ΕΘΝΙΚΟ ΚΑΙ ΚΑΠΟΔΙΣΤΡΙΑΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΑΘΗΝΩΝ ΣΧΟΛΗ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ και ΠΟΛΙΤΙΚΩΝ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΤΜΗΜΑ ΤΟΥΡΚΙΚΩΝ και ΣΥΓΧΡΟΝΩΝ ΑΣΙΑΤΙΚΩΝ ΣΠΟΥΔΩΝ Μάθημα: ΤΟΥΡΚΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ - Μορφολογία - Σύνταξη Διδάσκουσα: Σοφία ΠΡΟΚΟΥ Ακαδημαϊκό Έτος: 2014-2015, Εαρινό Εξάμηνο ALIŞTIRMALAR: İŞTEŞ YAPIlar Aşağıdaki metni İşteş Eylem, ad eylem ve ulaç ekleriyle tamamlayın. 1 Hafta sonu televizyonda bir tartış programı izledim. Programın konusu Kadın Erkek Eşitliği idi. Programa uzmanlar, ev ve iş kadınları ile izleyiciler katıldı. Sunucu önce programa katılan uzmanları, diğer katılımcılar ve izleyicilerle tanı ve sonra ilk sözü uzmanlardan birine ver tartış başlattı. Uzman, hemen konuya gir uzun uzun kendinden söz etti. Uzun süre kimseye konuşma fırsatı ver diğer katılımcıları sinirlendirdi. Uzman, sunucunun uyarısıyla iste iste sustu. Sunucu katılımcıları uyar herkesin beş dakikalık konuş süresine uymasını istedi ve ikinci ol sözü bir bayan katılımcıya verdi. Kadın bağır bağır anlamsız sözler söylemeye başladı ve katılımcılar arasında gül oldu. Bunun üzerine kadın sözü fazla uzat konuşmasını bitirdi. Programın sonuna kadar katılımcılar, kimi zaman sinirlen sert tartış 1 Ankara Üniversitesi TÖMER (2002) Hitit, Yabancılar için Türkçe 2: 22 1
yaptı. Kimi zaman birbirlerini dinle hep bir ağızdan bağır. Programın sonunda katılımcılar hiçbir konuda anla. Değiştirme alıştırması 2 Aşağıdaki sözcükleri altı çizili olan sözcüklerin yerine koyunuz. (Biz) Birbiri-miz-i seviyoruz. /siz/onlar/-(y)a bak-/-dan nefret et-/-(y)a bayıl-/-(y)a tap-/-(y)i rahat ettir-/ Çevirme alıştırması 3 Aşağıdaki tümceleri başka bir biçimde söyleyin. Örnek: O çocuk her zaman kendini övüyor. O çocuk her zaman övünüyor. 1. Siz birbirinizi tanıyor musunuz? 2. Filmde rol alan artistler ateşli bir biçimde birbirlerini öptüler. 3. İnsan kendini kötü sürprizlerden korumasını öğrenmeli. 4. O karı koca birbirlerine çok iyi uyuyorlar. 5. Uzun zamandır birbirlerini anlamayanlar sonunda barıştılar. 6. Doktor hastaya elbiselerini çıkarmasını söyledi. 7. Adamla kadın anlamlı anlamlı birbirlerine baktılar. 2 ÖZSOY Sumru (1999) TÜRKÇE, Boğaziçi Üniversitesi Yayınları, İstanbul 3 ibid 2
8. Birbirlerini uzun zamandır görmeyen arkadaşlar birbirlerini hasretle kucakladılar. Yerleştirelim 4 selamlaşmak / çarpışmak / haberleşmek / telefonlaşmak / gülüşmek / tanışmak / barışmak / görüşmek / tartışmak Her gün görüyordum onu. Aynı iş yerinde çalışıyorduk. Sabahları rastlayınca selamlaşmak dışında diyalogumuz yoktu. Bir gün asansörden çıkarken ve onun elindeki dosyalar yere düştü. İçindeki kağıtlar döküldü. Toplamasına yardım ettim. Bu sefer ben konuşurken kolum elindeki dosyalara çarptı ve topladıklarımız tekrar düştü. İkimiz başladık. Bu olay sebep oldu. O günden sonra iş dışında da başladık. Beraber değilken mutlaka dakikalarca konuşuyorduk. İlişkimiz çok iyi gidiyordu. Önümüzdeki ay birinci yıl dönümüzü kutlayacaktık ama geçen akşam ve ayrıldık. Birkaç gündür de hiç. Şu anda çok üzgünüm. Onunla istiyorum ama nasıl özür dileyeceğim, bilmiyorum. Umarım kısa sürede her şey yoluna girer. Dolduralım 5 Bu sabah kendimi hiç iyi hissetmiyorum. Çünkü dün en iyi arkadaşımla kavga ettik. çok ağır sözler söyledik. İkimiz de haklı görüyorduk. Küçük bir mesele bir anda büyüdü ve kırıcı sözler söyledik. Aslında tartışmayı önce ben başlattım. Kötü bir gün geçirmiştim. Arkadaşımın bir sözüne alındım. Adeta kaybettim. Olmadık sözler çıktı ağzımdan. Bu yüzden hiç affetmeyeceğim. Kavganın sonunda darıldık. Oysa yıllardır çok iyi anlaşırdık. Normalde özür dilemeyi beceremem ama bu sefer arkadaşımdan özür dileyip affettireceğim. Bunca yıllık arkadaşlığımızın hatırına bu kadarını yapmam gerekir zaten. 4 TÖMER, Yeni Hitit 2, Çalışma Kitabı, Ankara Üniversitesi, 2008 5 ibid 3
4
5