KENYA TANZANYA ÇELİK SEKTÖREL TİCARET HEYETİ RAPORU

1 KENYA TANZANYA ÇELİK SEKTÖREL TİCARET HEYETİ RAPORU 16 22 Eylül 2012

2 İÇİNDEKİLER Sayfa A. YÖNETİCİ ÖZETİ 3-4 B. HEYETİN DAĞILIMI 4 C.GÖRÜŞMELERİN DAĞILIMI 5-6 D. NAİROBİ ve DARÜSSELAM KONFERANSLARI 7 E. RESMİ GÖRÜŞME MESAJLARI 7-8 F. KENYA RESMI KURUM ZİYARETLERİ 8-14 a. Kenya Şehircilik Geliştime Bakanlığı b. Kenya Sanayi Bakanlığı c. Kenya Ticaret Bakanlığı d. Kenya Standartlar Bürosu e. Kenya Gelirler İdaresi f. Kenya Ticaret Odası g. Kenya Liman İdaresi G. TANZANYA RESMI KURUM ZİYARETLERİ 14-16 a. Tanzanya Sanayi ve Ticaret Bakanlığı b. Tanzanya Yatırım Merkezi c. Tanzanya Ulusal Konut Şirketi H. KENYA GAZETE İLANLARI VE BASINDA TÜRK ÇELİK SEKTÖRÜ 17-22 I. TANZANYA GAZETE İLANLARI VE BASINDA TÜRK ÇELİK SEKTÖRÜ 23-26 İ. KENYA & TANZANYA ÇELİK TİCARET HEYETİ KATILIMCI LİSTESİ 27

3 A. Yönetici Özeti 16 Eylül akşamı İstanbul dan hareket eden heyet, ertesi gün sabaha karşı Kenya nın başkenti Nairobi ye varmıştır. Heyet, 18 Eylük akşamı Nairobi den liman şehri Mombasa ya geçmiştir. Ertesi gün Tanzanya nın başkenti Darüsselam a geçen heyet 21 Eylül ü 22 Eylül e bağlayan gece Türkiye ye dönmek üzere yola çıkmıştır. Ekonomi Bakanlığı ve ÇİB temsilcileri dışında, heyete 22 firmayı temsilen 24 kişi katılmıştır. Toplam 10 resmi kurum görüşmesi yapılmıştır. Bu görüşmelerin 7 tanesi Kenya da, 3 tanesi Tanzanya da yapılmıştır. Ziyaret edilen her üç şehirde de ikili iş görüşmeleri yapılmıştır. İkili iş görüşmelerine kaydadeğer bir katılım sağlanmıştır. İş görüşmeleri akabinde heyet üyelerinden yüksek bir memnuniyet geri bildirimi alınmıştır. Her iki ülkede de tüccarların ve sanayicilerin Türk çeliği hakkında olumlu kalite yargıları olduğu müşahade edilmiştir. Rakip ülke olarak Çin ve Hindistan la kıyaslandığında kalite algısı zemininde ülkemizin çok önde olduğu görülmüştür. Her iki ülkede de çelik ürünlerine gümrük vergisi uygulanmaktadır. Ancak, geleneksel rakipler karşısında ülkemizin bir dezavantajı yoktur; aynı gümrük vergi oranları ile rekabet edilmektedir. Sadece bölgesel rakip olan Güney Afrika nın gümrük birliği sebebiyle yüzde 10 oranında avantajı vardır. Bunun yanı sıra, bir de, diğer rakip ülke Çin'in bölgedeki yatırımları ve devlet nezdindeki geniş kapsamlı anlaşmaları ile yakin gelecekte bizim sektörümüzde bir vergi avantajı sağlaması endişesini taşımaktayiz. Kenya nın Nairobi ve Tanzanya nın Darüsselam şehirlerinde, yarım gün boyunca, heyet üyelerine kapalı birer konferans düzenlenmiştir. Değişik konularda uzman konuşmacılar, sunum ve soru cevap şeklinde heyet üyelerimize söz konusu ülkelerdeki iş ortamını değişik veçheleriyle anlatmıştır. Her iki ülkedeki resmi görüşmelerde tercihli ticaret anlaşması gündeme gelmiş olmasına rağmen konunun siyasi iradenin ekonomi gündeminin ön sıralarında yer almadığı gözlenmiştir. Kenya daki resmi görüşmelerde, ülkede konut probleminin çok ciddi boyutlarda olduğu, Nairobi nüfusunun yarısından fazlasının standart altı konutlarda yaşadığı ifade edilmiştir. 2030 yılına kadar yüksek oranda konut yatırımı beklediklerini belirtmişlerdir. Tanzanya daki resmi görüşmelerde, 2025 hedefi doğrultusunda, ülkede kaydadeğer ölçüde yatırım yapılmasının gerektiği, bu yıl tespit edilen yüksek miktarlı doğal gaz kaynakları aktif hale gelene kadar ülkedeki ana yatırım faaliyetlerinin ithalata dayalı olacağı tespit edilmiştir.

