TÜRK - ALMAN ÜNİVERSİTESİ BİLİMSEL ARAŞTIRMA PROJELERİ YÖNERGESİ BİRİNCİ BÖLÜM Amaç, Kapsam, Dayanak ve Tanımlar Amaç ve Kapsam MADDE 1 Bu Yönerge; Türk - Alman Üniversitesi, Bilimsel Araştırma Projeleri kapsamında desteklenecek projelerin önerilmesi, değerlendirilmesi, kabulü, yürütülmesi, izlenmesi, sonuçlandırılması ve sonuçların duyurulması ile ilgili usul ve esasları; bunları yürütecek Komisyon un görev, yetki ve sorumluluklarını düzenler. Dayanak MADDE 2 Bu Yönerge; 10/4/2002 tarihli ve 24722 sayılı Resmi Gazete de yayımlanarak yürürlüğe giren Yükseköğretim Kurumları Bilimsel Araştırma Projeleri Hakkında Yönetmelik esas alınarak hazırlanmıştır. Tanımlar MADDE 3 Bu Yönergede geçen; a) Üniversite : Türk - Alman Üniversitesini, b) Rektör : Üniversite Rektörünü, c) Senato : Üniversite Senatosunu, d) Yönetim Kurulu : Üniversite Yönetim Kurulunu, e) Komisyon : Bilimsel Araştırma Projeleri Komisyonunu, f) Proje Birimi : Bilimsel Araştırma Projeleri Koordinasyon Birimini, g) Birim : Proje Yürütücüsünün kadrosunun bulunduğu fakülte, enstitü veya yüksekokulu, h) Alt Birim : Fakülteler ve yüksek okullarda bölümü, enstitülerde anabilim dalını, İKİNCİ BÖLÜM Komisyon, Proje Birimi, Proje Çeşitleri, Proje Önerilerinin Değerlendirilmesi Komisyon MADDE 4 (1) Amaç ve Kapsam maddesinde belirtilen görevlerin yürütülmesi için Rektör veya görevlendireceği bir öğretim üyesi başkanlığında Fen ve Sosyal Bilimler Enstitüleri Müdürlerinden ve Senato nun önerisiyle Rektör tarafından görevlendirilen, ulusal veya uluslararası atıf endekslerince taranan dergilerde yayını olan ve/veya yayınlarına bu endekslerce taranan dergilerde atıf yapılan en az beş en çok dokuz ve tek sayıda öğretim üyesinden oluşan bir komisyon kurulur. Komisyon üyeleri, Üniversite de var olan bilim dalları arasında denge gözetilmek suretiyle dört yıl için görevlendirilir. (2) Süresi biten üye aynı usulle yeniden görevlendirilebilir. Komisyon da asli görevleri nedeniyle bulunan üyelerin her ne şekilde olursa olsun esas görevlerinden 1
ayrılmaları halinde Komisyon daki görevleri de kendiliğinden sona erer. Enstitü müdürleri dışındaki komisyon üyeleri; görev, yetki ve sorumluluklarını yerine getirmediklerinin tespit edilmesi halinde, Senato nun önerisi üzerine Rektör tarafından görev süreleri dolmadan da görevden alınabilirler. Komisyonun İşleyişi MADDE 5- Komisyon, her ayın 15 ile 30 u arasında (Temmuz ve Ağustos ayları hariç) ve/veya başkanın çağrısı üzerine, salt çoğunlukla toplanır ve oy çokluğu ile karar alır. Komisyon un amacı, Üniversite nin akademik birimlerinin tümünde araştırma hayatını teşvik etmek, araştırma kültürünü yaygınlaştırmak, yeni alanlarda araştırmalara olanak tanımaktır. Bilimsel Araştırma Projeleri bütçesinin kullanılmasında ilke, bütçenin çok sayıda araştırmacıya, proje bazında destek sağlayacak şekilde dağıtılmasıdır. Proje Birimi MADDE 6- Yüksek Öğretim Kurumları Bilimsel Araştırma Projeleri Hakkında Yönetmelik uyarınca, Üniversite de yürütülen araştırma projelerinin idari, mali ve her türlü sekretarya hizmetlerinin yürütülmesi, koordine edilmesi, bütçe ödeneklerinin özel hesaba aktarılması ve özel hesaba ilişkin iş ve işlemlerin yürütülmesinden sorumlu, Rektörlüğe bağlı olarak kurulan