BİRİNCİ KSM Kısa İsim 1. Bu tüzük Hava Kalitesinin Koruması olarak isimledirilir. Amaç. 2. Bu tüzüğün amacı. Partiküller, zehirli gazlar, organik maddeler, karbonmonoksit halojemler ve radyoaktif maddeler gibi atmosfere mevcut gaz bileşimini bozan tüm zararlı maddelerin emisyon standartlarını belirlemek: hava kirliliğinin kritik boyutlara ulaştığı zamanlarda ve yerlerde oluşan aşırı emisyona karşı gerekli tedbirlerin alınmasını sağlamak: motorlu kara taşıtlarının emisyon. standartlarını ve emisyon azaltıcı tedbirleri belirtmektir Tanımlar 3. Tanımlar a) Hava Kirleticiler: Havanın tabii bileşimini değiştiren, is, duman, toz, gaz, buhar ve aerosol halindeki kimyasal maddelerdir. b) Hava Kalitesi: İnsan ve çevreci üzerine etki eden hava kirliliğinin göstergesi olan, çevre havasında var olan kirleticilerin artan miktarıyla azalan kalitelerdir. Hava kalitesinin belirlenmesinde kullanılan tanım, birim ve semboller şunlardır. (1) Kütle Konsantrasyonu: Havanın birim hacminde hava kirleticinin kütlesi Birim g/m 3 veya µg/m 3 dür. (2) Çöken tozlar için konsantrasyon: Birim hacminde örtülen, birim yüzeyde tozun kütlesidir. g/m 3 veya µg/m 2 birimleriyle verilir. (3) Hacim konsantrasyonu: Havanın milyon hacmindeki hava kirleticinin hacmidir. µm: Mikrometre 1 µm: 0.001 mm ng: Nanogram 1 ng : 0.001 µg µg: Mikogram 1 µg : 0.001 mg mg: Miligram 1 mg :0.001 g 1 ppm (parts per million):10 3 M µg/m 3 -------------- RT/P M: Hava kirleticinin mol kütlesi R: Gaz sahiti= 0.08207 lt.atm./ Kg.mol T: Mutlak sıcaklık (K) P : Atmosfer basıncı (atm.) V :Hacim (lt) 1 lt= (1t) dm 3 1 dm 3 =0.001 m 3
c) Emisyonlar: Yakıt ve benzerlerinin yanmasıyla; sentez ayrışma buharlaşma ve benzeri işlemlerle: maddelerin yığılması, ayrılması taşınması ve bu gibi diğer mekanik işlemler sonucu bir tesisten atmosfere yayılan hava kirleticileridir. Kütle Konsantrasyonu: Atık gazın birim hacmi başına yayılan hava kirleticinin kütlesidir. g/m 3 veya mg/m 3 birimleriyle verilir. (1) Standart şartlardaki (0 o C ve 1 atm.de) atık gazda su buharından ileri gelen nem çıkartılıarak, (2) Standart şartlardaki (0 C ve 1 atm.de) atık gazda du buharıyla birlikte hesaplanır. Kütlesel Debi: Birim zamanda yayılan hava kirleticinin kütlesidir. Kg/h veya mg/h birimleriyle verilir. Ürün Başına Kütle: Elde edilen veya işlenilen ütün kütlesi başına yayılan hava kirleticinin kütlesidir. Kg/ton, g/ton birimiyle verilir. Baca gazı: Bir baca üzerinden verilen katı ve sıvı ve gaz halindeki emisyonları taşıyan atık gazlardır. 1 atm= 1013 mbar, 1 mbar=100 paskal Kj/h: Bir saatte kilo joule Mj/h: Bir saatte Mega joule 1 Mj= 1000 Kj Gj : Bir saatte Giga joule 1 Gj= 1000 Mj Tj : Bir saatte Tera joule 1 Tj= 1000 Gj T : Ton H : Saat Sn:Saniye m 3 /h: Bir saatte metreküp (hacimsel debi) sıl güç (Yakıt sıl Gücü, Anma sıl Gücü): Bir yakma tesisinde birim zamanda yapılan yakıt alt ısıl değeriyle çarpılması sonucu bulunan asıl değerdir. Kükürt Emisyon Değeri: Bir yakma tesisinin kükürt emisyon derecesi, Yayılan Toplam Kükürt miktarı X 100/Yakıtla Verilen Toplam Kükürt Miktarları şekline tanımlanır. Eski Tesis: Tüzüğün yayınlanmasından önce kurulmuş veya kurulmakta olan tesislerdir c) Tesis: Bu tüzükteki tesisin anlamı: Kurum, kuruluş, işletmeler ve diğer sabit düzenekler; Makineler, aletler ve diğer yer değiştirebilen teknik düzenekler ile motorlu vasıtalar; Üzerinde madde depolanan, boşaltılan ve iş yapılan mülklerdir.
İKİNCİ KSM Hava 4. Hava Kalitesi Sınır Değerleri: İnsan sağlığının korunması, çevrede Kalitesi kısa ve uzun vadeli olumsuz etkilerin ortaya çıkmaması için Sınır Değerleri atmosferdeki hava kirleticilerinin birarada bulunduklarında değişen zararlı etkileri de gözönüne alınarak tesbit edilmiş konsatrasyon birimleriyle ifade edilen seviyelerdir. A-Uzun Vadeli Sınır Değerleri (UVS) Aşılmaması gereken, bütün ölçüm sonuçlarının aritmetik ortalaması olan değerledir. B- Kısa Vadeli Değerler (KVS) Maksimum günlük ortalama değerler veya istatistik olarak bütün ölçüm sonuçları sayısal değerlerinin büyüklüğüne göre dizildiğinde, ölçüm sonuçlarının %95 ini aşmaması gereken değerledir. Çöken tozlar işin farklı olarak aşılmaması gereken maksimum aylık ortalama değerledir. UVS ve KVS değerler için öngörülen süreler genenllikle 1 yıllık periyodları kapsar. Çeşitli hava kirleticileri için uyulması gereken uzun ve kısa vadeli sınır değerler aşağıda verilmiştir. PARAMETRE UVS (ug/m 3 ) KVS(ug/m 3 ) 1. SO 2 -Genel 120 350 -Endüstri 250 350 2. CO 10000 30000 3. NO 2 100 200 4. NO 200 600 5. C 2 100 300 6. HC ve Gaz halindeki anorganik klorürler 100 300 7. HF ve gaz halde anorganik flörürler - 10 8. Ozon O 3 120 200 9. HC 140 10.H 2 S 40 11.PM 10 ve daha küçük 150 300 partiküller-genel Endüstri Bölgeleri 200 400 12.PM içinde Pb ve bileşikleri 2-13.PM içinde Cd ve bileşikleri 0,04-14.Çöken Tozlar (10 mikrondan büyükler dahil) ---Genel-
---Endüstri Bölgleri 350 (gün) 650 gün 15.Çöken tozlarda Pb ve 450 800 gün bilepikleri 500 (gün) 16.Çöken tozlarda Cd ve 7,5 (gün) bilepikleri 10 (gün) Kış 5. Kış Sezonu Ortalaması Dönemi Sınır Değerleri (ug/m 3 ) Ortalama SO 2 200 Sınır PM10 150 Değerleri SO (ug/m 3 ) PM 10(ug/m 3 ) Hedef 6. Yıllık aritmetik ortalama 60 60 Sınır Değerler Kış sezonu (Ekim-Mart) 120 120 Maksimum 24 saatlik değer 150 150 Maksimum 1 saatlik değer 400 400 UVS (ug/m 3 ) Özel Koruma7. 1.SO 2 60 Alanlarında 2.SO 2 (gaz halinde anorganik) 60 Özel Sınır Değerler 3.Gaz halinde anorganik C 2 Bileşikleri 0,3 4.Pb 250 (günde) 5.Cd 2,5 (günde) Petro Kimya 8. Birinci Sınıf Değer İkinci Sınıf Değer Tesisleri (ug/m 3 ) (ug(m 3 ) ve Petrol Benzen 5 10 Rafinelerdeki Toluen 2 6 Hava Kalitesi Ksilen 1,5 6 Sınır Değerleri Olefinler 1,5 3 Toplam Organik Buharlar 2 10 (C cinsinden) Etil Benzen 0,02 3 İzopropil Benzen (Kumol) 0,02 2 Trimentil Benzen 0,02 1 Merkaotan 0,05 0,06 TetraEtil-Tetra Metil Kuşun - 0,001 *Bir yıl içindeki toplam saatlerin %6 sından fazlasında aşılmaması gereken değerler. **Bir yıl içindeki toplam saatlerin %1 nden fazlasında aşılmaması gereken değerler.
