1 ARALIK DÜNYA AIDS GÜNÜ 2014 KAMPANYASI GENÇLİK ETKİNLİKLERİ İÇİN BİLGİ NOTU 1 ARALIK GENÇ İNİSİYATİFİ http://www.1aralik.com/
İÇİNDEKİLER MERHABA... 3 ÖNERİLEN ETKİNLİKLER... 5 1) Eğitim (Yaygınlaştırma Eğitimi & Tematik Eğitim)... 5 2) HIV/AIDS Temalı Filmler... 5 3) Stant Çalışması... 6 4) Yürüyüş... 7 5) Basın Açıklaması... 7 6) Kendine İyi Bak Oyunu... 8 7) Karar Alıcılara Mektup... 8 8) Parti... 9 9) Sosyal medya çalışmaları... 9 10) Üniversitelerde Forum / Panel / Söyleşi... 9 11) #ShowYourSelfie (Bir Selfie Çek)... 10 12) Genç Liderler ile Sohbet... 10 13) Köşe Yazarları ile Haber... 11 ETKİNLİKLERİN KOORDİNASYONU NASIL SAĞLANACAK?... 11 GÖRSEL GİRİŞLERİ İÇİN:... 11 SIRA GELDİ RAPORLAMAYA:... 11 EK BİLGİ:... 12 1ARALIK DÜNYA AIDS GÜNÜ:... 12 BU KAMPANYA NEDEN ÖNEMLİ?... 13 BU KAMPANYA KAPSAMINDA YERELLERDE NELER YAPILABİLİR?... 13 HIV/ AIDS NEDİR?... 14 HIV NASIL BULAŞIR?... 14 BİNYIL KALKINMA HEDEFLERİ:... 15 BİNYIL KALKINMA HEDEFLERİ ve TÜRKİYE:... 15 10 ARALIK DÜNYA İNSAN HAKLARI GÜNÜ:... Error! Bookmark not defined. BİLGİ VE İLETİŞİM:... 17 2
MERHABA, Bugünün gençleri olarak bizler, HIV ve AIDS in var olduğu bir dünyaya gözlerimizi açtık. Şu ana kadar yapılan çalışmalara rağmen bugün hâlâ HIV ve AIDS bizi endişelendirmektedir. Dünyada HIV ile enfekte olan 10 kişiden 4 ü 15-24 yaş arasındaki gençlerdir. Gençler, HIV/AIDS ten haberdar olmalarına rağmen, HIV in bulaş - bulaşmama yollarına ve korunma yöntemlerine ilişkin bilgileri yetersizdir. Bilinçli seçimlerin yapılması ve bilinçli kararlar alınması için gençlerin ayrımcılığa maruz kalmadan, cinsel sağlık bilgilerine erişimi sağlanmalıdır. Çünkü önyargılardan uzak cinsel sağlık konuşmak her gencin başlıca hakkıdır. Gençlerle cinsellik konuşmak, gençlere cinsel sağlık eğitiminin verilmesini sağlamak ahlaki, kültürel veya sosyal bir zedelenmeye yol açmaz. Türkiye de her 10 gençten 9'u HIV/AIDS hakkında doğru bilgiye sahip değildir. 1 Aralık Dünya AIDS Günü'ne GENÇ yaklaşımını katmak, cinsel sağlık ve üreme sağlığı konusunu gündemde tutmak, gençlerin bu alanda ihtiyaçlarını ortaya koymak, HIV ve AIDS le yaşayan bireylerin insan haklarına dikkat çekmek ve HIV/AIDS ile yaşayan bireylere yönelik ayrımcılıkla mücadele etmek amacıyla çeşitli gençlik kuruluşları olarak 1 Aralık Genç İnisiyatif adı altında bir araya geldik. İnisiyatif 2011 yılından beri düzenlenen etkinliklerde, Türkiye nin farklı illerinde; Gençler haklarını savunmakta HIV/AIDS'le yaşayan insanların yanlarında yer almakta Ayrımcılığa karşı seslerini yükseltmektedir. 1 Aralık Genç İnisiyatifi, HIV/AIDS de dâhil olmak üzere cinsel sağlık üreme sağlığı içerisinde gençleri bu kadar etkileyen konularda, gençlerin sesinin duyulmasının ne kadar anlamlı olduğunun altını çizmektedir. 1 Aralık Genç İnisiyatifi gençlerin inisiyatif aldıkları ve onların bugün de yarınki kadar önemli olması için çabalayan bir platformdur. Gençler olarak cinsel sağlık, üreme 1.8 milyar ergen ve genç ile dünya, tarihi boyunca sahip olduğu en genç nesle sahiptir. Bu da toplam dünya nüfusun dörtte biri demektir. sağlığı haklarımızı talep ediyoruz ve politikalara doğrudan dâhil olmak istiyoruz! 2015 yılıyla birlikte, Birleşmiş Milletlere üye ülkelerin taahhütlerinden oluşan Binyıl Kalkınma Hedefleri son buluyor. Bizler, Doğru Avrupa ve Merkez Asya daki 20 ülke ile birlikte Bölgesel Gençlik Kampanyası çatısı altında birleşiyoruz. Ülkeler, 2015 yılı içinde sonraki yıllardaki Kalkınma Çerçevesi içerisindeki önceliklerini belirleyecekler. Bizler de gençler olarak, tamamen hayatlarımızı etkileyecek bu süreçte gençlerin de dâhil olması için çalışacağız. Bu süreçte yaşa uygun, kapsamlı cinsel sağlık eğitiminin zorunlu eğitim müfredatında yer alması, yaygın genç dostu sağlık hizmetlerine erişim ve gençler için alınan kararlarda karar süreçlerine katılım taleplerimizi vurgulamaya ve tüm bunlara destek bulmaya çalışacağız. 3
Bu etkinlikler için örgütlenmenizin, grubunuzun hedefleri ve olanaklarını göz önüne alarak aşağıdaki etkinliklerin bir bölümünü uygulayabilir ve bizlerden destek alabilirsiniz. Bu etkinlikler kampanya için ortak düşünülmelidir. 1 Aralık Genç İnisiyatifi nin içinde yer almak istiyorsanız, - BU BİZİ ÇOOOK MUTLU EDER - aşağıdaki etkinlikler listesi üzerine çalışmanızı öneriyoruz. 10 KASIM 2014 17.00 ye kadar aşağıdaki listeden seçeceğiniz etkinlikleri, hepsini seçmek durumunda değilsiniz, bizlerle paylaşmanızı rica ediyoruz. Sonrasında sıkça iletişimde olarak bu yıl da birlikte süper bir kampanya organize edeceğimize inanıyoruz Aşağıda listelenen aktiviteler 1 Aralık gibi cinsel sağlık, üreme sağlığı açısından anlamlı günlerde yapılagelmiş etkinlikler ve uluslararası bağı olabilecek etkinlikler düşünülerek hazırlanmış bir listedir. Amacımız, sizlerin ekibinizle bir araya geldiğinizde enerjinizi etkinliklerin niteliğine ayırabilmenizdir. Açıklamaları okurken de fark edeceğiniz gibi bazı etkinlikler için gerekli dokümanlar ve malzemeler 1 Aralık Genç İnisiyatifi koordinasyon ekibi tarafından sizlerle paylaşılacaktır. 1 Aralık Genç İnisiyatifi olarak, 1 Aralık ve sonrasındaki Bölgesel Gençlik Kampanyası süresince gençlerin katılımını ve cinsel sağlık, üreme sağlığı haklarını savunurken benimsediğimiz prensipler; 1- İnsan hakları temelli yaklaşım 2- Kültürel farklılıklara hassasiyet göstermek 3- Farklılıklara saygı duymak 4- Cinsiyet eşitliğini ve hakkaniyeti desteklek 5- Başkalarına kendi değerlerini zorla dayatmadan çalışmak 6- Paylaşılan bilgilerin doğruluğundan ve tarafsızlığından emin olmaktır. Şimdiden sizlerle birlikte çalışmak için can atıyoruz. 1 Aralık Genç İnisiyatif Koordinasyon Ekibi 4
ÖNERİLEN ETKİNLİKLER 1) Eğitim (Yaygınlaştırma Eğitimi & Tematik Eğitim) Nedir? ÜSAEP 1 kapsamında yerellerde gençlere temel CSÜS 2 bilgilerini vermeyi hedefleyen, bilgi ve tutum değişikliği oluşturmayı amaçlayan 2 günlük yaygınlaştırma ya da tek günlük tematik eğitimlerdir. Nasıl Yapılır? Ekip, kendilerine gönderilen eğitim talep form 3 unun eksiksiz doldurulmuş halinin iletilmesi ile başlar. Ne Gerekli? Eğitim Salonu, 16-30 katılımcı, Ne İşe Yarar? Gençlerde bilgi ve tutum değişimini sağlar. Nasıl Ölçülür? Eğitimin kendine özgü ölçme ve değerlendirme yönteminin yanında eğitime katılan kişi sayısı da ölçüt olarak göz önüne alınabilir. 2) HIV/AIDS Temalı Filmler Nedir? Cinsel sağlık ve üreme sağlığı temalı filmlerin yerellerde gösterimi öncesinde ve sonrasında en az 30 dakikalık film çözümlemesinden oluşan bir atölye çalışmasıdır. Nasıl Yapılır? Dallas Buyers Club, Act up,how To Survive a Plague, Philadelphia vb. gibi. Bu filmleri neden izliyoruza dair kısa bir açılış konuşması yapmak verimli olacaktır. Gösterim için gerekiyorsa daha deneyimli bir okul topluluğuyla ortak olarak koordine edilebilir, salon kullanımı için gerekli izinler alınır, film sonrası tartışma için kolaylaştırıcı olarak bir akran eğitmeni talep edilebilir. Ne Gerekli? Film gösterimi için salon, projeksiyon cihazı, ses sisteminin yereller tarafından ayarlanması beklenmektedir. İstenirse ve koşullar uygunsa katılımcılara broşür, kondom dağıtılabilir. Ne İşe Yarar? Gençlerde özellikle HIV/AIDS konusunda farkındalık ve özellikle güvenli cinsel davranışlar hakkında olumlu bilgi ve tutum değişikliği oluşturmaya yarar. Nasıl Ölçülür? Atölyeye katılan kişi sayısı ölçüt olarak değerlendirilebilir. 1 Üreme Sağlığı Akran Eğitimleri Projesi, UNFPA desteği ile Toplum Gönüllüleri Vakfı Tarafından 2006 yılından itibaren yürütülen proje 2 Cinsel Sağlık Üreme Sağlığı 3 Eğitim talep formuna göz atmak için: http://form.jotform.co/form/32574574407863 5
