Erich Kästner KÜÇÜK ADAM ÇAĞDAŞ DÜNYA EDEBİYATI Roman Çeviren: Süheyla Kaya Resimleyen: Horst Lemke 2. basım
Erich Kästner KÜÇÜK ADAM Çeviren: Süheyla Kaya Resimleyen: Horst Lemke
Yayın Koordinatörü: İpek Şoran Editör: Ebru Akkaş Kuseyri Kapak ve İç Tasarım: Gözde Bitir Tasarım Uygulama: Recep Eren 1. Basım: 2013 2. Basım: 1000 adet, Mart 2016 ISBN 978-975-07-1777-2 Der kleine Mann, Erich Kästner Atrium Verlag, Zürih, 1963 Can Sanat Yayınları A.Ş., 2013 Bu eserin Türkçe yayın hakları Akcalı Telif Hakları Ajansı aracılığıyla satın alınmıştır. Tüm hakları saklıdır. Tanıtım için yapılacak kısa alıntılar dışında yayıncının yazılı izni olmaksızın hiçbir yolla çoğaltılamaz. Can Sanat Yayınları Yapım ve Dağıtım Tic. ve San. A.Ş. Yayıncı Sertifika No: 31730 Hayriye Caddesi No. 2, 34430 Galatasaray, İstanbul Telefon: (0212) 252 56 75-252 59 89 Faks: 252 72 33 cancocuk.com cancocuk@cancocuk.com Kapak Baskı: Azra Matbaası; Sertifika No: 27857 Adres: Litros Yolu 2. Matbaacılar Sitesi D Blok Kat: 3 No: 3/2 Topkapı, Zeytinburnu, İstanbul İç Baskı ve Cilt: Ayhan Matbaası; Sertifika No: 22749 Adres: Mahmutbey Mah. Devekaldırımı Cad. Gelincik Sk. Güven İş Merkezi No: 6 Kat: 3 Bağcılar, İstanbul
Erich Kästner Yazarın yayınevimizden çıkan diğer kitapları: 35 MAYIS AÇIKGÖZ BUDALALAR BEN KÜÇÜK BİR ÇOCUKKEN DON KİŞOT GULLIVER İN GEZİLERİ HAYVANLAR TOPLANTISI KÜÇÜK ADAM VE KÜÇÜK HANIM KÜÇÜK HAFİYELER Emil ve Dedektifler KÜÇÜK HAFİYELER Emil ve Akrobatlar KUAFÖRDEKİ DOMUZ VE BAŞKA ÖYKÜLER NOKTACIK İLE ANTON PALAVRACI BARON SOYTARININ TUHAF HİKÂYELERİ UÇAN SINIF 23 Şubat 1899 da Dresden de doğdu. Birinci Dünya Savaşı na katıldı. Savaştan sonra liseyi bitirdi ve üniversitede Alman dili, tarih, felsefe ve tiyatro tarihi okudu. Gazetelerde redaktör ve tiyatro eleştirmeni olarak çalıştı. İkinci Dünya Savaşı ndan sonra tiyatro ve film alanlarında çalıştı. 1966 yılında edebiyat çalışmalarına son verdi. 1974 yılında Münih te öldü. Yaşamı boyunca yapıtları pek çok ödüle layık görüldü. Çocuklar için yazmış olduğu kitaplar bütün dünyada çeşitli dillere çevrildi. Kästner, Alman çocuk edebiyatında yeni bir çığır açmış, çocuk kitaplarını gerçekçi temeller üzerine oturtmuştur.
