Omega 3 nedir? Balık ve balık yağları, özellikle Omega-3 yağ asitleri EPA ve DHA açısından zengin besin kaynaklarıdır.

Transkript

1 Alfalino

2 Omega 3 nedir? Omega 3 yağ asitleri vücut için gerekli olan ama vücudun üretemediği yağ asitleridir. Besinlerle alınamadığı durumlarda gıda takviyeleri ile alınmaları gerekmektedir. Temel Omega-3 yağ asitleri alfa-linolenik asit, eikosapentaenoik asit (EPA) ve dokosaheksaenoik asit (DHA) dır. Alfa-linoleik yağ asidi bitkisel kaynaklı olup dereotu, semizotu, tere gibi yeşil yapraklı sebzelerde bulunurken, hayvansal kaynaklı olan EPA ve DHA sadece derin deniz balıkları, bazı algler ve balık yağı gibi balık ürünlerinde bulunmaktadır. Vücudumuzda besinlerle alınan alfa-linoleik yağ asidinden EPA ve DHA dönüşümü olmakla beraber bu dönüşümün çocuklarda, gebelerde ve yaşlılarda yeterli olmaması nedeniyle günlük beslenme ile veya beslenme ile alınamadığı durumlarda takviye edici gıdalar ile EPA ve DHA nın alınmasının gerekli olduğu belirtilmektedir. Balık ve balık yağları, özellikle Omega-3 yağ asitleri EPA ve DHA açısından zengin besin kaynaklarıdır.

3 Omega-3 kaynakları nelerdir? Omega-3 yağ asitleri içerisinde insan sağlığına en gerekli olan bileşimler eikosapentaenoik asit (EPA) ve dokosaheksaenoik asittir (DHA). EPA ve DHA'nın en önemli kaynağı soğuk derin deniz balıklarıdır. Denizlerdeki aşırı kirlenme, Türkiye'deki balıkların sıcak deniz balığı olması ve yeterince EPA-DHA içermemesi nedeniyle Omega-3 takviyesi olarak saflığı ve temizliği kanıtlanmış Omega-3 ürünlerinin tercih edilmesi gerekmektedir. Keten tohumu, ceviz, soya ve yeşil yapraklı sebzelerde bulunan Omega-3, bitkisel Omega-3 kaynağı olan alfa linolenik asittir (ALA). Ancak insan vücudu ALA'nın çok kısıtlı bir oranını EPA ve DHA'ya çevirebildiği için, bitkisel kaynaklı Omega-3'ler balık kaynaklı Omega-3'ler kadar etkili değillerdir. Omega-3 yağ asitlerinden EPA ve DHA'nın görevleri nelerdir? Beynin gri maddesi, retina ve sinirler gibi kilit dokuların yapısının önemli bir kısmını DHA oluşturur. DHA, insan beyninde % 15-20, gözde (retinada) % oranında bulunmaktadır. Bu nedenle hem zihin hem de göz sağlığında etkilidir. Diğer bir Omega-3 yağ asidi olan EPA, kalp damar sağlığının korunmasında, alerji ve zihinsel hasarların önlenmesinde etkilidir.

4 Omega-3 Kaynağı Omega-3 yağ asitleri küçük balıkların prese edilmesi şeklinde veya balığın karaciğerinden elde edilmektedir. Balık karaciğerinden elde edilen Omega-3 ürünlerinin EPA-DHA içeriği düşüktür. Ayrıca A ve D vitamini içermektedirler. Küçük balıkların prese edilmesinden elde edilen Omega-3 ürünleri ise yüksek miktarda EPA-DHA içerir, A ve D vitamini içermezler. Saflaştırma Tekniği Puremax teknolojisi ve moleküler distilasyon yöntemi kullanılarak denizdeki cıva gibi ağır metallerden, böcek ilaçları ve dioksin atıklarından arındırılan Omega-3 ürünleri tercih edilmelidir.

