00 giris:layout 8 11/9/10 4:01 PM Page 1 İSTANBUL SERBEST MUHASEBECİ MALİ MÜŞAVİRLER ODASI ISTANBUL CHAMBER OF CERTIFIED PUBLIC ACCOUNTANTS ÇÖZÜM TEMMUZ - AĞUSTOS 2010 July - August 2010 YIL 20 YEAR 20 İ K İ A Y L I K M E S L E K İ D E R G İ Sahibi İSMMMO Adına - Owner on behalf of the ISMMMO Genel Yayın Yönetmeni - Editor Sorumlu Yazı İşleri Müdürü - Editorial Assistant YAHYA ARIKAN HÜSEYİN FIRAT VEYSEL KARANİ PALAK DANIŞMA KURULU Advisory Board Alfabetik Sıraya göre (Alphabetical Orders) Doç. Dr. Volkan DEMİR (Galatasaray Üniversitesi) Prof. Dr. Rüstem HACIRÜSTEMOĞLU (Galatasaray Ün.) Prof. Dr. Cemal İBİŞ (Marmara Üniversitesi) Doç. Dr. İsmail Ufuk MISIRLIOĞLU (Bilgi Üniversitesi) Prof. Dr. S. Ateş OKTAR (İstanbul Üniversitesi) Prof. Dr. Serdar ÖZKAN (İzmir Ekonomi Üniversitesi) YAYIN KURULU Publication Board Hüseyin FIRAT (Serbest Muhasebeci Mali Müşavir) Veysel Karani PALAK (Serbest Muhasebeci Mali Müşavir) Orhan SARIGENE (Serbest Muhasebeci Mali Müşavir) Ertuğrul ERDEM (Serbest Muhasebeci Mali Müşavir) Bahriye PAYAL (Serbest Muhasebeci Mali Müşavir) Prof. Dr. Nalan AKDOĞAN (Başkent Üniversitesi) Doç. Dr. Tamer AKSOY (TOBB Üniversitesi) Prof. Dr. Doğan ARGUN (Marmara Üniversitesi) Prof. Dr. Ercan BAYAZITLI (Ankara Üniversitesi) Prof. Dr. Nejat BOZKURT (Marmara Üniversitesi) Prof. Dr. Emre BURÇKİN (Marmara Üniversitesi) Doç. Dr. Nurşen CANİKLİOĞLU (Marmara Üniversitesi) Prof. Dr. Nuran CÖMERT (Marmara Üniversitesi) Doç. Dr. Volkan DEMİR (Galatasaray Üniversitesi) Dr. A. Bumin DOĞRUSÖZ (Marmara Üniversitesi) Prof. Dr. M. Banu DURUKAN (Dokuz Eylül Üniversitesi) Prof. Dr. Melih ERDOĞAN (Anadolu Üniversitesi) Prof. Dr. Recep GÜNEŞ (İnönü Üniversitesi) Prof. Dr. Oktay GÜVEMLİ Prof. Dr. Rüstem HACIRÜSTEMOĞLU (Galatasaray Ünv.) Prof. Dr. Cemal İBİŞ (Marmara Üniversitesi) Prof. Dr. Seval KARDEŞ SELİMOĞLU (Anadolu Üniversitesi) Dr. Ahmet KAVAK (Yeminli Mali Müşavir) HAKEM KURULU (Alfabetik S raya Göre) Editorial Advisory Board (Alphabetical Orders) Prof. Dr. Yüksel KOÇ YALKIN (Ankara Üniversitesi) Dr. Resul KURT (Sosyal Güvenlik Uzmanı) Prof. Dr. Ömer LALİK (Yeni Yüzyıl Üniversitesi) Mehmet MAÇ (Yeminli Mali Müşavir) Doç. Dr. İsmail Ufuk MISIRLIOĞLU (Bilgi Üniversitesi) Prof. Dr. S. Ateş OKTAR (İstanbul Üniversitesi) Prof. Dr. Serdar ÖZKAN (İzmir Ekonomi Üniversitesi) Prof. Dr. Recep PEKDEMİR (İstanbul Üniversitesi) Dr. Veysi SEVİĞ (Marmara Üniversitesi) Doç. Dr. Barış SİPAHİ (Marmara Üniversitesi) Prof. Dr. Fevzi SÜRMELİ (Anadolu Üniversitesi) Prof. Dr. Münir ŞAKRAK (Marmara Üniversitesi) Prof. Dr. Tuğrul TÜFEKÇİOĞLU (Anadolu Üniversitesi) Yrd. Doç. Dr. Masum TÜRKER (İstanbul Ticaret Ünv.) Prof. Dr. Nuri UMAN (Koç Üniversitesi) Prof. Dr. Selçuk USLU (Başkent Üniversitesi) Prof. Dr. Süleyman YÜKÇÜ (Dokuz Eylül Üniversitesi) 1