3) Stant Çalışması Nedir? Cinsel sağlık ve üreme sağlığı konularında insanları bilgilendirmek ve bu konulara dikkatlerini çekmek amacıyla kalabalık bir yerde düzenlenen bilgilendirme çalışmalarıdır. Nasıl Yapılır? Stant kamuya açık bir alanda yapılacaksa valiliğe/kaymakamlık/belediye yazılı (dilekçeyle) bildirim, özel alan ise mülkiyet sahibinden yazılı izin alınması, stantta yer alacak ekibin belirlenmesi.her stantta bir çok kurumdan kişi bulunacak şekilde stant görevlilerinin olması beraber çalışma görüşüne daha uygun olacaktır. Stant malzemelerinin listelenmesi ve gerekli materyallerin 1 Aralık İnisiyatif Koordinasyon dan talep edilmesi. Ne Gerekli? 1 Aralık İnisiyatif Koordinasyon dan gönderilebilecek materyaller 4 : HIV/AIDS bilgilendirme broşürü, kondom, yerellerden beklenilen: masa, sandalye, gerekli ise broşür, poster çoğaltım Ne İşe Yarar? Toplumun farklı kesimlerinden insanlara CSÜS bilgisi ve gençlerin ihtiyaçları aktarılır. Nasıl Ölçülür? Ulaşılan kişi sayısı (Dağıtılan materyal sayısının yanında yüz yüze görüşülen kişi sayısı da kullanılabilir) 4 Bu liste Kasım ayı boyunca genişletilecektir. 6
4) Yürüyüş Nedir? Gençlerin cinsel sağlık ve üreme sağlığı haklarına ve ihtiyaçlarına dikkat çekmek amacıyla organize edilen geniş katılımlı etkinliktir. Nasıl Yapılır? Valiliğe/kaymakamlığa/belediyeye yazılı (dilekçeyle) bildirim yapılır, yürüyüşe destek verebilecek olası gruplar belirlenir ve onlarla toplantı yapılır, yürüyüş için kullanılabilecek döviz/pankartların oluşturulması için atölye düzenlenilebilir. Ne Gerekli? İzin yazısı, dövizler, tanıtım broşürleri Ne İşe Yarar? Görünürlük artırılır. Toplumda CSÜS 5 farkındalığı oluşturulur. Nasıl Ölçülür? Yürüyüşe katılan kişi sayısı ile dağıtılan materyal sayısı; medyada çıkan haberlerin okunma sayısı ve farklı medya kanallarındaki görünürlük 5) Basın Açıklaması Nedir? Gençlerin cinsel sağlık ve üreme sağlığı ihtiyaçlarını medyada görünür kılarak topluma ve karar alıcılara ulaşmayı sağlayan bir yöntemdir. Nasıl Yapılır? 1 Aralık İnisiyatif Koordinasyon dan gönderilen basın açıklaması, etkinliğin yapılacağı ile göre düzenlenir, basın açıklaması için basının gelebileceği merkezi bir yer ve saat belirlenir (genellikle sabah 11.00 e kadar yapılması önerilir) Etkinlikten 1 gün önce yerel basına fax ve/veya email yoluyla basın açıklamasının paylaşılması, inisiyatif olarak bir basın açıklaması yapılması platformu daha güçlü kılar. Ne Gerekli? Basın listesi, basın açıklaması metni ve kopyaları Ne İşe Yarar? Medyada görünür olmanın yanı sıra basın ile de sürdürülebilir ilişkilerin gelişmesini sağlar. Nasıl Ölçülür? Medyada çıkan haber sayısı ve bu haberlerin okunma oranı 5 Cinsel sağlık üreme sağlığı 7
