Dış Yüzey Sıcaklığı Periyodik Olarak Değişen Kapalı Ortamlarda Birleşik Doğal Taşınım: Duvar Isı İşletimi Etkisi

Benzer belgeler
DUBLEKS EV GEOMETRİSİNE SAHİP KAPALI ORTAMLARDA FARKLI ISITMA YÖNTEMLERİNİN DOĞAL TAŞINIMLA ISI TRANSFERİ ÜZERİNE ETKİLERİNİN SAYISAL ANALİZİ

Anahtar Kelimeler: Doğal taşınımla ısı transferi, Engel, Periyodik olarak değişen sıcaklık profili.

Tabandan Isıtılan Kapalı bir Hacim İçerisine Yerleştirilen Açılı Plakanın Doğal Taşınım ısı Transferine Etkisi

Varol, A., Öztop, H., F., Varol, A. Gözenekli Ortamla Dolu Dik Üçgen Oyuklarda Doğal Taşınım İle Isı Geçişi, UHUK 2006, ODTÜ, Eylül 2006, Ankara

ÜÇGEN KAPALI ORTAMDA DÜŞEY YÜZEYE YERLEŞTİRİLEN ENGEL EĞİMİNİN DOĞAL TAŞINIMLA ISI TRANSFERİ ÜZERİNE ETKİSİNİN SAYISAL OLARAK İNCELENMESİ

GÜN İÇERİSİNDEKİ GÜNEŞ IŞINIMININ KAPALI ORTAMLARDAKİ DOĞAL TAŞINIMLA ISI TRANSFERİ ÜZERİNE ETKİLERİNİN SAYISAL İNCELENMESİ

T. C. GÜMÜŞHANE ÜNİVERSİTESİ MÜHENDİSLİK VE DOĞA BİLİMLERİ FAKÜLTESİ MAKİNE MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ MAKİNE MÜHENDİSLİĞİ DENEYLER 2

İKİ SABİT ISI KAYNAĞIYLA ISITILMIŞ EĞİK KARE BİR KAPALI BÖLGEDE DOĞAL KONVEKSIYONLA ISI TRANSFERİ

HAVALANDIRMALI BİR KANALDAKİ ELEKTRONİK ELEMANIN DOĞAL KONVEKSİYONLA SOĞUTULMASININ SAYISAL OLARAK İNCELENMESİ

İKİ LEVHA ARASINDAKİ LAMİNER AKIŞTA DEĞİŞKEN DUVAR KALINLIĞININ ISI TRANSFERİNE ETKİSİNİN SAYISAL ANALİZİ

ÇATI ARALARINDA MEYDANA GELEN DOĞAL TAŞINIMLA ISI TRANSFERİNİN ÇATI KATINDAKİ ISIL KONFORA ETKİSİNİN SAYISAL ANALİZİ

TAŞINIMIN FİZİKSEL MEKANİZMASI

ÇİFT CAMLI PENERELERDE ISI GEÇİŞİNİN İNCELENMESİ

BİR KÖŞE AKIŞI ETRAFINDAKİ ZORLANMIŞ TAŞINIMLA ISI TRANSFERİNE ISIL IŞINIMIN ETKİSİ THE EFFECT OF RADIATION ON FORCED CONVECTION FLOW AROUND A WEDGE

Bir Kenarı Açık Kanal İçerisinde Bulunan Elektronik Elemanın Soğutulmasının Sayısal Olarak İncelenmesi

Abs tract: Key Words: Meral ÖZEL Nesrin İLGİN

İÇERİSİNDE GÖZENEKLİ BLOKLAR BULUNAN KANALDA KARIŞIK KONVEKSİYONLA ISI TRANSFERİNİN SAYISAL OLARAK İNCELENMESİ

BİR YÜZEYİ AÇIK KÜBİK BOŞLUKTA ENGELLERİN DOĞAL TAŞINIMIN ÜZERİNDEKİ ETKİSİ

KARADENİZ TEKNİK ÜNİVERSİTESİ FEN BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ MAKİNA MÜHENDİSLİĞİ ANABİLİM DALI

TUĞLA İÇ GEOMETRİSİNİN ISI TRANSFERİ ÜZERİNE ETKİSİNİN İNCELENMESİ

YATAY KAPALI BİR ORTAMDA AYRIK ISI KAYNAKLARINDAN OLAN DOĞAL TAŞINIM AKIŞIN SAYISAL İNCELENMESİ

ISI TRANSFERİ. Doğal Taşınım

EŞANJÖR (ISI DEĞİŞTİRİCİSİ) DENEYİ FÖYÜ

İlk olarak karakteristik uzunluğu bulalım. Yatay bir plaka için karakteristik uzunluk, levha alanının çevresine oranıdır.

