok insan yurtlarından sürgün edildi; ama, bir kısmı da yurtlarından ayrılmayarak, anavatanlarında yaşamlarını sürdürerek yaşam mücadelesine devam ettiler. Ahıska Türkleri, Osmanlı Türkleridir, Sultan Abdülhamid zamanında Osmanlıdan gelen yardımla, Ahıska Türkleri, Ermeni katliamından kurtulmuşlardır. "Osmanlının yardımlarını unutamayız. 1944 yılındaki zulümlerden sonra Türkiye yardım edememişti. Özbekistan'da Buhara Valisi Yadgarof, Ahıska Türklerinin dostuydu. Biz, bugün, Osmanlıdan gördüğümüz aynı iyiliği, Türkiye'de şu andaki yöneticilerden de bekliyoruz" diyorlar. Sayın Başkan, sayın milletvekilleri; yukarıda belirtildiği gibi, 1992 yılı programına dahil 30 aile, Rusya'da ve Özbekistan'da çok zor şartlar altındadır. Türkiye'ye getirilmeyi beklemektedir. Bu Ahıskah 30 aileden başlayarak, 1993 yılı içinde öngörülen 350 Ahıska Türkü ailesinin Türkiye'ye getirilmesi ve devletin verdiği sözün gerçekleştirilmesi gerekmektedir. 350 ailenin getirilecekleri cumhuriyetlerin ve sayılarının belirlenmesinde, ilkinde olduğu gibi hataya düşülmeyeceği umulmaktadır. Bu 350 aileden 150'sinin Azerbaycan'dakilere, 100'ünün Rusya'dakilere, kalan 100'ünün de diğer Asya cumhuriyetlerine hasredilmesi isabetli olacaktır. Çünkü, kanunda belirtildiği gibi, Azerbaycan, Rusya ve Ukrayna'daki Ahıska Türkleri gerçekten zor durumdadır. 19
T.B.M.M. B:35 1.12.1993 0:1 "İskânlı veya serbest olarak yurda getirilecek Ahıska Türkleri için esasında milyarlar harcayarak geçici veya daimî konut yapıp, devletin masrafa sokulmasına bile gerek yoktur" diyorlar. Doğu ve güneydoğu vilayetlerimizde birçok vatandaşımız çeşitli sebeplerle batıya göç etmiş, bir daha geri dönmemek üzere iş tutmuşlardır. Bu vatandaşlarımızın doğu ve güneydoğuda terk etmiş bulundukları evlerine; yurda getirilen Ahıskah göçmenler taliptir. Belirlenecek değerlerle, bu evler, göçmenlere tahsis veya satış suretiyle verildiği takdirde, yıkılıp yok olmaktan kurtarılmış olacaktır. Sovyet Rusya'da oradan oraya sürgün yaşamış bu insanlar yerleştirildikleri bölgelere renk. getirecekler, katkıda bulunacaklardır. Anavatana getirilen Ahıska Türklerinden halen 30 ailenin vatandaşlık işlemi tamamlanarak, nüfus cüzdanları kendilerine verilmiştir; ama, iş bulamamışlar, birçoğu kalifiye olan bu insanlar, kendi meslek dallarında faaliyet gösterememişlerdir. Beraberinde getirdikleri araç gereçlerinin satışlarında bile zorlanmış, otolarının plaka tescillerini yaptıramamışlardır. Vatandaşlığa kabul edilmiş olanlar da dahil, bugün için en büyük sorun, göçmenlerin diploma tescillerinin yapılmamış olmasıdır. (Mikrofon otomatik cihaz tarafından kapatıldı) BAŞKAN Sayın tnceöz, konuşmanızı bitirmeniz için size 2 dakika süre daha veriyorum; lütfen süreye riayet edin efendim. AHMET FEYZİ INCEÖZ (Devamla) Teşekkür ederim Sayın Başkan. Büyük çoğunluğu vasıflı olan ve aralarında mühendislerin, doktorların, avukatların ve sanat sahibi insanların bulunduğu Ahıska Türkleri dokuz aydır muhtaçtırlar, mağdurdurlar. Fert başına günlük olarak verilmesi gereken 27'şer bin liralık el harçlıkları dahi kendilerine ödenemediğinden, bu doktorlar ve mühendisler, İğdır'da amelelik yapmaktadırlar. Kızılay marifetiyle bu insanlara 15 günde bir gıda yardımı yapılmaktadır. Kızılay da bu insanlarımıza kötü muamele etmektedir. Son olay, 20 Ekim Çarşamba günü, Kızılay görevlilerinin, içki sofrasından arta kalan bulaşıklarını, henüz misafirimiz olan bu göçmenlerin kadınlarına yıkatmak istemeleridir. Bu yüzkarası olayı da belirtmeden geçemeyeceğim. Bunlar, İğdır'a 3 kilometre mesafede kalmaktadırlar ve bundan şikâyetçidirler. Ahıska Türklerine, Hükümetin, yetkililerin ve milletimizin, tarihine yaraşır bir şekilde, vaat ettiklerimiz ölçüsünde bir an önce sahip çıkmaları gerektiğini tekrar hatırlatırım. Saygılar sunar, teşekkür ederim. (RP sıralarından alkışlar) BAŞKAN Teşekkür ederim Sayın tnceöz. Gündem dışı konuşmalar bitmiştir. Gündemin "Sunuşlar" bölümüne geçiyoruz. B) TEZKERELER VE ÖNERGELER 1. İzmir Milletvekili Mehmet Özkan'ın, (2/301) esas numaralı kanun teklifini geri aldığına ilişkin önergesi (4/239) BAŞKAN Bir kanun teklifinin geri alınmasına dair önerge vardır; okutuyorum :