6) Kendine İyi Bak Oyunu Nedir? Gençlerde CSÜS hakkında temel bilgileri ve farkındalıkları bir kutu oyunu yardımıyla eğlenceli bir şekilde aktarmayı amaçlar. Nasıl Yapılır? 4-6 kişinin oynaması gerekir. Oyunu kolaylaştıracak bir akran eğitmeni gerekmektedir. Ne Gerekli? Kutu oyunu (Yalnızca TOG örgütlenmelerine değil, tüm gruplara oynaması için bu oyun gönderilebilir.) Ne İşe Yarar? Eğlenceli bir şekilde gençlerde farkındalık yaratmayı ve bilgi düzeyini artırmayı amaçlar. Nasıl Ölçülür? Oyun değerlendirme formunun düzenli bir şekilde doldurulması gerekir. 7) Karar Alıcılara Mektup Nedir? Gençlerin cinsel sağlık üreme sağlığı haklarının devlet tarafından tanınması ve bu alandaki ihtiyaçlarının karşılanması için yürütülen bir savunuculuk çalışmasıdır. (Bu etkinliğin 2015-sonrası kalkınma hedefleri için kullanılması daha uygun olabilir.) Nasıl Yapılır? 1 Aralık İnisiyatif Koordinasyon Ekibi tarafından hazırlanılan mektubun milletvekilleri ve gençlerle ilgili kamu kurum ve kuruluşlarına gönderilmesidir. Bu mektup, kampanyayı, bu alanda çalışan gençlerin çalışmalarını ve karar vericilerden istenilenlerin paylaşıldığı bir metin olacaktır. Ne Gerekli? Mektup metni, iletişim listesi, Ne işe yarar? CSÜS alanındaki hakların ve taleplerin karar alma mekanizmasında yer alan kişilere iletilmesini sağlar. Nasıl Ölçülür? Medyadaki yankısı, karar vericilerden gelebilecek yanıtların sayısı 8
8) Parti 6 Nedir? 1 Aralık ve Bölgesel Gençlik Kampanyası boyunca farklı gruplardaki insanlara CSÜS ve İnsan Hakları konusunda farkındalık yaratmak için organize edilen bir etkinliktir. İhtiyaca ve yerellere göre şekli değiştirilebilir. Nasıl Yapılır? Yerel dinamiklere göre belirlenen kafe, bar veya gece kulüpleriyle anlaşılabilir. CSÜS alanında çalışan sivil toplum kuruluşlarına kaynak sağlamak için de kullanılabilir, isteğe göre DJ ya da grup bulunabilir, etkinlik duyurusu etkinlikten en az 10 gün önce başlamalıdır. Ne Gerekli? Salon, ses sisteminin yereller tarafından sağlanması beklenmektedir. Tanıtım ve bilgilendirme afişleri, kondom 1 Aralık İnisiyatif Koordinasyon Ekibi tarafından sağlanabilir. Ne İşe Yarar? Organizasyon ekibinin kaynaşmasını sağlamasının yanı sıra insanları bilgilendirebilmek için de etkili bir araçtır. 9) Sosyal medya çalışmaları Nedir? Gençlerin CSÜS mesajlarını kampanya için belirlenen etiketler kullanarak (Herkes tarafından aynı mesajın kullanımı mesajın daha güçlü olmasını sağlar.) Facebook, Twitter vb. araçlar üzerinden düzenli ve sistemli olarak yaygınlaştırmaktır. Nasıl Yapılır? Hazırlanan iletişim planı çerçevesinde alana uygun bir dille mesajlar yaygınlaştırılır. Ne Gerekli? Mesajlar, mini gruplar olması daha etkili bir şekilde yapılmasına yardımcı olacaktır. Ne İşe Yarar? Sosyal medya üzerinden farkındalığı ve görünürlüğü artırır. Nasıl Ölçülür? Ulaşılan insan sayısı önemli bir ölçüttür. 10) Üniversitelerde Forum / Panel / Söyleşi Nedir? İnsan hakları, eşitlik, gençlerin üreme ve cinsel sağlığı konularında bilgi sahibi konuşmacılar ile üniversiteli gençlerin bilgi paylaşımında bulunmasıdır. Nasıl Yapılır? Etkinliğin sorumlusunun konuşmacı ya da konuşmacıların belirlemesi 7, iletişime geçmesi ve onay alması, etkiyi artırabilecekse farklı okul topluluklarıyla birlikte çalışılabilir, ardından etkinliğin 6 UYARI: Partilerde bilet satışı yapmak isterseniz Toplum Gönüllüleri Vakfından bağış makbuzu istemenizi öneririz. Sattığınız bilet tutarı kadar bağış makbuzu kesip, koçanını da vakfa mutlaka iletin. Ayrıntılı bilgi için bulut.oncu@tog.org.tr 7 Konuşmacıların konaklama ve seyahatleri için bir kaynak ne yazık ki bulunmamaktadır. Bu gibi bir ihtiyaç doğurabilecek bir konuşmacı olacak ise sponsorluk arayışına gidebilirsiniz. 9
