POSTA VE TELGRAF TEŞKİLATI ANONİM ŞİRKETİ MALZEME AMBARLAMA YÖNERGESİ BİRİNCİ KISIM Genel Hükümler BİRİNCİ BÖLÜM Amaç, Kapsam, Tanımlar Amaç Madde 1-(1) Bu Yönergenin amacı PTT A.Ş. ve bağlı Başmüdürlüklerin ihtiyaçları için Satınalma Dairesince alınan malzemeler ile Başmüdürlüklerin kendi ihtiyaçlarını karşılamak üzere aldıkları malzemelerin korunmasına dair usul ve esasları belirlemektir. Kapsam Madde 2-(1) Bu Yönerge PTT A.Ş. ve bağlı Başmüdürlüklerin taleplerini karşılamak üzere Satınalma Dairesince veya Başmüdürlüklerce alımı yapılan malzemelerin korunması ve bakımına dair usul ve esasları kapsar. Tanımlar Madde 3- (1) Bu yönergede geçen ; a-ana Depo; PTT A.Ş. Satınalma Dairesince satın alınan malzemenin korunarak Şirketin merkez ve taşra teşkilatlarının ihtiyaçlarını karşılamak üzere tesis edilen ambarları, b-ambar; Malzemenin korunduğu yeri, c-ada; Bazı malzemeye yer sağlamak veya malzemeyi sınıflara göre ayırmak amacıyla ambar içinde, açık sahada veya bir sundurmanın zemini üzerinde, çizgilerle işaretlenerek bölünmüş kısımları, d-parsel; Adalarda ranza veya malzemenin kendi ambalajları ile yerleştirilmeleri için, zemin üzerinde iki tarafı ana ve tali koridorlarla 1-1,5 metre genişliğinde yollarla çevrelenerek veya birbirine bitişik olarak tesis edilen çizgilerle bölünmüş kısımları, e-ranza; Parsellere yerleştirilen, üzerine malzeme istiflemeye yarayan bir veya birkaç katlı ahşap veya madeni düzeneği, f- Raf; Üzerinde malzemenin yerleştirilmesine yarayan yatay ve dikey bölmelerle gözlere ayrılmış düzeneği, g Ambalaj; Ambalajlama işinde kullanılan sarma malzemesi, paket, kutu, kap, sandık vs. malzemeyi, h- Ambalajlama; Malzemeyi sararak, paket yaparak, bir kaba veya sandığa yerleştirerek, normal durumunu muhafaza, sevkiyat ve nakliyatını kolaylaştırma işlerini, ı- Dolap; Kıymetli malzemenin konulduğu kapalı ve kilitli rafları, i Çalışma sahası; Giriş kapısı civarında teslim alma ve gönderme işleminin yapılacağı sahayı, ifade eder. Sayfa 1
İKİNCİ BÖLÜM Ambarlarda Genel Kurallar ve Yerleşme Ambar sorumlusu ve yardımcıları Madde 4- (1) Her ambarın malzeme giriş, kayıt, çıkış ve korunması işlemlerinden yetkili amiri tarafından görevlendirilen memur sorumludur. İşin çok fazla olduğu ambarlarda ise yardımcı memur verilir. Yardımcılar ambar sorumlusuna bağlı çalışırlar ve ona karşı sorumludurlar. Ambarın kilitli tutulması Madde 5- (1) Ambarlar, çalışma saatleri dışında ve iş olmadığı zamanlar ambar sorumlularınca kilitli bulundurulur. Ambar anahtarları Madde 6-(1) Her ambar kilidinin iki anahtarı bulunur. Anahtarlara ambar numaralarını gösterir madeni levhalar takılır. (2) Anahtarlardan biri ambar sorumlusunda, diğeri Ana Depo Müdürü veya malzeme servisi amiri odasında, özel olarak yapılmış ve Başmüdürlüğün mührü ile mühürlenmiş bir kutu içinde bulundurulur. Ambar sorumlusunun bulunmadığı hallerde ambarın açılışı Madde 7- (1) Ambar sorumlusunun bulunmadığı durumlarda ambarlar, Ana Depo Müdürü veya malzeme servisi amirinin katılacağı üç kişilik bir kurul tarafından tutanakla usulüne göre açılıp, kapanabilir. Ambarlarda yerleşme ve istifleme Madde 8-(1) Ambarlarda ambarın hacminden plan yapılmak suretiyle en iyi şekilde yararlanılması esastır. (2)Büro, koridorlar, ara yollar ve gerekli sahalar, verimli bir depoculuğun gerektirdiği ölçülerde kullanılmalıdır. Bununla beraber taban dayanıklılığı döşemenin durumu göz önünde bulundurulmalıdır. (3) Döşeme sahasından tasarruf etmek amacıyla imkan olan her yerde malzeme dikey olarak yerleştirilmelidir. ÜÇÜNCÜ BÖLÜM Yer Sembolleri ve Yer Sembollerinin Kayıtlarda Kullanılması Ambarlarda yer sembolleri Madde 9-(1) Malzemenin ambar içerisindeki yerini kolaylıkla bulabilmek için; Her ambar, ada, parsel, ranza, raf, dolap ve göze göre bir yer sembolü verilerek aşağıdaki gibi işaretlenir. a)-her ambara, bağlı olduğu ünitede bir sıra numarası verilir. Tanımayı kolaylaştırmak üzere bu numara göze çarpacak bir yerde ambarın dışına konur. b)- Her ada veya ambar bölümü, bir büyük harfle tanınır. Bu harf göze çarpan bir yere konur. c)- Bir ambar bölmesi veya adaya ait olan her parsel, giriş yönündeki ana veya tali koridorun solunda bulunanlara tek numaralar, sağında bulunanlara çift numaralar verilmek suretiyle, Sayfa 2
numaralarla işaretlenir. Adada veya ambar bölmesi içerisindeki parseller karşılıklı olmayıp, bir taraflı ise parsellere sıra ile numara verilir. ( 1-2-3-4 gibi. ) ç) Her ranza, raf ve dolap yerleştirilmiş olduğu parselin numarasını alır. Bir parsele yerleştirilen raf, başka bir parsele nakledilirse, yeni parselin numarası ile işaretlenir. Bunların numaraları koridora dik olan yüzlerine düzgün bir şekilde işaretlenir. Bu numaralar, tavandan aşağıya sarkıtılmış levhalarla da gösterilebilir. d)- Raf ve dolapların içerisindeki gözlerin yeri yatay olarak küçük harflerle dikey olarak da rakamlarla gösterilir. Harf sırası aşağıdan yukarıya doğru olup, harfler yatay bölmelerin her birine koridora yakın en baş taraftaki bölme tahtası üzerine gelmek üzere tespit edilir. Rakamlar koridor tarafından başlamak üzere sıra ile her bölmeye bir rakam olmak üzere rafın en üst tahtasına konulurlar. Yer sembollerinin kayıtlarda kullanımı Madde 10-(1) Malzemenin istendiği anda yerinin kolaylıkla bulunulabilmesi için Ambar Kartı ve Stok Kartları üzerindeki yer hanesine yer sembolleri aşağıdaki gibi yazılır. a) Gözlerde: Malzeme gözler içerisinde ise; yerini göstermek için malzemenin bulunduğu ambar numarası, ambar bölmesi veya adayı gösterir büyük harf, ranza raf veya dolap numarası gözün bulunduğu yatay bölmedeki küçük harf gözün dikey bölmesini gösterir rakam sıra ile yazılmak suretiyle işaret edilir. Örnek: Her hangi bir malzeme 1 numaralı ambarda ambarın A bölmesinde (veya odasında), 2 numaralı rafta, bu yatay 5. Dikey bölmelerin teşkil ettiği gözde ise, bu göz; 1 A 2 b 5 şeklinde yazılarak ifade edilir. Burada 1: Ambar numarasını, A: Ambar bölme veya adasını, 2: Raf numarasını, b: Rafın alttan ikinci yatay bölmesini, 5: Rafın 5. İnci dikey bölmesini gösterir. b)parsellerde: Önce ambarı gösteren numara, adayı veya ambar bölümünü gösteren büyük harf, parseli gösteren numara yazılmalıdır. Örnek ( 1A2 şeklinde ). 1: Ambar numarasını A: Adayı, 2: Parsel numarasını gösterir. Genel ambarlama yöntemleri İKİNCİ KISIM Ambarlama Yöntemleri BİRİNCİ BÖLÜM Genel Kurallar ve Yöntemler Madde 11-(1) Mevcut ambarlarda imkanlar dahilinde en çok faydayı sağlamak için aşağıdaki hususlar göz önünde bulundurulmalıdır. a) Malzeme, hava, nem, hareketin yıpratıcı, haşaratın harap edici tesirlerinden ve hırsızlığa karşı emin bir yerde korunmalıdır. b) Ambarlarda, ambar bölümlerinde, parsellerde veya ranza ve raflarda malzeme grupları için yeteri derecede yer ayrılmalı ve bunlara tahsis edilmelidir. c) Değişik malzeme grupları birbirine karıştırılmamalıdır. ç) En eski stoklar, en önce dağıtılmalıdır. d) Stokların muayene ve sayımı kolaylıkla yapılabilmelidir. e) Malzemenin dağıtım veya sevki için bulunduğu yerden alınmasında en az emek sarf edilmesi gerekmektedir. f) Çok harcanan malzeme, bir arada gruplandırılmalı ve dağıtıma uygun bir yerde depo edilmelidir. Sayfa 3