birimdir. Proje Çeşitleri MADDE 7- Komisyon, Üniversite öğretim elemanlarından, en az doktora ya da sanatta yeterlik eğitimini tamamlamış araştırmacıların yürütücülüğünü yaptığı, aşağıdaki proje önerilerini değerlendirir; a) Genel Amaçlı Projeler (GAP): GAP teknolojik, ekonomik, sosyal, kültürel, sportif ve sanatsal gelişmeye katkıda bulunabilecek özgün çalışmalardır. Kalkınma Planı hedeflerine, Ülkemiz ve/veya Üniversitemiz bilim ve teknoloji politikalarına uygun projeler, sanayi kuruluşları, diğer üniversiteler, ulusal ve uluslararası kuruluşlar, kamu kurumları, sivil toplum örgütleri, vb. ile ortak yürütülen projeler ile disiplinlerarası projeler bu kapsamda öncelikli olarak değerlendirilir. Genel amaçlı projeler bütçe büyüklüklerine göre A ve B tipi genel amaçlı projeler olmak üzere iki grupta değerlendirilir. A tipi GAP: Komisyon tarafından önerilen, Üniversite Yönetim Kurulu nca onaylanan proje bütçesi limitinin üzerinde olan proje önerileridir. Bu tür projeler en çok üç yıl süreli olabilir. B tipi GAP: Bütçesi A tipi genel amaçlı projede anılan bütçe limitinin altında olan proje önerileridir. Bu tür projeler en çok iki yıl süreli olabilir. A ve B tipi GAP bünyesinde Üniversite öğretim üyeleri ve doktora ya da sanatta yeterlik eğitimini tamamlamış araştırmacıların bilimsel çalışmalarını ulusal veya uluslararası 2
kongre, konferans, sempozyum ve sanatsal etkinliklerde aktif katılımla sunabilmeleri için destek verilebilir. Bu destek kapsamında ödenebilecek harcırah unsurları ile kongre, konferans vb. katılım sayısı Üniversite Yönetim Kurulu nca belirlenir. Yapılacak her bir sunum için sunumda görev alan araştırmacılardan yalnızca birisine destek verilir. b) Altyapı Projeleri: İlgili birimin öğretim üyelerinin katılımı ile hazırlanan, fakülte dekanlıkları veya enstitü müdürlükleri tarafından önerilen ve bilimsel araştırma ve eğitim altyapısını geliştirmek amaçlı çokdisiplinli projelerdir. Kalite arttırma çalışmalarına yönelik projeler de bu kapsamda desteklenebilir. Bu tür projeler en çok üç yıl süreli olabilir. Bu projelerin yöneticiliğini ilgili birimin yöneticisi veya onun yetkilendireceği bir kişi yapar ve proje, proje ekibince yürütülür. Proje yöneticisi, üstlendiği altyapı projesi sonuçlanmadan asli idari görevinin sona ermesi durumunda, proje yöneticiliğini, yeni birim yöneticisine devretmek üzere görev değişimi tarihinden sonra en geç bir ay içerisinde bir durum raporu ile Komisyon a başvurur. c) Uluslararası İşbirliği Projeleri: Uluslararası işbirliği projeleri, Almanya daki partner üniversiteler ile ortak bilimsel araştırma-geliştirme projelerinin teşvik edilmesi, hedefleri doğrultusunda geliştirilmesi için desteklenen projelerdir. Bu tür projeler en fazla üç yıl süreli olabilir. Proje Önerilerinin Değerlendirilmesi MADDE 8 Proje önerileri, Temmuz ve Ağustos ayları hariç, proje yöneticisi tarafından Proje Birimi ne sunulur. Birim yöneticisi, proje önerisine ilişkin kendi görüşünü ve ilgili Alt Birim yöneticisinin görüşlerini başvuru tarihinden itibaren bir ay içerisinde Proje Birimi ne gönderir. Birim ve alt birim yöneticileri bildirdikleri gerekçeli görüşlerinde aşağıdaki konuları dikkate alırlar: 1) Projenin ilgili birimde/alt birimde