KÜLTÜR EVRENİ DERGİSİ SAHİBİ YAZAR HAYRETTİN İVGİN MOSKOVA VE PRİZREN DE ÖDÜLLERİNİ TÖRENLE ALDI OWNER OF THE KULTUR EVRENI (CULTURE UNIVERSE) MAGAZINE, HAYRETTİN İVGİN RECEIVED HIS AWARDS WITH CEREMONY IN MOSCOW AND PRIZREN В МОСКВЕ И В ПРИЗРЕНЕ ВРУЧЕНЫ НАГРАДЫ ХОЗЯИНУ ЖУРНАЛА "ВСЕЛЕННАЯ КУЛЬТУРЫ" ИССЛЕДОВАТЕЛЮ ХАЙРЕТТИНУ ИВГИНУ Yazar Hayrettin İvgin e; Birleşmiş Milletler Sosyal Ödüller Şûrası adına Rus Edebiyat Akademisi tarafından Puşkin Edebiyat Ödülü Moskova da, Doğru Yol Kuruluşu tarafından Süleyman Brina Balkan Türk Kültürüne Hizmet Ödülü Kosova-Prizren de törenle verildi. Birleşmiş Milletlere (BM) bağlı Sosyal Ödüller Şûrasının 14.04.2009 tarihinde yaptığı toplantıda, Rus Edebiyat Akademisi tarafından Aydınlanma Fedakârı Aleksandr Sergeviç Puşkin Altın Madalya ve Edebiyat Ödülü nün Türk Yazar Hayrettin İvgin e verilmesi kararlaştırıldı. 16 Aralık 2009 tarihinde Rusya Federasyonunun başkenti Moskova da bir tören düzenlenerek, BM Sosyal Ödüller Şûrası Başkanı M. Pekelis ile Rus Edebiyat Akademisi Başkanı A. Simonov tarafından Hayrettin İvgin e altın madalyası takıldı ve ödül belgesi verildi. Bu ödül ilk defa bir Türk yazara verilmiş oldu. Büyük Rus Hikâyecisi-Romancısı ve Şairi Aleksandr Sergeviç Puşkin 1799 yılında Moskova da doğmuş, yine Moskova da bir düello sonunda 1837 yılında hayatını kaybetmiştir. Ölümünden bugüne kadar Puşkin her doğum ve ölüm yıl dönümünde halk, Moskova daki heykeline akın eder, şiirlerini ezbere okur. 2009 yılı onun doğumunun 210. yıl dönümü olduğu için yıl boyu çok önemli etkinlikler gerçekleştirilmiştir. Hayrettin İvgin e verilen Puşkin Edebiyat Ödülü, Puşkin in doğumunun 210. yıl dönümüne rastlaması sebebiyle daha da önem kazanmıştır. 16 Aralık 2009 tarihinde Moskova da yapılan aynı törende Hayrettin İvgin e, Rusya Federasyonu Yazarlar Birliği nin asli üyelik belgesi de Rusya Federasyonu Yazarlar Birliği Başkanı Şair Vladimir Boyarinov tarafından takdim edildi. 451
1954 yılında kurulan Rusya Federasyonu Yazarlar Birliği nin 2009 yılı kuruluşunun 55. yılı olması dolayısıyla bu birlik tarafından Dünyada Saygın (Önemli) 500 Yazar tespit edilmiştir. Bu 500 önemli yazar arasına Hayrettin İvgin de seçilmiştir. Aynı törende, Hayrettin İvgin e Önemli Yazar Madalyası yine Rusya Federasyonu Yazarlar Birliği Başkanı V. Boyarinov tarafından takıldı ve madalya sertifikası verildi. Kosova nın en köklü Türk kültür ve sanat kuruluşu olan 1951 yılında kurulan Prizren Doğru Yol Derneği Balkan Türk kültürüne eser ve yazılarıyla hizmet verenlere 14 yıldır ödül vermektedir. 