g) Planlı ve ekonomik depolama şekli ile saha israfı önlenmelidir. ğ) Yangın söndürme ve emniyet cihazları uygun ve kolaylıkla kullanılabilir yerlere yerleştirilmelidir. h) Malzemenin yerleştirilmesinde döşemenin azami dayanıklılığı göz önünde bulundurulmalıdır. ı) Sık sık yeniden yerleştirmeye ihtiyaç duyulmamalıdır. i)- İleride ambara gelmesi muhtemel malzeme için, lüzumlu yerler açık bırakılmalıdır. Raflarda ambarlama yöntemleri Madde 12-(1) Raflar, normal olarak orijinal sandıklar içindeki miktardan az olarak dağıtılan ve ranzalarda depo edilmeyen küçük malzeme için kullanılmalıdır. (2) Raflar, imkan olan yerlerde ana koridorlara dik olarak konulmalıdır. Yükseklikleri 3 metreyi geçmemelidir. Ranzalarda ambarlama yöntemleri Madde 13- (1) Malzeme, ranzalara yerleştirilerek ambarlanacaksa, aşağıdaki hususlara dikkat edilmelidir. a) Ranzalar, imkan olduğu kadar ana koridora veya tali koridora dik kurulmalıdır. Ranzaların boyutları tavanın yüksekliğine, depolanacak malzemenin büyüklüğüne ve kullanılan istifleme araçlarına bağlıdır. b) Ranzalar, daha ziyade ambalajsız ve raflara sığmayan malzeme için kullanılmalıdır. c) Ambalajlı veya sandıklar içinde bulunan malzeme, sadece ranzaya konmak maksadı ile yerlerinden çıkarılmazlar, böyle malzeme dağıtılıncaya veya muayenesine kadar bulunduğu sandıklar içerisinde korunmalıdır. Parsellerde ambarlama yöntemleri Madde 14-(1) Parsellerde ambarlama yapıldığı takdirde, dikkat edilecek hususlar. a) Sandık ve ambalaj içinde bulunan malzeme dağıtılıncaya veya raf ve ranzada eksilenleri tamamlamak maksadı ile açılıncaya kadar, parsellerde cins cins bir araya getirilerek istiflenir. (b)istiflerde yükseklik, tavanın yüksekliğine, istiflenen malzemeye, istifleme aracına, döşemenin dayanıklılığına, kap ve sandık sağlamlığına göre değişir. c) Parsellerde istiflenecek malzemeyi, yer rutubetinden korumak amacıyla tabandan en az 15 cm. yükseklikte kalaslar ve ızgaralar üzerine istiflemek lazımdır. Ranza ve raflardaki stokların düzenlenmesi ÜÇÜNCÜ KISIM Stokların Düzenlenmesi ve Tanınması BİRİNCİ BÖLÜM Stokların Düzenlenmesi Madde 15-(1) Ranza ve raflarda stokların düzenlenmesinde malzeme, katalogundaki stok numarası sırasına uygun olarak yerleştirmeye dikkat edilmelidir. Şayet, yer durumu gerektirirse katalog sırasına uyulmayarak malzeme grupları için ayrılan uygun büyüklükteki ranza ve raf gözlerine yerleştirilebilir. Orijinal ambalajın bozulmaması Madde 16- (1) Sayımları, devir ve teslimleri, saymayı kolaylaştırmak, malzemeyi korumak Sayfa 4
için her dolu sandık veya paketi (orijinal ambalajı), mecburiyet olmadıkça bozulmamalıdır. Paket ve kutuların düzenlenmesi Madde 17-(1) Paket ve kutular, ranzalarda ambarlandığı zaman, 1 nci sütun ön sol köşesinden başlar, sütun tamamlanıncaya kadar istiflenir. Bütün paketler, baş yukarı ve etiketler dışa gelecek şekilde yerleştirilir. Ambalajsız malzemenin düzenlenmesi Madde 18-(1) Ambalajsız malzeme, ranzalarda ambarlandığı zaman, yerinden çıkarılmadan sayılacak şekilde yerleştirilmelidir. Parsellerdeki ağır malzemenin düzenlenmesi Madde 19-(1) Parsellerde ambarlanan kaba ve ağır malzeme, malzeme grubuna göre mümkün olduğu kadar aynı biçimde ve düzgün bir şekilde yerleştirilmelidir. İKİNCİ BÖLÜM Stokların Tanınması Raf ve ranza stoklarının tanınması Madde 20-(1) Raf ve ranza üzerindeki her bir gözde ve bölümünde parçanın, varsa stok veya parça numarası ile ismini gösterir bir etiket bulunur. Bu etiketler