duyurusunun yapılması gereklidir. Eğer uygun ise çay-kahve hizmeti gibi konularda küçük sponsorluk arayışına gidilebilir. Ne Gerekli? Etkinliği gerçekleştirecek bir ekip oluşturulmalı, konuşmacılar ile uygun tarih belirlenmeli, etkinliğin yapılacağı salonun belirlenip, okul yönetiminden izin alınmalı, basın ile irtibata geçilip çağırılmalıdır. Salona logoların basılı olduğu bir banner asılabilir. Ne işe yarar? Ülkenin farklı kesimlerinden olan üniversite öğrencilerine insan hakları, eşitlik, CSÜS bilgisi ve gençlerin ihtiyaçları aktarılır. Nasıl Ölçülür? Etkinliğe katılan kişi sayısı ile ölçülür. Basın da çağrılarak haberin ulaştığı kitle ile ölçülür. 11) #ShowYourSelfie (Bir Selfie Çek) Nedir? Cinsel sağlık ve üreme sağlığı konularında gençlerin farkındalığını arttırarak ve selfie (özçekim) şeklinde çekilen fotoğraflar aracılığı ile "genç" "cinsel sağlık" temalarına dikkat çekebilmektir. Nasıl Yapılır? Gençler, cinsel sağlık ve üreme sağlığı ile ilgili mesajlarını içeren selfielerini çekip Instagram veya Facebook tan #ShowYourSelfie etiketi ile paylaşır. (Instagram veya Vine kullanarak 30 saniyelik videolar çekerek de, selfie şeklinde olması kaydıyla, paylaşılabilir.) Ne Gerekli? Selfie şeklinde çekilen fotoğraf/video, çekimin bir mesaj içermesi. Ne İşe Yarar? CSÜS konulardaki farkındalığın arttırılması. Nasıl Ölçülür? Etkinliğe katılan kişi sayısı ile ölçülür. 12) Genç Liderler ile Sohbet Nedir? Gençlerin, gazeteci ve akademisyenler ile bir araya gelerek 1 Aralık kapsamında gençlerin CSÜS ve İnsan Hakları konularında belirlenen bir başlık üzerine söyleşi yapmasıdır. Nasıl Yapılır? Toplumun farklı kesimlerinde fikir, bilgi ve kanaat oluşturabilecek kişi ya da kurumlar ile görüşülmesi, konuşmacıların belirlemesi, iletişime geçmesi ve onay alması, ardından etkinliğin duyurusunun yapılması ve katılacak gençlerin belirlenmesi gereklidir. Eğer uygun ise çay-kahve hizmeti gibi konularda küçük sponsorluk arayışına gidilebilir. Ne Gerekli? Kişi ve/veya kurumların belirlenmesi gerekir.söyleşinin gerçekleşeceği mekanın belirlenmesi önemlidir, toplantıların çok büyük grupta planlanmaması tartışmanın derinleşebilmesi açısından önemlidir. Ne İşe Yarar? Katılan grupların birbirlerini daha iyi tanıyabilmeleri, CSÜS konulardaki farkındalığın arttırılması. 10
13) Köşe Yazarları ile Haber Nedir? Kampanyanın görünürlüğü ve bilinirliğinin artması adına yazılı basında haber olmaktır. Nasıl Yapılır? Yayınlanması istenilen haber metni belirlenmeli (bu basın bildirisi de olabilir). Ardından metin kabul gelen gazete ya da direkt olarak köşe yazarı ile paylaşılmalıdır. Ne Gerekli?Yerel gazetelerde etkili köşe yazarları ile iletişime geçmek Ne İşe Yarar? 1 Aralık gününün ulusalda görünürlüğü artar ve farkındalık artar. Nasıl Ölçülür? Haber çıkan gazetenin internet üzerinden ve yazılı basın olarak ulaştığı kitle ile belirlenir. ETKİNLİKLERİN KOORDİNASYONU NASIL SAĞLANACAK? Kampanyaya dâhil olmak isteyen örgütlenmelerin ve toplulukların linkteki takvimi eksiksiz bir şekilde doldurmaları gerekmektedir. http://www.1aralik.com/etkinlik-takvimi.html PEKİ YA MALZEME TALEPLERİ? Malzeme ihtiyacı olan örgütlenmelerin ve toplulukların bu taleplerini aşağıdaki link üzerinden iletmeleri gerekmektedir. GÖRSEL GİRİŞLERİ İÇİN: Kampanyaya katılan örgütlenmelerin ve toplulukların, etkinlikler süresince çekilmiş olunan fotoğraflar ve oluşturulan görselleri, aşağıdaki link üzerinden yüklemeleri gerekmektedir. http://www.1aralik.com/goumlrseller.html SIRA GELDİ RAPORLAMAYA: Kampanya sonucunda gerçekleştirilen etkinliklerin aşağıdaki link üzerinden raporlanmasının yapılması gerekmektedir. http://www.1aralik.com/rapor.html 11