TAŞINIM VE IŞINIMLA BİRLEŞİK ISI TRANSFERİ DENEYİ

Hesaplamalı Akışkanlar Dinamiği (HAD)

Radyatör Arkalarına Yerleştirilen Yansıtıcı Yüzeylerin Radyatör Etkisi

Yrd. Doç. Dr. Tolga DEMİRCAN. Akışkanlar dinamiğinde deneysel yöntemler

Gözenekli Malzemelerde Isı İletim Katsayısının ve Kritik Yarıçapın Değişimi. Change of Thermal Conductivity and Critical Radius In Porous Media

MİKROKANALLAR VE MİKROTÜPLERDE TEK FAZLI ISI AKIŞINDA EKSEN BOYUNCA ISI İLETİMİ EKTİSİNİN ANALİZİ

SINIR ŞARTLARININ KAPALI ORTAMLARDAKİ DOĞAL TAŞINIMLA ISI TRANSFERİ VE SICAKLIK DAĞILIMINA ETKİSİNİN SAYISAL ANALİZİ

Corresponding author: Özet. Bu çalışmada yamuk kesit alanına sahip bir kanal içerisindeki hidrodinamik olarak

ÇARPAN OSİLASYONLU JETLERDE OSİLASYON KARAKTERİSTİKLERİNİN VE ÇARPMA MESAFESİNİN AKIŞ VE ISI TRANSFERİNE ETKİLERİNİN SAYISAL OLARAK İNCELENMESİ

KARE KESİTLİ YATAY BİR KANALDA LAMİNER KARIŞIK KONVEKSİYON AKIŞIN İNCELENMESİ Abuzer ÖZSUNAR

Key words: Double-glazed windows, triple-glazed windows, optimum air-layer thickness

ERCİYES ÜNİVERSİTESİ MÜHENDİSLİK FAKÜLTESİ ENERJİ SİSTEMLERİ MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ ISI TRANSFERİ LABORATUARI

MAK104 TEKNİK FİZİK UYGULAMALAR

ZAMANA BAĞLI DOĞAL ISI TAŞINIMININ DİKEY PLAKADA SAYISAL ANALİZİ

GÖZENEKLİ ORTAMLA DOLU YATAY BİR KANALDA BİRLEŞİK TAŞINIMIN SAYISAL ANALİZİ

RADYATÖR ARKALARINA YERLEŞTİRİLEN YANSITICI YÜZEYLERİN RADYATÖR ETKİNLİĞİNE ETKİSİ

ISI TRANSFERİ PROBLEMLERİNİN ANSYS WORKBENCH İLE HIZLI ANALİZİ VE KAYDIRILMIŞ LEVHADA ÖRNEK UYGULAMA

Gözenekli ortamda ikili geçirgenli yapının doğal taşınımla ısı ve kütle geçişine etkisi

ISI DEĞĠġTĠRGEÇLERĠ DENEYĠ

Journal of Engineering and Natural Sciences Mühendislik ve Fen Bilimleri Dergisi

YAMUK KESİTLİ KANAL İÇERİSİNDE LAMİNER AKIŞTA HİDRODİNAMİK VE ISIL OLARAK GELİŞMEKTE OLAN ISI TRANSFERİ PROBLEMİNİN SAYISAL OLARAK İNCELENMESİ

BOYUTSUZ SAYILAR VE FİZİKSEL ANLAMLARI

Numerical Investigation of the Effect of Needle Tilting Angle on Irrigant Flow Inside the Tooth Root Canal

İçindekiler 1 GENEL KAVRAM ve TANIMLAR 2 TEMEL YASALAR ve KORUNUM DENKLEMLERİ vii

HAVA ARAÇLARINDAKİ ELEKTRONİK EKİPMANLARIN SOĞUTULMASINDA KULLANILAN SOĞUTMA SIVILARININ PERFORMANSA BAĞLI SEÇİM KRİTERLERİ

7. BÖLÜMLE İLGİLİ ÖRNEK SORULAR

YARI-KÜRESEL ENGEL KONULAN BİR KANAL İÇERİSİNDE ISI GEÇİŞİ VE AKIŞIN SAYISAL İNCELENMESİ

T.C. TRAKYA ÜNİVERSİTESİ FEN BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ

LAMİNER ZORLANMIŞ KONVEKSİYON ŞARTINDA İKİ PARALEL LEVHA ARASINA YERLEŞTİRİLEN ENGELLERİN AKIŞ VE ISI TRANSFERİNE ETKİSİNİN SAYISAL OLARAK İNCELENMESİ

YALOVA ÜNİVERSİTESİ MÜHENDİSLİK FAKÜLTESİ ENERJİ SİSTEMLERİ MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ UYGULAMALI MÜHENDİSLİK MODELLEMESİ

BİLECİK ŞEYH EDEBALİ ÜNİVERSİTESİ MÜHENDİSLİK FAKÜLTESİ MAKİNE VE İMALAT MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ

EFFECTS OF CONJUGATE HEAT TRANSFER AND VISCOUS DISSIPATON FLOW OVER ON A VERTICAL PLATE

Numerical investigation of flow structure and temperature distribution of cavities with different shapes

GÖZENEKLİ BİR ORTAMDAKİ DÜŞEY PLAKA ÜZERİNDEN OLAN AKIŞA BİRLEŞİK ISI TRANSFERİ VE ISI ÜRETİMİNİN ETKİSİ

KARADENİZ TEKNİK ÜNİVERSİTESİ FEN BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ MAKİNA MÜHENDİSLİĞİ ANABİLİM DALI

ALÜMİNYUM KÖPÜK ISI KUYUSUNUN ISIL VE AKIŞ DAVRANIŞLARININ FARKLI GÖZENEKLİLİK DEĞERLERİ İÇİN ANALİZİ

Journal of Engineering and Natural Sciences Mühendislik ve Fen Bilimleri Dergisi

BAŞKENT ÜNİVERSİTESİ MAKİNE MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ MAK MAKİNE MÜHENDİSLİĞİ LABORATUVARI DENEY 4

ÇIKINTILI AYRIK ISITICILAR ÜZERİNDEKİ LAMİNAR KONVEKSİYON İLE ISI TRANSFERİNİN İNCELENMESİ

Karadeniz Fen Bilimleri Dergisi 7(1), 9-28, Karadeniz Fen Bilimleri Dergisi The Black Sea Journal of Sciences ISSN (Online):