ÜÇÜNCÜ KSM Tesislerdeki 9. Genel Emisyon Sınırları (1) İs a- Atık gazlardaki isliliğin derecesi, katı yakıtlı tesislerde Ringelman skalasında 2 veya daha küçük tutulur. b-sıvı yakıt (3) Toz Şeklinde Emisyon a)-atık gazlarda bulunan toz şeklindeki emisyon aşağıda b bendinde sınırlandırılmışsa, madde bent (3) deki sınırlar ile diyagram 1 deki sınırları aşamaz. b)-doldurma, ayırma, eleme, taşıma, kırma ve öğütme tesislerinden atılan toz emisyonu 3 Kg/h e kadar ise atık gazlardaki toz konsantrasyonu 300 mg/m 3 atılan emisyon 3 Kg/li dan fazla ise atık gazlardaki toz konsantrasyonu 150 mg/m 3 ün altında tutulur. c)-atık Gazlardaki Özel Tozların Emisyonları İçin Sınırlar Madde 10 da. ve olarak sınıflandırılan özel toz emisyonları aşağıdaki sınırlar içinde tutulur. 1 inci sınıfa giren toz emisyonları 20 mg/m 3 (0.1 Kg/h veya üzerindeki emisyon debileri için inci sınıfa giren toz emisyonları 50 mg/m 3 ( Kg/h veya üzerindeki emisyon debileri için) (. üncü sınıfa giren toz emisyonları 75 mg/m 3 (3 kg/h veya üzerindeki emisyon debileri için) ve. nci sınıflara giren toz emisyonlarının bir arada bulunmaması durumunda toplam emisyon konsantrasyonu 50 mg/m 3 ve veya ve ncü sınıflara giren toz emisyonlarının bir arada bulunması durumunda emisyon konsantrasyonu 75 mg/m 3 sınırlarını aşamaz. (4)Tozlu Maddelerin Üretimi, İşlenmesi, Depolanması, Taşınması, Doldurulması, Boşaltılması, Tasnifi. Tozlu maddelerin üretimi, parçalanması, tasnifi, doldurulması ve diğer işlemler sırasında ortaya çıkan tozlu gazlar toplanacak ve toz ayırma sisteminden geçirilecektir. Çapı 5 mm den küçük ürünleri üreten makinelerden toz sızdırmaları önlenemiyorsa bu makinelerde üretim kapalı alanlarda yapılır. (5)Açıkta Depolanan yığma Malzeme Açıkta depolanan tozlu yığma malzeme hava kalitesi standartlarını karşılamak şartıyl açıkta depolanabilir. Bu amaçla aşağıda bazı örnekleri verilen tedbirler alınır. (i)-arazide rüzgarı kesici toprak yığınları yapılır. Rüzgarı kesici bitkiler dikilir. Rüzgar koruyucuları yapılır.
(ii)-konveyörler ve diğer taşıyıcıların üzerleri kapatılır. (iii)-savurma yapılmadan boşaltma ve doldurma yapılır. (iv)-malzeme üstü naylon branda veya tane büyüklüğü 10 mm den fazla olan maddelerle kapatılır. (v)-bağlayıcı maddelerle sıkıştırılması yapılır. (vi)-üst tabakalar %10 nemde huhafaza edilir. (6)Toz Yapıcı Yanma ve Üretim Atıklarının Taşınması ve Depolanması Toz yapan yanma ve üretim atıklarının taşınmasında taşınan malzemenin tozumayı önleyecek derecede nemli olmaması halinde kapalı taşıma sistemleri kullanılır. Bunların açıkta depolanmasında (5) inci bentteki tedbirler alınır. Depolama işlemi tamamlanan sahalar topraklı örtülüp üstü yeşillendirilir. (7) Tesisteki Yolların Durumu Tesislerdeki yollar kalitesini bozucu etki yaratıyorsa yolların bütümlü kaplama malzemeleri beton veya benzeri malzemeler kaplanması, düzenli olarak temizlenmesi veya toz bağlayan maddelerle muameleye tabi tutulması gereklidir. (8) Filtrelerin Boşaltılması Toz biçimindeki emisyonu tutan filtrelerin boşaltılmasında toz emisyonunu önelemek için toz kapalı sistemle boşaltılır. (9) Gaz ve Buhar Emisyonları A-Anorganik Klor (C 2 ) Emisyonu Gaz biçimindeki anorganik klor emisyonları 3 Kg/h veya üzerinde ise bu bileşiklerin atık gaz içerisindeki konsantrasyonu 30 mg/m 3 ü aşamaz. B-Anorganik Flor Emisyonu Gaz biçimindeki anorganik flor eöisyonların 150 g/h veya üzerinde ise bu emisyonların atık gaz içerisindeki konsantrasyonu 5 mg/m 3 ü aşamaz. C-Organik Buhar ve Gaz Emisyonları Madde 11 de. ve olarak sınıflandırılan atık gazlarda bulunan organik bileşiklerin buhar ve gaz biçimindeki emisyonları aynı sınıftan birden fazla bileşik bulunsa bile bunların toplam emisyonları aşağıdaki değerleri aşamaz. nci sınıfa giren organik bileşiklerin emisyonu 20 mg/m 3 (0.1 Kg/h üzerindeki emisyon debileri için) ci sınıfa giren organik bileşiklerin emisyonu 150 mg/m 3 (3 Kg/h üzerindeki emisyon debileri için). ncü sınıfa giren organik bileşiklerin emisyonu 300 mg/m 3 (6 Kg/h ve üzerindeki emisyon debileri için)
Birden fazla sınıfa ait organik bileşiklerin birlikte atılması durumunda yukarıdaki değerlerin aşılmaması kaydıyle toplam emisyon konsantrasyonu 300 mg/m 3 ü aşamaz. (10)Kanser Yapıcı Maddelerin Emisyon Sınırları Atık gazlarda bulunan kanser yapıcı yan maddeler prensip olarak en düşük düzeyde tutulur. Toz 10. Madde 12 de den e kadar sınıflandırılmış olarak verilen Emisyonunda maddelerin uygun gruptan birden fazla madde bulunması Özel durumunda dahi toplam konsantrasyonları aşağıdaki değerleri Maddelerin aşamaz. Sınıflandırılması 1 ci sınıfa giren maddeler 0.1 mg/m 3 (0.5 g/h ve üzerindeki emisyon debileri için). nci sınıfa giren maddeler 1 mg/m 3 (5 g/h ve üzerindeki emisyon debileri için). cü sınıfa giren maddeler 5 mg/m 3 (25 g/h ve üzerindeki emisyon debileri için) Bu konsantrasyon sınırları aşılmamak kaydıyle ve ci sınıftaki maddeler bir arada atılırsa toplam konsantrasyon 1 mg/m 3, ve cü sınıftaki maddeler bir arada atılırsa toplam konsantrasyon 5 mg/m 3 ü aşamaz. Madde Alüminyum karbür Alüminyum nitrür Amonyum bileşikleri Antimon ve çözünen bileşikleri Bakır ve çözünen bileşikleri Bakır dumanı Baryum sülfat Baryum bileşikleri (çözünen) Bitümler Bizmut Bortriflörür Bor bileşikleri (çözümlenen)* Civa ve bileşikleri (civa sülfür hariç) Çinko ve bileşikler Ferrosilisyum Flor bileşikleri (çözünen) Florit minerali Fosforpentoksit Fosfotlar Gümüş bileşikleri yot bileşikleri Kadminyum ve çözünen bileşikleri Sınıf
(Nefesle alınabilen toz ve aerosaller içindeki kadminyum klor hariç) Kalsiyum siyanamid Kalsiyum florür Kalsiyum hidroksit Kalsiyum oksit Krom V bileşikleri (Kanserojen olamayanlar) Kobalt bileşikleri (Kanserojen olamayanlar) Kristobalit (5 mikrondan küçük partiküller) Kiselgur Kuvars (Partikül büyüklüğü 5 mikrondan küçük) Katran (Linyit kömürü katranı hariç) Koyu katran (Linyit kömürü katranı hariç) Kuvars minerali tridimit (Parikül büyüklüğü 5 mikrondan küçük) Kurum Kurşun ve çözünen bileşikleri Magnezyum hidroksit Magnezyum oksit Molibden ve çözünen bileşikleri Nikel bileşikleri (Kanserojen olanlar hariç) Selen ve çözünen bileşikleri Silisyum karbür Stronsiyum ve bileşikleri Tellür ve çözünen bileşikleri Talyum ve bileşikleri Uranyum ve bileşikleri Vanadyum ve bileşikleri Wolfram ve bileşikleri (Wolfram karbür hariç) Tozlarda organik bileşikler Örneğin antrosen, aminler, 1-4 Benzokinon, naftalin *Çözünen bileşikler: solunum, sindirim yollarda ve deri üzerinde veya bitkisel yüzeylerde belli ölçüde çözünen ve bunun sonucu zararlı etkisi olan maddelerdir.