4 Tanzanya nın siyasi istikrar ve can ve mal güvenliği ortamı ile Doğu Afrika da müstesna konumunun ticaretin gelişmesi için sağlam bir zemin yarattığı görülmüştür. Her iki ülke ile de son yıllarda katlanarak artan ticaret hacminde demir çelik ürünlerinin payı yüksektir. Heyet seyahatinde, iki ülke ve üç şehirde toplam 47 çelik alıcısı ile ikili görüşme yapılmıştır. Kenya da 29 alıcı ile pazarın hacmen yüzde 65 ine, Tanzanya da 18 alıcı ile pazarın yüzde 75 ine ulaşılmıştır. B.Heyetin Dağılımı Heyet 31 kişiden oluşmuştur. Heyetin dağılımı şu şekildedir: a. Firmalar: 24 kişi (22 firmadan toplam 24 kişi katılmıştır) 1. Ağır Haddecilik A.Ş. 2. Çolakoğlu A.Ş. 3. Corbus Metal Ltd. Şti. 4. Diler A.Ş. 5. Diril Demir ve Çelik A.Ş. 6. EEBatı Ltd. Şti. 7. FSD Yapısal Çelik A.Ş. 8. Habaş A.Ş. 9. İçdaş A.Ş. 10. İzmir Demir Çelik A.Ş. 11. Kaptan A.Ş. 12. Kibar Dış Ticaret A.Ş. 13. MMS Uluslararası Dış Ticaret Ltd. Şti. 14. Mtall Saç Ltd. Şti. 15. NK Çelik Ltd. Şti. 16. Promeks A.Ş. 17. Safir Metal Ltd. Şti. 18. Sametal Ltd. Şti. 19. Tezcan Galvaniz A.Ş. 20. Vilmeks İç ve Dış Ticaret A.Ş. 21. Yolbulan A.Ş. 22. Zenna Çelik Ltd. Şti. b. Ekonomi Bakanlığı: 2 kişi c. ÇİB Yönetim Kurulu: 1 kişi d. ÇİB personeli: 4 kişi

5 C. Görüşmelerin Dağılımı Kenya ve Tanzanya da, 3 şehirde toplamda 1.196 iş görüşmesi gerçekleşmiş ve 91 kişi ile temas edilmiştir. Aşağıda her organizasyondaki kişi dağılımı gözükmektedir. 1. Nairobi (Kenya) Toplam 24 kişi a. Resmi temaslar: 11 kişi i. Şehircilik Geliştirme Bakanlığı: 4 kişi Philip O. Sika, Daimi Genel Sekreteri Clement A.D.Ochola, Kıdemli Genel Sekreter Yardımcısı Wilfred K. Ndolo, İdari Direktör Eng. S.W.Gitau, Kıdemli Baş Mühendis ii. Sanayi Bakanlığı: 5 kişi Hon. H.K. Kosgey, Sanayi Bakanı Eunice K. Miima, Genel Sekreter Yardımcısı John Mwandikwa, Yardımcı Direktör-Halkla İlişkiler Erastus N. Kimuri, Endüstri Destek Servisi George Makateto, Endüstri Destek Servis Asistanı iii. Ticaret Bakanlığı: 2 kişi Hon. Moses M. Wetang ula, Ticaret Bakanı Eng. Abdulrazaq Adan Ali, Daimi Sekreteri b. İkili İş Görüşmelerine Katılan: 20 kişi 2. Mombasa (Kenya): Toplam 27 kişi a. Resmi temaslar: 10 kişi i. Standartlar Bürosu: 2 kişi Jared Omondi Obewa, Standartlar Bürosu Müdürü S. Koray Demircan, Kenya Ticaret Müşaviri ii. Gelirler İdaresi: 2 kişi Julius Musyoki, Yardımcı Denetçi Fatma S. Yusuf, Yardımcı Denetçi iii. Ticaret Odası: 2kişi Rukia Rashid, Direktör Dr. Felix Nyabuto Mogaka, Ülke İdare Memuru iv. Liman Başkanlığı: 4 kişi Edward M. Kamau, Pazarlama Direktörü

6 b. İkili İş Görüşmelerine Katılan: 21 kişi 3. Darüsselam (Tanzanya): Toplam 26 kişi a. Resmi temaslar: 8 kişi i. Sanayi ve Ticaret Bakanlığı: 4 kişi Dr. Abdallah O. Kigoda, Sanayi ve Ticaret Bakanı Gregory George Teu, Sanayi ve Ticaret Bakan Yardımcısı Eline S. Sikazwe, Sanayi Gelişim Direktörü Chibole T. Manumbu, Baş Ekonomist ii. Yatırım Merkezi: 2 kişi Raymond P. Mbilinyi, Direktör Phina J. Lyimo, Kıdemli Yatırım Teşvik Memuru iii. Ulusal Konut Şirketi: 2 kişi Nehemiah Kyando Mchechu, Genel Direktör Mulembwa Munaku, Koordinatör b. İkili İş Görüşmelerine Katılan:21 kişi

7 D. Nairobi ve Darüsselam Konferansları Nijerya nın Nairobi şehrinde ve Tanzanya nın Darüsselam şehrinde, katılımcılara kapalı birer bilgilendirme konferansı düzenlenmiştir. Dörder oturumlu konferansta, Kenya daki iş hayatı değişik yöneleriyle uzman kişiler tarafından anlatılmış, sorular cevaplandırılmıştır. a. Nairobi Konferansı Konuşmacıları: Koray Demircan, T.C. Kenya Ticaret Müşaviri Eser Kenya Ltd ve Remax Construction Samuel K. Gichohi, NIC Bank Jacob Wanyoike Mwangi, Kenya Mimarlar Birliği b. Darüsselam Konferansı Konuşmacıları: Akif Kara, Tanzanya daki Türk Yatırımcı Brendan Maro, Tanzanya Yatırım Merkezi David Shambwe,Ulusal Konut Şirketi E. Resmi Görüşme Mesajları a. Heyetimizin mesajı Heyetimiz, her iki ülkedeki mesajlarında, ağırlıklı olarak, ülkelerimiz arasındaki ticaret ilişkisinin arzulanan seviyede olmadığının altını çizmiştir. Bu amaçla, resmi kurumların gerekli çalışmaları yapmaları gerektiğini belirtmiştir. Türk ekonomisi hakkında detaylı bilgi verilmiş, rekabetçi gücümüz ve bölgesel ekonomik lider konumumuz rakamlarla desteklenerek anlatılmıştır. Ayrıca, her iki ülkede de Türk çelik sektörü hakkında bilgi verilmiştir.