00 giris:layout 8 11/9/10 4:01 PM Page 2 ISSN 1303-5444 Net 15.000 adet basılmıştır. Dergi Adı: Mali Çözüm Dergimiz EBSCO ve ULAKBİM Sosyal Bilimler Veritabanı tarafından taranmaktadır. İmtiyaz Sahibinin Adı, Soyadı ve Adresi: Yahya Arıkan Kurtuluş Caddesi No: 114 A Blok Kat:7 Kurtuluş-Şişli/İSTANBUL Genel Yayın Yönetmeni: Hüseyin Fırat Kurtuluş Caddesi No: 114 A Blok Kat:5 Kurtuluş-Şişli/İSTANBUL Sorumlu Müdürün Adı, Soyadı ve Adresi: Veysel Karani Palak Kurtuluş Caddesi No: 114 A Blok Kat:5 Kurtuluş-Şişli/İSTANBUL Yazı İçerik-Teknik Sorumlusu: İlkim Mengülerek Kurtuluş Caddesi No: 114 B Blok Kat:5 Kurtuluş-Şişli/İSTANBUL Yönetim Yeri Adresi: Kurtuluş Caddesi No: 114 Kurtuluş-Şişli/İSTANBUL Basımı Yapanın Adı, Soyadı ve Adresi: TOR OFSET SANAYİ VE TİCARET LİMİTED ŞİRKETİ İmam Çeşme Caddesi No:26/2 Ayazağa-Şişli/İSTANBUL Telefon: (0212) 232 08 38 (pbx) Faks: (0212) 332 08 39 tor@torofset.com.tr Yayın Türü: Yerel-Süreli, 2 aylık Dergimiz HAKEMLİ DERGİ olma özelliği taşımaktadır. Dergimize gönderilen yazılar, hakem değerlendirmesine tabi tutulduğundan yayımında gecikmeler olabilmektedir. Dergimizde yayınlanan yazılar kaynak gösterilerek kullanılabilir. Yazılardaki görüşler yazarlarına aittir. Mali Çözüm (Financal Analyze) is two months journal of Chamber of Certi ed Public Accountants of Istanbul. It is a peer-reviewed Journal publishing refered articles, opinion papers, letters, reviews, news, questions and answers, law decisions on accounting. Yönetim Merkezi ve Yazışma Adresi: İSMMMO Kurtuluş Caddesi No: 114 Kurtuluş-Şişli/İSTANBUL Telefon: (0212) 315 84 00 pbx Faks: (0212) 343 47 80 E-mail: ismmmo@ismmmo.org.tr www.istanbulsmmmodasi.org.tr 2
00 giris:layout 8 11/9/10 4:01 PM Page 3 Sunuş Çok kısıtlı olanaklarla kuruluşu gerçekleşen odamızın 20. yılını geride bıraktığımız bugünlerde mesleğimiz açısından çok önemli projeleri hayata geçirdiğimiz ortadadır. Muhasebe ve denetçilik mesleğinde meslek mensubunun eğitim ve yayınlarla desteklenmesi meslek odalarının en temel görevidir. İSMMMO sürekli mesleki eğitim temel felsefesi içinde, yaşam