Organik 11. Madde Sınıf Buhar Akrilaldehit ve Akrilikasit Gazların Akrilikasit etil esteri Sınıflandırılması Akrilikasit metilesteri Amilaselat Anilin Asetaldehit Aseton Asetikasit Asetikasit etilesteri Asetikasit n-metilesteri Asetikasit n-butil esteri Aserikasit metil esteri Asetikasit vinil esteri Benzin (kütle yüzdesi olarak %25 den fazla C7 ve C8 aromatlar içerenler Bütadien (1,3) Butadien n-butilalkol n-butilascial Bütirilasit=Bütanoikasit Tereyağıasiti Diasetonalkol Dietanolamin Dictilamin Dictileter 1.1-Dibrometan 1.1-Dikloretan 1.2-Dikloretan 1.2-Dikloretilen p-diklorbenzen ve o-diklorbenzen Diklormetan Diklorofenol Dimetiletilamin Dimetilamin Dimetilanilin Dimetilformamid Dimetilsülfür Dimetilsülfoksit Dinitrobenzen 1,4-Dioksan Difenil
Dizopropileter Etanol Etilbenzen Etilkörür Etilendiamin Etilenglikol Etilglikol Etilenglikol monometileter Etilenoksit 2-Etilhekzanol-1 Formikasit Formaldehit Furfurol Fenol Fosgen n-heptan Hekzametilrmdiizosiyanat 1 n-hekzan Hekzanoik asit 4-Hidroksi 4-metilpentanon-2 İzobutilalkol İzopropileter 2-Klorbutaiden Kuşun tetraetil Krezol=Hidroksi Keten= Karbometa Karbonsülfür Kloroform=Triklormental Ksilen Kloropropionik asit Monoklorasetikasit Merkaptanlar Metakrilik asit metil esteri Metanol=Metil alkol Metilamin Metiletilketon Metilbütilketon Metilsiklohckzan Metilsiklohchzanon Metilizobütilkcton Metilizosiyanat Metilnaftalin Monoetilamin Morfolin=Dictilen imidoksit Monoetenolamin Monoklorbenzen
Naftalin Nitrobenzen Nitrokrezol Nitrofenol Nitrotoluen n-pentan Pentanol-1 Polikorlu Difeniller zopropil alkol Propilen oksit Propionik asit Piridin Siklobekzan Siklohekzanol Siklohekzanon Stiren=Feniletilen Tetrakloretan Tetrakloretilen Tetrahidrofuran Tetrahidronaftalin Tiyoeter Tiyokrezol Tiyofenol Toluen Toluendiizosiyanat Trietanolamin Trietilamin Trietilenglikol Trimetilamin 1, 1, 1- Trikloretan 1, 1, 2- Trikloretan Triklorfenol Trioksan metaformaldehit Valerik ait=pentanoik asit Yukarıda listede bulunmayan organik maddeler, buhar ve gaz biçimindeki etkilerin en yakın sınıfa dahil edilecektir. Etilerine göre gruplanması mümkün değilse kimyasak yapısına en yakın gruba dahil edilecektir Kanser 12. Madde Sınıf Yapıcı Arseniktrioksit ve arsenikpentaoksit Maddelerin Arsenik asitler, arsenik ve tuzları Sınıflandırılması (As olarak verilmiştir) Asbest (ince toz halinde Krisotil, Kros sidolit, Amosit Antopolit, Aksiyonolit, tremolit
Benzopiren Berilyum ve bileşikleri (be olarak verilmiştir.) Dibenzoantrasen 1,2-Dibrometan 3,3-Diklorberizdin Dimetilsülfat Etilenimin Hidrazin 1-Klor-2,3-eposipropan (Epikorhidrin) Krom V bileşikleri (Kalsiyum kromat, Krom Kromat, Stronsiyum Kromat ve Çinkokromat: Cr olarak verilmiştir) Kobalt (nefesle alınabilir toz ve Aerosoller içinde, Kobalt metali ve zor çözünen kobalr tuzları; Co olarak verilmiştir.) 2-Naftilamin Nikel (Nikel metalinin nefesle Alınabilen tozları ve aerosolleri Nikel sülfür ve sülfütli minarelleri, Nikel oksit ve nikel karbonat Nikel tatra karbonil;ni olarak verilmiştir.) DÖRDÜNCÜ KSM Yakma 13 Kirletici vasfı yüksek tesisler için özel emisyon sınır değerleri. Bu Tesisleri kısımda yer alan tesisler için herhangi bir sınırlama getirilmemişse Madde 9 ile madde 43 de verilen emisyon sınırlarına uyulması zorunludur. Yakma Tesisleri, kullanılan yakıt türüne göre 4 gruba ayrılmaktadır. (1) Katı Yakıtlı Yakma Tesisleri (2) Sıvı Yakıtlı Yakma Tesisleri (3) Gaz Yakıtlı Yakma Tesisleri (4) Çift Yakıt Yakan Tesisler (1) Katı Yakıtlı Yakma Tesisleri A.Toz Emisyonları a)katı yakıtlı yakma tesislerinin baca gazlarındaki toz emisyonları aşağıdaki sınır değerlerini aşmamalıdır.
(i)-yakıt ısıl gücü 150 K veya altında olan yeni tesislerde ıslılık derecesi Ringelman skalasına göre en çok 2, eski tesislerde ise en çok 3 olmalıdır. (ii)-elle yüklemeli ve yakıt ısıl gücü 150 KW dan büyük 600 KW dan küçük olan tesislerde baca gazındaki toz emisyonu yeni tesislerde en çok 150 mg/m 3, eski tesislerde ise en çok 200 mg/m 3 olmalıdır. (iii)-mekanik yüklemeli ve yakıt ısıl gücü 150 KW den büyük 5 MW den küçük tesislerde baca gazındaki toz eöisyonu yeni tesislerde 350 mg/m 3 ü, eski tesislerde ise 450 mg/m 3 aşmamalıdır. (iv)-yakıt ısıl gücü 15 MW a kadar olan yeni tesislerde toz emisyonu 200 mg/m 3 ü eski tesislerde ise 250 mg/m 3 ü aşmamalıdır. (v)-yakıt ısıl gücü 50 MW ın üzerinde olan yeni tesislerde baca gazındaki toz emisyonu 150 mg/m 3 ün altında, eski tesislerde ise 250 mg/m 3 ün altında olmalıdır. (vi)-yakıt ısıl gücü 15 W la 50 MW arasında olan tesisler için toz emisyon sınırları, 15 MW ve 50 MV a tekabül eden değerler arasında lineer entepolasyonla bulunur. (vii)-yaıt ısıl gücü 50 MV ın üzerinde olan ve kömür ve odun dışında başka katı yakıtlar kullanılan tesislern atık gazlardaki toz halindeki arsenik kurşun, kadminyum, krom, kobalt, nikel ve bunların bileşikleri yeni yesisler için 0,5 mg/m 3 ü, eski tesisler için ise 1.5 mg/m 3 ü geçemez. Sınır konsantrasyon değerleri; yakıt; yakma sistemi işletme şartlarına göre baca gazındaki aşağıda verilen hacimsel oksijen miktarı, esas alınarak belirlenir. (viii)-odun ve odeun artıkları yakan tesislerde baca gazındaki hacimsel olarak oksijen miktarı:: %13, (ix)-zgaralı, büyük su hacimli ve su borulu kazanlarda baca gazında hacimsel oksijen miktarı:%7, (x)-toz kömür yakma sistemli, kuru curuflu, su borulu kazanlarda baca gazında hacimsel oksijen miktarı:%6, (xi)-toz kömür yakma sistemli ergimiş curuflu, su borulu kazanların baca gazında hacimsel oksijen miktarı. %5 olmalıdır. b)paragraf (a) da öngörülen emisyon sınırlandırılmaları kurum üfleyicilerin çalıştığı sürelerde de geçerlidir. c)baca gazları karbonmonoksit emsiyonları 250 mg/m 3, aşamaz. Bu sınır değeri paragraf (a) da verilen baca gazındaki hacimsel oksijen miktarı va anma yakıt ısıl gücündeki işletme şartları için de geçerlidir. B.Azotoksit emisyonları, baca gazı geri besleme veya ikincil hava ile yakma yoluyla alev sıcaklığının düşürülmesi ve benzeri teknik ile düşürülmelidir. sıl kapasitesi 50 MW ve üzerinde olan tesislerde:
