TARIM ĠL/ĠLÇE MÜDÜRLÜĞÜMÜZCE ĠSPĠR ĠLÇESĠNDE YAPILAN ÇALIġMALAR ERZURUM ġubat- 2010
İLİMİZİN GENEL DURUMU
ARAZĠ DAĞILIMI ALAN ARAZĠNĠN CĠNSĠ (hektar) % ĠĢlenebilen Tarım arazisi 460.252 18,2 Çayır-Mera 1.622.520 64,1 Orman arazisi 231.657 9,1 YerleĢim alanı 39.155 1,5 Tarım DıĢı Alan 179.416 7,1 TOPLAM 2.533.000 100 2.533.000 Hektar yüzölçümüne sahip olan İlimiz Ülkemizde 4. sırada yer almaktadır. Toplam alanın % 64.1 i çayır-mer a arazisi olup, Ülkemiz mera varlığının yaklaşık % 13 ünü oluşturmaktadır.
BÜYÜKBAŞ HAYVAN MEVCUTLARI (Irklar Üzerinden Dağılımlar) Yıllar Yerli % Melez % Kültür % Toplam Manda % B.Baş Toplamı 2000 363.974 66,8 165.399 30,3 15.656 2,8 545.029 2153 0,3 547.182 2001 327.980 61,3 190.326 35,5 16.612 3,1 534.918 2195 0,4 537.113 2002 345170 62.0 193.290 34,7 17.627 3,1 556.087 2308 0,4 558.395 2003 318.097 60.4 191.310 36.3 17.369 3.3 526.776 1575 0.3 528.351 2004 329.188 61,1 193.098 35,8 16.366 3,0 538.652 1504 0,2 540.156 2005 334.672 63,2 177.732 33.7 16.393 3,1 528.797 1288 0,2 530.085 2006 295.837 55,4 221.022 41.4 17.443 3,2 534.302 1086 0,2 535.388 2007 321.199 57,7 217.716 39,2 17.124 3,1 556.039 698 0,1 556.737 2008 205.518 37,8 312.203 57,5 25.356 4,7 543.087 807 0,1 543.894 2000 yılında kültür +kültür melezinin toplam büyükbaşa oranı %33, yerli ırklar % 67 iken, 2008 yılı sonu itibariyle kültür+kültür melezi % 62, yerli ırklar ise % 38 dir.
KÜÇÜKBAŞ HAYVAN MEVCUTLARI YILLAR KOYUN KEÇİ TOPLAM 2000 860.332 96.302 956.634 2001 758.448 87.537 845.985 2002 747.857 82.421 830.278 2003 734.354 85.866 820.220 2004 809.800 85.346 895.146 2005 735.974 83.974 819.948 2006 746.934 82.613 829.547 2007 684.315 75.693 760.008 2008 590.964 60.289 651.253 1.000.000 900.000 800.000 700.000 600.000 500.000 400.000 300.000 200.000 100.000 0 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 KOYUN KEÇİ 2000 yılında KüçükbaĢ hayvan sayısı 956.634 iken, 2008 yılı sonu itibariyle 651.253 e düģtüğü görülmektedir.
ĠLĠMĠZ HAYVANCILIĞI ĠLE ÜLKEMĠZ HAYVANCILIĞININ KIYASLAMASI YILLAR / Hayvan Sayıları TÜRKİYE 2000 2008 Oran % ERZURUM 2000 2008 Oran % Büyükbaş 10.911.000 10.946.239 + 0,3 547.182 543.894-0,6 Küçükbaş 35.493.000 23.974.591-32,4 956.634 651.253-31,9
SÜT ve ET ÜRETĠM MĠKTARLARI Bakanlığımız Desteklemeleri, Valiliğimiz İl Özel İdaresi teşvik ve desteklemeleri, Eğitim ve Yayım Çalışmaları sonucu; 2002 yılında 145.991 ton olan süt üretimi, 2008 yılında 358.409 ton a çıkarılarak % 146 lık bir artış sağlanmıştır. İlimiz Mezbahanelerinde kesilen hayvanlar ile İl dışına sevk edilen hayvanlar Et Balık Kurumu verilerine göre ete dönüştürüldüğünde; 2002 yılında 24.335 ton olan et üretimi, 2008 yılında % 55 artış ile 37.824 ton olarak gerçekleşmiştir. Et Balık Kurumunda kesilen büyükbaş hayvanların 2002 yılı ortalama karkas ağırlığı 176 Kg. iken, 2008 Yılında 215 Kg. dır. Tar-Et Projesi kapsamında kesilen büyükbaş hayvanların karkas ağırlığı ortalaması ise 283 kg. dır.