5 Omega-3 yağ asitleri sayesinde Trigliseritler ve kolesterol düşer, böylece ateroskleroz ve buna bağlı kalp hastalıkları, kalp krizi ve akut inme riski azalır. Bağışıklık sistemi güçlenir Kansere karşı koruma sağlanır Beyin, retina, sperm, cilt hücreleri güçlenir Kan şekerinin düzenlenmesine yardımcı olur (diyabet için faydalı) Kanı inceltir ve akışını kolaylaştırır, kanın pıhtılaşmasını önler Enflamasyon önleyici etkisiyle romatizmal hastalıklara karşı koruma sağlar

6 Anne-bebek sağlığında rolü Omega-3 yağ asitleri, anne karnındaki bebeğin sağlıklı gelişimine aşağıdaki şekillerde yardımcı olabilir: Bebeğin beyin ve retina gelişiminin desteklenmesi Erken doğum riskinni azaltılması Hamilelik süresinin ve bebeğin doğum ağırlığının artırılması Doğum sonrası depresyonundan korunulması Omega-3 yağ asitleri ayrıca çocuğun matematik zekasının geliştirilmesine, okuma, telaffuz ve yazma beceresini artırılmasına yardımcı olabilir.

7 Zihin sağlığında rolü Omega-3 yağ asidinin beyin ve sinir sisteminin sağlıklı şekilde çalışmasındaki etkileri yapılan pek çok araştırmada ortaya konmuştur. Omega-3, beyin ve sinir sisteminde başlıca aşağıdaki şekillerde yardımcı olabilir: Depresyon tedavisini desteklemesi Bunama ve Alzheimer hastalığı riskinin azaltmasına yardımcı olması Ruh hali, konsantrasyon, bellek, dikkat ve davranış bozukluklarına karşı yardımcı olması Saldırganlık azaltmaya ve sakinleştirmeye yardımcı olması Mizaç, tepkisellik ve kişilik üzerinde olumlu etkisi olması

8 Göz sağlığında rolü Yüksek doz omega-3 alımı gözde yaşa bağlı olarak gelişen sarı nokta riskini önleyebilmektedir. Omega-3 yağ asitleri eksikliğinde, retinada görme fonksiyonunun azaldığı tespit edilmiştir. Kemik-eklem sağlığında rolü EPA ve DHA nın antienflamatuar etkisi vardır, ayrıca kas-iskelet sistemi ve bağışıklık sistemi üzerinde faydalı etkileri bulunmaktadır. Omega-3 kemik ve eklem sağlığında başlıca aşağıdaki şekillerde yardımcı olabilir: Kemiklerde kalsiyum toplanmasına destek olarak güçlenmelerinin sağlanması Eklem iltihabı ve kıkırdağa zarar veren enzim aktivitesinin azaltılması Eklemlerde hassasiyet ve sabah sertliğinin azaltılması Romatoid artritli hastada ilaç ihtiyacının azaltılması

9 Kalp-damar sağlığında rolü Yapılan araştırmalarda, omega-3 yağ asitlerinin dengeli alımının özellikle kalp ve damar hastalıkları açısından yararlı olduğu vurgulanmaktadır. Omega-3 tüketenlerde koroner kalp hastalığına bağlı ölümler daha düşük bulunmuştur. Omega-3, kalp ve damar sağlığında başlıca aşağıdaki şekillerde yardımcı olabilir: Kalp damar hastalığı riski olanların ya da bu hastalığa yakalanmış olanların kalp sağlığını korumaya yardımcı olması. Damar sertliği oluşumunun yavaşlatılması Trigliseritlerin kan düzeyini düşürülmesi Kalp hastalıklarında "kötü kolesterol"ün (LDL) düşürülüp, "iyi kolesterol"ün (HDL) artırılmasıdır. Kalp krizi sonrası felç, ikinci bir kalp krizi ve krizden kaynaklı ölüm riskinin azaltılması

10