boyu öğrenme programı ve mesleki yeterliliğin gelişen koşullar çerçevesinde sürekli geliştirilmesini sağlamak için eğitim konularını çeşitlendirerek eğitim alanlarını genişletmiştir. İSMMMO yaptığı çalışmalarla yetinmeyip meslek mensubunun gelişimi için her zaman bir adım ileriyi planlamış ve bu doğrultuda meslek mensuplarının istifadesine sunmak üzere ücretsiz süreli yayınlar ve mesleki kaynak kitaplar da üreterek meslek mensuplarının hem güncel bilgiyi izlemelerini sağlamış hem de yüklendiği yayın maliyetlerini de asgariye indirmiştir. Bu yayınlarımızdan süreli yayın olarak çıkarmış olduğumuz Mali Çözüm Dergisi nin 100. sayısını sizlerle paylaşmaktan mutluluk duyuyoruz. Mali Çözüm Dergisi 2006 Temmuz ayından bugüne uluslararası veritabanı olan Ebscohost ve 2010 Temmuz ayından itibaren de TÜBİTAK ULAK- BİM Sosyal Bilimler Veritabanı tarafından izlenmeye değer görülmüştür. Dergimizin veritabanlarında yer almasının önemi; ulusal ve uluslararası alanda varlığımızı göstermek ve akademik alanın ilgisini dergimize yönlendirmektir. 75. sayımızdan başlayarak Mali Çözüm Dergisi Hakemli dergi kimliğine kavuşmuş ve dergimizde yayımlanan hakemli makale sayısı 120 ye ulaşmıştır. Geldiğimiz noktada muhasebe denetim mesleğinin gelişimi için yapmamız gereken çok önemli görevlerin olduğunun bilincindeyiz. Bu görevlerimiz; mevcut mesleki faaliyetlerimize ek talep yaratılması, mesleğin hizmet alanının genişletilmesi ve yeni alanlarda talep yaratılması, muhasebe ve denetim standartları ve kavramsal çerçevenin geliştirilmesi, muhasebe mesleğinin kamusal denetimini sağlayarak mesleğin kamusal güven derecesinin yükseltilmesi ve çağımızın getirdiği değişim ve dönüşüm fırsatlarını mesleğin ve meslek mensuplarının lehine çevrilmesidir. 3
00 giris:layout 8 11/9/10 4:01 PM Page 4 Odaların ve TÜRMOB yönetimlerinin bu hedefleri gerçekleştirmek için sundukları projelerin hayata geçirilmesiyle mesleğin gelişiminde önemli adımlar atılacaktır. 101. Mali Çözüm Dergisinde buluşmak dileğiyle esenlikler dileriz. YÖNETİM KURULU 4
00 giris:layout 8 11/9/10 4:01 PM Page 5 İçindekiler 20.YILINDAKİ TÜRMOB UN GELECEĞİNE BUGÜNÜNDEN BAKIŞIMIZ Yahya ARIKAN... 7 HAKEMLİ YAZILAR REFEREED PAPERS AVRUPA BİRLİĞİ NDE FİNANSAL RAPORLAMA: İNGİLTERE, FRANSA VE ALMANYA ÖRNEKLERİ Prof. Dr. Mehmet ÖZKAN- Dr. Serkan TERZİ... 21 SATIN ALMA SÜRECİNDE KONTROL TESTİ VE BİR NİTELİK ÖRNEKLEMESİ UYGULAMASI Doç.Dr. Cemal ELİTAŞ-Yrd.Doç.Dr. Murat KİRACI... 