8 Heyet başkanı Sn. Namık Ekinci, gerek doğrudan kendi konuşmalarında gerek resmi muhataplarının yatırım daveti akabinde, temelde ilişkilerin önce ticaretle kenetlenmesi akabinde ortak yatırımların gündeme alınabileceğini vurgulamıştır. Her iki ülkede yetkili kurumlara, Türkiye ye bir çelik alım heyeti yollamaları konusunda talepte bulunulmuş ve davet yapılmıştır. F. Kenya Resmi Kurum Ziyaretleri a. Şehircilik Geliştirme Bakanlığı /17.09.2012 (Ministry of Metropolitan Development) Katılımcılar: Philip O. Sika, Daimi Genel Sekreteri Clement A.D.Ochola, Kıdemli Genel Sekreter Yardımcısı Wilfred K. Ndolo, İdari Direktör Eng. S.W.Gitau, Kıdemli Baş Mühendis H. Avni Aksoy, Kenya Türk Büyükelçisi S. Koray Demircan, Kenya Ticaret Müşaviri Namık K. Ekinci, ÇİB Yönetim Kurulu Başkanı Emrah Sazak, Ekonomi Bakanlığı İhr. Gen. Müd. Daire Başkanı Pınar Tokur, ÇİB Sektör Yöneticisi Nezih Karaman, ÇİB Dış İlişkiler Uzmanı ÇİB Başkanı Namık Ekinci öncelikli olarak Türk çelik sektörü hakkında bilgi verdi. İki ülke arasında birçok benzerlik bulunduğunu fakat ticaret miktarının potansiyelin çok altında seyrettiğini ve iki tarafın da çıkarına olacak ticari ilişkileri geliştirmenin gerekli olduğunu vurguladı. Dünyadaki ekonomik krizden etkilenen dünya çelik sektöründeki olumsuz gelişmeye rağmen Türk çelik sektörünün miktar bazında üretim ve ihracatının %10 lar civarında artış olduğu ancak; Kenya ya ihracatımızda son dönemde düşüş yaşandığını, bunun gerekçelerini öğrenmek istediğimizi ifade etti. Ekinci, Amacımızın yüksek kaliteli ve rekabetçi fiyatlı ürünlerimizle bu pazarda kendimizi daha iyi tanıtarak rakip ülkelerin pazar payını almak olduğunu, ileride ise gelişen ilişkilerle birlikte ortak sanayi yatırımlarına da girilebileceğini belirtti. Şehircilik Bakanı Bakanlıklarının 2008 de kurulduğunu ve henüz çok genç olduğunu, Nairobi nin yanı sıra 14 tane daha bölge yönetim birimlerinin olduğunu belirtti. Ülkede seçimlerin yaklaşmakta olduğunu ve bu nedenle şehir planlama ve taşımacılık konusunda önemli projeleri olduğunu aktardı. Bu projelerden bir tanesinin Etiyopya ya kadar uzanarak bir ulaşım koridoru sağlayacak bir demiryolu projesi olduğunu, bunun yanı sıra Mombasa-Kampala arasındaki demiryolunda yapacakları rehabilitasyondan dolayı önemli miktarda ray ihtiyaçlarının olacağını dile getirdi. Demir yolu çalışmalarının sürdüğünü belirten Philip O. Sika, projede mevcut dekonvil rayların normal dar standartlara getirileceğini aktardı. Bunun yanı sıra demiryolu ve otobüslerde hızlı taşımacılık sistemine geçeceklerini belirtti. Yol yapımı için önemli miktarda inşaat demirine ihtiyaçları olacağını fakat fonlamayla ilgili problemleri olduğunu aktardı. Konut probleminin

9 çok ciddi boyutlarda olduğunu, Nairobi nin yarısından fazlasının standart altı konutlarda yaşadığını, konut talebinin çok yüksek olduğunu söyledi. Kalkınma planında 40 yıl geride olduklarını, hedeflenen büyümenin %10 civarı olduğunu, ülkede büyük bir potansiyel olduğunu ve büyük yatırımların planlanmakta olduğunu belirtti. Bu yatırımların politik iklimden bağımsız olduğunu, hangi iktidar başa gelirse gelsin planlanan projelerin devlet politikası olarak hayata geçirileceğinden söz etti. Hükümetin özel sektör ve kamu işbirliğine yönelik bir yasa tasarısı üzerinde çalıştığını, yap-işlet-devret tarzı bir sistemin yasal alt yapısının hazırlanmakta olduğunu aktardı. Ülkede petrol ve doğalgaz çıkarma çalışmalarının devam ettiğini, ayrıca yeni bulunan demir cevheri ve kömür rezervlerinin de çelik üretimi için gerekli hammaddeyi sağlayacağını bu alanda işbirlikleri yapılabileceğini, ayrıca su sistemlerinin 1970 lerden kalma olduğunu, bu alanda da önemli ölçüde çelik talebi olabileceğini aktardı. b. Sanayi Bakanlığı (Ministry of Industrilization)/ 18.09.2012 Katılımcılar: Hon. H.K. Kosgey, Sanayi Bakanı Eunice K. Miima, Genel Sekreter Yardımcısı John Mwandikwa, Yardımcı Direktör-Halkla İlişkiler Erastus N. Kimuri, Endüstri Destek Servisi George Makateto, Endüstri Destek Servis Asistanı H. Avni Aksoy, Kenya Türk Büyükelçisi S. Koray Demircan, Kenya Ticaret Müşaviri Namık K. Ekinci, ÇİB Yönetim Kurulu Başkanı Emrah Sazak, Ekonomi Bakanlığı İhr. Gen. Müd. Daire Başkanı Pınar Tokur, ÇİB Sektör Yöneticisi Nezih Karaman, ÇİB Dış İlişkiler Uzmanı