a)katı yakıt kullanan yakım tesislerinde, azotmonoksit ve azotdioksit emisyonları (NO 2) üzerinden yeni tesislerde 800 mg/m 3 ü aşamaz. (Burada baca gazında hacimsel oksijen miktarı %5 olarak alınmıştır.) b)ancak yakıt olarak toz halinde taş kömürü kullanılıyorsa ve taş kömürü ergimiş kül bırakarak yakılıyorsa bu değer yeni tesislerde 1800 mg/m 3, eski tesislere ise 2000 mg/m 3 olarak alınır. Toz taş kömürü yakan kuru küllü eski tesisler için sınır değeri 1300 mg/m 3 dür. C.Halojen Bileşikleri Emisyonları zgara toz yakmalarda halojen bileşikleri için : a)300 MW dan büyük kapasiteli yakma tesislerinde anorganik gaz halindeki klor bileşikleri 100 mg/m 3 ü; anorganik gaz halindeki flor bileşikleri 15 mg/m 3 aşamaz.. b)yakma ısıl gücü 50 MW ile 300 MW arasında olan tesislerde Anorganik gaz halindeki klor bileşikleri. 200 mg/m 3 Anorganik gaz halimdeki flor bileşikleri 30 mg/m 3 D.Kükürtdioksit emisyonu Katı yakıt tesislerinin baca gazlarından çıkan kükürtdioksit emisyonu önelenmelidir Burada SO 2 ve SO 3 miktarları baca gazında SO 2 üzerinden verilmiştir. a)katı yakıt kullanan tesislerden baca gazındaki SO 2 ve SO 3 oranı aşağıdaki sınır değerlerinin altında olanlar için ayrıca bir kükürt arıtma tesisi gerekmez. (i).yakıt ısıl gücü 300 MW a kadar olan ızgaralı ve toz yakmalı tesislerde baca gazında %5 hacimsel oksijen esas alınarak 2000 mg/m 3, (ii).yakıt ısıl gücü 300 MW a kadar olan akışkan yataklı tesislerde baca gazında %7 hacimsel oksijen esas alınarak 400 mg/m 3, (iii).yakıt ısıl gücü 300 MW veya üzerinde olan tesislerde baca gazında %5 hacimsel oksijen esas alınarak 1000 mg/m 3. b)eğer paragraf a da verilen sınırlar aşılıyorsa kükürt emisyon derecesini yakıt ısıl gcü 300 MW a kadar olan tesislerde %10 a, 300 MW ın üzerinde olan tesislerde ise %5 e kadar düşürecek, yanma öncesi, yanma esnasında veya yanma sonrasından tatbik veya yanma sonrasında tatbik edilebilecek bir kükürt tutma işlemi uygulanarak paragraf a daki sınırların altında kalınmaya çalışılır. Buna rağmen paragraf a daki sınır değerlerini geçekleştirmeyen tesislerden yakıt ısıl gücü 300 MW dan daha büyük olanlar ise kükürt emisyon derecesini en fazla %5 de nuhafaza edebilecek kükürt azlatımı tebirleriyle çalıştırılabilir. c)bir yakma tesisinin, kükürt oksitleri emisyonunu azaltan arıtma tesisinin devreden çıkması durumunda ilgililere bildirmek şartıyle
birbirini takibeden 72 saatte veya bir takvim yılı içinde 240 saati geçmeyen süre içinde çalıştırılmasına izin verbilir. (2) Sıvı Yakıtlı Yakma Tesisleri A.Toz Emisyonlar Sıvı yakıtlı yakma tesisleri aşağıdaki şartlara uyacaktır (i)-yakıt ısıl gücü 2 MW a kadar olan yeni tesislerden motorin yakanlarda islilik derecesi Bacharach skalasına göre 2, 4 ve 5 nolu fuel-oil yakan tesislerde ise 4 ü geçemez. Eski tesisler için sınır değerleri bu değerlere 1 eklenerek bulunur. Geçemez. Eski teisler için sınır değerleri bu değerlere 1 eklenerek bulunur. (ii)-yakıt ısıl gücü 2 MW ın üzerinde olan tesislerin baca gazındaki toz biçimindeki emisyonlar, soğurulan sülfirik asit çıkarıldıktan sonra ve hacimsel oksijen miktarı %3 esas alındığında Diagram 2 deki verilen sınır değerlerini aşamaz. (iii)-nikel miktarı 1 Kg yakıt başına 12 mg/kg aşan fuel-oillerde veya fuel-oil dışındaki sıvı yakıtlarda arsenik, kurşun, kadminyum, krom, kobalt, nikel ve bunların bileşikleri halindeki toz emisyonu 2 mg/m 3 aşamaz. (%3 oksjen miktarı üzerinden) B.Karbonmonoksit Emisyonları Hacimsel oksijen miktarının %3 esas alındığı baca gazındaki CO emisyonu 1755 mg/m 3 aşamaz. C.Azot Oksitleri Emisyonu Azot oksitleri emisyonları, baca gazı geri besleme veya ikincil hava ile yakma yoluyla alev sıcaklığının düşürülmesi gibi teknik teknik tedbirlerle düşürülmelidir. Yakma ısıl gücü 50 MW ve üzerinde olan yeni tesislerin hacimsel oksijen miktarının %3 esas alındığı baca gazlarında NO ve NO 2 emisyonları 800 mg/m 3 aşamaz. Eski tesisler için bu değer 1000 mg/m 3 dür. D.Kükürt Oksit Emisyonu a)sıvı yakıt kullanan tesislerden baca gazındaki SO 2 ve SO 2 oranı (SO 2 olarak verilmiştir.) Aşağıdaki sınırların altında olanlar için ayrıca kükürt arıtma tesisi gerekmez. (i).yakıt ısıl gücü 300 MW kadar olan tesislerde baca gazında 53 hacimsel oksijen esas alınarak 1700 mg/m 3. (ii).yakıt ısıl gücü 300 MW veya üzernde olan tesislerde baca gazında %3 hacimsel oksijen esas alınarak 800 mg/m 3. b)eğer paragraf a daki sınır değerleri aşılıyorsa kükürt emisyon derecesini yakıt ısıl gücü 300 MW a kadar olan tesislerde %10 a, 300 W ve üzerinde olan tesislerde ise %5 kadar düşürecek bir kükürt arıtma tesisi kullanarak sınır değerlerini geçekleştiremeyen tesislerden yakıt ısıl gücü 300 MW a kadar olan tesislerde kükürt
emisyon derecesini en fazla %10,300 MW dan büyük olanlar ise en fazla %5 de muhafaza edebilecek arıtma tesisleriyle çalıştırabilirler. c)eğer tesisin tasarımında öngörülen kükürt oranlı fuel oil bulunamamış ve baca yüksekliği uygun ise, en fazla 6 ay gibi bir süre için yetkililierin onayı ile, 3400 mg/m 3 kadar kükürt oksitleri emisyonuna izin verilebilir d)kükürt oksit emisyonunu yukarıdaki sınırlara kadar azaltmayı sağlayan arıtma tesisi devreden çıkarsa tesis birbirini takibeden 72 saati veya bir takvim yılı içinde toplam 340 saati geçmemek şartıyle çalıştırılabilir. (3) Gaz yakıtlı Yakma Tesisleri a)gaz yakıtlı ve yakıt ısıl gücü 100 MW ın altında olan tesislerin baca gazlarındaki hacimsel oksijen miktarı %3 esas alındığında toz emisyonunu değerleri 10 mg/m 3 sınır değerini aşmamalıdır. Ancak çelik fabrikalarından çıkan atık gazlar için toz emsiyonu sınır değeri 200 mg/m 3 dür. Yakma ısıl gücü 100 MW ın altındaki tesisler için diğer gaz emisyonlarının sınır değerleri aşağıdaki gibidir (mg/m 3 ) SO 2 CO Aldehit (Formaldehit olarak) Doğal gaz 100 100 20 Kok fabrikası 200 100 20 b) Yakıt ısıl gücü 100 MV ve üzerinde olan tesisler için baca gazında %3 oksijenin esas alındığı emsiyon sınır değerleri: Toz 10 mg/m 3 Karbonmonoksit 100 mg/m 3 Azotoksitler 500 mg/m 3 Külkürtoksitler 60 mg/m 3 (4) Çift Yakıt Yakan Tesisler Çift yakıt yakan tesislerde yakıtların birisi tarafından sağlanan ısı enerjisi toplam sağlanan enerjinin %10 dan az ise tesis tek yakıtlı gibi ele alınır. Aksi taktirde emisyon sınır değerleri her bir yakıt tarafından sağlanan ısı enerjisi oranları dikkate alınarak ağırlıklı ortalama biçiminde her iki yakıt ayrı ayrı verilen sınır değerlerinden elde edilir. Çöp ve 14. İkinci Grup Tesisler Atıkların (1) Genelde ev çöpleri ve benzerlerinin yakma suretiyle Ortadan tamamen veya kısmen yok edildiği tesisler. Bu tesisler için Kaldırıldığı aşağıdaki esaslar getirilmiştir. Tesisler a)kütlesel aktarım kapasitesi 0.75 t/h ve üzerinde olan çoğunlukla ev çöpleri ve benzeri aşırı koku yayan atıkların yakıldıkları