EK BİLGİ: 1ARALIK DÜNYA AIDS GÜNÜ: 2014 yılının 1 Aralık Dünya AIDS gününde Toplum Gönüllüleri Vakfı (TOG), Genç Akran Ağı Türkiye (Y- PEER), ile birlikte tüm Türkiye de birçok kurum ve kuruluşun desteğiyle önceki yıllarda olduğu gibi etkinlikler düzenlemeyi amaçlıyoruz. 1 Aralık Dünya AIDS Günü'ne GENÇ yaklaşımını katmak, cinsel sağlık ve üreme sağlığı eğitimleri ihtiyacını ortaya koymak, HIV ve AIDS le yaşayan bireylerin insan haklarına dikkat çekmek ve HIV/AIDS ile yaşayan bireylere yönelik ayrımcılıkla mücadele etmek amacıyla düzenlenen etkinliklerde, Türkiye nin farklı illerinde, gençler haklarını savunmakta, 1 Aralık Dünya AIDS Günü'nde HIV/AIDS'le yaşayan insanların yanlarında yer almakta, ayrımcılığa karşı seslerini yükseltmektedir. Bugünün gençleri olarak bizler, HIV ve AIDS in var olduğu bir dünyaya gözlerimizi açtık. Yapılan çalışmalara rağmen bugün hala HIV ve AIDS bizi endişelendirmektedir. Çünkü; Ülkemizde her 10 gençten yalnızca 1'i, HIV ve AIDS hakkında kendilerini koruyabilecek bilgiye sahiptir 8 Üstelik her iki gençten biri, HIV ile yaşadığını bildikleri biriyle aynı odayı, sınıfı paylaşmaktan korkmaktadır 2 Ülkemizde çoğu lezbiyen, gey, biseksüel, trans bireyler, HIV ile yaşadıkları önyargısıyla ayrımcılığa maruz kalmaktadır. Güncel rakamlar, ülkemizdeki HIV ile yaşayanların yarısından fazlasının heteroseksüel olduğunu göstermektedir. Buna ek olarak, günümüzde hala HIV ve AIDS ile yaşayan insanlar, cinsiyet, cinsiyet kimliği ve cinsel yönelim, yaş, sosyoekonomik durum, iş güvencesi gibi etmenler ve görünmez sınırlamalar nedeniyle sağlık hizmetlerinden yoksun kalabilmektedirler. 2007 yılında Birleşmiş Milletler Nüfus Fonu (UNFPA) ve Nüfus Bilim Derneği nin yaptığı araştırma verilerine göre; - Her 10 gençten 9'u HIV/AIDS hakkında bilgi sahibi değildir. Bunun için okullarda yaşa ve müfredata uygun cinsel sağlık eğitimine ihtiyacımız var! - Her 3 gençten 2'si HIV ile yaşadıklarını bildikleri biriyle aynı ortamı paylaşmak istememektedir. Ayrımcılıktan arınmış bir dünya için cinsellik konuşma zamanı! 8 2007, Türkiye de Gençlerin Cinsel Sağlık ve Üreme Sağlığı Durumu Araştırması, UNFPA Türkiye, Nüfus Bilim Derneği 12
Gençler olarak cinsel sağlık haklarımızı talep ediyoruz ve politikalara doğrudan dahil olmak istiyoruz! DİYORUZ! BU KAMPANYA NEDEN ÖNEMLİ? Gençler olarak sesimizi yükseltirken ve haklarımızı savunurken HIV/AIDS konusunda uluslararası alanda belirlenen hedefler ve bildirgeleri göz önüne alarak hareket ediyoruz. Örneğin; 1994 yılında Kahire de yapılan Uluslararası Nüfus ve Kalkınma Konferansında hükümetler HIV/AIDS in kontrolü, HIV/AIDS ten korunma konularında hedefler belirlemişlerdir. Aynı zamanda Haziran 2001 yılında gerçekleşen Birleşmiş Milletler HIV ve AIDS özel oturumunda hükümet temsilcileri ergenler ve gençler için HIV/AIDS bağlılık bildirgesini imzaladılar. Belirlenen hedefler ve imzalanan bildirgeler doğrultusunda HIV/AIDS konusunda hükümetler gençlerin ihtiyaçlarına ve isteklerine yönelik adım atmalıdır. Gençler HIV/AIDS ten haberdar olmalarına rağmen, bulaş - bulaşmama yollarına erişimi, korunma yöntemlerine ilişkin bilgileri yetersizdir. Bilinçli seçimlerin yapılması ve bilinçli kararlar alınması için ayrımcılığa maruz kalmadan gençlerin cinsel sağlık bilgilerine erişimi sağlanmalıdır. Gençlerle cinsellik konuşmak, gençlere cinsel sağlık eğitiminin verilmesini sağlamak ahlaki, kültürel veya sosyal bir zedelenmeye yol açmaz. HIV/AIDS öldürmez, önyargılar öldürür. Önyargılardan uzak cinsel sağlık konuşmak her gencin başlıca hakkıdır. BU KAMPANYA KAPSAMINDA YERELLERDE NELER YAPILABİLİR? Biz gençler olarak, HIV/AIDS ile ilgili önyargılardan kurtulmak için doğru bilgiye ihtiyacımız olduğunu bildiğimizden, okullarda kapsamlı bir cinsel sağlık ve üreme sağlığı eğitimi verilmesinin ihtiyacını vurgulayarak bilgiye ve sağlık hizmetlerine erişim hakkımızı talep etmek için bu sene de 1 Aralık ta üniversite kampüslerinde, sokaklarda ve meydanlarda olacağız. Biz gençler, HIV/AIDS in bir başkasının meselesi olmadığını hepimizin meselesi olduğunun bilincinde, sosyal ayrımcılık ve damgalanmaya karşı, doğru bilgi edinme ve öğrenme hakkımız için, 1 Aralık'ta elimizin uzanabildiği her yere dokunmak için gençliğin değişim gücüyle sesimizi duyuracağız. Cinsel sağlık haklarımızı talep etmek ve bizimle ilgili alınacak kararlara doğrudan dahil olma isteğimizi duyurmak istiyoruz. Bunun için de; 13