2003 2004 2005 2006 2007 2008 2003 2004 2005 2006 2007 2008 HAYVAN SEVK SAYILARI 2002 yılında Ġl dıģına 72.396 B.B.ve 152.249 K.B. hayvan sevki yapılmakta iken, Son (2003-2008) 6 yılda Ġlimizden Ġl dıģına yılda ortalama; 155.000 B.B. ve 310.000 K.B. hayvan sevki yapılmaktadır. 200.000 150.000 100.000 50.000 Sevk Edilen Büyükbaş Hayvan 167.8 50 178.0 150.7 115.04 154.3 46 161.8 28 8 Sayısı 27 07 500.000 400.000 300.000 200.000 100.000 Sevk Edilen Küçükbaş Hayvan Sayısı 259.72 216.76 6 3 247.31 4 421.73 6373.94 343.97 0 3 0 0
İSPİR İLÇESİNDE YAPILAN ÇALIŞMALAR
ARAZİ YAPISI ARAZİ CİNSİ MİKTARI (Ha.) İşlenebilen Tarım Arazisi 14.362 6,4 Çayır Mera Arazisi 121.670 54,2 Orman ve Fundalık 52.763 23,5 Tarımdışı-Yerleşim Alanları 35.605 15,9 % TOPLAM 224.400 100 Tarım Arazilerin Dağılımı Miktarı Ha. Tarla Alanları 10.027 Sebze Alanları 153 Meyve Alanları 105 Nadas ve Kullanılmayan 4.084 TOPLAM 14.362 İl geneline parelel olarak İlçenin % 54 ü Çayır-Mera arazisi olup, sadece % 6,4 ü ĠĢlenebilen tarım arazisidir.
HAYVAN MEVCUTLARI B.Baş Hayvan Varlığı K.Baş Hayvan Varlığı Arı Kovanı Varlığı : 17.200 Baş : 6.250 Baş : 11.715 Adet
Yem Bitkileri Üretimini Geliştirme 2008 yılında Hayvancılığı Geliştirme Projesi çerçevesinde Yem Bitkileri ekiliş ve desteklemesi için 111 adet müracaat olmuş, 571 Dekar Yonca, 680 Dekar Korunga, 668 Dekar Fiğ, 12 Dekar Silajlık Mısır olmak üzere; Toplam 1.931 Dekar alanda yem bitkisi ektirilmiş ve 137.145.-TL Destekleme ödemesi yapılmıştır.
Yem Bitkileri Üretimini Geliştirme 2009 yılında Hayvancılığı Geliştirme Projesi çerçevesinde Yem Bitkilerine 93 adet müracaat olmuş, 400 Dekar Yonca, 509 Dekar Korunga, 543 Dekar Fiğ, 11 Dekar Silajlık Mısır olmak üzere; 1.463 Toplam Dekar alanda yem bitkisi ektirilmiş ve 89.854.-TL Destekleme ödemesi yapılmıştır. Ayrıca; İspir Meslek Yüksek okulu ve AB.projesi destekli olarak 19 dekar alanda demonstratif amaçlı olarak Silajlık Mısır EkiliĢi gerçekleştirilmiştir.
Tarım Sigortası Tarım Sigortası %50 prim desteği kapsamında; 2008 yılında Sırakonaklar köyündeki bir ceviz üreticisi çiftçiye dolu zararı sonucunda 2.000.-TL sigortadan destek almıştır. 2009 yılında ise bu sayıyı ilçe genelinde 13 çiftçiye ulaştı. Dolu zararı gören 2 çiftçiye toplam 3.600.-TL. sigortadan tazminat ödenmiştir.
Kırsal Kalkınma Yatırımlarının Desteklenmesi % 50 hibeli olarak yürütülen proğram kapsamında; 2007 yılında Dut Pekmezi Üretim ve Paketleme Tesisi Projesine 175.000.-TL. hibe desteği sağlanmıştır. V. Etap projelerinde ise 3 adet başvuru yapılmış, Bakanlığa gönderilmiş, projelerin kabul edilmesi beklenmektedir
DUT İŞLEME TESİSİ
Kırsal Kalkınma Yatırımlarının Desteklenmesi Proğramın Alet Makine desteklemelerinde; 2008 yılında 10 Süt Sağım Makinası 7 Bahçe El Traktörü 2 Balya Makinası 2 Ot Biçme Makinası 1 Yağmurlama Sulama Sistemi olmak üzere 22 adet makinaya toplam 116.280.-TL. hibe verilmiştir. 2009 yılında 3 Bahçe El Traktörü 2 Balya Makinası 1 Ot Biçme Makinası olmak üzere 6 adet makinaya toplam 55.409.-TL. hibe verilmiştir.