yürütülebilirliği, 2) Talep edilen makine teçhizat, kitap, sarf malzeme ve hizmet alımlarının ilgili projenin yürütülmesi için gerekli olup olmadığı ve ne sıklıkla kullanılacağı, 3) Proje çerçevesinde talep edilen teçhizatın veya benzerlerinin ilgili birimde/alt birimde hali hazırda bulunup bulunmadığı, 4) Satın alınması istenen hizmetlerin ilgili birimde/alt birimde yapılıp yapılamayacağı, 5) Talep edilen teçhizatın ilgili birimde/alt birimde yapılabilecek diğer çalışmalarda kullanılıp kullanılamayacağı. Proje Birimi alınan görüşlerle beraber proje önerilerini Komisyon a sunar. MADDE 9 (1) Komisyon, proje tipine göre, her bir proje önerisinin, özgünlük, yapılabilirlik ve yaygın etki kriterleri bakımından değerlendirilmesini sağlamak üzere, proje konusunda uzman hakem/hakemler belirler. (2) Genel amaçlı proje önerilerinin değerlendirilmesi amacıyla A tipi genel amaçlı proje önerileri en az iki hakeme, B tipi genel amaçlı proje önerileri ise en az bir hakeme 3
gönderilir. Hakemler proje ile ilgili görüşlerini, aşağıda belirtilen ölçekleri dikkate almak sureti ile, en geç bir ay içinde Komisyon a sunar. Komisyon hakem raporlarına dayanarak proje önerilerini sonuca bağlar. Proje önerilerinin hakemler tarafından değerlendirilmesinde aşağıda belirtilen ölçekler dikkate alınır; Çok İyi İyi Orta Zayıf Özgünlük 3 2 1 0 Yapılabilirlik 3 2 1 0 Yaygın Etki 3 2 1 0 (4) Hakemler önerilen proje bütçesinin ve süresinin uygunluğunu da değerlendirirler. (5) Hakemler ayrıca etik kurul görüşünün gerekli olup olmadığı konusunda görüş bildirir. (6) Proje kapsamında çeşitli kurum ve kuruluşlardan özel izin gerektiren çalışmaların bulunması halinde, bu izinlerle ilgili sürecin başlatılması proje yöneticisinin sorumluluğundadır. (7) Komisyon uluslararası işbirliği ve altyapı projelerinin değerlendirilmesinde, iç/dış hakemlerin görüşüne başvurarak hazırladığı değerlendirme raporunu Rektör ün onayına sunar. MADDE 10 Komisyon, hakemlerden gelen raporları dikkate alarak, proje önerisinin desteklenip desteklenmeyeceğine, desteklenecek ise ne ölçüde destekleneceğine karar verir. Desteklenmesi uygun bulunan projeler için hazırlanan sözleşme Rektör ün onayı ile kesinleşir. Proje önerisi hakkında son karar proje yöneticisine ve ilgili birime bildirilir. Sözleşme tarihi, projenin başlangıç tarihidir. Desteklenmesi uygun bulunmayan proje önerileri hakkındaki gerekçeli karar proje yöneticisine bildirilir. Bildirimi takiben proje yöneticisi, kendisine bildirilen görüş ve öneriler doğrultusunda proje önerisini yeniden düzenleme hakkına sahiptir. Proje yöneticisi kendisine bildirilen görüş ve öneriler doğrultusunda yeniden düzenlenmiş proje önerisini, takip eden 6 ay içerisinde Proje Birimine tekrar sunabilir. Bu durumda proje önerisi Komisyon tarafından tekrar değerlendirilir. Bu değerlendirme sürecinde gerekirse hakemlerden tekrar görüş istenebilir. Desteklenmesi uygun bulunmayan proje önerileri en fazla iki kez düzenlenebilir. ÜÇÜNCÜ BÖLÜM Projenin Uygulanması, Proje İptali Projenin Uygulanması MADDE 11 Proje yöneticisi, geçmiş dönemdeki çalışmalarla ilgili bilgilerin yer aldığı, Komisyon ca kabul edilen Proje Gelişme Raporu Formu na uygun hazırlanmış bir gelişme raporunu, altı ayda bir olmak üzere ve sözleşmede belirtilen tarihlerde, bir kopya 4