tesislerde tesislerde, iç bsıncı sürekli atmosfer basıncının altında olan çöp bunkereleri olmalıdır. Emilen hava odasına verilir. Sürekli çalışan tesisin arıza nedeni ile yakma sistemi devre dışı kalırsa emilen hava baca üzerinden dşarıya atılır.kafile tipi tesislerde (günde 24 saatın altında çalışan ve kısmen dudurulan tesisler) emilen hava durma süresinde son yakma bölümü üzerinden dışarıya atılmlıdır. b)katı atıklar yanında sıvı atıklarda yakılıyosa, sıvı atıklar kapalı kaplarda depolanmalıdır. Açık aktarma yerleri hava emme şemsiyesi altında bulundurulmalı ve emilen hava yanma odasına verilmelidir. c)tesisler, bir destek yakma ile donatılmalıdır. d)tesisler, bir bacaya bağlanmalıdır. e)tesis, yanma odasına bağlı bir son yanma bölümüne sahip olmalıdır. Burada en az %6 oksijen ihtiva eden baca gazı ve en az 0.3 saniye kalma süresi durumunda sıcaklık en az 800 C de tutulmalıdır. Sıcaklık sürekli kaydedilerek kontrol edilmelidir. Tesis, son yanma bölümünde sıcaklığın ancak 800 C ve üzerine olduğu durumda yüklenebilecek biçimde projelendirilmiş olmalıdır. Son yanma bölümünde alt sıcaklık sınırı altına düşüldüğü zaman otomatik olarak devreye girebilecek bir brülör bulunmalıdır. Kütlesi debisi 0.75 t/h ve üzerinde olan tesisler çalışmasalar bile, çöp bunkerinden emilen hava son yama odası üzerinden atılmalıdır. f)tesis, verilen atık gazların ve birlikte taşınan kokuşmuş maddelerin tam olarak yanmasının sağlanacağı biçimde çalıştırılmalıdır. g)atık gazlardaki toz emisyon 10 mg/m 3 değerini aşmamalıdır. Emisyon sınır değerleri aşağıdaki esaslar için verilmiştir. (i)-kütlesi debisi 0.75 t/h kadar olan tesislerde baca gazı hacimsel oksijen miktarı:%17 (ii)-kütlesel debisi 0.75 t/h ve üzerinde olan tesislerde baca gazı hacimsel oksijen miktarı %11 esas alınacaktır. h)baca gazı islilik derecesi Rngelman Skalasına göre 1 in altında olacaktır. )Çöp kütlesel debisi 0.75 t/h kadar olan tesislerde inorganik gaz emisyon değerleri aşağıdaki sınır değerlerini geçmemelidir. Klor bileşikleri (C) 6 Kg/h Flor bileşikleri (F) 0.2 Kg/h j)kütlesel çöp girdisi 0.75 t/h ve üzerinde olan tesislerde atık gazdaki gaz biçimindeki emisyon aşağıdaki sınır değerlerini geçmemelidir: Klor bileşikleri (C) 100 mg/m 3 Flor bileşikleri (F) 5 mg/m 3
Emisyon sınır değerlerinde %11 hacimsel oksijen esas alınmıştır. k)atık gazdaki CO emisyonu 1 g/m 3 sınır değerini geçmemelidir. Bu emisyon sınır değerlerinde paragraf g de verilen hacimsel oksijen miktarlarını esas alınmıştır. 1) Kütlesel çöp debileri 0.75 t/h üzerinde olan tesisler toz ve gaz biçimindeki klor ve flor bileşikleri emisyonlarını sürekli kaydeden bir ölçme aygıtı ile donatılmalıdır. (2) Diğer Atıkların Yakıldığı Tesisler Diğer atıkların tamamen ve kısmen yakılarak ortadan kaldırıldığı tesislerde aşağıdaki esaslara uyulacaktır. a) Sıvı atık maddeler kapalı kaplarda depolanmalıdır. Açık bölümler, hava emme şemsiyeleri ile donatılmalıdır. Emilen hava yanma odasına verilmelidir. Yakma sisteminin devre dışında olması durumunda boşaltma yapılamaz. b) Tesisler, destek brülörler ile donatılmalıdır. c) Bütün tesislerin bacası olmalıdır. d) Tesisler, yanma odasına bağlı bir son yanma bölümüne sahip olamalıdır. Burada baca gazından en az hacimsel 56 oksijen, 0.3 saniye kalma süresi esas alındığında sıcaklık en az 900 C de tutulmalıdır. Sıcaklık sürekli kaydedilerek kontrol edilmelidir. Tesis en az ocak sıcaklığına ulaşıldığı zaman yüklenebilir olmalıdır. Son yanma bölümünde ek bir brülör bulunmalı, sıcaklık alt sınırın altına düşünce brülüö otomatik olarak devreye girebilmelidir. PVB (poliklörürbifenil) içeren maddelerin yakılmasında en düşük ocak sıcaklığı 1200 C olmalıdır. Akışkan yataklı sistemlerde uygun yanma bölümüne gerek yoktur. e) Hacimsel oksijen miktarı %11 alındığında atık gazdaki yanıcı organik maddelerin içerisindeki karbon emisyonu 50 mg/m 3 sınır değerini aşmamalıdır. f) Atık gaz hacmsel olsijen miktarı %11 esas alındığında, atık gazdaki toz emisyon 100 mg/m 3 sınır değerini aşmamalıdır. g) Atık gaz is oranı Ringelman Skalasına göre 1 in altında olmalıdır. h) Paragraf f ve g de belirlenen emisyon sınırları, kurum atıcıların çalıştığı süreler için de geçerlidir. i) Atık gaz hacimsel oksijen miktarı %11 esas alındığında atık gaz CO emisyonu 100 mg/m 3 sınır değerini geçmemelidir. j) İnorganik emsyonlar aşağıdai sınır değerlerini aşmamalıdır. Klor bileşikleri (C cinsinden) 100 mg/m 3 Flor bileşikleri (F cinsinden) 5 mg/m 3 Emisyon değerleri hacimsel oksijen değeri %11 esas alınarak belirlenecektir.
k) Bu tesisler, toz konsantrasyonların ölçülerek kaydedildiği cihazlarla donatılmalıdır.. Klorlu bileşiklerin yakıldığı tesisler inorganik gaz biçimindeki klor bileşiklerin kütlesel konsantrasyonların ölçüldüğü bir cihazla donatılmalıdır. (3) Katı Maddelerin Yakılarak İçindeki Bazı Maddelerin Ayrıldığı Tesisler. Bu tesislerde aşağıdaki esaslara uyulacaktır a) Tesislerde destek yakma sistemi bulunacaktır. b) Her tesisin bir bacası olacaktır. c) Tesisler, yanma odasına bağlı bir son yanma bölümüne sahip olmalıdır. Burada baca gazında en az hacimsel oksijen %6,0.3 saniye kalma süresi esas alındığında sıcaklık en az 900 C da tutulabilmelidir. Sıcaklık sürekli kaydedilerek kontrol edilmelidir. Tesis en az ocak sıcaklığına ulaşıldığı zaman yüklenebilir olmalıdır. Son yanma bölümünde ek bir brülör bulunmalı, sıcaklık alt sınırın altına düşünce brülör otomatik olarak devreye girebilmelidir. PCB içeren maddelerin yakılmasında en düşük oda sıcaklığı 1200 C olmalıdır. Akışkan yataklı sistemlerde uygun yanma bölümüne gerek yoktur. d) Toz biçimindeki emisyonlar baca gazında %7 CO 2 esas alındığında 100 mg/m 3 sınır değerini aşmamalıdır. e) Gaz biçimindeki inorganik klor bileşikleri emisyonları, baca gazı hacimsel CO 2 miktarı %7 esas alındığında 106 mg/m 3 sınır değerini aşmamalıdır. f) Atık gaz is oranı Ringelman Skalasına göre 1 in altında olmalıdır. g) Bu tesisler, toz konsantrasyonların ölçülerek kaydedildiği cihazlarla donatılmalıdır. Klorlu bileşiklerin yakıldığı tesisler inorganik gaz biçimindeki klor bileşiklerin kütlesel konsantrasyonların ölçüldüğü bir cihazla donatılmalıdır. (4)Gübre Komposat Tesisleri Bu tesisler aşağıdaki esaslara uyacaktır. a) Havalandırmalı gübre kompost yöntemi ile çalışan tesislerde atık hava, bir toprak filtresinden (kompost filtresi) veya benzeri fonksiyonları olan filtrelerden geçirilerek temizlenmelidir. b) Sarponların havalandırılmasında yoğunlaşan nem ve oluşan sızıntı sular kompostun nemlendirilmesinde kullanılmalıdır. Aksi taktirde bunlar bir tasfiye tesisine gönderilmelidir. c) Yükleme bunkeri besleme ağzı uygun mekanizma kullanarak mlazeme alınırken sürekli kapalı tutulacaktır. Yükleme ve boşaltmalarda pis hava, emilmeli uygun filtrelerden geçirilerek temizlenmelidir. (5) Çöp İşleme Tesisleri aşağıdaki esalara uyacaklardır.