10 Sanayi Bakanı Kenya da, özellikle Mombasa şehrinde sanayiyi geliştirerek sanayi bölgeleri yaratmak istediklerini, katma değeri yüksek mamuller üretmek istediklerini belirtti. Ülkede 3 farklı eyalette demir cevheri madenlerinin keşfedildiğini, ayrıca kömür de bulunduğunu ve Enerji Bakanlığı nın bununla ilgili bir ihalenin yürütülmekte olduğunu fakat henüz sonuçlanmadığını belirtti. Demir cevheri ile ilgili olarak Çin in bölgeye büyük ilgisinin olduğunu, fakat cevheri alıp ülkelerine götürdüklerini bu durumun bu şekilde devam etmesini istemediklerini belirttiler. Gelecek ay 8-9 Ekim 2012 tarihinde Ankara da karma komisyonun toplanarak KEK toplantısının gerçekleştirileceğini ve bu suretle Türkiye de bulunacaklarını belirttiler. Ortak işbirliği alanlarının geliştirilmesi ve iki ülke arasında ticaretin artırılmasını istediklerini vurguladılar. ÇİB Yönetim Kurulu Başkanı Namık Ekinci Türk çelik sektörü hakkında detaylı bilgi verdi. İki ülke arasında öncelikli olarak ticaretin gelişmesi gerektiğini, bunu ileriki dönemde yatırımların izleyeceğini ve Türkiye nin deneyimleri ve bilgi birikimini Kenyalı iş adamlarıyla paylaşmaya hazır olduğunu belirtti. Sanayi Bakanı Kenya nın Doğru Afrika Birliği ne (East African Community) ve Doğu ve Güney AFRİKA Ortak Pazarı na (COMESA)üye olduğunu bu itibarla Kenya üzerinden çok geniş bir pazara ulaşılabileceğini belirtti. Kenya nın yassı levha ithal ettiğini ve kesip katlama yoluyla oluklu levha ihraç ettiğini, bunun ülkenin çelikteki tek ihraç ürünü olduğunu ve bu mamüle ilişkin büyük bir pazar olduğunu aktardı. c. Ticaret Bakanlığı (Ministry of Trade) /18.09.2012 Katılmcılar: Hon. Moses M. Wetang ula, Ticaret Bakanı Eng. Abdulrazaq Adan Ali, Daimi Sekreteri H. Avni Aksoy, Kenya Türk Büyükelçisi S. Koray Demircan, Kenya Ticaret Müşaviri Namık K. Ekinci, ÇİB Yönetim Kurulu Başkanı Emrah Sazak, Ekonomi Bakanlığı İhr. Gen. Müd. Daire Başkanı Pınar Tokur, ÇİB Sektör Yöneticisi Nezih Karaman, ÇİB Dış İlişkiler Uzmanı Ticaret Bakanı Türkiye nin çelik sektöründe önemli tecrübeleri ve bilgi birikiminin olduğunu, cevher kömür gibi alanlarda birlikte çalışılarak iki ülke sanayinin geliştirilebileceğini belirtti. Ülkede bulunan cevherin yüksek kalitede ve %80 tenörlü olduğunu belirtti. Kenya da yatırım düşünülmesi durumunda her türlü bilgi ve kolaylığı sağlayacaklarını, COMESA ve Doğu Afrika Birliği üyesi olmaları nedeniyle bu sayede çok geniş bir pazara açılma fırsatı bulunabileceğini aktardı.

11 Ülkede bir çok mega projenin hayata geçeceğini, Mombasa-Kampala demiryolu hattı yenileme çalışması ve Kenya, Sudan ve Etiyopya ya ortak hizmet verecek Lamu limanı projesinin bu projelerden en önemlileri olduğunu aktardı. Bu projelerde kullanılacak çeliğin Türkiye den teminine sıcak baktıklarını belirtti. Bölge ülkelerinin mevcut ticari anlaşmalarının yakın zamanda ortak tek bir bloğa dönüştürülmesinin planlandığını, bu sayede Kenya da yapılacak yatırımlarla 1 milyar nüfuslu geniş bir bölgeye hitap edilebileceğini, dışa karşı yüksek miktarda belirlenecek olan tarifelerin bu şekilde kolaylıkla aşılabileceğini belirtti. d.standartlar Bürosu (Bureau of Standards)/ 19.09.2012 Katılmcılar: Jared Omondi Obewa, Standartlar Bürosu Müdürü S. Koray Demircan, Kenya Ticaret Müşaviri Namık K. Ekinci, ÇİB Yönetim Kurulu Başkanı Emrah Sazak, Ekonomi Bakanlığı İhr. Gen. Müd. Daire Başkanı Pınar Tokur, ÇİB Sektör Yöneticisi Nezih Karaman, ÇİB Dış İlişkiler Uzmanı Çelik İhracatçıları Birliği Başkanı Namık Ekinci ÇİB Ar&Ge ve Laboratuar projesi hakkında bilgi vererek, Türk çelik sektörüne hizmet vermek amacıyla kurulması planlanan laboratuarda çeşitli kalite ve sertifikasyonlara ilişkin testlerin yapılabileceğini, CARES ile bu konuda yapılacak işbirliğinde olduğu gibi Kenya ile de işbirliği yapılarak Türk üretici ve ihracatçı firmalara sertifika verilebileceği, Kenya ya giden mamullerin bu laboratuarda test edilebileceği konusunda bilgi verildi. Bu sayede hem üreticilerin bu tip maliyetlerinin düşürüleceği, hem de yurtdışına giden ürünlere ilişkin bir kontrol mekanizması yaratılması suretiyle Türk çeliğinin uluslararası pazardaki güvenilirliği ve saygınlığının korunmasının amaçlandığı belirtildi.