19 Aralık 2009 tarihinde Prizren de düzenlenen bir törenle, Süleyman Brina Uluslararası Balkan Türk Kültürü Hizmet Ödülü sahiplerine takdim edildi. Bu yılki ödüllerden birine Hayrettin İvgin layık görülmüştü. Törende Hayrettin İvgin e ödülü, Kosova Cumhuriyeti Meclis Başkan Yardımcısı ve Milletvekili Müferra Şinik tarafından takdim edildi. Edebiyat ve halk bilimi konularında yayımlanmış 47 kitabı ve 2000 i aşkın yazısı bulunan Hayrettin İvgin, Samsun Vezirköprü de doğmuştur. Her düzeyde eğitim kurumlarında öğretmenlik ve öğretim üyeliği yapan, Millî Eğitim Bakanlığı ile Kültür Bakanlığında üst düzey görevlerde bulunan Hayrettin İvgin in bazı eser ve yazıları; Çince, Kırgız Türkçesi, Türkmen Türkçesi, Azeri Türkçesi, Romence, Almanca, İtalyanca, Fransızca, İngilizce ve Rusçaya çevrilerek yayımlanmıştır. Hayrettin İvgin Türkiye de üç dilde yayımlanan Kültür Evreni ile Karadeniz adlı uluslararası hakemli bilimsel dergilerin sahibidir. Yazar Hayrettin İvgin e bazı ülkelerin ilimler akademileri ve üniversiteleri tarafından; akademik üyelik, fahri doktora ve profesörlük payeleri verilmiştir. Hayrettin İvgin, merkezi Azerbaycan da bulunan Türk Dünyası Uluslararası İlimler Akademisi nin İlmi Şûra üyesidir. 452 (Prof. Dr.) HAYRETTİN İVGİN KİMDİR? Hayatı - Öğrenimi: Samsun un Vezirköprü kazasında doğdu. İlk ve ortaokulu Vezirköprü'de okudu. Kuleli Askeri Lisesi'ni 1961'de bitirdi. Kara Harp Okulu son sınıfından 1963 yılında ayrıldı. Gazi Eğitim Enstitüsü Edebiyat Bölümünden 1966'da mezun oldu. Daha sonra Anadolu Üniversitesi Türk Dili ve Edebiyatı Bölümü'nde lisans tamamladı. (1991) Bulunduğu Görevler: Sungurlu Lisesi, Hereke Lisesi'nde Edebiyat Öğretmenliği ve Müdürlük yaptı (1966-1974). MEB'nda Mektupla Öğretim Merkezi, Yaygın Yüksek Öğretim Kurumu, Planlama-Programlama ve Değerlendirme Dairesi gibi birimlerde; Şube Müdürlüğü, Daire Başkan Yardımcılığı ve Daire Başkanlığı görevlerinde bulundu (1974-1978). Bir süre; Mektupla Öğretim Okulunda Müdürlük ile Açık Yüksek Okul'da Müdür Yardımcılığı ve Edebiyat Öğretmenliği yaptı (1978-1979). Kültür Bakanlığı'nda Millî Folklor Araştırma Dairesi Başkan Yardımcılığı ile APK
Kurulu Daire Başkanlığı görevlerinde bulundu. (1979-1993). 1993 yılında emekli oldu. Hayrettin İVGİN, lise, yüksek okul, konservatuvar, üniversite gibi pek çok eğitim kurumlarında edebiyat, Türkçe, halkbilimi, musiki tarihi gibi dersler vermiştir. Kitapları ve Yayımları: Hayrettin İVGİN'in, yayımlanmış 47 kitabı ve 2000'ü aşkın yazısı bulunuyor. Bunların en az 300 tanesi bilimsel çalışma ürünüdür. Eğitim, şiir, edebiyat, folklor, halk edebiyatı, deneme, eleştiri, tanıtma, genel kültür, siyaset bilimi gibi konularda eserler vermiş ve yazılar yazmıştır. Bir çok derginin ve gazetenin kuruluşunda bulunmuş, Yazı İşleri Müdürlüğü ve yayın kurullarında görev almıştır. Ankara'da yayın hayatını