Yakılacak, kompostlanacak ve depolanacak çöp ve atıkların işlendiği tesislerin baca gazındaki toz biçmindeki emisyon 200 mg/m 3 sınır değerini aşamaz. (6) Hurda Parçalama Tesisleri aşağıdaki esaslara uyacaklardır. Döner tip hurda parçalama tesislerinin baca gazından atılan toz emisyonu 150 mg/m 3 sınır değerini aşamaz. Üçüncü Grup Tesisler Toprak 15. (1) Taş Çıkarma,Kırma ve Sınıflandırma Tesisleri aşağıdaki Ürünleri esaslara uyacaklardır. Taş çıkarma ve sınıflandırma tesislerinde Tesisleri madde 9 da verilen esaslar dikkate alınmalıdır (2) Şist, Kil ve Benzeri Maddelerin Patlatıldığı ve Öğütüldüğü tesisler aşağıdaki esaslara uyacaklardır. a)ön kurutma ve patlamada oluşan atık gazlardaki toz emisyonu %3 CO 2 esas alındığında 200 mg/m 3 sınır değerini aşamaz. b)yardımcı organik patlama maddelerinin katıldığı tesislerde, bu katkı maddeleri baca gazındaki yanıcı organik maddelerin karbon oranını 20 mg/m 3 sınır değeri üzerine çıkarmamalıdır. Organik yardımcı maddelerin kullanılması durumunda kurutucuların atık gazları değerlendirilmeye çalışılmalı veya son yakıcıya gönderilmelidir. c)madde 9, bent 7 hükümleri taş ocaklarından ön kırıcılara giden yollara uygulanmaz. d)yukarıda belirtilen hususlar dışında madde 9 verilen diğer esaslara uyulmalıdır. e)kil patlama tesislerindeki SO 2 ve florbilşeikleri ile organik bileşiklerden oluşan emisyonlar bu tüzük kurallarına uymalıdır. (3) Boksit, Dolomit, Feldispat, Alçı, j_kezelgur, Manyezit, Mineral Boyalar, Midye Kabukları, Pegmatif Kumu, Kuvars, şarnot, Curuf, sabun Taşı, Talk, Trass ve benzeri maddelerin öğütüldüğü tesisler aşağıdaki esaslara uyacaklardır. Bu tesislerde oluşacak emisyonlar bu tüzük kurallarına uymalıdır. Madde 9 bent 7 hükümleri taş ocaklarından ön kırıcılara giden yollara uygulanmaz.. (4) Dolomit, Manyezit ve Kömür Yakma Tesisleri. a)dolomit, manyezit ve kömür yakma tesislerinde, fırın baca gazındaki toz emisyon 200 mg/m 3 sınır değerini aşmamalıdır. Taş ocağı ile ön kırma tesisi arasındaki yollara Madde 9 bent 7 de verilen esaslar uygulanmaz. Madde 9 verilen diğer esaslara uyulmalıdır.
b)fırın ve öğütme tesisleri bacalarındaki toz ölçülmesi için teknik yönden uygunsa yazıcılı bir ölçüm cihazı konulmalıdır. Bu tesislerde toz emisyonların yanısıra kok gazı ile CO emisyonunun da meydana gelebileceği dikkate alınmalıdır. (5) Alçı Taşı Kavurma Tesisleri aşağıdaki esaslara uyacaklardır. Bu tesislerde kavurma sırasında oluşan atık gazdaki to emisyonu 200 mg/m 3 sınır değerini aşamaz. Toz tutucularn kullanıldığı tesislerde atık gazdaki toz emisyonu 100 mg/m 3 geçmemelidir. Taş ocağı ile ön kırma tesisi arasındaki yollara Madde 7. Bent 7 de verilen esaslar uygulanmaz. Madde 9 da verilen diğer esaslara uyulmalıdır. (6) Çimento Fabrikaları Çimento üreten tesisler aşağıdaki esaslara uyacaktır. a)atık gazlardaki toz emisyonlar: (i)-üretim metodu gereği elektrikli toz filtreleri ile donatılmamış tesislerde 75 mg/m 3 dür. (ii)-üretim metodu gereği genelde elektrikli toz filtresi bulunan: çimento fırını, klinker soğutucu, kurutucu, öğüterek kurutan tesisler, nemli atık havalı, borulu öğütücülü tesislerden elektrik toz filtresi uygulananlar 120 mg/m 3 dür. (iii)-yüksek toz elektirk direnci nedeni ile toz ayrımının oldukça zor olduğu ve elektrikli toz ayrıcıların uygulandığı tesisler 150 mg/m 3 dür. b)klinker malzemesi kapalı hacimlerde depolanacaktır veya ayni etkiyi sağlayan tedbirlerle depolama ve yüklemede toz emisyonu önlenecektir. c)çimento f ırını toz emisyon konsantrasyonunu sürekli ölçüp kaydeden bir ölçü cihazı ile donatılmalıdır d)klinker soğutucusu atık gazı olabildiğince tam olarak değerlendirilmelidir. e)taş ocağı ile ön kırma tesisi arasındaki yollara madde 9, bent 7 de verilen esaslar uygulanmaz. Madde 9 verilen diğer esaslara uyulmalıdır f)özel durumlarda ham öğütme malzemesi öğütme tesisleri, klinker soğutma ve çimen to öğütme tesisleri baca gazlarında ki toz emisyonların sürekli ölçülüp kaydedilmesi için de cihazlar olmalıdır. g)çimneto sanayii adına ithal edilecek kuru bazda azami %5 kadar kükürt içeren petrol koku, kısmen veya tamamen başkasına satılmaksızın, sadece çimento fırınlarında, parça halindeki kısımları da öğütülüp kullanıma uygun hale getirilecek tüketilecektir. SO 2 miktarı ölçülecek ve baca gaındaki SO 2 konsatrasyonunun 400mg/Nm 3 sınır değerini aşmamalıdır. Tesise,
sürekli olarak yazıcılı SO 2 konsantrasyonunu ölçen cihazlar konulmalıdır. h)toz emisyon konsatrasyonlarını sürekli olarak ölçen yazıcılı monitör sistemleri, satte 15 Kg ve üzerinde toz yayan bütün üniteleride her zaman çalışır vaziyette bulundurukarak, yapılacak kontrollerde ölçüm raporları ve herhangi bir gün ve satte nit verilerin istenilmesi durumunda yetkililere sunulacaktır. j)tesisler, filtreler devre dışı iken kesinlikle çalıştırılmayacaktır. k)kırıcılar, değirmenler, klinker taşıyıcıların ve kompresör gibi makinelerden yayılan gürültüler, Gürültü Kontrol Tüzüğü standartlarına uygun olacaktır. (7)Tuğla ve benzeri Kaba seramik Ürünlerinin Pişirildiği Tesisler aşağıdaki esaslara uyacaklardır. Ateşe dayanıklı tuğla, seramik borular, yapı tuğlası, kiremit klinker ve benzeri kaba seamik ürünlerin pişirildiği tesisler, aşağıdaki esaslara uyacaktır. a)baca gazlarındaki inorganik flor bileşikleri hacimsel CO 2 miktarı %3 esas alındığında 30 mg/m 3 sınır değerini geçmemelidir. Tesisin bulunduğu topografik durum zarar oluşma endişesini veriyorsa, inorganik gaz flor emisyonları baca gazında %3 hacimsel CO 2, esas alındığında 5 mg/m 3 sınır değerini aşmamalıdır. b)inorganik gaz flor bileşiklerinin tutulması amacıyle toprak alkali metallerin kullanılması durumunda, baca gazında 53 hacimsek CO 2 miktarı esas alındığında toz biçimindeki emisyonlar 200 mg/m 3 sınır değerini aşmamalıdır. c)hammadde kazanım tesisleri ile hazırlama tesisleri arasındaki yollara madde 9 bent 7 de verilen esaslar uygulanmaz. Madde 9 verilen dğer esaslaa uyulmalıdır. Yüksek 16. Dördüncü Grup Tesisler Fırınlar (1) Ham demirin üretidiği yüksek fırınlar, aşağıdaki esaslara uyacaklardır. a)atık gazlardaki toz biçimindeki emisyon 30 mg/m 3 sınır değerini aşamaz. Eğer yüksek fırın, baca üstünde yakılıyorsa, toz emisyon 75 mg/m 3 sınır değerini aşmamalıdır. b)madde 7 de verilen ilgili esaslara uyulmalıdır, (2) Ham Demir Dışında Metallerin Kazanıldığı Tesisler aşağıdaki esaslara uyacaklardır. a)hacimsel SO 2 içeriği %2 ve üzerinde olan atık gazlar değerlendirilmelidir. Değerlendirmeden sonra SO 2 emisyonu, tonsülfirik asit üretimi başına 0.4 kg aşmamalıdır. Hacimsel SO 2 içeriği %2 nin altında olan atık gazlarda SO 2 emisyonu 3 g/m 3 le sınırlandırılmalıdır.