12 Standartlar Bürosu Müdürü Mr. Jared SGS, Intertek gibi çeşitli kuruluşlarla bu konuda işbirliği yapıldığını fakat gerekli altyapı sağlandıktan sonra ÇİB ile de bu tip bir işbirliğine gidilebileceğini, buna açık olduklarını belirttiler. Zira Çin ile de bu tip bir işbirliği yapıldığını, Çin li COC firmasının ithalat gözetimi yapabildiği bilgisini verdiler. İthalatçının gerekli akreditasyon ve anlaşma sağlandıktan sonra istediği onaylı gözetim kuruluşunu seçebileceğini, bu konuda karşılıklı bir anlaşma yapmaktan memnuniyet duyacaklarını belirttiler. ÇİB Başkanı Namık Ekinci ayrıca Türk çelik sektörü ve ürünlerinin kalitesi hakkında bilgi verdi. Türkiye nin çelik teknolojisinde öncü olduğunu, son teknoloji yatırımlarla ürün kalitesini sürekli iyileştirdiğini aktardı. e. Kenya Gelirler İdaresi (Kenya Revenue Authority) / 19.09.2012 Katılmcılar: Julius Musyoki, Yardımcı Denetçi Fatma S. Yusuf, Yardımcı Denetçi S. Koray Demircan, Kenya Ticaret Müşaviri Namık K. Ekinci, ÇİB Yönetim Kurulu Başkanı Emrah Sazak, Ekonomi Bakanlığı İhr. Gen. Müd. Daire Başkanı Pınar Tokur, ÇİB Sektör Yöneticisi Nezih Karaman, ÇİB Dış İlişkiler Uzmanı Bu birimin daha önce Finans Bakanlığı na bağlı olduğunu, 1995 te verginin toplanması ve yönetimi açısından ayrı bir birim olarak organize olduğunu aktardılar. Yönetsel açıdan idari bölgelere ayrıldıklarını belirttiler. Mombasa daki limanın ana merkez olduğunu ve ticaretin %95 inin buradan geçtiğini, bunun dışında hava kargosu ile de bir miktar ticaret yapıldığını belirttiler. Malların gümrükten girişinde C17B adlı bir giriş formu doldurulduğunu, online olarak malların değeri ve gümrük vergisinin bu şekilde belirlendiğini ve direkt olarak bankaya aktarıldığını söylediler. f. Kenya Ticaret Odası (Chamber Of Commerce) / 19.09.2012 Katılmcılar: Rukia Rashid, Direktör Dr. Felix Nyabuto Mogaka, Ülke İdare Memuru S. Koray Demircan, Kenya Ticaret Müşaviri Namık K. Ekinci, ÇİB Yönetim Kurulu Başkanı Emrah Sazak, Ekonomi Bakanlığı İhr. Gen. Müd. Daire Başkanı Pınar Tokur, ÇİB Sektör Yöneticisi Nezih Karaman, ÇİB Dış İlişkiler Uzmanı Ticaret Odası Direktörü ne Türk çelik sektörü hakkında detaylı bilgi verildi. Kendileri iki ülke arasında 60 milyar shilling ticaret açığı olduğunu, bu nedenle Türk iş adamlarını Kenya ya yatırım yapmak üzere davet ettiklerini böylece hem Kenya hem de bölgedeki diğer pazar olanaklarından faydalanılabileceğini belirttiler. Ülkede gelişmekte olan bir orta sınıf olduğunu, bir çok konut ve altyapı projesinin hayata geçirileceğini, iki ülke arasında çeşitli alanlarda ortaklıklar ve kültürel değişim programları yapılabileceğini söylediler.

13 Ticaret Odası üyelerinden Mr. George ülkede depoları olduğunu, hükümetin şu anda İhracat İşlemleri Bölgeleri (Export processing zones) üzerinde çalıştığını ve 5 yıl içerisinde kurulması planlanan bu bölgelerin gümrüksüz işlem yapacağını belirttiler. Buradan diğer ülkelere reexport yapılabileceğini veya yerel piyasaya mal temin edilebileceğini aktardılar. g.liman İdaresi (Port Authority) / 19.09.2012 Katılmcılar: Edward M. Kamau, Pazarlama Direktörü S. Koray Demircan, Kenya Ticaret Müşaviri Namık K. Ekinci, ÇİB Yönetim Kurulu Başkanı Emrah Sazak, Ekonomi Bakanlığı İhr. Gen. Müd. Daire Başkanı Pınar Tokur, ÇİB Sektör Yöneticisi Nezih Karaman, ÇİB Dış İlişkiler Uzmanı Liman İdaresi Pazarlama Direktörü Mr. Edward Kamau liman idaresinin bir devlet iktisadi teşebbüsü olduğunu, Mombasa limanının ana liman olduğu bununla birlikte Lamu da ikinci bir ticari liman kurulduğunu aktardı. Mombasa limanından Uganda, Ruanda, Sudan, Etiyopya, Doğu Kongo ve Tanzanya ya mal gittiğini, gelen malların %70 inin Kenya yerel piyasasına, kalanın ise re-export olarak bahsi geçen ülkelere gönderildiğini belirtti. 2011 yılında bir önceki yıla göre %5,4 büyüme olduğunu ve işlem hacminin 18,3 ten 20 milyon tona çıktığını aktardı. Ayrıca son dönemde konteynır yüklerinde de önemli miktarda artış yaşandığını, 250 bin tondan 770 bin tona çıkıldığını belirtti. Limandaki kapasite artışı ve ikinci bir konteynır limanının yapımı ile birlikte 2 milyon ton daha artış yaşanacağını ve inşa edilecek ikinci limanın daha büyük kapasiteli gemileri alabileceğini ve daha gelişmiş ekipmanlara sahip olacağını ekledi.ülkede raylı sistemin 1800 lü yıllardan kalma olduğunu, gelen kargonun %95 inin kamyonlarla taşındığını, hükümetin demiryolu taşımacılığını geliştirmeyi hedeflendiğini belirtti.