Her yıl yaptığımız gibi farklı şehirlerde cinsel sağlık ve üreme sağlığı konusunda yaygınlaştırma eğitimleri gerçekleştireceğiz. HIV/AIDS konusunda tematik eğitimler gerçekleştireceğiz. HIV/AIDS konusunda önyargıları kırmak, doğru bilinen yanlışlar üzerine konuşmak için tasarlanmış olan kutu oyunu Kendine İyi Bak oynayacağız ve oynatacağız. Standlar açarak, etkinlikler düzenleyerek ulaşabildiğimiz kadar insana ulaşmaya çalışacağız. HIV/AIDS değil, önyargılar bulaşıcıdır! HIV/ AIDS NEDİR? İnsan Bağışıklık Yetmezliği Virüsü olarak adlandırılan HIV, bireyin bağışıklık sisteminin içine yerleşerek bu sistemi zayıflatan bir virüstür. Tedavi olunmazsa bağışıklık sisteminin tamamen etkisiz hale gelmesine neden olur ve vücut kolaylıkla direnebileceği hastalıklara karşı savunmasız hale gelir. AIDS ise HIV tarafından oluşturulan Kazanılmış Bağışıklık Yetmezliği Sendromu olarak adlandırılan bir hastalıklar bütünüdür. HIV vücuda girdikten sonra kişinin bağışıklık sistemine göre herhangi bir belirti göstermeyebilir. Doğru zamanda doğru ilaç tedavisiyle HIV pozitif birey AIDS evresine geçmeden sağlıklı bir şekilde yaşamlarını sürdürmeye devam ederler. HIV dil, din, ırk, cinsiyet, cinsel yönelim ayrımı olmadan yayılmaktadır ve Sağlık Bakanlığı nın 2008 verilerine göre de ülkemizde virüsten en fazla etkilenen grup 20-49 yaş arasıdır. HIV NASIL BULAŞIR? Korunmasız her türlü cinsel ilişki yoluyla -oral -anal -vajinal ilişki ile Kan ve kan ürünleri ile (enjektör, jilet gibi aletlerin paylaşımı ile- -ortak şırınga kullanımı ya da kan ve organ nakilleri) Anneden bebeğe -Gebelik sırasında, -Doğum sırasında, 14
-Emzirirken bulaşabilir. HIV sosyal ilişkilerle, aynı odada kalmakla, öpüşmekle, dans etmekle, aynı havuzda yüzmekle, tuvaletlerden, sivrisinekten bulaşmaz. Kadın ve erkek kondomları en etkili korunma yöntemidir. BİNYIL KALKINMA HEDEFLERİ: Binyıl Kalkınma Hedefleri, 2000 Eylül ayında New York ta gerçekleştirilen Binyıl Zirvesi nde kabul edilen Binyıl Bildirisinde kayıtlı kalkınma hedeflerini ifade etmektedir. Sözkonusu hedefler, yoksulluğun yarı yarıya azaltılmasını da içeren 8 ana başlık altında toplanmaktadır: Amaç 1: Aşırı Yoksulluk ve Açlığı Ortadan Kaldırmak Amaç 2: Herkes için Temel Eğitim Sağlamak Amaç 3: Kadınların Konumunu Güçlendirmek ve Toplumsal Cinsiyet Eşitliğini Geliştirmek Amaç 4: Çocuk Ölümlerini Azaltmak Amaç 5: Anne Sağlığını İyileştirmek Amaç 6: HIV/AIDS, Sıtma ve Diğer Salgın Hastalıklarla Mücadele Etmek Amaç 7: Çevresel Sürdürülebilirliğin Sağlanması Amaç 8: Kalkınma için Küresel Ortaklıklar Geliştirmek Binyıl Kalkınma Hedefleri, bahsi geçen tüm amaçlar için belirli sayısal kıstaslar getirmiş ve bu amaçlara 2015 yılına kadar ulaşılması hedefini koymuştur. Günde 1 Dolar ın altında geliri olan insanların sayısının yarıya indirilmesi; 1990 ve 2015 yılları arasında 5 yaşın altındaki çocuk ölümlerinin üçte iki oranında azaltılması; yine 1990 ve 2015 yılları arasındaki anne ölümlerinin dörtte üç oranında azaltılması; 2015 itibariyle temiz içme suyu ve temel hijyen ihtiyaçlarından mahrum olan nüfus oranının yarı yarıya azaltılması sözkonusu somut sayısal kıstaslara örnek teşkil etmektedir. Binyıl