a AİLE HEKİMLİĞİNİN GELİŞİMİ VE TEMEL İLKELERİ DR. HATİCE BİLGİN
Genel Bilgiler 19. yüzyıl ikinci yarısı mikroskobun gelişmesi, anestezinin tıbbın kullanım alanına girmesi, sanayi ve teknolojinin gelişmesi, bilgilerin hızlı gelişmesi,
20.yüzyıl Branşlaşma Tedavi şekillerine göre (cerrahi,dahiliye) Yaşa (geriatri,pediatri) Cinse (kadın hastalıkları) Hastalığın tuttuğu organlara göre(nefroloji,kardiyoloji)
1923 Amerikalı hekim Francis Peabody
1950 öncesi Dünya Savaşları Birleşmiş Milletler Örgütü (1945) Dünya Sağlık Örgütü (1948) Ekonomik çöküntü Sağlık konusunda sınırlı kaynakların verimli kullanımı
DSÖ Prensipleri Herkese gereksindiği hizmet götürülmeli, Örgütün işletme maliyeti ülke kaynaklarını aşmamalı, Kullanılan teknoloji ülke olanaklarına uygun olmalı ve olanaklar el verdikçe bu teknoloji geliştirmeli,
Kişiye yönelik koruyucu hekimlik hizmetleri ile ayakta ve evde hasta tedavisi hizmetleri entegre olarak yürütülmeli, Tedavi hizmetlerinin örgütlenmesinde hastaların ayakta ve evde tedavisi ile hastanede tedavisi bir bütün olarak ele alınmalıdır.
1950-1970 General practitioner uygulaması Henüz hiçbir konuda uzmanlaşmamış tıp fakültesi mezunları Uzmanlaşmış hekimlerin ileri teknoloji desteğiyle geliştirilen, tanı ve tedavi yöntemlerini kullanacaklardı.
General practitioner uygulamasının sıkıntıları Hekimler açısından; Yeni mezun hekimlere organik tıp öğretiliyor, sağlığın sosyal yönü kavratılamıyordu. Uzmanlaşamamış hekimlerin mesleki,sosyal ve ekonomik tatmini daha azdı. Hekimlerin kendini geliştirmesine kapalıydı, çünkü kariyer ihtimali yoktu, Klinik uzmanlıklar denetleyici rolüne soyunmuşlardı.
Hastalar açısından; Yeniden hastanelere ve branşlaşmış hekimlere yönelme, Hastanelerin iş yükünde artma ve sağlık hizmetinin kalitesinde düşme, Tıbbi olmayan alternatif tedavi yöntemlerine yönelme,
1966 Case Western Reserve University Cleveland dan John Millis; Millis Raporu Birinci basamak sağlık bakımı için mezuniyet sonrası eğitimin gerekliliği
William Willard ;Willard raporu Family practice adında yeni bir uzmanlık dalı kurulmasını öngördü. American Board of General Practice olan kuruluşun adını, American Board of Family Practice olarak değiştirildi.
Avrupa da; 1952 yılında İngiltere de College of General Practitioners ( Genel Pratisyenler Koleji) 1963 yılında Edinburg da aile hekimliğinin ilk üniversite kürsüsü kuruldu. 1967 yılında UEMO (Avrupa Genel Pratisyenler Birliği) kuruldu.
1986 yılında Aile Hekimleri eğitimleri için asgari bir standart oluşturulmasını amaçlayan yönetmelik kabul edildi. Bu gelişmeler yıllar içerisinde farklı aile hekimliği tanımları oluşmasına sebep oldu.
1970 de ve Hollanda, İkinci Avrupa Aile Hekimleri Eğitimi Toplantısı Yaş,cinsiyet ve hastalık ayrımı yapmaz. Kişiler,aileler ve belirli bir topluluğa kişisel,sürekli bakım verir. Hastalarına ; muayenehanesinde,evde ve bazen bir klinik yada hastanede bakar. Amacı erken tanı koymaktır. Hastalık ve sağlık hakkındaki düşüncelerine fiziksel,psikolojik ve sosyal faktörleri de dahil eder. Kendisine bir hekim olarak getirilen tüm sağlık problemleri hakkında bir ilk değerlendirme yapar.
Kronik,tekrarlayıcı yada terminal hastalığı olan hastaların devamlı bakımını üstlenir. Diğer medikal ve paramedikal uzmanlarla birlikte çalışır. Sağlıkta kaliteyi arttırmak için tedavi,koruma ve eğitim hizmetleri arasında nasıl ve ne zaman geçiş yapılacağını bilir. Topluma karşı da profesyonel sorumluluğu olduğunu unutmaz.
1991 yılı Dünya Aile Hekimliği Akademileri Birliği(WONCA) Aile hekimi tıbbi bakıma gereksinimi olan herkese çok yönlü bakım verir Gerekli olduğunda diğer sağlık personelini hizmet sunması için organize eder. Aile hekimi bakım gereksinen herkesi kabul eden bir genelci olarak işlev görür. Irk,din,kültür yada sosyal sınıf ayrımı gözetmeksizin kişiyi aile,aileyide toplum bağlamında ele alır.
Hastalarının kültürel,sosyoekonomik ve psikolojik zeminlerini bilir Klinik yeterliliğe sahiptir. Kapsamlı ve devamlı bir bakım verme sorumluluğunu üstlenir. Profesyonel olarak hizmet ettiği topluluğa bakım sağlama görevini,direkt olarak yada diğer kaynakların sağladığı olanaklar kanalıyla yürütür.
Olesen Tanımı,2000 Hastaların sağlık sorunları için bakım sağlayıcı ilk adımları atmak üzere eğitilmiş uzmanlardır. Hastalık tipine ya da diğer kişisel ve toplumsal özelliklere bakmaksızın bir toplum içindeki bireylere bakım sunar.
Varolan kaynakları hastalarının yararına en iyi şekilde kullanır. Biyolojik tıp,medikal psikoloji ve medikal sosyoloji bilimlerini kullanarak ve bütünleyerek koruma tanı,sağaltım,bakım ve rahatsızlıkları hafifletme alanlarında bireylerle ilgilenir.
2001 yılı Barcelona Aile hekimliği prensipleri içinde eğitilmiş uzman hekimlerdir. Yaş,cinsiyet ve hastalık ayrımı yapmaz Kapsamlı ve devamlı bir bakım verir Kişisel doktorlardır. Topluma karşı profesyonel sorumlulukları olduğunu kabul ederler.
Elde ettikleri bilgi ve güveni kullanarak hastası hakkındaki fiziksel,psikolojik ve sosyal faktörleri entegre ederler. Hizmet etikleri topluluktaki kaynakların uygunluğuna bağlı olarak; hastanın diğer servisleri kullanmasına yardımcı olur.
Teşekkürler