14 Haftada ortalama 2 çelik açık yük gemisinin geldiğini, genelde bu gemilerin max. 20-25 bin tonluk gemiler olduğunu belirttiler. Çelik mamulleri olarak kütük, çubuk, filmaşin, kangal, boru, profil gibi çeşitli ürünlerin geldiğini ana ticaret ortaklarının Türkiye, Güney Afrika, Dubai ve Kore olduğunu söylediler. Ağustos ayı içerisinde 52 bin tonluk çelik mamulü indiğini ve kamyon üstü teslim şeklinin kullanıldığını belirttiler. Kamyonların max. 28 MT mal yüklediği bilgisini verdiler. Çeliğe ilişkin gelen kargonun %40 ının transit geçtiğini, %60 ın ise yerel piyasaya gittiğini, transit kargonun ise %70 inin Uganda ya gittiğini aktardılar. G. Tanzanya Resmi Kurum Ziyaretleri a. Sanayi ve Ticaret Bakanlığı (Ministry of Industry and Trade)/20.09.2012 Katılmcılar: Dr. Abdallah O. Kigoda, Sanayi ve Ticaret Bakanı Gregory George Teu, Sanayi ve Ticaret Bakan Yardımcısı Eline S. Sikazwe, Sanayi Gelişim Direktörü Chibole T. Manumbu, Baş Ekonomist Aristedes R. Mbwasi, Kıdemli Ekonomist Yılmaz Akçınar, T.C. Tanzanya Ticaret Müşaviri Namık K. Ekinci, ÇİB Yönetim Kurulu Başkanı Emrah Sazak, Ekonomi Bakanlığı İhr. Gen. Müd. Daire Başkanı Pınar Tokur, ÇİB Sektör Yöneticisi Nezih Karaman, ÇİB Dış İlişkiler Uzmanı Sanayi ve Ticaret Bakanı Tanzanya nın Doğu Afrika bölgesinin ticari merkezi olmayı hedeflediğini, ülkenin 2025 yılına ilişkin bir büyüme vizyonu olduğunu bu tarihe gelene kadar ülkede orta-gelirli nüfusun büyük artış kaydedeceğini beklediklerini belirtti. Ülkede daha yeni doğalgaz ve petrol kaynaklarının bulunduğunu ve bunun daha da gelişmesini beklediklerini, bununla ilgili yatırım çekmeyi hedeflediklerini ekledi. 2025 yılı hedeflerine ulaşmada endüstriyel gelişimin en önemli konu olduğunu, ülkenin güneyinde Ganga ve Mchuchuma da cevher ve kömür araştırmalarının sürdüğünü, 2-3 sene içerisinde tamamlanmasının planlandığını belirtti. Tanzanya nın bu alanda Türkiye den öğrenecek çok şeyi olduğunu, bizi potansiyel yatırımcı olarak gördüklerini, ülkede temel sanayi altyapısının olmadığını, kendi endüstrilerini kurmak için bizim bilgi birikimimizden faydalanmak istediklerini ve birçok

15 alanda işbirliği olanaklarının mevcut olduğunu belirttiler. Özellikle güneyde serbest bölgeler kurduklarını ve bu bölgeye yatırımcı çekmek istediklerini, söylediler. Ülkede konut açığının ciddi boyutta olduğunu, ilk etapta 10 bin konutluk bir projenin bulunduğunu ve bununla ilgili olarak TOKİ ile görüşme yaptıklarını aktardılar. Ayrıca taşımacılık konusunda önemli projeleri olduğunu aktardılar. Demiryolunda yapacakları rehabilitasyondan dolayı önemli miktarda ray ihtiyaçlarının olacağını dile getirdiler. Türkiye nin ülkeye çelik ihracatının düşüş göstermesi ile ilgili olarak çelik konusunda işbirliği alanının çok olduğunu, daha gelişim sürecinin başında olduklarını ve altyapı ve inşaatla ilgili pek çok projenin hayata geçirileceğini, bu avantajın değerlendirilmesi gerektiğini belirttiler. Ayrıca Tanzanya dan birkaç delegasyonun Türkiye ye gittiğini, yakın dönemde bir ortak komisyon toplantısı yapılacağını ve bu çerçevede Türkiye ye geleceklerini bildirdiler. b. Tanzanya Yatırım Merkezi (Tanzania Investment Center) KAtılmcılar: Raymond P. Mbilinyi, Direktör Phina J. Lyimo, Kıdemli Yatırım Teşvik Memuru Yılmaz Akçınar, T.C. Tanzanya Ticaret Müşaviri Namık K. Ekinci, ÇİB Yönetim Kurulu Başkanı Emrah Sazak, Ekonomi Bakanlığı İhr. Gen. Müd. Daire Başkanı Pınar Tokur, ÇİB Sektör Yöneticisi Nezih Karaman, ÇİB Dış İlişkiler Uzmanı Yatırım İdaresi Direktörü ülkede yatırım ortamının çok elverişli olduğunu, Türkiye den yakın dönemde çeşitli heyetler geldiğini, Tanzanya dan da Türkiye ye 3 delegasyonun gittiğini belirtti. Ülkede konut açığının olduğunu ilk etapta 10 bin konutluk olduğunu ve buna ek olarak 1500 konutluk bir plan daha olduğunu bildirdi. 2025 hedefi doğrultusunda ülkede birçok yatırım yapılmasının gerektiğini, yer altı kaynakları çıkarılana ve sanayiye yönelik yatırımlar gerçekleşene kadar gelişimin ithalatla olacağını söyledi. Yatırımla ilgili çeşitli teşvikler olduğunu, bunların özetle sermaye malları, makine ve