BİR YÜZEYİNDEN ISITILAN KÜBİK BOŞLUKTA DOĞAL TAŞINIMIN İNCELENMESİ

BİR OFİS İÇİN TERMAL KONFOR ANALİZİNİN HESAPLAMALI AKIŞKANLAR DİNAMİĞİ YÖNTEMİ İLE MODELLENMESİ VE SAYISAL ÇÖZÜMÜ

Farklı Geometrilerden Oluşan Kanatçıklı Plakalı Isı Değiştiricileri İçin Isı Transferinin Üç Boyutlu Sayısal Olarak İncelenmesi

KAYMALI YATAKLAR I: Eksenel Yataklar

GÜNEŞ ENERJİLİ TABİİ SİRKÜLASYONLU ENDİREKT SICAK SU HAZIRLAMA SİSTEMLERİNDE KANATÇIK KULLANMANIN ISIL ANALİZİ

Dış Ortam Sıcaklığının Değişimine Bağlı Olarak Isı Köprülerindeki Isı Transferinin Sayısal Olarak İncelenmesi

FARKLI TİPTE MODELLENMİŞ GÜNEŞ DUVARLARININ ISIL PERFORMANSININ SAYISAL OLARAK İNCELENMESİ

Dikdörtgenler Prizması İçerisindeki Akışkanın Yüzey Gerilim Hareketleri ve Doğal Konveksiyon Hareketlerinin İncelenmesi

BİR YÜZEYİNDEN SOĞUTULAN KÜBİK BOŞLUKTA DOĞAL TAŞINIM

+ 1. ) transfer edilir. Seri. Isı T h T c sıcaklık farkı nedeniyle üç direnç boyunca ( dirençler için Q ısı transfer miktarı aşağıdaki gibidir.

Sabiṫ Isı Kaynaklı ve Sıcak Su Dolaşımı Isıtma. Karşılaştırmalı Analizi. Abstract: Key Words: Mehmet Emin ARICI

Abs tract: Key Words: Abdullah YILDIZ Mustafa Ali ERSÖZ

DEĞİŞKEN FİZİKSEL ÖZELLİKLİ AKIŞKAN İLE ISI TAŞINIMINA MANYETİK ALANIN ETKİSİNİN SAYISAL OLARAK İNCELENMESİ

BİNA DIŞ YÜZEYLERİNİN GÜNEŞ IŞINIMINI YUTMA ORANLARININ ISI AKISI AÇISINDAN ARAŞTIRILMASI

DEĞİŞİK HAVA HIZI DEĞERLERİ KULLANILARAK YERDEN ISITMA YAPILAN VE TAZE HAVA VERİLEN BİR OFİS İÇERİSİNDEKİ KONFOR KOŞULLARININ SAYISAL ANALİZİ

İNSAN VÜCUDUNDAN ORTAMA TAŞINIM, IŞINIM VE NEM TRANSFERİ İLE GERÇEKLEŞEN ISI TRANSFERİNİN BİRLEŞİK MODELLEMEYLE ÜÇ BOYUTLU SAYISAL ÇÖZÜMLEMESİ

Silindir Üzerinde Akış ve Isı Transferinin ANSYS ile Analizi : Problem Tanımı :

ISI YALITIMINDA FAZ DEĞİŞTİREN MALZEME KULLANIMI

ÇEV-220 Hidrolik. Çukurova Üniversitesi Çevre Mühendisliği Bölümü Yrd. Doç. Dr. Demet KALAT

İl Bazında Çift ve Üç Camlı Pencereler İçin Optimum Hava Tabakası Kalınlığı Analizi

ORİFİS TİPİ BLOKAJIN BORULARDA TÜRBÜLANSLI ISI TRANSFERİNE ETKİSİ. Öğr. Gör. Burhan CANLI. S.Ü. Teknik Bilimler Meslek Yüksekokulu

KARARSIZ HAL ISI TRANSFERİ

ÜÇ BOYUTLU SINIR TABAKA AKIŞLARININ KARARLILIK ÖZELLİKLERİNİN DOĞRUSAL KARARLILIK TEORİSİ YAKLAŞIMI İLE BELİRLENMESİ

YERDEN ISITMA SİSTEMİYLE İLGİLİ PARAMETRİK BİR ÇALIŞMA

KARARLI HAL ISI İLETİMİ. Dr. Hülya ÇAKMAK Gıda Mühendisliği Bölümü

BİLECİK ŞEYH EDEBALİ ÜNİVERSİTESİ MÜHENDİSLİK FAKÜLTESİ MAKİNE VE İMALAT MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ

GERİ BASAMAK AKIŞININ NÜMERİK ANALİZİ

YÜKSEK FROUDE SAYILARINDA ÇALIŞAN HİDROFOİLLER ÜZERİNDE SERBEST SU YÜZEYİ ETKİSİ ÖZET

8. HAFTA ZAMANA BAĞLI ISI İLETİMİ

Dikdörtgen Kesitli Kanallarda Laminer Akış ve Isı Transferinin Sayısal Olarak İncelenmesi

BÖLÜM 1: MADDESEL NOKTANIN KİNEMATİĞİ

İÇİNDE OTURAN İNSAN OLAN RADYATÖRLE ISITILAN BİR ODADAKİ ISIL KONFOR, AKIŞ VE ISI TRANSFERİNİN ÜÇ BOYUTLU SAYISAL ANALİZİ