sürdüren Türksoy Genel Müdürlüğünün çıkardığı TÜRKSOY Dergisi ile UNIMA Türkiye Millî Merkezi nin çıkardığı Karagöz Dergisi'nin Yazı İşleri Müdürlüğünü yapmıştır. Giresun Üniversitesi Fen-Edebiyat Fakültesi nin öğretim üye ve görevlileriyle birlikte çıkarılan Karadeniz adlı uluslararası sosyal bilimler dergisinin sahibidir. Ayrıca Kültür Ajans olarak yayımlanan Kültür Evreni adlı uluslararası sosyal bilimler dergisinin de sahibidir. Her iki dergi üç ayda bir yayımlanmakta, Türkçe, İngilizce ve Rusça dillerinde yazılmış bilimsel yazılara yer vermektedir. Diğer dillerde (Çince, Kırgız Türkçesi, Türkmen Türkçesi, Azeri Türkçesi, Romence, İtalyanca, Fransızca, Almanca, İngilizce vb.) yüzlerce makalesi ve bilimsel tebliği yurtdışında yayımlanmıştır. Kırgızların Manas Ansiklopedisi'nde yazıları yer almıştır. Türkiye'de ve yurtdışında çıkan pek çok ansiklopedilerde biyografisi yayımlanmıştır. "Türkiye'de Kim Kimdir?, "Tanzimat'tan Bugüne Edebiyatçılar Ansiklopedisi (Yapı Kredi Yayınları), "Türk Dili ve Edebiyatı Ansiklopedisi (Dergah Yayınları), Edebiyatımızda İsimler (Dr. Arslan Tekin) "Türkiye Yazarlar Ansiklopedisi (İhsan Işık) Encyclopedia of Turkish Authors (İhsan Işık) Türkiye Edebiyatçılar ve Kültür Adamları Ansiklopedisi (İhsan Işık) gibi ansiklopediler bunlardan birkaç tanesidir. Bilimsel Toplantılar: Hayrettin İVGİN, yurtiçi ve yurtdışında yapılan 200'ü aşkın millî ve milletlerarası kongre, seminer ve sempozyumlarda bildiriler sunmuştur. Ayrıca, pek çok millî ve milletlerarası kongre, seminer, sempozyum gibi bilimsel toplantıların bizzat organizasyonunda da bulunmuştur. Ödülleri ve Başarı Belgeleri: 150'yi aşkın teşekkür, takdirname ve onur belgesi, 100'ü aşkın ödül ve başarı plaketi bulunuyor. Çok önemli ödüllerin sahibidir. "İhsan Hınçer Türk Folkloruna Hizmet Ödülü" (Folklor Araştırmaları Kurumu-1989), "Türk Şairleri Yüksek Sanat Ödülü" (Kastamonu Daday Kaymakamlığı-1987), "Halk Ozanlarına Emeği Geçenler Ödülü" (Halk Ozanları Vakfı-1984), "Halk Ozanlığı Geleneğine Hizmet Ödülü" (Aş-Der Kurumu-1994), "Mersin Kültür-Sanatına Hizmet Ödülü" (Mersin Valiliği-1995), "Geleneksel Türk Tiyatrosuna Hizmet Ö- dülü" (UNIMA Türkiye Millî Merkezi-1998), "Samsun Kültür ve Sanatına Hizmet Ödülü" (Samsun Canik Belediyesi-2001), "Türk Dünyası Kültür ve 453