16 inşaatta vergi istisnaları, %2,5 ithalat vergisi ve normalde %28 seviyesinde olan KDV nin %10 olarak alınması olduğunu belirtti. Tanzanya nın güneyinde demir cevheri yataklarının bulunduğunu ve NDC (National Development Corporation), Citroen-Honda ortaklığında pelet üretilerek ihraç edildiğini aktardı. İnşaat sektörünün ülkede hızla geliştiğini, 5 yıllık kalkınma planı içerisinde birçok altyapı yatırımı bulunduğunu, ayrıca petrol ve doğalgaz sektörünün gelişim sürecinde çeliğe yönelik ciddi talep olacağını bildirdi. c.ulusal Konut Şirketi (National Housing Corporation) Katılmcılar: Nehemiah Kyando Mchechu, Genel Direktör Mulembwa Munaku, Koordinatör Yılmaz Akçınar, T.C. Tanzanya Ticaret Müşaviri Namık K. Ekinci, ÇİB Yönetim Kurulu Başkanı Emrah Sazak, Ekonomi Bakanlığı İhr. Gen. Müd. Daire Başkanı Pınar Tokur, ÇİB Sektör Yöneticisi Nezih Karaman, ÇİB Dış İlişkiler Uzmanı Öncelikli olarak TOKİ ve Emlak Konut ile defalarca görüştüklerini belirttiler. Bu şirketin TOKİ nin 20 yıl önceki hali gibi olduğunu, kendilerinin bir devlet iştiraki olduğunu, 2010 yılında yeniden yapılandırıldığını ve Tanzanya nın en büyük sermayeli şirketi olduklarını belirttiler. Ülkede 4 milyon civarı konut ihtiyacı olduğunu, yıllık 200 bin talep olduğunu fakat tedarikin bunun %10 undan az olduğunu, dolayısıyla açığın gitgide arttığını söylediler. Ulusal Konut Şirketinin ülkede 17 bin konuta sahip olduğunu, bu konutların %90 ının kiraya verildiğini, temel hedeflerinin daha çok konut inşa etmek olduğunu ve artık satılık eve yönelmek istediklerini belirttiler. İlk etapta hükümete 15 bin ev inşa edeceklerini, bunun ülke koşullarına göre çok cüzi bir rakam olduğunu ama bunu başlangıç olarak gördüklerini belirttiler. Türkiye de inşaat teknolojisi ve en iyi uygulamaları görmeye geldiklerini ve iyi irtibatlar kurduklarını belirttiler. İş ortaklığına açık olduklarını, stratejik tedarikçiler ve müteahhitler aradıklarını, şu an birkaç projenin ihalesinin sürdüğünü ve bu ihalelere 5 Türk firmasının da katıldığı bilgisini verdiler. Ayrıca çelik yapılarla ilgili bilgi almak istediklerini, AVM ve iş merkezleri kurmak istediklerini belirttiler. Çok iyi arazilerde yerlerinin olduğunu, getirisinin yüksek olacağını söylediler. ÇİB Başkanı Namık Ekinci Türk çelik sektörü hakkında detaylı bilgi verdi. Ulusal Konut Şirketi Direktörü konut inşasında aynı zamanda inşaat malzemeleri konusunda da ortaklıklara açık olduklarını belirtti. 5 yıllık plan içerisinde 3 senede inşaatla ilgili ürünleri de üretmek istediklerini, bu süreçte ihale ve taleplerini tarafımıza ileteceklerini belirttiler.

17 H. Kenya Gazete İlanları ve Basında Türk Çelik Sektörü a. Kenya Daily Nation gazetesinde yer alan ilan:

18 b. Kenya The Standard gazetesinde yer alan haber.

19 c. Kenya The Star gazetesinde yer alan haber.

20 d. Kenya Business Daily gazetesinde yer alan haber.

21 e. Kenya The East African gazetesinde yer alan haber.

22 f. Kenya Business Daily gazetesinde yer alan haber.

23 I. Tanzanya Gazete İlanları ve Basında Türk Çelik Sektörü a. Tanzanya Daily News gazetesinde yer alan ilan: b. Tanzanya The Citizen ve Jambo Leo gazetelerinde yer alan haberler.

24

25 c. Tanzanya MTanzania ve Sunday News gazetelerinde yer alan haberler.

26 d. Tanzanya http://www.corporate-digest.com sector internet sitesinde yer alan haber. TURKISH DELEGATION TO HOLD BUSINESS TALKS WITH PRIVATE SECTOR A high-powered delegation of Turkish steel exporters is set to visit Tanzania in mid-september to meet with government officials and private sector commercial importers and industrial users of steel on possible business partnerships. The delegation comprising 22 Turkish steel manufacturers and exporters will arrive in the country on September 19th led by Mr. Namik Ekinci, the Chairman of the Turkish Steel Exporters Association. According to the delegation s itinerary, the team will hold meetings with key ministries in the country whose jurisdiction touches on steel and also private sector dealers in steel. The meetings will take place in the Tanzanian capital of Dar es Salaam. We are here to make contact with relevant government departments and private sector players who deal in steel. Tanzania has a very vibrant construction sector and we see this as a great partnership opportunity, said Mr. Ekinci. Currently, Tanzania has 21 steel industries producing approximately 200,000 tons of iron per annum. The industry utilizes scrap metal from factories and is at times forced to import scrap metal from neighboring countries to meet demand. Recent reports show that between 2007-2012, the demand of billets by the steel manufacturing industries has been between 600,000 and 700,000 tons equal to the smelting of 750,000 and 910,000 tons of scrap each year. The Turkish companies represented are offering a wide range of flat and long steel products to Tanzanian buyers, including HR/CR coils, diamond and tear-drop pattern plates, wire rods, billets, beams, bars, hollow sections, tubes, pipes and other steel products. Turkey has emerged very strongly on the global steel market and is today the second largest crude steel producer in Europe, and tenth largest in the world. Total crude steel production was expected to reach 38 million tons at the end of 2012, with exports or around 18.1 million tons worth US$ 15.4 billion in 2011. Tanzania has been enjoying a fast growing construction industry with an average growth rate of; 10.2 per cent.