Kalkınma Hedefleri, uluslararası düzeyde önemli ölçüde farkındalık yaratmış; aynı zamanda, en az gelişmiş, az gelişmiş ve gelişmekte olan ülkelerde sözkonusu hedeflerin hayata geçirilmesine yönelik çabaların artırılmasını teşvik etmiştir. BİNYIL KALKINMA HEDEFLERİ ve TÜRKİYE: Türkiye, Binyıl Kalkınma Hedefleri nin belirlendiği tarihten bu yana, ulusal kalkınma önceliklerini sözkonusu hedeflerle uyumlu hale getirerek ve gerekli adımları atarak, bu alanda kaydadeğer başarılara imza atmış ve dünya liderlerince ortaya konan ortak taahhüde bağlılığını göstermiştir. 2005 yılında hazırlanan ilk Binyıl Kalkınma Hedefleri raporu ülkemizin kalkınma politikalarının oluşturulmasına önemli katkılar sağlamış; ayrıca, 2007-2013 sürecini kapsayan 9. Kalkınma Planı nın hazırlık sürecinde yol gösterici olmuştur. Binyıl Kalkınma Hedefleri 2010 yılında güncellenmiştir. Sözkonusu rapor, bu amaçta kaydedilen ciddi ilerlemeleri net biçimde ortaya koymaktadır. Sözkonusu başarıların başında, 2002 yılında binde 2 olan günlük geliri 1 doların altında olan nüfusun 2006 yılı itibariyle sıfırlanmış olması; keza 2002 yılında yüzde 1.35 olan gıda yoksulluğu oranının ise 2008 itibariyle binde 5 oranına çekilmiş olmasıdır. 15
Ülkemiz ayrıca, gelişmiş ülkelerin, gelişmekte olan ülkelerin kalkınma çabalarına katkıda bulunmaları amacıyla somut taahhütler için zemin oluşturan Binyıl Kalkınma Hedefleri kapsamında, bir yandan kendi ulusal politikalarını sözkonusu hedefler ile uyumlu bir şekilde belirlerken, diğer yandan az gelişmiş ve gelişmekte olan ülkelerde de anılan hedeflere ulaşılmasına önem vermiş ve bu yönde çabalar sergilemiştir. En Az Gelişmiş Ülkelere yönelik taahhütlerimiz bu çabalara dönük kaydadeğer bir örnek teşkil etmektedir. İnsan Hakları Evrensel Bildirgesi ile Birleşmiş Milletler e üye olan devletler; temel insan haklarına, insan onur ve değerine ve erkekler ile kadınların eşitliğine olan inançlarının altını çizerken, daha geniş bir özgürlük ve toplumsal gelişme sağlamaya kararlı olduklarını belirtiyorlar. İnsan Hakları Evrensel Bildirgesi nde yazan haklar satın alınamaz, kazanılamaz ya da devredilemez. Çünkü insan haklarına sadece insan olduğumuz için sahibiz. Ayrıca bu haklar herkes içindir. Yani dünyanın neresinde olursak olalım hepimiz içindir. Bu hakların hepsi bir bütündür ve hiçbiri bir diğerinden üstün değildir. Hiçkimse herhangi bir gerekçe ile bu haklardan herhangi birini elimizden alamaz. Bu haklar birbirleri ile bağlantılıdır, yani hep birlikte birbirlerini tamamlarlar. Bu nedenle insan hakları içerisinde Üreme Hakları ve Cinsel Haklar ı da barındırır: 1. Yaşama Hakkı 2. Özgürlük Hakkı 3. Eşitlik Hakkı 4. Mahremiyet Hakkı 5. Düşünce Özgürlüğü Hakkı 6. Bilgilenme ve Eğitim Hakkı 7. Evlenme ve Aile Kurma Konularında Seçim Yapma Hakkı 8. Çocuk Sahibi Olup Olmamaya Karar Verme Hakkı 9. Sağlık Bakımı Alma ve Sağlığın Korunması Hakkı 10. Bilimsel Gelişmelerden Yararlanma Hakkı 11. Toplanma Özgürlüğü ve Siyasete Katılma Hakkı 12. İşkence ve Kötü Muameleden Özgür Olma Hakkı (İnsan Hakları Evrensel Bildirgesi nde bahsedilen 30 hakkın tümüne ulaşmak için: http://www.unicef.org/turkey/udhr/_gi17.html ) Hiçbir hakkın bir diğerine karşı üstünlüğü olmaması ve tüm hakların birbirlerini tamamlaması, bir bütün olarak var olan ve çok önemli olan insan haklarının birinin dahi eksilmesinin vehametini ortaya koymaktadır. 16
BİLGİ VE İLETİŞİM: 1 Aralık Dünya AIDS Günü Hakkında Bilgi ve iletişim için: Bulut Öncü 0 506 884 84 22 Bulut.Oncu@tog.org.tr 1aralikgenc@gmail.com 1 Aralık Dünya AIDS Günü ile ilgili daha fazla bilgi için: http://www.1aralik.com/ 17