Halk Bilimine Hizmet Ödülü" (Hüseyin Gazi Kültür Derneği-2006) Türk Dünyasına Hizmet Uluslararası Ödülü (Azerbaycan Vektör Milletlerarası İlim Merkezi-2007), Türk Dünyasına Hizmet Uluslararası Altın Madalya (Azerbaycan Türk Dünyası Araştırmaları Uluslararası İlimler Akademisi-2008) önemli bazı ödülleridir. Hayrettin İVGİN e Birleşmiş Milletler Sosyal Ödüller Şurası (Komitesi) nın 14.04.2009 tarihli kararıyla dünya edebiyatına büyük katkılar gerekçesiyle Rus Edebiyat Akademisi nce Aydınlanma Fedakârı A.S. Puşkin Altın Madalya Ödülü verilmiştir. Ayrıca 2009 yılı içerisinde Kosova da Uluslararası Süleyman Brina Balkanlar Türk Kültürüne Hizmet Ödülü ne layık bulunmuştur. Radyo ve Televizyon Programcılığı: Hayrettin İVGİN'in Millî Eğitim Bakanlığı tarafından verilmiş "Radyo ve TV Programcılığı Sertifikası" bulunmaktadır. 1989-1990 yıllarında TRT-2'de "Folklorumuza Emek Verenler" programını yapmıştır (52 program), TRT'de 10 dizilik "Türk El Sanatları Belgeseli nin yapımcılığında ve uzmanlığında bulunmuştur. Yine TRT'de yayımlanan 8 dizilik "Âşıklık ve Âşıklık Geleneğimiz" adlı belgeselin metin yazarlığını ve danışmanlığını yapmıştır. TV ve radyolarda yüzlerce programın ve belgeselin metin yazarlığını, uzmanlığını, prodüktörlüğünü ve danışmanlığını yapmış, bazılarında bizzat konuşmacı olarak bulunmuştur. Uzun bir süre bazı radyolarda kültür programları yapmıştır. En son yaptığı ve uzman olarak görev aldığı programlar, TSR'da Türklerde Sosyal Yardımlaşma ve Dayanışma adlı geleneklerle ilgili program, İnci-Mercan adlı eğlence-eğitim programı ile "Perde Kurdum Şema Yaktım" adlı Karagöz programıdır. Bir televizyon kanalında bir süre devam eden "Raflardaki Kitaplar" programının yapımcılığında ve sunuculuğunda (13 Bölüm) bulunmuştur. TRT'de yayınlanan "Halk Hikâyeleri" adlı yapımın (13 Bölüm) metin yazarlığı görevini yürütmüştür. Halen, TRT televizyonlarında yayımlanan Derin Kökler programının danışmanlığı görevini yürütmektedir. Vakıf ve Dernekler: Hayrettin İVGİN, pek çok vakıf ve derneğin kurucusu ve üyesi olmuş, kimilerinin yönetim kurullarında görev almıştır. Folklor Araştırmaları Kurumu (FAK), Türk-Alman Dostluk Derneği, Türk-Pakistan Kültür Derneği, Başkent Halk O- yunları Topluluğu (BAŞ-HOT), Ankara Halk Âşıkları Kültür ve Araştırma Derneği (AŞDER), Türkiye Turizm Yazarları ve Gazetecileri Derneği (ATURJET), Dünya Turizm Yazarları ve Gazetecileri Birliği (FİJET), Çağdaş Atatürkçüler Derneği (ÇAĞ-ATA-DER), Eskişehir Kültür Sanat ve Turizm Vakfı, Bolu Kültür ve Sanat Vakfı, Cumhuriyet Kültür ve Tanıtım Vakfı, Müteşebbis Gelişim Vakfı (MESVAK), 21 Mayıs Harbiyeliler Derneği, İlim ve Edebiyat Eseri Sahipleri Meslek Birliği (İLESAM), Avrasya Dostluk Kültür Sanat ve Turizm Kurumu, Türk-Romen Kültür Sanat ve Dostluk Kurumu, Ankara-Varşova Dostluk Derneği, Egeli Araştırmacı ve Yazarlar Birliği (EGAY-DER), Milletlerarası Gölge Oyunları Birliği (UNIMA) 454