TÜRBÜLANSLI AKIŞTA ISI TRANSFERİNİN BLOKLU YÜZEYLER İLE ARTTIRILMASI

ÇEV207 AKIŞKANLAR MEKANİĞİ KİNEMATİK-1. Y. Doç. Dr. Güray Doğan

Transkript:

Dış Yüzey Sıcaklığı Periyodik Olarak Değişen Kapalı Ortamlarda Birleşik Doğal Taşınım: Duvar Isı İşletimi Etkisi Buğra SARPER Öğr. Gör. Gümüşhane Üniv., Mühendislik Fakültesi Makina Mühendisliği Bölümü Gümüşhane bugrasarper@gumushane.edu.tr Orhan AYDIN Prof. Dr. KTÜ, Mühendislik Fakültesi Makina Mühendisliği Bölümü Gümüşhane oaydin@ktu.edu.tr ÖZET Bu çalışmada, kare şeklindeki kapalı bir ortam içerisinde periyodik doğal taşınım sayısal olarak incelenmiştir. Isıtılan duvardaki iletim etkisi de analize katılmıştır. Sonlu kalınlığa sahip duvarın dış yüzey sıcaklığı periyodik olarak değişmekte ve diğer düşey duvar sabit sıcaklıkta tutulmaktadır. Yatay duvarlar adyabatik olarak kabul edilmektedir. Rayleigh sayısı (Ra=10 5 ) ve boyutsuz periyod (τ p =0.1) değerleri sabit alınmış, boyutsuz genlik, A, ısı iletim katsayısı oranı, ve boyutsuz duvar kalınlığının, l ısı transferi ve faz gecikmesi üzerine etkileri değerlendirilmiştir. Anahtar Kelimeler: Doğal Taşınım, Kapalı Ortam, Birleşik Isı Transferi, Periyodik Sıcaklık Değişimi. Varying the Temperature of the Outer Surface of the United Natural Convection in Indoor Environments: The Effect of Wall Heat Conduction ABSTRACT In this study, periodic natural convection in a square enclosure is investigated numerically. Conduction in the heated wall is considered. The outer surface of the finite-thickness sidewall is varying periodically and the other vertical wall is maintained at a constant temperature. The horizontal walls are assumed to be adiabatic. Rayleigh number (Ra=10 5 ) and dimensionless period (τ p =0.1) is held constant. The effects of the dimensionless amplitude, A, the thermal conductivity ratio, and the dimensionless wall thickness, l on heat transfer and phase lag is considered. Keywords: Natural Convection, Enclosure, Conjugate Heat Transfer, Periodic Temperature Variation. Geliş Tarihi : 12.10.2014 Kabul Tarihi : 02.02.2015 Sarper B., Aydın O., "Dış Yüzey Sıcaklığı Periyodik Olarak Değişen Kapalı Ortamlarda Birleşik Doğal Taşınım: Duvar Isı İletimi Etkisi", Teskon 2015 Bildiriler Kitabı, s. 699-711, 2015. Tesisat Mühendisliği - Sayı 155 - Eylül/Ekim 2016 33 4-Bugra Sarper.indd 33 17.10.2016 14:52