45 MALİYET ARTI KAR YÖNTEMİYLE TAAHHÜT EDİLEN İNŞAAT İŞLERİ GVK NUN 42. MADDESİ KAPSAMINDA MIDIR? Dr. Şenol TURUT... 79 HAKEMSİZ YAZILAR OPINION PAPERS AİLE HEKİMLERİNİ BEKLEYEN VERGİ VE SİGORTA YÜKÜMLÜLÜKLERİ İLE YEREL HİZMET UYGULAMALARI - II Tayfun ŞAHİN... 91 İHRACAT HASILATININ KURUMLAR VERGİSİ, KDV VE TMS AÇISINDAN HANGİ TARİH İTİBARİYLE MUHASEBELEŞTİRİLMESİ GEREKTİĞİ Mehmet MAÇ... 105 ANONİM ŞİRKET GENEL KURUL TOPLANTILARINA İLİŞKİN USUL VE ESASLAR-2 (Toplantının Gündemi, Görev ve Yetkiler, Toplantıda Bulunması Gerekenler, Paysahiplerinin Hakları) Soner ALTAŞ... 113 İTHALDE TAHSİL EDİLEN KAYNAK KULLANIMINI DESTEKLEME FONUNDA (KKDF) ZAMANAŞIMI SORUNU Cevdet BOZKURT... 127 VERGİ USUL KANUNU NUN CEZA HÜKÜMLERİNE İLİŞKİN 6009 SAYILI KANUNLA YAPILAN DEĞİŞİKLİKLER Bülent SEZGİN... 141 TÜRKİYE DE YERLEŞİK OLMAYANLARA YAPILAN MAL TESLİMLERİNDE KDV İSTİSNASI Mustafa İNANÇ... 151 EKSİK GÜN BİLDİRİMİ VE UYGULAMA SORUNLARI Dr. Resul KURT... 173 VERGİ İNDİRİM BELGESİNE SAHİP ENGELLİ SİGORTALILAR İLE BAŞKASININ BAKIMINA MUHTAÇ ÇOCUĞU BULUNAN KADIN SİGORTALILARIN EMEKLİLİĞİ Murat GÖKTAŞ-Mürsel BAKİ... 181 5
00 giris:layout 8 11/9/10 4:01 PM Page 6 İçindekiler YURTDIŞI HİZMET BORÇLANMASI YAPARAK EMEKLİ OLANLARIN SOSYAL GÜVENLİK DESTEK PRİMİNE TABİ OLARAK ÇALIŞMALARI ÖNÜNDEKİ ENGEL KALDIRILDI Süleyman TUNÇAY... 187 İŞ GÜVENCESİNDE TAHKİM VE İÇERİK DENETİMİ Öcal Kemal EVREN... 195 EMEKLİLİK YAŞINI BEKLEYEN İŞÇİ HER İŞYERİNDEN BU SEBEPLE AYRILIP KIDEM TAZMİNATI ALABİLİR Mİ? Erol GÜNER... 203 PART-TIME İŞ SÖZLEŞMESİ Cumhur Sinan ÖZDEMİR... 211 ÜCRET GARANTİ FONUNUN AB KRİTERLERİ İLE İŞSİZLİK SİGORTASI KANUNUMUZA GÖRE DEĞERLENDİRİLMESİ Raşit ULUBEY... 221 BASAMAK SATIN ALAN BAĞ-KUR LULARIN AYLIKLARI Cevdet CEYLAN... 229 SİGORTA PRİMLERİNİN ÖDENME USULLERİ Umut TOPÇU... 239 SOSYAL GÜVENLİK SİSTEMİNDE SİGORTALILIK SÜRESİ PRİM ÖDEME GÜN SAYISI VE YAŞ UNSURUNUN ÖNEMİ Yunus YELMEN... 253 ASGARİ İŞÇİLİK İNCELEMESİ İÇİN İNŞAATLARDA MALİYET BEDELİNİN TESPİTİNDE ÜÇLÜ KRİTER Ersin UMDU... 267 MOBBİNG E MARUZ KALAN İŞÇİNİN YASAL HAKLARI Selahattin BAYRAM... 277 ÖZEL İNŞAATLARDA ÇALIŞAN İŞÇİLERİN VERGİLENDİRİLMESİ VE VERGİ KAYIPLARI İLE İLGİLİ ÖNERİLER Ahmet DİLBAZ... 289 DOĞUM YAPAN MESLEK MENSUPLARI ANALIĞA BAĞLI İŞ GÖREMEZLİK ÖDENEĞİ ALABİLİR Mİ? Murat ÖZDAMAR... 297 Soru-Yanıt... 307 Yargı Kararları... 313 Özelgeler... 331 Pratik Bilgiler... 345 Döviz Kurları... 395 Yayın Politikası... 403 6