Türkiye Millî Merkezi vb. Türkiye çapındaki ve uluslar arası dernek, birlik vakıf ve kuruluşlarda üyedir. Hayrettin İVGİN, Azerbaycan Âşıklar Birliği ile Azerbaycan Yazıcılar (Yazarlar) Birliğinin asli üyesidir. Azerbaycan'da bulunan "Vektör" Beyhelhalk İlim Merkezi'nin Türkiye Temsilcisidir. Azerbaycan da faaliyet sürdüren Türk Dünyası Araştırmaları Uluslararası İlimler Akademisi nin İlmi Şûra üyesi olup aynı zamanda Türkiye Şubesi Başkanıdır. 1994 yılından bu yana Ankara'da faaliyet gösteren Kültür Ajans Tanıtım ve Organizasyon Ltd. Şti.'nin sahip ve kurucuları arasında bulunmakta olup Kıbrıs Lefke Avrupa Üniversitesi'nin temsilcisidir. Hakkında Yapılan Tezler ve Kitap Yayınları: Hayrettin İVGİN hakkında, Cumhuriyet Üniversitesi ile Erciyes Üniversitesinin Türk Dili ve Edebiyatı Bölümlerinde bitirme tezi yaptırılmıştır. Bitirme tezleri ve hakkında çıkarılan kitaplar şunlardır: 1. Nuriye Demirdağ; Yazar, Folklorcu Hayrettin İvgin in Hayat ve Çalışmaları / Bitirme Tezi/Erciyes Üniversitesi Fen-Edebiyat Fakültesi Türk Dili Edebiyatı Bölümü / Tez Danışmanı: Dr. Bayram Durbilmez, Kayseri 2003, Sayfa: 54. 2. Burcu Yıldız; Hayrettin İvgin Biyografisi / Bitirme Tezi / Cumhuriyet Üniversitesi Fen-Edebiyat Fakültesi Türk Dili Edebiyatı Bölümü / Tez sorumlusu: Yrd. Doç. Dr. Doğan Kaya, Sivas 2005, Sayfa: 112. 3. Prof. Dr. Elçin İskenderzade; Prof. Dr. Hayrettin İvgin (Biyografi- Bibliyografya), Vektör Neşirler Evi, Bakü / Azerbaycan 2008. Akademik Ünvanları: Hayrettin İVGİN, Avrupa, Kuzey Afrika ülkelerinin büyük bir bölümünü, komşu Arap ülkeleri ve Arabistan ı, Asya ülkelerini, Çin'i ve Türk Cumhuriyetlerini ziyaret etmiştir. Hayrettin İVGİN'e bir çok ülkenin ilimler akademileri ve üniversiteleri akademik üyelik, fahri doktora ve profesörlük payeleri vermiştir. 2003 yılı içinde; Azerbaycan'da bulunan "VEKTÖR" Beynelhalk İlim Merkezi tarafından kendisine Fahri Doktora verilmiştir. Azerbaycan Bakü Asya Ü- niversitesi'nin de Fahri Doktorudur. 2006 yılı içinde kendisine Azerbaycan da faaliyet gösteren Vektör Beynalhalk İlim Merkezi ile Türk Dünyası Araştırmaları Uluslararası İlimler Akademisinin Fahri Profesörlüğü verilmiştir. Bakü Devlet Üniversitesinin bölümlerinin ortak yayını olan ve bilimsel hakemliği dünyaca kabul görmüş olan Dil ve Edebiyat jurnalinin redaksiya heyetince kendisine Fahri Diploma verilmiştir. Türk Dünyası Araştırmaları Uluslararası İlimler Akademisi nin (TDAUİA) İlmi Şûra Üyesidir. Bürokraside ve sivil hayatta pek çok projenin hazırlayıcısı ve uygulayıcısı olan Hayrettin İVGİN, evli ve 2 çocuklu olup Fransızca bilmektedir. 455