b)kurşundan korunmak için tesislerin bacalarından atılan gazlardaki toz emisyonu 30 mg/m 3 sınır değerini aşmamalıdır. Ayrıca madde 9 bent 3 de verilen esaslar gözönünde tutulmalıdır. Beşinci Grup Tesisleri Demir 17. (1) Demir Sinterleme tesisleri aşağıdaki esaslara uyacaktır Sinterleme a)madde 9 bent 9 daki esaslar bu tesislerde geçerli değildir F. Tesisleri olarak verilen inorganik flor bileşiklerinin gaz biçimnindeki emisyonları 5 mg/m 3 sınır değerini aşamaz. b)madde 9 verilen diğer esaslara uyulmalıdır. (2) ham Fosfat Konsentratlarının Sinterlediği Tesisler aşağıdaki esaslara uyacaklardır. a)atık gazlardaki toz emisyonlar 100 mg/m 3 sınır değerini aşmamalıdır. b)atık gazalrdaki gaz biçimindeki inorganik flor bileşikleri emisyonları 10 mg/m 3 sınır değerini aşmamalıdır. c)madde 9 bent 9 da verilen esaslar burada uygulanamaz. Gaz biçimindeki inorganik klor bileşikleri emisyonları bu maddede verilen sınır değerlerinde tutulmalıdır. Madde 9 da verilen diğer esaslara uyulmalıdır. Altıncı Grup Tesisler Kupol 18. (1)Ham demirin eritildiği kupol ocakları aşağıdaki esaslara Ocakları uyulmalıdır. a)devreye alma sırasında kupol ocaklarından çıkan atık gazlar toplanıp bir toz arıtma tesisine gönderilmelidir. b)ergitme kapasitesi 14/h üzerinde olan kupol ocaklarında, ergitme süresince oluşan atık gazlae toplanıp bir toz arıtma tesisine gönderilmelidir. Ergitme kapasitesi 14 t/h kadar kupol ocaklarında da ayni metod uygulanmaya çalışılmalıdır. Ergite kapasitesi 20 t/h in üzerinde kupol ocaklarında ocak gazları tamamen toplanmalı ve arıtılmalıdır. c)ergitme kapasitesi 14 t/h kadar olan tesislerde toz emisyonlar Diyagram 3 den elde edilen sınır değerini aşamamalıdır. d)ergitme kapasitesi 14 t/h üzerinde olan kupol ocaklarında üretilen ton demir başına bacadan yayılan toc miktarı 0.250 kg geçememelidir. e)baca gazının içerdiği CO gazı değerlendirilmeli, yakılmalı eğer %90 ve üzerindeli bir yanma verimiyle yakılması mümkün olmuyosa madde 43 göre atmosfere atılmalıdır (2)Çelik Üreten Konverterler, Elektrikli Ark Ocakları ve Vakumlu Ergitme Tesisler aşağıdaki esaslara uyacaklardır.
a)bütün işletme şartlarında doldurma, boşaltma, karıştırma ve kükürt alma işlemeleri vb. atık gazlar toplanmalı ve bir toz ayırım tesisine gönderilmelidir. b)atık gazların toz emisyonu 200 mg/m 3 sınır değerini aşmamalıdır. c)co emisyonu değerlendirilmeli, yakılmalı veya %90 ve üzerinde bir yanma verimi ile yaılıyorsa madde 43 göre atmosfere atılmlaıdır. d)madde 9 verilen diğer ilgili esaslara uyulmalıdır. (3)Elektikli Curuf Ergitme Tesisler aşağıdaki esaslara uyacaklardır. a)gaz biçimindeli inorganik flor bileşikleri emisyonları 1 mg/m 3 sınır değerrini aşmamalıdır. b)inorganik flor-hidrojenlerin tutulması amacıyla toprak alkali metallerin kulanıldığı durumlarda atık gazlardaki toz emisyonlar, 200 mg/m 3 sınır değerini aşamaz. c)madde 9 verilen diğer esaslara uyulur. (4)Çeliğin Alevle İşlem Gördüğü Tesisler aşağıdaki esaslara uyacaklardır. a)atık gazlardaki toz emisyonu 200 mg/m 3 sınır değerini aşmamalıdır. b)madde 9 verilen diğer esaslara uyulur. (5)Alümünyım Ergitme Tesisler aşağıdaki esaslara uyacaklardır. a)atık gazların islilik derecesi Ringelman Skalasına göre 1 in altında olmalıdır. b)atık gazlardaki kuru ölçme metoduna göre belirlenen toz emisyonu 100 mg/m 3 sınır değerini aşamaz. c)rafine tesislerinin atık gazlardaki klor emisonu 3 mg/m 3 sınır değerini aşamaz. İnorganik gaz biçimindeki klor bileşikleri için madde 9 bent 9 daki esaslar uygulanacaktır. (6)Yağlı Alümünyum hurda ve Plastik İçeren Alüminyum hurda kullanan Tesisler aşağıdaki esaslara uyacaklardır. A)Toz içeren atık gazlar toplanıp bir toz arıtma tesisine verilecektir. b)atık gazlardaki toz emisyonları 150 mg/m 3 sınır değerini aşamaz. c)rafine Tesisleri atık gazlardaki klor emisyonları 3 mg/m 3 sınır değerini aşamaz. İnorganilk gaz, klor emisyonları için madde 9 bent 9 geçerlidir. d)madde 9 da verilen diğer esaslara uyacaklarıdır.
Yedinci Grup Tesisler Döküm- 19 Demir, temper, çelik dökümhaneleri ile demir dışı metallerin haneler döküldüğü tesisler aşağıda verilen esaslara uyacaklardır a)toz içeren atık gazlar toplanıp bir toz arıtma tesisine verilecektir. b)atık gazlardaki toz emisyonları 150 mg/m 3 sınır değerini aşamaz. c)kükürtlü katkıların kullanılarak magnezyum ve bileşiklerinin döküldüüğü dökümhanelerden yayılan emisyonlar madde 43 göre atmosfere atılacaktır. d)maça üretimi, döküm ve soğutmada oluşan organik gaz bileşikleri toplanmalı mümkünse işleme ve arıtma tesislerine gönderilmelidir. e)madde 9 bent 9 bu tesislerde uygulanmaz. Madde 9 verilen diğer esaslara uyulacaktr. Sekizinci Grup Tesisler Asit 20. (1)Hidroklorik Asit Üretim Tesisleri aşağıdaki esaslara Üretim uyacaklardır. Tesisleri Hidrojen ve klordan HC asit üreten tesislerde, atık gazlardaki HC emisyonu 10 mg/m 3 sınır değerini aşamaz. (2)Nitrikasit Üretim Tesisleri a)no olarak verilen atık gazlardaki Nox emisyonları Diyagram 4 de Eğri 1 den elde edilen sınır değerlerini aşamaz. Meterolojik şartlarda soğutma suyu sıcaklığında artış nedenlerinden atık gazlardaki Nox emisyonu, yıllık işletme süresinin %5 ini geçmemek kaydıyle Diyagram 4, Eğri 2 den elde edilen sınır değerlerine ulaşabilir. b)yüksek konsantreli (derişik) nitrikasit üretilen tesislerde ise paragraf a daki sınırlar yerine diyagrtam 5 den elde edilen sınır değerleri kullanıllır. c)paragraf a ve b de belirtilen tesislerin atık gazları madde 43 göre renksiz biçimde atmosfere verilir. Bacadan atılan Nox emisyonlarının kullanımı veya zararsız hale getirilmesi mümkünde atık gazın rengi alkolik absorbisyon yoluyla giderilmelidir. Katalitik redüksiyon metodu ile Nox emisyonları organik yanıcı maddelerdeki toplam karbonla birlikte 200 mg/m 3 sınırına düşürülebilir. Eğer, baca gazındaki NO 2 konsatrasyonu aşağıdaki formül ile belirlenen sınır değerini geçmiyorsa genel olarak atık gazlar renksiz kabul edilebilir. 6100x2.05 d=-------- d(cm9=en büyük baca kesiti iç yarı çapını tanımlamaktadır. d)tesisler ürekli kaydedicili bir ölçü cihazı ile donatılacaklardır. (3)SO 2, SO 2 ve H 2 SO 2 (Sülfirik Asit) Üretim Tesisleri Bu tesisler aşağıdaki esaslara uyacaklardır.