1. GİRİŞ Kapalı ortamlarda doğal taşınım; binaların ısıl tasarımı-ısıl konforun sağlanması, güneş kolektörleri, elektronik cihazların soğutulması ve ısıl enerji depolama gibi uygulama alanları sebebiyle günümüzde araştırmacıların yoğun şekilde ilgilendiği bir konudur. Kapalı ortamlarda doğal taşınımla ilgili yapılan çalışmalar çoğunlukla sabit sıcaklık/sabit ısı akısı gibi daimi sınır koşullarını içermektedir. Bununla birlikte günlük hayatta ve uygulamada karşılaşılan birçok problem zamana bağlı değişen ısıl sınır koşullarını kapsamaktadır. Elektronik cihazların ani şekilde enerji ile yüklenmesine bağlı olarak baskı devre kartlarının yaydığı ısıdaki ani değişimler, günlük sıcaklık değişimlerine bağlı olarak konutların dış duvarlarında meydana gelen sıcaklık değişimleri ve güneş kolektörleri bu tür uygulamalara örnek olarak gösterilebilir. Literatürde kapalı ortamlarda doğal taşınım üzerine yapılan birçok çalışma mevcuttur. Zamana bağlı çalışmalar genellikle düşey duvarları farklı sıcaklıklarda tutulan, yatay duvarları yalıtılan kapalı ortamlarda doğal taşınım ile ilgilidir. Bu çalışmalarda düşey duvarlardan birine zamana bağlı değişen/periyodiıcaklık ya da ısı akısı sınır koşulu uygulanmaktayken, diğer duvar ise genellikle sabit sıcaklıınır koşuluna sahiptir. Kazmierczak ve Chinoda [1], Lakhal vd. [2], Oosthuizen [3] bu yüzeydeki periyodiıcaklık değişiminin frekans ve genliğinin ısı transferi üzerine etkilerini incelemiş, periyodiıcaklık koşulundan kaynaklanan rezonansın etkisi, Lage ve Bejan [4], Kwak ve Hyun [5], Kwak vd. [6], Zhao vd. [7] ve Ishida vd. [8] tarafından incelenmiştir. Hidrodinamik kararlılık Xia [9] tarafından çalışılmıştır. Kapalı ortamın yükseklik/genişlik oranının etkileri Cheikh vd. [10] tarafından, kapalı ortamın eğim açısının etkileri Kalabin vd. [11, 12] ve Wang vd. [13] tarafından, ışınımın etkileri El Ayachi vd. [14] tarafından incelenmiştir. Ayrıca, Antohe ve Lage [15] gözenekli ortamda, Ghasemi ve Aminossadati [16] içerisinde nano akışkan bulunan bir kapalı ortamda periyodik doğal taşınımı incelemişlerdir. Nithyadevi vd. [17] yan duvarlarından ayrık şekilde ısıtılan kapalı ortamda suyun yoğunluğunun en yüksek olduğu noktada, yoğunluk değişiminin periyodik doğal taşınıma etkilerini araştırmışlardır. Ayrıca Lakhal vd. [2] tabanından ayrık şekilde ısıtılan kapalı ortamda laminer doğal taşınımı incelemişlerdir. Literatürdeki birçok çalışmada, periyodik doğal taşınımda, sonlu kalınlığa sahip duvarın ısı iletimi etkisi ihmal edilmiştir. Chung vd. [18] periyodik ve periyodik olmayan sıcaklık koşullarında doğal taşınımı, duvar ısı iletimini de dikkate alaraayısal olarak incelemişlerdir. Farklı frekans değerleri için duvardaki iletimin, rezonans frekansındaki gecikmeye etkisini belirlemişlerdir. Zhang vd. [19], eğik bir kapalı ortam içerisindeki doğal taşınımda, duvarların ısı iletim ve ısıl yayılım katsayılarının ısı geçişi üzerindeki etkilerini belirlemişlerdir. Bu çalışmanın amacı ise Rayleigh sayısı ve boyutsuz periyodun sabit; boyutsuz genliğin ise farklı değerlerinde, duvar ve akışkanın ısı iletim katsayısı oranı, ve boyutsuz duvar kalınlığının, L w /L kapalı ortam içerisindeki ısı transferi ve faz gecikmesi üzerine etkilerini incelemektir. 2. SAYISAL YÖNTEM Şekil 1 de, incelenen kapalı ortamın geometrisi ve uygulanan sınır koşulları gösterilmektedir. İncelenen geometri, sol yüzeyinde sonlu kalınlıkta duvar bulunan kare şeklindeki kapalı ortamdır. Kapalı ortamın yatay duvarları iyi derecede yalıtılmış olup, sağ düşey duvar sabit sıcaklıkta tutulmaktadır. Sonlu kalınlığa sahip duvarın dış yüzey sıcaklığı ise periyodik olarak değişmektedir. Dış yüzeyin sıcaklık profili T h = T + asin 2πƒt olup, T ortalama duvar sıcaklığını, a sıcaklık değişiminin genliğini, f ise frekansı h h temsil etmektedir. T ortalama duvar sıcaklığı, soğuk h duvarın sıcaklığından her zaman yüksektir. İş akışkanı olarak hava kullanılmaktadır. Akımın 2 boyutlu ve laminer olduğu kabul edilmiştir. Akışkan sıkıştırılamaz olup, düşey momentum denkleminde akışkanın yoğunluk dışındaki termofiziksel özelliklerinin sıcaklıkla değişmediğini varsayan Boussinesq yaklaşımını içeren Navier Stokes ve enerji denklemleri aşağıdaki şekilde verilmiştir: a l 34 Tesisat Mühendisliği - Sayı 155 - Eylül/Ekim 2016 4-Bugra Sarper.indd 34 17.10.2016 14:52

Şekil 1. Kapalı Ortamın Geometrisi ve Kullanılan Sınır Koşulları u v Sınır koşulları: + = 0 (1) x y X=0 ve 0<Y<1 de θ= 1+Asin(2πτ/τ p ) ve U=V=0 (7) u u u p 2 u 2 u + u + ν = + υ( + ) (2) t x y x x 2 y 2 X=1+l ve 0<Y<1 de θ=0 ve U=V=0 (8) ν ν ν p 2 ν 2 ν +u +ν = +υ( + )+gβ(t T 0 ) (3) t x y y x 2 y 2 T T T 2 T 2 T + u + ν = α ƒ( + ) (4) t x y x 2 y 2 Duvar içerisinde: T 2 T 2 T α s( + ) (5) t x 2 y 2 Denklemleri boyutsuzlaştırmada kullanılan boyutsuz parametreler şu şekildedir: x y u ν T T c X =, Y =, U =, V =, θ =, H H a/h a/h T h T c αt ph 2 a υ τ =, P =, A =, Pr =, H 2 ρα T T a h c gβ(t T h c Ra = )H3 (6) υα θ Y=0 ve 0<X<1+l de = 0 ve U=V=0 (9) Y θ Y=1 ve 0<X<1+l de = 0 ve U=V=0 (10) Y Duvar-akışkan ara yüzeyinde ısı akısı ve sıcaklıürekli olmalıdır: k θ θ s = k s ƒ (11) X X ƒ Duvar-akışkan ara yüzeyinde yerel Nusselt sayısı: θ Nu(y,t) = [ ] x=l (12) X Yerel Nusselt sayısının duvar-akışkan ara yüzeyi boyunca integre edilmesiyle elde edilen ortalama Nusselt sayısı: 1 H Nu y = ʃ Nu(y,t)dy (13) H 0 Tesisat Mühendisliği - Sayı 155 - Eylül/Ekim 2016 35 4-Bugra Sarper.indd 35 17.10.2016 14:52