Birinci Bölüm Küçük Adam la İlk Karşılaşmam Pichelstein Köyü ve Pichelsteinlılar Maxcık ın Anne ve Babası Pichelstein Köyünden Ayrılıyor Wu Fu ve Çin Çin Doğum Yeri: Stockholm Eyfel Kulesi nde Felaket Çinlilere Özgü Saç Örgüleri Gömülüyor Profesör Hokuspokus un Konuşması Ona Küçük Adam diyorlardı. Kibrit kutusunun içinde uyuyordu. Aslında adı Maxcık Pichelsteiner di. Ama anlatmamış olsaydı ben de bilmeyecektim; adını bilen pek yoktu çünkü. Yanılmıyorsam Londra daki Garlands Otel in, tavanı rengârenk kuş kafesleriyle dolu kahvaltı salonunda karşılaşmıştık. O nasıl bir cıvıltıydı öyle! İnsan kendi sesini duymakta bile zorlanıyordu. 7
Yoksa Roma da mıydı? Via Veneto Caddesi ndeki lüks otel Ambassadore de mi görmüştüm onu ilk kez? Belki de Amsterdam da Excelsior un yemek salonundaydı? Sanıyorum belleğim zayıflamaya başladı. Yazık. Bazen kafamın içi, toplanmamış bir oyuncak sandığını andırıyor. Ancak şu kesin: Maxcık ın annesi ve babası, anne ve baba tarafından büyükanne ve büyükbabası, büyük büyükanneleri ve büyük büyükbabaları, hatta büyük büyük büyükanne ve büyük büyük büyükbabaları, Bohemya Ormanı diye bilinen Böhmerwald bölgesindendi. Bu bölgede yüksek bir dağla küçük bir köy bulunur; her ikisinin de adı Pichelstein dır. Önlem olarak eski sözlüğüme baktım. Açık ve net biçimde şu bilgileri veriyordu: Pichelstein: Bohemya da bir köy. Nüfusu: 412. Bu köyde çok kısa boylu insanlar yaşar; en uzunları ancak 51 santimetredir. Nedenleri bilinmiyor. 1872 de kurulan Jimnastik Kulübü (T.V. Pichelstein) ve etiyle (ayrıntılar için bkz. IV. Cilt- Güveç Yemekleri) ünlüdür. Bu köyün sakinlerinin tümünün soyadı Pichelsteinlı anlamına gelen Pichelsteiner dir. Konuyla ilgili Rahip Remigius Dallmayr ın, 1908 de kendi yayımladığı Pichelstein ve Pichelsteiner adlı kitabına bakılabilir. (Kitabın baskısı tükenmiştir.) 8
Tuhaf bir köymüş diyeceksiniz. Ama benim elimden bir şey gelmez. Eski sözlüğümde yazıyorsa genellikle doğrudur. Maxcık ın annesiyle babası bir yıllık evliyken şanslarını başka bir yerde denemeye karar verdiler. Kendileri ne kadar küçükse hayalleri o kadar büyüktü. Pichelstein köyü, gelecekleriyle ilgili arzu ve planlarına dar geldiği için taslarını taraklarını, yok, tasçıklarıyla tarakçıklarını toplayıp dünyaya açıldılar. Nereye giderlerse gitsinler büyük şaşkınlık uyandırıyorlardı; insanlar ağızlarını açıyor, bir daha da kapatamıyordu. Çok güzel bir kadın olan Maxcık ın annesiyle, yüzünün ortasındaki muhteşem kara bıyığını gururla taşıyan babasının boyları beş yaşındaki bir çocuktan uzun değildi. Herkesin şaşırmasına şaşırmamak gerek! Peki, niyetleri neydi? Çok iyi jimnastik yapabildikleri için akrobat olmak istiyorlardı. Ve gerçekten de Stilke Sirki nin müdürü Bay Brausewetter, barfiks ve halkada hünerlerini gördükten sonra, beyaz güderi eldivenli elleriyle coşku içinde alkış tutarken, Bravo, bücürler! diye bağırmıştı. İşe alındınız! Bu olay, bir öğleden önce, Kopenhag ın Trivoli semtinde, dört adet dev direğin üzerine kurulmuş sirk çadırının içinde gerçekleşmişti. Maxcık henüz hayatta bile değildi. Annesiyle babası Pichelstein Jimnastik Kulübü nün en yetenekli jimnastikçileri olmalarına rağ- Erich Kästner KÜÇÜK ADAM 9
men daha öğrenmeleri gereken çok şey vardı; ağır antrenman yapmak zorundaydılar. Üç ay süren zorlu bir çalışmanın ardından, Çinli akrobasi grubu Bambus Ailesi nin yanına verildiler. Bambus Ailesi ne gerçek bir aileydi ne de Çinliydi. On iki kişinin ensesinden aşağı sallanan on iki örgü saç, sahte para kadar gerçekti. Ama artist olarak birinci sınıftı hepsi. Sirklerde sahneye çıkan gelmiş geçmiş en yetenekli jonglör ve akrobatlar arasında sayılıyorlardı. Sarı bambudan ince çubuklar üzerinde döndürdükleri kırılabilen tabak ve fincanlarla jonglörlük yapıyorlardı. Öyle hızlılardı ki izleyenlerin nefesi kesiliyordu. En büyük ve en güçlü Çinlilerin tuttuğu, kol kalınlığındaki dümdüz bambu sırıklara, daha küçükler, gelincikler gibi tırmanıyor, en tepede elleri üzerinde duruyor, trampetler kısık sesle çalarken 10
YAŞ 11 12 13 + Erich Kästner KÜÇÜK ADAM Küçük Adam dan büyük işler! Beş santim boyunda, altmış gram ağırlığındaki Maxcık ın tek isteği sirk artisti olmak. Anne babası öldükten sonra ona sahip çıkan Profesör Hokuspokus ise Maxcık ın bu mesleği yapamayacak kadar küçük olduğunu düşünüyor. Hangisi haklı çıkacak dersiniz? ISBN 978-975-07-1777-2