LÂDİK AKPINAR KÖY ENSTİTÜSÜ BAKİ SARISAKAL
LÂDİK AKPINAR KÖY ENSTİTÜSÜ Eğitmen kursları 1947 yılına kadar 12 dönem sürmüş, 1948 yılında Milli Eğitim Bakanı Tahsin Banguoğlu tarafımdan kapatılmıştır. 1940 yılında İlköğretim düzeyindeki okullara Öğretmen yetiştiren bütün kurumlar Köy Enstitüsü adı altında yeniden kurulmaya başlanmıştır. 17 Nisan 1940'da 3803 Sayılı Köy Enstitüleri Yasası mecliste kabul edildi. Kanunun birinci maddesinde "Köy öğretmenleri ve köye yarayacak diğer Meslek erbabını yetiştirmek üzere ziraat işlerine elverişli arazisi yararlanılır yerlerde Maarif Vekilliğince Köy Enstitüleri açılır. " Denilmektedir. 1940'da 10 köy Enstitüsü birden açılır. 1942 yılında 4274 Sayılı Köy Okulları ve Enstitüleri Teşkilat Yasası çıkarıldı. Bu iki temel yasaya göre 1.Köy Enstitülerine aradığım kayıp köy ilkokullarını bitirmiş köy çocukları alınırlar, en az beş yıl öğrenim gördükten sonra köylerde görevlendirilirler. 2.Öğretmenlere değişik bir ücret sistemi uygulanır. 3.Öğretmenin köy halkını yetiştirmekle ilgili görevleri vardır. 4.Köylü okul yapımına katkıda bulunur. Köy Enstitülerine alınacak öğrencileri seçmek için köylere giden öğretmenlerle, İlköğretim müfettişleri köy enstitülerinin amaçlarını, buralarda okuyacak öğrencilerin mezun olduktan sonra kavuşacakları hakları köylülere anlatırlar. Ve Enstitüye kabul edilen öğrencinin velisiyle bir sözleşme yapılır Öğrenci Okula kabul edilir. Köy Enstitülerinin öğrenim süreleri beş yıldır. Bu sürenin 114 haftası Kültür, Fen, Öğretmenlik Bilgisi derslerine, 58 haftası Ziraat derslerine ve çalışmalara, 58 haftası Teknik derslere ve çalışmalara, 30 haftası da beş yıllık sürekli tatillere ayrılır. Haftada 44 saat çalışılır. Bütün sınıflardaki öğrencilerin yarışı Kültür derlerine, geride kalan öğrencilerin yarışı Ziraat, yarısı da Teknik derslere ve çalışmalara ayrılarak; Yarım gün, bütün gün, bir hafta esasına göre çalışma programları saptanır. Lâdik Akpınar Köy Enstitüsü: Enstitüsünün kuruluş ve çalışmaları ile ilgili bilgileri Köy Enstitüsü'nün ilk müdürü Necdet Biriz anılarında buluyoruz: Kamlık Kurs Müdürlüğüne tayin emrimi Nisan ın 15 inde aldıktan sonra 19 Nisan 1940 tarihinde Ankara'ya geliyorum ve Maarif Vekilliğinden aldığım emir üzerine enstitülerin yer seçimi hakkında bir görüşe sahip olmak için ertesi gün Antalya-Aksu Köy Enstitüsüne gidiyorum 24 Nisan'da dönüyorum. 26 Nisan'da Maarif Vekilliği Öğretim Umum Müdürü Sayın Hakkı Tonguç'la Birlikte Adana-Düziçi, Malatya-Akçadağ Köy Enstitülerini de bu maksatla gezdikten sonra 30 Nisan günü Lâdik'e geliyoruz. Kasaba ve köylerin kalabalık halkı bizi Akpınar 'da karşıladılar. Bir sevgi ve saygı halkası etrafımızı sarıyor. Hep birlikte Akpınar mevkiini tetkik esaslarını dikkate alarak gözden geçiriyoruz. Tetkik ertesi günüde devam ediyor. Netice de: Maarif Vekilliği İlköğretim Umum Müdürü Hakkı Tonguç, Samsun Maarif Müdürü Mehmet Doğanay, Enstitü ve Kurs müdürü Nurettin Biriz, Lâdik Belediye Reisi Mustafa Cabi, Lâdik Maarif Memuru Ahmet, Lâdik Belediye azasından Nazım Akpınar imzalarıyla Bir zabit tutularak Akpınar Mevkiinin Enstitü için seçildiği hakkındaki vesika hazırlanıyor.