Yerel Nusselt sayısının bir periyod boyunca integre edilmesiyle elde edilen zaman ortalamalı yerel Nusselt sayısı: 1 τ+τ p Nu t = ʃ Nu(y,t)dt (14) τ p τ Boyutsuz genlik, periyod ve frekans sırasıyla A, τ p ve F ile gösterilmektedir. T 0 referans sıcaklık olup, T 0 = (T + T )/2 şeklinde hesaplanmaktadır. Duvar ve h c akışkanın ısı iletim katsayısı oranının, ısı transferi üzerine etkilerini doğru bir şekilde inceleyebilmek amacıyla duvar ve akışkanın ısıl kapasiteleri (ρc) s = (ρc) f birbirine eşit kabul edilmiştir. Navier Stokes ve enerji denklemleri, yukarıda belirtilen sınır koşullarıyla birlikte ticari bir hesaplamalı akışkanlar dinamiği yazılımı olan ANSYS Fluent programı kullanılarak çözülmüştür. Hesaplamalarda düşük hızda-sıkıştırılamaz akışlar için geliştirilen basınç temelli çözücü kullanılmış olup, momentum ve enerji denklemlerinin ayrıklaştırılması, ikinci dereceden akış yönlü fark yöntemi kullanılarak gerçekleştirilmiştir. Basınç-hız çiftinin çözümünde SIMPLE algoritması kullanılmıştır. Zamana bağlı çözümler gerçekleştirilirken zaman adımı için ikinci dereceden kapalı yöntem seçilmiştir. İterasyonlar her zaman adımında, yakınsama kriteri sağlanıncaya kadar devam ettirilmiştir. Yakınsama kriteri, λ süreklilik ve momentum denklemi için 10-6, enerji denklemi için ise 10-12 alınmıştır. φ aşağıdaki denklemde fiziksel büyüklüğü sembolize etmektedir. ϕ yeni ϕ eski ϕ λ (15) yeni Çözümlerde, sıcaklık ve yoğunluk değişimlerinin fazla olduğu sınırlara yaklaşıldıkça daralan, eş dağılı olmayan bir ağ yapısı kullanılmıştır. Ağ yapısından bağımsız çözümü elde etmek amacıyla, 60x50 den başlanılarak 130x120 ye kadar farklı ağ sıklıklarında çözümler gerçekleştirilmiştir. Sonuçların 90x80 ağ yapısından daha sık ağ yapılarında çok fazla değişmemesinden dolayı, l=0,1 iken 90x80 eş dağılı olmayan ağ yapısı, l=0,2 iken 100x80 eş dağılı olmayan ağ yapısı kullanılmıştır. Boyutsuz zaman adımı ise 0,01 olarak alınmıştır. Yürütülen çalışmanın doğruluğunu göstermek için literatür ile karşılaştırmalar yapılmıştır. Öncelikle, bir duvarın sonlu kalınlıkta ve ısı iletiminin dikkate alındığı bir kapalı ortam içerisinde daimi doğal taşınımı incelenmiş ve elde edilen sonuçlar Kaminski ve Prakash ın [20] sonuçlarıyla karşılaştırılmıştır. Başka bir çalışmada ise bir duvarından periyodiıcaklık değişimi uygulanan kapalı ortam için doğrulama çalışması yapılmıştır. Tablo 1 ve Tablo 2 de sunulan Tablo 1. Yapılan Çalışma ile Kaminski and Prakash [20] Tarafından Elde Edilen Sonuçların Karşılaştırılması Duvar-Akışkan Ara Yüzeyinde Elde Edilen Ortalama Nusselt Sayıları Gr Kaminski ve Prakash [20] Yapılan Çalışma Hata (%) 10 3 =5 1,02 1,02 0 =1 0,87 0,87 0 =10 1,04 1,04 0 10 5 =5 3,42 3,43 0,29 =1 2,08 2,09 0,48 =10 3,72 3,74 0,54 10 6 =5 5,89 5,90 0,17 =1 2,87 2,86 0,34 =10 6,81 6,82 0,15 Tablo 2. Yapılan Çalışma İle Kazmierczak and Chinoda [1] Tarafından Elde Edilen Sonuçları Karşılaştırılması Soğuk Yüzeyde Elde Edilen Zaman Ağırlıklı Ortalama Nusselt Sayıları A τ p Ra Kazmierczak ve Chinoda [1] Yapılan Çalışma Hata (%) 0,4 0,01 1,4x10 5 5,41 5,33 1,50 0,8 0,01 1,4x10 5 5,58 5,47 2,01 36 Tesisat Mühendisliği - Sayı 155 - Eylül/Ekim 2016 4-Bugra Sarper.indd 36 17.10.2016 14:52