ALET-MAKİNA DAĞITIMLARI
Tarımsal Amaçlı Kooperatif Desteklemeleri Yeşiltepe Köyünde proje uygulanmış, 50 aileye 2 şer baş olmak üzere toplam 100 baş damızlık gebe düve dağıtılmış ve 424.000.-TL destek sağlanmıştır. Proje Sosyal Yardımlaşma ve Dayanışma Vakfı Destekli, faizsiz 2 yıl ödemesiz son 5 yıl eşit taksitle ödemelidir.
Meyve-Sebze Üretimini Geliştirme Projesi 2008 yılında İl Özel İdaresi Destekli olarak; 63 dekar bodur ve yarı bodur meyve bahçesi, 3 dekar çilek bahçesi tesis ettirilmiştir. Ayrıca bu çiftçilere 5.341.-TL. sertifikalı fidan desteği sağlanmıştır. 2009 yılında İl Özel İdaresi Destekli olarak; 10 dekar örnek damla sulamalı kiraz bahçesi, 5 dekar çilek bahçesi, tesis ettirilmiş, 2009 yılında S.Y.D.V.destekli olarak; Çoruh Havzası Meyvecilik Atılım Projesi kapsamında 196 dekar ceviz bahçesi ile 71,5 dekar kiraz bahçesi tesis ettirilmiştir. Projelerin tamamına 212.000.-TL. destek sağlanmıştır. Projeye 2010-2011 yıllarında da devam edilecektir.
Bodur Meyve Bahçesi
MEYVE BAHÇELERİ
ÇİLEK ve MEYVE BAHÇELERİ
ÇİLEK BAHÇELERİ
ÇİFTÇİ EĞİTİMLERİ İspir Hamza Polat Meslek Yüksek Okulu ve İlçe Tarım Müdürlüğü işbirliğinde AB Hibe Projesi kapsamında; Adana İlinde Organik Tarım Eğitimi 17 Çiftçi, İtalya Padova Üniversitesinde Hayvancılık ve Bitkisel üretimlerle ilgili teknik gezi 20 Çiftçi, Arıcılık Eğitimleri 172 çiftçi, Meyve Sebze Yetiştiriciliği 1154 çiftçi, Hayvancılık Eğitimleri 126 çiftçilere eğitimler verilmiştir.
İSPİR MESLEK YÜKSEK OKULU İLE YAPILAN EĞİTİMLER
İTALYA EĞİTİM GEZİSİ
ÇİFTÇİ EĞİTİMLERİ Alman Kooperatiflerleri Konfederasyonu ile yürütülen Kooperatifçilik Eğitimi kapsamında; 4 Tarımsal Kalkınma Kooperatifin çalışma alanına giren 11 Köyde eğitimler, Antalya İlinde Hayvancılık Eğitimi 21 Çiftçi İzmir Tarım Fuarını Ziyaret 23 Çiftçi Kastamonu İlinde örnek ve başarılı kooperatif ziyaretleri 23 çiftçi
ALMAN KOOPERATİFLER KONFEDERESYONU İLE YAPILAN EĞİTİMLER
ANTALYA HAYVANCILIK EĞİTİMİ
İZMİR TARIM FUARI ZİYARETİ
KASTAMONU KÖY KOOPERATİF ZİYARETİ
ÇİFTÇİ EĞİTİMLERİ Valilik, Üniversite, Tarım İl Müdürlüğü, Tarımsal Kuruluşlar, Sivil Toplum Örgütleri ile birlikte Prof.Dr. Fahri YAVUZ Koordinatörlüğünü yürütülen Erzurum İli Büyükbaş Hayvan Islahı Projesi kapsamında; 32 çiftçi 2 gün süreyle Üniversitede eğitime tabii tutulmuştur. 1 çiftçi ise İstanbul Hayvancılık Fuarı ile Lüleburgaz-Edirne gezisine götürülmüştür.
