SOSYAL BİLİMLER İçinde insanı ilgilendiren ve topluma ait tüm unsurların incelendiği bilim dallarının genel adına "sosyal bilimler" denilmektedir. Tarih: Geçmişte yaşamış insan toplulukları arasındaki ilişkileri sebep ve sonuçlarını yer ve zaman göstererek belgelere dayanarak açıklayan bilim dalı. Geçmişimizi öğrenerek milli birlik ve beraberlik anlayışımız güçlenir 1071 Malazgirt Meydan Savaşı ile Türkler Anadolu ya yerleşmeye başlamıştır. Coğrafya: Doğal çevre ile insanlar arasındaki ilişkileri inceler. Akdeniz ikliminde yazlar sıcak ve kurak geçerken Karadeniz iklimi her mevsim yağışlıdır. Psikoloji: İnsan davranışlarının nedenlerini inceler İnsanların hangi şartlarda hangi tepkileri verebileceğini kestirebiliriz Çocuklarda sık görülen davranış bozukluklarından birisi de saldırganlıktır. Bazı çocuklar davranışlarıyla saldırganlıklarını açıkça sergiler. Sosyoloji: Toplumun geleneklerini, yaşam biçimlerini, toplumsal olay ve kurumlarını inceler Yaşadığımız çevreyi iyi tanımamızı ve çevreyle iyi ilişkiler kurmamızı sağlar Dünyada birçok insan savaş istemediği halde niçin savaşlar hala devam etmektedir? Yaşlılar ve gençler arasındaki kuşak çatışması niçin kaçınılmazdır? Arkeoloji: Çeşitli kazılar yaparak yeraltında kalmış eski dönemlere ait kalıntıları çıkarır. Eski medeniyetleri ortaya çıkararak turizmin gelişmesine katkı sağlar Mardin'deki höyüklerde yapılan kazılarda bulunan dünyanın en eski oyuncağı 7500 yıllık araba Antropoloji: İnsanın kökenini, biyolojik özelliklerini, toplumsal ve kültürel yönlerini inceler. Aslen Asyalı olan Kızılderililer, düz siyah saça, koyu kahverengi göze sahiptirler. Felsefe: İnsanın dünyadaki yeri ve rolü, iyi doğru ve güzelin ne olduğu gibi alanlarda düşünce üreten bilimdir. Ben kimim? Neden varım? Varlık nedir? Nasıl yaşamalı? Bilgi nedir? Bilgimin sınırları var mıdır? Ekonomi: İnsanların yaşamak için üretim yapma ve üretimi paylaşma biçimlerini inceler. Hukuk: Toplumsal ilişkileri düzenleyen yasaların bütününü inceleyen bilimdir. 1
BİLİMSEL TEKNOLOJİK GELİŞMELER Hayal kurmak bilgiden daha önemlidir. Çünkü bilgi sınırlıdır. Ancak hayal kurmak tüm dünyayı kapsar Bir nanometre insanın saç telinden 50 000 kere daha küçüktür. Kırışmayan, leke tutmayan kumaş,kendi kendini temizleyebilen boya, Mikroskobik robotların vücutta hastalıkların onarılmasında kullanılması hedeflenmektedir. Dumanla, güvercinle yapılan iletişimden sonra Graham Bell'in telefonu icat etmesiyle iletişim daha da net hale geldi. Cep telefonunun icadı, zamanla görüntülü telefonun ve internetin ortaya çıkması, iletişimi hızlı ve kolay hale getirdi. Dünyada gen teknoloji çalışmaları İnsan sağlığı bitkisel ve hayvansal besin kaynaklarının iyileştirilmesi ve verimin arttırılması, amaçları için yürütülmektedir. Nükleer Enerji: Maddenin en küçük birimi olan atomun parçalanması veya birleştirilmesi sonucu ortaya çıkan enerji olup "atom enerjisi" de denir. Uranyum ve toryum, bu enerjinin ham maddesini oluşturur. Geçmişte insanlar güneşe, yıldızlara, pusulaya bakarak konumlarını belirlemeye çalışıyorlardı. Günümüzde ise, Küresel Konumlandırma Sistemi (GPS) sayesinde, dünyanın neresinde olursa olsun bir insan konumunu daha net olarak belirleyebilir Ulaşım alanındaki gelişmelere, Saatte 300-500 km hızla giden trenler, şehir trafiğine takılmayan metrolar örnek olarak gösterebilir. Uzaya gönderilen uydular sayesinde, meteorolojik olayların gözlenmesi, iletişim, televizyon, radyo, telefon gibi iletişim araçlarının kullanılması, Astronomik gözlemler gerçekleşmektedir. 2