Hayrettin İvgin in Yayımlanmış Kitapları: 1. Uzaktan Öğretimde Ders Mektubu Yazma Teknikleri (N. Aslan, A. Şeren ile birlikte); 2. Halk Edebiyatı II (N. Aslan, A. Şeren ile birlikte); 3. Halk Edebiyatı III; 4. Türkçe ve Öğretimi II (Ö. Ünal, N. Aslan, A. Şeren ile birlikte); 5. Âşık Sıtkı (Pervane); 6. Uzaktan Öğretimle İlgili Bir Kaynakça Denemesi; 7. Atatürk'ün Türkiyesi (Âşık Eminî Düştü'nün Hayatı ve Şiirleri); 8. Atatürk'ün İzindeyiz (Âşık Kul Ahmet'in Hayatı ve Şiirleri); 9. Gelin Atatürk'ün Yoluna Dostlar (Âşık Kul Ahmet'in Hayatı ve Şiirleri); 10. Âşık Tahirî-Hayatı ve Bibliyografyası (N. Tan ile birlikte); 11. Zileli Âşık Fedaî (M. Yardımcı ile birlikte); 12. Âşık Veysel'e Deyişler (İ. Ü. Nasrattınoğlu ile birlikte); 13. Karınca Dergisi Kooperatifçilikle İlgili Bibliyografya (N. Tan ve İ. Ü. Nasrattınoğlu ile birlikte); 14. Otuzuncu Kuruluş Yıldönümünde Folklor Araştırmaları Kurumu; 15. İhsan Hınçer Türk Folkloruna Hizmet Ödülü 87; 16. Zileli Âşık Zefil Necmi (M. Yardımcı ile birlikte); 17. Dertler Üstüme Üstüme (Âşık Yanık Umman'ın Hayatı ve Şiirleri); 18. Dost İline Götür Beni (Âşık Yoksul Derviş'in Hayatı ve Şiirleri); 19. Yüz Bin Oldu Yarelerim (Âşık Yoksul Derviş'in Şiirleri); 20. Geredeli Âşık Figanî; 21. Eski ve Yeni Karagöz Oyun Metinleri (M. Özlen ile birlikte); 22. Zileli Âşık Ceyhunî (M. Yardımcı ile birlikte); 23. Türk Halkbilimi ve Halk Edebiyatında Görüşler; 24. Bir Şah Olsam Hükmeylesem Cihana (Âşık Kul Ahmetin Hayatı ve Şiirleri); 25. Gönlüm Kanatlandı (Âşık Çoban Hüseyin'in Hayatı ve Şiirleri); 26. Âşıklar Dünyasında AŞ-DER (Antoloji) (A.E. Bozyiğit, H. Çemrek ile birlikte); 27. Vezirköprü Halk Kültürü Derlemeleri; 28. Karagöz ve Kukla Sanatımız; 29. Nail Tan (Biyografi - Bibliyografya); 30. Anadolu Halk Hikayeleri; 31. Uluslararası Türk-Ermeni Tarih ve Kültür Sempozyumu Bildirileri (O. Sanan ile birlikte); 32. Uluslararası Atatürk ve Güzel Sanatlar Sempozyumu Bildirileri (N. Tan ile birlikte); 33. Kalecikli Âşık Mir ati (A.E. Bozyiğit ile birlikte).; 34. Tellerimiz Atatürk'ü Çağırır (Âşık Eminî Düştü Şiirleri); 35. Hüsne Mağrur Olma (Halk, Âşık, Tekke Edebiyatı Yazıları); 36. Altay Dağlarının Kaplanı Manas (Mitolojik Roman); 37. Deli Görünüşlü Akıllı Behlül Danende; 38. Melânkolik Şiirler (Hazırlayan: Erhan İvgin); 39. Prof. Dr. Taciser Onuk Armağanı (F. Akpınarlı, H. S. Ortaç ve N. Tan la birlikte); 40. Bilirem Gelmeyeceksen (Şiirler), (Hz: Prof. Dr. Elçin İsgenderzade); 41. Türk Halk Edebiyatında Karakuş Kadı Fıkraları (Prof. Dr. S. Akten ve N. Tan la birlikte); 42. Avrasya Kurumu Sempozyum Bildirileri; 43. Sözün Gözesi / Âşık Erol Şahiner in Hayatı ve Şiirleri; 44. Geçmişten- Günümüze Sungurlulu Halk Şairleri; 45. Yozgat Türküleri ve Oyun Havaları (S. Turhan ve Ö. Ünal la birlikte); 46. 5. Nizamî den Yunus Emre ye-kemal Atatürk ten Haydar Aliyev e Uzanan Sevgi ve Barış Yolu Sempozyumu Bildirileri; 47. Yozgatlı Hüznî / Hizbî Baba Hayatı, Şiirleri, Anlatıları, (Ö. Ünal ve F. Öncül le birlikte) 456