29 İ. Kenya & Tanzanya Katılmcı Listesi NO: ŞİRKET ADI KİŞİ KATILMCI ADI SOYADI NO: 1 AGIR HADDECILIK A.S. 1 Mr. CETIN SAMI GURSES ŞİRKET ORTAĞI 2 3 CORBUS METAL IC VE DIS TİC. LTD. STI COLAKOGLU METALURJİ A.S COLAKOGLU METALURJİ A.S 2 Mr. FARUK CIMEN BÖLGE SATIŞ TEMSILCISI 3 Mr. ERDEM TURKER İHRACAT SORUMLUSU 4 Mr. EMRE SEN İHRACAT SORUMLUSU 4 DIRIL DEMIR CELIK SAN. Ve TIC. A.S. 5 Mr. ALI DIRIL GENEL MÜDÜR 6 DIRIL DEMIR CELIK SAN. Ve TIC. A.S. Miss. ASLI SAHIN İHRACAT MÜDÜRÜ 5 EE BATI İC VE DIS TİCARET LTD.STİ. 7 Mr. MEHMET EMRE EYUPOGLU ŞİRKET ORTAĞI 6 DILER DIS TIC. A.S 8 Mr. ARIF KERIM SAKARYA BÖLGE SATIŞ TEMSILCISI 7 FSD YAPISAL CELIK IMALATLARI VE INSAAT SAN. TIC A.S. 9 Mr. EMIN ERISIRGIL ŞİRKET ORTAĞI 8 HABAS SINAI VE TIBBİ GAZLAR ISTIHSAL ENDÜSTRİSİ 9 ICDAS CELİK ENERJI TERSANE VE ULASIM SANAYI A.S. 10 Miss. GAYE TURAN BÖLGE SATIŞ TEMSILCISI 11 Mr. OZGUN KUNDAK BÖLGE SATIŞ TEMSILCISI 10 IZMIR DEMIR CELIK SANAYI A.S. 12 Mr. HALIL EMRAH UGURSAL DIŞ TİCARET MÜDÜR YARDIMCISI 11 KAPTAN METAL DIŞ TİCARET VE NAKLİYAT A.S 13 Mr. OZGUR ULUSOY İHRACAT MÜDÜRÜ 12 KIBAR DIS TICARET A.S. 14 Mr. TOLGA ERDOGDU PAZARLAMA MÜDÜR YARDIMCISI 13 MTALL SAC SANAYI VE DIS TIC 15 Mr. CEVAT KIR GENEL MÜDÜR 14 MMT ULUSLARARASI DIS TIC. LTD. STI. 16 Mr. MEHMET ONULTAN GENEL MÜDÜR

30 NO: ŞİRKET ADI KİŞİ KATILMCI ADI SOYADI NO: 15 NK CELIK DIS TIC. LTD. STİ 17 Mr.TANSEL DEMIR SATIŞ MÜDÜRÜ 16 PROMEKS DIS TICARET A.S. 18 Mr. SIYAMI KORAY KIRCA BÖLGE SATIŞ TEMSILCISI 17 SAFIR METAL SANAYI VE DIS TICARET LTD.STI 19 Mr. TOLGA KESKİN ŞİRKET ORTAĞI 18 SAMETAL 20 Mr. CAGRI MEKER ŞİRKET ORTAĞI 19 TEZCAN GALVANİZLİ YAPI ELEMANLARI SAN. VE 21 Mrs. ASIYE AY TIC A.S DIŞ TİCARET MÜDÜRÜ 20 YOLBULAN METAL SAN. VE TIC. A.S. 22 Mr. ADIL OKAN İHRACAT MÜDÜRÜ 21 VILMEKS IC ve DIS TICARET ve METAL SANAYI A.S. 23 Mr. HUSEYIN BEHZAT ÖRNEK BÖLGE SATIŞ TEMSILCISI 22 ZENNA CELIK DIS TIC. LTD.STI. 24 Miss. EMINE AKSU ŞİRKET SAHİBİ 23 TURKISH STEEL EXPORTERS ASSOCIATION TURKISH STEEL EXPORTERS ASSOCIATION TURKISH STEEL EXPORTERS ASSOCIATION TURKISH STEEL EXPORTERS ASSOCIATION TURKISH STEEL EXPORTERS ASSOCIATION EKONOMİ BAKANLIĞI EKONOMİ BAKANLIĞI 25 Mr. NAMIK KEMAL EKINCI YÖNETİM KURULU BAŞKANI 26 Miss. PINAR TOKUR SEKTÖR YÖNETİCİSİ 27 Mr. ALI KERIM DILBER DIŞ PAZARLAR KOORDINATORU 28 Miss. SELMIN BALATA PR SPECIALIST 29 Mr. NEZIH ILTER KARAMAN DIŞ PAZARLAR UZAMANI 30 EMRAH SAZAK DAIRE BAŞKANI 31 ERKAN SALUR UZMAN YARDIMCISI