TIP ALANINDAKİ BULUŞ VE GELİŞMELER Kişi hayatta iken, serbest iradesi ile tıbben yaşamı sona erdikten sonra doku ve organlarının başka hastaların tedavisi için kullanılmasına izin vermesine Organ Bağışı denir. Ülkemizde nakli yapılan organlar; böbrek, karaciğer, kalp, akciğer, pankreas ve ince barsaktır. Nakli yapılan dokular ise; kalp kapağı, kornea, kemik, kemik iliği, deridir. Ülkemizde kan ihtiyacının karşılanması için Türk Kızılayı kan merkezleri ve kan istasyonları kurmuştur. Kolera sıtma çiçek kızamık gibi kısa sürede bir çok kişiyi etkileyen hastalıklara salgın hastalıklar denilmektedir Geçmiş yıllardaki veba, kolera salgınları milyonlarca insanın ölümüne neden olmuştur. Kırım Kongo Kanamalı Ateşi Hastalığı (KKK), Kuş Gribi, SARS (Akut Solunum Yolu Yetmezliği Sendromu), Hepatit, Domuz Gribi ve Ebola son yıllardaki en önemli salgın hastalıklardır. Dünya Sağlık Örgütü'nün son verilerine göre, Gine, Sierra Leone ve Liberya başta olmak üzere Batı Afrika ülkelerini etkisi altına alan Ebola salgını, 8 bin 600'den fazla kişinin ölümüne neden oldu. Salgın hastalıklardan korunmanın en önemli yolu aşılanmadır. 3
TELİF VE PATENT HAKKI Bir buluşun kime ait olduğunu gösteren belgeye patent denir. Patenti alınan bir buluşu başka kişi ya da kişiler kullanamazlar. Patenti alınan buluşun kullanılabilmesi için patent sahibinin izni gerekir. Buna lisans denir. Bir düşünce veya sanat eserini oluşturan kişinin bu eser üzerindeki haklarının tümüne telif hakkı denir. Telif hakkı ile, üretici fikirleri korumak, eser sahibinin emeğinin karşılığını almasını sağlamak amaçlanmaktadır. CD kitap gibi telif hakkı içeren ürünlerin üzerinde bulunan bandroller, o ürünün Kültür ve Turizm Bakanlığı tarafından onaylanmış orjinal ürün olduğunu gösterir Barkod, ürünleri üreten firma tarafından verilen, değişik kalınlıktaki çizgilerden ve bu çizgiler arasındaki boşluklardan,oluşan, o ürünün kimlik kartıdır. Barkod, bilgisayara okutulunca o ürünle ilgili bilgilere ulaşılır. Çoğaltımı yasal yollarla yapılmayan ve piyasaya bandrolsüz sunulan eserlere korsan ürün denilmektedir 4
ATATÜRK VE BİLİM Atatürk, ilerleme ve çağdaşlaşmayı gerçekleştirmek için yol gösterici olarak akıl ve bilimi esas almıştır. Harf İnkılabını yapması, TTK ve TDK yı kurması, Dil ve Tarih, Coğrafya Fakültesini kurması, İstanbul Üniversitesi nde yenilikler yapması, Demiryolları ve havacılık alanında yaptığı yenilikler, bilimsel alanda yaptığı çalışmalara örneklerdir. Atatürk, Yurttaşlık bilgileri ve Geometri isimli kitaplar yazmıştır. Uzay, yüzey, düzey, çap, yarıçap, yay, içters açı, dış-ters açı, taban, eğik, dörtgen, beşgen, köşegen, eşkenar, ikizkenar, yamuk, artı, eksi, bolü, eşit, toplam, gerekçe gibi terimler Atatürk tarafından türetilmiştir. Türk milletinin yürümekte olduğu ilerleme ve uygarlık yolunda elinde ve kafasında tuttuğu meşale müspet ilimdir. 5