a)absorbsiyon veya sıvılaştırılma metoduyla %100 mertebeli SO 2 üreten tesislerde son gaz alkalik yıkama tesisine veya H 2 SO 2 tesisine gönderilir. Alkalik yıkama metodunda baca gazındaki SO 2 emisyonu 30 mg/m 3 sınır değerini aşamaz. b)kullanım gazında hacimsel SO 2 oranının %8 ve üzerinde olduğu SO 2 ve H 2 SO 2 üretilen dönüşüm derecesi en az %99.5 işletme arızalar meydana gelmesi esnasında ise dönüşüm derecesi en az %99 kullanım gazındaki hacimsel SO 2 miktarının %6-8 arasında olduğu tesislerde ise dönüşüm derecesi %99 da tutulmalıdır. Burada ton başına H 2 SO 2 üretiminde SO 2 emisyonu 0.4 geçemez c)kullanım gazında hacimsel SO 2 oranının %6 nın üzerinde olduğu SO 2 ve H 2 SO4 üretilen tesislerde veya üretim kapasitesinin 100 t/h in altında olduğu ıslak katalizörlü tesislerde dönüşüm oranı /97.5 de tutulur. Burada üretilen ton H 2 SO 2 başına SO 2 emisyonu 0.6 Kg geçemez. d)aerosal biçimindeki emisyonlar, aerosol ayırıcılar yardımıyla azaltılmalıdır. e)bu tesislerdeki SO 2 emisyonu ton başına H 2 SO 2 üretimi için % Kg geçmemelidir. Alümünyum 21. Üretim Tesisleri Dokuzuncu Grup Tesisler (1)Alümünyum Üretim Tesisleri Bu tesisler aşağıdaki esaslara uyacaklardır. a)alümünyum oksit üreten tesislerde kalsinasyon fırını baca gazlarındaki toz biçimindeki emisyon 200 mg/m 3 sınır değerini aşamaz. b)alümünyum oksit üreten tesislerde gaz biçimindeki inorganik flor bileşikleri aşağıdaki sınır değerlerini aşamaz. İç Astarlı Fırınlar 1.0 Kg/t-Al (Fırın atık gazlarının toplandığı ve temizlendiği) Açık Fırınlar 0.8 Kg/t-Al (Hava Akımlı) slak temizleme tesisinden geçirildikten sonra bacadan geçirilerek madde 43 göre atmosfere atılan atık gazlardaki F olarak verilen florlu hidrojen emisyonları 2 mg/m 3 sınır değerini aşamaz.. c)alümünyum üreten tesislerde üretilen ton alümünyum başına baca gazlarından olan toz emisyon 20 Kg geçmez. Emisyon ölçümünde poroztesi 3 mm olan membran filtre esas alınmalıdır. d)fırın atık gazı toplanması durumunda, fırın astarlarının açık olması hainde bile işletme esnasında emiş ağzında atmosfer altı basınç meydana gelmelidir. e)gaz biçimindeki flor bileşiklerinin fırın çıkışına yerleştirilen kuru toz tutucular ile tutulduğu astarlı fırınlarda b ve c de kütlesel oran olarak belirtilen emisyon sınırlarının altına inilebilir.
f)madde 9 da verilen ilgili esaslara uyulacaktır. (2) Korunda (Alumina) Üretim Tesisleri Bu tesisler aşağıdaki esaslara uyacaklardır. a)atık gazlardaki tozemisyonu aşağıdaki sınır değerlerini aşmamalıdır. Fırınlar ve Kalsinasyon Fırınları 200 mg/m 3 b)madde 9 verilen ilgili esaslara uyulacaktır. Onuncu Grup Tesisler Karpit 22. (1)Karpit Üretim Tesisleri aşağıdaki esaslara uyacaklardır. Üretim a)atık gazlardaki toz biçimindeki emisyonları 200 mg/m 3 sınır Tesisleri değerini aşamaz. b)atık gazların verdiği CO 2 gazı değerlendirilmeli veya yakılmalıdır. (2)Klor Üretim Tesisleri aşağıdaki esaslara uyacaklardır. a)atık gazlardaki C 2 emisyonu normal işletme şartlarında 3 mg/m 3 sınır değerini kısa süreli arızalarda ise 6 mg/m 3 aşmamalıdır. Sıvı klor üretim tesislerinde ise C 2 emisyonu 6 mg/m 3 sınır değerini aşamaz. b)klor-amalgam yönteminin uygulandığı tesislerde havalandırma havasında civa emisyonu üretilen toz klor başına 3 g sınır değerini aşmamalıdır. (3)Florid Üretim Tesisleri aşağıdaki esaslara uyacaklardır a)florlu hidrojen kütlesel debilerinin 150 g/h ve üzerinde olduğu tesislerde florlu hidrojenin atık gazlarla olan emisyonu Diyagram 6 den elde edilen sınır değerlerini aşamaz. b)madde 9 verilen esaslara uyulmalıdır. (4)Hidroflorik Asit Üreten Tesisler aşağıdaki esaslara uyacaklardır. a)florlu hidrojen debisinin 150 Kg/h ve üzerinde olduğu asit üretim doldurma ve atık hazırlama tesislerinde atık gazlardaki florlu emisyonu Diyagram 6 b) madde 9 da verilen esaslara uyulmalıdır (5)Kükürt Üretim Tesisleri (Claus Tesisleri) aşağıdaki esaslara uyacaklardır. a)claus- tesislerinde dönüşüm derecesi en az %98 olacaktır. Claus tesisleri proses gazı kromotografi ile kontrol edilmelidir. b) Kükürtlü hidrojen içeren atık gazlar, bir son yanma bölümüne gönderilmelidir Son yanma bölümünden atık gaz çıkış sıcaklığı en az 800 C olacaktır. Atık gazlardaki kükürtlü hidrojen emisyonu 100 mg/m. 3 sınır değerini geçemez. c) Paragraf a ve b nin dışında doğal gazla çalışan Claus
tesislerinde dönüşüm derecesi en az %97 olmalıdır. d) Son yanma uygulanması durumunda SO 2 emisyonu 1 t/h ve üzerinde bekleniyorsa son yanmaya girmeden önce kükürtlü hidrojen elementel kükürt veya sülfirik asite dönüştürme gibi ilave metodlarla azaltılmalı veya son yanmadan çıkan atık gazdan kükürt ayrıştırılmalıdır. Onbirinci Grup Tesisler Sunta ve 23. Sunta ve benzeri ağaç ürünleri üretim tesisleri aşağıdaki esaslara Benzeri Ağaç uyacaklardır. Ürünleri a)zımparalama ve talaş çalışmalarında oluşan toz emisyonlar 75 Tesisleri mg/m 3 sınır değerini aşamaz. b)talaş kurutma tesisleri toz emisyon 200 mg/m 3 sınır değerini aşamaz. c)diğer tüm ağaçlar işleme tesislerinde toz emisyon değerleri Diyagram 7 den elde edilen sınır değerlerini aşamaz. d)sunta presleme tesislerinde yanıcı organik maddelerdeki toplam karbon emisyonu 20 mg/m 3 aşamaz. e)madde 9 verilen esaslara uyulur. Onikinci Grup Tesisler Petrol 24. Petrol rafinerleri aşağıdaki esaslara uyacaklardır. Rafinerleri a)20 C buhar basıncı 13 mbar ın üzerinde olan ham petrol ve ara ürünlerin depolanması için rafineri gaz borusuna bağlantılı yüzer tavanlı depolar veya bunlara eşdeğer tesisler öngörülmelidir.yüzer tavanlı depolar etkili kenar contaları ile donatılmalıdır. Depolama şartlarında gaz biçimindeki olan zehirli maddeler sabt tavanlı depolanmalı, gaz emisyonları toplama depolarına gönderilip yakma metoduyla yok edilmelidir. b)flanş bağlantıları ancak üretim metodu, emniyet veya bakım yönünden geçerli ise uygulanmalıdır. Zehirli ve keskin kokulu maddelerin taşındığı veya işlendiği boru ve aparatlarda, yüksek kaliteli contalar kullanılmalıdır. Ventil ve vanaların millerinin geçme yerlerinde de özel sızdırmazlık tedbirleri alınmalıdır. c)basınç düşürme armatürleri ve blöf işlemlerinde açığa çıkan gaz ve buharlar tehlike yaratmayacak biçimde gaz toplama depolarına gönderilmelidir. d)yüksek tehlike sınıfına dahil olan ve buharlaşma bitişi 200 C ye kadar olan maddelerin taşınmasında en az kaçak kaybı olan pompalar kullanılmalıdır. e)proses tesislerinden, katalizörlerin rejenerasyonu ve bakım ve temizleme işlemlerinden oluşan emisyonlar yakılma yoluyla ortadan kaldırılmalı veya ayni etkinlikteki yıkama veya yoğunşturma yoluyla ayrıltırılmalıdır.