her iki karşılaştırmadan da anlaşılacağı üzere elde edilen sonuçlar literatürle iyi bir uyum içerisindedir. 3. BULGULAR Kare şeklindeki kapalı ortamda periyodik birleşik doğal taşınım problemi, verilen sınır koşulları ile birlikte incelenmiştir. Çözümler gerçekleştirilirken Rayleigh sayısı Ra=10 5, Prandtl sayısı Pr=0,71, kapalı ortamın yükseklik/genişlik oranı ar=h/l=1, boyutsuz periyod τ p =0.1 değerleri sabit tutulmuştur. Boyutsuz genliğin iki farklı değerinde (A=0.4 ve 0,8), ısı iletim katsayısı oranı ( =1,10 ve 100) ve boyutsuz duvar kalınlığının (L w /L=0,1 ve 0,2) ısı transferine etkileri üzerinde durulmuştur. Farklı boyutsuz genlik değerleri için, boyutsuz duvar kalınlığı ve ısı iletim katsayısı oranının ısı transferi üzerine etkileri Şekil 2 de sunulmuştur. Duvarın dış yüzeyinin sıcaklığındaki periyodik değişim, duvarakışkan ara yüzeyinde elde edilen ortalama Nusselt sayısının da periyodik bir şekilde değişmesine sebep olmaktadır. Periyodiıcaklık değişiminin genliğindeki artışla birlikte duvar-akışkan ara yüzeyinde elde edilen ortalama Nusselt sayısının genliği de artmaktadır. Isı iletim katsayısı oranındaki artışla birlikte bu durum daha da belirgin olarak görülmektedir. Isı iletim katsayısı oranındaki azalma ve boyutsuz duvar kalınlığındaki artış, duvarın ısıl direncinde artışa sebep olmakta ve bu durum sıcaklık değişiminde faz gecikmesi ve sönümleme etkisine sebep olmaktadır. Isı iletim katsayısı oranı 100 değerini aldığında boyutsuz duvar kalınlığının faz gecikmesi ve sönümleme üzerine etkisi çok az olup, ortalama Nusselt sayısı değerleri birbirine çok yakındır. Isı iletim katsayısının 1 ve 10 değerlerinde boyutsuz duvar kalınlığındaki artışla birlikte ortalama Nusselt sayısı değerleri arasındaki fark artmakta, faz gecikmesi ve sönümleme etkisi belirgin bir şekilde hissedilmektedir. Boyutsuz duvar kalınlığı ve boyutsuz genliğin farklı değerlerinde, tek bir ısı iletim katsayısı oranı için duvar-akışkan ara yüzeyinde ortalama Nusselt sayısının zamana bağlı değişimi Şekil 3 te görülmektedir. Daha önce belirtildiği gibi, boyutsuz duvar kalınlığındaki artışla birlikte duvarın ısıl direnci artmaktadır. Bu durum ise faz gecikmesi ve ısı transferinde sönümlemeye sebep olmaktadır. Boyutsuz genliğin artışı ise yalnızca ortalama Nusselt sayısının genliğinde bir artışa sebep olmakta, faz gecikmesi ise boyutsuz genlikteki değişimden etkilenmemektedir. 4. SONUÇLAR Kare şeklindeki kapalı ortam içerisinde periyodik birleşik doğal taşınım sayısal olarak incelenmiştir. Rayleigh sayısı, Prandtl sayısı ve boyutsuz periyod değerleri sabit alınarak, boyutsuz genlik, ısı iletim katsayısı oranı ve boyutsuz duvar kalınlığının faz gecikmesi ve ısı transferine etkileri üzerinde durulmuştur. Yukarıda tanımlanan parametreler ışığında elde edilen sonuçlar şu şekilde sıralanabilir: Duvardaki ısı iletimi, ısı transferini etkilemektedir. Pratiği daha iyi temsil eden bu durum dikkate alınmalıdır. Pratikteki uygulamaların çoğunda sınır koşulları daimi değildir (zamanla değişmektedir). Bu durum akış ve ısı geçişi karakteristiklerini önemli derecede etkilemektedir. Boyutsuz duvar kalınlığındaki artış ve ısı iletim katsayısı oranındaki azalmayla birlikte duvarın ısıl direnci yükselmekte, bu ise duvar-akışkan ara yüzeyinde elde edilen ortalama Nusselt sayısı değerlerinin sönümlenmesine ve faz gecikmesine sebep olmaktadır. Boyutsuz genliğin artışı, ısı transferinde artışa sebep olurken, faz gecikmesi üzerinde herhangi bir etkisi yoktur. SEMBOLLER a Genlik A Boyutsuz genlik a r Kapalı ortamın yükseklik/genişlik oranı, H/L c Öz ısı l Boyutsuz duvar kalınlığı f Frekans F Boyutsuz frekans g Yerçekimi ivmesi G r Grashof sayısı, gβ(t T h c )H3 /υ 2 H Kapalı ortamın yüksekliği k r Isı iletim katsayısı oranı, / k f L Kapalı ortamın genişliği Duvar kalınlığı L w Tesisat Mühendisliği - Sayı 155 - Eylül/Ekim 2016 37 4-Bugra Sarper.indd 37 17.10.2016 14:52

Şekil 2. Farklı Boyutsuz Duvar Kalınlığı ve Isı İletim Katsayısı Oranları İçin Duvar-Akışkan Ara Yüzeyinde Ortalama Nusselt Sayısının Zamana Bağlı Değişimi a) A=0,4, b) A=0,8 38 Tesisat Mühendisliği - Sayı 155 - Eylül/Ekim 2016 4-Bugra Sarper.indd 38 17.10.2016 14:52