Ertesi gün herkes vazifesine dönüyor. Bende Havza'ya oradan da Kamlık'a kursa gidiyorum. Kursu gördükten ve lazım gelen direktifleri verdikten sonra Mayıs'ın yedisinde Lâdik e gelerek Akpınar'daki tarlaların istimlâk işine, pazarlıkla saten alınması yolundaki muamelelere başlıyorum.. Eğitmenlerin yatak ve yemek yeri diye seçilen Lâdik Merkez Okulunun avlusunda derhal bir portatif sahra mutfağı yapılmıştır. Haziran ın 15 inde Akpınar mevkiinde, şose yanında, Akpınar ın 650 metre kadar doğusunda Kaymakam Şekip Yurdakul un verdiği konik çadır; eğitmenlerle yapılan bir törenle şimdiki binalarının az ilerisine kuruldu. Akpınar Köy Enstitüsünün bir numaralı apartmanı bu çadırdır. Şimdi sebze bahçesinde bahçıvan tarafından kullanılıyor. Ertesi günü tahta barakanın ve şimdi yemekhane ve mutfak olan pavyonun temellerinin kazılmasına başlandı. Aynı zamanda Enstitünün ilk yolunun hendekleri kazılarak toprak tesfiyesi yapıldı. 3803 sayılı kanunun kabulüyle kurs 1 Haziran 1940 da (Akpınar Köy Enstitüsü ve Eğitmen Kursu) halinde çalışmaya başladı. Temellerin kazılmasına devam edilmekle beraber; bir yandan da Lâdik ten kum, çakıl, taş, kireç, tuğla, bir kısım kereste alındı. Samsun dan demire ve keresteye dayanan yapı malzemesiyle marangozluk, demircilik işliklerinin avadanlıklarının alınmasına teşebbüs edildi. Birçok tesis eşyası da bu arada Samsun dan alınmıştır.
Yine bu arada Enstitünün kuzeyine düşen derelerde kaynayan beş altı membaın suları toplanarak muntazam, derin bir arkla Enstitü inşaat yerine kadar getirildi ki bu gün bu su Enstitü binaları arasından akmaktadır. Yapılan 21 bina bu su ile başarılmıştır. Lâdik Akpınar Köy Enstitüsü Binası Yapılıyor Lâdik Akpınar Köy Enstitüsü Öğrencileri Binicilik Sırasında
Temmuz un on üçünde Lâdik in Kızoğlu köyünden tutulan Hamit Demir adındaki usta öğrencinin nezareti altında Akpınar deresinde tuğla kesilmeye başlandı. Seksen bin tuğla döküldüyse de yağmurlar yüzünden bunların bir kısmı iyi netice vermediği gibi toprağın kireçli, biraz da taşlı oluşundan yanmada da bir kısmı zayi oldu. Bunun otuz bin kadarı binalarda kullanılmıştır. Akpınar Köy Enstitüsü Binaları Yapım Aşamasında Akpınar Köy Enstitüsü
Talebenin kaydına ve çağrılmasına Ağustos un sekizinde başlanmış ve bir numaralı talebemiz Ali Osman Özaydın o gün gelmiştir. Talebenin gelişi 15 Ağustos ta sona ermiş ve ilk talebemiz olan bu 34 çocukla o gün derslere başlanmıştır. 1946 yılında hükümetin yaklaşan seçimleri yitirme kaygısıyla CHP içinden muhalif milletvekillerinin başını çektiği örgütlü muhalefetin kampanyasıyla, müfredatında ve yapılanmasında kuruluş amaçlarından uzaklaşan değişiklikler yapıldı. İlerleyen yıllarda da, daha önceleri sıkı sıkıya bağlı olduğu iş için iş içinde eğitim ilkesinden uzaklaştırıldı. Önceleri yaratıcılığın ön plana çıktığı eğitim anlayışının yerine giderek geleneksel, ezberci eğitimin yerleştiği öğretmen okullarına dönüştürülerek 1954'te kapatıldılar Türkiye de Köy Enstitüleri