ERZURUM İLİ BÜYÜKBAŞ HAYVAN ISLAHI EĞİTİMLERİ
Hayvan Hastalık ve Zararlıları İle Mücadele Projesi Şap Aşılaması kapsamında; 2008 yılında 16.500 Büyükbaş hayvan aşılanmış ve % 95, 2009 yılında 18.065 Büyükbaş hayvan aşılanmış ve % 105 oranında başarılı bir aşılama dönemi geçirilmiştir. Brucella Aşılaması kapsamında; 2008 yılında 1.000 dişi buzağı aşılanmış % 30 başarı, 2009 yılında 3.000 dişi buzağıya aşı yapılmış ve % 100 başarı sağlanmıştır.
TARIMSAL DESTEKLEMELER YILLAR 2008 2009 Mazot ve Kimyevi Gübre Dest. 239.190 267.078 Yem Bitkileri ve Alet Maki.Dest. 146.534 89.855 Arıcılık Desteklemeleri 0 34.824 Anaç Koyun-Keçi Dest. 30.141 21.052 Setifikalı Fidan Desteklemesi 8.846 0 Su Ürünleri Desteği 34.872 35.153 Tarım Siğortası Desteklemeleri 2.000 3.600 Meyvecilik Desteklemeleri (S.Y.D.V.) 0 192.046 Meyvecilik Desteklemeleri (Özel İdare) 5.340 22.000 Kooperatif Desteklemeleri 0 424.000 Kırsal Kalkınma Ekonomik Yat.Dest. 175.000 0 Kırsal Kalkınma Alet-Makine Dest. 116.280 55.409 TOPLAM 758.203 1.145.017
Sonuç Olarak; İspir İlçemizde yapılabilecek faaliyetler Yem Bitkileri ekilişleri ve teşvikleri artırılarak devam etmelidir. Tarım sigortaları yaygınlaştırılmalıdır. (2010 yılında sel de sigorta kapsamına alınmıştır.) Kırsal Kalkınma Yatırımlarının Desteklenmesi Hibe Programı (%50 hibe) kapsamında üretilmiş ürünlerin işleme, tasnif, paketleme, pazarlamaya yönelik olarak projeler hazırlanmalı ve yatırımcı bulunmalıdır.
Meyve ve Sebze Üretimini Geliştirme Projesi Kapsamında; Ceviz Kiraz Dut Çilek Bahçelerinin İl Özel İdaresi ve S.Y.D.Vakıfları destekli olarak tesisi
İspir Kuru Fasülyesi ile ilgili olarak; Fasülye ekim alanlarının artırılmasına yönelik projeler geliştirilmeli, İspir Kuru Fasülyesi olarak Türk Patent Enstitüsünden Patentinin Alınması, Kuru Fasülye tasnif ve paketleme tesisi kurulması,
Hayvancılıkla İlgili Olarak; Hayvan ırkının ıslahına önem verilmeli, Yeni çıkarılan DAP kapsamında çıkarılan kararname ile % 30-40 hibe desteklerinden faydalanılmalı, Şap ve Brucella aşılamalarındaki başarılı çalışmalara devam edilmelidir.
Tarımsal Amaçlı Kooperatiflerinin Desteklenmesi Projesi kapsamında kooperatifler kurulmalı, S.Y.D.V. Destekli olarak, Faizsiz, 2 yıl ödemesiz, 6 yıl eşit takdirde ödemeli olmak suretiyle, 30-120 Aileye 4 Baş Süt sığırı, Özellikle koyunculuğun geliştirilmesine yönelik olarak, 50 Aileye 25 Baş koyun +1 Baş Koç Projeleri uygulamaya konulmalı,
Genel Bütçe Destekli olarak; % 5 faizli, 1 yıl ödemesiz, 2 nci yıl sadece faiz ödemeli, 5 yıl faiz + anapara ödemeli olmak suretiyle, 30 Aileye 6 Baş Süt sığırı, 40 Aileye 6 Baş Süt sığırı, 50 Aileye 6 Baş Süt sığırı, 30 Aileye 10 Baş Süt sığırı, 50 Aileye 50 Baş Koyun + 2 Baş koç
Çiftçi Eğitimleri; Her konuda eğitime muhtaç olan çiftçilerimizin özellikle çiftçi kadınlarımızın eğitimine devam edilmeli, Eğitimler belli projeler kapsamında (Örneğin AB destekli) yapılmalı, Eğitimler bazı girdilerle desteklenmeli (örneğin süt sağım makinası verilmesi, tohum desteği v.b.)