olarak Komisyon a sunulmak üzere Proje Birimi ne teslim eder. Gelişme raporu konunun uzmanları arasından Komisyon ca belirlenen Proje İzleyicisi veya Proje İzleyicileri tarafından incelenir. Komisyon, izleyici raporuna dayanarak, gelişme raporuyla ilgili önerisini proje yürütücüsüne bildirir. Sürdürülmesi uygun bulunmayan projelerle ilgili karar Komisyon tarafından verilir. MADDE 12 Proje yöneticisi, kamu kurumlarının uymak zorunda oldukları etik davranış mevzuatına, insan ve hayvanların deneysel amaçla kullanılmasının gerekli olduğu hallerde mevzuat hükümlerine, projenin yürütülmesi sırasında evrensel nitelikli bilimsel araştırma ve yayın kurallarına ve Türk-Alman Üniversitesi Bilimsel Araştırma ve Yayın Etiği Yönergesi ne uymak ve uyulmasını sağlamakla yükümlüdür. MADDE 13 Projeler esas olarak önerilen süre içinde ve Komisyon ca kabul edilen bütçe ve harcama planına göre tamamlanır. Gerekli durumlarda; ek süre, ek bütçe, harcama planı değişikliği, bütçe kalemleri arasında aktarma, satın alınacak teçhizat, malzeme veya hizmetlerde değişiklik, onaylanan bütçe içinde ek teçhizat, malzeme veya hizmet alımı, proje personelinde değişiklik ve süre dondurma istekleri, proje yöneticisinin Komisyon a yapacağı gerekçeli başvuru üzerine, Komisyon tarafından değerlendirilir ve karara bağlanır. Komisyon, gerekli gördüğü takdirde, Proje İzleyicisinden de görüş alabilir. Genel amaçlı projeler ve altyapı projeleri için verilecek ek süre bir yılı, ek bütçe ise, ilk onaylanan bütçenin %20 sini aşamaz. Lisansüstü projelerinde ek bütçe talepleri sonucunda oluşacak toplam bütçe, bu tür projeler için belirlenen azami destek miktarını aşmadığı takdirde değerlendirmeye alınır. Altyapı projelerinin ve genel amaçlı projelerin ek süresi içinde ek bütçe talebinde bulunulamaz. Madde 19 da belirtildiği haliyle bir Fikri Mülkiyet Hakları Başvuru Sözleşmesi imzalanması durumunda sözleşmede belirtilen destek miktarı ek bütçe olarak verilebilir. MADDE 14 Gerekli görülen hallerde Komisyon veya Proje İzleyicisi, proje ile ilgili çalışmaları yerinde izleyebilir. Proje İzleyicisi, izlemesi sonucunda elde edilen olumlu ya da olumsuz görüşünü, Komisyon a yazılı olarak bildirir. MADDE 15 (1) Projenin tamamlanmasından sonra, en geç iki ay içerisinde, tüm araştırma sonuçlarını içeren ve Komisyon ca kabul edilen Proje Sonuç ve Kapanış Formlarına uygun hazırlanmış Proje Sonuç Raporu ile Proje Kapanış Raporu Komisyon a sunulmak üzere Proje Birimi ne teslim edilir. Proje Sonuç Raporu ve Proje Kapanış Raporu, öncelikle Proje İzleyicisi, ardından Komisyon tarafından içerik açısından incelenir. Düzeltme gerekli görüldüğü takdirde, Komisyon, proje yöneticisinden verilen ek süre içinde gerekli düzeltmeleri yapmasını ister. Düzeltmeler Komisyon ca gerekli görüldüğü takdirde Proje İzleyicisi tarafından da kontrol edilir. (2) Proje Kapanış Raporu ile birlikte uygun bulunan Proje Sonuç Raporu, Komisyon ca kabul edilir. Düzeltmeleri uygun bulunmayan Proje Sonuç Raporu, Komisyon ca reddedilir. 5