Şekil 3. Farklı Boyutsuz Duvar Kalınlığı ve Boyutsuz Genlik Değerleri İçin Duvar-Akışkan Ara Yüzeyinde Ortalama Nusselt Sayısının Zamana Bağlı Değişimi Nu Nusselt sayısı p Basınç P Boyutsuz basınç Ra Rayleigh sayısı, gβ(t T h c )H3 /αυ 2 t Zaman T Sıcaklık u x doğrultusundaki hız bileşeni U x doğrultusundaki boyutsuz hız bileşeni v y doğrultusundaki hız bileşeni V y doğrultusundaki boyutsuz hız bileşeni x, y Şekil 1 de gösterilen koordinatlar X, Y Boyutsuz koordinatlar YUNAN HARFLERİ a ısıl yayılım katsayısı β ısıl genleşme katsayısı υ kinematik viskozite λ yakınsama kriteri τ boyutsuz zaman τ p boyutsuz periyod ρ yoğunluk φ fiziksel büyüklük ALT İNDİSLER c soğuk duvar h sıcak duvar f akışkan 0 referans r oran s katı t zaman ortalaması y alan ortalaması KAYNAKLAR [1] Kazmierczak, M., Chinoda, Z., Buoyancy-Driven Flow in an Enclosure With Time Periodic Boundary Conditions, International Journal of Heat and Mass Transfer, 35, 1507-1518, 1992. [2] Lakhal, E. K., Hasnaoui, M., Vasseur, P., Bilgen, E., Natural Convection in a Square Enclosure Heated Periodically From Part of the Bottom Wall, Numerical Heat Transfer, Part A, 27, 319-333, 1995. [3] Oosthuizen, P. H., Unsteady Free Convective Flow in an Enclosure With a Stepwise Periodi- Tesisat Mühendisliği - Sayı 155 - Eylül/Ekim 2016 39 4-Bugra Sarper.indd 39 17.10.2016 14:52

cally Varying Side-Wall Heat Flux, International Journal of Numerical Methods For Heat and Fluid Flow, 9, 214-223, 1999. [4] Lage, J. L., Bejan, A., the Resonance of Natural Convection in an Enclosure Heated Periodically From The Side, International Journal of Heat And Mass Transfer, 36, 2027-2038, 1993. [5] Kwak, H. S., Hyun, J. M., Natural Convection in an Enclosure Having A Vertical Sidewall With Time-Varying Temperature, Journal of Fluid Mechanics, 329, 65-88, 1996. [6] Kwak, H. S., Kuwahara, K., Hyun, J. M., Resonant Enhancement of Natural Convection Heat Transfer in A Square Enclosure, International Journal of Heat and Mass Transfer, 41, 2837-2846, 1998. [7] Zhao, F. Y., Liu, D., Tang, G. F., Resonant Response of Fluid Flow Subjected to Discrete Heating Elements, Energy Conversation And Management, 48, 2461-2472, 2007. [8] Ishida, H., Takagi, Y., Kin, N., Yoshimura, H., Kawahara, G., Resonant Thermal Convections in a Square Cavity Induced By Heat-Flux Vibration on The Bottom Wall, Numerical Heat Transfer, Part A, 58, 20-40, 2010. [9] Xia, Q., Yang, K. T., Mukutmoni, D., Effect of Imposed Wall Temperature Oscillations on the Stability of Natural Convection in a Square Enclosure, Asme Jorunal of Heat Transfer, 117, 113-120, 1995. [10] Cheikh, N. B., Beya, B. B., Lili, T., Aspect Ratio Effect on Natural Convection Flow in A Cavity Submitted to a Periodical Temperature Boundary, Asme Journal of Heat Transfer, 129, 1060-1068, 2007. [11] Kalabin, E. V., Kanashina, M. V., Zubkov, P. T., Heat Transfer From the Cold Wall of a Square Cavity to the Hot one By Oscillatory Natural Convection, Numerical Heat Transfer, Part A, 47, 609-619, 2005A. [12] Kalabin, E. V., Kanashina, M. V., Zubkov, P. T., Natural Convective Heat Transfer in a Square Cavity With Time-Varying Side-Wall Temperature, Numerical Heat Transfer, Part A, 47, 621-631, 2005B. [13] Wang, G., Zeng, M., Ren, Y. C., Ozoe, H., Wang, Q. W., Transient Heat Flux Measurement of Natural Convection in an Inclined Enclosure With Time-Periodically-Varying Wall Temperature, Experimental Thermal and Fluid Science, 35, 105-111, 2011. [14] Ayachi, R. E., Raji, A., Hasnaoui, M., Bahlaoui, A., Combined Effect of Radiation and Natural Convection in a Square Cavity Differentially Heated With a Periodic Temperature, Numerical Heat Transfer, Part A., 53, 1339-1356, 2008. [15] Antohe, B. V., Lage, J. L., Amplitude Effect on Convection Induced By Time-Periodic Horizontal Heating, International Journal of Heat And Mass Transfer, 39, 1121-1133, 1996. [16] Ghasemi, B., Aminossadati, S. M., Periodic Natural Convection in a Nanofluid-Filled Enclosure With Oscillating Heat Flux, International Journal of Thermal Sciences, 49, 1-9, 2010. [17] Nithyadevi, N., Sivasankaran, S., Kandaswamy, P., Buoyancy-Driven Convection of Water Near Its Density Maximum With Time Periodic Partially Active Vertical Walls, Meccanica, 42, 503-510, 2007. [18] Chung, K. H., Kwak, H. S., Hyun, J. M., Finite-Wall Effet on Buoyant Convection in an Enclosure With Pulsating Exterior Surface Temperature, Int. J. Heat Mass Transfer, 44, 721-732, 2001. [19] Zhang, W., Zhang, C., Guang, X., Conjugate Conduction-Natural Convection in an Enclosure With Time-Periodic Sidewall Temperature And Inclination, Int. J. Heat Fluid Flow, 32, 52-64, 2011. [20] Kaminski, D. A., Prakash, C., Conjugate Natural Convection in a Square Enclosure: Effect of Conduction in one of The Vertical Walls, International Journal of Heat Mass Transfer, 29, 1979-1988, 1986. 40 Tesisat Mühendisliği - Sayı 155 - Eylül/Ekim 2016 4-Bugra Sarper.indd 40 17.10.2016 14:52