göz alt kısmındaki yatay raf tahtası ortasına konulmalıdır. Toplu stokların tanınması Madde 21-(1) Her sandık veya kutu ambalajsız malzemeyi kapsayan kaplar, malzemenin stok ve parça numarası ismini gösterecek şekilde işaretlenmeli veya etiketlenmelidir. DÖRDÜNCÜKISIM Yangından Korunma ve Alınması Gereken Tedbirler Yangından koruma yönetmeliği Madde 22-(1) Yangından koruma yönetmeliğinin tüm hususları göze önüne alınarak, ambarın yangından korunması sağlanmalıdır. Bu yönetmelikte belirtilen hususlar personelin göreceği yere asılmalıdır. Alet edevat ve personelin kontrolü Madde 23- (1) Yangından koruma yönetmeliğinde öngörülen yangın alet, edevat ve araçlarının yeterliliği, sık sık kontrol edilmeli ve işler vaziyette bulundurulmalıdır. Gerektiğinde personele yangından korunma tatbikatı yaptırılmalıdır. Elektrik tesisleri Madde 24- (1) Elektrik tesisleri hizasına veya daha yukarısına istifler yapıldığı zaman, emniyet aralığı her tarafından 50 cm olmalıdır. Ambarlama yerinde elektrik ampulleri tel kafesler içinde saklı bulunmalıdır. Isıtma aydınlatma donanımının kontrolü Madde 25- (1) Isıtma, aydınlatma ve servis donanımı çok önemli yangın tehlikesi teşkil Sayfa 5
edebileceğinden, daima normal çalışıp çalışmadıkları kontrol edilerek, bunların neden olacağı zararlar önlenmelidir. Sigara Madde 26-(1) Sigara, yalnız depo müdürü veya ambar şefi tarafından müsaade edilen yerlerde içilmelidir. Sigara içilmeyecek yerlere ise göze çarpacak şekilde sigara ve ateş yasağını gösterir levhalar asılmalıdır. Sigaraların atılması için kum kovaları temin edilmelidir. Ambalaj malzemeleri Madde 27-(1) Yanıcı ambalaj malzemeleri ) ambarlardan uzakta mümkün ise içi madeni levha kaplı ve kapaklı sandıklarda, depolarda saklanmalı, gerektiğinde oralardan yeteri kadar alınmalıdır. Çöplerin toplanıp yakılması Madde 28-(1) Kağıt ve çöp sınıfına dahil yanıcı maddeler her günün sonunda veya birikmelerine göre daha sık bulundukları kaplardan boşaltılmalıdır. Çöp tenekeleri kapaklı olmalıdır. (2) Ambarların çevresinde kendiliğinden biten kurumuş yaban otlar toplanıp kontrol altında yakılmalıdır. (3) Biriktirilen çöpler, yakılmak suretiyle imha ediliyorsa güvenli bir yerin seçilmesi zorunludur. Koridorların açık bulundurulması Madde 29-(1) Bütün koridorlar daima açık bulunmalıdır. Kendiliğinden yanma Madde 30-(1) Kendiliğinden yanan ve parlayan maddelerin depo edildiği yerler, havadar olmalı soba vs.den uzak bulunmalı ve sık sık kontrol edilmelidir. Tehlikeli malzeme Madde 31- (1) Tehlikeli maddeler, teknik şartnamede belirtilen talimatlara göre ambarlanır ve korunur. Ambalaj yapmada esaslar DİĞER HÜKÜMLER Madde 32-(1) Ambalajlama işlerini ambar sorumlusu ve yardımcıları yapar. (2) Malzeme; sevkiyatı esnasında meydana gelebilecek her türlü hasara karşı azami derecede muhafaza edilebilecek şekilde ambalajlanır. Ambalajın, içinin takozlanması, çemberlenmesi, ambalaj köpüğü ile sarılması, sarsıntılara karşı korunması ve ambalajın mukavvalara sarılması, kutusunun veya sandığının yapılması, nakil vasıtası cinsine bağlı olduğu kadar da malzemenin ebadına, şekline, ağırlığına, hacmine, dayanıklılığına, gevşekliğine, hassasiyetine, diğer malzemelerle birlikte bulunabilme özelliğine, yoğunluğuna vs. bağlıdır. Yönergede bulunmayan hususlar Madde 33- (1) Yönergede bulunmayan hususlarda genel hükümler uygulanır. Yürütme Sayfa 6
Madde 34-(1) Bu Yönerge PTT A.Ş. Genel Müdürünce yürütür. Yürürlük Madde 35-(1) Bu Yönerge PTT A.Ş. Yönetim Kurulunun onay tarihinden itibaren yürürlüğe girer. Sayfa 7