MADDE 16 Komisyon ca kabul edilen sonuç raporu, proje yöneticisi tarafından bir kopya olarak Proje Birimi ne teslim edilir. Proje İptali MADDE 17 Özellikle aşağıdaki hallerde Komisyon kararı ile projeler iptal edilir: a) Projenin mali desteğiyle sağlanan her türlü sarf malzeme, kitap, yazılım, demirbaş veya hizmetlerin proje amacı dışında kullanımı, b) Komisyon ca kabul edilen bir mazeret gösterilmeden, gelişme raporunun bir aydan, sonuç ve/veya kapanış raporunun iki aydan fazla gecikmesi, c) Komisyon ve/veya Proje İzleyicisi tarafından projede ilerleme kaydedilmediğinin tespit edilmesi, ç) Genel Amaçlı Projelerde her hangi bir nedenle proje yöneticisinin görevden ayrılması, d) Ard arda iki döneme ait proje gelişme raporunun olumsuz görülmesi, e) Proje Sonuç Raporunun veya Proje Kapanış Raporunun, yapılan uyarı ve verilen ek süreye rağmen verilmemesi, doğrudan reddedilmesi, düzeltilmemesi veya önerilen düzeltmelerin iki kez reddedilmesi, f) Proje öneri, gelişme, sonuç veya kapanış raporlarında yanlış bilgi verilmesi, g) Yönergenin 12 inci maddesine aykırılık saptanması. MADDE 18 İptal edilmiş projeler için satın alınıp yürütücüye teslim edilmiş her türlü sarf malzeme, kitap, yazılım, demirbaşlar geri alınır. 17 nci maddenin (a), (f) ve (g) bentlerine dayanılarak projesi iptal edilen yönetici, 3 yıl süreyle yeni bir genel amaçlı proje başvurusu yapamaz. 17 nci maddenin (b), (c), (d) veya (e) bentlerine dayanılarak veya diğer bir sebepten projesi iptal edilen yönetici 1 yıl süreyle yeni bir genel amaçlı proje başvurusunda bulunamaz. DÖRDÜNCÜ BÖLÜM Çeşitli ve Son Hükümler Fikri Mülkiyet Hakları MADDE 19 Proje kapsamında yapılan çalışmalar sonucu ortaya çıkan buluşlar hakkında Üniversite Fikri Mülkiyet Hakları Yönergesi uygulanır. Diğer Hükümler MADDE 20 (1) Proje yöneticisi, bir hakemli dergide proje konusu ile ilgili en az bir çalışmasını yayınlamakla yükümlüdür. Bu yükümlülüğün yerine getirilmiş olması hali, yeni proje başvurularında dikkate alınır. (2) Proje yöneticileri aynı anda ikiden fazla proje yönetemezler. MADDE 21 Proje kapsamında satın alınan her türlü sarf malzeme, kitap, yazılım ve demirbaşlar ilgili birimin taşınır kayıtlarına alınır. Sonuçlanmış veya iptal edilmiş proje için 6
satın alınan her türlü sarf malzeme, kitap, yazılım ve demirbaşlar, ilgili birimin görüşü dikkate alınarak, başka projelerde kullanıma tahsis edilebilir. MADDE 22 Devam etmekte olan ya da tamamlanmış bulunan projelerle ilgili yapılacak her türlü yayımda (bildiri, makale, sunu, teknik not vb.) Bu çalışma Türk - Alman Üniversitesi Bilimsel Araştırma Projeleri Komisyonu nca kabul edilen...nolu proje kapsamında desteklenmiştir ( This study was supported by Turkish German University Scientific Research Projects Commission under the grant no:... ) dipnotu konulması ve yayımların bir kopyasının Proje Birimi ne gönderilmesi zorunludur. Hüküm Bulunmayan Haller MADDE 23 Bu Yönergede hüküm bulunmayan hususlarda Yükseköğretim Kurumları Bilimsel Araştırma Projeleri Hakkındaki Yönetmelik hükümleri ile genel hükümler uygulanır. Yürürlükten Kaldırılan Yönerge Madde 24 23.07.2014 tarih ve 2014/37 sayılı Senato Kararı ile kabul edilen Türk- Alman Üniversitesi Bilimsel Araştırma Projeleri Yönergesi yürürlükten kaldırılmıştır. Yürürlük MADDE 25 Bu Yönerge Senato nun onay tarihinden itibaren yürürlüğe girer. Yürütme MADDE 26 Bu Yönerge Rektör tarafından yürütülür. 7